TIỂU LUẬN CCCT tìm HIỂU về tư DUY LÃNH đạo, vận DỤNG vào QUÁ TRÌNH NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG LÃNH đạo của cán bộ tại xã lộc THẠNH, HUYỆN lộc NINH, TỈNH BÌNH PHƯỚC HIỆN NAY

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ KHU VỰC
TIỂU LUẬN
LỚP CAO CẤP LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
HỆ TẬP TRUNG
TÊN MÔN HỌC: KHOA HỌC LÃNH ĐẠO QUẢN LÝ
TÊN BÀI THU HOẠCH: TÌM HIỂU VỀ TƯ DUY LÃNH ĐẠO,
VẬN DỤNG VÀO QUÁ TRÌNH NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
HOẠT ĐỘNG LÃNH ĐẠO CỦA CÁN BỘ TẠI XÃ LỘC THẠNH,
HUYỆN LỘC NINH, TỈNH BÌNH PHƯỚC HIỆN NAY

ĐIỂM TRUNG BÌNH CHUNG
Bằng số

Bằng chữ

- NĂM 2021
MỤC LỤC

Trang

PHẦN I. MỞ ĐẦU

1

PHẦN II. NỘI DUNG

2

Chương 1.

2

CƠ SỞ LÝ LUẬN


1.1.

Khái niệm, cấu trúc của tư duy lãnh đạo

2

1.2.

Đặc điểm và vai trò của tư duy lãnh đạo

4

THỰC TRẠNG TƯ DUY LÃNH ĐẠO CỦA ĐỘI
Chương 2. NGŨ CÁN BỘ XÃ LỘC THẠNH, HUYỆN LỘC

7

NINH, TỈNH BÌNH PHƯỚC HIỆN NAY
2.1.

Những kết quả đạt được

7

2.2.

Hạn chế và nguyên nhân

8

GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ LÃNH ĐẠO
Chương 3.

CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CÔNG CHỨC XÃ LỘC
THẠNH, HUYỆN LỘC NINH, TỈNH BÌNH PHƯỚC

11

HIỆN NAY VÀ TRÁCH NHIỆM BẢN THÂN
Giải pháp phát huy vai trò lãnh đạo của đội ngũ cán bộ,
3.1.

công chức xã Lộc Thạnh, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình

11

phước hiện nay
3.2.

Vai trị trách nhiệm của người lãnh đạo, quản lý

13

PHẦN III. KẾT LUẬN

14

TÀI LIỆU THAM KHẢO

15


1

Phần I: MỞ ĐẦU
Lãnh đạo nói chung và tư duy lãnh đạo nói riêng từ lâu đã trở thành đề
tài luôn luôn thu hút sự quan tâm của các cá nhân cũng như các doanh nghiệp
trên tồn thế giới. Có thể thấy rằng, cùng với tư duy khoa học, tư duy hệ thống
và tính sáng tạo thì tư duy của người lãnh đạo là yếu tố có vai trị quan trọng
quyết định đến hiệu suất trong công tác lãnh lãnh đạo. Không một lĩnh vực,
một nội dung, nhiệm vụ nào của sự nghiệp cách mạng lại không cần đến đội
ngũ cán bộ lãnh đạo - những người đi đầu trong việc tham mưu, đề xuất và
lãnh đạo tổ chức thực hiện các nghị quyết, chủ trương của Đảng. Để cán bộ
lãnh đạo thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, địi hỏi phải có những tố chất ưu
trội cả về mặt trình độ tư duy và hành động.
Trong thời gian qua, cùng với đội ngũ đội ngũ cán bộ lãnh đạo của tỉnh
Bình Phước nói chung trong đó đội ngũ cán bộ xã Lộc Thạnh, huyện Lộc
Ninh nói riêng đã khẳng định được tầm nhìn xa trơng rộng trong q trình làm
công tác lãnh đạo. Tư duy lãnh đạo của đội ngũ cán bộ xã Lộc Thạnh, huyện
Lộc Ninh ngày càng nhanh nhạy, sáng tạo, vượt trước, thích ứng nhanh, có
khả năng phân tích các tình huống phức tạp trên địa bàn, đội ngũ cán bộ xã
luôn chú trọng xây dựng kế hoạch, dự án, soạn thảo nghị quyết và ra quyết
định phù hợp với xu hướng phát triển của xã, đáp ứng được xu thế phát triển
chung của tỉnh nhà. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, tư duy
lãnh đạo của đội ngũ cán bộ lãnh đạo cấp xã Lộc Thạnh, huyện Lộc Ninh, tỉnh

Bình Phước vẫn cịn bộc lộ những hạn chế về trình độ, một số cán bộ lãnh đạo
cấp xã tầm nhìn cịn hạn hẹp, bảo thủ, nặng về chủ nghĩa kinh nghiệm, máy
móc, cứng nhắc, thiếu tư duy sáng tạo, chưa nhạy bén với cái mới, nhiều mục
tiêu, chủ trương, chính sách, giải pháp đưa ra chưa phù hợp với thực tiễn…Vì
vậy, nghiên cứu vấn đề “Tìm hiểu về tư duy lãnh đạo, vận dụng vào quá trình
nâng cao chất lượng hoạt động lãnh đạo của cán bộ tại xã Lộc Thạnh, huyện
Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước hiện nay” có ý nghĩa cấp thiết cả về lý luận và
thực tiễn.


2

Phần II: NỘI DUNG
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1. Khái niệm, cấu trúc của tư duy lãnh đạo
* Khái niệm tư duy lãnh đạo
Tư duy được hiểu là một quá trình hoạt động thuộc quá trình nhận thức, đi
sâu vào bản chất và phát hiện ra tính quy luật của sự vật bằng những hình thức
như biểu tượng, khái niệm, phán đốn và suy lý, nhờ đó, con người hiểu biết thế
giới, bản thân và định hướng hành động tương ứng.
Thuật ngữ tư duy lãnh đạo có thể được hiểu theo nhiều nghĩa. “Từ giác độ
chủ thể của hoạt động tư duy lãnh đạo – có thể hiểu là của cá nhân và các nhóm
giữ các vị trí chính thức trong tổ chức hay hệ thống” [3, tr.1051] Nghĩa này được
sử dụng phổ biến cả trong lý luận và thực tiễn. Từ giác độ trình độ của hoạt
động, đó là tư duy ở tầm lãnh.
Do đó, tư duy ở trình độ tầm lãnh đạo được xem như một phẩm chất vượt
trội về năng lực nhận thức, tiếp cận. Quan trọng hơn và đã có bằng chứng thực
tiễn cho thấy, yếu tố này khơng nhất thiết chỉ có ở người có chức vụ chính thức
trong hệ thống. Từ giác độ mục tiêu, tư duy lãnh đạo còn được hiểu như một yêu
cầu, điều kiện đầu vào để lãnh đạo - để thực hiện một loại chức năng xã hội đặc

biệt, nhất là lãnh đạo cơng.
Từ những phân tích trên có thể hiểu, tư duy lãnh đạo là quá trình phản ánh
hiện thực khách quan về lãnh đạo dựa trên hoạt động của bộ não để nhận thức
được bản chất và quy luật về quá trình lãnh đạo, cách thức lãnh đạo và mục tiêu
lãnh đạo; đồng thời, định hướng cho hành động lãnh đạo trên thực tiễn.
* Cấu trúc của tư duy lãnh đạo
Tư duy lãnh đạo xét từ giác độ đối tượng (tư duy về cái gì) bao gồm các
cấu phần cơ bản sau:
Thứ nhất, tư duy về bối cảnh lãnh đạo. Bối cảnh lãnh đạo bao gồm nhiều
thành tố, nhiều bên liên quan với nhiều xu hướng và động thái liên quan, phụ
thuộc vào nhau một cách phức tạp. Chính vì vậy, khơng phải đến cách mạng 4.0,
bối cảnh lãnh đạo mới trở nên phức tạp, mà tính khó đốn định, khó lường trước
đang ngày càng cao hơn.


3

Thứ hai, tư duy về các vấn đề lãnh đạo. Tư duy lãnh đạo của người lãnh
đạo và để lãnh đạo, trước nhất liên quan đến năng lực phân biệt và đặt ưu tiên
cho các vấn đề lãnh đạo đúng tầm – những vấn đề ảnh hưởng đến đại cục, lâu
dài và tổng thể – thay vì tư duy và giải quyết các vấn đề vụn vặt vốn là hệ lụy, hệ
quả của những vấn đề khác.
Thứ ba, tư duy về người lãnh đạo. Tư duy về vị trí, vai trò của hoạt động
lãnh đạo và người lãnh đạo, các u cầu hay trơng đợi đối với q trình lãnh đạo;
các nỗ lực lý giải và hiện thực hóa một mối quan hệ phù hợp giữa cá nhân và tập
thể trong quá trình lãnh đạo.
Thứ tư, tư duy về mục đích và kết quả lãnh đạo. Cách định vị bản thân là
nền tảng để tư duy về mục đích lãnh đạo, nhất là lãnh đạo xã hội. Với lãnh đạo
công, đây chính là tư duy về phát triển. Hiểu biết về bản chất hoạt động lãnh đạo
và về sứ mệnh của lãnh đạo là một điều kiện then chốt để các nỗ lực lãnh đạo

khơng chỉ xoay quanh lợi ích cục bộ của nhóm thân hữu, mà vì lợi ích cơng
cộng, lợi ích tập thể, trong đó sự sống cịn, thịnh vượng của cộng đồng là điều
kiện cho sự thỏa mãn các lợi ích cá nhân một cách chính đáng và bền vững.
Thứ năm, tư duy về quá trình lãnh đạo. Trước nhất, tư duy lãnh đạo quan
niệm lãnh đạo như một quá trình, với những yếu tố đầu vào, đầu ra, bối cảnh,
môi trường và các diễn tiến. Quá trình đó đi theo (tạo ra) những xu hướng nhất
định, đồng thời chấp nhận những yếu tố ngẫu nhiên, bất ngờ nhất định. Chính vì
lãnh đạo trên thực tế là một quá trình nên tư duy về quá trình lãnh đạo cịn bị ảnh
hưởng và cần tính đến vai trị của khoa học, lý luận đối với thực tiễn lãnh đạo.
Thứ sáu, tư duy về đối tượng lãnh đạo. tư duy lãnh đạo được biểu hiện
thành ngôn từ khoa học, chính sách hay hành động thực tiễn. Cho đến nay, khoa
học vẫn khơng ngừng tìm kiếm cách phản ánh đúng đắn nhất và đúng bản chất
nhất về đối tượng lãnh đạo. Hiểu bản chất hoạt động lãnh đạo và có tư duy lãnh
đạo là khi cá nhân không chỉ tập trung vào mục tiêu, mối quan tâm hay năng lực
của bản thân mà còn của đối tượng lãnh đạo và các bên liên quan khác, cả khu
vực công và khu vực tư, khu vực phi chính phủ và cộng đồng,… Nhận thức
đúng chiều cạnh này sẽ cung cấp cơ sở cho việc lý giải và tác động đến động lực,


4

động thái của các bên liên quan, đồng thời có ý nghĩa quan trọng đến đo lường
và tự đo lường hiệu quả lãnh đạo.
1.2. Đặc điểm và vai trò của tư duy lãnh đạo
* Đặc điểm của tư duy lãnh đạo
Tư duy lãnh đạo có một số đặc điểm cơ bản như sau:
Một là, tính q trình. Là một q trình khơng ngừng tìm kiếm thơng tin,
nhận thức và nhận thức lại về các yếu tố của quá trình lãnh đạo, mục đích và kết
quả của lãnh đạo;
Hai là, tính bối cảnh và sáng tạo. Tư duy nói chung và tư duy lãnh đạo nói

riêng khơng phải là một sản phẩm đơng cứng mà có sự điều chỉnh, đổi mới (cả
phương pháp lẫn kết quả của tư duy) dưới sự tác động của các yếu tố bên trong
cũng như yếu tố bối cảnh; theo nghĩa đó, trong khn khổ lãnh đạo chính trị, tư
duy lãnh đạo cịn có tính chính trị;
Ba là, tính định hướng tương lai. Dù hành trình tư duy bao gồm cả các
phản ánh, hồi ức về quá khứ hay xem xét về hiện tại, tư duy của con người nói
chung đều định hướng điều khiển hành vi trong tương lai, hướng tới tìm kiếm
phương thức hành vi, phản ứng cho các tình huống sẽ tới, cho tương lai. Điều
này không chỉ đúng với tư duy lãnh đạo, mà còn là cần thiết trong tư duy lãnh
đạo vì lãnh đạo, về bản chất là tìm đường – dẫn đường và tạo đường;
Bốn là, hình thức biểu hiện của tư duy lãnh đạo. Nó khơng chỉ là các phát
ngôn và hành động lãnh đạo với tư cách cá nhân, mà được thể chế hóa trên cơ sở
mức độ thẩm quyền, trách nhiệm của từng vị trí lãnh đạo tương ứng. Cũng chính
vì điều đó, các văn bản, trong một khn khổ chính thức của lãnh đạo (hội họp,
họp báo, cung cấp thơng tin với tư cách chính thức) không đủ để người lãnh đạo
bộc lộ hết hoặc để các bên liên quan tiếp cận đầy đủ về tư duy lãnh đạo.
Năm là, tư duy lãnh đạo không nhất thiết chỉ có ở người có chức vụ. Đây là
chỗ để phân biệt chủ thể và trình độ tư duy, là chỗ phân biệt thủ trưởng và thủ
lĩnh trong các q trình xã hội;
Sáu là, tính cá nhân. Thơng qua lăng kính cá nhân, con người khái quát
thành những giả định, các ý niệm, các khái niệm giúp gọi tên vấn đề, nhận diện
bản chất của vấn đề sự vật, sự việc hay các quá trình nhất định. Tư duy xuất hiện
khi con người đứng trước những lựa chọn; hoặc tư duy hay không tư duy để


5

hành động theo bản năng; hoặc để tự nhiên, xã hội dẫn lối, đưa đường; hoặc tư
duy theo lối cũ để có cơ sở viện dẫn rõ ràng và có cái cớ để biện hộ hay tư duy
theo cách mới; thử nghĩ theo cách khác để tìm kiếm cơ hội khác nhưng cũng

đồng thời sẵn sàng phải đối mặt với rủi ro, sự từ chối, phủ nhận của người khác,
thậm chí là của số đơng.
* Vai trị của tư duy lãnh đạo
Tư duy lãnh đạo đóng một số vai trị quan trọng đối với quá trình và kết
quả lãnh đạo như sau:
Một là, đầu vào của quá trình lãnh đạo. Tư duy lãnh đạo cần tri thức như
một loại tài nguyên, một loại nguồn lực cho suy nghĩ. Đến lượt nó, tư duy lãnh
đạo tiếp tục sáng tạo ra tri thức để lãnh đạo. Để đầu vào này tốt đòi hỏi người
lãnh đạo có một hệ thần kinh, có năng lực tư duy. Tuy nhiên, giống như những
người khác, đôi khi người lãnh đạo rơi vào tình trạng “tê liệt” suy nghĩ, do các
vấn đề về thể chất, sức khỏe, do bị bao trùm bởi sự sợ hãi, sự mất kiểm sốt về
tình thế, bối cảnh, hay thậm chí do họ quyết định phó mặc (cho tự nhiên vận
động, hoặc cho một người/nhóm người khác).
Chính vì vậy, để rèn luyện tư duy lãnh đạo một cách chủ động, đòi hỏi phải
có những tình huống có vấn đề, những nhiệm vụ, u cầu hay một sự trơng đợi
có tính thách thức. Nếu số đông, tập thể, hay xã hội quá độ lượng, chấp nhận
mọi chất lượng lãnh đạo; nếu cá nhân tự “ru ngủ” hay tự thỏa mãn và biện hộ, thì
tư duy lãnh đạo sẽ dẫn dắt một thực tiễn lãnh đạo không định hướng phát triển.
Hai là, định hướng, dẫn dắt hành động lãnh đạo. Tư duy lãnh đạo là quá
trình nhận thức về thế giới, về quá trình lãnh đạo, kết nối các biến số của môi
trường với nhu cầu và ý định của bản thân để từ đó có một hình dung và cách
quyết định hành động nhất định. Nói cách khác, trên cơ sở tư duy lãnh đạo, quá
trình lãnh đạo với các mục tiêu, hoạt động,… được thiết kế và triển khai cụ thể
trên thực tiễn.
Hơn thế nữa, tư duy lãnh đạo dẫn dắt hành động nên nhìn vào hành động
của lãnh đạo có thể đoán biết tư duy và lối tư duy của lãnh đạo. Tập thể và mỗi
cá nhân nhìn vào thực tiễn lối tư duy, xây dựng và hiện thực hóa tầm nhìn của


6

lãnh đạo để đánh giá hiệu quả lãnh đạo và để tự điều chỉnh cách nghĩ, cách hành
động của bản thân hay nhóm.
Lãnh đạo cần làm gương về tư duy và hành động thơng qua lời ăn, tiếng
nói, các phát ngơn chính thức lẫn khơng chính thức, thơng qua cách thức ra
quyết định, cách thức dùng người, cách ghi nhận cơng trạng của cá nhân và
nhóm; đặc biệt, ở cách phân chia thử thách và lợi ích trong thực thi.
Ba là, thước đo đối với trách nhiệm và năng lực lãnh đạo. Tư duy lãnh đạo
là tấm gương trung thực, rõ nét phản ảnh cách thức đội ngũ lãnh đạo nhận thức
về trách nhiệm và sứ mệnh, vị trí và quyền của mình trong các quá trình, quan hệ
xã hội. Nó giúp đánh giá người/đội ngũ lãnh đạo có đúng tầm để thực hiện
cương vị được trao hay khơng, có khả năng tích hợp được tư duy và hành động
của người khác để suy nghĩ một cách đại diện (nhưng khơng bỏ qua số đơng)
hay có bản lĩnh (độc lập) hay không?
Tư duy lãnh đạo không bất biến và cũng khơng tạo ra các kết quả bất biến.
Q trình tư duy liên tục dẫn đến những nhận thức khác nhau và sự thay đổi
nhận thức về thực tiễn lãnh đạo. Bản thân sự khác biệt đó là chỉ số đánh giá mức
độ cam kết, năng động, trách nhiệm và khả năng học hỏi của lãnh đạo trong tính
đa dạng và thay đổi của bối cảnh, môi trường và đối tượng lãnh đạo. Tư duy lãnh
đạo, do vậy là sự phản ảnh rõ nét nhất về mức độ cải thiện trong cách lãnh đạo.
Bốn là, cơ hội tự nhận thức của đội ngũ lãnh đạo. Tư duy lãnh đạo không
chỉ để lãnh đạo người khác, dẫn dắt các quá trình xã hội mà còn là giúp người
lãnh đạo hiểu bản thân hơn, định vị được bản thân trong tập thể, trong tiến trình
và kết quả lãnh đạo. Trong cuộc sống, “để định vị bản thân, người lãnh đạo cần
trả lời 3 câu hỏi: (1) “Mình là ai?”. Câu trả lời thay đổi khi người lãnh đạo hiểu
rằng, bối cảnh khác nhau quy định các vai trị và vị trí khác nhau. (2) “Mình
muốn gì?”. Mục đích hay điều mong muốn với tư cách cá nhân có thể tự làm
được sẽ rất khác mục đích với tư cách lãnh đạo – bởi nó phải hiện thực hóa được
tham vọng, kỳ vọng thơng qua người khác. (3) “Mình có thể làm gì?”. Câu trả
lời thứ ba này quyết định cách trở lại và trả lời hai câu hỏi trước đó. Nó ảnh

hưởng đến cách suy nghĩ và hành động dấn thân, không ngừng tìm cách khác


7

hay phải bng bỏ để tìm kiếm cơ hội, thời cơ khác, trong một bối cảnh khác (do
mình tạo ra hoặc do ngẫu nhiên)” [6, tr.37].
Trong khu vực cơng, có 3 nguồn lý tưởng của đổi mới là: các phản ứng có
định hướng chính trị trước khủng hoảng; những biến động trong tổ chức do các
nhân vật lãnh đạo mới xuất hiện và khởi xướng; và từ dưới lên – do những nhân
viên làm ở vị trí “mặt tiền” – giao diện tiếp xúc trực tiếp của bên trong và bên
ngoài tổ chức hay các nhà quản lý cấp trung gian. Tuy nhiên, trên thực tế thì quá
trình đổi mới cịn có thể được dẫn dắt bởi những mưu cầu cá nhân của những
người không nhất thiết nằm trong 3 nhóm trên. Hiểu biết về những điều này sẽ
hỗ trợ cho người/đội ngũ lãnh đạo tư duy lại về năng lực, nguồn lực mình có để
quyết định “Mình muốn gì?” và “Mình là ai?” hoặc Mình sẽ là ai?”.
Chương 2. THỰC TRẠNG TƯ DUY LÃNH ĐẠO CỦA ĐỘI NGŨ
CÁN BỘ XÃ LỘC THẠNH, HUYỆN LỘC NINH, TỈNH BÌNH PHƯỚC
HIỆN NAY
2.1. Những kết quả đạt được
Lộc Thạnh là xã biên giới của huyện Lộc Ninh, có đường biên giới dài
15,7 km giáp với Phum Miarchay xã Soreacha và xã Pithanu, huyện Sanual,
tỉnh Karatie, Vương quốc Campuchia; xã có Cửa khẩu quốc tế Hoa Lư, thuận
lợi trong việc giao thương buôn bán giữa hai nước. Xã được thành lập theo
Nghị định số 60/2005/NĐ - CP ngày 16/05/2005 của Chính phủ, trên cơ sở tách
ra từ xã Lộc Tấn với diện tích tự nhiên là 7534 ha, dân số 4048 người (2019).
Tuy là địa phương mang nét đặc thù của xã miền núi vùng sâu biên giới
với đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, đời sống kinh tế xã hội còn gặp
nhiều khó khăn, nhưng đội ngũ cán bộ, cơng chức xã hiện nay đã được kiện
toàn tương đối đấy đủ theo biên chế với 20 người. Trình độ chun mơn

nghiệp vụ ngày một nâng cao. 100% cán bộ, công chức xã Lộc Thạnh đã qua
đào tạo với 6/20 = 30 % cán bộ, cơng chức có trình độ Đại học; 4/20 = 20
% có trình độ cao đẳng, 10/20 = 50 % có trình độ trung cấp [1, tr.1].
Trong những năm qua, Đảng ủy xã Lộc Thạnh đã luôn quan tâm chăm lo
một cách tồn diện đến cơng tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ về mọi
mặt cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo xã, cùng với đó là sự nỗ lực, cố gắng tự học tập,
rèn luyện nâng cao trình độ tư duy lãnh đạo của đội ngũ cán bộ lãnh đạo xã. Vì


8

vậy, tư duy lãnh đạo của đội ngũ cán bộ xã Lộc Thạnh cũng ngày càng có sự
chuyển biến tiến bộ. Cụ thể:
Đội ngũ cán bộ lãnh đạo xã Lộc Thạnh đã khẳng định được tầm nhìn xa
trơng rộng: Thơng qua việc đề ra các chủ trương, biện pháp lãnh đạo phát triển
kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất tinh thần của nhân dân; giữ vững
Quốc phịng - An ninh. Vì vậy, trong nhiệm kỳ vừa qua, “Đảng bộ, chính quyền
và nhân dân trong xã đã vượt qua nhiều khó khăn và đạt được những kết quả
quan trọng, kinh tế phát triển và chuyển dịch đúng hướng, đời sống tinh thần và
vật chất của nhân dân trong xã ngày càng được cải thiện nâng cao, tập trung chỉ
đạo nhân dân có biện pháp phịng chống thiên tai nhằm hạn chế đến mức thấp
nhất thiệt hại do thiên tai, hạn hán gây ra. Công tác thu ngân sách đã được triển
khai và thực hiện tốt, đảm bảo cân đối chi cho các hoạt động trên địa bàn. Y tế,
giáo dục tiếp tục có chuyển biến tích cực, chất lượng khám chữa bệnh, dạy và
học ngày càng được nâng lên. Các chính sách xã hội được quan tâm giải quyết
kịp thời đúng quy định. Tình hình quốc phịng an ninh luôn được ổn định và giữ
vững, hệ thống chính trị từ xã đến ấp ln được củng cố, kiện tồn và từng bước
được đổi mới, vai trị lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng được phát huy tạo
được niềm tin trong nhân dân đối với Đảng và nhà nước. Cả hệ thống chính trị
và nhân dân đã chung tay nỗ lực xây dựng nông thôn mới”… [1, tr.10].

Tư duy của đội ngũ cán bộ lãnh đạo nước ta ngày càng nhanh nhạy, thể
hiện được tính sáng tạo, vượt trước. Phẩm chất năng động, sáng tạo trong tư duy
của đội ngũ cán bộ lãnh đạo nước ta hiện nay được thể hiện rõ nét trong việc
nhạy bén, thích ứng nhanh, có khả năng phân tích các tình huống hết sức phức
tạp của tình hình thế giới cũng như trong nước, thông qua việc thu nhận và xử lý
thông tin, trên cơ sở đó xây dựng lên kế hoạch, dự án, soạn thảo nghị quyết và ra
quyết định phù hợp với xu hướng phát triển, đạt hiệu quả cao trong thực tiễn.
Quá trình xây dựng và ban hành các chủ trương, biện pháp lãnh đạo của đội ngũ
cán bộ đều có sự chuẩn bị, có sự dân chủ đóng góp ý kiến của các đồng chí Đảng
ủy viên và cán bộ, cơng chức, Mặt trận và các đồn thể. Với các nhiệm vụ trọng
tâm, đội ngũ lãnh đạo của xã đã thành lập tổ giúp việc để tham mưu giúp đội ngũ
cán bộ lãnh đạo của xã tổ chức thực hiện có hiệu quả [2, tr.6].


9

Khả năng dự báo, định hướng của đội ngũ cán bộ lãnh đạo xã có những
bước tiến rõ nét. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo xã, dù ở những cương vị, lĩnh vực
khác nhau, nhìn chung đều đã phát huy tính năng động, nhạy bén, chủ động,
kiên quyết trong quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện nhiệm vụ của chính
quyền; thường xun kiểm tra, đơn đốc, tổ chức sơ kết, tổng kết, đánh giá và
rút kinh nghiệm; kịp thời phát hiện chỉ đạo giải quyết những yếu kém, tháo gỡ
khó khăn và những vấn đề nảy sinh từ thực tiễn [1, tr.13]. Trên cơ sở đó đã
đưa ra được những dự báo sát với thực tế, chỉ ra được xu hướng vận động của
thế giới, của đất nước, những việc cần phải nhận thức và thực hiện, đáp ứng
được xu thế phát triển.
2.2. Hạn chế và nguyên nhân
Những hạn chế
Bên cạnh những thành tựu đạt được, tư duy lãnh đạo của đội ngũ cán bộ
xã Lộc Thạnh vẫn cịn bộc lộ những hạn chế, đó là:

Có lãnh đạo của cơ quan, đồn thể ở xã vẫn cịn tư duy nhiệm kỳ. Ở những
cán bộ lãnh đạo này, họ chỉ giới hạn tầm nhìn về mục tiêu của tổ chức trong
nhiệm kỳ mà mình phụ trách, coi những gì xa hơn là cơng việc của người phía
sau. Đây là cách nhìn hạn hẹp, làm cho sự lãnh đạo của đội ngũ cán bộ xã Lộc
Thạch không thể đổi mới một cách mạnh mẽ trước những đòi hỏi của thực tiễn
hiện nay.
Cịn có lãnh đạo xã chưa quan tâm đúng mức đến các ý kiến phản hồi và
đánh giá của các cơ quan có liên quan, các đối tác, các tổ chức, nhất là của công
dân đối với tổ chức của mình. Trong bối cảnh dân trí được nâng cao và dân chủ
hóa, những u cầu, địi hỏi của người dân đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo của
xã ngày càng cao. Sự phản hồi của người dân đối với hoạt động của các tổ chức,
đoàn thể ở xã là thước đo quan trọng và có tác động mạnh đến vị thế, uy tín của
cơ quan đó đối với nhân dân. Nếu không quan tâm theo dõi, khảo sát ý kiến từ
phía quần chúng nhan dân để biết chính xác về các điểm mạnh và điểm yếu của
tổ chức mình, người lãnh đạo khơng thể tìm ra các giải pháp phù hợp để đưa tổ
chức đến thành công.


10

Cịn có cán bộ lãnh đạo các cấp tầm nhìn hạn hẹp, bảo thủ, giáo điều, nặng
về chủ nghĩa kinh nghiệm, máy móc, cứng nhắc, thiếu tư duy sáng tạo, nhạy
bén với cái mới, chưa nắm bắt được những quy luật khách quan dẫn đến việc
đặt ra những mục tiêu, chủ trương, chính sách, giải pháp chưa phù hợp, chưa
hiệu quả, thậm chí cản trở sự phát triển dài hạn.
* Nguyên nhân của những hạn chế
Những hạn chế trên do một số nguyên nhân như: đội ngũ cán bộ lãnh đạo
xã Lộc Thạnh xuất thân chủ yếu từ nông thôn, chịu ảnh hưởng của phương thức
sản xuất nông nghiệp mạnh mún, nhỏ lẻ… Điều này có những ảnh hưởng lớn
đến trình độ tư duy lãnh đạo của đội ngũ cán bộ lãnh đạo xã, làm cho năng lực

nhận thức, trình độ tư duy lãnh đạo của đội ngũ cán bộ xã cịn hạn chế.
Chưa có sự nhận thức một cách tự giác về tầm quan trọng và những yêu
cầu về tư duy lãnh đạo. Bên cạnh đó, “một bộ phận cán bộ chưa đáp ứng được
yêu cầu nhiệm vụ; trong công tác lãnh đạo, quản lý, tổ chức thực hiện còn lúng
túng; chưa thực sự chủ động trong việc xây dựng chương trình, kế hoạch phù
hợp với điều kiện thực tiễn; cơng tác tham mưu, đề xuất, tháo gỡ khó khăn cịn
thiếu tính chủ động; việc cập nhật thơng tin khoa học cơng nghệ, học tập nâng
cao trình độ chun môn của cán bộ lãnh đạo chưa theo kịp với sự phát triển
của xu hướng mới; sự liên kết, phối hợp giữa các cơ quan hoạch định chính
sách chưa thực sự chặt chẽ; cơng tác dự báo, định hướng cịn hạn chế; công tác
tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận còn nhiều bất cập” [2, tr.7].
Chương 3. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ LÃNH
ĐẠO CỦA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, CƠNG CHỨC XÃ LỘC THẠNH,
HUYỆN LỘC NINH, TỈNH BÌNH PHƯỚC HIỆN NAY VÀ
TRÁCH NHIỆM BẢN THÂN
3.1. Giải pháp phát huy vai trị lãnh đạo của đội ngũ cán bộ, cơng
chức xã Lộc Thạnh, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình phước hiện nay
Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của cách mạng trong giai đoạn mới cần
phải nâng cao trình độ tư duy lãnh đạo cho cán bộ lãnh đạo các cấp với một số
giải pháp sau đây:


11

Thứ nhất, đổi mới công tác lựa chọn, tuyển dụng đội ngũ cán bộ lãnh đạo
đáp ứng yêu cầu nâng cao trình độ tư duy lãnh đạo.
Đây là biện pháp quan trọng, mang tính cấp thiết trong việc lựa chọn, xây
dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo xã đủ năng lực, phẩm chất và uy tín ngang tầm
nhiệm vụ lãnh đạo phát triển kinh tế , văn hóa, xã hội ở địa phương trong giai
đoạn hiện nay. Có nhiều yếu tố, nhiều giải pháp để xây dựng được đội ngũ cán

bộ lãnh đạo đáp ứng mục tiêu ấy, đó là: phát hiện, quy hoạch, đào tạo, bồi
dưỡng, bố trí cán bộ; lựa chọn, tuyển dụng, tổ chức thi tuyển cán bộ lãnh đạo;
chính sách thu hút và trọng dụng nhân tài vào công tác lãnh đạo; thực hiện dân
chủ về mọi mặt trong công tác cán bộ.
Thứ hai, đẩy mạnh việc học tập tư tưởng, đạo đức, phương pháp và phong
cách tư duy lơgic và tầm nhìn xa trơng rộng của Hồ Chí Minh.
Trên thực tế, có nhiều phương pháp để rèn luyện tư duy lãnh đạo, trong đó
việc học tập tư tưởng, đạo đức và phong cách, phương pháp tư duy Hồ Chí
Minh là phương pháp đặc biệt quan trọng. Học tập phong cách tư duy độc lập,
tự chủ, sáng tạo, thiết thực gắn với thực tiễn đất nước và thời đại. Học tập
phương pháp kết hợp nhuần nhuyễn giữa tính cách mạng và tính khoa học, giữa
lập trường, quan điểm và phương pháp nhận thức, hành động ở Hồ Chí Minh.
Học tập khả năng kết hợp nhuần nhuyễn tri thức, văn minh hiện đại với truyền
thống văn hóa phương Đông, kết hợp phong cách làm việc khoa học, hiện đại
với cốt cách truyền thống dân tộc Việt Nam. Học tập khả năng tư duy được thể
hiện bằng ngôn ngữ trong sáng, giản dị, phổ thông, dễ hiểu, dễ xâm nhập vào
quần chúng của Bác. Bên cạnh đó, cán bộ lãnh đạo xã cần phải thường xuyên
trau dồi đạo đức cách mạng, nâng cao ý thức trách nhiệm, hiểu và thực hành
đúng những chuẩn mực, giá trị về đạo đức cơng vụ và văn hóa chính trị.
Thứ ba, coi trọng việc rèn luyện phương pháp tư duy biện chứng duy vật.
Nói đến tư duy lãnh đạo là nói đến khả năng tư duy với tầm nhìn xa trơng
rộng, khả năng bao quát, khái quát, đưa ra những chủ trương, kế hoạch đúng
đắn cho sự phát triển trong tương lai. Để có được tư duy lãnh đạo thì người cán
bộ lãnh đạo nói chung trước hết cần được bồi dưỡng, trau dồi phương pháp biện


12

chứng duy vật. Phương pháp biện chứng duy vật giúp chủ thể đi sâu nhận thức
bản chất của sự vật, hiện tượng, gạt bỏ cái bề ngoài, ngẫu nhiên, hạn chế các

phương pháp siêu hình, kinh nghiệm, giáo điều, giúp phát hiện ra mâu thuẫn,
vấn đề cần phải giải quyết.
Thứ tư, phát huy những nhân tố chủ quan thuộc về đội
ngũ cán bộ, lãnh đạo.
Cán bộ lãnh đạo là những người được đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện để có
bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức trong sáng, kiến thức chun mơn tốt,
có trách nhiệm cao với cơng việc được giao, có khả năng xây dựng khối đồn
kết để phát huy sức mạnh tập thể... Đó là mục tiêu cũng là mong muốn của toàn
Đảng, toàn dân đối với đội ngũ này. Đạo đức cách mạng là phẩm chất quan
trọng của người cách mạng, thể hiện qua tình cảm, niềm tin, lý tưởng, ý chí,
nhiệt tình cách mạng là những nhân tố bên trong thôi thúc cán bộ khơng ngừng
học tập, rèn luyện về mọi mặt, trong đó có việc học tập, rèn luyện, bồi dưỡng tư
duy lãnh đạo. Chỉ có những cán bộ có tâm huyết vì nhân dân, dám nghĩ, dám
làm, dám chịu trách nhiệm thì trong các quyết định của mình mới thể hiện tầm
nhìn xa, trơng rộng, đó là cơ sở vơ cùng quan trọng để hình thành tư duy lãnh
đạo của đội ngũ cán bộ.
Việc phát triển tư duy không chỉ dừng lại ở nhận thức cho kịp mà để có
được tư duy lãnh đạo thì cịn phải có sự vượt trước, nhất là khi thực tiễn ngày
nay có nhiều biến chuyển nhanh chóng và phức tạp. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo xã
cần khơng ngừng học tập, rèn luyện nâng cao trình độ, kiên quyết khắc phục
những biểu hiện lười học tập lý luận chính trị trong cán bộ hiện nay. Học tập,
rèn luyện đạo đức theo tấm gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh để có được tinh
thần cầu thị trong học tập phát triển năng lực, nâng cao trình độ tư duy lãnh đạo.
Trên thực tế, một người cán bộ, đảng viên có đạo đức, nhân cách, tâm huyết thì
sẽ ln cố gắng học tập để có kiến thức, năng lực đáp ứng yêu cầu của thực
tiễn đặt ra, có khả năng và kỹ năng giải quyết các tình huống một cách hiệu
quả.
3.2. Vai trò trách nhiệm của người lãnh đạo, quản lý

13

Với cương vị là Phó bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Lộc Thạnh, tôi
nhận thức sâu sắc rằng, để nâng cao hơn nữa năng lực, hiệu quả hoạt động
quản lý của đội ngũ cán bộ, công chức của xã thì việc phát huy vai trị tiên
phong, gương mẫu của người cán bộ lãnh đạo, cán bộ chủ trì, chủ chốt của xã
là hết sức quan trọng. Vì vậy, tôi luôn xác định rằng, bản thân cần phải không
ngừng trao dồi phẩm chất đạo đức thật sự trong sáng, mẫu mực, là tấm gương
sáng có sức lan tỏa trong cơ quan và ngoài xã hội. Phải xây dựng cho mình lối
sống trung thực, khiêm tốn, chân thành, giản dị; thực sự cần, kiệm, liêm
chính, chí cơng vơ tư. Đồng thời nhận thức rõ, để có thể hồn thành trọng
trách, vai trị người đúng đầu thì phải ln ln tâm huyết và có trách nhiệm
với cơng việc, ln chăm lo đến đời sống mọi mặt của nhân dân nói chung và
đội ngũ cán bộ, cơng chức xã nói riêng.
Tích cực học tập nâng cao trình độ mọi mặt, nhất là thế giới quan,
phương pháp luận khoa học của chủ nghĩa Mác – Lê nin, tư tưởng Hồ Chí
Minh để rèn luyện khả năng tư duy khoa học, có tầm nhìn xa, trơng rộng, có
phương pháp làm việc khoa học và năng lực tổng hợp, phân tích, dự báo tình
hình để có quyết định hoặc đề xuất để tập thể lãnh đạo quyết định kịp thời,
sáng suốt, đúng đắn nhiệm vụ chính trị của địa phương.
Trong tình hình hiện nay, đặc biệt là với một xã biên giới, vùng sâu,
vùng xa, bản thân cũng nhận thức được rằng, trong vai trò của chủ tịch
UBND xã cần phải thực sự chủ động, nhạy bén và có khả năng phát hiện
những mâu thuẫn, thách thức, thời cơ, thuận lợi, vấn đề mới, khó và những
hạn chế, bất cập trong thực tiễn, nắm chắc đường lối, chủ trương của Đảng,
pháp luật của Nhà nước, nắm chắc và hiểu biết cơ bản tình hình thực tế để cụ
thể hóa và tổ chức thực hiện có hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước, truyền cảm hứng, quy tụ và phát huy
được sức mạnh tổng hợp của tập thể cũng như năng lực sở trường của mỗi cá
nhân cán bộ cơng chức trong cơng việc.

Với vai trị là trung tâm đồn kết trong đơn vị, tơi xác định phải luôn gương
mẫu tuân thủ và thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ chức, kỷ luật của Đảng,


14

nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình. Đặc biệt, khơng
được bè phái, khơng để cho lợi ích nhóm chi phối, dẫn dắt hoạt động lãnh đạo
của mình để rồi vi phạm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Phải thấu triệt tinh thần “6 dám”: dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách
nhiệm, dám nói, dám đột phá sáng tạo và dám đương đầu với khó khăn, thử
thách mà tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã chỉ rõ. Có
cơ chế để bảo vệ những cán bộ, cơng chức dám nói, dám đấu tranh chống lại
các biểu hiện tiêu cực, tham nhũng, lãng phí để họ có đủ dũng khí, nghị lực và
niềm tin cống hiến sức lực, trí tuệ của mình cho sự phát triển của địa phương
và đất nước.
Phần III. KẾT LUẬN
Tư duy lãnh đạo có vai trị hết sức quan trọng đối với đội ngũ những
người cán bộ lãnh đạo. Bồi dưỡng, học tập, rèn luyện nhằm nâng cao trình độ
tư duy lãnh đạo là yêu cầu cần thiết và cấp thiết đối với đội ngũ cán bộ lãnh
cấp đạo xã Lộc Thạnh hiện nay nhằm đạt được những mục tiêu xây dựng và
phát triển địa phương ngày càng giàu mạnh. Có tư duy lãnh đạo sẽ giúp cho
đội ngũ lãnh đạo xã Lộc Thạnh có tầm nhìn xa trơng rộng, sớm phát hiện
được các tín hiệu của sự thay đổi, của cái mới, kịp thời phát hiện cái mới đúng
đắn. Tư duy lãnh đạo cũng định hướng cho hoạt động nhận thức và hoạt động
thực tiễn của đội ngũ cán bộ xã Lộc Thạnh; dự báo được các tình huống có
thể xảy ra; trên cơ sở đó chủ động đề ra các phương án dự phịng, khắc phục
tầm nhìn hạn hẹp.
Trong những năm tới, việc lãnh đạo phát triển kinh tế - xã hội ở địa
phương, bên cạnh những thuận lợi, cũng còn tiềm ẩn nhiều khó khăn, thách

thức, nhất là sự suy thoái của nền kinh tế do ảnh hưởng của đại dịch Covid –
19, các thế lực thù địch tăng cường thực hiện âm mưu và hoạt động “diễn biến
hịabình”, lợi dụng các vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn giáo, dân tộc để
chống phácách mạng; thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu tiếp tục có những
diễn biến phức tạp... Vì vậy, địi hỏi đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp cơ
sở (xã, phương, thị trấn) nói chung, dội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý xã Lộc
Thạnh nói riêng cần tiếp tục làm tốt cơng tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao
trình độ tư duy lãnh đạo cần được chú trọng hơn nhằm phát huy có hiệu quả


15

tầm nhìn xa, trơng rộng; khả năng sáng tạo; năng lực dự báo của đội ngũ cán
bộ lãnh đạo xã. Cùng với những thành tựu có ý nghĩa lịch sử của q trình đổi
mới, cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, việc nâng cao trình độ tư duy
lãnh đạo của đội ngũ cán bộ xã Lộc Thạnh vẫn tiếp tục là nội dung quan trọng
đối với việc hoàn thiện, nâng tầm đội ngũ cán bộ lãnh đạo của xã.

1.

2.

3.
4.

5.
6.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Đảng ủy xã Lộc Thạnh, Báo cáo tổng kết hoạt động của Đảng bộ xã Lộc

Thạnh nhiệm kỳ 2015 - 2020, phương hướng nhiệm kỳ 2020 – 2025, Số
199-BC/ĐU, ngày 19 tháng 03 năm 2020, Lộc Thạnh.
Đảng ủy xã Lộc Thạnh, Báo cáo kiểm điểm vai trò lãnh đạo của Ban Chấp
hành Đảng bộ xã nhiệm kỳ 2015 - 2020, Số 200-BC/ĐU, ngày 19 tháng
03 năm 2020, Lộc Thạnh.
Trung tâm Từ điển Ngôn ngữ. Từ điển tiếng Việt. H. 1992, tr. 1.051.
Trần Văn Phòng. Bồi dưỡng tư duy chiến lược cho đội ngũ cán bộ lãnh
đạo, quản lý đáp ứng u cầu cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập
quốc tế ở Việt Nam hiện nay: Thực trạng và vấn đề đặt ra. Thông tin
Khoa học Lý luận chính trị, số 1 (14)-2016.
Trần Thị Thanh Thủy. Lãnh đạo thơng qua Tầm nhìn. Tạp chí Quản lý nhà
nước số 216, (tháng 01/2014).
Trần Thị Thanh Thủy. Lãnh đạo thơng qua chiến lược: Vai trị của Chiến
lược trong lãnh đạo cơng. Tạp chí Quản lý nhà nước số 249, (tháng
10/2016).