TÀI LIỆU bài tập vật lý 10

ThS. Vũ Hoàng Dũng

D

9t7/‡

9

HD EDUCATION



CHƯƠNG 1: ĐIỆN HỌC
Bài 1: SỰ PHỤ THUỘC CỦA CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN
VÀO HIỆU ĐIỆN THẾ GIỮA HAI ĐẦU DÂY DẪN
I – LÝ THUYẾT
1. Nhắc lại ký hiệu, đơn vị của cường độ dịng điện và hiệu điện thế.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
2. Thí nghiệm
Sơ đồ mạch điện trong thí nghiệm:
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
Kết quả:
Kết quả
Lần đo

Hiệu điện thế

Cường độ

U (V)

dòng điện (A)

1
2
3
3. Mối quan hệ giữa cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn và hiệu điện thế giữa hai đầu dây
dẫn.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
4. Nêu kết luận về dạng của đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của I vào U.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
II – BÀI TẬP TỰ LUYỆN

HDedu - Page 1


1. Một học sinh trong q trình làm thí nghiệm cho cường độ dòng điện đi qua một vật dẫn đã
bỏ sót khơng ghi một vài giá trị vào bảng kết quả. Em hãy điền những giá trị còn thiếu vào
bảng. Cho rằng sai số trong thí nghiệm là khơng đáng kể.

Lần đo

U(V)

I(A)

1

2,0

0,1

2

2,5

…

3

0,4

…

4

5,0

…

5

…

0,6

2. Đặt vào hai đầu một dây dẫn một hiệu điện thế là 12 V thì cường độ dịng điện chạy qua nó
là 0,2 A. Hãy tính cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn khi đặt vào hai đầu dây một hiệu
điện thế 48V. ĐS: 0,8A
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
3. Khi đặt vào hai đầu một đoạn dây dẫn một hiệu điện thế 12 V thì đo được cường độ dịng
điện chạy qua dây là 2 A. Hãy tính hiệu điện thế phải đặt vào hai đầu dây để cường độ dòng
điện chạy qua dây tăng thêm 0,5 A nữa. ĐS: 15V
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
4. Khi đặt vào hai đầu một đoạn dây dẫn một hiệu điện thế 24 V thì đo được cường độ dòng
điện chạy qua dây là 0,5 A. Một bạn học sinh nói rằng “Nếu tăng hiệu điện thế giữa hai đầu
dây lên 30 V thì cường độ dịng điện chạy qua dây sẽ nhỏ hơn 0,5 A”. Hãy cho biết học sinh
trên nói đúng hay sai ?
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
5. Khi đặt vào hai đầu một đoạn dây dẫn một hiệu điện thế 12V thì đo được cường độ dịng
điện chạy qua dây là 0,5A. Muốn cường độ dòng điện chạy qua nó tăng gấp đơi thì phải đặt

vào hai đầu dây một hiệu điện thế bao nhiêu ?
.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 2


.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
Bài 2: ĐIỆN TRỞ DÂY DẪN
ĐỊNH LUẬT ÔM
I – LÝ THUYẾT
1. Ý nghĩa, ký hiệu, đơn vị của điện trở dây dẫn.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
2. Phát biểu và cơng thức định luật Ơm.
Nêu tên và đơn vị của từng đại lượng trong công thức.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
3. Từ định luật Ơm suy ra cơng thức tính điện trở dây dẫn và tính hiệu điện thế đặt vào hai đầu

vật dẫn.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
II – BÀI TẬP TỰ LUYỆN
1. Một bóng đèn lúc sáng bình thường thì có điện trở 146,7 Ω và cường độ dịng điện chạy qua
dây tóc bóng đèn là 0,75 A. Hãy tính hiệu điện thế giữa hai cực của bóng đèn đó. ĐS:
110,025 V
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 3


2. Cho một điện trở có giá trị R = 30 Ω.
a. Đặt vào hai đầu điện trở một hiệu điện thế 12 V thì cường độ dịng điện chạy qua nó là
bao nhiêu ? ĐS: 0,4A
b. Muốn cường độ dòng điện chạy qua điện trở tăng lên gấp 3 lần thì cần đặt vào hai đầu
điện trở một hiệu điện thế bao nhiêu ? ĐS: 36V
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
3. Cho điện trở R = 30 Ω. Biết điện chịu được dòng điện chạy qua nó có cường độ tối đa là 2
A. Người ta đặt vào hai đầu điện trở đó một hiệu điện thế 60 V. Hỏi điện trở có bị hỏng
khơng, vì sao ?
.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
4. Hai đầu một vật dẫn có hiệu điện thế 36 V thì thấy cường độ dịng điện chạy qua nó là 2 A.
a. Nếu cho hiệu điện thế tăng thê 4 V thì cường độ dịng điện bây giờ là bao nhiêu?
ĐS: 2,2 A
b. Nếu cho hiệu điện thế giảm cịn một nửa thì cường độ dòng điện bây giờ là bao nhiêu ?
ĐS: 1A
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
5. Dây tóc một bóng đèn lúc sáng bình thường có điện trở R = 18 Ω và cường độ dòng điện
chạy qua nó là 0,9 A. Tính cường độ dịng điện chạy qua dây tóc bóng đèn khi ta đặt vào hai
cực của bóng một hiệu điện thế 27 V, khi đó độ sáng của bóng thay đổi thế nào so với ban
đầu ?
ĐS: 1,5A, bóng đèn sáng mạnh hơn và có thể hỏng.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 4


.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
6. Cho điện trở R = 50 Ω. Khi mắc điện trở này vào hiệu điện thế U thì dịng điện là I. Nếu
giảm U đi 3 lần thì I là 1,8 A. Hãy tính U.
.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
7. Đặt vào hai đầu điện trở R = 32 Ω một hiệu điện thế U thì cường độ dịng điện chạy qua
điện trở là I = 0,75 A.
a. Tính U.
b. Thay điện trở R bằng điện trở R1 thì thấy I giảm 2 lần. Tính R1.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
8. Cho mạch điện như hình 2.9. Biết Vơn kế chỉ 42 V cịn
Ampe kế chỉ 1,2A.
a. Tính R.
b. Chỉ số Vôn kế và Ampe kế sẽ thay đổi thế nào nếu
thay R bằng R1=100Ω ?
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
9. Một học sinh làm thí nghiệm với hai điện trở R1 và R2 khác nhau và vẽ đồ thị biểu diễn sự
phụ thuộc giữa U và I của hai điện trở như hình 2.10. Hãy so sánh R1 và R2.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 5


.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
Bài 4: ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP
I – LÝ THUYẾT
1. Vẽ sơ đồ mạch điện gồm hai điện trở mắc nối tiếp.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
2. Biểu thức xác định các giá trị trong đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp.
a. Cường độ dòng điện chạy qua mạch ................................................................................
b. Hiệu điện thế giữa hai đầu mạch: ....................................................................................
c. Điện trở tương đương của mạch: ......................................................................................
3. Viết biểu thức xác định các giá trị trong đoạn mạch gồm n điện trở mắc nối tiếp.
a. Cường độ dòng điện chạy qua mạch ................................................................................
b. Hiệu điện thế giữa hai đầu mạch: .....................................................................................
c. Điện trở tương đương của mạch: ......................................................................................
4. Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch mắc nối tiếp có mối liên hệ như thế nào với điện trở

của mạch ? Viết biểu thức của sự phụ thuộc đó.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
II – BÀI TẬP TỰ LUYỆN
1. Cho hai điện trở R1 và R2 mắc nối tiếp với nhau vào đoạn mạch AB.
a. Biết R1 = R2 = 5 Ω. Tính điện trở tương đương của đoạn mạch. ĐS: 10 Ω
b. Cho UAB = 12 V. Tính cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch. ĐS: 1,2A

HDedu - Page 6


.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
2. Cho hai điện trở R1 = 5 Ω và R2 = 10 Ω nối tiếp với nhau và mắc vào hiệu điện thế UAB.
a. Tính điện trở tương đương của mạch điện. ĐS: 15 Ω
b. Muốn điện trở tương đương của mạch là 25 Ω thì phải mắc nối tiếp vào mạch điện trở R3
giá trị bao nhiêu ? ĐS: 10 Ω
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................
3. Cho mạch điện như hình 4.3. Trong đó R2 = 18 Ω, khóa
K đóng thì Vơn kế chỉ giá trị 28 V, Ampe kế chỉ giá trị
0,7 A.
a. Tính R1. ĐS: 40Ω
b. Tính hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch UAB.
ĐS: 40,6V
c. Nếu giữa nguyên UAB và thay R1 bằng R3 thì thấy
Ampe kế chỉ giá trị 0,4 A. Tính R3 và cho biết số chỉ của Vơn kế khi đó. ĐS: 84,5Ω
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 7


4. Cho hai điện trở R1 và R2 và Ampe kế cùng mắc nối tiếp vào hai điểm AB có hiệu điện thế
UAB. Cho R1 = 20 Ω và R2 = 50 Ω và Ampe kế chỉ 0,5 A.
a) Vẽ sơ đồ đoạn mạch AB.
b) Tính UAB . ĐS: 35V
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
5. Cho R1 và R2 cùng mắc nối tiếp vào hai điểm A, B có hiệu điện thế UAB.
a. Chứng minh công thức Rtđ=R1+R2.
b. Áp dụng với R1=10Ω và R2=20Ω. ĐS: 30Ω
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
6. Cho R1 và R2 cùng mắc nối tiếp vào hai điểm AB có hiệu điện thế UAB. Biết R1 = 2 R2 và
điện trở tương đương của đoạn mạch là R = 45 Ω. Tính R1 và R2. ĐS: 30Ω và 15Ω
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
7. Cho mạch điện gồm hai bóng đèn dây tóc được mắc vào mạch
A,B như hình 4.7. Cho UAB = 24 V, dây tóc hai bóng đèn khi
sáng bình thường có điện trở lần lượt là 24 Ω và 48 Ω và khóa
K đóng.
a. Tính cường độ dịng điện chạy qua các bóng đèn khi cơng

HDedu - Page 8

tắc K đóng. ĐS: 1/3A
b. Nếu tháo bỏ đèn Đ1 đi thì đèn Đ2 có sáng khơng, vì sao ?
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
8. Cho mạch điện gồm ba điện trở R1 và R2 và R3 mắc nối tiếp với nhau và mắc vào hai điểm
A, B có hiệu điện thế UAB =12 V.
a. Vẽ sơ đồ mạch điện.
b. Tính điện trở tương đương. Cho R1 = 15 Ω và R2 = 25 Ω và R3 = 30 Ω.
c. Tính cường độ dịng điện chạy qua các điện trở.
d. Tính hiệu điện thế ở hai đầu mỗi điện trở trong mạch.
ĐS: 70 Ω; 18/7 V; 30/7 V và 36/7 V
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
Bài 5: ĐOẠN MẠCH SONG SONG
I – LÝ THUYẾT
1. Vẽ sơ đồ mạch điện gồm hai điện trở mắc song song.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
2. Biểu thức xác định các giá trị trong đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song.
a. Cường độ dòng điện chạy qua mạch ................................................................................

HDedu - Page 9


b. Hiệu điện thế giữa hai đầu mạch: ....................................................................................
c. Điện trở tương đương của mạch: ......................................................................................
.........................................................................................................................................................
3. Viết biểu thức xác định các giá trị trong đoạn mạch gồm n điện trở mắc song song.
a. Cường độ dòng điện chạy qua mạch ................................................................................
b. Hiệu điện thế giữa hai đầu mạch: ....................................................................................
c. Điện trở tương đương của mạch: ......................................................................................
.........................................................................................................................................................
4. Cường độ dòng điện chạy qua đoạn mạch mắc song song có mối liên hệ như thế nào với
điện trở của mạch? Viết biểu thức của sự phụ thuộc đó.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
II – BÀI TẬP TỰ LUYỆN
1. Cho 2 điện trở R1 và R2 mắc với nhai như hình 5.4.
Biết R1 = 3 Ω và R2 = 5 Ω.
a. Tính điện trở tương đương của đoạn mạch.
b. Biết hiệu điện thế giữa hai điểm A và B là UAB
= 12 V. Tính cường độ dịng điện chạy qua mỗi

điện trở.
c. Tính cường độ dịng điện chạy trong mạch chính.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
2. Cho mạch điện như hình 5.6. Biết R1 = 18 Ω, R2
= 12 Ω, Vôn kế V chỉ 36 V.
a. Tính điện trở tương đương của đoạn mạch.
b. Tìm số chỉ của Ampe kế A1 và A2 và A.

HDedu - Page 10


.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
3. Cho điện trở R1 = 25 Ω chịu được cường độ dòng điện tối đa là 2,2 A, điện trở R2 = 30 Ω
chịu được cường độ dòng điện tối đa là 1,5 A. Hỏi: Hãy tính tốn và cho biết hai điện trở

trên có thể mắc song song nhau và mắc vào hiệu điện thế UAB = 48 V được khơng ? Vì sao ?
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
4. Cho mạch điện như hình 5.8. Trong đó R1 = 5 Ω
và R2 = 10 Ω, Ampe kế A1 chỉ 0,5 A.
a. Tính hiệu điện thế UAB ở hai đầu mạch.
b. Tìm số chỉ của Ampe kế A.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 11


5. Cho mạch điện như hình 5.9. Trong đó R2 = 2 R1.
Hiệu điện thế UAB = 24 V, cường độ dịng điện qua

R2 là I2 = 0,8 A. Tính R1, R2 và cường độ dịng
điện trong mạch chính.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
6. Cho ba điện trở mắc song song với nhau và mắc vào hai cực của nguồn điện A,B. Biết R1 =
18 Ω, R2 = 12 Ω và R3 = 25 Ω.
a. Vẽ sơ đồ mạch điện.
b. Tính điện trở tương đương của mạch.
c. Biết nguồn điện có hiệu điện thế giữa hai cực là 24 V. Tính cường độ dịng điện chạy
qua mỗi điện trở và chạy qua mạch chính.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 12


7. Cho hai điện trở R1 và R2. Biết rằng khi mắc nối tiếp thì điện trở tương đương của chúng là
50 Ω cịn khi mắc nối tiếp thì điện trở tương đương của chúng là 12,5 Ω. Tính điện trở R1 và
R2.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
Bài 6: BÀI TẬP VẬN DỤNG ĐỊNH LUẬT ÔM
CHO ĐOẠN HỖN HỢP
1. Cho mạch điện như hình 6.1. Hiệu điện thế
giữa hai đầu mạch là UAB = 60 V. Biết R1 =
18 Ω, R2 = 30 Ω và R3 = 20 Ω.
a. Tính điện trở tương đương của tồn

mạch AB. ĐS: 30Ω
b. Tính cường độ dịng điện chạy qua mỗi
điện trở. ĐS: 2A, 0,8A, 1,2A
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 13


.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
2. Cho mạch điện như hình 6.2. Biết R1 = 10 Ω, R2 = 15 Ω và R3
= 25 Ω. Hiệu điện thế ở hai đầu mạch điện là 45 V.
a. Tính điện trở tương đương của đoạn mạch.
ĐS: 12,5Ω
b. Khi K đóng tìm số chỉ của Ampe kế. ĐS: 3,6A
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
3. Cho mạch điện như hình 6.3. Trong
đó R1 = 15 Ω, R2 = 3 Ω và R3 = 7 Ω
và R4 = 10 Ω. Hiệu điện thế UAB = 35
V.
a. Tính điện trở tương đương của
đoạn mạch. ĐS: 20Ω
b. Tìm cường độ dịng điện qua các điện trở.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 14


.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
4. Cho mạch điện như hình 6.4. Trong đó R1
= 12 Ω, R2 = 8 Ω và R3 = 16 Ω và RX.
Hiệu điện thế giữa hai đầu mạch là 48V.
Biết RX có thể thay đổi được.
a. Cho RX = 14 Ω. Tính điện trở tương
đương của đoạn mạch và cường độ
dịng điện trong mạch chính.
b. Muốn cường độ dịng điện chạy qua RX lớn hơn gấp 3 lần cường độ dịng điện chạy qua
R1 thì RX phải có giá trị bao nhiêu ?
ĐS: 4A, 9,3Ω
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 15


5. Cho mạch điện như hình 6.5. Trên bóng
đèn Đ có ghi (18V-2,5A), R1 = 4 Ω, R2 = 6
Ω.
a. Cần đặt vào hai đầu đoạn mạch AB
một hiệu điện thế bao nhiêu để đèn Đ
sáng bình thường?
b. Tính cường độ dịng điện qua các điện trở khi đó.
ĐS:
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
Bài 7: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ
VÀO CHIỀU DÀI DÂY DẪN
I – LÝ THUYẾT
Điện trở dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài dây dẫn như thế nào ?
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 16


.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
II – BÀI TẬP TỰ LUYỆN
1. Một dây dẫn dài l có điện trở R = 5 Ω. Nếu dùng hai đoạn dây dẫn giống như vậy mắc nối
tiếp với nhau thì điện trở của cả sợi dây là bao nhiêu ?
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
2. Hai đoạn dây dẫn làm từ cùng một loại chất liệu, có tiết diện như nhau. Nếu đặt vào hai đầu
của hai đoạn dây cùng một hiệu điện thế U thì thấy I1 = 0,25 I2. Hỏi dây thứ nhất có chiều
dài gấp bao nhiêu lần dây thứ hai.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
3. Đường dây 500 kV Bắc – Nam dài 1530 km gồm 3 đường dây tải. Giả sử 1 km dây tải loại
này có điện trở 0,085 Ω. Thì tổng điện trở của đường truyền tải điện Bắc-Nam là bao nhiêu
?
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
4. Một dây dẫn dài 180m được dùng để quấn thành một cuộn dây. Khi đặt vào hai đầu dây một
hiệu điện thế 36 V thì dịng điện qua dây là 0,5 A.
a. Tính điện trở của dây.
b. Nếu dùng 2 đoạn dây trên mắc nối tiếp với nhau thì điện trở của cả sợi dây là bao nhiêu?
c. Mỗi đoạn dây dài 1 m của sợi dây trên có điện trở bao nhiêu ?
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 17


.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

5. Một cuộc dây dẫn dài 200 m. Khi đặt vào hai đầu dây một hiệu điện thế 50 V thì cường độ
dịng điện chạy qua dây là 1,2 A.
a. Tính điện trở của dây.
b. Nếu tăng chiều dài của cuộn dây trên lên 300 m thì điện trở của cả cuộn bây giờ là bao
nhiêu ?
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
Bài 8: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ
VÀO TIẾT DIỆN DÂY DẪN
I – LÝ THUYẾT
Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào tiết diện của dây như thế nào ?
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
II – BÀI TẬP TỰ LUYỆN
1. Hai đoạn dây dẫn có cùng chiều dài, cùng chất liệu. Dây thứ nhất có tiết diện 0,9 mm2, dây
thứ hai có tiết diện 1,2 mm2. So sánh điện trở của hai dây trên.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 18


.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
2. Hai dây điện bằng đồng có cùng chiều dài. Dây thứ nhất có tiết diện 0,5 mm2 thì có điện trở
R1 = 5 Ω. Hỏi dây thứ hai có tiết diện 1 mm2 thì có điện trở bao nhiêu ?
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
Bài 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ
VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN
I – LÝ THUYẾT
1. Nêu ý nghĩa của điện trở suất 𝜌.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
2. Nói điện trở suất của đồng là 1,7.10-8 Ωm, điều đó có ý nghĩa gì ?
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

3. Nêu sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiều dài, tiết diện và vật liệu làm dây dẫn. Viết
biểu thức của sự phụ thuộc đó (Cơng thức tính điện trở dây dẫn).
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
4. Từ cơng thức tính điện trở dây dẫn hãy suy ra cơng thức tính điện trở suất 𝜌, tiết diện S và
chiều dài 𝑙.
.........................................................................................................................................................
HDedu - Page 19


.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
II – BÀI TẬP TỰ LUYỆN
1. Tính điện trở của đoạn dây dẫn Constantan dài 50 m, có tiết diện 0,5 mm2. Biết điện trở suất
của Constantan là 0,5.10-5 Ωm.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
2. Hai dây dẫn có cùng chiều dài, cùng tiết diện. Dây thứ nhất được làm từ chất liệu có điện trở
suất 0,5.10-6 Ωm, dây thứ hai có điện trở suất 1,7.10-8 Ωm. Tìm tỷ số điện trở R1/R2 của hai
dây.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
3. Hãy tính điện trở của một đoạn dây nhơm, dài 50 m, tiết diện trịn, có đường kính tiết diện
là 2 mm. Cho điện trở suất của nhôm là 1,7.10-8 Ωm. (Lấy 𝜋 = 3,14).
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
4. Một dây tóc bóng đèn làm bằng Vơnfram có điện trở 20 Ω, tiết diện trịn bán kính 0,5 mm.
Tính chiều dài của đoạn dây này. Cho điện trở suất của Vonfram là 5,5.10-8 Ωm.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 20


.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
5. Một đoạn dây dẫn bằng Constantan (một loại hợp kim chịu nhiệt cao thường để làm dây tóc
bóng đèn) dài l1= 100 m có tiết diện S1 = 0,1 mm2 thì có điện trở R1 = 500 Ω. Hỏi một dây
dẫn khác cũng làm bằng Constantan, có chiều dài l2 = 50 m thì, có tiết diện S2 = 0,5 mm2 thì
có điện trở bao nhiêu ?

.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
6. Một đoạn dây dẫn làm bằng hợp kim có chiều dài l1 = 125 m, có tiết diện S1 = 0,15 mm2 thì
có điện trở là R1 = 60 Ω. Một đoạn dây dẫn khác làm bằng hợp kim như trên, có chiều dài l2
= 25 m, điện trở R2 = 30 Ω thì có tiết diện là bao nhiêu mm2 ?
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
7. Một sợi dây dẫn bằng nhơm có chiều dài l1 = 200 m, có tiết diện S1 = 0,3 mm2 và có điện trở
R 1= 120 Ω. Hỏi một dây khác có chiều dài l2 = 50 m, có điện trở R2 = 50 Ω thì có tiết diện
S2 bằng bao nhiêu ?
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 21


.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
8. Người ta đặt vào hai đầu đoạn dây dẫn dài 300 m một hiệu điện thế U = 8,5 V thì thấy
cường độ dịng điện chạy qua dây là 2,5 A. Dây có tiết diện 1,5 mm2. Tính điện trở suất của
dây, tra bảng điện trở suất và cho biết dây là bằng chất liệu gì ?
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
9. Một đoạn dây dẫn bằng đồng có chiều dài 32 m, tiết diện 0,2 mm2.
a. Tính điện trở của dây dẫn. Cho điện trở suất của đồng là 1,7.10-8 Ωm.
b. Tính chiều dài của dây đồng loại như trên. Cho biết dây có điện trở là 195,84 Ω.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

BÀI 10: BIẾN TRỞ - ĐIỆN TRỞ
DÙNG TRONG KĨ THUẬT
I – LÝ THUYẾT
1. Biến trở là gì ?
Vẽ các ký hiệu của biến trở.
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

HDedu - Page 22


2. Nêu cấu tạo và hoạt động của biến trở con chạy
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
3. Phân loại, công dụng của biến trở
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
4. Ứng dụng của biến trở
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................

II – BÀI TẬP TỰ LUYỆN
1. Một biến trở có điện trở lớn nhất là Rb = 150 Ω làm bằng dây dẫn hợp kim Nikêlin có điện
trở suất 0,4.10-6 Ωm và tiết diện S = 1,6 mm2.
a. Tính chiều dài của dây dẫn dùng làm biến trở này.
b. Một bóng đèn khi sáng bình thường có điện trở là R1 = 50 Ω và dòng điện chạy qua đèn
khi đó có cường độ I = 1,25 A. Mắc bóng đèn nối tiếp với biến trở nói trên vào hiệu điện
thế 90 V. Hãy vẽ sơ đồ mạch điện như trên. Hỏi phải điều chỉnh biến trở có chỉ số điện
trở R bằng bao nhiêu để đèn sáng bình thường ?

HDedu - Page 23