(SKKN 2022) Một số biện pháp giáo dục hiệu quả kĩ năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới cho học sinh qua công tác chủ nhiệm lớp.

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA

TRƯỜNG THPT HẬU LỘC 4
-----------

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC HIỆU QUẢ
KỸ NĂNG PHÒNG CHỐNG BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG
TRÊN CƠ SỞ GIỚI CHO HỌC SINH
QUA CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP

Người thực hiện: Hoàng Thị Sinh
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc lĩnh vực: Cơng tác chủ nhiệm

THANH HĨA NĂM 2022
1


MỤC LỤC
1.

Trang

MỞ ĐẦU

1

1.1.

Lý do chọn đề tài

1

1.2.

Mục đích nghiên cứu

2

1.3.

Đối tượng nghiên cứu

2

1.4.

Phương pháp nghiên cứu

2

1.5.

Những điểm mới của SKKN

2

NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

3

2.1.

Cơ sở lí luận của hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống bạo
lực học đường trên cơ sở giới qua công tác chủ nhiệm.

3

2.2.

Thực trạng của hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống bạo lực
học đường trên cơ sở giới trước khi áp dụng sáng kiến.

4

2.3.

Một số biện pháp giáo dục hiệu quả kĩ năng phòng chống bạo lực
học đường trên cơ sở giới cho học sinh qua công tác chủ nhiệm
lớp.

6

2.

2.3.1. Thực hiện tư vấn, tham vấn tâm lý cho học sinh lớp chủ nhiệm về
vấn đề phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới

6

2.3.2. Giáo dục kỹ năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới
thông qua hoạt động sinh hoạt lớp theo chủ đề.

7

2.3.3. Góp phần giáo dục kĩ năng phòng chống bạo lực học đường trên
cơ sở giới thông qua việc xây dựng các hoạt động phong trào của
lớp.

12

2.3.4. Tăng cường công tác phối hợp giáo dục kĩ năng phòng chống
bạo lực học đường trên cơ sở giới với Đồn trường và gia đình
học sinh.

13

2.3.5. Xây dựng mơ hình “lớp học hạnh phúc” nhằm góp phần phòng
chống bạo lực học đường trên cơ sở giới.

15

2.4.

Hiệu quả của hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống bạo lực
học đường trên cơ sở giới đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường

17

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

19

3.1.

Kết luận

19

3.2.

Kiến nghị

19

TÀI LIỆU THAM KHẢO

21

3.

2


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay, đất nước đang bước vào thời kì hội nhập và phát triển, nhiều
thách thức được đặt ra cho vấn đề đào tạo nguồn nhân lực mới, đặc biệt là nguồn

nhân lực có kiến thức và kỹ năng sống. Thực tiễn nói trên địi hỏi các trường
trung học phổ thơng khơng chỉ trang bị cho các em kiến thức mà còn phải rèn
luyện cho các em những kỹ năng cần thiết để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của
xã hội, đặc biệt là kỹ năng phịng chống bạo lực nói chung và bạo lực học đường
trên cơ sở giới nói riêng.
Với sự phát triển của công nghệ thông tin, mạng internet khiến cho tình
trạng bạo lực học đường ngày càng phức tạp và nguy hiểm. Mặt khác học sinh
THPT là lứa tuổi thích khám phá, trải nghiệm những điều mới lạ, nhưng chưa
phân biệt được rõ ràng điều đó là tốt hay xấu, có phù hợp với chuẩn mực đạo đức
xã hội không và để lại hậu quả như thế nào. Đây cũng là lứa tuổi đã phát triển
tình yêu nam, nữ nên dễ dẫn đến các hành vi không đúng mực trong quan hệ
khác giới; các em thích bộc lộ cái tôi cá nhân nên dễ dẫn đến những hành vi
mang tính bộc phát. Đó là một trong những ngun nhân sâu xa dẫn đến bùng
phát hiện tượng bạo lực học đường nói chung và bạo lực học đường trên cơ sở
giới nói riêng, hiện tượng quan hệ tình dục sớm, mang thai ngoài ý muốn...
Để giải quyết vấn đề này cần có sự phối hợp hiệu quả giữa “Giáo dục nhà
trường kết hợp với gia đình và ngồi xã hội” để can thiệp và ngăn chặn kịp thời.
Trong “ba ngơi giáo dục” này, giáo dục nhà trường đóng vai trị chủ đạo, vai trị
của Đồn trường và các giáo viên chủ nhiệm được coi là khâu quan trọng, có ý
nghĩa quyết định đến mức độ thành công của việc giáo dục các kỹ năng để phòng
chống bạo lực học đường trên cơ sở giới cho học sinh.
Thực tế, việc giáo dục kỹ năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở
giới cho học sinh, nhất là đối với học sinh cấp THPT không phải là vấn đề mới,
tuy nhiên do sức ép lớn về chương trình, về điểm số, hoặc nhiều nguyên nhân
khác nhau mà việc rèn luyện kỹ năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở
giới cho học sinh chưa thực sự được quan tâm đúng mực. Các hoạt động giáo dục
kỹ năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới cho học sinh vẫn cịn
mang tính hình thức, chưa mang lại hiệu quả rõ rệt. Vì vậy, đa số học sinh cịn
lúng túng, chưa biết cách xử lý khi bắt gặp các tình huống hoặc ngay cả khi bản
thân trở thành nạn nhân của bạo lực học đường trên cơ sở giới.

Tôi được Ban giám hiệu nhà trường tin tưởng giao cho chủ nhiệm lớp 10A3,
nay là 11A3, trong lớp có một số học sinh từng tham gia hoặc là nạn nhân của
các vụ bạo lực học đường trên cơ sở giới. Nhận thức rõ tính cấp thiết cần phải
giáo dục cho học sinh lớp chủ nhiệm kĩ năng để phòng chống nhằm ngăn chặn
tình trạng trên một cách kịp thời, tơi đã trăn trở tìm tịi nhiều biện pháp khác
nhau. Qua thực tế thực hiện, các biện pháp đã đem lại những kết quả đáng khích
lệ, được đồng nghiệp ủng hộ, nhà trường ghi nhận. Vì vậy, tơi mạnh dạn chọn đề
tài:“Một số biện pháp giáo dục hiệu quả kĩ năng phòng chống bạo lực học
đường trên cơ sở giới cho học sinh qua công tác chủ nhiệm lớp”.
3


1.2. Mục đích nghiên cứu
Thơng qua đề tài đưa ra một số biện pháp hợp lí nhằm giáo dục, rèn luyện cho
học lớp chủ nhiệm những kỹ năng cần thiết, góp phần ngăn chặn tình trạng bạo
lực học đường trên cơ sở giới, giữ vững nề nếp, nâng cao chất lượng giáo dục
tồn diện học sinh, góp phần xây dựng trường học thân thiện – học sinh tích cực
ở trường THPT Hậu Lộc 4.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Một số biện pháp của giáo viên chủ nhiệm nhằm nâng cao hiệu quả của cơng
tác giáo dục kĩ năng phịng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới.
- Những học sinh tham gia hoặc có liên quan tới các vụ bạo lực học đường trên
cơ sở giới ở lớp chủ nhiệm 10A3 năm 2020 - 2021, và 11A3 năm 2021 - 2022
trường THPT Hậu Lộc 4.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu lý luận: Nghiên cứu khái niệm, các văn bản của chính
phủ, của ngành giáo dục, các bài tham luận trên Internet có liên quan đến vấn đề
bạo lực học đường trên cơ sở giới.
- Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế, thu thập thông tin:
+ Điều tra đặc điểm, tình hình lớp chủ nhiệm (qua hồ sơ lý lịch học sinh, điểm thi

đầu vào, học lực, hạnh kiểm, hồn cảnh gia đình,...)
+ Trị chuyện, trao đổi với học sinh, giáo viên bộ môn, phụ huynh học sinh, bạn
bè đồng nghiệp
- Phương pháp phân tích so sánh, xử lí số liệu:
Phân tích và đánh giá kết quả phiếu khảo sát về các kĩ năng biện pháp phòng
chống bạo lực trên cơ sở giới ở lớp chủ nhiệm để thấy được sự thay đổi, mặt tích
cực, tìm ra những tồn tại, hạn chế từ đó giáo viên chủ nhiệm có biện pháp giáo
dục kĩ năng tích cực hơn cho năm chủ nhiệm tiếp theo.
1.5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm
- Đề tài đưa ra quy trình và các biện pháp cụ thể để giáo dục kỹ năng phòng
chống bạo lực học đường trên cơ sở giới cho học sinh lớp chủ nhiệm.
- Đề tài đưa ra các giải pháp nhằm góp phần làm cho học sinh yêu thích các
tiết sinh hoạt lớp và các hoạt động phong trào hơn. Đồng thời trang bị cho các em
những kiến thức bổ ích, thiết thực, giúp các em mạnh dạn, tự tin chia sẻ các vấn
đề liên quan đến bạo lực học đường trên cơ sở giới, có ý thức tôn trọng sự đa
dạng về giới, bản dạng giới.

4


2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống bạo lực học
đường trên cơ sở giới qua công tác chủ nhiệm.
Phịng chống bạo lực học đường nói chung và bạo lực học đường trên cơ sở
giới nói riêng là nội dung được đề cập tới trong nhiều văn bản của Bộ Giáo dục
và Đào tạo, của sở giáo dục và đào tạo Thanh Hóa. Ngày 28/12/2017, Bộ Giáo
dục và Đào tạo ban hành quyết định số 5886 về “Ban hành chương trình hành
động phịng, chống bạo lực học đường trong các cơ sở giáo dục mầm non, giáo
dục phổ thông và giáo dục thường xuyên giai đoạn 2017- 2021”. Sở Giáo dục và
Đào tạo Thanh Hóa cũng có Cơng văn số 4072/SGDĐT-CTTT hướng dẫn, chỉ

đạo các trường học chấn chỉnh tình trạng bạo lực học đường, đảm bảo an toàn, an
ninh trường học. Đây là những văn bản quan trọng tạo cơ sở pháp lí cho việc
triển khai các hoạt động, phong trào nhằm tăng cường hiệu quả công tác phòng
chống bạo lực học đường trên cơ sở giới ở các địa phương, cơ quan, đơn vị
trường học.
Bạo lực học đường trên cơ sở giới là những hành động gây tổn hại hoặc có
khả năng gây tổn hại đối với các học sinh về thân thể, tinh thần hay tình dục;
xuất phát từ những định kiến giới, phân biệt đối xử về giới hoặc những lí do
liên quan đến giới tính của các em học sinh [1,Tr44]. Bạo lực học đường trên cơ
sở giới là hiện tượng mang tính hỗn hợp, bao gồm cả bạo lực và các vấn đề về
định kiến, phân biệt đối xử trên cơ sở giới. Trong đó các định kiến và phân biệt
đối xử trên cơ sở giới có thể là nguyên nhân hoặc tác nhân gây ra các hiện tượng
bạo lực. Bạo lực học đường trên cơ sở giới có 4 hình thức cơ bản, đó là bạo lực
thể chất, bạo lực tâm lí, bạo lực lời nói và bạo lực tình dục.
Kỹ năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới là khả năng tư duy
và cách ứng xử nhằm phịng tránh và ứng phó có hiệu quả với các tình huống,
hành động gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại đối với các học sinh về
thân thể, tinh thần hay tình dục; xuất phát từ những định kiến giới, phân biệt
đối xử về giới hoặc những lí do liên quan đến giới tính của các em học sinh.
Kỹ năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới cực kì cần thiết đối
với học sinh trong mọi trường hợp, mọi hoàn cảnh, mọi lứa tuổi, đặc biệt là với
lứa tuổi học sinh THPT. Cần xây dựng cho học sinh các kĩ năng sau:
- Kỹ năng nhận biết các dấu hiệu của bạo lực học đường
- Kỹ năng bày tỏ chính kiến để phê phán và tiếp nhận các cách phòng chống bạo
lực học đường
- Kỹ năng hịa nhập và tham gia các nhóm bạn, hội bạn nhằm phòng chống bạo
lực học đường
- Kỹ năng làm chủ và ứng phó với hệ lụy do bạo lực học đường
- Kỹ năng xử lý tình trạng khẩn cấp, bất thường khi xảy ra bạo lực học đường
Giáo viên chủ nhiệm cũng là một “nhà giáo dục”. Trong thực tế, để giáo

dục một em học sinh “cá biệt” mất nhiều thời gian, tâm sức hơn gấp nhiều lần đối
với các em học sinh bình thường. Một năm, một giáo viên có thể bồi dưỡng được
5


10 học sinh giỏi cấp tỉnh nhưng có thể chỉ giáo dục thành công một học sinh cá
biệt… Vậy để thành cơng trong cơng tác giáo dục nói chung, giáo dục kĩ năng
về phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới cho học sinh nói trước hết
mỗi người giáo viên chủ nhiệm cần phải:
+ Có tâm với nghề, yêu nghề, “phải có kiến thức, có hiểu biết sư phạm về
quy luật xã hội, có khả năng dùng lời nói để tác động đến tâm hồn học sinh. Có
kỹ năng đặc sắc nhìn nhận con người và cảm thấy những rung động tinh tế nhất
của trái tim con người” (Xukhomlinxki – danh ngôn về người thầy).
+ Xây dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện, hiệu quả, ở đó các em
có thể xác định được giá trị bản thân, tự tin khẳng định bản thân, xác định và đạt
được mục tiêu của bản thân.
+ Kiên trì trong giáo dục học sinh theo kiểu mưa dầm thấm lâu. Có niềm tin
vào sự thay đổi ở các em, khơng nóng vội trong quá trình giáo dục.
+ Tạo cầu nối gắn kết gia đình, nhà trường và xã hội, cùng xây dựng và
thống nhất các biện pháp giáo dục toàn diện học sinh.
2.2. Thực trạng của hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống bạo lực học
đường trên cơ sở giới trước khi áp dụng sáng kiến.
Năm học 2020-2021, lớp chủ nhiệm 10A3 gồm có 42 học sinh (22 nam, 20
nữ). Ngay trong học kì 1 của năm học lớp tơi đã có các học sinh có liên quan tới
các vụ bạo lực học đường trên cơ sở giới. Trong đó có những em nam vì muốn
thể hiện mình là ”anh hùng, anh tam”, chỉ vì sĩ diện, thích thể hiện mà đánh nhau
với một số bạn nam lớp khác như trường hợp của em Đặng Văn Sơn và Phạm
Văn Hoàn. Có trường hợp em Đinh Thị Thu Hiền sau một lần đi xuống nhà vệ
sinh thì bị nhóm bạn nam trêu trọc, xô đẩy em vào người của các bạn nam khác.
Từ sau hơm đó, em ấy rất mặc cảm, lên lớp ít nói, khơng hịa nhập với các bạn và

thường xuyên lo sợ sẽ bị trọc ghẹo một lần nữa.
Thực tế, ở lớp tôi chủ nhiệm và ở các lớp khác khi giáo viên vào cuộc thì
các vụ bạo lực đã xảy ra, giáo viên chỉ cố gắng để vụ bạo lực đó khơng tiếp diễn.
Cịn những mầm mống, những nguy cơ để bùng nổ một vụ bạo lực mới giáo viên
sẽ không thể biết. Vậy để giảm bớt các vụ bạo lực học đường trên cơ sở giới thì
chính các em phải có kĩ năng, chính các em phải biết điều tiết cảm xúc của mình,
phải biết tự bảo vệ mình khi có nguy cơ bị bạo lực. Do vậy, tôi đã sử dụng phiếu
điều tra để thu thập thơng tin về tình trạng nhận thức về tình trạng bạo lực học
đường trên cơ sở giới ở lớp mình. Kết quả điều tra trên tổng số 42 học sinh lớp
10A3 như sau:
Nội dung

Số lượng

Tỉ lệ (%)

Từng tham gia bạo lực học đường trên cơ sở giới
(BLHĐTCSG)

9

21.4

Từng là nạn nhân của các hành vi BLHĐTCSG

13

30.9

Từng chứng kiến các hành vi BLHĐTCSG.

20

47.6

Biết cách xử lí khi bản thân bị đe dọa bởi hành vi

10

23.8
6


BLHĐTCSG?
Biết cách xử lí khi chứng kiến bạn mình bị
BLHĐTCSG.

11

26.1

Có kỹ năng phịng chống BLHĐTCSG.

9

21.4

Chưa có kỹ năng phịng chống BLHĐTCSG

33

78.6

Qua số liệu trên chứng tỏ đa số học sinh còn lúng túng, chưa biết cách xử lý
khi bắt gặp các tình huống bạo lực học đường trên cơ sở giới trong cuộc sống
hàng ngày hoặc khi bản thân trở thành nạn nhân của bạo lực học đường trên cơ
sở giới. Nguyên nhân dẫn đến thực trạng trên gồm:
Về phía học sinh: Do tác động của nền kinh tế thị trường, một số học sinh
đề cao giá trị vật chất, sống buông thả, xa rời các giá trị đạo đức truyền thống, coi
nhẹ mơi trường giáo dục gia đình và nhà trường. Các em còn thiếu các tri thức
thực tiễn và kỹ năng sống, do đó khi giải quyết vấn đề cịn bồng bột, nóng vội,
làm việc theo bản năng. Có những học sinh ngoan, nhưng các em chỉ chú trọng
đến kiến thức, điểm số mà không quan tâm tới các hoạt động giáo dục khác,
không ý thức được tầm quan trọng của việc được trang bị kiến thức, kỹ năng về
phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới. Kết quả của các hoạt động giáo
dục kĩ năng phòng chống bạo lực chưa cao, vấn nạn bạo lực học đường trên cơ sở
giới sẽ vẫn còn tiếp diễn.
Về phía giáo viên: Giáo viên là người đóng vai trị quan trọng trong việc
giáo dục kỹ năng phòng chống bạo lực nói chung, bạo lực học đường trên cơ sở
giới nói riêng cho học sinh nhưng lại khơng được đào tạo bài bản về kiến thức
chuyên sâu, cách tổ chức, phương pháp và hình thức triển khai, chủ yếu làm bằng
kinh nghiệm thơng qua q trình tự tìm tịi học hỏi. Dẫn tới hiệu quả công tác
giáo dục kỹ năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới chưa cao.
Về phía phụ huynh: Nhiều phụ huynh cịn phó mặc việc giáo dục con cái
cho nhà trường, chỉ lo gánh nặng kinh tế mà thiếu sự quan tâm, chưa thực sự gần
gũi và giành nhiều thời gian cho việc học tập và rèn luyện của con em mình.
Nhiều phụ huynh chưa nghiêm khắc, hoặc đôi khi nuông chiều thái q, ln đặt
thành tích học tập lên hàng đầu mà ít quan tâm đến việc rèn luyện kỹ năng sống
cho con, chưa hợp tác chặt chẽ và thường xuyên với nhà trường.
Từ thực trạng trên, đặt ra cho tôi suy nghĩ, quyết tâm đưa việc giáo dục kỹ

năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới cho học sinh trở thành một
mục tiêu xuyên suốt trong khóa chủ nhiệm này của mình, từ đó giúp trang bị cho
các em kiến thức và kỹ năng về phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới,
giúp các em trưởng thành hơn trong cuộc sống, nâng cao chất lượng giáo dục hai
mặt của nhà trường.

7


2.3. Một số biện pháp giáo dục hiệu quả kĩ năng phòng chống bạo lực học
đường trên cơ sở giới cho học sinh qua công tác chủ nhiệm lớp.
2.3.1. Thực hiện tư vấn, tham vấn tâm lý cho học sinh lớp chủ nhiệm về vấn
đề phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới
Tư vấn, tham vấn tâm lý học đường là hoạt động nhằm chăm sóc sức khỏe
tinh thần cho các em học sinh cũng như tổ chức các hoạt động giáo dục phù hợp
với lứa tuổi học sinh. Các vấn đề về tâm lý học sinh thường gặp có thể thuộc
một trong năm lĩnh vực: học tập, nhận thức, cảm xúc, hành vi và xã hội.
Làm công tác chủ nhiệm, ngoài tham vấn, tư vấn cho học sinh lớp mình về
cơng tác học tập, tơi cịn dành nhiều thời gian để tư vấn về vấn đề bạo lực học
đường trên cơ sở giới. Mặc dù công tác tham vấn, tư vấn tâm lí địi hỏi rất cao
phải có phịng tư vấn, giáo viên chun về tư vấn tâm lí nhưng theo tơi mỗi giáo
viên chủ nhiệm cũng là một nhà giáo dục. Bằng tình yêu thương học trò, bằng
kinh nghiệm sống và kĩ năng giải quyết các vấn đề trong cuộc sống của bản
thân, sẽ giúp học sinh tháo gỡ được sự khủng hoảng do thay đổi tâm sinh lí,
giúp học sinh có kĩ năng kiểm sốt cảm xúc, kĩ năng ứng xử văn hóa.
Nắm bắt được tâm lí của học sinh sẽ rất do dự khi tiếp cận giáo viên hoặc
cán bộ nhà trường để báo cáo vụ việc bạo lực. Điều này có thể là do các em thấy
xấu hổ, thiếu niềm tin vào giáo viên hoặc lo sợ bị trả thù hoặc làm vấn đề trầm
trọng hơn. Vì thế khi nghi ngờ một học sinh có thể đã bị bạo lực, tơi đã chủ
động khơi chuyện thay vì chỉ đợi học sinh tìm đến. Tơi dành thời gian cuối giờ

để trị chuyện và tham vấn tâm lí cho dọc sinh.
Như trường hợp của em Đinh Thị Thu Hiền. Tôi đã ngồi tâm sự với em
hơn một tiếng đồng hồ và mới biết được lí do em bị bạo lực trên cơ sở giới. Em
thuộc diện xinh gái ở lớp tôi, bố mẹ đi làm ăn xa, em ở nhà với ông bà. Từ cuối
năm lớp 9, ơng bà em có nhờ Nam (học sinh lớp 10) giúp em học ôn để thi lên
lớp cấp ba. Trong q trình đó, em có phát sinh tình cảm trên mức bạn bè với
Nam. Sau khi lên lớp 10, được bố mẹ khuyên bảo, em chủ động nói chia tay với
Nam để tập trung vào việc học. Nam đã đi tung tin bịa đặt về việc em đi quá
giới hạn với Nam. Vì thế nên nhiều bạn ở lớp khác biết chuyện và hay nhìn em
bằng ánh mắt kì thị. Một hơm em xuống đi vệ sinh thì xảy ra chuyện các bạn
nam trọc ghẹo, xô đẩy. Nên giờ em vừa sợ, vừa xấu hổ với bạn bè.
Sau khi nghe em tâm sự, tôi thấy rằng em Hiền chưa có kĩ năng hịa nhập
và tham gia các nhóm bạn, hội bạn và kĩ năng làm chủ và ứng phó với hệ lụy do
bạo lực học đường. Thiếu đi hai kĩ năng này, em Hiền sẽ rất khó cân bằng tâm
lý, có thể sẽ dẫn đến trầm cảm - nguy cơ cao nhất dẫn đến tự tử.
Do đã nắm bắt được sự việc và diễn biến tâm lí của em Hiền, tôi đã chủ
động gặp học sinh Nam. Rất vui khi được tôi tư vấn xong Nam đã chủ động
chấm dứt những hành động mà em đang làm; một thời gian sau, Hiền trở nên tự
tin và bản lĩnh hơn, hịa đồng với các bạn.
Ngồi tư vấn trực tiếp, tơi cịn tư vấn tâm lý trực tuyến cho học sinh bởi lẽ
do yêu cầu giữ khoảng cách trong thời gian dịch Covid 19 hoành hành, đặc biệt
khi tâm sự trực tuyến các em cảm thấy an toàn, riêng tư hơn nên dễ dàng chia sẻ
8


những vấn đề khó khăn mình đang gặp phải.
Khi tham vấn, tư vấn cho học sinh có liên quan tới bạo lực học đường trên
cơ sở giới tôi thực hiện nguyên tắc hàng đầu là bảo mật thông tin cho học sinh,
tuyệt đối khơng được biến học sinh của mình thành trò cười hoặc tâm điểm chú
ý của mọi người. Bởi vì vi phạm nguyên tắc này, về lâu dài, tơi sẽ tự đánh mất

lịng tin mà học sinh dành cho mình. Đồng thời để làm tốt cơng tác này phải
thực sự làm hết cái tâm của một nhà giáo dục. Bởi giáo viên chủ nhiệm phải
dành nhiều thời gian, phải tìm hiểu về tâm sinh lí học sinh để tác động đúng vào
yếu điểm để các em thay đổi theo hướng tích cực, phải giúp học sinh vượt qua
sự “khủng hoảng” hoặc là “nổi loạn” về tâm lí.
2.3.2. Giáo dục kỹ năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới
thông qua hoạt động sinh hoạt lớp theo chủ đề.
Để giáo dục kỹ năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới cho học
sinh thông qua tổ chức sinh hoạt lớp theo chủ đề, tôi dành một tiết trong tổng số 4
tiết sinh hoạt lớp hàng tháng cho hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống bạo lực
học đường trên cơ sở giới. Những chủ đề tơi đã thực hiện gồm.:
Chủ đề

Nội dung

Chủ đề 1

Tìm hiểu về “giới”, “giới tính”.

Chủ đề 2

Định kiến giới và Bình đẳng giới.

Chủ đề 3

Tìm hiểu về bạo lực học đường trên cơ sở giới.

Chủ đề 4

Các biện pháp phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới.

Chủ đề 5

Tìm hiểu về Sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục.

Chủ đề 6

Kỹ năng phịng chống xâm hại tình dục.

Với sáu chủ đề trên tôi đặt ra yêu cầu là sẽ hình thành cho học sinh được
những kĩ năng và thái độ sau: Giúp cho học sinh hiểu được những khái niệm cơ
bản, thực trạng và hậu quả của tình trạng bạo lực học đường trên cơ sở giới, một
số biện pháp nhằm giáo dục kỹ năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở
giới, sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, phịng chống xâm hại tình dục; tạo
tình huống, cơ hội để người học rèn luyện kỹ năng sống đó hay vận dụng kỹ
năng đã học để xử lý các tình huống mới.
Trong khn khổ sáng kiến tơi xin đưa ra một giáo án sinh hoạt lớp theo chủ
đề mà tơi đã xây dựng.
Chủ đề 3: TÌM HIỂU VỀ BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG TRÊN CƠ SỞ GIỚI
1. Mục tiêu bài học
1.1. Kiến thức:
- Nêu được khái niệm “bạo lực học đường trên cơ sở giới”.
- Nhận biết được các hình thức biểu hiện của bạo lực học đường trên cơ sở giới.
- Trình bày được thực trạng và hậu quả của bạo lực học đường trên cơ sở giới.
1.2. Kĩ năng: - Nhận diện được các hành vi bạo lực học đường trên cơ sở giới.
9


- Phân tích được các hình thức và biểu hiện của bạo lực học đường trên cơ sở
giới thông qua các tình huống.

- Khái quát được tình hình, thực trạng và đánh giá được hậu quả của bạo lực học
đường trên cơ sở giới.
1.3. Thái độ:
- Lên án, phê phán các hành vi bạo lực học đường trên cơ sở giới.
- Tuyên truyền để mọi người cùng hiểu được hậu quả của các hành bạo lực học
đường trên cơ sở giới.
1.4. Định hướng các năng lực hình thành
- Năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề thông qua các tình huống thực tiễn về
các hành bạo lực học đường trên cơ sở giới.
- Năng lực nhận xét, đánh giá rút ra bài học; phân tích, vận dụng và liên hệ với
thực tiễn.
II. Chuẩn bị
- Chuẩn bị của giáo viên: Bảng, phấn, bút dạ, thẻ học tập.
- Chuẩn bị của học sinh: Tìm hiểu, chuẩn bị các hình ảnh, tư liệu liên quan đến
bài học theo phân cơng.
III. Tiến trình tổ chức dạy và học:
Hoạt động 1: Tạo tình huống học tập
+ Giáo viên cho học sinh một số hình ảnh về bạo lực học đường trên cơ sở
giới và đưa ra các câu hỏi: Các hình ảnh trên phản ánh vấn đề gì? Theo em thế
nào là bạo lực học đường trên cơ sở giới? Em hãy nêu những hình thức và biểu
hiện của bạo lực học đường trên cơ sở giới thường gặp? Em hãy trình bày thực
trạng và phân tích hậu quả của bạo lực học đường trên cơ sở giới?
+ Mỗi học sinh có thể trình bày sản phẩm với các mức độ khác nhau, giáo
viên lựa chọn 01 sản phẩm của học sinh để làm tình huống kết nối vào bài học.

[Nguồn: />Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm “bạo lực học đường trên cơ sở giới”.
Bước 1: Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm; phát giấy A0, bút dạ cho các
nhóm và đưa ra các hành vi, tình huống cụ cụ thể:
10

+ Một nhóm thanh niên gây gỗ đánh nhau ở qn nét.
+ Chia tay khi cả hai khơng cịn tình cảm yêu thương nhau.
+ Cho học sinh xem tranh, sách, truyện, phim khiêu dâm.
+ Đặt biệt danh xấu cho bạn học do bạn có ngoại hình khơng ưa nhìn.
+ Cha mẹ đánh mắng thậm tệ đối với con cái khi con cái phạm lỗi.
+ Chửi bới, bịa đặt chuyện nhằm gây tổn hại danh dự cho đồng nghiệp
+ Nhóm phụ nữ đánh ghen, lột đồ giữa đường.
Bước 2: Các nhóm thảo luận và ghi lên giấy A0 “những hành vi các em cho là
bạo lực trên cơ sở giới? bạo lực học đường trên cơ sở giới”.
Bước 3: Các nhóm dán phần sản phẩm đã hoàn thành lên bảng. Cả lớp cùng thảo
luận về kết quả và điều chỉnh nếu có.
Bước 4: Giáo viên nhận xét, hướng dẫn học sinh hoàn thành sản phẩm?
Những hành vi là bạo lực học đường trên cơ sở giới trong các hành vi trên là:
+ Cho học sinh xem tranh, sách, truyện, phim khiêu dâm.
+ Đặt biệt danh xấu cho bạn học do bạn có ngoại hình khơng ưa nhìn.
- Bạo lực học đường trên cơ sở giới là những hành động gây tổn hại hoặc có
khả năng gây tổn hại đối với các học sinh về thân thể, tinh thần hay tình dục,
xuất phát từ những định kiến giới, phân biệt đối xử về giới hoặc những lí do
liên quan đến giới tính của các em.[1, Tr 44]
Bước 5: Giáo viên đặt câu hỏi: theo em hiểu thế nào là người bị bạo lực? người
gây bạo lực? người cổ vũ và người chứng kiến?
Bước 6: Học sinh thảo luận, trả lời. Học sinh khác nhận xét, bổ sung nếu có.
Giáo viên nhận xét, hướng dẫn học sinh hoàn thành sản phẩm.
- Người bị bạo lực là nạn nhân của hành vi bạo lực, là người bị hại hoặc phải
chịu những tổn hại về thể chất và tinh thần do những hành động sai trái, bạo
lực của người khác gây nên.
- Người gây bạo lực là người bắt nạt, là người thực hiện hoặc chịu trách
nhiệm về các hành vi bạo lực đã gây ra đối với người khác.
- Người cổ vũ bạo lực là người cùng tham gia, khích lệ hành vi bạo lực do

người khác gây nên hoặc có thái độ hào hứng bởi hành vi bạo lực.
- Người chứng kiến là người quan sát, nhìn thấy hành vi bạo lực.
Hoạt động 3: Tìm hiểu các hình thức và biểu hiện của bạo lực học đường
trên cơ sở giới
Bước 1: Giáo viên trình chiếu các hình ảnh về bạo lực học đường trên cơ sở giới
sau đó yêu cầu học học sinh viết ra giấy các hành vi bạo lực thể hiện trên mỗi
bức ảnh

11


[Nguồn: />Bước 2: Học sinh các nhóm thảo luận và cử đại diện ghi kết quả lên bảng.
Học sinh trao đổi, nhận xét về kết quả được ghi lên bảng và có thể thay đổi để
hồn thiện sản phẩm. Giáo viên nhận xét và giúp học sinh phân hiểu và phân biệt
được các hình thức và biểu hiện của bạo lực học đường trên cơ sở giới.
- Bạo lực học đường trên cơ sở giới có 4 hình thức cơ bản, đó là bạo lực thể chất,
bạo lực tâm lí, bạo lực lời nói và bạo lực tình dục. Bạo lực có thể xảy ra trực tiếp
giữa người với người hoặc thông qua mạng xã hội hoặc qua đăng tải tin nhắn,
tranh vẽ hoặc tin đồn. Bạo lực có thể bao gồm ngơn từ, hình ảnh, câu chuyện, dấu
hiệu, vật thể, tài sản hoặc các hình thức tiếp xúc thể chất.
+ Bạo lực lời nói bao gồm đặt biệt danh mang tính xúc phạm bằng lời hoặc bằng
chữ, hành vi đe dọa, loan tin đồn về người khác hoặc quát mắng người đó.
+ Bạo lực tinh thần/ tâm lý bao gồm đe dọa, lạm dụng, gây sợ hãi, làm nhục hoặc
làm người khác xấu hổ đến mức họ cảm thấy tồi tệ mặc dù không ai chạm vào họ.
+ Bạo lực thể chất bao gồm gây thương tích cơ thể hoặc phá hoại hoặc ăn cướp
tài sản người khác.
+ Bạo lực tình dục bao gồm tiếp xúc cơ thể mà khơng có sự cho phép của người
khác. Bạo lực tình dục bao gồm cưỡng hiếp và các loại tiếp xúc khác như chạm
vào chỗ kín người khác mà khơng được cho phép. Loại hình bạo lực này cũng có
thể bao gồm bình luận khiếm nhã về người khác, kể chuyện hoặc đăng ảnh khêu

gợi về người khác. [1, Tr. 84]
12


Hoạt động 4: Tìm hiểu về thực trạng và hậu quả của bạo lực học đường trên
cơ sở giới
Bước 1: Giáo viên cho học sinh xem video về tình trạng bạo lực học đường
trên cơ sở giới.
Bước 2: Giáo viên yêu cầu học sinh suy nghĩ trả lời: Em có nhận xét gì về
tình trạng bạo lực học trên cơ sở giới? Theo em bạo lực học đường trên cơ sở
giới đã gây nên những hậu quả nào?. Học sinh suy nghĩ, trả lời. Học sinh khác
nhận xét, bổ sung nếu có. Giáo viên nhận xét, kết luận:
- Bạo lực học đường trên cơ sở giới vẫn tiếp diễn và có xu hướng ngày càng phức
tạp, trở thành vấn nạn của toàn xã hội.
- Bạo lực học đường trên cơ sở giới dù diễn ra dưới hình thức nào, lời nói hay thể
chất, tinh thần hay tình dục thì đều có tác động tiêu cực đến người bị bạo lực. Để
lại những thương tổn về tâm lý thể chất, khả năng học tập và cuộc sống của các
học sinh, gia đình và xã hội.
Hoạt động 5: Luyện tập, vận dụng:
Bước 1: Giáo viên phát phiếu về tình huống bạo lực học đường trên cơ sở giới
Câu chuyện của H: “Trong buổi học ngoại khóa lần trước, bạn D chụp ảnh H,
rồi ghép hình linh tinh; H đã bảo bạn ấy xóa đi, bạn ấy bảo đã xóa rồi. Nhưng
hai hơm sau, trên trang facebook của lớp H có tất cả những hình ảnh của em mà
bạn ấy đã ghép, thậm chí có cả ảnh bạn ấy ghép em đang “tình cảm” với một
anh ở lớp trên. H rất tức giận, yêu cầu các bạn ấy gỡ ảnh xuống, nhưng các bạn
đã khơng gỡ lại cịn vào hùa với nhau để trêu chọc em. Mẹ H vơ tình xem được
những hình ảnh đó, mẹ H đã nổi trận lơi đình chửi mắng H thậm tệ; mặc cho em
giải thích thế nào mẹ em cũng khơng tin, cịn bảo “khơng có lửa làm sao có
khói”, “mới nứt mắt đã yêu với đương, khơng chịu học hành”. H rất đau khổ, và
có suy nghĩ tiêu cực H chẳng thiết sống nữa.

Bước 2: Giáo viên u cầu học sinh phân tích tình huống, đưa ra cách giải quyết?
Học sinh vận dụng kiến thức mới đã được lĩnh hội để giải quyết tình huống này
và giải quyết những vấn đề mới trong học tập và thực tiễn bạo lực học đường trên
cơ sở giới.
Tiết sinh hoạt lớp có vai trị hết sức quan trọng trong việc giáo dục kỹ năng
phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới cho học sinh, nhưng thực tế hiệu
quả công tác giáo dục này chưa cao, chưa đồng bộ. Phần lớn các tiết sinh hoạt
chủ nhiệm hiện nay chủ yếu được thực hiện dưới hình thức tổng kết, đánh giá
hoạt động của lớp trong tuần qua và đề ra phương hướng tuần tới, hoặc tổ chức
một số trò chơi mang tính giải trí. Hình thức sinh hoạt lớp này chưa mang lại
hiệu quả giáo dục cao, dễ gây cho học sinh sự nhàm chán, đặc biệt là gây áp lực
về những lỗi mà các em mắc phải. Với những tiết sinh hoạt theo chủ đề này,
không những giúp cho tiết sinh hoạt đỡ nhàm chán với việc đánh giá, nhận xét
việc thực hiện nề nếp trong tuần mà còn giúp học sinh lĩnh hội được nhiều kiến
thức về giới, về tâm lí lứa tuổi và hình thành được những kĩ năng phòng chống
bạo lực học đường trên cơ sở giới.
13


2.3.3. Góp phần giáo dục kĩ năng phịng chống bạo lực học đường trên cơ sở
giới thông qua việc xây dựng các hoạt động phong trào của lớp.
Để giáo dục kĩ năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới rất
cần thu hút học sinh vào các hoạt động tập thể, các hoạt động phong trào của lớp
như phong trào giúp nhau thi đua học tập tốt; phong trào văn hóa, văn nghệ, thể
dục thể thao; phong trào “nói lời hay- làm việc tốt”…
Trong những hoạt động phong trào, tơi khuyến khích, động viên tất cả các
thành viên trong lớp tham gia đặc biệt “giao nhiệm vụ” cho các học sinh có liên
quan đến bạo lực học đường. Nhiều giáo viên cho rằng như vậy là mạo hiểm, vì
các em ấy khó bảo, khó hợp tác trong cơng việc với các bạn, từ đó làm cho
thành tích phong trào của lớp khó có đạt kết quả như mong muốn. Tuy nhiên,

khi quyết định vấn đề này, mục tiêu của tơi đó là:
Thứ nhất, bằng việc tham gia các hoạt động tập thể, các phong trào thi đua
học tập, các em có điều kiện để bộc lộ khả năng, sở trường của bản thân, các em
có điều kiện giao lưu học hỏi điều hay, lẽ phải ở các bạn tốt, các em biết chọn
bạn mà chơi, tránh xa những đối tượng xấu lơi kéo. Qua đó, các em được hịa
mình trong bầu khơng khí tập thể thân thiện, tích cực, biết giúp đỡ lẫn nhau, các
em thấy mình là một thành viên không thể thiếu của tập thể lớp.
Thứ hai, qua các cuộc thi đua học tập, các hoạt động tập thể bổ ích các em
đánh giá đúng bản thân mình, tự tin hơn, tự khẳng định năng lực của các em.
Thứ ba, qua những hoạt động đó tơi có thể gần gũi hơn với các em, biết
nhiều hơn về tâm tư, tình cảm của các em. Từ đó tơi có thể làm tốt hơn nữa cơng
tác tư vấn, tham vấn tâm lí cho học sinh.
Trường hợp của em Phạm Văn Hồn: năm lớp 10 khi tơi mới vào chủ
nhiệm, tơi thấy em lầm lì, ít nói, khơng chơi thân với một bạn nào và cũng
khơng có biểu hiện xích mích với bạn nào trong lớp. Cho đến một hôm, trong
lúc đi trực tôi đã thấy em lao vào đấm tới tấp một số bạn nam khác. Thực sự lúc
đầu tơi khơng tin em lại có những hành động như vậy. Ngay lập tức, tơi dẫn em
vào phịng Đồn. Tơi có hỏi: vì sao em lại đánh bạn? Em Hồn đã trực trào nước
mắt và kể cho tơi lí do. Hồn khơng may mắn như bao bạn bè khác, mẹ em bỏ đi
khi em mới lên lớp 1, em ở với bố và bà. Bố em vì chuyện đó mà suốt ngày
rượu. Thiếu đi sự quan tâm từ cha, sự chăm sóc từ mẹ nên Hồn khá là nhỏ và bị
hen suyễn. Đi học Hoàn thường xuyên bị bạn bè trêu chọc vì ngoại hình nhỏ bé.
Nhiều lần em bị các bạn lớn trong lớp bắt chép bài, bắt làm trực nhật. Và lần
này, do một bạn khác lớp gây sự, đạp gãy chiếc xe đạp của bà nội mà hằng ngày
em tới trường vì vậy khác với những lần trước em khơng thu mình mà trở nên
hung hăng và đánh lại.
Nghe xong câu chuyện tôi thực sự đồng cảm với hồn cảnh của em. Nhưng
tơi khơng tán thành việc em đánh lại bạn mặc dù chỉ là hành động tự vệ bộc
phát. Sau đó, tơi gọi các em có liên quan trong vụ đánh nhau vào, phân tích cái
đúng, cái sai cho từng em. Các bạn đã chủ động xin lỗi Hồn và Hồn cũng đã

có cái bắt tay với các bạn.
Sau sự việc này, tôi và một số bạn trong lớp đã đến nhà Hoàn, tâm sự với bà
14


và em. Bà em rất xúc động bởi đây là lần đầu tiên có cơ giáo đến tận nhà hỏi
thăm và động viên hai bà cháu. Lên lớp, tôi đã chủ động nói chuyện với em
nhiều hơn, các bạn cũng hịa đồng và lơi em vào các hoạt động của lớp.
Biết được Hồn hát rất hay nên tơi đã động viên em tham gia vào hoạt động
văn nghệ của lớp. Kết quả trong cuộc thi văn nghệ chào mừng ngày nhà giáo
Việt Nam 20-11, với phần thể hiện vô cùng cảm xúc bài “Cô tuyệt vời nhất”
cùng lời cảm ơn của em tới các thầy cô đặc biệt là dành cho tơi- cơ giáo chủ
nhiệm. Lúc đó tơi thực sự rất xúc động, nước mắt đã lăn trên má vì hạnh phúc.
Hạnh phúc vì tơi đã giúp em vượt qua được mặc cảm tự ti về cơ thể, vượt qua
được khó khăn vật chất đời thường, hịa nhập được với các bạn và được thể hiện
năng khiếu của bản thân.
2.3.4. Tăng cường công tác phối hợp giáo dục kĩ năng phòng chống bạo lực
học đường trên cơ sở giới với Đồn trường và gia đình học sinh.
* Phối hợp với Đồn trường trong việc tăng cường cơng tác tun truyền; tổ
chức các cuộc thi, hội thi.
Một trong những hoạt động thường niên của Đoàn trường nhằm giúp đoàn
viên, thanh niên nhà trường nêu cao ý thức xây dựng và phát triển tình bạn đẹp,
tăng cường khối đồn kết, xây dựng mơi trường học tập và văn hóa nhà trường
lành mạnh, an tồn, nói khơng với bạo lực học đường là hoạt động tổ chức “diễn
đàn tình bạn đẹp, nói khơng với bạo lực học đường”.
Trong 2 năm học vừa qua (năm học 2020-2021 và năm học 2021-2022) vì
dịch Covid 19 nên hoạt động này chỉ diễn ra ở phạm vi từng lớp. Cán bộ Đoàn
cùng giáo viên chủ nhiệm là người tổ chức. Diễn đàn là dịp học sinh chia sẻ
những câu chuyện đẹp về tình bạn trong mơi trường học đường, gương “người
tốt việc tốt” trong cuộc sống, định hướng việc xây dựng tình bạn đẹp trong học

sinh; trao đổi, về những hành động đẹp trong việc phòng chống bạo lực học
đường trên cơ sở giới; được rèn luyện kỹ năng xử lý tình huống để ngăn chặn
hoặc tham gia phát hiện, giải quyết các hành vi bạo lực học đường trên cơ sở
giới xảy ra trong cuộc sống.
Là một giáo viên chủ nhiệm vừa tham gia vào Ban chấp hành Đồn
trường, tơi đã tham mưu cho Đồn trường tổ chức cuộc thi tìm hiểu về bạo lực
học đường trên cơ sở giới thơng qua hình thức sân khấu hóa. Việc sân khấu hóa
về nội dung bạo lực học đường trên cơ sở giới chính là việc xây dựng các tiết
mục văn nghệ như hát, kịch, múa... thông qua nghệ thuật để tái hiện lại những
tình huống cụ thể, điển hình về bạo lực học đường trên cơ sở giới. Qua đó, giúp
học sinh nhận thức được thực trạng và hậu quả của nó một cách rõ ràng, chân
thực. Từ đó, nâng cao ý thức, hình thành kỹ năng cần thiết để tự bảo vệ mình và
những người xung quanh khỏi vấn nạn bạo lực học đường trên cơ sở giới.
Hoạt động này đã thu hút được đông đảo học sinh tham gia, các em có cơ
hội để thể hiện và mô phỏng các hiện tượng bạo lực học đường nói chung đang
tồn tại trong các nhà trường phổ thơng hiện nay. Từ đó, nhà trường, đồn thanh
niên và các đoàn thể trong nhà trường nắm bắt được các vấn đề cịn tồn tại để có
biện pháp khắc phục.
15


* Phối hợp với gia đình học sinh
Thơng qua các kì họp phụ huynh tơi đã đưa nội dung giáo dục kỹ năng
sống nói chung, kỹ năng phịng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới nói
riêng vào cuộc họp để trao đổi, lấy ý kiến và thống nhất với cha mẹ học sinh.
Đầu năm học 2021 – 2022, trong cuộc họp phụ huynh đầu năm, sau khi
phổ biến các kế hoạch của nhà trường trong năm học, tôi đã lồng ghép về phòng
chống bạo lực học đường trên cơ sở giới đến phụ huynh. Tôi đã đưa ra nội dung
thảo luận: “Cha mẹ cùng con ứng phó với bạo lực học đường trên cơ sở
giớii”. Kết quả thảo luận giữa các phụ huynh đã đem đến cho tôi kết quả rất bất

ngờ. Các phụ huynh đã chỉ rõ, bản thân là người làm cha, làm mẹ nên làm gì,
khơng nên làm gì khi có con bị bạo lực, hoặc có con tiến hành gây bạo lực học
đường trên cơ sở giới. Tôi rất tâm đắc với các ý kiến của các bậc phụ huynh và
tập hợp lại thành những nội dung sau
Để phịng ngừa tình trạng bị bạo lực học đường trên cơ sở giới thì bố mẹ
cần làm/cần khuyên con như sau:
- Hòa đồng với các bạn, nếu được chơi thân thiết với một nhóm bạn hoặc một
vài bạn. Tránh đi đến những chỗ khuất. Nếu phải đi vào nhà vệ sinh, bãi để xe
thì ln đi cùng nhóm bạn.
- Chủ động tham gia các hoạt động của lớp, trò chơi với các bạn vào giờ ra chơi.
Cho con em tham gia một số môn thể thao tăng cường sức khỏe, sự tự tin.
- Đặt ra tình huống, cùng thảo luận với con cách ứng phó với tình huống đó.
- Mua cho con những sách hướng dẫn kỹ năng, giá trị sống; các sách viết về tâm
lí lứa tuổi nhất là tâm lí tuổi dậy thì.
Khi phát hiện con mình có dấu hiệu bị bạo lực học đường trên cơ sở giới
thì bố mẹ: khơng phớt lờ sự việc, coi đó là trị trẻ con.
- Khơng qt mắng, nhận xét đánh giá ngay khi con vừa bắt đầu kể chuyện
- Không chất vấn con tại sao không nói ra sự việc sớm.
- Khơng đổ lỗi cho con
- Khơng để con tự giải quyết sự việc vì con khơng thể giải quyết nếu khơng có
sự trợ giúp của người lớn.
- Khơng khiêu khích, khơng bạo lực lại bạn khác.
Trong trường hợp con em mình là người gây bạo lực học đường trên cơ
sở giới thì:
Cha mẹ khơng nên

Cha mẹ nên

- Dùng bạo lực (đánh,
mắng) để ép con nhận

ngay sự việc, xin lỗi
hoặc hàn gắn mối quan
hệ với bạn bị bạo lực.
- Không được lờ đi hành
vi bạo lực của con.

- Yêu cầu con chấm dứt ngay hành vi bạo lực.
- Trị chuyện để tìm hiểu sự việc, liên hệ với thầy cô
để nắm rõ sự việc và thảo luận về hình thức kỷ luật.
- Đưa ra hình thức kỷ luật tích cực nhưng tuyệt đối
khơng khơng sử dụng các biện pháp bạo lực.
- Giúp con hiểu những hậu quả từ hành vi của mình
16


và cho con biết gia đình phải làm với gia đình bạn
bị bạo lực.
- Nói rõ với con rằng bố mẹ và nhà trường sẽ theo
dõi hành vi của con chặt chẽ và sẽ áp dụng kỷ luật
nghiêm khắc hơn nếu trẻ tái diễn hành vi.
Kết thúc thảo luận, phụ huynh học sinh cịn kí cam kết sẽ đơn đốc, nhắc
nhở con em mình khơng vi phạm về bạo lực học đường, an ninh trường học.
Thông qua sổ liên lạc điện tử vnedu và các trang mạng xã hội như
Facebook, Zalo... tôi đã thường xuyên kết nối với cha mẹ học sinh để cập nhật
tình hình học tập của các em, thông báo các kế hoạch hoạt động, lịch kiểm tra,
đồng thời trao đổi với cha mẹ học sinh về tình hình thực hiện nề nếp, về nguy cơ
xảy ra tình trạng gây gổ đánh nhau, trốn học, bỏ tiết đi chơi và các hành vi vi
phạm nội quy trường lớp khác của học sinh. Chính nhờ phụ huynh quan tâm để
ý và có biện pháp phối hợp giáo dục linh hoạt, hiệu quả với giáo viên chủ nhiệm
mà tình trạng học sinh vi phạm nề nếp giảm hẳn, tình trạng bạo lực học đường

của học sinh lớp chủ nhiệm cũng khơng xảy ra.
2.3.5. Xây dựng mơ hình “lớp học hạnh phúc” nhằm góp phần phịng chống
bạo lực học đường trên cơ sở giới.
“Lớp học hạnh phúc” là một môi trường học tập khơng có bạo lực học
đường, đặc biệt là bạo lực học đường trên cơ sở giới; không có những vụ đánh
nhau, xơ xát hoặc thái độ tiêu cực giữa người học với nhau hay những tai nạn
đáng tiếc như tự tử vì áp lực. Một lớp học được xem là hạnh phúc khi ở đó khơng
có những hành vi, lời lẽ, cử chỉ, thái độ vi phạm đạo đức xã hội, xúc phạm nhân
phẩm, danh dự của nhà giáo và các thành viên khác. “Lớp học hạnh phúc” cịn là
mơi trường học tập tích cực, trong đó bản thân người dạy và người học đều cảm
thấy vui vẻ, thân thiện, ấm áp, nhiều năng lượng, được quan tâm chia sẻ và tự do
sáng tạo.
Để xây dựng được một lớp học hạnh phúc, theo tơi cần có đầy đủ ba tiêu chí:
u thương, chia sẻ và tơn trọng.
Tiêu chí 1: u thương
- Lớp có biện pháp chia sẻ, động viên, hỗ trợ và giúp đỡ những học sinh có
khó khăn về hồn cảnh gia đình, về khuyết tật trí tuệ, thể lực v.v.
- Học sinh kính trọng, lễ phép với thầy cơ; hịa đồng, thân thiện, đồn kết với
bạn bè.
- Lớp thành lập và duy trì các nhóm bạn cùng tiến, đôi bạn cùng tiến để cùng
giúp nhau tiến bộ trong học tập
- Lớp có phong trào việc tử tế, biểu dương khen thưởng những tấm gương
việc tử tế.
- Giáo viên chủ nhiệm kiểm soát tốt cảm xúc, yêu thương, tận tâm với học
sinh trong từng bài giảng, từng hoạt động; thường xuyên sử dụng các biện pháp
quản lý, giáo dục kỷ luật tích cực.
Tiêu chí 2: Chia sẻ
17

- Tạo điều kiện cho học sinh chia sẻ những khó khăn, tâm tư tình cảm với
bạn bè, thầy cơ. Giáo viên thấu hiểu hoàn cảnh, tâm lý, điểm mạnh, điểm yếu của
mỗi học sinh.
- Hướng dẫn tư vấn cho học sinh về sức khỏe, tình cảm, ứng xử, các kỹ năng
sống đặc biệt kĩ năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới.
- Học sinh tham gia đầy đủ các hoạt động ngoại khóa, các hoạt động văn
nghệ, thể dục thể thao trong lớp, trong trường để tăng cường các mối quan hệ,
giao lưu, tăng cường thể lực và ni dưỡng cảm xúc tích cực.
Tiêu chí 3: Tôn trọng
- Xây dựng nội quy lớp học dựa trên ý kiến của các thành viên trong lớp,
đảm bảo tính kỷ luật và phát huy thế mạnh của mỗi thành viên trong lớp học; mọi
thành viên trong lớp đều được tơn trọng, được hiểu, được có giá trị và được đảm
bảo an tồn; khơng có sự phân biệt đối xử và kỳ thị.
- Mọi hoạt động liên quan đến kế hoạch của lớp đều được bàn bạc, cởi mở,
lắng nghe, thấu hiểu và đối thoại tích cực.
- Giáo viên chấp nhận sự khác biệt về hoàn cảnh, sức khỏe, tâm lý, trí tuệ của
học sinh. Tạo cơ hội để mỗi học sinh đều được phát triển tối đa tiềm năng của bản
thân, không ai bị bỏ lại, không ai bị lãng quên.
Với 3 tiêu chí đã đưa ra, lớp chủ nhiệm của tơi đã có nhiều chuyển biến tích
cực. Các học sinh trong lớp thực hiện tốt những quy định nề nếp của nhà trường
về nề nếp kỷ luật. Lớp học sáng, xanh, sạch đẹp, đảm bảo an tồn, khơng có tai
nạn thương tích. 100% học sinh đều thích được đến lớp, thích được đi học, khơng
có học sinh trốn học, bỏ tiết; Lớp đạt chỉ tiêu về xếp loại hai mặt giáo dục theo
đăng ký đầu năm được công nhận là chi đồn mạnh – lớp tiên tiến; Khơng có học
sinh bị phân biệt đối xử, bị kỳ thị bởi sự khác biệt; các em có hồn cảnh khó khăn
được tập thể lớp quan tâm, chia sẻ, hỗ trợ và đặc biệt là lớp tôi năm học 20212022 không có học sinh nào tham gia, hoặc liên quan đến các vụ bạo lực học
đường nói chung, bạo lực học đường trên cơ sở giới nói riêng. Như vậy, tơi có thể
khẳng định xây dựng mơ hình “lớp học hạnh phúc” có ý nghĩa lớn trong phịng
chống bạo lực học đường trên cơ sở giới và cần được nhân rộng để xây dựng
trường THPT Hậu Lộc 4 thành “trường học hạnh phúc”.

18


2.4. Hiệu quả của hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống bạo lực học
đường trên cơ sở giới đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp
và nhà trường
2.4.1. Đối với hoạt động giáo dục học sinh
Sau hai năm thực hiện, tôi đã tiến hành khảo sát lại học sinh và cho kết quả
đáng mừng về việc nhận thức các kĩ năng phòng chống bạo lực học đường ở lớp
chủ nhiệm.
CÂU HỎI
1. Để hình
thành kỹ năng
phịng chống
bạo lực học
đường trên cơ
sở giới cần
thiết cho bản
thân,
em
thường dùng
cách nào sau
đây?

PHƯƠNG ÁN TRẢ LỜI

KẾT QUẢ
SL

a. Tích cực học hỏi để nâng cao kiến thức kĩ
năng về phòng chống bạo lực học đường trên 16/42 38.1%
cơ sở giới.
b. Tham khảo ý kiến của bạn bè và người thân
trước khi giải quyết vấn đề.

6/42

14.3%

c. Tham khảo thêm các kênh thông tin giáo
dục kỹ năng phòng chống bạo lực học đường 10/42 23.8%
trên cơ sở giới.
d. Vận dụng kiến thức đã học để giải quyết các
10/42 23.8%
tình huống tương tự trong thực tiễn.

a. Giữ khoảng cách an toàn với đối tượng và
42/42
2. Em sẽ làm nhờ sự giúp đỡ từ thầy cô, gia đình.
gì khi bị đe b. Im lặng và cố gắng tránh xa đối tượng đe
0/42
dọa bởi các dọa, càng xa càng tốt.
hành vi bạo
lực học đường c. Đăng thông tin của đối tượng đe dọa lên 0/42
trên cơ sở mạng để mọi người biết và tránh xa.
giới?
d. Nghỉ học hoặc chuyển trường để tránh tiếp
0/42
xúc với đối tượng.

3. Em sẽ làm
gì khi chứng
kiến
bạn
mình bị tung
hình ảnh nhạy
cảm lên các
trang mạng
xã hội?

TL %

a. Xem và chia sẻ rộng rãi để mọi người trong
trường biết và cẩn thận hơn.

100%
0.0
0.0
0.0

0/42

0.0

b. An ủi trấn an bạn, báo với thầy cô và cơ
42/42
quan chức năng để có biện pháp xử lí.

100

c. Im lặng và khơng chơi với bạn nữa vì sợ ảnh
hưởng tới bản thân.

0/42

0.0

d. Trấn an bạn nhưng khơng báo với thầy cơ,
0/42
gia đình vì sợ bạn xấu hổ.

0.0

4. Em sẽ làm a. Tích cực tuyên truyền để những người xung 16/42 38.2%
gì để giúp quanh có biện pháp phịng tránh.
19


bạn bè, người
thân của mình
có những kỹ
năng phịng
chống bạo lực
học
đường
trên cơ sở
giới.

b. Cập nhật thông tin về các vụ bạo lực học
11/42 26.1%

đường trên cơ sở giới để nhắc nhở mọi người.
c. Khơng quan tâm vì đó khơng phải là trách
nhiệm của mình.

0/42

0.0

d. Đấu tranh chống lại vấn nạn bạo lực học
đường trên cơ sở giới để bảo vệ những người 15/42 35.7%
xung quanh.

Từ kết quả khảo sát trên cho thấy: học sinh lớp chủ nhiệm đã biết đến
những kênh thơng tin để tìm hiểu nhằm hình thành kỹ năng phòng chống bạo lực
học đường trên cơ sở giới cần thiết cho bản thân; học sinh biết cách xử lí khi bị
đe dọa bởi các hành vi bạo lực học đường trên cơ sở giới; biết cách giúp đỡ bạn
khi bạn bè bị bạo lực chứng kiến bạn mình bị tung hình ảnh nhạy cảm lên các
trang mạng xã hội đặc biệt hình thành được ý thức đấu tranh, tuyên truyền để cho
bạn bè và mọi người chống lại vấn nạn bạo lực học đường trên cơ sở giới.
Như vậy rõ ràng các biện pháp giáo dục kĩ năng phòng chống bạo lực học
đường qua công tác chủ nhiệm không những có vai trị quan trọng mà có tính khả
thi. Lớp tơi hai năm liền là chi đồn mạnh, được nhà trường tặng giấy khen là lớp
tiên tiến. Kết quả giáo dục hai mặt đạo đức và học tập của học sinh trong lớp
vượt chỉ tiêu nhà trường đề ra.
2.4.2. Đối với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
Đối với bản thân: Qua việc tìm tịi các nguồn tài liệu để viết sáng kiến đã
giúp tơi tích lũy thêm cho mình nhiều kinh nghiệm hay trong việc giáo dục kĩ
năng sống nói chung và kĩ năng phịng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới
cho học sinh nói chung. Trong q trình giáo dục kĩ năng phịng chống bạo lực
học đường trên cơ sở giới cho học sinh tôi cũng giúp tơi hiểu hơn về tâm sinh lí

học sinh, từ đó giúp tơi làm tốt hơn cơng tác chủ nhiệm. Đồng thời tơi nhận ra
rằng: chính mình cũng là một tấm gương mà rất nhiều học sinh noi theo, nên tôi
càng cố gắng hơn để trở thành một giáo viên hạnh phúc, một giáo viên có những
bài giảng hay và thân thiện với các cơ cậu học trị.
Đối với đồng nghiệp và nhà trường: Sáng kiến kinh nghiệm tạo thêm cho
các đồng nghiệp một tài liệu tham khảo phục vụ cho cơng tác Đồn, cơng tác
thanh niên và đặc biệt làm cơng tác chủ nhiệm.
Sáng kiến cũng góp phần vào việc đổi mới phương pháp giáo dục kĩ năng cho
học sinh. Giáo dục kĩ năng không cần phải làm những chương trình lớn lao, tốn
kém mà rất thiết thực thông qua những giờ sinh hoạt lớp, những buổi lao động,
những giờ học bổ ích.
Qua q trình thực hiện, kĩ năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới
được nâng lên rõ rệt đã ngăn chặn và giảm thiểu tình trạng bạo lực ở học sinh,
nâng cao chất lượng chất lượng giáo dục toàn diện của trường THPT Hậu Lộc 4,
từ đó góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng trường Hậu Lộc 4 thành
“trường học thân thiện – học sinh tích cực” – “trường học hạnh phúc”.
20


3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Qua nghiên cứu, tìm hiểu nguyên nhân, thực trạng và ứng dụng những
biện pháp giáo dục kĩ năng phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới cho
học sinh thông qua công tác chủ nhiệm lớp tại trường THPT Hậu Lộc 4, bản thân
tôi nhận thấy đây là một trong những biện pháp quan trọng và cấp thiết bởi nó góp
phần trang bị cho học sinh những kiến thức, kỹ năng cơ bản, cần thiết trong cuộc
sống, đồng thời có ý nghĩa giáo dục và định hướng tư tưởng, tình cảm thái độ
đúng đắn trước những vấn đề nhạy cảm hiện nay như đa dạng giới, bình đẳng giới,
bạo lực trên cơ sở giới...
Giáo dục kĩ năng phòng chống bạo lực trên cơ sở giới là một quá trình giáo

dục lâu dài, liên tục, diễn ra mọi lúc mọi nơi trong các mối quan hệ xã hội. Bởi
vậy, giáo viên chủ nhiệm phải bản thân giáo viên phải tâm huyết, cần kiên trì theo
kiểu “mưa dầm thấm lâu”, tránh áp đặt một chiều để lắng nghe những chia sẻ từ
học sinh từ đó có thể tìm hiểu đưa ra phương án giáo dục phù hợp, hình thức kỉ
luật tích cực.
Tạo cho học sinh môi trường giáo dục thân thiện, tạo động lực phấn đấu, và
đặc biệt chú ý đến việc xây dựng nề nếp học tập, thu hút các em vào các hoạt động
bổ ích như: văn nghệ, thể dục thể thao, hoạt động ngoài giờ lên lớp,. .. phát huy
năng khiếu, sở trường của các em trong những hoạt động cụ thể, ý nghĩa
Phối hợp chặt chẽ giữa ban giám hiệu, ban chấp hành đoàn trường, giáo viên
chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, cha mẹ học sinh, ban cán sự các lớp để cơng tác
triển khai mang tính đồng bộ và đạt hiệu quả cao hơn. Đa dạng hóa các hình thức
tun tuyền, các hoạt động nhằm nâng cao hiệu giáo dục kỹ năng phòng chống
bạo lực học đường trên cơ sở giới đồng thời nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức
cho học sinh.
3.2. Kiến nghị
Qua quá trình thực hiện đề tài sáng kiến, tôi xin đưa ra một sso đề xuất, kiến nghị
nhằm hạn tăng cường hơn nữa hiệu quả cơng tác giáo dục kỹ năng phịng chống
bạo lực học đường trên cơ sở giới cho học sinh.
Về phía học sinh: Cần nâng cao nhận thức về các khái niệm, hình thức,
hậu quả, yếu tố ảnh hưởng của hành vi bạo lực học đường trên cơ sở giới. Đồng
thời trang bị những kỹ năng cần thiết như: kỹ năng tự nhận thức, kỹ năng giao
tiếp, kỹ năng giải quyết mâu thuẫn... và có cách ứng xử phù hợp với bản thân,
bạn bè trước những tình huống có thể gây ra bạo lực.
Về phía nhà trường: Cần đẩy mạnh thực hiện phong trào thi đua “Xây
dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong thời gian tới. Tạo mơi trường
học tập lành mạnh, hạnh phúc, gần gũi. Trong chương trình hoạt động ngoại khóa
– ngồi giờ lên lớp tăng cường giáo dục kỹ năng sống để trang bị cho các em các
kỹ năng mềm như kỹ năng giao tiếp, kỹ năng giải quyết mâu thuẫn.
Nhà trường cần có hoạt động tập huấn về cơng tác phịng chống bạo lực học

đường trên cơ sở giới cho giáo viên chủ nhiệm. Bởi thơng qua những buổi tập
huấn đó sẽ trang bị những nội dung kiến thức có hệ thống và đảm bảo tính khoa
21


học, đã được thẩm định về phòng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới, từ đó
giáo viên chủ nhiệm sẽ ứng dụng đưa vào triển khai giảng dạy ở các khối lớp.
Về phía gia đình: cha mẹ cần quan tâm tới con cái, gần gũi, lắng nghe, chia
sẻ, tôn trọng con trở thành bạn đồng hành của con. Đồng thời các bậc phụ huynh
cần tăng cường liên lạc trao đổi trực tiếp với giáo viên chủ nhiệm và nhà trường
nhằm nắm bắt được tinh thần học tập của con, những khó khăn ở trường con đang
gặp phải để từ đó phối hợp cùng nhà trường có định hướng giáo dục phù hợp giúp
con vượt qua khó khăn trong học tập, khó khăn trong mối quan hệ bạn bè.
Trên đây là một vài đề xuất của bản thân tôi trong sáng kiến giáo dục này Do
thời gian có hạn và kinh nghiệm chưa nhiều nên đề tài chắc chắn sẽ khơng tránh
khỏi những thiếu sót. Kính mong nhận được nhận được sự góp ý chân thành từ
q thầy cơ để đề tài được hoàn thiện và phục vụ tốt hơn cho cơng tác giáo dục kỹ
năng phịng chống bạo lực học đường trên cơ sở giới sau này.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Thanh Hóa, ngày 25 tháng 5 năm 2022
Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh
nghiệm của mình viết, khơng sao chép
nội dung của người khác.

Hồng Thị Sinh

22

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ giáo dục và Đào tạo (2020), Tài liệu tập huấn nâng cao năng lực thiết kế
bài giảng về giáo dục sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục và phịng chống bạo
lực trên sơ sở giới trong các hoạt động giáo dục ở trường THPT.
2. Lê Văn Hồng – Lê Ngọc Lan – Nguyễn Văn Thàng (2007), Tâm lí học lứa
tuổi và tâm lí học sư phạm , NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
3. Dự án Trường học An tồn, Thân thiện và Bình đẳng, Tài liệu dành cho giáo
viên hướng dẫn lồng ghép phòng chống bạo lực trên cơ sở giới tại trường học
vào cuộc họp cha mẹ học sinh.
4. Một số Website tham khảo:
/> />
23


DANH MỤC
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM NGÀNH GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN, TỈNH VÀ CÁC
CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN

Họ và tên tác giả: Hoàng Thị Sinh
Chức vụ và đơn vị công tác: Trường THPT Hậu Lộc 4

TT

Tên đề tài SKKN

Cấp đánh giá
xếp loại
(Ngành GD cấp

huyện/tỉnh;
Tỉnh...)

1.

Nâng cao hiệu quả dạy – học
lịch sử Việt Nam giai đoạn
1858 - 1918 bằng phương
pháp sử dụng tài liệu tham
khảo ở trường THPT Bá
Thước

Cấp tỉnh

C

2014-2015

Một vài kinh nghiệm lồng
ghép lịch sử địa phương Hậu
Lộc trong dạy học lịch sử ở
trường THPT Đinh Chương
Dương

Cấp tỉnh

C

2017-2018

2.

Kết quả
đánh giá
xếp loại
(A, B,
hoặc C)

Năm học
đánh giá
xếp loại

24