Tài liệu Báo cáo "Vài nét về vai trò chính quyền cấp xã trong Pháp lệnh xử lí vi phạm hành chính năm 2002 " ppt

đặc san về xử lí vi phạm hành chính
Tạp chí luật học 41




Ths. Hoàng văn sao *
i phm hnh chớnh (VPHC) l hnh vi
ca cỏ nhõn, t chc thc hin mt
cỏch c ý hay vụ ý, vi phm cỏc quy nh
ca phỏp lut v qun lớ nh nc m khụng
phi l ti phm v theo quy nh ca phỏp
lut phi b x pht hnh chớnh.
Nhng ni dung trờn cu thnh ni hm
ca khỏi nim VPHC. õy l khỏi nim phỏp
lớ rt quan trng. Theo khỏi nim ny, hnh
vi VPHC khụng ch do cỏ nhõn m cũn do
c quan, t chc thc hin. Nhng cỏ nhõn,
t chc ny nu vi phm hnh chớnh thỡ h
phi b x pht, tc l h phi chp hnh
quyt nh x pht VPHC. Quyt nh x
pht VPHC l mt dng quyt nh hnh
chớnh. Vic ra quyt nh hnh chớnh v vic
chp hnh quyt nh hnh chớnh ny khụng
ch l quyn m cũn l ngha v phỏp lớ. Vỡ
th, ngi ra quyt nh x pht v ngi
chp hnh quyt nh x pht VPHC phi
tuõn theo nhng yờu cu sau õy:
1. Phỏp lut hin hnh nc ta ó quy
nh khi phỏt hin cú vi phm hnh chớnh,

ngi cú thm quyn x lớ vi phm hnh
chớnh phi ra lnh ỡnh ch ngay hnh vi vi
phm hnh chớnh ú. Sau ú, tựy tng
trng hp c th, xem xột mc vi phm
v cỏc tỡnh tit tng nng, gim nh m
ngi cú thm quyn x pht cú th ra quyt
nh x pht ti ch (theo th tc n gin)
hay phi lp biờn bn v vi phm ú ri mi
ra quyt nh x pht vi phm hnh chớnh.
Ni dung ca quyt nh x pht bao gm
ngy, thỏng, nm ra quyt nh; h, tờn, a
ch, ngh nghip ca ngi vi phm hoc
tờn, a ch ca t chc vi phm; hnh vi vi
phm hnh chớnh c th; nhng tỡnh tit liờn
quan n vic gii quyt v vi phm; a
im xy ra vi phm; h, tờn, chc v ca
ngi ra quyt nh; iu, khon ca vn bn
phỏp lut c ỏp dng; hỡnh thc x pht
chớnh, hỡnh thc x pht b sung (nu cú),
cỏc bin phỏp khc phc hu qu. Trng
hp pht tin thỡ trong quyt nh phi ghi rừ
mc tin pht. Khi quyt nh x pht mt
ngi thc hin nhiu hnh vi vi phm hnh
chớnh thỡ ngi cú thm quyn ch ra mt
quyt nh x pht trong ú quyt nh hỡnh
thc, mc x pht i vi tng hnh vi vi
phm; nu cỏc hỡnh thc x pht u l pht
tin thỡ cng li thnh mc pht chung.
Trong quyt nh x pht cng phi ghi rừ
cỏ nhõn, t chc b x pht nu khụng t

nguyn chp hnh thỡ s b cng ch thi hnh.
Quyt nh x pht cú hiu lc k t
V

* Ging viờn chớnh Khoa hnh chớnh - nh nc
Trng i hc lut H Ni

đặc san về xử lí vi phạm hành chính
42 tạp chí luật học

ngy kớ, tr trng hp trong quyt nh cú
quy nh ngy cú hiu lc khỏc. Th nhng,
nu quyt nh ny b khiu ni m trong
quỏ trỡnh gii quyt khiu ni xột thy vic
thi hnh quyt nh x pht b khiu ni s
gõy hu qu khú khc phc thỡ ngi gii
quyt khiu ni cú th ra quyt nh tm
ỡnh ch vic thi hnh quyt nh ú.
(1)
Thi
hn tm ỡnh ch khụng vt quỏ thi gian
cũn li ca thi hn gii quyt.
Ngoi ra, trc khi xem xột v vi phm
ra quyt nh x pht, nu thy hnh vi vi
phm cú du hiu ti phm thỡ phi chuyn
ngay h s cho c quan tin hnh t tng
hỡnh s cú thm quyn ch khụng c gi
li x pht hnh chớnh. i vi trng
hp ó ra quyt nh x pht vi phm hnh
chớnh, nu sau ú phỏt hin hnh vi vi phm

cú du hiu ti phm m cha ht thi hiu
truy cu trỏch nhim hỡnh s thỡ ngi ó ra
quyt nh x pht phi hy quyt nh ú
v trong thi hn 3 ngy, k t ngy hy
quyt nh x pht phi chuyn h s v vi
phm cho c quan tin hnh t tng hỡnh s
cú thm quyn.
2. Trong thi hn 10 ngy, k t ngy
lp biờn bn v vi phm hnh chớnh, ngi
cú thm quyn phi ra quyt nh x pht vi
phm hnh chớnh. i vi nhng v vi phm
hnh chớnh cú nhiu tỡnh tit phc tp thỡ
thi hn ra quyt nh x pht l 30 ngy.
Trng hp cn cú thờm thi gian xỏc
minh v thu thp chng c thỡ ngi cú thm
quyn phi bỏo cỏo th trng trc tip ca
mỡnh bng vn bn xin gia hn nhng
khụng c quỏ 30 ngy. Quỏ thi hn núi
trờn, ngi cú thm quyn x pht khụng
c ra quyt nh x pht na, tr trng
hp x pht trc xut nhng vn cú th ỏp
dng nhng bin phỏp khc phc hu qu.
3. Theo phỏp lut hin hnh thỡ ngi cú
thm quyn ra quyt nh x pht vi phm
hnh chớnh
(2)
l ch tch y ban nhõn dõn cp
xó, cp huyn, cp tnh; trm trng, i
trng cụng an v chin s cụng an ang thi
hnh cụng v, trng cụng an cp xó, huyn,

giỏm c cụng an cp tnh, cc trng Cc
cnh sỏt qun lớ hnh chớnh v trt t xó hi,
cnh sỏt giao thụng, cnh sỏt bin, cnh sỏt
phũng chỏy, cha chỏy, cnh sỏt kinh t,
cnh sỏt hỡnh s, cnh sỏt phũng chng ti
phm ma tỳy v qun lớ xut nhp cnh;
trng phũng nghip v ca cụng an cp
tnh; trng n biờn phũng, chin s b i
biờn phũng ang thi hnh cụng v, i
trng i biờn phũng, ch huy trng b i
biờn phũng cp tnh; i trng i nghip
v thuc chi cc hi quan, chi cc trng hi
quan, i trng i kim soỏt thuc cc hi
quan tnh, liờn tnh, i trng i kim soỏt
chng buụn lu v hi i trng hi i
kim soỏt trờn bin thuc Cc iu tra chng
buụn lu - Tng cc hi quan, cc trng
Cc hi quan, cc trng Cc iu tra chng
buụn lu thuc Tng cc hi quan; kim lõm
viờn ang thi hnh cụng v, trm trng
trm kim lõm, ht trng ht kim lõm, ht
trng ht phỳc kim lõm sn, i trng

đặc san về xử lí vi phạm hành chính
Tạp chí luật học 43


i kim lõm c ng; chi cc trng chi
cc kim lõm, cc trng cc kim lõm;
nhõn viờn thu v ang thi hnh cụng v,

trm trng trm thu, i trng i thu,
chi cc trng chi cc thu, cc trng cc
thu; kim soỏt viờn th trng ang thi hnh
cụng v, i trng i qun lớ th trng,
chi cc trng chi cc qun lớ th trng, cc
trng cc qun lớ th trng; thanh tra viờn
chuyờn ngnh ang thi hnh cụng v, chỏnh
thanh tra chuyờn ngnh cp s, chỏnh thanh
tra chuyờn ngnh b, c quan ngang b, c
quan thuc chớnh ph; thm phỏn ch ta
phiờn tũa, chp hnh viờn thi hnh ỏn dõn s
ang thi hnh cụng v, i trng i thi
hnh ỏn dõn s, trng phũng thi hnh ỏn
dõn s cp tnh, trng phũng thi hnh ỏn
quõn khu v cp tng ng; cnh sỏt viờn
i nghip v cnh sỏt bin ang thi hnh
cụng v, t trng t nghip v cnh sỏt
bin, i trng i nghip v cnh sỏt bin,
hi i trng hi i cnh sỏt bin, hi on
trng hi on cnh sỏt bin, ch huy
trng vựng cnh sỏt bin; giỏm c cng v
hng hi, giỏm c cng v thy ni a,
giỏm c cng v hng khụng.
Nhng ngi cú thm quyn ra quyt
nh x pht vi phm hnh chớnh núi trờn
nu vng mt, h cú th y quyn cho cp
phú ra quyt nh x pht v chu trỏch
nhim v quyt nh x pht ú. S y
quyn phi c thc hin bng vn bn.
Tuy nhiờn, khụng phi tt c nhng

ngi cú quyn ra quyt nh x pht u cú
quyn ra quyt nh cng ch.
(3)

4. Khc phc nhng tỡnh trng chng
chộo, ựn y trỏch nhim, Phỏp lnh x lớ
vi phm hnh chớnh nm 2002 ó quy nh
rt rừ nguyờn tc xỏc nh thm quyn x lớ
vi phm hnh chớnh nh sau:
- Ch tch y ban nhõn dõn cỏc cp cú
thm quyn x pht vi phm hnh chớnh
trong cỏc lnh vc qun lớ nh nc a
phng. Nhng ngi thuc c quan chuyờn
mụn nghip v cú thm quyn pht hnh
chớnh thỡ h ch cú quyn ra quyt nh x
pht thuc lnh vc, ngnh mỡnh qun lớ.
Trong trng hp vi phm hnh chớnh thuc
thm quyn x pht ca nhiu ngi thỡ vic
x pht do ngi th lớ u tiờn thc hin.
- Trong trng hp x pht mt ngi thc
hin nhiu hnh vi vi phm hnh chớnh thỡ:
* Nu hỡnh thc, mc x pht i vi
tng hnh vi u thuc thm quyn ca
ngi x pht thỡ thm quyn x pht vn
thuc ngi ú;
* Nu hỡnh thc, mc x pht i vi
mt trong cỏc hnh vi vt quỏ thm quyn
ca ngi x pht thỡ ngi ú phi chuyn
v vi phm n cp cú thm quyn x pht;
* Nu cỏc hnh vi thuc thm quyn x

pht ca nhiu ngi thuc nhiu ngnh
khỏc nhau thỡ quyn x pht thuc v ch
tch y ban nhõn dõn cp cú thm quyn x
pht ni xy ra vi phm.
5. Cỏ nhõn, t chc b x pht vi phm
hnh chớnh phi chp hnh quyt nh x
pht trong thi hn 10 ngy, k t ngy c
giao quyt nh x pht, tr trng hp phỏp
lut cú quy nh khỏc.

đặc san về xử lí vi phạm hành chính
44 tạp chí luật học

Thi hiu thi hnh quyt nh x pht vi
phm hnh chớnh l 1 nm, k t ngy ra
quyt nh x pht. Quỏ thi hn ny m
quyt nh ú khụng c thi hnh thỡ khụng
thi hnh quyt nh x pht na nhng vn
ỏp dng bin phỏp khc phc hu qu c
ghi trong quyt nh. Nu cỏ nhõn, t chc b
x pht c tỡnh trn trỏnh, trỡ hoón thỡ thi
hiu núi trờn c tớnh li k t thi im
chm dt hnh vi trn trỏnh, trỡ hoón.
6. Trng hp cỏ nhõn b pht tin t
500.000 ng tr lờn cú th c hoón chp
hnh quyt nh x pht, nu h cú khú khn
c bit v kinh t v cú n ngh c
y ban nhõn dõn xó, ni ngi ú c trỳ
hoc t chc ni ngi ú lm vic xỏc
nhn. Thi hn hoón chp hnh quyt nh

ny khụng quỏ 3 thỏng k t khi cú quyt
nh hoón. Ngi ó ra quyt nh pht tin
cú quyn quyt nh hoón chp hnh quyt
nh pht tin ú. Ngi c hoón chp
hnh quyt nh pht tin c nhn li giy
t, tang vt, phng tin ang b tam gi
theo quy nh ca phỏp lut hin hnh.
7. Trng hp cỏ nhõn, t chc b x
pht vi phm hnh chớnh m khụng t
nguyn chp hnh thỡ s b cng ch bng
cỏc bin phỏp nh khu tr mt phn lng
hoc mt phn thu nhp, khu tr tin t ti
khon ti ngõn hng; kờ biờn ti sn cú giỏ
tr tng ng vi s tin pht bỏn u giỏ
hoc ỏp dng cỏc bin phỏp cng ch khỏc
nhm khc phc hu qu do vi phm hnh
chớnh gõy ra. Ngi b cng ch phi chu
mi chi phớ v vic t chc cng ch.
Tuy nhiờn, phỏp lut hin hnh cng ó
d liu trng hp cỏ nhõn, t chc thc
hin vi phm hnh chớnh mt a phng
nhng c trỳ hoc úng tr s a phng
khỏc v khụng cú iu kin chp hnh quyt
nh x pht ti ni b x pht thỡ quyt nh
x pht c chuyn n ni cỏ nhõn c trỳ,
t chc úng tr s chp hnh theo quy
nh ca Chớnh ph.
8. Quyt nh x pht VPHC l quyt
nh hnh chớnh. Quyt nh ny cú th hp
phỏp nhng cng cú th khụng hp phỏp bi

nhiu lớ do khỏc nhau, xõm hi cỏc quyn
hoc li ớch ca cỏ nhõn hay t chc. Vỡ th,
phỏp lut cng ó xỏc nh:
- Ngi cú thm quyn ra quyt nh x
pht vi phm hnh chớnh m sỏch nhiu,
dung tỳng, bao che, khụng x lớ hoc x lớ
khụng kp thi, khụng ỳng mc hoc vt
quỏ thm quyn; cú li trong vic quỏ
thi hn m khụng ra quyt nh x pht thỡ
tựy theo tớnh cht, mc vi phm cú th b
x lớ k lut hoc b truy cu trỏch nhim hỡnh
s; nu gõy thit hi thỡ phi bi thng.
- Ngi b x pht vi phm hnh chớnh
hoc ngi i din hp phỏp ca h cú
quyn khiu ni v quyt nh x pht núi
trờn hoc t cỏo v hnh vi sai trỏi trong vic
ra quyt nh hay khi kin ra tũa ỏn./.

(1).Xem: iu 35 Lut khiu ni, t cỏo.
(2).Tuy h cựng cú quyn ra quyt nh x pht vi
phm hnh chớnh nhng quyn quy nh mc pht,
cỏc hỡnh thc pht v c bin phỏp khc phc hu qu
rt khỏc nhau.
(3).Xem: iu 67 Phỏp lnh x lớ vi phm hnh chớnh.