Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh XNK của Công ty XHK.doc

Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
LỜI NÓI ĐẦU
Việc chuyển sang nền kinh tế mở vận hành theo cơ
chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng
xã hội chủ nghĩa, cùng với đó là sự phát triển của hàng loạt
các loại hình doanh nghiệp mới: doanh nghiệp tư nhân,
công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần.. và kéo theo
sự sôi động của một thị trường tràn ngập hàng hoá. Vì
vậy,khó khăn của các doanh nghiệp Nhà nước là điều
không tránh khỏi. Để tồn tại và phát triển trong nền kinh tế
thị trường mang đầy tính cạnh tranh thì không có con
đường nào khác là phải nâng cao khả năng cạnh tranh qua
việc nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp. Điều này càng mang tầm quan trọng đặc biệt đối
với các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu.
Thông qua xuất nhập khẩu chúng ta có điều kiện
nắm bắt và tiếp cận những thành tựu khoa học kỹ thuật trên
thế giới, thúc đẩy sản xuất trong nước ngày càng hiện đại
phát triển, kích thích và mở rộng nhu cầu trong nước, đưa
cuộc sống con người ngày càng văn minh hiện đại, khai
thác triệt để tiềm năng và thế mạnh của đất nước và thế giới
trên cơ sở phân công lao động quốc tế và chuyên môn hoá
quốc tế.
Xu hướng toàn cầu hoá nền kinh tế thế giới và việc
hội nhập vào các tổ chức tự do hoá mậu dịch AFTA, APEC
đã đưa hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu của nước ta
sang một giai đoạn phát triển mới có nhiều thuận lợi nhưng
cũng không ít khó khăn. Do đó đòi hỏi phải điều chỉnh lại
hoạt động xuất nhập khẩu để hoạt độngxuất nhập khẩu thực

1
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
sự mang lại hiệu quả to lớn cho việc phát triển kinh tế xã
hội đất nước.
Nhận thức được sự phức tạp và tầm quan trọng của
hoạt động xuất nhập khẩu, cũng như trước đòi hỏi thực tế
của việc hoàn thiện, nâng cao hiệu quả của công tác xuất
nhập khẩu, cùng với kiến thức được trang bị tại nhà trường
và những tìm hiểu thực tế trong đợt thực tập cuôí khoá tại
Công ty Xuất nhập khẩu và Tư vấn - Dịch vụ Đo đạc Bản
đồ, để đi sâu nghiên cứu vấn đề hiệu quả kinh doanh xuất
nhập khẩu tôi mạnh dạn chọn đề tài nghiên cứu "Một số
giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh
doanh xuất nhập khẩu của Công ty Xuất nhập khẩu và
Tư vấn - Dịch vụ Đo đạc Bản đồ ". Đề tài này nhằm mục
đích trình bày những vấn đề cốt lõi của nghiệp vụ kinh
doanh xuất nhập khẩu, thực trạng của hoạt động xuất nhập
khẩu ở Công ty Xuất nhập khẩu và Tư vấn - Dịch vụ Đo
đạc Bản đồ, từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao
hiệu quả hoạt động xuất nhập khẩu của Công ty Xuất nhập
khẩu và Tư vấn - Dịch vụ Đo đạc Bản đồ.
Luận văn tốt nghiệp được chia làm ba chương
chính:
Chương I : Lý luận chung về hiệu quả hoạt
động kinh doanh xuất nhập khẩu.
Chương II : Phân tích và đánh giá hiệu quả hoạt
động kinh doanh xuất nhập khẩu ở Công ty Xuất nhập
khẩu và Tư vấn - Dịch vụ Đo đạc Bản đồ.

2
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
Chương III : Một số biện pháp nhằm nâng cao
hiệu quả hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu ở Công
ty Xuất nhập khẩu và Tư vấn - Dịch vụ Đo đạc Bản đồ.
Đề tài này được hoàn thành dưới sự hướng dẫn của
PGS.Tiến sỹ Nguyễn Kế Tuấn và với sự giúp đỡ của cô
Trần thị Kim Dung- Kế toán trưởng - Công ty Xuất nhập
khẩu và Tư vấn Dịch vụ Đo đạc Bản đồ.
Đây là một đề tài rộng và phức tạp, lại do những hạn
chế về trình độ cũng như thời gian nên chắc chắn sẽ không
tránh khỏi những khiếm khuyết.
Kính mong được sự góp ý, bổ sung của các thày cô
để đề tài được hoàn thiện hơn.

3
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ HIỆU
QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH XUẤT
NHẬP KHẨU
I. XUẤT NHẬP KHẨU VÀ VAI TRÒ TRONG
QUÁ TRÌNH CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN ĐẠI HOÁ.
1. Bản chất và tính tất yếu khách quan của kinh
doanh xuất nhập khẩu.
1.1 Khái niệm kinh doanh xuất nhập khẩu.
Kinh doanh xuất nhập khẩu là sự trao đổi hàng hoá,
dịch vụ giữa các nước thông qua hành vi mua bán. Sự trao
đổi đó là một hình thức của mối quan hệ xã hội và phản ánh

sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế giữa những người sản xuất
hàng hoá riêng biệt của các quốc gia.
Kinh doanh xuất nhập khẩu là sự mở rộng của các
quan hệ mua bán trong nước và ngoài nước. Trước đây, khi
chưa có quan hệ trao đổi hàng hoá, cá nhân mỗi con người
cũng như mỗi quốc gia đều tự thoả mãn lấy các nhu cầu của
mình, lúc đó mọi nhu cầu của con người cũng như của quốc
gia bị hạn chế. Quan hệ mua bán trao đổi hàng hoá xuất
hiện khi có sự ra đời cuả quá trình phân công lao động xã
hội và chuyên môn hoá, sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất.
Cùng với sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật và tác động của
những quy luật kinh tế khách quan, phạm vi chuyên môn

4
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
hóa và phân công lao động xã hội ngày càng rộng, nó vượt
ra khỏi một nước và hình thành nên các mối quan hệ giao
dịch quốc tế. Chuyên môn hoá và phân công lao động quốc
tế càng sâu sắc, các mối quan hệ quốc tế càng được mở
rộng, các nước càng có sự phụ thuộc lẫn nhau và hình
thành các mối quan hệ buôn bán với nhau.
Kinh doanh xuất nhập khẩu là quá trình buôn bán
giữa các nước với nhau, là lĩnh vực phân phối, lưu thông
hàng hoá với nước ngoài .

1.2 Tính tất yếu khách quan của kinh doanh xuất
nhập khẩu.
Kinh doanh xuất nhập khẩu là quá trình trao đổi
hàng hoá giữa các nước thông qua buôn bán nhằm mục

đích kinh tế tối đa. Trao đổi hàng hoá là một hình thức của
các mối quan hệ kinh tế xã hội và phản ánh sự phụ thuộc
lẫn nhau giữa những người sản xuất kinh doanh hàng hoá
riêng biệt của các quốc gia. Kinh doanh xuất nhập khẩu là
lĩnh vực quan trọng nhằm tạo điều kiện cho các nước tham
gia vào phân công lao động quốc tế, phát triển kinh tế và
làm giàu cho đất nước.
Ngày nay, khi quá trình phân công lao động quốc
tế đang diễn ra hết sức sâu sắc, kinh doanh xuất nhập khẩu
được xem như là một điều kiện tiền đề cho sự phát triển

5
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
kinh tế của mọi quốc gia. Thực tế cho thấy, không một
quốc gia nào có thể tồn tại chứ chưa nói gì đến phát triển
nếu tự cô lập mình không quan hệ kinh tế với thế giới. Kinh
doanh xuất nhập khẩu đã trở thành vấn đề sống còn vì nó
cho phép thay đổi cơ cấu sản xuất và nâng cao mức tiêu
dùng cuả dân cư một quốc gia. Bí quyết thành công trong
chiến lược phát triển kinh tế của nhiều nước là mở rộng thị
trường quốc tế và tăng nhanh xuất khẩu sản phẩm hàng hoá
qua chế biến có hàm lượng kỹ thuật cao.
Sự ra đời và phát triển của kinh doanh xuất nhập
khẩu gắn liền với quá trình phân công lao động quốc tế. Xã
hội càng phát triển, phân công lao động quốc tế diễn ra
ngày càng sâu sắc. Điều đó phản ánh mối quan hệ phụ
thuộc kinh tế ngày càng tăng lên. Kinh doanh xuất nhập
khẩu cũng vì thế mà ngày càng mở rộng và phức tạp.
Kinh doanh xuất nhập khẩu xuất hiện từ sự đa dạng

về điều kiện tự nhiên và xã hội giữa các quốc gia. Chính sự
khác nhau đó nên đều có lợi là mỗi nước chuyên môn hoá
sản xuất những mặt hàng cụ thể phù hợp với điều kiện sản
xuất và xuất nhập khẩu hàng hoá của mình để xuất nhập
khẩu những hàng hoá cần thiết khác. Điều quan trọng là
mỗi nước phải xác định cho được những mặt hàng nào mà
nước mình có lợi nhất trên thị trường cạnh tranh quốc tế.
Sự gia tăng của hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu xét
về kim ngạch cũng như chủng loại hàng hoá đã làm cho
vấn đề lợi ích của mỗi quốc gia được xem xét một cách đặc
biệt chú trọng hơn. Nhiều câu hỏi đã được đặt ra: Tại sao

6
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
Mỹ lại nhập cà phê và xuất lương thực? Tại sao Nhật lại
xuất hàng công nghiệp và chỉ nhập nguyên liệu thô? Tại
sao một nền kinh tế kém phát triển như Việt Nam lại có thể
hy vọng đẩy mạnh kinh doanh xuất nhập khẩu? Lý thuyết
lợi thế so sánh của nhà kinh tế học David Ricardo (1817 )
đã giải thích một cách căn bản và có hệ thống những câu
hỏi này.
Theo thuyết lợi thế so sánh, nếu một quốc gia có
hiệu quả thấp hơn so với các quốc gia khác trong sản xuất
hầu hết các loại sản phẩm, thì quốc gia đó vẫn có thể tham
gia vào kinh doanh xuất nhập khẩu để tạo ra lợi ích của
mình. Nghĩa là, nếu quốc gia này tham gia vào kinh doanh
xuất nhập khẩu thì nó có thể thu được lợi ích không nhỏ.
Khi tham gia vào kinh doanh xuất nhập khẩu, quốc gia có
hiệu quả thấp trong sản xuất tất cả các loại hàng hoá sẽ

chuyên môn hoá sản xuất và xuất khẩu các loại hàng hoá
mà việc sản xuất chúng có ít bất lợi nhất ( đó là những hàng
hóa có lợi thế tương đối ) và nhập khẩu các loại hàng hoá
mà việc sản xuất chúng bất lợi lớn nhất ( đó là các hàng hoá
không có lợi thế tương đối ). Khi tham gia vào kinh doanh
xuất nhập khẩu, các quốc gia này sẽ thu được lợi ích không
nhỏ.
Lý thuyết lợi thế tương đối ( hay so sánh ) của
David Ricardo đã giải thích được cơ chế lợi ích khi kinh
doanh xuất nhập khẩu diễn ra giữa các quốc gia có điều
kiện sản xuất khác nhau. Tuy nhiên, người ta cũng thấy
rằng, kinh doanh xuất nhập khẩu vẫn diễn ra giữa các quốc

7
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
gia khi giữa chúng có các điều kiện sản xuất khá giống
nhau. Chẳng hạn, sự trao đổi buôn bán ô tô là khá phát triển
giữa Mỹ và Nhật; điều tương tự cũng xảy ra đối với mặt
hàng điện tử giữa các nước Tây Âu. Rõ ràng là, không có
thế lực nào bắt buộc hai nước phải buôn bán với nhau nếu
một nước không có lợi. Các quốc gia hoàn toàn tự do trong
việc lựa chọn mặt hàng cũng như đối tác buôn bán có khả
năng đem lại lợi ích cao cho họ.
Những lợi ích mà kinh doanh xuất nhập khẩu đem
lại đã làm cho thương mại và thị trường thế giới trở thành
nguồn lực của nền kinh tế quốc dân, là nguồn tiết kiệm
nước ngoài, là nhân tố kích thích sự phát triển của lực
lượng sản xuất, của khoa học công nghệ. Kinh doanh xuất
nhập khẩu vừa là cầu nối kinh tế của mỗi quốc gia với các

nước khác trên toàn thế giới, vừa là nguồn hậu cần cho sản
xuất và đời sống của toàn xã hội văn minh hơn, thịnh
vượng hơn. Chính vì vậy, nó được coi là bộ phận của đời
sống hàng ngày.
Nhận thức rõ ràng những điều đó, Đảng và Nhà nước
ta đã có những bước đi đúng đắn trong đường lối đối ngoại
của mình. Với chính sách đa dạng hoá và đa phương hoá
các quan hệ kinh tế quốc tế, mở cửa đã làm cho nền kinh tế
nước ta sống dậy, hoạt động ngoại thương trong những năm
qua đã thu hút được những thành tựu đáng kể. Chính vì
vậy, tại Đại hội Đảng lần thứ VIII, Đảng ta đã khẳng định "
Tiếp tục thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, mở
rộng, đa phương hoá, đa dạng hoá các quan hệ đối ngoại
với tinh thần Việt Nam muốn làm bạn với tất cả các nước

8
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
trong cộng đồng thế giới, phấn đấu vì hoà bình, độc lập và
phát triển. Hợp tác nhiều mặt song phương và đa phương
với các nước, các tổ chức quốc tế và khu vực trên nguyên
tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của
nhau, giải quyết các vấn đề tồn tại và tranh chấp bằng
thương lượng." ( Văn kiện Đại hội VIII Đảng Cộng sản
Việt Nam ).
2.Các hình thức xuất khẩu, nhập khẩu chủ yếu
2.1 Các hình thức nhập khẩu
- Nhập khẩu uỷ thác
- Nhập khẩu trực tiếp
- Nhập khẩu đổi hàng

- Nhập khẩu tái xuất
2.2 Các hình thức xuất khẩu
- Xuất khẩu hàng hoá dưới các hình thức trao đổi
hàng hoá, hợp tác sản xuất và gia công quốc tế.
- Xuất khẩu thiết bị toàn bộ, thiết bị lẻ, vật tư phụ
tùng cho sản xuất.
- Chuyển khẩu- tạm nhập tái xuất.
- Các dịch vụ như làm đại lý, uỷ thác cho các tổ
chức nước ngoài.
- Hoạt động kinh doanh của các tổ chức kinh tế Việt
Nam ở nước ngoài.

9
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
3.Nội dung công tác xuất nhập khẩu hàng hoá ở các
doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu .
3.1 Nội dung hoạt động xuất nhập khẩu .
Thông thường nội dung hoạt động bao gồm các
nội dung sau:
3.1.1. Nghiên cứu thị trường
Khác với mua bán trong nước, kinh doanh nhập
khẩu diễn ra trên thị trường thế giới, người kinh doanh
thường ở các nước khác nhau, hàng hoá buôn bán được
chuyển qua biên giới của mỗi nước,mỗi nước lại có một
chính sách, thể lệ và tập quán thương mại khác nhau.
Người kinh doanh phải giải đáp nhiều câu hỏi như: Mua
bán hàng hoá gì ? ở đâu ? với ai ? vào thời điểm nào ? giá
cả và chất lượng ra sao ? thanh toán bằng hình thức gì,
đồng tiền nào ? ... Công việc nghiên cứu thị trường bao

gồm:
a1. Nghiên cứu thị trường trong nước
Trước hết doanh nghiệp phải nắm chắc tình hình
trong nước về các mặt có liên quan đến việc xuất nhập
khẩu
- Nhận biết hàng hoá xuất nhập khẩu
- Doanh nghiệp nắm chắc các chính sách, chế độ tập
quán của nước liên quan đến việc xuất nhập khẩu hàng hoá.
a2. Nghiên cứu thị trường nước ngoài

10
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
Nghiên cứu thị trường nước ngoài theo các khía
cạnh chủ yếu: đặc tính hàng hoá, thị hiếu của khách hàng,
chính sách tập quán thương mại, tình hình tài chính, tín
dụng, điều kiện chuyên chở và bốc xếp, nắm chắc các điều
kiện về phẩm chất và chủng loại hàng, đặc tính thị trường
như dung lượng thị trường, giá thị trường.
a3. Lựa chọn đối tượng giao dịch.
Trên cùng một thị trường, cùng một loại hàng có
rất nhiều nhà kinh doanh khác nhau, vì vậy khi lựa chọn
cần tìm hiểu về: thái độ chính trị của đối tượng giao dịch,
khả năng kinh tế , loại hình doanh nghiệp, phạm vi kinh
doanh, vốn và cơ sở vật chất kỹ thuật của đối tác , uy tín
của đối tác trên thị trường đó. Lựa chọn đối tượng giao dịch
nên dùng các phương pháp như qua sách báo, tài liệu, qua
tư vấn của nhà nước , qua điều tra trực tiếp hoặc buôn bán
thử để tìm hiểu dần.
3.1.2. Lập phương án giao dịch

Lập kế hoạch cụ thể để tiến hành hoạt động giao
dịch gồm nhiều chi tiết trong đó có các vấn đề sau:
- Lựa chọn mặt hàng kinh doanh xuất hoặc nhập khẩu
- Xác định số lượng hàng xuất hoặc nhập khẩu

11
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
- Lựa chọn thị trường - khách hàng - phương thức giao
dịch .
- Lựa chọn thời điểm, thời gian giao dịch.
- Các biện pháp để đạt mục tiêu lựa chọn trên như
chiêu đãi, mời khách, quảng cáo, đầu tư xây dựng cơ sở vật
chất...
- Những tính toán để luận chứng cho các mục tiêu và
các biện pháp trên dự báo kết quả công việc giao dịch phải
xác định.
3.1.3. Giao dịch, đàm phán trước khi ký kết hợp đồng.
3.1.4. Ký kết hợp đồng xuất nhập khẩu hàng hoá
Việc giao dịch đàm phán nếu có kết quả sẽ dẫn tới
việc ký kết hợp đồng mua bán ngoại thương. Hình thức văn
bản của hợp đồng là bắt buộc đối với các đơn vị xuất nhập
khẩu của nước ta trong quan hệ với nước ngoài
3.1.5. Tổ chức thực hiện hợp đồngxuất nhập khẩu
Sau khi đã ký kết hợp đồng, các bên có nghĩa vụ thực
hiện hợp đồng.
3.2 Quy trình xuất nhập khẩu hàng hoá.
Quy trình xuất khẩu hàng hoá được biểu diễn qua
sơ đồ sau:

12
Tạo nguồn h ng v khách h ng xuà à à ất khẩu
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

13
Đ m phán ký kà ết hợp đồng xuất khẩu
khâu
Những thủ tục cần thiết cho hợp đồng xuất khẩu
Buộc bên nhập khẩu mở L/C nếu thanh toán theo L/C
Xin giấy phép xuất khẩu
Chuẩn bị h ng xuà ất khẩu
Thuê t u là ưu cước nếu giá CIF
Kiểm tra chất lượng h ng xuà ất khẩu
Mua bảo hiểm
L m thà ủ tục hải quan
Giao nhận h ng và ới t uà
L m thà ủ tục thanh toán
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
Quy trình nhập khẩu hàng hoá được biểu diễn qua
sơ đồ sau:


14
Lựa chọn đối tác
Ký kết hợp đồng
Những hướng dẫn cần thiết l m già ấy tờ thủ
tục
Mở tín dụng

Phái t u à đến tiếp nhận vận chuyển h ng hoáà
L m bà ảo hiểm vận chuyển h ng hoáà
H ng à đến
Kiểm tra chứng từ v trà ả tiền
Thủ tục hải quan
Khai báo hải quan Nghiệm thu h ng hóaà L m thà ủ tục hải quan
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí

Nếu nhập khẩu uỷ thác thỉ từ bước thủ tục hải quan ta thêm bước:
4. Vai trò xuất nhập khẩu trong quá trình công
nghiệp hoá- hiện đại hoá ở nước ta.
Xuất nhập khẩu hàng hoá là một hoạt động nằm
trong lĩnh vực phân phối và lưu thông hàng hoá của một
quá trình tái sản xuất mở rộng nhằm mục đích liên kết sản

15
Bồi thường nhập khẩu
Giao h ngà
cho khách
h ngà
Quyết toán
bằng ngoại
tệ
Thời gian
quyêt toán
Tính ra tiền
trong nước
(theo nội tệ )
Khách h ng nhà ận, kiểm tra, xử lý

Nhận tiền hoa hồng ( tiền mặt hoặc chứng từ)
Thời kỳ thanh toán chứng từ
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
xuất với tiêu dùng của nước này với nước khác. Hoạt động
đó không chỉ diễn ra giữa các cá thể riêng biệt mà là có sự
tham gia của toàn bộ hệ thống kinh tế với sự điều hành của
Nhà nước.
Chính vì vậy, xuất nhập khẩu có vai trò to lớn
trong sự phát triển kinh tế xã hội của mỗi quốc gia. Nền sản
xuất xã hội một nước phát triển như thế nào phụ thuộc rất
lớn vào lĩnh vực hoạt động kinh doanh này. Thông qua xuất
nhập khẩu có thể làm tăng ngoại tệ thu được, cải thiện cán
cân thanh toán, tăng thu cho ngân sách nhà nước, kích thích
đổi mới công nghệ, tiếp cận được phương thức quản lý và
kinh doanh mới, cải biến cơ cấu kinh tế, tạo thêm công ăn
việc làm, tạo sự cạnh tranh của hàng hoá nội và ngoại, nâng
cao mức sống của người dân.
Đối với những nước mà trình độ phát triển kinh tế
còn thấp như nước ta, những nhân tố tiềm năng : tài nguyên
thiên nhiên, lao động. Những yếu tố thiếu hụt : vốn, kỹ
thuật, thị trường và khả năng quản lý. Chiến lược xuất nhập
khẩu có vai trò quan trọng đối với nước ta, đặc biệt trong
quá trình công nghiệp hoá- hiện đại hoá hiện nay. Về thực
chất chiến lược này là giải pháp mở cửa nền kinh tế nhằm
tranh thủ vốn và kỹ thuật của nước ngoài, kết hợp chúng
với tiềm năng trong nước về lao động và tài nguyên thiên
nhiên để tạo ra sự tăng trưởng mạnh cho nền kinh tế góp
phần rút ngắn khoảng cách chênh lệch với các nước giàu.
Với định hướng phát triển kinh tế xã hội của Đảng,

chính sách kinh tế đối ngoại nói chung và thương mại nói

16
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
riêng phải được coi là một chính sách cơ cấu có tầm quan
trọng chiến lược nhằm phục vụ quá trình phát triển của nền
kinh tế quốc dân. Chính sách xuất nhập khẩu phải tranh thủ
được tới mức cao nhất nguồn vốn kỹ thuật, công nghệ tiên
tiến của nước ngoài nhằm thúc đẩy sản xuất hàng hoá phát
triển, giải quyết việc làm cho người lao động.
I. CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ HOẠT
ĐỘNG XUẤT NHẬP KHẨU.
1. Quan điểm về hiệu quả.
1.1. Hiệu quả kinh doanh
Khi đề cập đến vấn đề hiệu quả có thể đứng trên
nhiều góc độ khác nhau để xem xét. Nếu xét theo hiệu quả
cuối cùng thì hiệu quả kinh tế là hiệu số giữa kết quả thu về
và chi phí bỏ ra để đạt được kết quả đó, trong đó kết quả
chỉ phản ánh kết quả kinh tế thu được như doanh thu bán
hàng. Đứng trên góc độ này thì phạm trù hiệu quả đồng
nhất với phạm trù lợi nhuận. Hiệu quả kinh doanh cao hay
thấp tuỳ thuộc vào trình độ tổ chức hoạt động sản xuất kinh
doanh và tổ chức quản lý trong các doanh nghiệp.
Nếu đứng trên góc độ yếu tố riêng lẻ để xem xét thì
hiệu quả thể hiện trình độ và khả năng sử dụng các yếu tố
đó trong quá trình sản xuất và kinh doanh, nó phản ảnh kết
quả kinh tế thu được từ việc sử dụng các yếu tố tham gia
vào hoạt động sản xuất kinh doanh.
Chỉ tiêu hiệu quả là một chỉ tiêu chất lượng tổng

hợp phản ánh trình độ lợi dụng các yếu tố tham gia quá

17
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
trình sản xuất, kinh doanh đồng thời là phạm trù kinh tế gắn
liền với sản xuất hàng hoá, phản ánh trình độ của nền sản
xuất hàng hoá, sản xuất hàng hoá có phát triển hay không là
do hiệu quả đạt được cao hay thấp, chỉ tiêu hiệu quả phản
ánh cả về mặt định lượng và cả về mặt định tính. Về mặt
định lượng, hiệu quả kinh tế của sản xuất kinh doanh phản
ánh mối tương quan giữa kết quả thu được và chi phí bỏ ra.
Về mặt định tính, nó phản ánh ảnh hưởng của hoạt động
sản xuất kinh doanh đối với việc giải quyết những yêu cầu
và mục tiêu kinh tế, những mục tiêu và yêu cầu chính trị -
xã hội.
Khi đứng trên phạm vi khác nhau để xem xét vấn đề
hiệu quả thì có thể chia hiệu quả ra nhiều loại khác nhau:
- Nếu đứng trên phạm vi toàn xã hội và nền kinh tế
quốc dân để xem xét thì phạm vi hiệu quả sẽ là hiệu quả
kinh tế xã hội và hiệu quả chính trị. Cả hai hiệu quả này
đều có vị trí quan trọng trong việc phát triển kinh tế xã hội
đất nước. Trong thời kỳ bao cấp nước ta quá coi trọng hai
hiệu quả này trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong
điều kiện hiện nay thực hiện nền kinh tế nhiều thành phần
theo định hướng xã hội chủ nghĩa, các doanh nghiệp đặc
biệt là các doanh nghiệp nhà nước bên cạnh việc bảo đảm
hiệu quả kinh tế, hiệu quả kinh doanh cần phải chú ý đến
hiệu quả kinh tế xã hội và hiệu quả chính trị. Đối với các
nước tư bản chủ nghĩa, các doanh nghiệp hoạt động đều

nhằm mục đích hiệu quả kinh tế và hiệu quả kinh doanh,
còn một số doanh nghiệp nhà nước nhằm thực hiện một số
chỉ tiêu về hiệu quả kinh tế xã hội.

18
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
- Nếu đứng trên phạm vi từng yếu tố, từng doanh
nghiệp riêng lẻ thì có phạm trù hiệu quả kinh tế và phạm
trù hiệu quả kinh doanh.
Hiệu quả kinh tế là những lợi ích kinh tế đạt được
sau khi bù đắp các khoản chi về lao động xã hội. Hiệu quả
kinh tế được xác định thông qua so sánh giữa các chỉ tiêu
phản ánh kết quả kinh doanh với chi phí bỏ ra.
Hiệu quả kinh doanh là phạm trù kinh tế phản ánh
những lợi ích đạt được từ các hoạt động kinh doanh của các
doanh nghiệp, hiệu quả kinh doanh chính là hiệu quả lao
động xã hội được xác định bằng việc so sánh giữa lượng
lao động hữu ích cuối cùng thu được với hao phí lao động
xã hội.
Như vậy đứng trên các khía cạnh khác nhau người
ta có thể có quan điểm về hiệu quả khác nhau. Tuy nhiên
trong lĩnh vực quản lý khi giải quyết vấn đề hiệu quả cần
phải kết hợp hài hoà giữa lợi ích trước mắt với lợi ích lâu
dài, giữa lợi ích trung ương với lợi ích địa phương, giữa lợi
ích cá nhân, lợi ích tập thể với lợi ích quốc gia.
1.2. Hiệu quả kinh doanh xuất nhập khẩu.
Hiện nay ở nước ta kinh doanh thương mại quốc tế có
vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế quốc dân. Vì
vậy, Nghị Quyết Đại hội Đảng lần thứ VIII nhấn mạnh:"

Mở rộng và nâng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại. Mở rộng
thị trường xuất nhập khẩu, tăng khả năng xuất khẩu các mặt
hàng đã qua chế biến sâu, tăng sức cạnh tranh của hàng hoá

19
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
và dịch vụ..."( Văn kiện Đại hội Đảng VIII- Nhà xuất bản
Chính trị Quốc gia - 1996)
Vì vậy, nâng cao hiệu quả kinh doanh thương mại quốc
tế là một nhân tố quyết định để tham gia phân công lao
động quốc tế, thâm nhập thị trường nước ngoài. Nâng cao
hiệu quả hoạt động kinh doanh thương mạI quốc tế còn là
yêu cầu tất yếu của việc thực hiện quy luật tiết kiệm.
Kinh doanh thương mại quốc tế chiếm một vị trí quan
trọng trong tái sản xuất xã hội.
Khi sản xuất các hàng hoá để xuất khẩu, các quốc gia
bỏ ra những chi phí nhất định. Các tỷ lệ trao đổi ( mua
bán ) được hình thành trên cơ sở giá cả quốc tế. Mức giá và
tương quan của nó khác với giá trong nội bộ của nước xuất
khẩu. Mặt khác, sản phẩm nhập khẩu tham gia vào lưu
thông hàng hoá trong nước và tham gia vào quá trình tái
sản xuất xã hội, thực tế không tái sản xuất tại nước đó.
Kinh doanh thương mại quốc tế thông qua hoạt động
xuất khẩu, nhập khẩu đem lại cho nền kinh tế quốc dân nói
chung bằng cách làm đa dạng hoá hoặc làm tăng khối
lượng giá trị sử dụng cho nền kinh tế quốc dân và mặt khác
làm tăng thu nhập quốc dân nhờ tranh thủ được lợi thế so
sánh trong trao đổi đối với nước ngoài, tạo thêm tích luỹ
cho quá trình tái sản xuất trong nước, góp phần cải thiện

đời sống nhân dân trong nước.
Với đặc thù của kinh doanh xuất nhập khẩu, hoạt động
kinh doanh này phụ thuộc rất nhiều vào điều kiện kinh tế,

20
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
chính trị, xã hội, môi trường văn hoá của các tác nhân nước
ngoài. Vì vậy, khi thực hiện hoạt động kinh doanh này cần
phải xem xét tổng quan các tác nhân ảnh hưởng đến nó để
có các phương pháp làm việc và giải quyết công việc tối
ưu, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh này
ngày càng phát triển phù hợp với xu thế chung của thời đại
và định hướng của Đảng và Nhà nước ta.
Xét về mặt lý luận, nội dung cơ bản của hiệu quả kinh
tế trong kinh doanh thương mại quốc tế là góp phần đắc lực
thúc đẩy nhanh năng suất lao động xã hội và tăng thu nhập
quốc dân có thể sử dụng, qua đó tạo thêm nguồn tích lũy
cho sản xuất và nâng cao mức sống trong nước.
2. Phương pháp đánh giá hiệu quả
2.1 Các quan điểm cơ bản trong việc đánh giá hiệu
quả sản xuất kinh doanh.
Hiệu quả sản xuất kinh doanh là một chỉ tiêu chất
lượng tổng hợp có liên quan đến nhiều yếu tố khác nhau,
do đó khi đánh giá hiệu quả cần quán triệt những quan
điểm sau:
- Bảo đảm thống nhất giữa nhiệm vụ chính trị và
nhiệm vụ kinh doanh trong việc nâng cao hiệu quả sản xuất
kinh doanh.
Do đặc điểm của nước ta là phát triển nền kinh tế

thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa cho nên đòi
hỏi việc nâng cao hiệu quả kinh doanh phải xuất phát từ
mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế xã hội của Đảng và

21
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
Nhà nước. Nó thể hiện trước hết các doanh nghiệp, đặc biệt
là doanh nghiệp nhà nước phải thực hiện các chỉ tiêu pháp
lệnh hoặc các đơn hàng nhà nước giao hoặc các hợp đồng
kinh tế nhà nước ký kết với các doanh nghiệp vì đó là nhu
cầu, là điều kiện để phát triển cân đối nền kinh tế quốc dân,
nền kinh tế hàng hoá. Những nhiệm vụ kinh tế và chính trị
nhà nước giao cho doanh nghiệp đòi hỏi doanh nghiệp
trước hết việc sản xuất kinh doanh cần phải hướng tới đáp
ứng được nhu cầu của nền kinh tế, của thị trường trong
nước, lợi ích quốc gia.
- Bảo đảm sự kết hợp hài hoà giữa lợi ích cá nhân,
lợi ích tập thể với lợi ích xã hội
Quan điểm này đòi hỏi việc nâng cao hiệu quả sản
xuất kinh doanh. trước hết nhằm đáp ứng bảo đảm lợi ích
cá nhân, tập thể người lao động nhưng cũng không phải vì
thế mà gây tổn thương đến lợi ích quốc gia mà cần phải gắn
chặt lợi ích quốc gia khi nâng cao lợi ích cá nhân, lợi ích
tập thể. Đồng thời cũng không vì lợi ích xã hội mà làm tổn
thương đến lợi ích tập thể, lợi ích cá nhân người lao động.
- Bảo đảm tính toàn diện và hệ thống trong việc
nâng cao hiệu quả kinh doanh
Quan điểm này đòi hỏi việc nâng cao hiệu quả
kinh doanh cần phải xuất phát và bảo đảm yêu cầu nâng

cao hiệu quả của nền sản xuất của ngành, của địa phương
và cơ sở. Trong từng đơn vị cơ sở khi đánh giá hiệu quả
kinh doanh cần phải xem xét đầy đủ các mối quan hệ qua

22
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
lại, tác động của các tổ chức , lĩnh vực trong một hệ thống
theo những mục tiêu nhất định.
- Bảo đảm tính thực tiễn trong việc nâng cao hiệu
quả kinh doanh.
Quan điểm này đòi hỏi khi đánh giá và xác định
các mục tiêu, biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh cần
phải xuất phát từ đặc điểm kinh tế xã hội của ngành, của
địa phương và những khả năng thực tế của doanh nghiệp
trong từng thời kỳ. Có như vậy các chỉ tiêu nâng cao hiệu
quả kinh doanh mà doanh nghiệp đề ra mới có cơ sở khoa
học và thực tiễn để thực hiện.
- Phải căn cứ vào kết quả cuối cùng cả về giá trị và
hiện vật để đánh giá hiệu quả kinh doanh.
Quan điểm này đòi hỏi khi đánh giá hiệu quả kinh
doanh một mặt cần phải căn cứ vào số lượng sản phẩm đã
tiêu thụ, mặt khác phải căn cứ vào số lượng sản phẩm đã
sản xuất ra, số lượng sản phẩm dở dang, bán thành phẩm để
xác định chỉ tiêu hiệu quả về mặt hiện vật.
2.2 Các mối quan hệ kinh tế chủ yếu cần phải giải
quyết khi nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh trong
các doanh nghiệp.
Hiệu quả kinh tế là một chỉ tiêu chất lượng tổng
hợp, có liên quan đến tất cả các lĩnh vực hoạt động sản xuất

kinh doanh của các doanh nghiệp do đó chịu tác động của
nhiều nhân tố khác nhau. Để nâng cao hiệu quả kinh doanh

23
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
trong các doanh nghiệp cần phải thực hiện các mối quan hệ
kinh tế chủ yếu sau đây:
- Mối quan hệ giữa các hàng hoá tiêu thụ trên thị
trường với hàng hoá sản xuất ra và tổng sản lượng.Trong
đó phải tăng tốc độ tiêu thụ hàng hoá trên thị trường, giảm
hàng hoá tồn kho, bán thành phẩm, sản phẩm dở dang.
- Mối quan hệ giữa tốc độ tăng kết quả lao động
sống và chi phí chi ra đểduy trì và phát triển sức lao
động.Trong đó tốc độ tăng năng xuất lao động phải nhanh
hơn tốc độ tăng lương bình quân và tăng tiền công lao
động.
- Mối quan hệ giữa tốc độ tăng kết quả sản xuất kinh
doanh và tăng các nguồn chi phí để đạt kết quả đó. Trong
đó tăng kết quả phải nhanh hơn tăng chi phí.
- Mối quan hệ giữa kết quả sản xuất kinh doanh và
tăng chi phí sử dụng tài sản lưu động để đạt kết quả đó.
Trong đó tốc độ tăng kết quả nhanh hơn chi phí tài sản cố
định để đạt kết quả đó.
- Mối quan hệ giữa tăng vốn đầu tư và tăng năng lực
sản xuất mới.Trong đó tốc độ tăng năng lực sản xuất mới
nhanh hơn tốc độ tăng vốn đầu tư để đạt tăng năng lực mới.
3. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sản xuất kinh
doanh.
Khi xem xét hiệu quả sản xuất kinh doanh của mỗi

doanh nghiệp cần phải dựa vào hệ thống tiêu chuẩn sau:

24
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
- Doanh nghiệp hoạt động trong cơ chế thị trường
nhưng phải tuân thủ sự quản lý vĩ mô của nhà nước.
- Phải kết hợp hài hoà ba lợi ích kinh tế: cá nhân, tập
thể, nhà nước. Tuyệt đối không vì lợi ích cá nhân làm tổn
hại lợi ích tập thể.
- Lợi nhuận doanh nghiệp kiếm được phải dựa trên
cơ sở vận dụng linh hoạt, sáng tạo các quy luật của nền sản
xuất hàng hoá.
- Mức thu nhập thuần tuý của doanh nghiệp trên lao
động phải thường xuyên tăng lên.
Để đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp
xuất nhập khẩu người ta thường dựa vào nhóm chỉ tiêu
sau:
Chỉ tiêu Công thức xác định
*Nhóm chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng
lao động
- Năng xuất lao động Kim ngạch xuất nhập khẩu trong kỳ
Tổng số lao động bình quân trong kỳ
- Kết quả sản xuất trên một đồng chi phí tiền
lương
Kim ngạch xuất nhập khẩu trong kỳ
Tổng số lao động bình quân trong kỳ
- Lợi nhuận bình quân tính cho một lao động Lợi nhuận trong kỳ
Tổng số lao động bình quân trong kỳ
*Nhóm chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng

vốn cố định
- Sức sản xuất của vốn cố định Kim ngạch xuất nhập khẩu trong kỳ
Số dư bình quân vốn cố định trong kỳ
- Sức sinh lợi của vốn cố định Lợi nhuận trong kỳ
Vốn cố định bình quân trong kỳ
Hiệu suất sử dụng thời gian làm việc của máy
móc thiết bị
Thời gian làm việc thực tế của MMTB
Thời gian làm việc theo thiết kế

25