Tài liệu Báo cáo " Bạo lực gia đình - một hình thức thể hiện sự bất bình đẳng nam nữ " doc

Pháp luật hôn nhân và gia đình Việt Nam với việc thực hiện CEDAW
Tạp chí luật học số 3/2006 37




ThS. Ngô Thị Hờng *
1. Bo lc gia ỡnh - nhỡn t gúc gii
Bo lc gia ỡnh thụng thng c hiu
l bo lc xy ra gia v v chng hoc gia
nhng ngi chung sng nh v chng, gia
cha m v con hoc gia nhng ngi khỏc
sng cựng trong mt nh. Bo lc trong gia
ỡnh thng c th hin di cỏc hỡnh
thc nh ỏnh p, cng bc v tinh thn
(lng m, rung b, cm cỏc quan h xó
hi), tỡnh dc, ti chớnh
Bo lc gia ỡnh vn ó tn ti t xa
xa, qua hng ngn nm v di nhiu dng
khỏc nhau nhng phi n u nhng nm
70 ca th k XX, bo lc gia ỡnh mi thc
s c cụng nhn nh mt vn xó hi c
bn. Cỏc nh bỡnh lun v quyn bỡnh ng
nam n vit v bo lc núi chung trn
trỏnh s thiờn v v gii tớnh nh s che giu
v tớnh t nhiờn v gii ca bo lc, c bit
l bo lc gia ỡnh. Bo lc gia ỡnh ch yu
do nguyờn nhõn v gii gõy ra: Gn nh tt
c hnh ng bo lc ngoi chin tranh cú
th c coi l liờn quan ti gii.
(1)

Bo lc
ca nam gii i vi ph n l cỏch th hin
vai trũ gii ó n sõu vo t tng ca nam
gii v c hun ỳc bi quyn lc ht sc
khụng cõn bng gia nam v n ngoi xó hi
cng nh trong gia ỡnh. Vớ d: Bnglaột
cú khuynh hng nam gii coi ỏnh v nh
l mt quyn ca mỡnh v l mt cỏch bỡnh
thng kim soỏt v ch ng ph n.
mt s nc chõu M Latinh v vựng Caribờ,
bo lc gia ỡnh ó tr thnh ph bin v tr
thnh mt nột c trng trong cỏch ng x
trong gia ỡnh. Tỡnh trng khụng chung thu
v s rung b ca nam gii i vi ph n
ó tr thnh thõm cn c . Trung Quc
khong mt trm ngn gia ỡnh tan v mi
nm v 60% cỏc v li hụn l do bo lc gia
ỡnh m nn nhõn l ph n
(2)

Bo lc gia ỡnh khụng phi l vn
xó hi ca mt quc gia m l vn cú
tớnh ton cu. Nn nhõn ca bo lc gia
ỡnh ch yu l ph n. Trong phn ln cỏc
trng hp bo lc gia ỡnh l nhng ngi
v b chng ỏnh p, hnh h, ngc ói.
Ngoi ra, trong mt s trng hp bo lc
gia ỡnh l nhng ngi m, nhng ngi
con gỏi, nhng ngi ch hoc em b nhng
ngi l con, l cha, l anh, l em ỏnh p,

hnh h, ngc ói.
2. Bo lc gia ỡnh Vit Nam - thc
trng v nguyờn nhõn
2.1. Thc trng v bo lc gia ỡnh
Vit Nam trong nhng nm gn õy
Trong nhng nm gn õy, tuy xó hi
ngy cng phỏt trin, kh nng nhn thc ca
con ngi ngy cng cao, quyn con ngi
núi chung trong ú cú quyn ca ngi ph
* Ging viờn chớnh Khoa lut dõn s
Trng i hc Lut H Ni
Pháp luật hôn nhân và gia đình Việt Nam với việc thực hiện CEDAW

38 Tạp chí luật học số 3/2006

n ngy cng c tụn trng nhng bo lc
gia ỡnh vn ang l mi e da mỏi m ca
mi gia ỡnh. Bo lc gia ỡnh ó vt qua
ranh gii v vn hoỏ, v mc thu nhp v v
tui tỏc. Khụng ch nhng ph n nụng thụn
hay nhng ph n cú hc vn thp mi l
nn nhõn ca bo lc gia ỡnh m ngay c
i vi nhiu ph n cú trỡnh cao cng
vn l nn nhõn ca nhng v bo lc trong
gia ỡnh. Khụng ch nhng ngi ph n
khụng trc tip lao ng cú thu nhp mi
l nn nhõn ca bo lc gia ỡnh m ngay c
nhng ngi thnh t, cú thu nhp cao cng
l nn nhõn ca bo lc gia ỡnh. Khụng ch
nhng cụ gỏi tr l nn nhõn ca bo lc gia

ỡnh m ngay c nhng ph n ó ln tui
cng l nn nhõn ca bo lc gia ỡnh t
phớa ngi chng hoc ngi con ca mỡnh.
Nh vy, bo lc gia ỡnh tn ti c nhng
gia ỡnh cú hc vn cao, nhng gia ỡnh
c coi l giu cú v nhng gia ỡnh m
cỏc thnh viờn ó tui xa nay him.
Hin cha cú s liu thng kờ trong ton
quc v tỡnh trng bo lc gia ỡnh m nn
nhõn l ph n nhng theo ti liu nghiờn
cu nm 2001 ca Hi liờn hip ph n Vit
Nam ti mt s tnh, thnh ph thỡ 40% ph
n c phng vn bỏo cỏo ó b chng
ỏnh p, lng m.
(3)
Trung tõm t vn tõm lớ
- giỏo dc v tỡnh yờu - hụn nhõn - gia ỡnh
ti thnh ph H Chớ Minh ó thc hin mt
d ỏn Chng bo hnh trong gia ỡnh v
ó m mt cuc kho sỏt mt s tnh,
thnh ph v thu c kt qu l: Cú 42,7%
ph n tr li tng b chng ỏnh p, mng
chi; 47,9% n ụng tr li rng ó i x
bt cụng vi v
(4)
Qua tỡm hiu v thc
trng v nguyờn nhõn li hụn ti mt s a
phng trong ton quc cng cú th phn
no thy c bc tranh v bo lc gia ỡnh
Vit Nam trong nhng nm gn õy.

Trong c nc, s cỏc v li hụn do ngi v
yờu cu chim t l cao (khong gn 70%
tng s v li hụn). Ti cỏc a phng, cỏc
thm phỏn u nhn nh rng nguyờn nhõn
dn n ngi v ch ng yờu cu li hụn l
do h khụng th tip tc chu ng nhng
hnh vi bo lc ca ngi chng. Bờn cnh
ú, ti cỏc a phng to ỏn cng ó xột x
v hỡnh s nhng trng hp ngi chng
ỏnh p v dn n thng tớch hoc t
vong. Nh vy, cú th khng nh rng tỡnh
trng bo lc i vi ph n trong gia ỡnh
ang l vn bỏo ng hin nay khp cỏc
vựng, min trong ton quc. Tuy nhiờn,
nhng s liu trờn õy mi ch phn ỏnh
c phn no thc trng bo lc gia ỡnh,
bi vỡ vn cũn khụng ớt ch em ph n - nn
nhõn ca bo lc gia ỡnh vn õm thm chu
ng vỡ nhng a con hoc vỡ mong cho
nh yờn, ca m
Bờn cnh hnh vi bo lc ca chng i
vi v cũn l hnh vi bo hnh ca con i
vi m, ca anh em i vi cỏc ch em dõu
hoc ch em gỏi. Vớ d: V Dng Cụng L
Phỳ Th thng xuyờn cú li l lng nhc
m . Khi m con xụ xỏt, L ó dựng ỏ nộm
vo m, dựng gy phang v u m khin m
ca L phi i cp cu ti bnh vin. Sau
khi gõy thng tớch cho m, L cũn p phỏ
ti sn ca m. Mc dự thng tt do L gõy

ra cho m ch cú 3% nhng cn c vo iu
Pháp luật hôn nhân và gia đình Việt Nam với việc thực hiện CEDAW
Tạp chí luật học số 3/2006 39

104 (im khon 1) B lut hỡnh s thỡ
ngi no c ý gõy thng tớch hoc gõy tn
hi cho sc kho ca ngi l cha, m thỡ
dự t l thng tt di 11% vn b truy t. L
ó b To ỏn nhõn dõn huyn tuyờn pht 6
thỏng tự v ti C ý gõy thng tớch v 12
thỏng tự v ti C ý lm h hng ti sn.
Hoc v b V (60 tui Phỳ Th) cú tỡnh
trng tõm thn khụng n nh, b con trúi vo
ct dõy phi v chõm la t hai bn tay v
dựng gy ỏnh vo ngi b thõm tớm, b
kờu khúc xin c th nhng ch n khi si
dõy b t thỡ b mi thoỏt
Bo lc gia ỡnh ch yu di dng bo
lc v th xỏc nh ngi n ụng s dng sc
mnh th lc, v khớ, phng tin ỏnh p
ngi ph n nhiu ln v cú h thng, lm
cho sc khe, tớnh mng ca ngi ph n b
xõm hi. Phn ln cỏc trng hp bo lc v
th xỏc s dn n hu qu l ngi ph n
b au n v th xỏc hoc li thng tt.
Vớ d: Ch Trnh Thanh H ụng Anh, H
Ni thng b chng ỏnh gõy thng tớch
nng, nhiu ln phi cp cu bnh vin.
Ngy 5/2/2002 ch b chng ỏnh, phi n
bnh vin, ngy hụm sau phi m cp cu vỡ

t mỏu trong bng. Bỏc s phi ct ton b
lỏ lỏch ca ch vỡ b dp nỏt v phn cc
di ó t ri, ch H ó vnh vin mt i
60% sc kho. Hoc trng hp ch Th
H (sinh nm 1965 Thanh Xuõn, H Ni)
thng xuyờn b chng m ỏ, p vo
bng vo ngc, búp c, p u vo tng,
vo thnh lan can phi i bnh vin
Nhiu trng hp bo lc gia ỡnh dn
n ỏn mng. Vớ d: Ch Nguyn Th Y (sinh
nm 1984 Lý Nhõn, H Nam, tm trỳ ti
Gia Lõm, H Ni) thng xuyờn b chng l
Nguyn Vn (sinh nm 1979 Nam nh,
cựng tm trỳ ti a ch trờn) ỏnh p thm
t, cú ln ch ó b chng dựng gy phang
vo u phi khõu n 7 mi. Ngy
10/12/2003 ch Y i ch v núi cho chng
bit l mỡnh cú thai v ý nh phỏ thai vỡ
kinh t gia ỡnh khú khn. khụng ng ý
cho v phỏ thai nờn ó búp c v n cht
sau ú n cụng an u thỳ
Bo lc gia ỡnh khụng ch l hnh vi
ỏnh p, gõy thng tớch m cũn cú th tn
ti di hỡnh thc bo lc v tinh thn, ch
yu l lng nhc, e do, cm oỏn, b ri
Hu qu ca bo lc v tinh thn l gõy cho
nn nhn b khng hong v tinh thn, luụn
s hói, au kh, tht vng in hỡnh cho
loi bo lc ny l hnh vi ngoi tỡnh ca
ngi chng. Cú trng hp chng b lng

v i sng chung vi ngi khỏc nh v
chng hng chc nm. Cú trng hp chng
ngang nhiờn a ngi tỡnh v nh sng
chung v bt v phi phc v. Cú trng hp
chng thng xuyờn dựng nhng li l thụ
l vi v. Cú trng hp ngi chng th ,
b mc v Dự di hỡnh thc khỏc nhau
nhng nhỡn chung nhng hnh vi ú ca
ngi chng u dn n hu qu l ngi
v b xỳc phm, b lm nhc, cm thy xu
h, trng thỏi tinh thn bun kh, u ut
Ngoi ra, bo lc trong gia ỡnh cũn th
hin trong vic cng bc thụ bo trong
quan h tỡnh dc.
Pháp luật hôn nhân và gia đình Việt Nam với việc thực hiện CEDAW

40 Tạp chí luật học số 3/2006

2.2. Nguyờn nhõn ca bo lc gia ỡnh
Vit Nam
Qua thc trng ca bo lc gia ỡnh cho
thy cú rt nhiu lớ do dn n hnh vi bo
lc gia ỡnh. Mi trng hp c th ca
hnh vi bo lc u xut phỏt t nhng lớ do
khỏc nhau. Cú nhng trng hp bo lc gia
ỡnh l hu qu ca nhng mõu thun trm
trng trong i sng v chng. Nhng bờn
cnh ú cng cú nhng trng hp ch vỡ
nhng lớ do rt nh cng cú th dn n hnh
vi bo lc. Trong phm vi bi vit ny chỳng

tụi khụng tỡm hiu v phõn tớch v lớ do ca
hnh vi bo lc trong gia ỡnh m mong
mun tỡm ra nguyờn nhõn ca cỏch x s
mang tớnh bo lc ú. Qua thc t cỏc
trng hp v bo lc gia ỡnh v nhng lớ
do dn n hnh vi bo lc cú th nhn nh
bo lc gia ỡnh phỏt sinh v tn ti Vit
Nam ch yu t cỏc nguyờn nhõn sau:
Th nht, bo lc gia ỡnh ch yu l do
quan nim truyn thng v quyn lc n
ụng. Trờn th gii cng nh Vit Nam,
nn nhõn ch yu ca bo lc gia ỡnh l ph
n. Ngi n ụng luụn mun th hin sc
mnh v quyn lc ca mỡnh trong gia ỡnh
bng cỏch buc v con phi phc tựng. Khi
nhng ũi hi, nhng nhu cu ca h khụng
c v con ỏp ng thỡ h cho mỡnh quyn
c trng pht v con. S trng pht ú cú
th l bng v lc xõm phm th xỏc, cú th
l bng s nhc m, e do xõm phm v
tinh thn v ụi khi l s hn ch hoc cm
oỏn cỏc nhu cu thit yu nh khụng cho
n, ui ra khi nh, khụng cho giao tip
vi ngi thõn hoc bn bố Thc t ó cú
nhng ngi chng cú hnh vi bo lc i
vi v nhng khi c giỏo dc anh ta ó
tr li rt t tin rng v tụi nờn tụi cú
quyn ỏnh
Cng vỡ quan nim v quyn lc n
ụng nờn trong trng hp ngi chng cm

thy b thua kộm v thỡ lp tc mun dựng
sc mnh c th hay uy quyn ca mỡnh i
vi v mong lp i s thua kộm ú. Chớnh
vỡ vy m nhiu ph n gii giang, kim tin
nuụi chng con nhng vn b chng ỏnh
p, ngc ói hoc b ri.
Vỡ quan nim v quyn lc n ụng
nờn nhiu ngi chng, nht l nhng ngi
chng sng nụng thụn rt mong v sinh
con trai. Nu v khụng sinh con trai thỡ b
chng ỏnh p, rung b, ui ra khi nh
hoc thm chớ cụng khai chung sng nh v
chng vi ngi ph n khỏc
Th hai, do quan nim ca ph n Vit
Nam núi riờng v ph n phng ụng núi
chung l cam chu v khụng mun vch ỏo
cho ngi xem lng. Vi ý thc v quan
nim v vai trũ khụng th thay th ca ngi
v trong gia ỡnh l ngi xõy t m v v
o c ca ngi ph n nờn nhiu ph n
ó nhn nhn hng chu hnh vi bo lc ca
chng, ca con. Trong cụng tỏc t tng,
ngi ph n c giỏo dc v c hy sinh,
nhng nhn Chớnh t nhng quan nim
v ý thc ú dn n nhiu ph n khụng
can m thc hin cỏc hnh vi t bo v
mỡnh. Cú quan im cho rng bo lc gia
ỡnh l mt vn m tt c cỏc thnh viờn
trong gia ỡnh l ngi ng loó. Chỳng tụi
cho rng iu ú hon ton ỳng trong bi

Pháp luật hôn nhân và gia đình Việt Nam với việc thực hiện CEDAW
Tạp chí luật học số 3/2006 41

cnh xó hi Vit Nam hin nay.
3. Hu qu ca bo lc gia ỡnh
Bo lc i vi ph n (k c bo lc
gia ỡnh) l mt tr ngi chớnh trong vic
thc hin cỏc mc tiờu bỡnh ng gii, phỏt
trin v hũa bỡnh. Bo lc i vi ph n
va vi phm, va cn tr v trit tiờu kh
nng th hng nhõn quyn v cỏc quyn t
do c bn ca ph n. Bo lc v gii nh
ỏnh p, cỏc hỡnh thc bo lc trong gia
ỡnh, lm dng tỡnh dc, nụ l v búc lt
tỡnh dc, buụn bỏn ph n v tr em trờn
quy mụ quc t, cng bc lm mi dõm,
quy ri tỡnh dc v bo lc i vi ph n
do nh kin vn húa, do ch ngha dõn tc,
phõn bit chng tc, bi ngoi, cỏc hnh vi
i try, cỏc cuc thanh trng sc tc, xung
t v trang, chim úng nc ngoi, hot
ng tụn giỏo, chng tụn giỏo mt cỏch cc
oan khụng phự hp vi nhõn phm v giỏ
tr ca con ngi l nhng t nn cn u
tranh v loi tr.
Bo lc gia ỡnh khụng ch gõy ra nhng
au n v th xỏc v nhng tn thng v
tinh thn cho nn nhõn m cũn l nguyờn
nhõn lm cho nhiu gia ỡnh tan v, lm cho
thit ch gia ỡnh b lng lo. Theo Bỏo cỏo

tng kt ca To ỏn nhõn dõn tnh Thanh
Hoỏ, trong hai nm (2003 v 2004) ton tnh
cú 2.637 v li hụn thỡ nguyờn nhõn li hụn do
b ỏnh p, ngc ói l 1950 v (chim
khong 73%). Theo s liu thng kờ ti To
ỏn nhõn dõn tnh Ninh Bỡnh, t thỏng 1 nm
2001 n thỏng 3 nm 2003 ó xột x 436 v
li hụn, trong ú cú 313 v (chim khong
72,5%) liờn quan n hnh vi bo lc i vi
ph n.
(5)
Ti To ỏn nhõn dõn thnh ph H
Ni, li hụn cú nguyờn nhõn t bo lc gia
ỡnh phi xột x ti cp phỳc thm chim t
l cao. Nm 2000 cú 99/222 v (chim
khong 45%), nm 2001 cú 57/175 v
(chim khong 35%), trong 9 thỏng u nm
2002 cú 35/119 v (chim khong 29%).
(6)

Bo lc gia ỡnh khụng ch xõm phm
n quyn v li ớch ca ngi ph n m
cũn cú th dn n hu qu nghiờm trng m
nhng a tr phi gỏnh chu. Nhiu gia
ỡnh do cha m xung t, mõu thun nờn ó
b mc con tr khụng chm súc, nuụi dng
chu ỏo. Nhiu tr em b suy dinh dng, b
tht hc, lang thang, nghin ma tỳy, phm
ti Cỏc nh xó hi hc cũn cho rng bo
lc gia ỡnh cú "yu t gia ỡnh", tc l con

cỏi ca nhng cp v chng x s vi nhau
bng bo lc cng s rt núng ny v a v
lc nờn cú th s l nhng ngi cú hnh vi
bo lc i vi cỏc thnh viờn trong gia ỡnh
tng lai ca h.
Bo lc gia ỡnh l mt cn tr ln i
vi s phỏt trin ca ph n. õy l mt nh
hng trc tip ca bo lc gia ỡnh i vi
s nghip u tranh vỡ s bỡnh ng gii.
Nhiu ph n l nn nhõn ca bo lc gia
ỡnh mc cm, xu h m khụng tham gia
vo cỏc hot ng xó hi cng nh cỏc hot
ng qun lớ nh nc. Nhiu ph n l nn
nhõn ca bo lc gia ỡnh b cm oỏn, kỡm
hóm nờn khụng cú iu kin giao lu, hc
tp, do ú khụng trỡnh tham gia vo
hot ng qun lớ. Nhiu ph n l nn nhõn
ca bo lc gia ỡnh b tn thng v sc
Pháp luật hôn nhân và gia đình Việt Nam với việc thực hiện CEDAW

42 Tạp chí luật học số 3/2006

khe nờn mt kh nng lao ng hoc hn
ch kh nng lao ng, vỡ vy khụng cú thu
nhp hoc thu nhp thp khụng nuụi
sng bn thõn v con cỏi
4. Gii phỏp v phỏp lut i vi vic
ngn chn v hn ch bo lc gia ỡnh
Vit Nam
Trờn th gii ngy cng cú nhiu ngi

tha nhn rng bo lc i vi ph n l vn
v quyn con ngi, cho dự xy ra
ngoi xó hi hay trong gia ỡnh. Bo lc i
vi ph n l vi phm nhõn quyn, l mt
biu hin ca s phõn bit i x vi ph n.
Nh nc cú ngha v ngn chn, iu tra v
trng pht mt cỏch kp thi nhng hnh
ng bo lc. Nhn thc v cam kt v bo
m ngn nga v chng bo lc i vi ph
n, k c bo lc gia ỡnh ngy cng c
nõng cao thụng qua vic sa i phỏp lut v
cỏc chớnh sỏch. Nhiu chớnh ph ó thc
hin ci t chớnh sỏch v cỏc c ch hot
ng nh thnh lp cỏc y ban liờn ngnh,
xỏc nh chớnh sỏch quc gia, cỏc bin phỏp
trng pht v iu phi nhm gii quyt vn
bo lc. Mt s chớnh ph cng ó a ra
hoc sa i iu lut nhm bo v ph n
v tr em gỏi trỏnh mi hỡnh thc bo lc .
(7)

Vic thiu hiu bit thu ỏo nguyờn
nhõn ct lừi ca cỏc hỡnh thc bo lc i
vi ph n ó hn ch nhng n lc nhm
xoỏ b bo lc i vi ph n. Cũn thiu cỏc
chng trỡnh ng b nhm x lớ nhng k
vi phm, k c nhng chng trỡnh nhm to
iu kin cho vic gii quyt mõu thun m
khụng gõy bo lc. S thiu thn d liu v
tỡnh trng bo lc lm hn ch cụng tỏc

hoch nh v phõn tớch chớnh sỏch vi
thụng tin ng b. Cỏc ng thỏi mang tớnh
vn húa xó hi nh s phõn bit i x v
tỡnh trng bt bỡnh ng kinh t h thp v
th ca ph n trong xó hi. iu ny lm
cho ph n d b ngc ói di hỡnh thc
bo lc v thõn th, tỡnh dc v tõm lớ
thng xy ra trong gia ỡnh nh t ỏnh
p, lm dng tỡnh dc tr em gỏi trong gia
ỡnh, cng hip trong hụn nhõn v cỏc hnh
vi cú tớnh truyn thng khỏc cú hi cho ph
n. nhiu nc, phng phỏp ng b
gii quyt vn bo lc bao gm h thng
chm súc sc khe, ni lm vic, cỏc c
quan truyn thụng v h thng giỏo dc cng
nh h thng t phỏp vn cũn hn ch. Bo
lc gia ỡnh bao gm c bo lc tỡnh dc
trong hụn nhõn nhng mt s nc vn
ny vn b coi l chuyn riờng t. Vn cũn
tỡnh trng cha nhn thc c y hu
qu ca nn bo lc gia ỡnh, v cỏch ngn
chn v v quyn ca nn nhõn. Mc dự ó
cú s ci thin nhng cỏc bin phỏp phỏp
lut, c bit l trong lnh vc hỡnh s nhm
ngn chn cỏc hỡnh thc bo lc trong gia
ỡnh v i try tr em nhiu nc vn cũn
yu t. Cỏc chin lc phũng nga vn
mang tớnh chp vỏ, cha nht quỏn v thiu
chng trỡnh c th. Cng cn lu ý rng
mt s nc nhng vn ny tr nờn núng

bng l do vic ỏp dng thụng tin v cụng
ngh truyn thụng mi vo vic buụn bỏn
ph n v tr em vi mc ớch búc lt kinh
t v tỡnh dc di nhiu hỡnh thc.
Pháp luật hôn nhân và gia đình Việt Nam với việc thực hiện CEDAW
Tạp chí luật học số 3/2006 43

Mt s nc ó cú nhng o lut riờng
v bo lc trong gia ỡnh nh c, Hn Quc,
Nht Bn, Malaysia Nm 1991, y ban
quc gia v chng bo lc i vi ph n ó
tp trung s chỳ ý ca cụng lun vo vn
bo lc gia ỡnh v vo s im lng trc ú
v vn ny - mt vn mang tớnh c
chp v phỏ hoi tng lai ca gia ỡnh c.
T thi gian ú,y ban ci cỏch phỏp lut
c, cỏc nh bỡnh lun, nhng nhúm ph n
v nhng thm phỏn Tũa ỏn gia ỡnh ó
tranh lun cho s chm dt i vi "s im
lng i vi bo lc" trờn c hai phng
din: Lut ni dung v lut hỡnh thc. Vỡ
vy, vn v bo lc gia ỡnh ó c quy
nh trong Lut gia ỡnh nm 1975 v trong
Lut t tng.
nc ta, ó cú h thng phỏp lut
ngn chn v x lớ i vi hnh vi bo lc núi
chung v bo lc gia ỡnh núi riờng nhng
nhỡn chung vic ỏp dng phỏp lut cha trit
. Lut hụn nhõn v gia ỡnh quy nh:
Cm ngc ói, hnh h ụng, b, cha, m,

v, chng, con, chỏu, anh, ch, em v cỏc
thnh viờn khỏc trong gia ỡnh (iu 4).
Ngh nh s 87/2001/N-CP ngy 21/11/2001
ca Chớnh ph v x pht vi phm hnh
chớnh trong lnh vc hụn nhõn v gia ỡnh
quy nh: Ngi cú hnh vi ngc ói, hnh
h thnh viờn trong gia ỡnh nhng cha gõy
hu qu nghiờm trng thỡ b pht tin t
200.000 ng n 500.000 ng (iu 11).
B lut hỡnh s quy nh: Ngi no cú hnh
vi ngc ói, hnh h ụng b, cha m, v
chng, con, chỏu gõy hu qu nghiờm
trng hoc ó b x pht vi phm hnh chớnh
thỡ b pht cnh cỏo, ci to khụng giam gi
n ba nm hoc pht tự t ba thỏng n ba
nm (iu 151). Nhng quy nh trờn õy l
c s phỏp lớ giỳp cỏc c quan nh nc v
cỏc t chc on th giỏo dc v x lớ i
vi cỏc hnh vi bo lc gia ỡnh nhm ngn
chn nn bo lc gia ỡnh. Tuy nhiờn vic ỏp
dng cỏc quy nh ú trong thc t khụng
t hiu qu cao. Theo iu tra ca Hi liờn
hip ph n Vit Nam cho thy s can thip
ca chớnh quyn bng phỏp lut nhm lm
gim hoc kim ch bo lc gia ỡnh l rt
khú khn. T l can thip ca cỏc c quan thi
hnh phỏp lut rt thp bi v mt phỏp lớ,
c quan chớnh quyn hoc cụng an khụng cú
c s can thip nu nn nhõn khụng trỡnh
bỏo hoc khụng gõy thng tớch nghiờm

trng. Thc t cho thy a s cỏc trng hp
bo lc trong gia ỡnh c che giu do
chớnh nn nhõn khụng khai bỏo hoc do
ngi thc hin hnh vi c tỡnh giu kớn
hnh vi ca mỡnh (nh khoỏ cht ca khi
ỏnh v). S v m c quan nh nc cú
th can thip l nhng trng hp nn nhõn
t khai bỏo hoc hnh vi bo lc ú gõy mt
trt t cụng cng. Hn na, trong mt s
tỡnh hung nu ỏp dng cỏc quy nh ca
phỏp lut x lớ li khụng mang li kt qu
nh mong mun. Vớ d: Trng hp chng
ỏnh v cha n mc x lớ theo quy nh
ca lut hỡnh s nờn b x pht vi phm hnh
chớnh bng cỏch pht tin nhng do chng
khụng cú ti sn nờn v l ngi qun lớ ti
chớnh ca gia ỡnh phi np pht, do ú gỏnh
nng ti chớnh cú th li do ngi v gỏnh
chu ng thi, cỏc bin phỏp mang tớnh
Pháp luật hôn nhân và gia đình Việt Nam với việc thực hiện CEDAW

44 Tạp chí luật học số 3/2006

khn cp nhm bo v nhng ngi ph n
l nn nhõn ca bo lc gia ỡnh nc ta
cũn quỏ ớt, nu khụng núi l cha c quan
tõm. Chỳng ta mi thnh lp c nhng
ng dõy núng cú th thụng tin kp thi
v nhng v bo lc gia ỡnh, tuy nhiờn hiu
qu trong vic bo v ph n cha cao.

Nhng ngi b chng ỏnh, b ui ra khi
nh khụng cú ni trỳ n nờn him ho i
vi h vn rt cao. Mt s nc cú xõy dng
nhng nh tm lỏnh dnh cho nhng ngi
ph n b bo hnh. Thu S, mt s bang
ó cú nhng quy nh bo v ph n khi
nn bo lc gia ỡnh nh tm gi nhng
ngi chng cú hnh vi ỏnh v vụ c,
ngi no cú hnh vi nghiờm trng hay tỏi
phm thỡ b buc khụng c cựng nh vi
nn nhõn trong thi gian 24 thỏng, khụng
c gi in thoi quy ri cuc sng ca
nn nhõn
Gii phỏp trc mt bo v nn nhõn
ca bo lc gia ỡnh nc ta l ỏp dng mụ
hỡnh nh tm lỏnh cho h. Theo nh giỏo
u tỳ Lờ Minh Nga - Giỏm c Trung tõm t
vn tõm lớ - giỏo dc v tỡnh yờu hụn nhõn
gia ỡnh thỡ mụ hỡnh nh tm lỏnh ó c
a vo cỏc d ỏn nhng cha c xõy
dng do cha cú kinh phớ v cha xỏc nh
c t cỏch phỏp nhõn. Trong khi ch xõy
dng nh tm lỏnh cú th thớ im ly u ban
nhõn dõn xó, phng l ni tm lỏnh cho
nhng nn nhõn ca bo lc gia ỡnh. ng
thi thnh lp nhiu ng dõy núng v t
vn min phớ cho nhng nn nhõn ca bo
lc gia ỡnh trong vic t bo v. Gii phỏp
lõu di l cn phi ban hnh lut chng bo
lc gia ỡnh v thnh lp to ỏn gia ỡnh.

Bo lc gia ỡnh l nguyờn nhõn ch yu
dn n nhiu gia ỡnh tan v, nhiu ph n
phi sng cuc i au kh, nhiu a tr
lang thang, nhiu ngi mang thng tt
sut i v khụng ớt ngi ó b tc ot
quyn sng. Bo lc gia ỡnh mt mt phn
ỏnh tỡnh trng xung t gia ỡnh, mt khỏc
bỏo hiu s bt bỡnh ng v gii vn cũn
tn ti trong th gii chỳng ta. Mun xoỏ b
mi hỡnh thc phõn bit i x vi ph n
thỡ vn u tiờn v cp bỏch l xoỏ b bo
lc gia ỡnh. õy l mt nhim v quan
trng nhng cng rt khú khn, ũi hi phi
cú s kt hp cht ch ca cỏc c quan, on
th cỏc cp, cỏc ngnh v c bit l cú s
n lc ca mi cỏ nhõn trong cng ng./.

(1). a vn gii vo phỏt trin thụng qua s bỡnh
ng gii v quyn, ngun nhõn lc v ting núi,
Nxb. Vn hoỏ - Thụng tin, H Ni 2001, tr. 81.
(2).Xem: Thu Võn - Trang Anh (2003), Trung
Quc: Nhng ỏc mng t bo lc gia ỡnh, Bỏo
phỏp lut ngy 28/11/2003.
(3).Xem: Quang Duy (2002), Nn bo hnh trong
gia ỡnh gia tng, Bỏo lao ng s 318/2002 ngy
27/11/2002.
(4).Xem: Kim Anh (2003), Bo hnh trong gia ỡnh
- SOS, Bỏo gia ỡnh v xó hi s 88 ngy 25/7/2003.
(5).Xem: Phng Tho, Bo lc gia ỡnh i vi
ph n, Bỏo ph n Vit Nam s 43 ngy 8/4/2004.

(6).Xem: Quang Duy - Lờ Thanh Phong, Bo hnh
gia ỡnh: Ni au õm thm - dai dng, Bỏo lao ng
s 328 ngy 7/12/2002.
(7).Xem: U ban quc gia vỡ s tin b ca ph n
Vit Nam (2001), Vn kin ca khoỏ hp c bit ln
th 23 ca i hi ng Ph n nm 2000: Bỡnh
ng gii, phỏt trin v ho bỡnh cho th k XXI v
thnh tu ca cỏc quc gia trờn th gii, H Ni, tr.16.