SKKN Vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh vào giảng dạy môn GDCD lớp 10 bài 11 “Một số phạm trù cơ...

I. PHẦN MỞ ĐẦU

(Hình ảnh minh họa)
1.1 Lý do chọn đề tài
Ở nước ta, sự nghiệp giáo dục được Đảng và Nhà nước xác định là: “Quốc
sách hàng đầu”. Trong luật giáo dục Việt Nam được Quốc hội thông qua ngày
2/12/1998 đã nêu: “Mục tiêu giáo dục là đào tạo ra con người Việt Nam phát
triển tồn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe, thẩm mỹ về nghề nghiệp, trung
thành với lí tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hình thành và bồi dưỡng
nhân cách, phẩm chất, năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo
vệ Tổ quốc ”
Ngày nay, sự phát triển của nền kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, bên
cạnh những yếu tố tích cực thì những mặt tiêu cực của nó là rất lớn, ảnh hưởng
khơng nhỏ đến mọi giai tầng trong xã hội. Trong đó thanh niên, học sinh, sinh
viên là người chịu ảnh hưởng mạnh mẽ nhất. Điều đó, dẫn đến tình trạng xuống
cấp về mặt đạo đức của thanh niên, học sinh. Ngoài trường học thì học sinh
đánh nhau, cư xử thiếu văn hóa, sử dụng các chất gây nghiện…trong trường học,
hiện tượng học sinh coi thường nội quy nhà trường, vô lễ với thầy cơ giáo, có
phản ứng tiêu cực trước sự nhắc nhở của nhà trường… diễn ra ngày càng phổ
biến. Với thực trạng chung ấy, có một bộ phận khơng nhỏ thanh niên học sinh có
những biểu hiện lệch lạc trong nhận thức và trong hành vi đạo đức như: chưa
xác định động cơ, mục đích học tập đúng đắn, thiếu trung thực cịn quay cóp
trong thi cử, vơ lễ với thầy cô giáo, vi phạm pháp luật…
Là môn khoa học xã hội gắn liền với đường lối của Đảng mơn GDCD có ưu
thế lớn nhất, trực tiếp nhất là giáo dục tư tưởng cho học sinh về thế giới quan,
nhân sinh quan, hình thành những quan niệm tư tưởng, tình cảm, hành vi đúng
đắn của con người. Để từ đó, góp phần đào tạo con người vừa có tri thức, vừa có
đạo đức, có năng lực hoạt động thực tiễn, có trách nhiệm với bản thân, gia đình

SangKienKinhNghiem.net

và xã hội, có phương pháp suy nghĩ, hành động phù hợp với điều kiện hoàn cảnh
xã hội, lịch sử, đất nước, nhân loại; góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục ở
trường THPT, củng cố, phát triển học sinh lý tưởng sống cao đẹp, những phẩm
chất và năng lực cơ bản của con người Việt Nam để xây dựng thành công chủ
nghĩa xã hội mà Bác Hồ và nhân dân ta hằng mơ ước.
Vì vậy, việc nghiên cứu “ học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh” là nghĩa vụ đạo đức của mỗi người, bởi học theo Người, làm theo Người
là con đường ngắn nhất giúp chúng ta hoàn thiện đạo đức cá nhân. Đồng thời
giáo dục học sinh “học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” cũng
là trách nhiệm cao cả của người làm thầy, cô giáo.
Bản thân tôi là một giáo viên đang giảng dạy bộ môn Giáo dục cơng dân
trong nhà trường, tơi nghĩ mình phải làm gì để tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh
đến với các em học sinh khơng chỉ thơng qua những hình thức giáo dục của các
đồn thể, mà nó được thấm vào các em qua các bài học của môn Giáo dục cơng
dân. Ngồi những phương pháp dạy học theo hướng phát triển năng lực của học
sinh tôi đã vận dụng tư tưởng đạo đức của Hồ Chí Minh vào trong từng tiết dạy
để học sinh thấm nhuần tư tưởng đạo đức của Bác.
Học tập và làm theo tấm giương đạo đức của Bác để sau này trở thành những
cơng dân có đủ phẩm chất cách mạng, có tinh thân yêu nước yêu xã hội chủ
nghĩa góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh. Bên cạnh đó tạo cho
học sinh sự hứng thú đam mê trong từng tiết học, giúp tiết học sôi nổi hơn, các
em hiểu bài hơn.
Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào bài học là thực hiện nguyên tắc “Học đi
đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn” Hồ Chí Minh từng khẳng định “Một tấm
gương sống có giá trị hơn cả ngàn lần những bài diễn thuyết”. Điều này đồng
nghĩa với việc phải tìm ra một phương thức tác động tích cực và thích hợp.
Trong q trình giảng dạy phần cơng dân với đạo đức môn GDCD lớp 10, tôi
nhận thấy rằng việc lồng ghép giáo dục tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh trong các
bài giảng là vô cùng cần thiết nhằm nâng cao tư tưởng đạo đức cách mạng cho

học sinh. Chính vì thế, tơi chọn đề tài: Vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh
vào giảng dạy mơn GDCD lớp 10 bài 11 “ Một số phạm trù cơ bản của đạo đức
học”.
1.2 Mục đích nghiên cứu.
Tư tưởng Hồ Chí Minh được hình thành trên nền tảng thế giới quan và
phương pháp luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, là sản phẩm của sự kết hợp chủ
nghĩa yêu nước, truyền thống văn hóa, nhân nghĩa và thực tiễn cách mạng Việt
Nam với tinh hoa văn hóa nhân loại.
Với nội hàm và một khối lượng lớn kiến thức về Hồ Chí Minh trên nhiều
phương diện, khi được tích hợp thích hợp, môn dạy sẽ trang bị cho học sinh các
kiến thức về cuộc đời, thân thế, sự nghiệp, tư tưởng, tấm gương đạo đức của Hồ
Chí Minh. Từ những kiến thức đã học; bài học dễ được làm “mềm” hóa và
thuyết phục cao, học sinh cũng dễ tiếp cận. Qua đó, thể hiện tình yêu quê hương

SangKienKinhNghiem.net


đất nước, yêu chủ nghĩa xã hội; yêu cái thiện, cái đẹp; củng cố niềm tin yêu kính
trọng đối với Hồ Chí Minh.
Từ đây, học sinh học hỏi, kế thừa phát huy những truyền thống tốt đẹp của
gia đình, dịng tộc, quê hương. Đặc biệt gìn giữ những di sản mà Hồ Chí Minh
để lại cho dân tộc, cho các thế hệ. Từ đó, xây dựng cho các em lịng tự hào dân
tộc, tự tơn dân tộc, hình thành hồi bão sống, lí tưởng cách mạng; Có thái độ đấu
tranh với những thói hư tật xấu. Đẩy lùi những biểu hiện của sự suy thoái đạo
đức, lối sống trong bộ phận học sinh. Xây dựng cho các em một niềm tin, sống
cao đẹp, vươn đến mục tiêu trong sáng, lành mạnh, nhân ái, cao thượng.
Vì vậy, học tập, nghiên cứu và vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh là
vấn đề vô cùng quan trọng, trở thành nhiệm vụ hàng đầu trong công tác tư tưởng
và lý luận của toàn Đảng, toàn dân ta nhằm kiên định mục tiêu nâng cao nhận
thức – tư tưởng, cải tiến phương pháp và phong cách làm việc của chúng ta đặc

biệt là đối với thế hệ trẻ - chủ nhân tương lai của đất nước, góp phần đưa cơng
cuộc đổi mới của đất nước đi đến thắng lợi và xây dựng thành công chủ nghĩa xã
hội.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
- Môn giáo dục cơng dân lớp 10. Trong đó tập trung vào bài 11 “ Một số phạm
trù cơ bản của đạo đức học” giáo dục công dân lớp 10.
- Học sinh các lớp 10A4, 10A5, 10A7 trường THPT Đông Sơn 2 - năm học
2018 – 2019 và giáo viên tham gia giảng dạy.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
+ Sử dụng các phương pháp nghiên cứu của phép biện chứng duy vật như tổng
hợp, phân tích, so sánh để giải quyết nội dung của đề tài.
+ Phương pháp thực nghiệm thông qua thực tế dạy trên lớp, giao bài và củng cố
bài cho học sinh, kết hợp kiểm tra và đánh giá.

II. NỘI DUNG

SangKienKinhNghiem.net


2.1.Cơ sở lý luận.
Thực hiện Chỉ thị số 06 – CT/TW ngày 07/11/2006 của Bộ Chính trị về tổ
chức cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và
Hướng dẫn số 11 – HD/TTVH ngày 06/12/2006 của Ban Tư tưởng – Văn hoá
Trung ương, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ thị thực hiện cuộc vận động
trong tồn ngành với mục đích “Làm cho nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục,
viên chức, học sinh, sinh viên, học viên trong toàn ngành Giáo dục nhận thức
sâu sắc về những nội dung cơ bản và những giá trị to lớn của tấm gương đạo đức
Hồ Chí Minh; tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về ý thức tu dưỡng, rèn luyện và làm
theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, nâng cao đạo đức cách mạng, cần, kiệm,
liêm, chính, chí cơng vơ tư; đẩy lùi sự suy thối về chính trị đạo đức, lối sống và

các tệ nạn xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội X của Đảng.”
Tấm gương về cuộc đời và sự nghiệp hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí
Minh có sức mạnh to lớn trong việc giáo dục đạo đức, rèn luyện phẩm chất cho
học sinh.
Khi nhắc đến Chủ tịch Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ mn vàn kính u của dân
tộc ta và là một anh hùng giải phóng dân tộc, một danh nhân văn hóa thế giới.
Khi nói về Người, chúng ta khơng chỉ nói tới cơng lao mà Người đã hi sinh cho
dân tộc và cho nền hịa bình thế giới mà chúng ta cịn nói nhiều tới cái “Đức” ở
trong con người của Bác. Khi nói về Người thì không một bài ca, một bài thơ
hay một tác phẩm nào có thể ngợi ca lên hết được, bởi Hồ Chí Minh là một tấm
gương lớn về tư tưởng, đạo đức cho các thế hệ con cháu chúng ta mãi mãi noi
theo. Vì vậy, là người Việt Nam thì khơng ai là người khơng biết đến Hồ Chí
Minh.
Khi thực hiện việc tìm hiểu về tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh để có thể đưa
vào giảng dạy lồng ghép trong bộ môn Giáo dục công dân, tôi nhận thấy hầu
như tất cả các nội dung kiến thức của chương trình đều được thể hiện trong tư
tưởng và đạo đức của Người qua các tài liệu tham khảo, các mẩu chuyện ngắn
và các thước phim tư liệu.
Trong trường THPT thì mơn Giáo dục công dân là một môn học nhằm cung
cấp cho các em một số kiến thức về chuẩn mực đạo đức, kiến thức kinh tế và
kiến thức về pháp luật. Vấn đề này lại được thể hiện hết sức rõ nét trong tư
tưởng và đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chính vì vậy việc đưa tấm gương
đạo đức Hồ Chí Minh lồng ghép vào giảng dạy ở bộ mơn Giáo dục cơng dân là
thích hợp và thuận lợi nhất. Nhà trường chính là một mơi trường tốt để truyền bá
tư tưởng Hồ Chí Minh sẽ đem đến cho học sinh một niềm tin, nhận thức đúng
đắn, tránh những tư tưởng sai lệch do những thơng tin ngồi luồng, do tác động
của xã hội.
2.2. Cơ sở thực tiễn

SangKienKinhNghiem.net

Mơn Giáo dục Cơng dân có đặc điểm nổi bật là gần gũi với con người và xã
hội, gắn bó mật thiết với đời sống thực tiễn sinh động của gia đình, nhà trường
và xã hội.
Vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh vào mơn Giáo dục Cơng dân nhằm
nâng cao phẩm chất đạo đức, nhân cách cho học sinh và hiệu quả môn học, giúp
học sinh hiểu sâu sắc hơn về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh để học theo
Người, làm theo Người, hoàn thiện phẩm chất đạo đức cá nhân. Giúp học sinh tự
đánh giá được bản thân, từ đó các em có biện pháp rèn luyện để trở thành người
có phẩm chất đạo đức tốt; xác định được nghĩa vụ và mục tiêu học tập của bản
thân giữ gìn lương tâm trong sáng, hạnh phúc trước thành quả đã đạt được.
Những tư tưởng của Người là tấm gương sáng để mọi người Việt Nam học
tập và noi theo, tư tưởng của Người còn định hướng cho mọi hoạt động của
Đảng và nhà nước ta trong cơng cuộc đổi mới hiện nay. Vì vậy để giáo dục thế
hệ trẻ, có lối sống lành mạnh, tinh thần yêu nước, yêu CNXH sâu sắc thì việc
vận dụng tư tưởng đạo đức của Bác trong môn Giáo dục công dân góp phần hình
thành nhân cách, lối sống của học sinh là rất cần thiết.
2.3. Thực trạng của vấn đề trước khi vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí
Minh.
2.3.1.Thuận lợi:
Chủ tịch Hồ Chí Minh là người thầy vĩ đại của cách mạng Việt Nam, lãnh tụ
kính yêu của giai cấp công nhân và của cả dân tộc Việt Nam, một chiến sĩ xuất
sắc, một nhà hoạt động lỗi lạc của phong trào cộng sản quốc tế và phong trào
giải phóng dân tộc. Người đã cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp giải phóng
nhân dân, thống nhất tổ quốc, người đã làm rạng rỡ non sông, đất nước ta, để lại
cho chúng ta và mai sau những di sản bất diệt về tư tưởng và tấm gương đạo đức
sáng ngời cho các thế hệ người Việt Nam học tập, noi theo.
Với các em học sinh hình ảnh Bác Hồ đã được khắc sâu vào tâm trí của các
em qua các bài hát, bài thơ, qua các câu chuyện, các bài học, qua 5 điều Bác Hồ

dạy …, ở bậc tiểu học, trung học cơ sở. Bên cạnh đó, trong điều kiện phát triển
của các phương tiện truyền thông, khoa học công nghệ; trong bối cảnh hội nhập,
mở rộng giao lưu quốc tế, học sinh được tiếp nhận nhiều nguồn thông tin đa
dạng, phong phú từ nhiều mặt của cuộc sống. Điều đó làm cho các em hiểu biết
nhiều hơn, linh hoạt hơn và thực tế hơn, giúp cho các em chủ động lĩnh hội tri
thức khoa học. Là học sinh THPT, bản thân các em có ý thức tự giác chủ động
tiếp nhận những thông tin đa chiều làm phong phú thêm bài dạy của giáo viên.
Những điều kiện mà nhà nước, nhà trường mang lại đã tạo ra cho các em môi
trường học tập tiến tiến, rất thuận lợi cho việc lĩnh hội tri thức. Từ đó các em
hiểu: Bác không chỉ là vị lãnh tụ muôn vàn kính u của dân tộc mà cịn là một
anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa của thế giới.

SangKienKinhNghiem.net


.

(Hình ảnh minh họa)
Việc nghiên cứu đề tài, nó khơng chỉ là mục đích của bản thân trong giảng
dạy mà còn hưởng ứng cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh” của Ban chấp hành Trung ương, của Bộ Chính trị, của
UBND tỉnh Thanh Hóa và Sở Giáo dục - Đào tạo Thanh Hóa. Chính vì vậy,
nhân dân Việt Nam, cũng như các tổ chức ban ngành, đoàn thể trong cả nước tổ
chức nhiều hoạt động hết sức sôi nổi, đặt biệt là các hoạt động giáo dục của thầy
và trò trong nhà trường, đây là động lực thúc đẩy tôi nghiên cứu đề tài.
Trong trường THPT thì mơn Giáo dục cơng dân nói chung và chương trình
giáo dục cơng dân lớp 10 nói riêng là một môn học nhằm cung cấp cho các em
một số kiến thức về chuẩn mực đạo đức, kiến thức về kinh tế, pháp luật. Vấn đề
này lại được thể hiện hết sức rõ nét trong tư tưởng và đạo đức của Chủ tịch Hồ

SangKienKinhNghiem.net


Chí Minh. Chính vì vậy việc đưa tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh lồng ghép
vào giảng dạy ở bộ mơn Giáo dục cơng dân là thích hợp và thuận lợi nhất.
2.3.2. Khó khăn:
Tài liệu về tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh rất nhiều, để lựa chọn được những
nội dung phù hợp đưa vào từng bài, từng ý đòi hỏi giáo viên phải tốn nhiều công
sức và thời gian tìm tịi nghiên cứu, chọn lọc ở nhiều tài liệu khác nhau. Hơn
nữa, những nội dung đưa vào phải đa dạng phong phú, nhiều thể loại khác nhau
để tránh sự nhàm chán, đơn điệu, gượng ép điều này khiến giáo viên gặp khơng
ít khó khăn.
Bên cạnh đó nội dung bài 11 môn GDCD 10 công dân với các phạm trù đạo
đức cơ bản như nghĩa vụ, lương tâm, nhân phẩm, danh dự, hạnh phúc. Đây là
những phạm trù rất gần gũi với các em trong đời sống hàng ngày, các em phải
đối mặt và thực hiện nên hầu như phần đa các em chủ quan và có tâm lý biết rồi
khổ thật nói mãi. Do đó, học sinh khơng hứng thú học. Trong thời gian tơi giảng
dạy, tơi thấy tình trạng học sinh không học bài cũ, không xem bài mới còn phổ
biến, khi đưa ra một yêu cầu về nhà sưu tầm tranh ảnh hoặc viết cảm nghĩ thì
học sinh khơng có hứng khởi làm, có làm cũng là miễn cưỡng, bắt buộc do đó
hiệu quả mang lại khơng cao. Từ việc khơng thích học mơn Giáo dục cơng dân
cho nên học sinh có dấu hiệu sa sút nghiêm trọng về đạo đức, nhu cầu cá nhân
phát triển lệch lạc, ý thức pháp luật kém, thiếu niềm tin trong cuộc sống, khơng
có tính tự chủ, dễ bị lơi cuốn vào những việc xấu.
2.4. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
Cách vận dụng: Trong bài 11 này gồm những đơn vị kiến thức sau: Nghĩa
vụ, lương tâm, nhân phẩm và danh dự, hạnh phúc. Tiến trình vận dụng tư tưởng
Hồ Chí Minh vào từng đơn vị kiến thức cụ thể:
a. Nghĩa vụ:

(Hình ảnh minh họa)
- Trước khi giới thiệu đơn vị kiến thức nghĩa vụ giáo viên dẫn một đoạn trích
sau: “…giáo dục đạo đức cơng dân, để mọi người hiểu rõ: lợi ích chung của

SangKienKinhNghiem.net


nước nhà và lợi ích riêng của người dân là nhất trí, quyền lợi của cơng dân và
nghĩa vụ của cơng dân là nhất trí, đã là người chủ của nước nhà thì phải phụ
trách đối với Tổ quốc”.( Tập 7.HCM toàn tập)
+ Giáo viên đặt câu hỏi: Từ đoạn trích trên theo em Bác muốn nói điều gì?
+ Học sinh trình bày theo cách hiểu của mình.
+ Giáo viên kết luận: Câu trích trên Bác muốn nói rằng, mỗi cá nhân sống trong
xã hội ln có những nhu cầu, lợi ích nhất định cần được thỏa mãn để đảm bảo
cho sự tồn tại và phát triển của bản thân. Muốn thỏa mãn nhu cầu và lợi ích ấy,
con người cần phải có nghĩa vụ.
+ Giáo viên đặt câu hỏi: Nghĩa vụ là gì?
+ Học sinh trả lời.
- Để làm rõ hơn khái niệm nghĩa vụ giáo viên nhấn mạnh bằng một đoạn mà Bác
Hồ căn dặn: “ Đã có quyền hạn làm chủ, thì phải làm trọn nghĩa vụ của người
làm chủ. Nghĩa vụ đó là: Cần kiệm xây dựng nước nhà và xây dựng chủ nghĩa
xã hội, nhằm mục đích khơng ngừng nâng cao đời sống vật chất và văn hóa của
nhân dân, trước hết là nhân dân lao động” (Tập 9.HCM toàn tập)
- Khi dạy phần kiến thức (Khơng phải khi nào nhu cầu và lợi ích của cá nhân
cũng phù hợp với nhu cầu và lợi ích của xã hội, thậm chí có khi cịn mâu thuẫn.
Vậy để giải quyết mâu thuẫn này mỗi cá nhân cần phải làm gì?) Giáo viên cho
học sinh xem hình ảnh và dẫn hai đoạn trích sau :

(Hình ảnh minh họa)
Đoạn trích 1: Đối với Hồ Chí Minh, quyền lợi được đặt dưới bổn phận, trách

nhiệm và nghĩa vụ. “ Tơi có một ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho
nước nhà hoàn toàn được đọc lập, dân ta được hồn tồn tự do, đồng bào ai
cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”( Tập 4.HCM toàn tập)

SangKienKinhNghiem.net


(Hình ảnh minh họa)
Đoạn trích 2: Đối với cán bộ, Bác Hồ luôn nhắc nhở phải trau dồi phẩm chất
đạo đức: “Đạo đức cách mạng là vơ luận trong hồn cảnh nào, người Đảng
viên cũng phải đặt lợi ích của Đảng lên trên hết. Nếu khi lợi ích của Đảng và lợi
ích của cá nhân mâu thuẫn với nhau, thì lợi ích cá nhân phải tuyệt đối phục tùng
lợi ích của Đảng” ( Tập 8. HCM tồn tập)

(Hình ảnh minh họa)
Giáo viên sử dụng hai câu trích trên để học sinh hiểu hơn phần kiến thức sau:
Cá nhân phải biết đặt nhu cầu, lợi ích của xã hội lên trên. Khơng những thế, cịn
phải biết hi sinh quyền lợi của mình vì quyền lợi chung.
Giáo viên giảng giải thêm cho học sinh hiểu hơn về nội dung kiến thức này
đồng thời cho học sinh xem tranh để giúp học sinh nêu gương của Người. Giáo
viên lồng ghép thêm một số tài liệu sau. Bác Hồ làm gương cho mọi người noi
theo trong việc cứu đói.
“ Hởi đồng bào yêu quý !

SangKienKinhNghiem.net


Từ tháng giêng đến tháng 7 năm nay, ở Bắc Bộ ta đã có hai triệu người chết đói
Kế đó lại bị nước lụt, nạn đói càng tăng thêm, nhân dân càng khốn khổ. Lúc
chung ta nâng bát cơm lên mà ăn, nghĩ đến kẻ đói khổ, chúng ta khơng khỏi

động lịng. Vậy. Tơi xin đề nghị với đồng bào cả nước, và tôi xin thực hiện
trước: Cứ 10 ngày nhịn ăn một bữa, mỗi tháng nhịn ăn ba bữa . Đem gạo đó để
cứu dân nghèo”( Tập 4. HCM tồn tập)

Phong trào: “Hũ gạo cứu đói”.

Phong trào: “Hũ gạo tình thương

Do Bác Hồ phát động

- Tiếp sức đến trường”

(Hình ảnh minh họa)
b. Lương tâm
- Khi giảng đến phần lương tâm giáo viên có thể nêu một số đoạn trích về tư
tưởng đạo đức Hồ Chí Minh để học sinh noi gương.
+ Đoạn trích 1:
“ Trong những ngày trời xuân tươi ấm, tết nhất vui vẽ, đại gia đình Việt Nam ở
vùng tự do sum họp vui vầy để tưởng nhớ đến tổ tiên và hân hoan cùng con cháu
ngậm ngùi nghĩ đến đồng bào.
Cũng ngày tốt lành, trời Nam đất Việt, mà các đồng bào phải riêng chịu sự
lạnh lùng, nhục nhã, cơ cực tức buồn dưới dót sắt lũ quỷ thực dân tàn bạo.
Mắt tôi như trông thấy các cụ tuổi cao, tóc bạc đang đau xót trước những
cảnh tượng điêu tàn.
Mắt tôi như trông thấy những gia đình túng thiếu, khổ sở đã vất vã về vật chất,
ngày càng cay đắng về tinh thần.
Mắt tôi như trông thấy các cháu nam nữ thanh niên đau xót hoặc bị trụy lạc,
hoặc bị dày vị, đang ngóng đợi ngày mai tươi sáng.
Mắt tôi như trông thấy các cháu nhi đồng đang run rẩy bồi hồi như những
đàn chim con bị mưa sa, gió bão.

SangKienKinhNghiem.net


Tơi đau lịng, thương xót đồng bào tạm lâm vào hồn cảnh ấy, vì lũ thực dân
hung ác, nhưng một phần cũng vì tơi, người phụ trách số phận của đồng bào
chưa lập tức xua đuổi được loài thú dữ và cứu vớt ngay đồng bào ra khỏi địa
ngục thực dân”( Tập 5.HCM tồn tập)
+ Đoạn trích 2: “Một ngày mà Tổ quốc chưa thống nhất, đồng bào còn chịu khổ
là một ngày tôi ăn không ngon, ngủ không yên”( Tập 4. HCM tồn tập)
- Giáo viên đọc đoạn trích và đặt câu hỏi cho học sinh trả lời:
+ Lương tâm cao thượng của Hồ Chí Minh như thế nào? Em học tập được gì ở
Bác qua đoạn trích trên?
+ Học sinh trả lời theo cách hiểu của mình.
- Giáo viên kết luận:
Tình cảm của Bác Hồ đối với từng người, từng lứa tuổi với cả dân tộc khi gặp
khó khăn, gian khổ. Bác Hồ cũng đau nỗi đau của mọi người nghèo khổ, mất
nước như chính nỗi đau của mình, và nhận rõ trách nhiệm to lớn của mình cùng
đồng bào giúp sức giải quyết các khó khăn. Từ đó giúp học sinh hiểu rõ hơn
khái niệm lương tâm: Lương tâm là năng lực tự đánh giá và điều chỉnh hành vi
đạo đức của bản thân trong mối quan hệ với người khác và xã hội.
- Phần kiến thức làm thế nào để cho lương tâm trong sáng:
- Giáo viên cho học sinh tìm hiểu kiến thức sách giáo khoa sau đó làm nổi bật
nội dung kiến thức bằng các đoạn trích sau:
“…Phải ln nâng cao chí khí cách mạng “ Trung với nước, hiếu với dân,
nhiệm vụ nào cũng hồn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng
đánh thắng. Không sợ gian khổ, hy sinh, hăng hái thi đua tăng gia sản xuất, và
anh dũng chiến đấu, xung phong đi đầu trong sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước .
- Phải tin tưởng sâu sắc ở lực lượng và trí tuệ của tập thể, của nhân dân.
Tăng cường đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau, nâng cao ý thức tổ chức và kỷ luật,

kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa tự do.
- Luôn luôn trau dồi đạo đức cách mạng, khiêm tốn và giản dị. Chống kiêu căng
và tự mãn, chống lãng phí và xa hoa. Thực hành tự phê bình và phê bình nghiêm
chỉnh để giúp nhau cùng tiến bộ.
- Ra sức học tập nâng cao trình độ chính trị, văn hóa, khoa học – kỷ thuật và
quân sự để cống hiến ngày càng nhiều cho Tổ quốc, cho nhân dân.
- Luôn luôn chú ý dìu dắt và giáo dục thiếu niên, nhi đồng, làm gương về mọi
mặt cho đàn em noi theo” ( Tập 10, tr 164-165 HCM tồn tập)
Bên cạnh đó để giữ cho lương tâm trong sạch thì theo lời dạy của Người:
“Muốn giữ cho nhân cách, tránh khỏi hủ hóa thì phải ln thực hành bốn chữ
mà Bác thường nói. Đó là Cần, Kiệm, Liêm, Chính”.(Tập 7, tr 39-40 HCM toàn
tập)

SangKienKinhNghiem.net


(Hình ảnh minh họa)
c. Nhân phẩm và danh dự
* Nhân phẩm:
- Giáo viên sử dụng đoạn trích sau để cho học sinh hiểu hơn khái niệm nhân
phẩm. Nhân phẩm là những nét đạo đức mà Hồ Chí Minh ln ln nhắc nhở,
đồng thời qua đoạn trích này giúp học sinh noi theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh.
“ Người Đảng viên, người cán bộ tốt muốn trở nên người cách mạng chân
chính, khơng có gì là khó cả. Điều đó hồn tồn do lịng mình mà ra. Lịng mình
chỉ biết vì Đảng, vì Tổ quốc, vì đồng bào, thì mình sẽ tiến đến chỗ chí cơng vơ
tư. Mình đã chí cơng vơ tư thì khuyết điểm sẽ ngày càng ít, mà tính tốt sẽ ngày
càng thêm.
Nói tóm tắt tính tốt ấy gồm có 5 điều: Nhân, lễ, nghĩa, trí, dũng, liêm.
a.Nhân: Là thật thà thương yêu, hết lòng giúp đỡ đồng chí và đồng bào. Vì thế

mà kiên quyết chống lại những người, những việc có hại đến Đảng, đến nhân
dân. Vì thế mà sẵn lịng chịu cực khổ trước mọi người hưởng hạnh phúc sau
thiên hạ.
b.Nghĩa: Là ngay thẳng, khơng có tư tâm, khơng làm việc bậy, khơng có việc gì
phải giấu Đảng. Ngồi lợi ích của Đảng khơng có lợi ích nào phải lo toan.
c. Trí: Làm việc có lợi tránh việc có hại cho Đảng, biết vì Đảng mà cất nhắc
người tốt, đề phòng người gian.
d.Dũng: Là dũng cảm, gan góc, gặp việc phải có gan làm, thấy khuyết điểm có
gan sữa chữa. Cực khổ khó khăn có gan chịu đựng.
e. Liêm: Khơng tham địa vị, khơng tham tiền…chỉ có một thứ ham là ham học,
ham hành, ham làm, ham tiến bộ.
Đó là đạo đức cách mạng, đạo đức đó khơng phải là đạo đức thủ cựu, nó là
đạo đức mới, đạo đức vĩ đại, nó khơng phải vì danh vọng cá nhân mà vì lợi ích
chung của Đảng, của dân tộc, của loài người”.(Tập 4.HCM toàn tập)

SangKienKinhNghiem.net


+ Giáo viên đặt ra câu hỏi: Qua đoạn trích trên em thấy Nhân phẩm của Bác Hồ
như thế nào? Em học tập nhân phẩm của Bác những gì? Vậy nhân phẩm là gì?
+ Học sinh trả lời.
+ Giáo viên rút ra kết luận: Nhân phẩm là toàn bộ phẩm chất mà mỗi con người
có được. Nói cách khác, nhân phẩm là giá trị làm người của mỗi người.
- Người có nhân phẩm:
+ Là người được xã hội đánh giá cao và được kính trọng
+ Là người có lương tâm, có nhu cầu vật chất và tinh thần lành mạnh, luôn thực
hiện tốt nghĩa vụ đạo đức cách mạng.
Giáo viên làm rõ phần kiến thức này bằng đoạn trích sau: Khi nói về những biểu
hiện của người có nhân phẩm, cố thủ tướng Phạm Văn Đồng có nhận xét về Bác
Hồ như sau :

“Đời sống hoạt động và toàn bộ sự nghiệp của Hồ Chủ Tịch làm sáng tỏ phẩm
chất và những giá trị đạo đức của người chiến sĩ cách mạng trong cuộc đấu
tranh chống kẻ thù cũng như trong công cuộc xây dựng đời sống mới. Phẩm
chất và đạo đức đó quan trọng ở chổ nó thể hiện ở tư tưởng và tình cảm lớn của
người cách mạng. Nó là lẽ sống và lí tưởng của chúng ta” Lời nói của Bác
Phạm Văn Đồng cụ thể hóa nội dung: Người có nhân phẩm là người đựơc xã hội
đánh giá cao và coi trọng.
* Danh dự:
- Trong phần này để làm rõ hơn khái niệm danh dự giáo viên dẫn câu trích sau
đây của Người
+ Đoạn trích 1:
“Tơi vừa nhận được một tin lớn làm cho tôi cảm thấy xúc động và sung sướng.
Đó là tin Quốc hội có ý định tặng cho tôi Huân chương sao vàng – Huân
chương cao quý nhất của nước ta. Tôi xin tỏ lịng biết ơn Quốc hội”(Tập
9.HCM tồn tập)
+ Đoạn trích 2:
Nhà nghiên người Mỹ Davit Hanbecxtam đã viết “…Đối với cụ Hồ Chí Minh,
càng lên cao cụ càng tỏ ra giản dị, trong sạch và ln ln giữ gìn những giá trị
Việt Nam vĩnh cửu: kính trọng người già, coi thường phú quý, tiền bạc, yêu mến
thiếu nhi”
Còn nhà báo APden Malechkhulin của Cộng hịa Ả rập thống nhất thì ca ngợi
“ Thiên thần thoại của cụ Hồ Chí Minh là ở cuộc sống giản dị và khiêm tốn”
Cố Tổng thống Chile Xanvado Agiende đã phát biểu về Bác như vậy :
“Đằng sau vẻ bề ngồi mềm mỏng của Ơng là một tinh thần quật cường, dũng
cảm, bất khuất… Lúc đầu người phương Tây chỉ cười bộ quần áo của Ông, xong
rồi nhiều người nhận rõ rằng bộ quần áo đặc biệt của Ông chứng tỏ cho dù bất
cứ ở đâu, giữa những người thượng lưu hay giữa đám đông quần chúng, không

SangKienKinhNghiem.net

bao giờ Ơng qn mình là người trong quần chúng của đất nước Việt Nam yêu
quý của mình… Nếu ai muốn tìm một từ có thể tóm gọn tất cả cuộc đời của Chủ
tịch Hồ Chí Minh thì đó là một sự hết sức giản dị và hết sức khiêm tốn của Ơng .
(Trích phát biểu của Tổng thống Chi Lê Xanvađo Agienđê trên báo dân tộc của
Ấn Độ ngày 05/09/1969)
Báo Le Figaro của Pháp đã viết về Bác: “Cụ Hồ Chí Minh là người đã
buộc Pháp phải bỏ thuộc địa quan trọng nhất là Đông Dương… Cụ là một trong
những nhân vật nổi tiếng nhất và làm cho chúng ta kinh ngạc nhất của thế kỷ
chúng ta” . “Một trong những nhân vật nổi tiếng nhất” – Lơphigaro (báo Pháp).
Ngày 12/11/2013, Tổng thống Liên Bang Nga V. Putin đã đến Hà Nội thăm
chính thức Việt Nam. Ơng đã đến thăm nơi ở của Chủ tịch Hồ Chí Minh và viết
trong sổ lưu niệm: "Nhân loại đã bước sang thế kỷ XXI, thế kỷ hịa bình tiến bộ
và phồn vinh. Nhưng giá trị tư tưởng, đạo đức của Hồ Chí Minh vẫn là ngọn
đuốc, là biểu tượng cho một nền văn hóa tương lai… Và vì thế lịch sử mãi mãi
nhắc tới Người như một bậc thánh nhân”.
Giáo viên nhấn mạnh : Hồ Chí Minh là người có danh dự lớn của dân tộc Việt
Nam, Người là tấm gương sáng cho con cháu muôn đời sau noi theo.
Từ những đoạn trích trên giáo viên đặt câu hỏi : Danh dự là gì ?
+ Học sinh trả lời
+ Giáo viên kết luận khái niệm Danh dự: Danh dự là sự coi trọng, đánh giá cao
và của dư luận xã hội đối với một người dựa trên các giá trị tinh thần, đạo đức
của người đó.
- Để học sinh hiểu, vận dụng vào thực tiễn trong phần kiến thức: Một cá nhân
khi biết tơn trọng và bảo vệ danh dự của mình là người có lịng tự trọng. Người
có lịng tự trọng là người biết làm chủ các nhu cầu bản thân, kiềm chế các nhu
cầu, ham muốn khơng chính đáng và cố gắng tuân thủ các chuẩn mực đạo đức
tiến bộ của xã hội. Đồng thời biết quý trọng nhân phẩm, danh dự của người
khác.
Giáo viên cho học sinh lấy ví dụ và sau đó chốt lại nội dung kiến thức với

đoạn trích về tài liệu Hồ Chí Minh sau:
“...Ai cũng muốn ăn ngon, mặc đẹp, nhưng trong lúc này nhiều người cịn thiếu
thốn, mình chỉ nghĩ đến ăn ngon, mặc đẹp thì có đúng khơng? Mình phải nghĩ
đến đồng bào”.
"Người ta ai cũng muốn ăn ngon mặc đẹp, nhưng muốn phải cho đúng thời,
đúng hoàn cảnh. Trong lúc nhân dân ta cịn thiếu thốn mà một người nào đó
muốn riêng hưởng ăn ngon mặc đẹp, như vậy là khơng có đạo đức". ( Hồ Chí
Minh: Tồn tập, Sđd, 2000, t.8, tr. 392)
Theo Bác, mỗi người phải biết kiềm chế, không để cho những ham muốn thấp
hèn trở thành thói quen trong cuộc sống, trong sinh hoạt hàng ngày. Khi đã
thành thói quen rồi thì rất khó sửa, có khi nó cịn làm cho con người đi tới thối
hóa, biến chất hư hỏng. Sự kiềm chế ấy trước hết thể hiện ở chỗ “Không ham

SangKienKinhNghiem.net


địa vị, khơng ham người tâng bốc mình. Vì vậy là quang minh chính đại, khơng
bao giờ hư hóa”.
"Học cái tốt thì khó, ví như người ta leo núi, phải vất vả, khó nhọc mới lên đến
đỉnh. Học cái xấu thì dễ, như ở trên đỉnh núi trượt chân một cái là nhào xuống
vực sâu" - Hồ Chí Minh

(Hình ảnh minh họa)
- Đến nội dung phân biệt tự trọng và tự ái giáo viên trích dẫn nội dung sau
"Chúng ta không sợ sai lầm, chỉ sợ phạm sai lầm mà khơng quyết tâm sửa chữa.
Muốn sửa chữa cho tốt thì phải sẵn sàng nghe quần chúng phê bình và thật thà
tự phê bình. Khơng chịu nghe phê bình và khơng tự phê bình thì nhất định lạc
hậu, thối bộ. Lạc hậu và thối bộ thì sẽ bị quần chúng bỏ rơi. Đó là kết quả tất
nhiên của chủ nghĩa cá nhân" - Hồ Chí Minh
- GV nhấn mạnh : Có nghĩa là người có lịng tự trọng, biết kiềm chế những ham

muốn thấp kém và ln giữ đúng lời nói với việc làm. Như vậy, tự trọng là động
cơ tốt của hành vi đẹp đẽ mà mọi người chúng ta, cả thầy cô và các em học sinh
đều phải rèn luyện.
d.Hạnh phúc
- Khái niệm hạnh phúc.
Khi nói về Hạnh phúc giáo viên đưa ra dẫn chứng như Bác Hồ kính yêu của
chúng ta. Hạnh phúc của Bác Hồ là khi đọc được luận cương của Lê nin, Bác Hồ
vui sướng cảm động vì đã tìm được con đường cứu nước.
“ Luận cương của Lê nin làm tôi rất cảm động, phấn khởi, sáng tỏ, tin tưởng
biết bao! Tôi vui mừng đến phát khóc lên. Ngồi một mình trong buồng mà tơi nói
to lên như đang nói trước quần chúng đơng đảo: “ Hỡi đồng bào bị đọa đày đau
khổ! Đây là cái cần thiết cho chúng ta, đây là con đường giải phóng cho chúng
ta !”(Tập 8.HCM tồn tập)

SangKienKinhNghiem.net


(Hình ảnh minh họa)
Niềm hạnh phúc, vui sướng của Bác là khi viết được bài báo, được đăng trên tờ
“Luymanitê” như Bác diễn tả:
“ Sau một tuần vất vả, tôi viết xong tác phẩm của mình. Tơi mang đến tịa
soạn báo Nhân đạo và nói với các đồng chí trong ban văn học: “ Tôi rất sung
sướng, nếu bài viết của tơi được đăng…” ……..
Các đồng chí nghĩ xem tơi vui mừng xiết bao, khi mấy ngày sau, mở xem báo
buổi sáng, tơi thấy có đăng tác phẩm của tơi, tác phẩm u q của tơi”
Hai câu trích trên giáo viên dùng minh họa cho khái niệm hạnh phúc giúp
học sinh hiểu rõ hơn nội dung bài học. Đó là Hạnh phúc cũng là cảm xúc vui
sướng của con người khi được thỏa mãn nhu cầu và lợi ích của mình, của xã hội.
Cho nên học sinh chúng ta học tập Hồ Chí Minh để chăm lo xây dựng cho mình
và cho xã hội ngày phát triển hơn, hạnh phúc nhiều hơn.

+ Giáo viên nêu câu hỏi :
Câu hỏi: Khi các em được nghe hai đoạn trích trên nói về hạnh phúc của Bác
Hồ. Vậy hạnh phúc là gì?
+ Học sinh trả lời:
+ Giáo viên kết luận: Hạnh phúc là cảm xúc vui sướng, hài lòng của con người
trong cuộc sống khi được đáp ứng, thỏa mãn các nhu cầu chân chính, lành mạnh
về vật chất và tinh thần.
2.5. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Trong năm học 2018 – 2019 thông qua việc vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ
Chí Minh vào dạy bài 11“ Một số phạm trù cơ bản của đạo đức học” lớp 10 môn
GDCD so sánh giữa các lớp vận dụng và các lớp không vận dụng đã cho kết quả
như sau:

SangKienKinhNghiem.net


Kết quả vận dụng năm học 2018-2019
Đối với lớp chưa áp dụng phương pháp dạy học vận dụng tư tưởng đạo đức
Hồ Chí Minh vào bài 11 mơn GDCD 10
Lớp
10 A4

Số học sinh

Số học sinh

Số học sinh

Số học sinh

nhận thức

nhận thức

nhận thức

nhận thức

tốt

Khá

TB

Yếu

10 %

20,8%

60%

9,2%

Đối với lớp áp dụng phương pháp dạy học vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí
Minh vào bài 11 môn GDCD 10.
Số học sinh

Số học sinh

Số học sinh

Số học sinh

nhận thức

nhận thức

nhận thức

nhận thức

tốt

Khá

TB

Yếu

10 A5

27 %

55 %

18 %

0%

10 A7

29 %

56 %

15 %

0%

Lớp

III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Đạo đức là gốc, là nền tảng của sự phát triển nhân cách của con người. Ở mọi
thời đại, mọi quốc gia vấn đề đạo đức và giáo dục đạo đức là nhiệm vụ quan
trọng luôn đựơc quan tâm và tạo điều kiện. Ở nước ta, mục tiêu của nhà trường
THPT là đào tạo ra những con người phát triển tồn diện, “Có tài mà khơng có
Đức là người vơ dụng”. Do đó cơng tác giáo dục đạo đức học sinh là một trong
những nhiệm vụ quan trọng trong nhà trường phổ thông hiện nay. Với kinh
nghiệm đứng trên bục giảng, cùng với việc hưởng ứng học tập và theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh, tơi nhận thấy rằng, việc vận dụng tư tưởng đạo

SangKienKinhNghiem.net


đức Hồ Chí Minh vào bài một số phạm trù cơ bản của đạo đức học của môn giáo
dục công dân lớp 10 là rất quan trọng, qua việc thực hiện, tôi đã thu được kết
quả đáng mừng, các tiết dạy trở nên sinh động, học sinh hứng thú học tập hiểu

thêm về cuộc đời hoạt động gian khổ và phẩm chất cao đẹp của Bác. Từ đó giáo
dục học sinh kính yêu Bác và ra sức học tập, rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo
đức làm theo lời Bác dạy.
Trong bối cảnh hiện nay các thế lực thù địch đang tìm cách tấn cơng vào nền
tảng tư tưởng của Đảng, lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin của một số người đi chệch
hướng. Cho nên việc đấu tranh để bảo vệ, phát triển, vận dụng sáng tạo chủ
nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh càng trở nên quan trọng và được
xem là nhiệm vụ hàng đầu trong cơng tác chính trị, tư tưởng và lí luận của tồn
Đảng, tồn dân ta.
Với tinh thần đó người giáo viên nói chung và giáo viên giáo dục cơng dân
bằng phương pháp này hay phương pháp khác làm mọi cách để truyền tải tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh vào thế trẻ tương lai của chúng ta, để các em hiểu
sâu về cuộc đời và sự nghiệp của Người đồng thời nêu gương Người để trở
thành người có ích cho xã hội. Vì đó chính là ngọn hải đăng, là ánh hào quang
chói lọi soi sáng con đường chúng ta đi, là cẩm nang quý báu để xây dựng nên
bài giảng sống động, góp phần hình thành những phẩm chất, nhân cách của
người Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, phù hợp với xu thế phát triển của thời
đại như mục tiêu mơn học đã đề ra.
Từ thực tế đó đặt ra cho giáo viên giản dạy giáo dục công dân trách nhiệm
ngày càng to lớn hơn, người giáo viên không chỉ trau rồi năng lực chuyên môn
mà cả trong cuộc sống đời thường phải là người thật sự gương mẫu, có như vậy
việc giáo dục lơng ghép tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong dạy học giáo
dục cơng dân mới đạt hiệu quả cao.
3.2. Kiến nghị
Vấn đề giáo dục tư tưởng, đạo đức học sinh là một trong những nhiệm vụ
quan trọng. Với việc tích hợp tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh vào bài dạy giáo
dục cơng dân như là một trong những hướng tiêp cận gợi mở, những giải
pháp giáo dục đạo đức gắn liền với nhiệm vụ chính trị xã hội.
Để đạt được hiệu quả cao trong cơng tác giáo dục khơng chỉ mình đội ngũ
giáo viên đứng lớp mà là sự kết hợp của tất cả các cấp quản lí giáo dục, của xã

hội để người giáo viên có những điều kiện thuận lợi nhất để tập trung nâng cao
chất lượng.
Vì vậy thơng qua đề tài này, tôi xin kiến nghị các cấp lãnh đạo và quản lý
cần :
- Tổ chức nhiều cuộc thi tìm hiểu về cuộc đời hoạt động, sự nghiệp của chủ tịch
Hồ Chí Minh.
- Tăng cường hơn nữa các lớp bồi dưỡng về tư tưỡng Hồ Chí Minh cho giáo
viên dạy bộ môn Giáo dục công dân ở trường trung học phổ thông.

SangKienKinhNghiem.net


- Tranh bị thêm tài liệu Hồ Chí Minh cho thư viện ở các trường trung học phổ
thông để học sinh và giáo viên có điều kiện tham khảo.
Trên đây là những kết quả đạt được và những kinh nghiệm rút ra của bản thân
trong quá trình giảng dạy, chắc chắn cịn nhiều thiếu sót, nên trong q trình
thực hiện tơi sẽ bổ sung, hồn thiện. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của các
cấp lãnh đạo, ý kiến trao đổi của các đồng nghiệp để bài viết được hồn thiện
tốt hơn, có hiệu quả cao khi tiếp tục áp dụng vào thực tiễn giảng dạy.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 20 tháng 5 năm 2019
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung của
người khác.

Lê Thị Lan

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Cẩm nang về Hồ Chí Minh - NXB Lao động, Hà Nội – 2006 Cơng tác chăm
sóc bảo vệ Hồ Chí Minh - NXB Lao động, Hà Nội – 2069.
2. Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh – NXB Chính trị Quốc gia - Hà Nội 2003
3. Đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, Ban tưởng
văn hóa TW, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội 2007.
4. Hồ Chí Minh, Tồn tập - NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội – 2000
5. Hồ Chí Minh với chiến sĩ - NXB Quân đội nhân dân, Hà Nội – 20018

SangKienKinhNghiem.net


6. Nguyễn Tuấn Anh “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”
7. Sách giáo khoa Giáo dục công dân trường THPT – NXB Giáo dục, 2017.
8. Sách giáo viên Giáo dục công dân trường THPT – NXB Giáo dục, 2017.
9. Một số tài liệu tham khảo khác.

SangKienKinhNghiem.net