Tài liệu Báo cáo "Tư tưởng pháp luật " pptx

nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 5/2010 3





PGS.TS. Nguyễn Minh Đoan *
1. T tng phỏp lut v vai trũ ca
nú trong i sng xó hi
T tng phỏp lut l b phn ca ý thc
phỏp lut c hỡnh thnh t nhng quan
im, quan nim v hc thuyt phỏp lut
thnh hnh trong xó hi, phn ỏnh, lun gii
v cỏc khớa cnh khỏc nhau ca i sng nh
nc v phỏp lut nh: Nhu cu thnh lp
nh nc, nhu cu iu chnh phỏp lut, bn
cht, v trớ, vai trũ, chc nng, cỏc yu t v
c ch vn hnh ca nh nc v phỏp lut;
cỏc hot ng xõy dng, thc hin v bo v
phỏp lut; cỏc quyn, ngha v, trỏch nhim
phỏp lớ ca cỏc t chc v cỏ nhõn; hot
ng ph bin, giỏo dc, o to phỏp lut,
ngun lut; s nhn thc v cỏc hin tng
phỏp lớ ca con ngi; s ỏnh giỏ v tớnh
hp phỏp hay khụng hp phỏp trong hnh vi
ca cỏc ch th phỏp lut; nhng gii phỏp
nõng cao hiu lc qun lớ nh nc, cht
lng phỏp lut; tng cng x s ỳng

phỏp lut Ht nhõn ca t tng phỏp lut
l s nhn thc, hiu bit khoa hc v lnh
vc phỏp lut. Hỡnh thc th hin ca t
tng phỏp lut cú th l cỏc quan nim,
quan im, yờu cu phỏp lớ ca cỏc t chc,
cỏ nhõn, cng cú th l nhng tri thc phỏp lớ
c h thng hoỏ di dng lớ lun thnh
cỏc tng kt phỏp lớ, cỏc hc thuyt phỏp lớ
T tng phỏp lut tn ti trong xó hi
thng rt phong phỳ v a dng bao gm t
tng phỏp lut chớnh thng (t tng phỏp
lut ca nhng ngi cm quyn, cũn gi l
t tng phỏp lut quan phng) v t tng
phỏp lut khụng chớnh thng (t tng ca
nhng ngi khỏc, nhng ngi b cm
quyn trong xó hi, cũn gi l t tng phỏp
lut phi quan phng). T tng phỏp lut
chớnh thng l cỏc quan im, quan nim,
hc thuyt phỏp lut c lc lng thng
tr tha nhn, truyn bỏ, ph bin rng rói,
cụng khai trong xó hi, cú tớnh cht chớnh
thng, mang tớnh ỏp t i vi ton xó hi
v l tin t tng trc tip cho vic xõy
dng, thc hin v ỏp dng phỏp lut trong
t nc. Vỡ vy, chỳng thng c biu
hin trong cỏc chớnh sỏch, quy nh phỏp
lut hin hnh ca nh nc v c thc thi
trờn thc t. T tng phỏp lut khụng chớnh
thng l cỏc quan im, quan nim phỏp lut
khụng c lc lng thng tr tha nhn, ớt

cú iu kin c ph bin v chuyn hoỏ
thnh cỏc quy nh phỏp lut. Nhng t tng
phỏp lut khụng chớnh thng cú th thng
nht, cng cú th mõu thun, thm chớ l i
lp vi t tng, quan im phỏp lut chớnh
thng. iu ny ph thuc vo tớnh cht tin
b v li ớch, mc ớch m lc lng cm
quyn mong mun phn u t c.
Nu lc lng cm quyn i din cho xó
hi phn u vỡ li ớch ca nhõn dõn, ca dõn
tc vỡ tin b xó hi thỡ mc thng nht
ca cỏc t tng, quan im ca h vi t
* Ging viờn chớnh Khoa hnh chớnh-nh nc
Trng i hc Lut H Ni


nghiên cứu - trao đổi
4 tạp chí
luật học số 4/2010
tng ca nhõn dõn s cao hn, trong trng
hp h ch cao li ớch ca lc lng mỡnh,
xem nh li ớch ca i a s nhõn dõn thỡ s
mõu thun, i lp v cỏc t tng, quan
im phỏp lut trong xó hi s tng lờn. Cỏc
t tng phỏp lut phi luụn chỳ ý n li
ớch, phc v cho nhng mc ớch m cỏc giai
tng, cỏc lc lng chớnh tr-xó hi hng ti
ng thi cng phi quan tõm n nhng li
ớch chung ca ton xó hi, ca nhõn loi.
Nhng t tng, quan im, hc thuyt phỏp

lut tin b, phự hp, mang li li ớch cho
cng ng, xó hi cú th c truyn bỏ rng
rói, c tip thu, s dng nhiu quc gia,
dõn tc khỏc nhau trờn th gii. S tng
quan gia li ớch giai cp v li ớch xó hi
trong cỏc t tng phỏp lut th hin tớnh
cht, mc gay gt ca cuc u tranh t
tng gia cỏc giai cp, cỏc lc lng khỏc
nhau trong phm vi quc gia v quc t.
Cỏc t tng phỏp lut khụng phi l sn
phm phn ỏnh i sng phỏp lut mc t
phỏt ca con ngi m l kt qu ca s
phn ỏnh t giỏc, cú mc ớch rừ rng v l
kt qu ca cỏc hot ng t duy lớ lun.
Nhng t tng, quan im, hc thuyt
chớnh tr-phỏp lớ ca nhng nh khoa hc,
nhng v nhõn cú th cú giỏ tr ton nhõn
loi, c truyn bỏ trờn ton th gii, thm
chớ c k tha v phỏt huy trong quỏ trỡnh
iu chnh phỏp lut cỏc nc cú ch
chớnh tr-xó hi khỏc nhau.
Cỏc t tng phỏp lut nu xột t gúc
ngun gc thỡ luụn bao gm mt t l nht
nh gia yu t ni sinh (xut hin t iu
kin kinh t-xó hi ca tng nc, tng cng
ng dõn c) v yu t ngoi sinh (du nhp
t bờn ngoi vo do quỏ trỡnh giao lu vn
hoỏ, cú khi bng c con ng ng hoỏ vi
nhng mc khỏc nhau, tu thuc vo iu
kin kinh t-xó hi, lch s-vn hoỏ ca nc

ú) cng nh gia yu t truyn thng v
yu t thi i.
(1)

T tng phỏp lut l b phn ch yu
ca ý thc phỏp lut, nú cú nh hng trc
ht ti tõm lớ phỏp lut ca cỏc tng lp dõn
c khỏc nhau trong xó hi. Do c hỡnh
thnh t giỏc nờn cỏc t tng phỏp lut
thng phn ỏnh tn ti xó hi mt cỏch sõu
sc, khỏch quan mang tớnh h thng v khoa
hc, vỡ vy nú cú tỏc dng soi sỏng, nh
hng cho tõm lớ phỏp lut. Cỏc ch th cú
tri thc phỏp lut cao s cú kh nng nhn
thc phỏp lut chớnh xỏc v t ú cú thỏi
ỳng i vi i sng nh nc v phỏp lut,
t giỏc thc hin cỏc quy nh phỏp lut vỡ
li ớch ca bn thõn v xó hi.
Tri thc phỏp lut ca ch th xõy dng
phỏp lut cú nh hng trc tip n vic xõy
dng v hon thin h thng phỏp lut ca t
nc. Hin thc khỏch quan ca i sng xó
hi khi c phn ỏnh qua lng kớnh ca cỏc
nh lm lut s chu nh hng ca kin thc,
o c, tõm lớ ca h, do vy, mun xõy
dng c nhng vn bn phỏp lut cú giỏ tr
v tớnh kh thi cao thỡ cỏc ch th tham gia
xõy dng phỏp lut phi cú tri thc phỏp lut
cao. Da vo tri thc phỏp lut ca mỡnh cỏc
ch th cú thm quyn phõn tớch hin thc

khỏch quan, nhn thc i sng xó hi v tt
c cỏc phng din kinh t, chớnh tr, vn hoỏ,
xó hi di gúc phỏp lut, ri hỡnh
thnh h nhng t tng, quan im phỏp
lut nht nh v c mụ hỡnh hoỏ thnh
nhng quy nh phỏp lut phự hp. T tng
phỏp lut giỳp cho cỏc ch th tham gia ban


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 5/2010 5

hnh phỏp lut hiu c quy lut ra i, tn
ti v phỏt trin cú tớnh khỏch quan ca phỏp
lut, vai trũ v cỏc giỏ tr xó hi ca phỏp lut,
bit cỏch mụ hỡnh hoỏ cỏc quy lut ca xó hi
thnh cỏc quy nh phỏp lut. T tng phỏp
lut cũn giỳp nh lm lut kh nng nhn
thc, ỏnh giỏ v i sng phỏp lut, thc
trng ca h thng phỏp lut, tỡnh trng phỏp
ch trong i sng xó hi hin ti t ú
ra nhng cỏch thc v phng hng
hon thin phỏp lut, hon thin c ch thc
thi phỏp lut thớch hp.
H t tng phỏp lut chớnh thng trong
t nc l iu kin nhn thc khoa hc
phỏp lớ, l c s xõy dng v hoch nh
chin lc, chớnh sỏch phỏt trin phỏp lut
trong tng thi kỡ c th. Tri thc phỏp lut
cao cú kh nng nh hng tm nhỡn chin

lc v h thng vn bn phỏp lut trong
tng lai, cỏc nh lm lut cú th d liu
c v cỏc quan h xó hi mi s phỏt sinh
tỡm ra hng iu chnh, to ra s n nh
tng i ca i sng xó hi. Cú th núi
mc hon thin ca phỏp lut cao hay
thp v tớnh n nh ớt hay nhiu ph thuc
vo cỏc hot ng nhn thc, ỏnh giỏ, tng
kt, h thng hoỏ v sỏng to phỏp lut ca
cỏc ch th cú thm quyn.
Quỏ trỡnh xõy dng phỏp lut l quỏ trỡnh
phc tp, khụng phi ch th no cng thc
hin tt c hot ng ny m phi l
nhng ngi cú trỡnh cao, cú s hiu bit
mt cỏch ton din v sõu sc v xó hi cng
nh nhu cu iu chnh bng phỏp lut i
vi cỏc quan h xó hi. T s nhn thc ny
mi giỳp cỏc nh lp phỏp cú kh nng a
ra sỏng kin xõy dng v ban hnh phỏp lut
cú lp lun cht ch, cú cn c khoa hc c
hai gúc lớ lun v thc tin phỏp lut i
vo cuc sng, phỏt huy y nhng giỏ tr
xó hi ca mỡnh.
T tng phỏp lut xó hi ch ngha l
c s truyn ti vo phỏp lut cỏc giỏ tr
o c, nhõn vn v cỏc giỏ tr xó hi khỏc
lm cho phỏp lut tr thnh nhng chun
mc hnh vi v o c xó hi, hỡnh thnh
nờn li sng vn minh, nhõn o, nhõn vn.
Khi cỏc ch th cú thm quyn ban hnh

phỏp lut cho ra i mt vn bn phỏp lut,
h khụng ch a ra nhng quy nh cng
nhc, duy ý chớ m h phi cú c cỏi nhỡn
ton din, sõu sc vn ú di giỏc giỏ
tr o c, nhõn vn ca dõn tc, truyn
ti nhng giỏ tr ú vo cỏc quy nh phỏp
lut mt cỏch chớnh xỏc phỏp lut luụn cú
c s hi ho gia tỡnh v lớ, gia cỏi ch
quan v cỏi khỏch quan, lm cho phỏp lut i
vo i sng mt cỏch d dng. Do vy, cỏc
ch th tham gia xõy dng phỏp lut khụng
nhng phi hiu bit mt cỏch khoa hc v
phỏp lut, v th gii khỏch quan m cũn
phi hiu bit v nhng giỏ tr truyn thng
ca t nc, cú nng lc chuyn ti
chỳng thnh cỏc quy nh phỏp lut mang
tớnh bt buc chung, nhm iu chnh cú
hiu qu cỏc quan h xó hi.
Nh vy, t tng phỏp lut l b , l
nn tng, l c s cho mi quy nh phỏp
lut ra i, tn ti v phỏt huy vai trũ iu
chnh ca nú mi quy phm phỏp lut u
l chun mc giỏ tr ca con ngi. Cú th
núi thụng qua hot ng xõy dng phỏp lut,
ý thc phỏp lut ca ch th cú thm quyn
c chuyn ti vo ni dung cỏc quy nh
phỏp lut, cũn cỏc quy nh phỏp lut l s
kt tinh, phn chiu cỏc giỏ tr lớ lun v thc

nghiªn cøu - trao ®æi
6 t¹p chÝ
luËt häc sè 4/2010
tiễn của các tư tưởng pháp luật mà nhà làm
luật đã nhận thức, đúc kết.
Tư tưởng pháp luật còn tác động tích
cực đến khả năng nhận thức và hành vi của
các chủ thể thực hiện pháp luật, là tiền đề
quan trọng đảm bảo thực hiện pháp luật.
Trên cơ sở nhận thức pháp luật, các chủ thể
hình thành thái độ đối với các quy định của
pháp luật, từ đó xác lập động cơ, mục đích,
lựa chọn phương án xử sự và thực hiện hành
vi pháp luật. Trên thực tế, khi chủ thể có được
những tri thức pháp luật cần thiết, họ sẽ dễ
dàng nhận thức các quy định pháp luật, có
niềm tin vào pháp luật, vào những hoạt động
hợp pháp của mình, từ đó tự giác thực hiện
pháp luật, cũng như vận động mọi người cùng
thực hiện, nếu nhận thức pháp luật của chủ
thể bị hạn chế, không đầy đủ thì có thể dẫn
đến chủ thể có thái độ hoặc hành vi pháp luật
sai lầm. Những chủ thể có ý thức pháp luật tốt
sẽ luôn là những người mẫu mực, luôn có ý
thức sống và làm việc theo pháp luật.
Đối với các chủ thể áp dụng pháp luật,
nếu có tri thức pháp luật cao thì khả năng áp
dụng pháp luật mới chính xác và đạt hiệu
quả cao. Bởi áp dụng pháp luật là hoạt động
phức tạp có ảnh hưởng lớn đến quyền và

nghĩa vụ của các tổ chức và cá nhân do đó
đòi hỏi hoạt động này phải được tiến hành
thận trọng, chính xác trên cơ sở những quy
định chặt chẽ của pháp luật. Trong quá trình
áp dụng pháp luật, tri thức pháp luật giúp
cho chủ thể có thẩm quyền hiểu rõ bản chất
cũng như các tình tiết của vụ việc để giải
quyết đúng đắn, chính xác vấn đề. Nếu
không có tri thức pháp luật phù hợp thì chủ
thể áp dụng sẽ rất khó khăn để hoàn thành
công việc của mình, thậm chí có thể áp dụng
pháp luật không đúng.
Tư tưởng pháp luật còn có vai trò đặc
biệt quan trọng trong trường hợp các quy
phạm pháp luật hiện hành lạc hậu, không
đáp ứng một cách đầy đủ, chính xác những
đòi hỏi của sự phát triển xã hội hoặc trong
những trường hợp cần giải quyết những vụ
việc không có pháp luật điều chỉnh. Khi đó
chủ thể áp dụng pháp luật sẽ dựa vào tri thức
pháp luật của mình, kết hợp với các nguyên
tắc của pháp luật và niềm tin nội tâm để giải
quyết vụ việc phù hợp nhất.
Như vậy, tư tưởng pháp luật luôn giữ vai
trò quan trọng trong đời sống xã hội: Đối với
mỗi người nó là một trong các yếu tố tạo nên
nhân cách, năng lực và trình độ của họ; đối
với tập thể, nó trở thành chất xúc tác tạo nên
sự đoàn kết, gắn bó từ đó phát huy sức mạnh
và năng lực sáng tạo của mỗi thành viên; đối

với quốc gia, nó trở thành vốn quý, là động
lực thúc đẩy tiến bộ xã hội, là cơ sở hình
thành, duy trì và phát triển hệ thống pháp
luật và các hoạt động điều chỉnh pháp luật
tạo điều kiện cho sự ổn định và phát triển
nhanh, bền vững của đất nước.
2. Tư tưởng pháp luật ở Việt Nam hiện nay
Cũng như ở các quốc gia khác, xét về
nguồn gốc thì các tư tưởng pháp luật ở Việt
Nam là sự kết hợp tư tưởng pháp luật nội sinh
xuất phát từ sự phản ánh tồn tại xã hội đặc thù
của Việt Nam và sự tiếp biến các tư tưởng
pháp luật ngoại nhập vào Việt Nam. Do vậy,
trong các tư tưởng pháp luật ở Việt Nam vừa
có yếu tố nội sinh, vừa có yếu tố ngoại nhập,
vừa chứa đựng yếu tố truyền thống, vừa bảo
đảm tính thời đại. Sự hình thành và phát triển
của các tư tưởng pháp luật ở Việt Nam là cả
một quá trình lịch sử lâu dài, phức tạp với
những bước thăng trầm của lịch sử dựng nước
và giữ nước của dân tộc Việt Nam.


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 5/2010 7

Thi kỡ dng nc, t tng, quan im
phỏp lut Vit Nam cũn rt tn mn v ch
yu l nhng t tng phỏp lut liờn quan
n vic phi tp hp cỏc lc lng xõy

dng nh nc c lp, t ch nhm chng
gic ngoi xõm, bo v t nc, phỏt trin
kinh t-xó hi ca cỏc c dõn thi kỡ ny.
Thi kỡ Bc thuc, cỏc t tng phỏp
lut thng tr Vit Nam l t tng phỏp
lut phong kin, phn ỏnh tn ti xó hi ca
xó hi phong kin Vit Nam vi nn sn
xut nụng nghip lc hu, phõn tỏn, manh
mỳn. T tng, quan im phỏp lut thi kỡ
ny xut phỏt t li ớch ca cỏc th lc
phong kin cm quyn trong t nc mi
giai on lch s, cú s cao ch t
qun lng xó v chu nh hng rt ln bi
cỏc t tng chớnh tr-phỏp lớ ca phong kin
Trung Quc, trong ú gi vai trũ ch o v
quan trng nht l cỏc t tng chớnh tr-
phỏp lớ Nho giỏo. Xột v hỡnh thc th hin,
cỏc t tng phỏp lut Vit Nam thi kỡ
ny thng khụng cú s tn ti nhng mụn
phỏi, trng phỏi t tng ln vi cỏ nhõn
nh t tng chuyờn nghip úng vai trũ
i din, thng khụng cú mt h thng lớ
thuyt mang tớnh hc thut v khụng c
trỡnh by mt cỏch tp trung.
(2)

Thi kỡ Phỏp thuc, cỏc t tng phỏp
lut Vit Nam phn ỏnh tn ti xó hi ca
mt nc phong kin l thuc, chm phỏt
trin, chu nh hng ca mt s t tng

chớnh tr-phỏp lớ ca Cng ho Phỏp. Mc dự
Phỏp l nc cng ho dõn ch t sn vi rt
nhiu nhng t tng phỏp lớ tin b song do
thc hin chớnh sỏch thc dõn c nờn nhiu
t tng phỏp lut t sn tin b ó khụng
c ph bin, du nhp v thc hin Vit
Nam thi gian ny.
Thi kỡ sau Cỏch mng thỏng Tỏm nm
1945 n trc thi kỡ i mi: õy l thi
kỡ u tranh ginh c lp dõn tc v xõy
dng ch ngha xó hi Vit Nam. Di s
lónh o ca ng, nhõn dõn Vit Nam ó
tin hnh Cỏch mng thỏng Tỏm thnh cụng,
lp ra Nh nc Vit Nam dõn ch cng ho
v cựng vi nú l h thng phỏp lut mi
c xõy dng trờn c s nhng t tng
phỏp lut mi. Cỏc t tng phỏp lut Vit
Nam cú nhng thay i cn bn theo hng
dõn ch v tin b, cao c lp dõn tc, vỡ
li ớch quc gia, dõn tc, li ớch ngi lao
ng. Ngoi vic k tha nhng t tng
phỏp lut truyn thng ca cha ụng li, cỏc
nh t tng Vit Nam thi kỡ ny cũn chu
nh hng ca mt s t tng phỏp lut tin
b ca Cng ho Phỏp v ca cỏc nc khỏc
trờn th gii trong thi kỡ ny. iu ny
c th hin ngay trong Tuyờn ngụn c
lp m Ch tch H Chớ Minh ó c ngy
2/9/1945 v ni dung ca Hin phỏp nm
1946, ni dung mt s vn bn phỏp lut ca

Nh nc Vit Nam dõn ch cng ho.
Khi Vit Nam chuyn sang thi kỡ xõy
dng ch ngha xó hi min Bc, u tranh
gii phúng min Nam thỡ cú s du nhp nhiu
t tng phỏp lut ca cỏc nc xó hi ch
ngha m ch yu l ca Liờn Xụ v Trung Quc
trờn c s nn tng t tng ca ch ngha
Mỏc-Lờnin. Cỏc t tng phỏp lut ca thi
kỡ ny nhn mnh nhiu n vn u tranh
giai cp, gii phúng ngi lao ng, xoỏ b mi
s ỏp bc, búc lt, xõy dng t nc theo con
ng ca ch ngha xó hi vỡ hnh phỳc ca
nhõn dõn lao ng Vit Nam. Nhiu t tng
phỏp lut thi kỡ ny ó phỏt huy c vai trũ,
tỏc dng ca mỡnh trong vic thc hin nhng


nghiên cứu - trao đổi
8 tạp chí
luật học số 4/2010
lớ tng cng sn tt p. Tuy nhiờn, vn cũn
mt s t tng phỏp lut khụng phự hp,
chỳng thng quỏ cao so vi iu kin hin
ti ca t nc khi ú nờn khú thc hin
hoc cha cú iu kin thc hin c trờn
thc t. Nhng t tng phỏp lut khụng phự
hp ó lm cho cụng cuc xõy dng ch
ngha xó hi Vit Nam núi riờng, cỏc nc
xó hi ch ngha núi chung ó khụng phỏt
trin nh mong mun. t nc phỏt trin

chm, kinh t-xó hi ri vo khng hong,
i sng nhõn dõn gp nhiu khú khn, thiu
thn. iu ny buc cỏc nc xó hi ch
ngha, trong ú cú Vit Nam phi tin hnh
i mi, trong ú cú i mi t duy phỏp lớ.
T khi t nc bc vo thi kỡ i mi
cho n nay t tng phỏp lut Vit Nam
cú s thay i rt ln, nhiu quan nim, quan
im phỏp lut mi c hỡnh thnh v phỏt
trin ỏp ng nhu cu ũi hi ca t nc
trong iu kin mi. Trong xõy dng v hon
thin nh nc v phỏp lut Vit Nam, mt
mt vn tip tc kiờn trỡ, cng c v phỏt trin
nhng t tng phỏp lut da trờn ch ngha
Mỏc-Lờnin v t tng H Chớ Minh, mt
khỏc cú s ci m trong vic tip bin nhng
t tng phỏp lut tin b, phự hp ca nhõn
loi vo iu kin, hon cnh c th ca t
nc. Vỡ vy, cỏc quan nim, quan im phỏp
lut Vit Nam hin nay ó tr nờn a dng,
phong phỳ hn, ỏp ng tớch cc nhu cu i
mi, m ca, hi nhp quc t trong xu
hng ton cu hoỏ trờn cỏc lnh vc khỏc
nhau ca i sng xó hi. Cú th núi t tng
phỏp lut Vit Nam hin nay l s pha trn
ca nhiu t tng phỏp lut khỏc nhau bao
gm: Mt s quan nim, quan im phỏp lut
da trờn nn tng ca ch ngha Mỏc-Lờ nin
v t tng H Chớ Minh vn tip tc c
cng c v phỏt trin, trong ú cú mt s

quan nim khụng cũn phự hp song vn chm
thay i do s nui tic, nớu kộo ca mt s
ngi vỡ nhiu lớ do khỏc nhau; mt s quan
nim, quan im phỏp lut chu nh hng
ca Trung Quc, ca cỏc nc ASEAN, cỏc
nc i tỏc ca Vit Nam trong quan h
song phng cng nh a phng, nht l
quan h kinh t. Nhng quan nim, quan
im phỏp lut c du nhp vo Vit Nam
thi gian qua l vụ cựng phong phỳ v a
dng. Trong s ú cú nhng t tng c
nhn thc v vn dng sỏng to, cú hiu qu
vo iu kin Vit Nam nh xõy dng nh
nc phỏp quyn, xõy dng kinh t th
trng ó phỏt huy c vai trũ tớch cc
trong vic thỳc y t nc phỏt trin song
cng cú nhng t tng c sao chộp mt
cỏch cng nhc, cy ghộp vi vng nờn khụng
phự hp vi iu kin Vit Nam, thm chớ cú
c nhng t tng phỏp lut trỏi truyn thng
ca ngi Vit Nam hoc khụng phự hp vi
iu kin kinh t, vn hoỏ ca ngi Vit
Nam. Mt s t tng, phỏp lut mi xut
hin, c hỡnh thnh t thc tin iu chnh
phỏp lut ca t nc, phn ỏnh tn ti xó
hi Vit Nam ang trong quỏ trỡnh chuyn
i, quỏ trỡnh cụng nghip hoỏ v hin i
hoỏ t nc. Nhng t tng phỏp lut ny
cú nhiu bc t phỏ song ang trong quỏ
trỡnh nh hỡnh nờn cha thc s n nh. Cú

th núi vic t b mt s t tng phỏp lut
c, thay th bi nhng t tng phỏp lut mi
l cuc u tranh t tng khú khn phc tp
gia cỏi mi v cỏi c, gia cỏi c v cỏi
mt, cỏi truyn thng v cỏi hin i. Do vy,
hin nay Vit Nam cú nhiu t tng phỏp


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số 5/2010 9

lut mi ó hỡnh thnh nhng cha hon
thin, cha thc s n nh, mt s t tng
phỏp lut c ang mt dn nhng cha mt
hn, bi nhng t tng phỏp lut c ó in
sõu trong nhn thc v hnh ng ca nhiu
th h ngi Vit Nam.
xõy dng v cng c c cỏc t
tng phỏp lut phự hp trong giai on hin
nay Vit Nam cn chỳ trng nhng vn
c bn sau:
T tng phỏp lut Vit Nam phi tip
tc kiờn trỡ k tha v phỏt huy nhng quan
nim, quan im phỏp lut phự hp ca ch
ngha Mỏc-Lờnin v t tng H Chớ Minh
trong iu kin mi. Mnh dn sa i, thm
chớ loi b nhng quan nim, quan im
phỏp lut khụng cũn phự hp vi thc tin
xõy dng v phỏt trin ca t nc trong
bi cnh hin nay.

y mnh vic nghiờn cu khoa hc
phỏp lớ, nhn thc ỳng n quy lut vn
ng v phỏt trin kinh t, chớnh tr, vn hoỏ,
xó hi, mụi trng ca t nc trong giai
on hin nay cú nhng t tng phỏp
lut ỳng n, phự hp vi iu kin hin
ti. Cỏc vin, cỏc trung tõm nghiờn cu phỏp
lut phi gn vic nghiờn cu lớ lun vi
thc tin, xut phỏt t thc tin, khụng giỏo
iu, kinh vin ch ngha, m phi Chỳ
trng nõng cao tớnh khoa hc, tớnh thc tin
v s mnh dn khỏm phỏ, sỏng to trong
cụng tỏc nghiờn cu khoa hc, nghiờn cu lớ
lun.
(3)
C th l trong quỏ trỡnh cng c,
phỏt trin cỏc t tng phỏp lut ca t
nc cn phi Tip tc i mi t duy, tng
cng tng kt thc tin, nghiờn cu lớ lun,
kp thi lm sỏng t hn nhng vn bc
xỳc v ch ngha xó hi v con ng i lờn
ch ngha xó hi nc ta; v kinh t th
trng nh hng xó hi ch ngha; v
ng cm quyn v cụng tỏc xõy dng
ng; v xõy dng nh nc phỏp quyn xó
hi ch ngha ca nhõn dõn, do nhõn dõn, vỡ
nhõn dõn; v t chc v hot ng ca Mt
trn v cỏc on th nhõn dõn.
(4)

Nghiờn cu mt cỏch thu ỏo, ton din,
y nhng t tng phỏp lut m nhõn
loi ó sỏng to, tng kt tip thu cú chn
lc nhng tinh hoa ca trớ tu nhõn loi trong
lnh vc iu chnh phỏp lut t ú vn dng
sỏng to vo iu kin c th ca Vit Nam.
Phn u xõy dng, phỏt trin cỏc t
tng phỏp lut Vit Nam tr thnh h t
tng phỏp lut tiờn tin, phự hp nht vi
iu kin phỏt trin ca xó hi Vit Nam
trong bi cnh hi nhp v phỏt trin bn
vng v l b phn ca nn vn hoỏ Vit
Nam tiờn tin, m bn sc dõn tc, ỏp
ng yờu cu phỏt trin ca xó hi v con
ngi trong iu kin y mnh cụng nghip
hoỏ, hin i hoỏ v hi nhp kinh t quc
t.
(5)
Cựng vi vic xõy dng phỏt trin cỏc
t tng phỏp lut cũn phi cú k hoch ph
bin, giỏo dc lm cho cỏc t tng phỏp lut
thm sõu vo tng khu dõn c, tng gia ỡnh,
tng cỏn b, ng viờn, cụng chc v mi
ngi dõn Vit Nam./.

(1).Xem: Nguyn Th Vit Hng, Gúp phn nhn
din lch s t tng phỏp lớ Vit Nam, Tp chớ nh
nc v phỏp lut, s 7/2009, tr. 4.
(2).Xem: Nguyn Th Vit Hng, Tld, tr. 11.
(3).Xem: ng cng sn Vit Nam, Vn kin i hi

i biu ton quc ln th X, Nxb. Chớnh tr quc gia,
H Ni, 2006, tr. 284.
(4).Xem: ng cng sn Vit Nam, Tld, tr. 284.
(5).Xem: ng cng sn Vit Nam, Tld, tr. 213.