TÁC DỤNG dược OPIOID

TÁC DỤNG DƯỢC
►Morphin có tác dụng chọn lọc với tế bào thần kinh trung ương, tác động lên các thụ
thể morphin ở vỏ não và hệ limbic ở nền não.
Gây ức chế trung tâm đau, trung tâm hô hấp, trung tâm ho: giúp giảm đau,gây ngủ,
sảng khối; trong khi có trung tâm lại bị kích thích gây co đồng tử, nơn, chậm nhịp tim và
đặc biệt có thể gây nghiện. Tác dụng của thuốc thay đổi theo loài, gây hưng phấn ở mèo,
chuột nhắt, loài nhai lại, cá... nhưng ức chế rõ ở người, chó, thỏ, chuột lang.

Hoặc
(Tác dụng giảm đau: ức chế tất cả các điểm chốt trên đường dẫn truyền cảm giác đau của
hệ thần kinh trung ương như tuỷ sống, hành tuỷ, đồi thị và vỏ não
Gây ngủ: làm giảm hoạt động tinh thần và gây ngủ ( liều cao có thể gây mê và làm mất tri
giá)
Gây sảng khối: làm tăng trí tưởng tượng, người bệnh ln ở trạng thái lạc quan và mất
cảm giác đói.
Trên hô hấp: ức chế trung tâm hô hấp ở hành tuỷ, làm trung tâm này giảm nhạy cảm với
CO 2 nên cả tần số và biên độ hô hấp đều giảm
Tác dụng trên vùng dưới đồi: àm mất thăng bằng cơ chế điều nhiệt làm thân nhiệt giảm
nhẹ (liều cao gây tăng nhiệt độ cơ thể)
Tác dụng nội tiết: ức chế GnRH và CRF => làm giảm LH, FSH, ACTH, TSH và beta
endorphin.
Co đồng tử: đồng tử co rất mạnh (nhỏ như đầu đanh ghim)
Tác dụng gây buồn nôn và nơn:Morphin kích thích trực tiếp trung tâm nơn ở sàn não thất
IV, gây cảm giác buồn nôn và nôn. Khi dùng liều cao thuốc có thể ức chế trung tâm này)

►Một số peptid trong cơ thể có tác dụng giống opioid gọi là morphin nội sinh.
►Heroin: gây nghiện dễ và nặng hơn morphin ( vì nó tan trong mỡ nên đi qua được
hàng rào máu não); Do ức chế làm giảm hoạt động của não bộ và hệ thống thần
kinh trung ương nên được ứng dụng để điều trị đau cấp tính, chẳng hạn như trong

chấn thương thể chất nặng, nhồi máu cơ tim, đau sau phẫu thuật và đau mãn tính,

bao gồm các bệnh ở giai đoạn cuối. Đặc biệt được ứng dụng để tổng hợp cai nghiện


morphin. Khi dùng cảm thấy sảng khối, sung sướng, khơng cịn đau đớn thực thể, cảm
thấy buồn nơn, đồng tử co nhỏ (đinh ghim)
►Codein:chiếm 0,5% alcaloid toàn phần của thuốc phiện. Codein và muối của nó có tác
dụng giảm ho do tác dụng trực tiếp lên trung tâm gây ho ở hành não; codein làm khô dịch
tiết đường hô hấp và làm tăng độ quánh của dịch tiết phế quản. Codein không đủ hiệu lực
để giảm ho nặng..
Codein gây giảm nhu động ruột, vì vậy là một thuốc rất tốt trong điều trị ỉa chảy do bệnh
thần kinh do đái tháo đường. Không được chỉ định khi bị ỉa chảy cấp và ỉa chảy do nhiễm
khuẩn.

► 90% người nghiện ma túy có rối loạn tâm thần phối hợp( trầm cảm, rối loạn sắc
khí,ám ảnh xã hội), 15% người nghiện opioid có ít nhất 1 lần tự sát
HIỆN TƯỢNG DUNG NẠP:
- Dung nạp có nghĩa là phải liên tục tăng liều heroin để có thể đạt được cảm giác "phê"
mà trước đây có thể đạt được chỉ với một liều dùng nhỏ;
- Sự dung nạp của các ma túy nhóm opioid khác nhau, nó khiến người nghiện có thể
chịu đựng được liều ma túy cao gấp hàng trăm lần so với người bình thường.
- Đối với những người này thì các triệu chứng của hội chứng cai nghiện có thể khơng
xuất hiện ngay cả khi dùng chất đối kháng ma túy và lâu dài có thể hạn chế được hội
chứng cai ma túy

LỆ THUỘC

Lệ thuộc thân thể (physical dependence): là sự thay đổi sinh lý để thích nghi do dùng
thuốc lập lại. Sự lệ thuộc thân thể xảy ra khi ngừng thuốc đột ngột sau một thời gian dài
sử dụng ví dụ: ngừng đột ngột morphin gây dau cơ, buồn nôn, nôn, ngáp… gọi chung là
hội chứng cai thuốc (withdrawal syndrome)

Lệ thuộc tâm lý (Psyehological dependence): Được thể hiện bởi hành vi tìm kiếm thuốc
một cách bắt buộc vì khối cảm (sự thưởng) bất chấp các tác hại do thuốc đó gây nên.

/>

thuốc ho, long đờm

Paracetamol kết hợp codein để
tăng tác dụng giảm đau.

thuốc giảm đau morphin

/> />