(SKKN 2022) Một số biện pháp rèn kĩ năng giao tiếp cho học sinh lớp 1

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập- Tự do – Hạnh phúc

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:

MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN KĨ NĂNG GIAO TIẾP
CHO HỌC SINH LỚP 1

Họ và tên: Trần Thị Kiều Oanh
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Tiểu học TT Lệ Ninh

Lệ Ninh , ngày 20 tháng 1 năm 2022


I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn biện pháp.
Giao tiếp là một hoạt động không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày, nhờ
có giao tiếp mà tâm lý con người được hình thành và phát triển. Ngồi việc có tri
thức, có sức khỏe, có đạo đức con người cịn cần phải có các kĩ năng sống như: kĩ
năng giao tiếp, kĩ năng làm việc hợp tác, kĩ năng ứng xử, kĩ năng giải quyết mâu
thuẫn, kĩ năng lập kế hoạch. Đặc biệt kĩ năng giao tiếp được coi là chìa khóa để
mở cửa cho sự thành cơng của mỗi con người. Để mang lại sự thành công lớn
trong cuộc sống và trong các hoạt động học tập, mỗi người phải tự tìm hiểu, học
hỏi và rèn luyện để hình thành kĩ năng giao tiếp.
Trong thực tế, ở độ tuổi học sinh tiểu học, trẻ em đặc biệt là học sinh lớp 1
gặp khơng ít khó khăn, lúng túng trong năm đầu tiên cắp sách đến trường. Vào
lớp 1 là bước ngoặt trong cuộc đời trẻ: môi trường học tập, sinh hoạt thay đổi từ
chỗ học chủ yếu là chơi ở trường mầm non sang môi trường học tập mới với
những nội quy, quy định, với những yêu cầu cao hơn. Các mối quan hệ của trẻ
cũng được mở rộng hơn. Trẻ không biết giao tiếp như thế nào cho đúng với người

trên, với bạn bè, với em nhỏ. Bên cạnh những mối quan hệ phức tạp đó, trẻ cịn
phải lĩnh hội vốn tri thức bắt buộc của lớp học. Tất cả những yếu tố tác động
không nhỏ đối với cuộc đời trẻ. Kĩ năng giao tiếp ở các em như thế cho phù hợp
để các em có khả năng điều chỉnh và lựa chọn hành vi đúng đắn. Kĩ năng này
không chỉ đáp ứng yêu cầu của một giai đoạn nào đó mà cịn là hành trang cần
thiết cho cả đời người, đặc biệt là chuỗi ngày đi học. Vì vậy, giáo dục kĩ năng
giao tiếp trong trường học là một vấn đề rất quan trọng.
Từ thực tế dạy học để rèn kĩ năng giao tiếp cho học sinh lớp 1 ở trường
Tiểu học Thị trấn Lệ Ninh có những thuận lợi như sau: Được sự quan tâm chỉ đạo
sát sao từ phía Lãnh đạo nhà trường. Cơ sở vật chất được trang bị khá đầy đủ, đáp
ứng được nhu cầu giảng dạy chương trình mới hiện nay. Nắm bắt kịp thời các
văn bản, chỉ thị về đổi mới chương trình GDPT 2018. Mặt khác phần lớn các em


đều chăm ngoan, thích được tham gia các tiết hoạt động ngồi giờ,một số ít có
năng khiếu,mạnh dạn tự tin, tích cực hoạt động trong giờ học,tham gia tốt các
phong trào của Liên đội, nhà trường tổ chức. Phụ huynh quan tâm, luôn tạo mọi
điều kiện tốt nhất cho việc học tập của con em mình, hợp tác tốt với giáo viên. Đa
số phụ huynh đồng thuận cao với định hướng và quan điểm đổi mới của nền giáo
dục, coi trọng việc rèn kĩ năng giao tiếp cho học sinh.
Bên cạnh những thuận lợi cũng gặp khơng ít khó khăn như: Đa số học sinh
lớp 1 vẫn con rụt rè trong giao tiếp với thầy cô giáo, thiếu tự tin trong giao tiếp,
hợp tác, nhiều em gặp phải khó khăn khi diễn đạt,đặc biệt là giao tiếp bằng nét
mặt, cử chỉ, điệu bộ. Nhiều học sinh nói trống khơng, khơng có đầu, có đi, đi
khơng chào về khơng hỏi. Một vài học sinh có dấu hiệu tự kỹ, thích chơi một
mình, khơng hợp tác với giáo viên trong q trình học tập. Và đa số phụ huynh
học sinh là công nhân cạo mủ cao su, điều kiện kinh tế thu nhập còn thấp nên
việc đầu tư cho con em học tập chưa thật đảm bảo. Một số gia đình chưa hiểu rõ
tầm quan trọng của việc hình thành năng lực giao tiếp, năng lực ngôn ngữ. Chưa
thấy được tác dụng của việc nói năng lưu lốt, gãy gọn trong học tập và cuộc

sống sau này của học sinh .
Từ những thuận lợi và khó khăn nêu trên tơi ln trăn trở và mạnh dạn đưa
ra: “Một số biện pháp rèn kĩ năng giao tiếp cho học sinh lớp 1”
II. PHẦN NỘI DUNG
2. Mục đích chọn biện pháp
Đi sâu vào nghiên cứu vấn đề rèn kĩ năng giao tiếp cho học sinh lớp 1.
Tìm ra được một số biện pháp vận dụng trong quá trình giảng dạy rèn kĩ
năng giao tiếp cho học sinh. Qua đó từng bước làm thay đổi quá trình giáo dục
thành quá trình tự giáo dục rèn luyện của học sinh, học sinh dần tự trang bị cho
mình các năng lực, đặc biệt là năng lực – kĩ năng giao tiếp và giúp các em học tốt
các môn học khác.


Phát triển khả năng tư duy sáng tạo, chiếm lĩnh tri thức một cách chủ động.
Góp phần nâng cao chất lượng học tập cho học sinh, đáp ứng yêu cầu đổi mới
chương trình và sách giáo khoa hiện nay.
3. Cách thức tiến hành biện pháp .
3.1.Nắm rõ đặc điểm tâm sinh lý và khả năng giao tiếp của từng học sinh
Bước vào đầu năm học sau khi nhận lớp, giáo viên cần tìm hiểu đặc điểm tâm
sinh lí và năng lực ngơn ngữ của từng em.
Tổng
Nói to, rõ
số học ràng, phát
sinh
âm đúng
đảm bảo tốc
độ

31

Nói hơi
chậm, 1 số
âm, tiếng
nói chưa
đúng trong
giao tiếp

Nói
ngọng,
nói lắp,
sai nhiều
trong
giao tiếp

Nói trống
khơng,
khơng rõ
nghĩa,
chưa biết
nhìn vào
đối tượng
giao tiếp.

Học sinh
biết giao
tiếp bằng
nét mặt, cử
chỉ, điệu
bộ khi nói

SL

%

SL

%

SL- /%

SL

%

SL

%

9

32

22

79

11- 39

18

64

8

28

Biết dùng
từ khá
chính xác;
sử dụng
câu khá
phù hợp
với nội
dung, ngữ
cảnh giao
tiếp
SL
%
5

18

Ở lớp 1 mơi trường giáo dục đã có sự thay đổi, các em đã chuyển từ chơi sang
học đồng thời mối quan hệ cũng được mở rộng cho nên trẻ xuất hiện nhiều khó
khăn trong giao tiếp. Đối với những học sinh giao tiếp tốt, trong quá trình dạy
học giáo viên đặt thêm các câu hỏi mở rộng để giúp các em phát triển năng lực
giao tiếp. Đối với những học sinh thiếu tự tin, rụt rè, ít nói giáo viên đóng vai trị
vơ cung quan trọng, phải hướng dẫn một cách tỉ mỉ chu đáo, thường xuyên tạo
nên sự gần gũi thân thiện giữa thầy và trò, giữa học sinh với học sinh, giữa bản
thân các em với các đối tượng xã hội.

Chính vì thế, tơi đưa ra một số biện pháp sau:
3.2. Hình thành các kĩ năng giao tiếp và tạo động lực học tập trong những
tuần đầu tiên của lớp .
Đối với những tiết học đầu tiên, tất cả đều mới mẻ,lạ lẫm đối với học sinh lớp 1,
cần biết rằng mọi thao tác tư thế,mọi cách nói năng, giao tiếp...đượchình thành


trong giai đoạn này là hết sức quan trọng vì nó rất bền vững và sẽ theo suốt các
em trong cả cuộc đời học tập, công tác. Để cho các buổi học đầu tiên được diễn
ra nhẹ nhàng, hấp dẫn mà hiệu quả,thực sự làm cho học sinh lớp 1 thấy” Đi học
là hạnh phúc- Mỗi ngày đến trường là một ngày vui “đòi hỏi giáo viên lớp 1
phải đa dạng hóa việc tổ chức dạy học,đặc biệt cần coi trọng việc tổ chức các trò
chơi để củng cố các kĩ năng đặc biệt là kĩ năng nói, kĩ năng giao tiếp.
- Giáo viên khơng chỉ cần nói rõ kĩ cách tổ chức các trò chơi trong sách thiết
kế mà cịn phải tìm hiểu nhiều tro chơi khác, cải tiến luật chơi, cách chơi để học
sinh thường xuyên thấy mới lạ, hứng thú tạo được môi trường giao tiếp thông qua
cách nói với bạn, với thầy cơ và thơng qua thực hiện, trao đổi khi tham gia chơi.
- Ví dụ: Khi tổ chức cho cả lớp chơi trị phóng viên nhỏ ở phần khởi động đầu
tiết học .Giáo viên cần phải nêu rõ cách tổ chức trò chơi, hướng dẫn các em đặt
câu hỏi phong phú bám sát vào nội dung bài học mà vẫn tạo được hứng thú cho
các em học sinh qua trò chơi này.
3.3.Hướng dẫn học sinh biết cách phát âm đúng, để nói đúng và giao tiếp tốt.
Hướng dẫn phát âm là phương pháp quan trọng hàng đầu,bởi thông qua phát
âm đúng các từ ngữ, các câu thì học sinh mới có thể nói đúng, lưu lốt. Vì
vậy,địi hỏi giáo viên phải có những hiểu biết, kinh nghiệm và cả kĩ năng hướng
dẫn tốt. Khi hướng dẫn học sinh phát âm, cần dùng lời nói rõ ràng, mạch lạc, đơn
giản để học sinh dễ hiểu và có thể tự mình phát âm đúng.
a. Về âm
- Giáo viên phải phát âm chuẩn để học sinh phát âm theo. Giáo viên chỉ phát âm
một lần,nhưng cần rõ ràng, chính xác. Nhưng đối với các em cịn chậm,đặc biệt

các học sinh tiếp thu còn hạn chế,giáo viên cần quan tâm chú trọng đến các em
nhiều hơn. Nếu các em phát âm còn sai âm mới,giáo viên cần phát âm lại 2- 3
lần, để giúp các em sửa chửa và nắm được và nắm chắc các âm đó.
-Cần nắm đó là nguyên âm hay phụ âm thông qua phân biệt luồng hơi.


- Đối với những âm dễ nhầm lẫn, giáo viên phải so sánh, phân tích cụ thể cách
phát âm( mơi-răng- lưỡi…)
- Ví dụ:Khi học sinh sai lẫn âm s/x giáo viên hướng dẫn.
+ Âm s : Lưỡi uốn cong, bật đầu lưỡi cho hơi thoát ra mạnh, dứt khoát.
+ Âm x : lưỡi thẳng, cho hơi thoát ra đường mũi, sau đó mở miệng cho hơi thốt
ra trên mặt lưỡi, luồng hơi có thể kéo dài.
b. Về vần.
- Để học tốt phần vần của tiếng việt lớp 1, trước hết các em phải nắm chắc các
âm đã học.
- Cần cho học sinh nắm chắc các mẫu vần để cho các em phát âm đúng, phận biệt
sự khác nhau giữa các mẫu vần.
- Ví dụ : Học sinh sai lẫn ở những âm đầu vần và cuối vần “ac” đọc thành “at”
giáo viên cần hướng dẫn :
+ ac : Mở miệng rộng, hơi thốt ra gần trong chân lưỡi.
+at : Mơi mở hơi rộng đưa lưỡi chạm vào lợi trên, hơi ra trên mặt lưỡi.
c. Về tiếng
- Hướng dẫn cho các em phát âm tiếng chứa dấu thanh.
- Ví dụ : tiếng có thanh hỏi giáo viên cần hướng dẫn cho học sinh phát âm trầm,
hơi luyến giọng, lên cao, kéo dài hơi. Có thể kèm theo động tác ngửa cổ hướng
mắt lên trên.
+ Tiếng có thanh nặng : Phát âm thấp giọng và nặng, dứt khốt khơng kéo dài.
Khi phát âm có thể làm động tác gật đầu.
+ Những tiếng có thanh ngã : Đọc nhấn mạnh, hơi kéo dài, luyến giọng lên cao
giọng (VD : ngã ba, hướng dẫn, đưa võng …)

+ Những tiếng có thanh sắc : Đọc nhe nhàng hơn tiếng có thanh ngã hơi ngắn,
đọc nhanh khơng kéo dài ( VD : gói bánh, chóng lớn, Thánh Gióng …)


3.4. Rèn kĩ năng giao tiếp tích hợp trong chương trình dạy học mơn Tiếng Việt
và các mơn học khác.
- Trong mỗi tiết dạy, tôi đã lồng ghép nội dung giáo dục kĩ năng giao tiếp ở từng
môn học. Đã liên hệ cuộc sống để các em không xa vời thực tế. Ngồi ra tơi cịn
thường xun tổ chức cho các em thảo luận sau đó trình bày trước lớp. Nếu học
sinh hiểu biết nhiều thì các em sẽ càng mạnh dạn, tự tin khi nói và nhờ đó lời nói
của các em sẽ rõ ràng, mạch lạc giúp người nghe dễ tiếp thu.
- Dạy học sinh giao tiếp thông qua mơn Tiếng Việt. Dạy mơn Tiếng Việt đều có
mục luyện nói song khơng phải cứ đến mục này thì các em mới được tham gia
nói, mà trong q trình đàm thoại như khi bắt đầu vào học vần mới là nhận diện
vần, các em đã được tham gia nói, giáo viên định hướng, uốn nắn cho học sinh
nói từ nói đúng đến nói đủ, khơng nên trả lời trống khơng.
- Phần luyện nói câu chứa tiếng là một nội dung nhằm phát triển ngôn ngữ
tự nhiên của trẻ, do vậy sau mỗi bài học nào cũng có mục luyện nói câu chứa
tiếng, nhằm huy động vốn hiểu biết của học sinh, qua đó học sinh biết diễn đạt ý
của mình thành câu rõ ràng.
Ví dụ học sinh đặt câu chứa vần at: Em chơi bóng nóng ba bật quạt cho em. Giáo
viên giúp học sinh nói rõ ràng, gãy gọn hơn: Em đi chơi bóng về nóng quá. Ba
bật quạt cho em mát.
- Đặc biệt là tổ chức cho học sinh luyện đọc theo nhiều hình thức ( cá nhân nhóm - dãy - lớp) kết hợp phân tích một số tiếng chứa vần mới học để phát triển
kĩ năng giao tiếp cho các em. Trong quá trình HS nói, GV phải lắng nghe để giúp
đỡ, sửa sai kịp thời, triệt để.
- Dạy môn đạo đức bên cạch hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung bài bằng một số
câu hỏi phù hợp để tạo cho học sinh được phát biểu, được nói để giao tiếp phù
hợp trong mỗi bài học.
+Ví dụ: Dạy dạng bài “Nói lời cảm ơn, xin lỗi” đạo đức lớp 1

-Các em biết trong những tình huống nào nên nói lời cảm ơn: Khi người khác làm
cho mình việc tốt. Em cần xác định đối tượng là ông, bà, bác, hay là anh chị để
nói lời cảm ơn cho phù hợp, lịch sự.
- Hay trong tiết Toán, khi học sinh đánh giá, nhận xét bài làm của bạn, các em đã
được rèn kĩ năng giao tiếp và kĩ năng chia sẽ một cách đúng mực. Chẳng hạn:
Bạn làm sai, nhận xét là “Theo tớ, cách giải thế này” chứ không nói “Cậu làm sai
rồi” hoặc nhận xét một cách khơng tế nhị,…
3.5.Dạy kĩ năng giao tiếp thông qua việc tổ chức lớp học.
-Trong mỗi tiết học, tôi thường tổ chức cho học sinh trao đổi, thảo luận về một
vấn đề nào đó cần giải quyết. Thơng qua hoạt động thảo luận nhóm tạo cơ hội
cho mọi đối tượng được nói, được trình bày miệng trước nhóm, được mạnh dạn
trình bày và biết cách trình bày một vấn đề nào đó trước tập thể. Từ đó, học sinh
rèn kỹ năng giao tiếp, biểu hiện thái độ cử chỉ khi trình bày để tăng thêm sức biểu
cảm, tăng sức thuyết phục của vấn đề mà mình trình bày, cũng nhờ đó, các em tự
tin hơn trong giao tiếp, mạnh dạn hơn khi nói trước đơng người.
-Ví dụ: Khi dạy Tự nhiên xã hội 1: Tổ chức cho học sinh hoạt động theo nhóm.
Khi thực hiện xong nhiệm vụ, tổ chức cho các nhóm trình bày trước lớp để cả lớp
cùng nhận xét về cách trình bày của nhóm bạn. Giáo viên quan sát tất cả hoạt
động giao tiếp của học sinh, sau đó nhẹ nhàng nhắc nhở
-Trong khi tổ chức cho học sinh hoạt động cả lớp thì giáo viên nêu yêu cầu qua
cách đặt câu hỏi như: Em nào có ý kiến? Em nào trả lời câu hỏi? Nhóm nào trình
bày trước lớp? Em nào có ý kiến khác? Với cách giao tiếp như vậy, học sinh cảm
thấy tiết học nhẹ nhàng, thân thiện cởi mở khơng gị bó, các em có cảm giác thoải
mái, tiết học thực sự hứng thú, tạo nên tiết học sinh động mang lại hiệu quả cao
hơn.
- Mỗi khi báo cáo kết quả, giáo viên chú ý rèn học sinh ý thức tôn trọng và lắng
nghe ý kiến của bạn, của nhóm khác, tự tin và tự giác cùng trao đổi, bàn bạc để
hoàn thành nhiệm vụ chung của nhóm, dám nói ra suy nghĩ hoặc bảo vệ ý kiến

của nhóm mình trước tập thể, trước các nhóm khác một cách đúng đắn, theo
hướng tích cực.
-Một hình thức dạy học tạo được hứng thú cho học sinh là trò chơi học tập. Đây
là hình thức học tập có hiệu quả đối với học sinh, đặc biệt là những em ngại nói,
tức là ngại giao tiếp, trị chơi học tập sẽ làm cho các em hứng thú hơn trong học
tập. Thơng qua trị chơi, học sinh được luyện tập, làm việc cá nhân, làm việc
trong đơn vị nhóm, đơn vị lớp theo sự phân công và tinh thần hợp tác. Trò chơi
tạo cơ hội cho học sinh tự hoạt động, tự củng cố kiến thức, tự hoàn thiện kĩ năng
giao tiếp của chính mình.
-Các trị chơi học tập có thể tổ chức cho học sinh trong giờ tự học, giờ ra chơi
hoặc giờ sinh hoạt lớp hay trong phần củng cố của mỗi giờ học. Qua các trò chơi
này, học sinh được tăng cường rèn luyện các kiến thức vừa được học, từ đó sẽ
nhớ bài và vận dụng vào việc giao tiếp trong đời sống hằng ngày.
Ví dụ: Trị chơi phỏng vấn (Bài Gia đình em – Đạo đức 1)
- Luyện cho học sinh cách tự giới thiệu về gia đình mình với bạn bè hoặc người
xung quanh.
Cách chơi: Một học sinh giới thiệu về gia đình mình (quê qn, gia đình gồm có
mấy người, nói về từng người trong gia đình, mọi người sống với nhau như thế
nào,...)
3.6. Giáo dục kĩ năng giao tiếp thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp.
- Để giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, trường tôi đã tổ chức các hoạt động tập
thể, giờ ngoại khóa để các em được tham gia vào hoạt động thực tiễn của cuộc
sống, giúp các em giao lưu với nhiều người, tạo cơ hội bộc lộ những suy nghĩ,
tình cảm, biết chia sẻ, hịa đồng. Từ đây, tính rụt rè, sợ sệt giảm bớt đi, để sự tự
tin, dũng cảm, hòa đồng, thân thiện sẽ được thể hiện và phát triển.
- Nội dung giáo dục về kĩ năng sống rất phong phú: văn nghệ trong các ngày lễ
20/10, 20/11,thuyết trình, thể thao, giới thiệu sách, hoạt động ngoại khóa với chủ
đê người có cơng với đất nước. Khi nhà trường tổ chức cuộc thi hùng biện tôi đã

nhận thấy khi lên hùng biện về cuộc thi, thì các em khơng những lớn lên về kiến
thức mà kĩ năng giao tiếp, tự khẳng định mình, mạnh dạn, nói lưu lốt, logic, tự
tin.



- Tôi nghĩ việc học sinh tham gia vào các hoạt động tập thể, hoạt động ngoại
khóa của Đội, Sao, của lớp, trường, của địa phương nhằm giúp các em phát triển
về trí tuệ, óc quan sát. Từ đó, cịn rèn cho học sinh kĩ năng về giao tiếp, sự tự tin
trong giao tiếp, hòa đồng với bạn bè, biết chia sẻ, quan tâm với những người
xung quanh. Ngoài ra khi dạy các môn học cần tổ chức hoạt động nhóm, tổ, lớp
để các em tự giới thiệu về bản thân, gia đình, lớp, trường mình.
- Nhà trường tạo điều kiện để rèn luyện kĩ năng giao tiếp cho học sinh tiểu
học qua việc thành lập các câu lạc bộ theo sở thích, năng khiếu của các bạn học
sinh. Các câu lạc bộ với các lĩnh vực như: CLB Hò khoan Lệ Thủy, vẽ tranh,
bóng bàn, cờ vua…Việc tổ chức hoạt động các câu lạc bộ này sẽ tạo ra mơi
trường thuận lợi để các bạn học sinh có thể thể hiện tài năng và niềm u thích
của mình.
3.7.Liên hệ chặt chẽ với cha mẹ học sinh để giúp đỡ, hỗ trợ học sinh trong khi
nói và giao tiếp.
- Ngay từ đầu năm học, khi được phân công chủ nhiệm giảng dạy lớp 1D. Bản
thân tôi đã trực tiếp hướng dẫn học sinh giao tiếp từ cách chào hỏi, nói với bạn,
nói với thầy cơ, nói với các anh chị, cách sử dụng ngôn ngữ, cử chỉ, nét mặt, ....
Tuy nhiên thời gian ở lớp khơng có nhiều để rèn luyện kỉ năng giao tiếp cho học
sinh trong khi đó mơi trường giao tiếp của gia đình chiếm vị trí hết sức quan
trọng, cần thiết, quyết định đến việc hình thành nhân cách trẻ. Để phối hợp với
phụ huynh giúp đỡ các em trong giao tiếp, đặc biệt là về số học sinh cịn nói lắp,
khơng muốn giao tiếp và học sinh thực hiện giao tiếp chưa tốt.
- Để việc điều tra tiện lợi, tốn ít thời gian mà hiệu quả lại cao, tôi đã lập phiếu và
tiến hành điều tra gia đình từng học sinh.

Lập phiếu điều tra như sau:
+ Họ tên học sinh…
+ Những biểu hiện chưa tốt trong giao tiếp:….
+ Tên bố mẹ hoặc người đỡ đầu học sinh…


+ Thuộc thôn nào trong xã…
+ Điều kiện về kinh tế, giáo dục của gia đình:…
+ Các nguyên nhân dẫn đến học sinh giao tiếp chưa tốt:….
+ Đề xuất các biện pháp giáo dục:…
- Trên cơ sở các phiếu điều tra của từng học sinh, giáo viên sắp xếp thời gian hợp
lý, có biện pháp rèn kĩ năng nói và kĩ năng giao tiếp cho từng em, từng nhóm học
sinh có những điểm tương đồng. Ngồi mơi trường học tập, trong các mơi trường
gia đình hay xã hội, cha mẹ học sinh cũng ln đồng hành và khuyến khích con
tự tin trước bất cứ mơi trường nào.
- Bên cạnh đó tôi thường gặp gỡ, tuyên truyền và lôi cuốn phụ huynh tham gia
vào các hoạt động học tập của học sinh do lớp, trường tổ chức để phụ huynh hiểu
và biết được những chuẩn mực đạo đức, những kĩ năng sống cần thiết của học
sinh, đặc biết là kĩ năng giao tiếp. Thường xuyên trao đổi với phụ huynh học sinh
về tâm lí, nhận thức của trẻ. Nhận thức của trẻ giống như một trang giấy trắng,
thầy cô giáo và người thân là những người tô, vẽ vào những tờ giấy trắng ấy đầu
tiên. Cho nên, không được nuông chiều, bênh vực tật xấu, dạy trẻ từ lời nói, tiếng
chào.
- Những điều đó tưởng chừng quá nhỏ nhặt nhưng nếu thầy cơ, gia đình khơng
dạy bảo cẩn thận thì các em khơng thể biết được những điều ấy. Nói đến thói hư,
tật xấu trong giao tiếp thì những người thân phải biết phân tích, điều chỉnh, chỉ ra
chỗ sai giúp trẻ khắc phục. đồng thời, phải biết động viên, khen ngợi kịp thời mỗi
lúc trẻ ngoan ngoãn, cư xử tốt. Mỗi lần trẻ được khen như thế sẽ giúp các em
phát huy hơn nữa những gì mình làm tốt.
3.8. Động viên khen thưởng kịp thời là cách rèn kĩ năng giao tiếp tốt nhất.

- Những lời khen, lời nhận xét của cô giáo, của các bạn và của phụ huynh thực sự
động viên các em rất nhiều, nó có sức mạnh rất lớn để tạo ra kết quả tích cực.
Để rèn kỹ năng giao tiếp cho học sinh tiểu học thì một trong những phương pháp
hiệu quả là khen thưởng và động viên kịp thời đối với các bạn học sinh có cố


gắng và tự tin giao tiếp đạt được những kết quả cao. Đây sẽ là động lực vô cùng
lớn để các bạn học sinh thi đua tích cực trong quá trình rèn luyện kỹ năng giao
tiếp cho học sinh tiểu học.
- Muốn dạy được những đứa con ngoan như thế thì thầy cơ giáo, người thân trong
gia đình phải làm gương, lời nói, việc làm, hành động, cuộc sống của các thành
viên trong gia đình ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý, tình cảm, cách học ăn, học
nói, cư xử của trẻ.
III. KẾT LUẬN
4. Kết quả đạt được:
- Năm học 2021-2022 tôi được phân công giảng dạy lớp 1. Sau một thời gian áp
dụng các biện pháp trên đã đạt được những kết quả rất khả quan. Giờ đây trong
hoạt động giao tiếp phần lớn các em đã tự tin hơn và biết sử dụng từ cho từng
hoàn cảnh giao tiếp phù hợp, những em trước đây còn hạn chế về năng lực giao
tiếp nay đã tự tin hơn biết dùng từ câu chính xác hơn ,chứ khơng rụt rè, nhút nhát
như trước.
- Việc phát triển kĩ năng giao tiếp đã có tác dụng tích cực trong việc hình thành
năng lực giao tiếp cho học sinh, góp phần hồn thiện bản thân các em. Là tiền đề
để các em học tập tốt các môn học khác, các lớp học trên cũng như giúp các em
mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp hằng ngày. Đồng thời cũng góp phần vào
thực hiện thành cơng việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông 2018.
- Sau đây là bảng đánh giá chất lượng về năng lực giao tiếp của học sinh lớp 1D
sau khi áp dụng các biện pháp:
Tổng
Nói to,

số học rõ ràng,
sinh
phát âm
đúng đảm
bảo tốc độ

31

Nói hơi
chậm, 1 số
âm, tiếng
nói chưa
đúng trong
giao tiếp

Nói
ngọng, nói
lắp, sai
nhiều
trong giao
tiếp

SL

%

SL

%

SL- /%

28

100

2

7

1- 4

Nói trống
khơng,
khơng rõ
nghĩa,
chưa biết
nhìn vào
đối tượng
giao tiếp.
SL
%
0

0

Học sinh
biết giao
tiếp bằng
nét mặt,

cử chỉ,
điệu bộ
khi nói
SL

%

28

100

Biết dùng từ
khá chính
xác; sử dụng
câu khá phù
hợp với nội
dung, ngữ
cảnh giao
tiếp
SL
%
27

96


- Theo bảng thống kê kết quả cho thấy: Học sinh nói to, rõ ràng, phát âm đúng
đảm bảo tốc độ đảm bảo tỉ lệ 100%; Học sinh nói hơi chậm, 1 số âm, tiếng nói
chưa đúng trong giao tiếp cịn 1 em chiếm tỉ lệ 7%; học sinh nói ngọng, nói lắp,
sai nhiều trong giao tiếp 1 do bẩm sinh di truyền từ bố mẹ, đặc biệt là tỉ lệ học

sinh nói trống khơng, khơng rõ nghĩa, chưa biết nhìn vào đối tượng giao tiếp
khơng cịn em nào nữa. Đa số các em đã biết giao tiếp bằng nét mặt, cử chỉ, điệu
bộ khi nói và học sinh biết dùng từ ngữ khá chính xác; sử dụng câu khá phù hợp
với nội dung, ngữ cảnh giao tiếp.
- Trên đây là một số biện pháp mà tôi đã thực hiện trong thời gian qua. Mặc dù
bước đầu đã có những kết quả khá khả quan song bởi đây là năm đầu tiên thực
hiện đổi mới chương trình nên việc dạy và học phần nào còn bỡ ngỡ và chắc chắn
những biện pháp mà tôi đã áp dụng cũng không tránh được những thiếu sót. Tơi
rất mong nhận được sự góp ý của quý Ban giám khảo và các đồng chí đồng
nghiệp để các biện pháp trên được hoàn thiện hơn, được chia sẻ và áp dụng rộng
rãi nhằm nâng cao chất lượng dạy học, đáp ứng đúng như quan điểm và định
hướng đổi mới mà chương trình GDPT 2018 đã đề ra.
Tôi xin chân thành cảm ơn!