(SKKN 2022) Một số phương pháp dạy học để nâng cao chất lượng bộ môn Âm nhạc lớp 4 trong trường TH

I. MỞ ĐẦU:
1.1. Lí do chọn đề tài.
Ngay từ khi cất tiếng khóc chào đời cho đến khi 10 tuổi là thời gian tốt
nhất cho sự phát triển năng khiếu: Những ấn tượng đẹp đi theo suốt cuộc đời
mà âm nhạc là một nghệ thuật có sức lơi cuốn mạnh mẽ nhất. Giảng dạy Âm
nhạc trong Trường Tiểu học là dành cho học sinh quyền được “Phát triển tối
đa nhân cách, tài năng, thể chất, tâm hồn và tinh thần” (Điều 29 – Công ước
Quốc tế). Dạy học Âm nhạc cũng là một trong những phương tiện hữu hiệu
nhất để đưa vào ý thức học sinh một cách tích cực, sâu sắc và có mục đích rèn
luyện hoạt động âm nhạc.
Để thực hiện nhiệm vụ giáo dục trong nhà trường Tiểu học, Bộ Giáo dục
và Đào tạo đã đưa môn Âm nhạc vào giảng dạy trong chương trình chính
khố. Nó đã trở thành một trong 9 môn học bắt buộc trong Trường Tiểu học
để đào tạo con người phát triển tồn diện cũng như các mơn học khác trong hệ
thống Giáo dục. Âm nhạc bao gồm kiến thức kĩ năng, cơ sở kĩ năng, phương
pháp dạy học. Điều đặc biệt hơn cả là những kiến thức kĩ năng phương tiện
của bộ môn Âm nhạc không phải là khoa học tự nhiên hay xã hội đơn thuần
mà nó là mơn nghệ thuật Âm nhạc. Vì vậy tiến trình dạy học phải tuân theo
những quy luật, những nguyên tắc sư phạm vừa phải, đảm bảo tính vừa sức về
truyền thụ kiến thức và sự phát triển của nghệ thuật âm nhạc. Thực tế dạy và
học viên bộ mơn đã có sự đầu tư để nâng cao hiệu quả giờ dạy, tích cực đổi
mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tín tích cực của học sinh, tích
cực ứng dụng CNTT trong dạy và học. Theo đó, chất lượng giáo dục mơn Âm
nhạc có phần được cũng cố. Song, thực trạng dạy và học mơn Âm nhạc vẫn
cịn những tồn tại, hạn chế nhất định. Trong số đó phải kể đến hiệu quả giờ
học chưa cao xuất phát từ quan niệm dạy cho đủ giờ, đủ tiết của 1 số giáo
viên bộ môn hay từ suy nghĩ Âm nhạc là “môn phụ” của học sinh và phụ
huynh học sinh. Điều này đặt ra yêu cầu phải tìm cách nâng cao chất lượng
giáo dục môn học như thế nào để đạt mục tiêu chương trình.
Là một giáo viên Âm nhạc dạy trong trường Tiểu học 14 năm qua, bản
thân tôi cũng rất trăn trở với việc làm thế nào để vận dụng hiệu quả các PPDH

nhằm nâng cao chất lượng giáo dục môn Âm nhạc. Vì vậy tơi đã đi sâu
nghiên cứu các PPDH nhằm giúp cho học sinh học tốt môn Âm nhạc và đúc
rút được những kinh nghiệm hữu ích. Về vấn đề này tơi xin trình bày những
kinh nghiệm ấy trong đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Một số phương pháp
dạy học để nâng cao chất lượng bộ môn Âm nhạc lớp 4 trong trường Tiểu
học”
1.2. Mục đích nghiên cứu.
- N¾m được khả năng tiếp thu của học sinh lớp 4 để rút ra một số
phương pháp giảng dạy phù hợp.

1


- Đề xuất việc vận dụng các PPDH để nâng cao chất lượng giảng dạy
bộ môn Âm nhạc lớp 4.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Nghiên cứu các phương pháp dạy học mơn Âm nhạc trong chương
trình Âm nhạc Tiểu học nói chung và chương trình lớp 4 nói riêng.
1.4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
- Phương pháp thống kê, xử lý số liệu.
1.5. Những điểm mới của đề tài:
Đề tài đã rút ra được những phương pháp dạy học môn Âm nhạc lớp 4
theo hướng phát huy tính tích cực chủ động của học sinh, góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục Âm nhạc.
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Âm nhạc là một trong những phương tiện hiệu quả nhất để thực hiện
nhiệm vụ giáo dục. Chính vì vậy trong chương trình giáo dục thế hệ trẻ, giáo

dục âm nhạc được coi là một trong những nội dung quan trọng của lứa tuổi
học sinh. Hoạt động âm nhạc có những nét đặc trưng riêng, các em được học
nhạc, được tham gia vào các hoạt động phong phú hơn như: nghe nhạc, đọc
nhạc, chép nhạc, trị chơi âm nhạc… vì vậy hiệu quả giáo dục phụ thuộc vào
năng lực tổ chức và hoạt động của cô.
Nhiệm vụ dạy nhạc trong nhà trường là nhằm đưa âm nhạc đến với trẻ
thơ, là điều kiện ban đầu trẻ cảm thụ âm nhạc, hiểu biết nghệ thuật, đó chính
là những mắt xích đầu tiên, quan trọng nhất để khơi dạy ở trẻ những cảm xúc
với âm nhạc và còn giữ mãi trong tâm hồn trẻ suốt cuộc đời. Song quá trình
giáo dục âm nhạc là một quá trình phức tạp gồm nhiều giai đoạn và liên tục
cùng với quá trình đào tạo con người xuất phát từ nhân cách phát triển toàn
diện của trẻ, căn cứ vào đặc điểm của môn nghệ thuật Âm nhạc và trên cơ sở
lứa tuổi của trẻ mà nhiệm vụ giáo dục âm nhạc của trẻ bao gồm:
- Giáo dục âm nhạc bằng phát triển năng lực cảm thụ tai nghe thông
qua tập hát, tập đọc nhạc, tập ghi chép nhạc để trẻ cảm nhận sâu sắc về nội
dung tác phẩm.
- Mở rộng âm nhạc gây ấn tượng cho trẻ để trẻ làm quen với những tác
phẩm đa dạng, sự lựa chọn nhận xét mỗi tác phẩm theo cảm xúc của mình.
Để thực hiện được nhiệm vụ và nội dung chương trình giảng dạy mơn Âm
nhạc phải đảm bảo những u cầu:
+ Cung cấp kiến thức cơ sở âm nhạc cần thiết, những kĩ năng hoạt động
âm nhạc cho giáo viên dạy chuyên nhạc.

2


+ Trang bị phương pháp giảng dạy kết hợp các phân mơn trong chương
trình bồi dưỡng tình cảm và thị hiếu nghệ thuật, khả năng tổ chức các hoạt
động âm nhạc trong nhà trường, phương pháp dạy âm nhạc phải tuân theo
những nguyên tắc chung của phương pháp dạy học, phương pháp dạy hát và

dạy nhạc cho trẻ phải dạy đại trà cho tất cả mọi học sinh không chỉ bồi dưỡng
và dạy cho các em có năng khiếu, có những năng lực đặc biệt về âm nhạc.
Với vai trò là một môn học trong nhà trường tiểu học, Âm nhạc có những
vai trị đó là:
- Hình thành một trình độ văn hóa âm nhạc tối thiểu cho học sinh.
- Bước đầu giúp các em làm quen với một số kỹ năng đơn giản về ca hát
và thói quen hát đúng .
- Là môn học luôn tạo cho học sinh hứng thú, niềm vui khi học hát, nghe
nhạc, giáo dục năng lực cảm thụ âm nhạc, kích thích tiềm năng nghệ thuật,
làm cho đời sống tinh thần của trẻ thêm phong phú. Góp phần giáo dục tính
tập thể, tính kỷ luật, tính chính xác khoa học.
- Phát triển trí tuệ, bồi dưỡng tình cảm trong sáng lành mạnh, hướng tới
cái tốt, cái đẹp. Góp phần làm thư giản đầu óc trẻ, làm cân bằng các nội dung
học tập ở Tiểu học.
2.2. Thực trạng:
2.2.1. Thực trạng chung của việc dạy học mơn Âm nhạc.
Trong q trình giảng dạy và tìm hiểu phương pháp dạy hát nhạc của
rất nhiều đồng nghiệp tôi được biết: Đa số giáo viên lên lớp với hình thức cơ
truyền thụ kiến thức có sẵn trong tài liệu, sách giáo khoa với các phương pháp
dạy học cũ, chủ yếu là truyền miệng, hát, đọc nhạc mẫu, học sinh không hiểu,
thụ động nghe và bắt chước theo cô. Bên cạnh đó một số trường vẫn chưa đủ
giáo viên dạy riêng cho bộ môn này, do vậy giáo viên chủ nhiệm vẫn phải
dạy kiêm nhiệm môn này. Đến giờ học hát giáo viên chủ nhiệm chỉ cho học
sinh ghi đầu bài và dạy học sinh hát theo cách truyền miệng, vẫn còn hiện
tượng học sinh hát sai nhiều, phần tập đọc nhạc, chép nhạc bỏ qua coi như
khơng có trong chương trình vì giáo viên khơng chun chỉ biết sơ qua về nốt
nhạc chứ khơng dựa vào giai điệu chính có trong bài để dạy học sinh sao cho
đúng. Một số trường có giáo viên chun nhạc thì lên lớp khơng có đồ dùng
dạy học, khơng sử dụng được nhạc cụ, dạy học sinh theo phương pháp cũ: cô
hát mẫu, trò hát theo lối bắt chước, giáo viên chuyên nhạc vẫn chưa chú trọng

vào việc giảng dạy phân môn này, chỉ có một số rất ít có giáo viên có ý thức
nghiên cứu bài dạy trước khi lên lớp và sử dụng hợp lý đồ dùng dạy học. Nhìn
chung các giáo viên chuyên chưa đi sâu nghiên cứu để khám phá phương
pháp dạy học cho phù hợp, đạt hiệu quả, hay nói một cách khác là giáo viên
dạy hát nhạc chưa biết đổi mới phương pháp dạy học để phát huy khả năng
vốn có của học sinh. Có thể nói đây là vấn đề bức xúc, là trở ngại lớn để thực
hiện mục tiêu giáo dục toàn diện, phát huy năng khiếu bẩm sinh của các em.
Đối với học sinh lớp 4 thì việc học hát, học nhạc có lợi hơn vì các em đã lớn,
cơ quan phát âm của các em phát triển hơn, có ý thức học tập và tiếp thu bài
tốt hơn.
3


2.2.2. Thực trạng ở Trường Tiểu học.
Để nắm bắt tình hình học bộ mơn âm nhạc của học sinh lớp 4 tơi đã
theo dõi q trình học của các em thấy chất lượng còn rất thấp, phần lớn các
em vẫn chưa cảm thụ hết môn nghệ thuật này. Qua trao đổi với học sinh lớp 4
tôi thấy hầu hết các em rất thích học nhạc, học hát nhưng lại khơng hiểu thế
nào là hát đúng nhạc, hát có truyền cảm... cịn phần đọc nhạc, chép nhạc thì
các em chỉ biết đọc theo cô và chép theo cô chứ không hiểu theo cách: Đọc
hiểu, chép hiểu.
Để thực hiện nhiệm vụ đổi mới phương pháp dạy học của Bộ Giáo dục
và Đào tạo năm học 2021 – 2022 theo thông tư 30/2014/TT-BGD-ĐT và
thông tư 22/2016/TT-BGD-ĐT về bộ môn Âm nhạc ở trường Tiểu học, tôi đã
đi xâm nhập thực tế và dự giờ ở một số trường có giáo viên chuyên, khảo sát
chất lượng đầu năm của học sinh tại trường, từ đó rút ra một số phương pháp
áp dụng giảng dạy bộ môn Âm nhạc lớp 4 đạt hiệu quả.
Ngay từ đầu năm tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng học hát nhạc của
các em khối 4 và đi sâu nghiên cứu thực nghiệm ở các lớp 4A, 4B, 4C tại
trường làm đối chứng.

Phiếu kiểm tra có nội dung như sau:
* Bài kiểm tra khảo sát chất lượng.
Môn: Âm nhạc
Câu 1: (3đ)
Em hãy hát và biểu diễn bài “Trên ngựa ta phi nhanh” và cho biết tên
nhạc sĩ sáng tác?
Câu 2: (3đ)
Em hãy cho cô biết khuông nhạc gồm mấy dịng kẻ và mấy khe. Đầu
khng nhạc có khóa gì mà chúng ta đã được học.
Câu 3 (2đ): Em hãy đọc tên các nột nhạc và hình các nốt nhạc mà
chúng ta đã được học.
Câu 4: (2đ)
Chép lại đoạn nhạc dưới đây và điền tiếp (tên nốt) vị trí các nốt trên
khng.

* Kết quả khảo sát.

Lớp
4A
4B
4C

Sĩ
số
31
32
31

Hồn thành tốt
SL

%
0
0
0
0
0
0

Hồn thành
SL
%
20
64,5
18
56
18
58

Chưa hồn thành
SL
%
11
35,5
14
44
13
42
4

* Đánh giá kết quả khảo sát.
- Kết quả khảo sát của 3 lớp, xét về mặt bằng tôi thấy kết quả đạt được
như vậy là rất thấp, chỉ có một số ít bài là đạt, bài chưa đạt đang cịn nhiều.
Xét về hứng thú học tập thì các em học sinh đều khơng thích học mơn này vì
sợ lên biểu diễn còn ngượng ngùng, e ngại, sợ sệt, đây là một thực trạng rất
đáng lo ngại trong tiết dạy hát vì đó là mơn nghệ thuật đáng lẽ phải thu hút
được sự hứng thú u thích học mơn này của học sinh. Nếu đội ngũ giáo viên
của chúng ta không biết đổi mới phương pháp dạy học, không biết phát huy
khả năng vốn có và khám phá năng khiếu bẩm sinh của các em thì sẽ khơng
có được tiết dạy hát đạt kết quả cao.
- Từ những vấn đề trên tơi đã tìm hiểu ra ngun nhân để có hướng
khắc phục những tồn tại trong việc dạy và học.
* Nguyên nhân:
- Nguyên nhân lớn vẫn là giáo viên chưa biết phối kết hợp các phương
pháp sao cho hợp lý để áp dụng vào trong bài dạy, truyền thụ kiến thức phải
mang tính vừa sức, phù hợp với lứa tuổi để giúp các em học yếu, các em
khơng có năng khiếu xố bỏ những mặc cảm tự ti thì đều có thể học được bộ
mơn Âm nhạc.
- Trong q trình giảng dạy đa số giáo viên vẫn sử dụng các phương
pháp cũ trong tiết dạy không biết sử dụng đồ dùng dạy học, nhất là đánh đàn,
vì thế chưa thu hút được sự yêu thích, ham muốn của học sinh đối với môn
nghệ thuật này.
- Do học sinh không nắm bắt kiến thức từ lớp dưới, lên hát còn sợ,
ngại ngùng khơng biểu diễn được mà cịn hát sai nhiều, thiếu tự tin khi đứng
trước tập thể. Phần tập đọc nhạc còn lúng túng về cao độ và trường độ, không
biết bỏ đoạn (1) để đọc đoạn (2), chép nhạc vẫn cịn bẩn, sai vị trí các nốt trên
khng. Học sinh tiếp thu cịn thụ động, khơng tạo cho mình được tính bạo
dạn khi đứng trước tập thể, khi lên hát, biểu diễn học sinh vẫn cịn sợ, e ngại
thì làm sao có thể biểu diễn và hát hay được.
Vậy làm thế nào để học sinh lớp 4 học tốt mơn Âm nhạc? Điều đó phụ

thuộc rất lớn vào phương pháp, cách tổ chức dạy học của giáo viên. Mỗi
chúng ta đều phải biết vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học và đổi
mới phương pháp thì mới phát huy được hết khả năng của học sinh, tự các em
tìm ra kiến thức cho bản thân mình, đó là cách “hát khơng hay nhưng các em
vẫn có thể hát đúng được”, như vậy giờ dạy hát mới đạt hiệu quả cao.
2.3. Các biện pháp vận dụng PPDH trong dạy học Âm nhạc lớp 4:
Xuất phát từ vị trí và tầm quan trọng của việc dạy môn Âm nhạc ở lớp
4 đồng thời sau khi nắm bắt được những ưu điểm, hạn chế của phương pháp
dạy học cũ, tôi đã nghiên cứu và đổi mới phương pháp dạy âm nhạc bằng
cách hướng vào giải quyết những vấn đề sau:

5


- Giúp giáo viên sử dụng tốt đồ dùng dạy học, cụ thể như: Bản đồ đối với
những bài hát dân ca, đàn… và một số phương pháp như luyện thanh, uốn nắn
những sai sót, hát hồ hợp trong tập thể.
- Tổ chức các trị chơi âm nhạc qua hình tiết tấu trong phần tập đọc nhạc
nhằm thu hút sự chú ý và phát huy tốt khả năng âm nhạc của học sinh, tạo
tính tích cực chủ động sáng tạo trong việc lĩnh hội kiến thức.
- Cải thiện phương pháp dạy mơn Âm nhạc để có phương pháp và hình
thức tổ chức dạy học đạt hiệu quả cao.
Để thực hiện các nhiệm vụ trên tôi đã đề ra và thực hiện các biện pháp
cụ thể sau đây:
2.3.1. Hình thành thói quen học tập cho học sinh.
Để học sinh lớp 4 tự tin và học tốt môn Âm nhạc đạt hiệu quả đầu tiên
tơi hình thành cho các em một số thói quen học tập như sau:
- Thói quen khi lên bảng hát không e ngại trước tập thể, tập mạnh bạo
trong khi múa hát. Tơi ln khuyến khích các em mạnh dạn giơ tay dù hát
không hay, chưa thuộc hết bài hát cũng được. Tôi thường xuyên tạo thời gian

và điều kiện để các em được biểu diễn nhiều để các em dần tự tin và mạnh
dạn hơn.
- Giờ học phải chú ý học hát, tập chép, đọc nhạc dưới sự chỉ đạo của
giáo viên.
- Biết vận dụng vào nhạc để hát cho đúng, phải tạo cho mình kiến thức
âm nhạc vững chắc để biết nhận xét, so sánh. Sau bài học biết hát và đọc,
chép nhạc ở mức độ đơn giản nhất.
2.3.2. Giáo viên cần làm tốt công tác chuẩn bị trước giờ lên lớp:
- Khi lên lớp với khuynh hướng nhằm truyền đạt kiến thức âm nhạc sơ
đẳng để khai thác năng khiếu của học sinh, khơi dậy ở các em sự ham hiểu
biết, trí tị mị về thế giới âm nhạc, học sinh có thể đặt các câu hỏi liên quan
trong bài với giáo viên.
- Thật sự chú ý trong việc chuẩn bị đồ dùng dạy học hấp dẫn, thu hút sự
chú ý và gây dựng hứng thú được học nhạc của học sinh. Thường xuyên áp
dụng các phương pháp đổi mới và sử dụng phương pháp trong giờ dạy sao
cho hợp lý đối với từng kiểu bài để học sinh không bị nhàm chán trong tiết
học.
- Với học sinh tiểu học, giáo viên có thể gần gũi trị chuyện cùng các
em. Qua đó chúng ta có thể biết tâm sự, tình cảm, nguyện vọng của các em về
việc học ở lớp cũng như việc học ở nhà của các em như thế nào? Để từ đó,
giáo viên có phương pháp và hình thức tổ chức dạy học thích hợp nhằm đạt
kết quả tốt nhất.
2.3.3. Vận dụng phương pháp dạy hát phát huy được tính chủ động tích
cực của học sinh:
Hướng dẫn học sinh lớp 4 học môn Âm nhạc bao gồm các phương
pháp sau:

6

- Đặc trưng của phương pháp dạy hát ở Tiểu học là trên cơ sở thông
hiểu nội dụng nghệ thuật của bài hát, đây là công việc trọng tâm của bài học.
Ngoài các phương pháp dạy hát cũ, giáo viên dạy bằng “phương pháp truyền
miệng”, đó là cách thầy, cơ hát mẫu trị hát theo thì tơi cịn đưa ra một số
phương pháp mới sau:
* Phương pháp sử dụng nhạc cụ (đàn).
Đây là yêu cầu tối thiểu của một tiết dạy hát đòi hỏi giáo viên chuyên
nhạc phải biết đánh đàn và sử dụng đàn thành thạo. Nhạc cụ dùng trong tiết
học đạt hiệu quả nhất vì nó là phương tiện để thu hút sự hứng thú học nhạc
của học sinh, đồng thời còn phải sử dụng cả trong khi dạy hát và dạy tập đọc
nhạc.
Vào đầu tiết dạy hát giáo viên có thể hát và biểu diễn theo đàn có nhạc
điệu kèm theo giúp cho bài hát thêm sinh động, thu hút sự chú ý của học sinh
muốn được học hát bài đó (với yêu cầu giai điệu ở nhà giáo viên phải ghi
trước vào đàn) vào dạy bài hát. Ngồi giáo viên hát mẫu ra có thể học sinh
nghe giai điệu bài hát (giúp giáo viên đỡ phải hát mẫu nhiều lại làm cho tai
nghe của học sinh phát triển thêm). Dạy từng câu giáo viên chỉ cần hát mẫu
một lần, sau đó đánh giai điệu trên đàn cho học sinh nghe, nó khơng những có
tác dụng trong khi dạy hát mà cịn có tác dụng sửa sai những câu khó hát.
Ví dụ: Câu 2 Trong bài “ThiÕu nhi thÕ giíi liªn hoan ” đây là câu
hát khó địi hỏi giáo viên phải có phương pháp dạy nhanh và đúng. Vậy giáo
viên đánh giai điệu trên đàn nhiều lần và cho học sinh đọc theo nốt nhạc sau
theo đàn: Sửa sai như vậy thì học sinh chắc chắn hát sẽ đúng và chuẩn xác.
Cách sửa sai trên đàn, bảng phụ có thể sử dụng cho tất cả những bài hát trong
Tiểu học. Sửa sai về cao độ, trường độ, dấu luyến đều có thể dạy được, học
sinh sẽ lĩnh hội kiến thức nhanh hơn, tạo tiền đề cho sự phát triển âm nhạc
của các em sau này.
* Phương pháp sử dụng bản đồ.
Phương pháp này áp dụng khi dạy hát những bài dân ca, đây không
những sử dụng cho chương trình dạy hát lớp 4 mà cịn sử dụng đối với tất cả

các lớp có bài hát thể loại dân ca. Phương pháp sử dụng bản đồ giáo viên có
thể sử dụng ở phần giới thiệu bài hát dân ca giúp học sinh hiểu sâu hơn về
xuất xứ bài hát, nó là dân ca của vùng nào, vùng dân ca đó ở phía nào trên bản
đồ. Trên cơ sở đó các em khơng được đi thăm quan nhưng cũng có thể hiểu
biết sơ lược về vị trí của dân tộc đó. Trong phần giới thiệu bài, giáo viên treo
bản đồ giới thiệu về các dân tộc có liên quan đến bài hát, sau đó gọi 1 - 2 học
sinh lên chỉ để nhận biết. Mỗi dân tộc có một nền văn hoá riêng, các vùng dân
ca nằm khắp đất nước nhưng mỗi một bài dân ca có những nét đẹp hay riêng,
việc sử dụng bản đồ nhằm thu hút sự chú ý tò mò ham hiểu biết của học sinh.
Khơng những thế nó cịn tạo cho giờ dạy thêm phong phú và sử dụng đồ dùng
đạt hiệu quả.
VD: Dạy bài 12 học bài hát “Cò Lả ” dân ca đồng bằng Bắc Bộ.
Trong phần xuất xứ bài hát, giáo viên treo bản đồ và giải thích qua về
các dân tộc.
7


Hỏi: Thế nào là thể loại dân ca?

- Dân ca là sự lưu giữ các bài hát từ đời
này qua đời khác bằng cách “truyền
miệng”.
- Gọi 2 học sinh lên bảng chỉ vùng - xác định vị trí của vùng dân ca đồng
dân ca đồng bằng Bắc Bộ.
bằng Bắc Bộ chỉ trên bản đồ.
Hỏi: Dân ca có tác giả hay khơng? - “Dân ca khơng có tác giả, chỉ do nhiều
Vì sao?
người dân lao động sáng tác.
* Phương pháp luyện thanh (luyện giọng).
- Luyện thanh ở đầu tiết học hát có tác dụng khởi động, làm mềm mại

cơ quan cảm âm và phát âm của trẻ. Học sinh sẽ nhạy cảm với việc nghe
đúng, hát đúng cao độ, phát âm và nhả chữ. Luyện thanh đơn giản chỉ tiến
hành 2 – 3 phút với một thang 5 âm hoặc một vài quãng giai điệu đặc trưng
của bài hát, sử dụng vài nguyên âm đáng chú ý của bài.
VD: Trước khi vào học hát tôi cho học sinh khởi động giọng qua 2 mẫu
luyện thanh đơn giản dưới đây:

Giáo viên đánh đàn cho học sinh luyện thanh, mẫu một giáo viên đánh
ở giọng C dur (trưởng) sau đó tưng lên giọng D (dur) trưởng: R M F M R cứ
thế khi thấy học sinh đọc cao độ vừa phải giáo viên lại đánh thấp giọng
xuống. Mẫu luyện thanh 2 thực hiện tương tự, nếu tiết học hát nào cũng được
luyện giọng như vậy thì học sinh hát sẽ khơng bị mệt, thoáng giọng trong
sáng hơn, giáo viên cần nhắc học sinh không được gào thét, không được hát
to quá và phát ra âm lượng lớn. Các em chỉ nên hát với âm lượng từ nhỏ, hơi
nhỏ tới mạnh vừa (từ p, mp tới mf) vì đặc điểm cơ thể trẻ nói riêng là cơ quan
phát âm cịn rất non nót, các em rất chóng mệt. Trong khi hát giáo viên nên
cho học sinh nghỉ, hát luân phiên hoặc chuyện trò của cơ và trị làm được như
vậy giáo viên sẽ bảo vệ được sức khoẻ và giọng hát cho trẻ.
Phương pháp luyện thanh giúp học sinh cả về đọc và nghe nhạc, phát
triển âm vang, tròn ấm. Nếu làm được như vậy ở tất cả các tiết học thì sẽ phát
triển giọng hát của học sinh sau này.
* Phương pháp uốn nắn những sai sót.
Trong q trình học hát, học sinh tập hát có sai sót là điều thường thấy,
nhất là trẻ ít tham gia ca hát, hát bài khó cũng làm các em bối rối. Bởi vậy cô
giáo không nên nơn nóng, hoang mang, sửa chữa có nhiều thủ pháp những
quy tụ ở chỗ không làm cho người hát luống cuống và mặc cảm, cần nâng đỡ
các em vui vẻ để vượt qua khó khăn, nhất là đối với những học sinh tiếp thu
chậm.
8

Sửa hát sai là việc càng cá biệt hoá càng tốt, giáo viên cần tập năng lực
phát hiện, sau đó có thể kết hợp việc hát mẫu cho rõ ràng hơn với sự nỗ lực hỗ
trợ của các hình dấu trên bảng gợi ra cảm giác âm thanh cho các em.
VD: Thấp xuống, trầm xuống: Hình mũi tên xuống 
Cao hơn: Hình mũi tên lên 
Luyến một nét cong lên hoặc cong xuống ∪; ∩
Dài hơn nữa (ngân) một nét ngang: 
Cũng có thể dùng bàn tay để ra dấu “chú ý”, “cao lên”, “trầm một
chút”, “ngân dài”, “luyến”, “ngắt”.
Bên cạnh đó ta cịn sửa cho học sinh tập lấy hơi và dùng hơi hợp lý, lấy
hơi trong khi hát học sinh thường thở hổn hển, mệt mỏi, lấy hơi là hít hơi qua
mũi, miệng, trữ ở phổi rồi đưa dần qua thanh quản để hát hết một chặng hơi
(câu hoặc phân câu). Khi đó điều kiện thời gian lại lấy hơi tiếp, hát tiếp.
Lấy hơi qua mũi, nhưng thực tế nhiều khi phải lấy hơi qua cả miệng
mới đủ thời gian cho phép. Lấy hơi nhẹ là cố gắng để ít phát ra tiếng gió. Khi
lấy hơi khơng so vai ưỡn ngực, phải hát thoải mái, khơng gị ép. Lấy hơi
nhanh là lấy hơi trong thời gian cho phép (phần nhiều rất ngắn ngủi: một dấu
lặng ngắn hoặc thời gian ăn bớt của nốt nhạc đã hát) không được lỡ nhịp của
chặng hát sau. Trong khi dạy hát cần có dấu lấy hơi ghi trên lời ca và ra hiệu
cho học sinh lấy hơi thống nhất theo phương án hợp lý đã định.
Trong khi hát học sinh vẫn còn sai, ngọng vần, ngọng phụ âm, tiếng hát
lè nhè hay bị gắt giọng. Do vậy đòi hỏi ở giáo viên phải sửa sai cho học sinh
về cách phát âm trong khi hát. Nhưng điều trước tiên là giáo viên phải phát
âm chuẩn mới uốn nắn và sửa sai cho các em được.
Vì vậy, việc uốn nắn những sai sót trong khi hát là một điều rất cần
thiết để rèn cho các em về dùng hơi, lấy hơi, tư thế ngồi, đứng hát phát âm
chuẩn. Nhưng chúng ta cần phải thường xuyên liên tục quan tâm sửa sai từng
kĩ thuật nhỏ trong khi học hát thì mới phát triển được khả năng cảm thụ âm
nhạc và học hát của học sinh. Song cuối cùng có thể vẫn phải chấp nhận một

số sai sót nhỏ, khơng vì câu nệ mà làm học sinh mệt mỏi và chán nản trong
khi tập hát.
* Phương pháp dạy hát hoà hợp trong tập thể.
- Trong giờ học hát chúng ta vẫn thấy học sinh hát còn chưa được đều,
người hát to, người hát nhỏ, hát sớm, hát chậm. Ở học sinh Tiểu học không
thể tránh khỏi tình trạng như vậy, song ở trường Tiểu học hình thức hát là hát
tập thể (đồng ca, tốp ca, hợp xướng, hát tập thể trong lớp và sân trường) vẫn
còn phổ biến. Giáo viên cần phải phân tích và giáo dục học sinh biết biểu hiện
tính thống nhất và sức mạnh của tập thể trong tiếng hát chung, đó là tiếng hát
hoà hợp, là hát đều về nhịp điệu, về âm lượng (tức là khơng có tiếng hát e dè,
lí nhí, khơng có tiếng hát trội giọng, gào thét). Các giọng hát đều ấm áp, trong
sáng, góp giọng của từng người trong tiếng hát chung. Dạy được điều này
giáo viên cần thường xuyên khích lệ những em rụt rè, chưa quen hoạt động
tập thể, đồng thời sự tập luyện thường xuyên chắc chắn sẽ tạo được những ý
thức và kĩ năng hát hoà hợp trong tập thể. Nếu thực hiện được như vậy sẽ làm
9


cho chất lượng tiếng hát ngày một nâng lên, giọng hát của các em được hoà
đồng, tạo một sức mạnh phát ra âm thanh đều, hay hơn, lại bảo vệ được sức
khoẻ và giọng hát cho học sinh.
2.3.4. Phương pháp dạy tập đọc, chép nhạc:
Để tiến hành một tiết dạy đạt hiệu quả, việc chuẩn bị của giáo viên
trước khi lên lớp là rất quan trọng, yêu cầu người giáo viên phải có năng lực
thực sự hát hay, tai nghe tốt, có sự cảm thụ về âm nhạc mới gây được sự ham
thích của học sinh trong giờ học nhạc. Đối với lớp 4 việc đọc nhạc và ghi
chép nhạc là 2 yếu tố rất quan trọng. Tập đọc nhạc, tập đọc độ cao và độ dài
của âm thanh, luyện cho học sinh tập nhớ các nốt nhạc trên khuông qua phần
tập ghi nốt nhạc. Giáo viên có thể sử dụng thế tay hoặc bàn tay 5 ngón tượng
trưng cho 5 dịng kẻ trên khng nhạc. Ngồi những phương pháp cũ về phần

tập đọc và ghi chép nhạc tôi đã đổi mới bằng cách thêm phần tổ chức trò chơi
trong hình tiết tấu và một số phương pháp nhỏ về phần đọc thang âm – chép
nhạc. Cụ thể:
* Phương pháp tổ chức trị chơi qua hình tiết tấu.
Trong tiết tấu bao gồm 2 hoặc 3 phân môn là: học hát tập đọc hoặc ôn
hát – chép nhạc. Do vậy không nên cho học sinh đọc nhạc lâu quá sẽ làm cho
các em chán nản, tiếp thu kiến thức khó, hiểu bài chậm dẫn đến đạt kết quả
thấp. Qua tình hình thực tế dự giờ và nghiên cứu phần tập đọc nhạc tơi sáng
kiến ra phương pháp tổ chức trị chơi trong phần tập đọc nhạc nhằm mục đích
“học mà chơi, chơi mà học” giúp học sinh thay đổi khơng khí học, u thích
được chơi trị chơi nhưng đó chính là phương pháp học đạt hiệu quả nhất. Trò
chơi được tiến hành sau khi tập đọc xong hình tiết tấu, muốn cho học sinh
không nhàm chán và lại nhớ lại được giai điệu của hình tiết tấu thì giáo viên
chuẩn bị bảng phụ chép sẵn tên của trò chơi là: “Bắt trước tiếng động vật qua
hình tiết tấu”
VD: Bài 12: Bài tập tiết tấu:
Đọc hình tiết tấu sau bằng tiếng trống

Vỗ tay
Tiếng ếch:
Tiếng mèo:

Rinh tùng tùng tùng rinh rinh tùng tùng tùng
ếch ộp ộp ộp ếch ếch ộp ộp ộp
Meo meo meo meo meo meo meo meo meo

Giáo viên làm mẫu cho học sinh nghe có vỗ tay theo sau đó chia lớp
một dãy đóng vai ếch, một dãy đóng vai mèo.
Cứ tiến hành như vậy cho đến khi học sinh làm thành thạo trong hình
tiết tấu thì sẽ cho đọc lại tiếng trống. Vậy phương pháp tổ chức trò chơi

nhưng chính lại là học, thực hiện trị chơi qua hình tiết tấu khơng chỉ áp dụng
ở lớp 4 mà có thể áp dụng được tất cả các khối lớp có hình tiết tấu, làm được
như vậy giờ học vừa sơi nổi lại đạt kết quả cao.

10


Song khơng nên lạm dụng trị chơi q mà khơng để ý đến nội dung bài
học. Bố trí tổ chức trị chơi trong thời gian vừa phải, khơng nên làm cho học
sinh chơi nhiều sẽ bị nhàm chán, bài học sẽ kém hiệu quả. Ở trò chơi này,
giáo viên tránh cho học sinh bắt chước những tiếng động vật không hay hoặc
khơng có ích nó sẽ mang lại tính giáo dục không hay học sinh qua bài dạy.
* Phương pháp luyện thang âm.
Đây cũng là phương pháp khởi động giọng trước khi vào phần tập đọc
nhạc, giúp học sinh nắm chắc được cao độ, cảm thụ được tai nghe nhạc. Độ
cao của giáo viên phải đánh đàn vừa phải phù hợp giọng với học sinh. Mẫu
luyện thang âm gồm có 2 loại:
- Đọc các thang âm chính: Đơ Rê Mi Son La Đô
- Đọc âm ổn định: Đô Mi Son Đơ
Hoặc luyện các giọng có liên quan đến bài tập đọc nhạc ở lớp 4 chỉ có 8
bài tập đọc nhạc ngắn đơn giản, hầu hết các bài tập đọc nhạc đều soạn theo
trích đoạn của những bài hát có lời ca. Luyện thang âm trước khi tập đọc nhạc
là yếu tố quyết định toàn bộ bài dạy, bài học để học sinh chuyển từ học hát
sang đọc nhạc đỡ bị bỡ ngỡ, đây là giai đoạn quan trọng để bài dạy được
phong phú và học hát, nhạc đạt hiệu quả cao. Dưới đây là 2 mẫu luyện thang
âm (khởi động giọng) mà giáo viên và học sinh thực hiện trước khi đọc nhạc.
- Đọc thang âm chính:

- Đọc âm ổn định:

Trên cơ sở luyện thang âm trước khi đọc nhạc sẽ tạo cho học sinh thói
quen đọc nhạc ở nhà và ở lớp tạo tiền đề cho việc đọc nhạc ghép lời ca. Khi
học sinh đọc tốt, nắm bắt chắc giai điệu thì các em có thể ghép lời ca và hát
được chuẩn xác. Từ việc đọc thang âm sẽ tiến hành việc tập đọc nhạc được
thuận lợi và phát huy được khả năng học nhạc của các em, kể cả các em tiếp
thu chậm cũng dựa vào phương pháp này để tập đọc nhạc thành thạo.
* Phương pháp tập đọc nhạc.
Với phần này các em sử dụng kĩ năng hiểu là chủ yếu, kĩ năng này giúp
các em biết ghi các kí hiệu trong âm nhạc và hiểu được các kí hiệu đó. Các
em rất dễ nhầm lẫn giữa các kí hiệu âm nhạc có khái niệm cấu tạo gần giống
nhau, vậy giáo viên cần hướng dẫn cách ghi tỉ mỉ từng nốt nhạc và vị trí các
nốt trên khng. Đầu tiên tơi hình thành cho học sinh những kĩ năng đơn giản
nhất về khuông nhạc trước khi đưa nốt lên khuông nhạc.

11


- Khái niệm về khuông nhạc: Khuông nhạc gồm 5 dịng kẻ 4 khe và
khố son (khố son là lối viết cổ của chữ G Hy Lạp)
Giới thiệu về khuông nhc (cho hc sinh nh li):

Dòng
kẻ
Giỏo viờn hi: Nt nằm ở dòng kẻ nào?
Nốt Mi nằm ở dòng kẻ thứ mấy?
Nốt Son nằm ở dòng kẻ thứ mấy?
Nốt Rê, Pha, La, Đố nằm ở khe nào?

Học sinh nhớ lại vị trí của nốt Đồ
- Dịng kẻ thứ nhất

- Dịng kẻ thứ hai
- Khe phụ, khe 1, khe 2, khe 3.

Việc trước tiên giáo viên cho học sinh nhớ lại dấu lặng đơn và dấu lặng đen.
Hỏi: Đoạn nhạc trên viết ở nhịp? (Nhịp 2/4)
Các hình nốt: hình nốt móc đơn, hình nốt đen, hình nốt đen có chấm
dơi, hình nốt trắng.
Khâu cuối cùng là gợi ý cho các em nhớ lại tất cả vị trí các nốt nhạc
liên quan đến bài nhạc trên.
Nắm chắc được các yếu tố như vậy học sinh có thể tự mình chép nhạc
theo ý hiểu chứ không phải bắt chước theo cô. Đây là phương pháp tập chép
nhạc đơn giản nhất đòi hỏi học sinh phải suy nghĩ để thực hiện chép một đoạn
nhạc đúng và đẹp.
Tóm lại với phần tập đọc và phần ghi chép nhạc thì giáo viên cần phải
phối hợp các phân môn sao cho hợp lý, đề ra phương pháp giảng dạy thích
hợp với mỗi phân mơn nên sử dụng các kĩ năng như đọc hiểu, ghi hiểu, nghe
hiểu. Như vậy giờ học nhạc và ghi chép nhạc sẽ đạt hiệu quả cao.
2.3.5. Phương pháp dạy bài thực hành:
Thực hành là nội dung xuyên suốt quá trình dạy và học bộ môn. Thông
qua thực hành để dạy lý thuyết. Trên cơ sở sử dụng thời gian trên lớp một
cách tối ưu để tạo điều kiện cho tất cả học sinh được nhìn, được nghe và được
luyện tập trong từng tiết dạy. Phải tạo được sự hứng thú học tập bộ môn này
cho học sinh. Muốn vậy các kiến thức kĩ năng và thực hành âm nhạc trong
mỗi bài học phải được biên soạn có hệ thống, sao cho dung lượng kiến thức
và kĩ năng thực hành của mỗi bài học phải mang tính vừa sức. Phương pháp
giảng dạy các phân môn phải được cải tiến sáng tạo, áp dụng linh hoạt cho
phù hợp với thời lượng tiết học. Điều kiện dạy và học đặc biệt phù hợp với
trình độ và khả năng học tập của từng lớp học và từng học sinh. Sau đây tôi sẽ
đi cụ thể vào một tiết dạy hát ở lớp 4A trong đó tơi áp dụng các phương pháp
đổi mới về việc dạy môn âm nhạc, để thấy được hiệu quả và chất lượng học

hát của học sinh lớp 4A tôi thực nghiệm và lấy 4B, 4C làm đối chứng.
ÂM NHẠC:

ÔN TẬP BÀI HÁT: BÀN TAY MẸ
TẬP ĐỌC NHẠC: TĐN SỐ 6
12


I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
-Biết hát theo giai điệu và đúng lời ca của bài hát
-Biết hát kết hợp vận động phụ họa cho bài hát
- Biết đọc chuẩn xác bài tập đọc nhạc số 6
2. Kĩ năng.
- Sử dụng kĩ năng nghe hiểu, đọc hiểu và ghi hiểu.
3. Giáo dục.
- Qua bài hát giáo dục học sinh phải biết yêu thương gia đình và đặc biệt
là người mẹ của chúng ta
II. Chuẩn bị của giáo viên:
1. Giáo viên
- Đàn ocrgan, bảng phụ (luyện thanh, luyện giọng và bài tập đọc nhạc)
- Tranh ảnh về ngêi mÑ
- Nghiên cứu kĩ nội dung bài dạy.
2. Học sinh.
- Vở chép nhạc.
- Xem trước bài học ở nhà.
III. Hoạt động dạy - học chủ yếu:
1. Ổn định tổ chức: Nhắc học sinh sửa tư thế ngồi ngay ngắn
2. Kiểm tra bài cũ: Gọi một học sinh nhắc lại bài học tiết trước
-Kết hợp kiểm tra bài trong q trình ơn tập.

3. Bài mới:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
*Hoạt động 1:
Ôn tập bài hát: Bàn tay mẹ
- Sau một tuần học bài hát Bàn tay mẹ, có - Học sinh trả lời
bạn nào đã hát tặng mẹ bài hát chưa nhỉ?
- Tuần này chúng ta tiếp tục ôn tập bài - Lắng nghe
hát, tập biểu diễn bài hát thật hay để có
thể múa hát cho mẹ xem nhé.
- Giáo viên cho học sinh luyện thanh theo - Học sinh luyện thanh
âm la
- Đàn lại giai điệu bài hát
- Lắng nghe
- Học sinh hát lại bài hát 2 lần, hát rõ lời - Hát lại bài hát
diễn cảm.
- Giáo viên mời nhóm, tổ, cá nhân đứng - Nhóm tổ cá nhân đứng dạy hát.
dạy hát.
- Chia lớp thành hai nhóm, một nhóm hát - Học sinh hát kết hợp với vỗ tay.
và vỗ tay theo phách, nhóm cịn lại vỗ tay
theo nhịp. Sau đó đổi ngược lại
- Giáo viên hướng dẫn múa đơn giản - Hát và vận động phụ họa
minh họa cho bài Bàn tay mẹ: Có thể lấy
động tác phụ họa của học sinh.
13


- Một vài nhóm lên biểu diễn
*Hoạt động 2: Tập đọc nhạc: TĐN số 6
- Treo bảng phụ, giới thiệu bài Tập đọc

nhac: Bài TĐN số 6 là trích đoạn trong
bài hát Múa vui, một tác phẩm quen thuộc
của nhạc sĩ Lưu Hữu Phước.
- Luyện tiết tấu
- Học sinh luyện tập tiết tấu, giáo viên ghi
tiết tấu lên bảng.
+Giáo viên làm mẫu
+Học sinh vừa gõ tiết tấu vừa đọc hình
nốt.
- Luyện cao độ
- Học sinh luyện tập cao độ theo thang
âm các nốt có trong bài theo hướng dẫn
của giáo viên.
- Học tập đọc nhạc số 6
- Học sinh nhìn bài tập đọc nhạc nói tên
nốt nhạc trong bài và nhịp mấy.
- Trong bài tập đọc nhạc có những hình
nốt nào?
- Gv cho học sinh nhận biết tên nốt nhạc
trong bài và cho học sinh đọc theo tiết tấu
lời ca.
- Giáo viên đàn câu 1 khoảng 2-3 lần.
Nhắc học sinh đọc nhẩm theo đàn, rồi bắt
nhịp cho học sinh đọc hoà theo đàn.
- Chỉ định một vài học sinh đọc lại câu 1.
- Câu 2 tập tương tự câu 1. Đọc xong hai
câu cho học sinh nối cả bài.
- Giáo viên đàn giai điệu cả bài, học sinh
đọc nhạc.
- Chỉ định 1-2 em học khá đọc nhạc cả

bài cho cả lớp cùng nghe.
- Giáo viên đàn giai điệu cả bài 2 lần, lần
thứ nhất học sinh đọc nhạc, lần thứ hai
học sinh ghép lời ca.
- Chia lớp thành hai nửa, một nửa đọc
nhạc, một nửa hát lời ca sau đó đổi ngược
lại.
- Học sinh đọc nhạc, hát lời kết hợp gõ
đệm theo phách.
- Chỉ định cá nhân đọc nhạc, hát lời kết
hợp gõ đệm theo phách.

- Lên biểu diễn
- Quan sát, lắng nghe

- Hs luyện tiết tấu

- Nói tên hình nốt
- Luyện cao độ

- Hs nói tên nốt nhạc trong bài
và nhịp
- Hs trả lời hình nốt nhạc
- Học sinh nhận biết tên nốt nhạc
trong bài và đọc theo tiết tấu lời
ca
- Lắng nghe, đọc nhẩm, hòa theo
đàn
- Thực hiện
- Tập câu 2. Nối hai câu

- 1, 2 em đọc bài
- Thực hiện

- Đọc nhạc, ghép lời, gõ đệm
theo phách
- Cá nhân đọc

14


- Bài tập đọc nhạc chia làm 2 câu ngắn, - Học sinh so sánh điểm giống
so sánh hai câu nhạc: Câu 1, 2 giống nhau và khác nhau.
nhau điểm nào.
- Nhận xét
-Lắng nghe
4. Củng cố - dặn dò:
- Giáo viên nhận xét tiết học.
- Nhắc nhở học sinh về hát lại bài hát kết hợp vận động phụ hoạ cho
bài hát, chú ý thể hiện sắc thái của bài hát.
- Nhắc học sinh đọc bài tập đọc nhạc, hát lời ca kết hợp gõ đệm theo
phách.
- Với thiết kế bài dạy thực hành như trên, tôi đã vận dụng một cách linh hoạt
PPDH nhằm phát huy tính tích cực chủ động của học sinh. Qua đó, học sinh
được luyện tập nhiều, được rèn kĩ năng hát, đọc nhạc thông qua các hoạt động
học tập hiệu quả.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
- Sau khi áp dụng các phương pháp đổi mới vào trong quá trình dạy
thực nghiệm tại lớp 4A, tôi tiến hành kiểm tra chất lượng và cho đối chứng
với lớp 4B, 4C, kết quả thu được như sau:

Lớp
4A
4B
4C

Sĩ
số
31
32
31

Hoàn thành tốt
SL
%
15
48
8
25
5
16

Hoàn thành
SL
%
16
52
24
75
26

84

Chưa hoàn thành
SL
%
0
0
0
0
0
0

Qua kiểm tra khảo sát lần này đối chiếu với kết quả khảo sát đợt trước
tôi thấy chất lượng học hát nhạc của cả hai lớp đều tiến bộ, học sinh đã trang
bị sơ qua cho mình kiến thức học hát nhạc đơn giản. Song điều đáng chú ý là
đa số học sinh lớp 4A tôi dạy thực nghiệm đã chuyển biến tốt về chất lượng
và hứng thú học tập, các em đã hiểu biết khá vững chắc kiến thức âm nhạc,
một số học sinh chưa đạt đã có ý thức tự học và thích học mơn hát nhạc. Bên
cạnh đó vẫn cịn số ít học sinh còn chưa tự tin khi lên hát và biểu diễn, phần
tập chép nhạc vẫn còn sai nhiều, hiểu biết cịn máy móc để khắc phục một số
yếu điểm đó của học sinh tơi tiếp tục nghiên cứu và giảng dạy tại lớp 4A biết
phát huy điểm mạnh, hạn chế những yếu điểm, nắm bắt được khả năng học
nhạc của học sinh để truyền đạt kiến thức cho các em hát hiểu, nghe hiểu và
đọc hiểu.
III. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ:
3.1. Kết luận:

15

Qua quá trình khảo sát, nghiên cứu đổi mới phương pháp và phương
pháp giảng dạy thực nghiệm tại lớp 4A tơi thấy các em hát rất tốt, u thích
âm nhạc, hoạt động âm nhạc hứng thú và rất mong muốn được học bộ môn
này. Vậy làm thế nào để học sinh lớp 4 học tốt mơn hát nhạc? Điều đó còn
phụ thuộc phần lớn vào phương pháp, kĩ năng truyền đạt kiến thức của cơ, địi
hỏi mỗi người giáo viên cần nghiên cứu kĩ bài dạy, chuẩn bị đầy đủ đồ dùng
dạy học, biết tổng hợp các phương pháp dạy học mới. Trong giờ dạy cần sử
dụng linh hoạt các phương pháp phát huy khả năng sáng tạo của học sinh,
thực sự biết đổi mới phương pháp dạy học, đa dạng các loại hình hoạt động
trong tiết dạy hát như tổ chức trò chơi, tập đọc tiết tấu, đọc nhạc… lời giảng
của giáo viên cần cô đọng, ngắn gọn, súc tích để thu hút sự chú ý của học
sinh.
Nắm chắc yêu cầu của từng loại bài đề ra phương pháp giảng dạy phù
hợp để giờ dạy đạt hiệu quả.
Biết kết hợp với phân môn sao cho hợp lý (thường là một tiết bao gồm
2 hoặc 3 phân môn: tập hát, đọc và ghi chép nhạc).
Rèn luyện kĩ năng đọc hiểu, ghi hiểu và nghe hiểu giúp học sinh bạo
dạn và tự tin hơn.
Với tình hình thực tế hiện nay, một số trường vẫn chưa đủ giáo viên
dạy Âm nhạc, nhưng tôi vẫn đưa ra một số vấn đề và cải thiện phương pháp
dạy học “Một số phương pháp dạy học để nâng cao chất lượng bộ môn Âm
nhạc lớp 4 trong trường Tiểu học” . Xét về khả năng nhận thức thì sáng kiến
này có thể áp dụng rộng rãi với các khối như: khối 3, 4, 5. Song để áp dụng
tốt và đạt hiệu quả cao thì cần có các điều kiện sau:
* Đối với nhà trường.
- Phải trang bị đàn Organ, bản đồ, tranh ảnh, sách tham khảo, đồ dùng
tập đọc nhạc, các loại nhạc cụ gõ (thanh phách, song loan, trống con…)
- Phải có đầy đủ các trang thiết bị phục vụ việc dạy và học môn âm
nhạc như: tăng âm, loa đài.
- Phải có phịng giáo dục nghệ thuật để phục vụ dạy và học cho bộ

mơn.
* Đối với giáo viên chun mơn.
- Phải có trình độ đào tạo chuyên ngành Trung học sư phạm âm nhạc.
- Giáo viên phải biết sử dụng những nhạc cụ quen dùng, có phương
pháp dạy âm nhạc cho học sinh một cách cơ bản, dễ hiểu, dễ tiếp thu.
* Đối với học sinh.
- Phải có đầy đủ sách giáo khoa mơn âm nhạc.
- Phải có một số nhạc cụ gõ.
- Phải có vở ghi chép nhạc.
Qua “Một số phương pháp dạy học để nâng cao chất lượng bộ môn
Âm nhạc lớp 4 trong trường Tiểu học” mà tôi đã nghiên cứu và áp dụng
giảng dạy tại trường. Trong quá trình áp dụng tơi được biết: vì kiến thức âm
nhạc trong trường Tiểu học là rất rộng, có liên quan đến một số bộ mơn khác
như: mơn Địa lí, mơn Tiếng Việt… cho nên phương pháp mà tôi đưa ra chắc
16


chắn sẽ có nhiều hạn chế, trong thời gian tới tơi cố gắng tìm hiểu và khắc
phục những hạn chế đó và tiếp tục đi sâu nghiên cứu về phương pháp giảng
dạy bộ môn Âm nhạc trong trường Tiểu học nói chung và của lớp 4 nói riêng
ngày một hồn thiện hơn. Với tôi, mỗi ngày lên lớp tôi mong muốn tìm được
phương pháp giảng dạy hay và khơng ngừng nâng cao trình độ chun mơn,
học hỏi đồng nghiệp để trang bị cho mình một kho tàng kiến thức âm nhạc
phục vụ cho nền giáo dục trồng người, đồng thời giúp học sinh học tốt môn
âm nhạc này, tạo một cái “nền âm nhạc” vững chắc cho học sinh trong cuộc
sống cũng như trong học tập.
3.2. Kiến nghị:
Việc thực hiện dạy bộ môn Âm nhạc trong trường Tiểu học hiện nay
cịn gặp rất nhiều khó khăn về cơng tác giảng dạy cũng như học tập của học
sinh do còn thiếu một số thiết bị phục vụ cho việc dạy và học. Vì vậy tơi kiến

nghị với các cấp lãnh đạo đặc biệt là Phòng Giáo dục và Đào tạo, nhà trường
quan tâm, trang bị và tạo điều kiện về cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học để đảm
bảo cho việc dạy và học môn âm nhạc được tốt hơn.
Trên đây là “Một số phương pháp dạy học để nâng cao chất lượng bộ
môn Âm nhạc cho học sinh lớp 4” trong trường Tiểu học mà bản thân tôi đã
thực hiện.
Trong q trình nghiên cứu và thực hiện vẫn cịn nhiều vấn đề hạn chế và
thiếu sót. Vì vậy, tơi rất mong nhận được sự góp ý và đóng góp của quý thầy,
cô giáo và bạn đọc quan tâm đến việc giáo dục âm nhạc ở trường phổ thơng
nói chung và trường Tiểu học nói riêng.
Cuối cùng tơi xin chân thành cảm ơn!
Thọ Xuân, ngày 22 tháng 03 năm 2022
XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết,
khơng sao chép nội dung của người khác.

NGƯỜI THỰC HIỆN

17


MỤC LỤC
STT
1
2
3
4
5
6
7

8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18

NỘI DUNG
I.
MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1.5. Những điểm mới của đề tài
II.
NỘI DUNG
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
2.1.1. Vị trí, vai trị của mơn Âm nhạc với việc phát triển
năng lực, phẩm chất của học sinh tiểu học.
2.2. Thực trạng
II.2.1. Thực trạng chung của việc dạy học môn Âm nhạc
II.2.2. Thực trạng ở trường tiểu học x
Khảo sát chất lượng
Đánh giá kết quả khảo sát

2.3. Các biện pháp tiến hành để giải quyết vấn đề
2.4. hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Kết luận
Kiến nghị

TRANG
1
1
2
2
2
2
3
3
3
4
4
5
5
15
15
15
17

18


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1/ Bản đồ các vùng miền.

2/ Tâm lý sư phạm.
3/ Sách giáo khoa Âm nhạc lớp 4.

19