Tài liệu Miễn dịch học lâm sàng pdf

MIỄN HỌC LÂM SÀNG DỊCH
TÀI LIM  TNG HP  DCH
Gii thiu Information Mc lc


Biên son ebook : Lê Đình Sáng
I HC Y KHOA HÀ NI
Trang web : www.ykhoaviet.tk
Email : ,
n thoi : 0973.910.357

THÔNG TIN

THÔNG BÁO V VIC XUT BN BÁCH KHOA Y HC 2010 :
Theo yêu cu và nguyn vng ca nhiu bc, khác vi Bách Khoa Y Hc các
phiên bc, bên cnh vic cp nht các bài vit mi và các chuyên khoa
mi cách thc trình bày, Bách Khoa Y Hc chia
ra làm nhiu cun nh, mi cun bao gm mt ch  ca Y H s
giúp bc tit kic thi gian tra cu thông tin khi cn. Tác gi xin
chân t c nhng ý kic gi
trong thi gian qua. Tt c các cun sách ca b sách Bách Khoa Y Hc 2010
bc có th tìm thy và ti v t 
Sáng xây dng và phát trin.
NG H :
Tác gi i s ng h v m giúp cho
Bách Khoa Y Hc phát trin t
Mi tm lòng ng h cho vic xây dng mt website dành cho vic ph bin
tài liu hc tp và ging dy Y Khoa ca các cá nhân và Doanh nghip xin gi v
:
N VIT NAM
Tên tài kho

S tài khon : 5111-00000-84877

CNH BÁO :
TÀI LIU NÀY CH MANG TÍNH CHT THAM KHO nhm mu bit
v Y khoa. Tuyc t ý áp dng các thông tin trong ebook này
 ch u tr bnh, nht là vi nhi không thuc
nghành Y . Tác gi ebook này không chu bt c trách nhin
vic s dng thông tin trong cu áp dng vào thc tin ca bc.
m t nhiu tác gi khác nhau, nhiu cun sách khác nhau,
c kim chng , vì th mi thông tin trong cuu ch
mang tính chi . Cuc phân phát min phí vi mc
 di, bt c n vic mua bán,
i, chnh sa, in n cun sách này vào bt c thu là bt
hp l . Ni dung cun ebook này có th i và b sung bt c lúc
nào mà không cc.

GIỚI THIỆU

Bm , biên dch và tng hp vi m
cp mt ngun tài liu tham kho hu ích cho các bn sinh viên y khoa, và tt
c nhng ai có nhu cu tìm hiu, nghiên cu, tra cu , tham kho thông tin y
hc.
 sách mng da trên ngun tài liu ca cng
ng , không mang m li, không gn vi mi hóa
i bt k hình thc khi s dng b sách này bn phng ý
vi nhu kin sau . Nng ý , bn không nên tip tc s dng
sách :
Bn tay bn , hoàn toàn da trên tinh thn t
nguyn ca bn. Không có bt k sc, mi gi hay
liên kt nào gia bn và tác gi b sách này.

Ma b  phc v công tác hc tp cho các bn sinh viên Y
khoa là chính, ngoài ra nu bn là nhi tc trong
 s dng b u tham kho thêm .
Mi thông tin trong b u ch 
m chng bi bt c t, Nhà xut bn hay bt c
m liên quan nào . Vì vy, hãy luôn cn trc khi
bn chp nhn mt thông tin nào p trong b sách này.
Tt c các thông tin trong bm, tuyn chn, phiên dch
và sp xp theo trình t nhnh . Mi bài vit dù ngn hay dài, dù hay dù d
u là công sc ca chính tác gi bài viLê Đình Sáng ch i
m và phiên dch, nói mi giúp chuyn ti nhng thông
tin mà các tác gi bài vin tay các bn .

B sách này là tài lim và dch bi mt sinh viên Y khoa ch không
phi là m tin hay mt chuyên gia Y hc dày dn kinh nghim,do
 có rt nhiu li và khim khuyc , ch quan hay
khách quan, các tài liu b trí có th p lý , nên bên cnh vic thn
trc khi thu nhn thông tin , bc k phn mc lc b sách
và phng dn s dng b  s dng b sách này mt cách thun
tin nht.
Tác gi b n t này không chu bt c trách nhin
vic s dng sai mu qu không tt v sc khe, vt cht, uy tín
a bn và bnh nhân ca bn .
Không có chuyên môn , không phi là nhân viên y t , b
s dng nhng thông tin có trong b  chu tr. T
c ti này, các thy thuU TR BNH NHÂN ch không phi U TR
BNH. Mi bnh là mt thc th c l
vic bê nguyên xi tt c mi thông tin trong b sách này vào thc tin s là
mt sai lm ln . Tác gi s không chu bt c trách nhim gì do s bt cn này
gây ra.

Vì là b sách cng, to ra vì mng, do cng , b sách
này có phát trit phn rt ln, không ch da vào sc lc,
s kiên trì ci to ra b sách này , thì nhng, góp ý,
b sung, hiu chnh ca ngng lc to l b
n. Vì mt mc tiêu tr thành mt b sách tham kho y khoa
tng hp phù hp vi nhu cu và tình hình thc tic y t nói
riêng và trong cuc sng nói chung . Tác gi b sách mong mi  bc
nhng lng, nhng tài liu quý mà
bn mun san s cho cng , vì mt c
nim mong mi mà khi bu xây dng b sách này , tôi vn kiên trì theo
i .
Ni dung b sách này, có th ch t thm nhnh trong
quá kh và hin ti hon. Trong thi cách mng khoa
hc công ngh tin nay, không ai bi
liu nhng kin thc mà b áp d
 tr li câu hi này, ch có chính bn thân bn , phi luôn luôn không ngng-
T MÌNH-cp nht thông tin mi nht trong mc ci sng, trong
c y khoa. Không ai có th, tt nhiên b sách này không th, làm
n.
Nghiêm cấm s dng b i bt k mu nào, 
i hóa sn phi bt c  b
sách này không phi là tác gi bài vit ca b t rt nhiu
công sc, thi gian, và tin b to ra nó, vì li ích chung ca cng.
Bn phi chu hoàn toàn trách nhim vi bt k vic s dng sai m
không tuân th ni dung b sách này nêu ra.
Mi lý thuyu ch là màu xám, mt cun sách hay vn cun sách 
là lý thuyt, ch có thc t cuc sng mi là cun sách hoàn ho nht,  n
không phc gi mà là din viên chính. Và Bách Khoa Y H là
mt ht thóc nh, vic s d xào nu hay nhân ging là hoàn toàn tùy
thuc vào bn i to ra ht thóc này s vui mc truyn

ng l tip tc c gng nu bit rng chính nh bn mà bit bao
i không còn phi x ch cu tr.
Mn b sách xin gi v cho tác gi a ch trên.
Rt mong nhn hi t các bc gi  các phiên b
t
Kính chúc bc, gia quyn và toàn th i Vic sng
trong khe mnh, cuc sng ngày càng m no hnh phúc.
 An. Tháng 8/2010



ABOUT

ebook editor: Le Dinh Sang
Hanoi Medical University
Website: www.ykhoaviet.tk
Email: ,
Tel: 0973.910.357
NOTICE OF MEDICAL ENCYCLOPEDIA PUBLICATION 2010:
As the request and desire of many readers, in addition to updating the new
articles and new specialties, as well as changes in presentation, Medical
Encyclopedia 2010 is divided into many small ebooks, each ebook includes a
subject of medicine, as this may help readers save time looking up
informations as needed. The author would like to thank all the critical
comments of you all in the recent past. All the books of the Medical
Encyclopedia 2010 can be found and downloaded from the site
www.ykhoaviet.tk ,by Le Dinh Sang construction and development.
DONATE
The author would like to thank all the financially support to help the Medical
Encyclopedia are developing better and more-and-more useful.

All broken hearted support for building a website for the dissemination of
learning materials and teaching Medicine of individuals and enterprises should
be sent to:
Bank name: BANK FOR INVESTMENT AND DEVELOPMENT OF VIETNAM
Bank Account Name: Le Dinh Sang
Account Number: 5111-00000-84877
DISCLAMER :
The information provided on My ebooks is intended for your general
knowledge only. It is not a substitute for professional medical advice or
treatment for specific medical conditions. You should not use this information
to diagnose or treat a health problem or disease without consulting with a
qualified health professional. Please contact your health care provider with
any questions or concerns you may have regarding your condition.
Medical Encyclopedia 2010 
'AS IS' and without warranty, express or implied. Lê Sáng specifically disclaims
any implied warranties of merchantability and fitness for a particular purpose.
In no event will be liable for any damages, including but not limited to any lost
or any damages, whether resulting from impaired or lost money, health or
honnour or any other cause, or for any other claim by the reader. Use it at
Your risks !
FOR NON-COMMERCIAL USER ONLY .
YOU ARE RESTRICTED TO adapt, reproduce, modify, translate, publish, create
derivative works from, distribute, and display such materials throughout the
world in any media now known or hereafter developed with or without

FOREWORD
These ebooks 
aim of providing a useful source of reference-material to medical students,
and all who wish to learn, research, investigate to medical information.
Just a set of open-knowledge, based on community resources, non-profit

purposes, not associated with commercial purposes under any kind, so before
you use this books you must agree to the following conditions. If you disagree,
you should not continue to use the book:
This book is to provide to you, completely based on your volunteer spirit.
Without any negotiation, bribery, invite or link between you and the author of
this book.
The main purpose of these books are support for studying for medical
students, in addition to others if you are working in health sector can also use
the book as a reference.
All information in the book are only relative accuracy, the information is not
verified by any law agency, publisher or any other agency concerned. So
always be careful before you accept a certain information be provided in these
books.
All information in this book are collected, selected, translated and arranged in
a certain order. Each artical whether short or long, or whether or unfinished
ly a collectors in
other words, a person to help convey the information that the authors have
provided, to your hand. Remember the author of the articles, if as in this book
is clearly the release of this information you must specify the author of articles
or units that publish articles.
This book is the material collected and translated by a medical student rather
than a professor  Doctor experienced, so there may be many errors and
defects unpredictable, subjective or not offices, documents can be arranged
not reasonable, so besides carefull before reading information, you should
also read carefully the contents of the material and the policy, manual for use
of this book .
The author of this e-book does not bear any responsibility regarding the use of
improper purposes, get bad results in health, wealth, prestige of you and
your patients.
7. Not a professional, not a health worker, you are not allowed to use the

information contained in this book for diagnosis and treatment. Ever, the
physician treating patients rather than treatment. Each person is an
independent entity and completely different, so applying all information in this
book into practice will be a big mistake. The author will not bear any
responsibility to this negligence caused.
8. As is the community material, these books could be developed or not are
not only based on their strength and perseverance of the author of this book ,
the contribution, suggestions, additional adjustment of the reader is great
motivation for this book keep developed. Because a goal of becoming a
medical reference books in accordance with general requirements and the
practical situation in the health sector in particular and life.
9. The contents of this book, may only correct in a certain time in the past and
the present or in the near future. In this era of scientific and technological
revolution as sweeping as fast now, no one knew before is whether the
knowledge that you have obtained can be applied in future or not. To answer
this question, only yourself, have to always update-YOURSELF-for latest
information in all areas of life, including the medical field. No one can, of
course this book can not, do it for you.
10. Strictly forbidden to use this book in any bad purpose, not be allowed to
commercialize this product under any mean and any time by any media . The
-articles, but has made a
lot of effort, time, and money to create it, for the advanced of the community.
You must take full responsibility for any misuse purposes and does not comply
with the contents of this book yet.
11. All theories are just gray, a thousand books or a book are only theory, the
only facts of life are the most perfect book, in which you are not an audience
but are the main actor. This Book just a small grain, using it to cook or fry
breeding is completely depend on you. And the person who created this grain
will begin more excited and motivated to keep trying if you know that thanks
that so many people no longer have to queue to wait for relief.

12. All comments related to the books should be sent to the me at the address
above. We hope to receive feedbacks from you to make the later version
better.
13. We wish you, your family and Vietnamese people has always been healthy,
happy and have a prosperous life.




MỤC LỤC
BÀI 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ MIỄN DỊCH HỌC
BÀI 2. CÁC CƠ QUAN CỦA HỆ THỐNG MIỄN DỊCH
BÀI 3. CÁC TẾ BÀO MIỄN DỊCH
BÀI 4. MIỄN DỊCH BẨM SINH
BÀI 5. KHÁNG NGUYÊN ( ANTIGEN)
BÀI 6. KHÁNG THỂ (ANTIBODY)
BÀI 7. CYTOKINE
BÀI 8. BẮT GIỮ, XỬ LÝ VÀ TRÌNH DIỆN KHÁNG NGUYÊN
BÀI 9. HỆ THỐNG BỔ THỂ
BÀI 10. HỆ THỐNG MIỄN DỊCH BẨM SINH
BÀI 11. MIỄN DICH GHÉP
BÀI 12. NHẬN DIỆN KHÁNG NGUYÊN
BÀI 13. VI SINH VẬT NÉ TRÁNH MIỄN DỊCH BẨM SINH
BÀI 14. ĐÁP ỨNG MIỄN DỊCH CHỐNG NHIỄM TRÙNG
BÀI 15. ĐÁP ỨNG MIỄN DỊCH DỊCH THỂ
BÀI 16. ĐÁP ỨNG MIỄN DỊCH QUA TRUNG GIAN TẾ BÀO


BÀI 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ MIỄN DỊCH HỌC

Miễn dịch (immunity) là tr kháng vi bnh tc bit là các bnh
nhim trùng. Hệ thống miễn dịch là tp hp các t bào, mô và các phân t
 kháng chng nhim trùng. Đáp ứng miễn dịch là
phn ng có s phi hp ca các t bào và phân t thành phn ca h thng
min dch. Miễn dịch học là môn hc nghiên cu v h thng min dch và các
ng ca h thc các tác nhân gây bnh xâm nh.
Cha h thng min da nhng nhim trùng
mi và loi b các nhiy ra. Cun sách này tp trung mô t h
thng min d chn này.
Có th d dàng nhn ra tm quan trng ca h thng min di vi sc
kho i bng cách theo dõi nhi b suy gim min dch. Nhng
i này d mc phi các loi nhim trùng nguy him có th  tính
mng (Bng 1.1).
c li, s d ng min dch chng li các vi
sinh vu qu nh  kháng chng li các loi
nhim trùng và nh i b c bu mùa, mt
loi bnh gây ra bi virus, trên phm vi toàn cu. T i dch AIDS
(acquired immuno-defficiency syndrome  hi chng suy gim min dch mc
phi) xut hin vào nhi càng cho chúng ta thy rõ tm quan
trng ca h thng min dch trong vic bo v  c các loi nhim
trùng. Tuy nhiên, min dch hc không dng li  ch ch nghiên cu v các
bnh nhim trùng (Bng 1.1). Nh có các nghiên cu min dch ghép chúng ta
mi hing min dch còn là rào cn ch yi vi s thành
công ca khoa hc ghép tng, mu tr c s
dng r thay th  mt ch kt qu ca các
nghiên cu min d gu tr ung
ng min dch chng li các t 
trong nhiu loi bnh lý ác tính  ng min dch bt
a nhiu loi bnh lý có t l mc bnh và t
ng nghiên cu ca min dch bnh lý. Vì nhng lý do trên,

chuyên ngành min dch hc s chú ý co các nhà
lâm sàng, các nhà khoa hc thuc các chuyên ngành khác và ca c cng.


Bng 1.1: Tm quan trng ca h thng min dch
Vai trò của hệ thống miễn dịch
Ảnh hưởng
 kháng vi nhim trùng
i b suy gim min dch d b các bnh
nhim trùng (ví d bnh nhân AIDS)
Vaccine có tác dng kh n
dch và chng nhim trùng
H thng min dch nhn din và
ng chng li các mnh ghép
và các protein l 

ng min dch là nhng rào cn quan
tri vi ghép t 
 liu gene
Ch
Ting dng min dch tr liu cho ung

Các kháng th là các cht th có
c hi xác
nh các loi phân t khác nhau
n dc dùng rng rãi
trong xét nghim y h
khoa hc khác

 u này chúng ta s tìm hiu mt s thut ng có tính danh

pháp min dch hc, mt s m chung và ni bt cng min
dch. K hic:
· Có my long min dch bo v  c các loi nhim trùng?
· m ca trng thái min d to nên nhm

Nhb c c trình by
chi ti
Miễn dịch bẩm sinh và miễn dịch thích ứng
  kháng c bao gm miễn dịch bẩm sinh (innate
immunity) có vai trò bo v  ngay lp tc (ngay khi m
ngay khi nhim trùng mi xy ra) chng li nhim trùng và miễn dịch thích
ứng (adaptive immunity) là trng thái min dch xut hin ch
gia vào bo v  chng nhim trùng  n muu
qu . Thut ng min dch bc gi là min dch t nhiên
(natural immunity hay native immunity) phn ánh mt thc t là d
kháng này luôn luôn tn ti  các cá th kho mnh, có tác dng trc
n s xâm nhp ca các vi sinh vt vào các mô và nhanh chóng loi b
các vi sinh vt np vào mô ri. Min dch thích ng
c gi là min dc hiu (specific immunity) hay min dch
c (aquired immunity) là lo kháng c c kích thích bi
các vi sinh vt xâm nhy ki thích
ng vi s có mt ca các vi sinh v.


 n ca min dch bm sinh và thích ng
Phòng tuyu tiên ca min dch bm sinh bao gm các rào cn là các biu
mô, các t bào chuyên bit và các cht kháng sinh t nhiên có mt  biu mô.
Tt c các thành phn này có chn s xâm nhp ca
vi sinh v. Nu các vi sinh vc lp biu mô này
và xâm nhp vào các mô hoc vào h tun hoàn thì chúng s b tn công bi

các t bào làm nhim v thc bào, các t bào lympho chuyên trách có tên gi
là t bào git t nhiên (natural killer  gi tt là t bào NK), và các protein
huym các protein ca h thng b th. Tt c  k
trên ca min dch bm sinh nhn din mc hiu và phn ng chng
li các vi sinh vn ng chng li các cht ngoi lai không có
ngun gc t các vi sinh v khác nhau ca min dch bm sinh có
th c hiu vi các phân t c to ra bi các loi vi sinh vt khác nhau.
Ngoài chp kh  kháng sng min dch
bm sinh còn có tác dng min dch thích ng
chng li các tác nhân nhim trùng. Các thành ph cng
min dch bm sinh s c trình by chi ti
Mc dù min dch bm sinh có th chng li mt cách hiu qu nhiu loi
nhim trùng, song các vi sinh vt gây bi li tin ho chng li
kh  kháng t nhiên ci. Vì th  kháng li các loi tác nhân
gây bnh này chính là chng min dch thích 
vy mà nhng cá th có khuyt tt trong các thành phn ca h thng
min dch thích ng d b nhi thng min dch thích
ng bao gm các t bào lympho và các sn phm c
th ca min dch bm sinh nhn din các cu trúc ging
nhau gia các vi sinh v tn cô bào c
ng min dch thích ng li có các th th có kh n din mc
hiu các cht khác nhau do các vi sinh vt tng phân t
không có ngun gc t vi sinh vt. Các chc gi là các kháng nguyên
ng min dch thích ng ch c châm ngòi khi các
vi sinh vt hoc các kháng nguyên ca chúng xâm nhp qua hàng rào biu mô
c chuyn tc các t bào lympho
nhn ding min dch thích ng t 
chng li các loi nhim trùng khác nhau. Ví d các kháng th có ch
loi b các vi sinh vt có trong các dch ngoi bào, các t bào lympho T hot
hoá thì loi b các vi sinh vt sng bên trong các t bào ca túc ch

chuyên trách này ca min dch thích ng s  cn trong sut cun
ng min dch thích ng s dng các t bào và phân
t ca h thng min dch b loi b các vi sinh vng thi min
dch thích ng mt cách mnh m  kháng vi
sinh vt ca min dch bm sinh. Ví d  (mt thành phn ca
min dch thích ng) bám vào các vi sinh vt và các vi sinh v các các
kháng th bao ph y s d dàng bám vào và hot hoá các t bào làm
nhim v thc bào (mt thành phn ca min dch b
(t  các vi sinh vt. Có rt nhiu ví d
 v s hp tác gia min dch bm sinh và min dch thích ng s
 c tin theo dõi, trong toàn b
cun sách này, các thut ng h thng min dng min dch là ám
ch min dch thích ng, tr  cp c th trong nhng hp
nhnh.
Các loại miễn dịch thích ứng
Có hai loi min dch thích c gi là miễn dịch dịch thể (humoral
immunity) và miễn dịch qua trung gian tế bào (cell-mediated immunity) (gi
tt là min dch t c thc hin bi các t bào và phân t khác nhau.
Min dch dch th  chng li các vi sinh vt sng bên ngoài còn min dch t
 chng li các vi sinh vt sng bên trong t bào ca túc ch . Min dch
dch th c thc hin bc gi là các kháng thể (antibody)
do các t bào lympho B to ra. Các kháng th c ch tit vào h thng tun
hoàn và vào các dch tit ca các màng nhy. Các kháng th có vai trò trung
hoà và loi b các vi sinh vc t do chúng to ra xut hin trong
máu và trong các lumen cy che ph ng
ng hô hp. Mt trong s nhng chng nht ca
kháng th n các vi sinh vt xut hin  các màng nh
 trong máu, không cho chúng xâm nhp vào các t bào và
mô liên kt. B có th c nhim trùng
ngay  n rt sm không cho chúng xut hin. Tuy nhiên các kháng th

li không có kh p cc các vi sinh vt sng và nhân lên bên trong
các t bào ca túc ch b nhim chúng. D kháng chng li các vi
sinh vt ni bào c gi là miễn dịch qua trung gian tế bào ng này
c thc hin bi các t bào có tên gi là các t bào lympho T. Mt s t bào
lympho T có tác dng hot hoá các t bào làm nhim v thc bào tiêu hu các
vi sinh vt vào ri cha trong các bng thc bào. Các t bào
lympho khác thì li có vai trò git cht bt k t bào nào ca túc ch có cha
các vi sinh va chúng.  c trình by trong
p theo, các kháng th do các t bào lympho B to
ra nhm mn din mc hiu các kháng nguyên ca vi sinh
vt ngoi bào còn các t bào lympho T thì nhn dic
to ra bi các vi sinh vt ni bào. Mm khác bit quan trng na gia các
t u ht các t bào T ch nhn din các kháng
nguyên có bn cht là protein ca vi sinh v có kh
n din nhiu loi phân t khác nhau ca vi sinh vt bao gm các
protein, carbohydrate và lipid.

Các loi min dch thích ng
Trng thái min dch  m c to ra sau khi b nhim trùng
hoc dùng vaccine thì gi là miễn dịch chủ động (active immunity). Trng thái
min dc nh chuyn các kháng th hoc các t bào lympho t mt
 n dch ch ng sang thì gi là miễn dịch thụ động
(passive immunity). Mt cá th p xúc vi các kháng nguyên ca
mt vi sinh vt s hình thành mng ch  loi b vi sinh v
và to ra kh  kháng chng li vi sinh vn nhim tip theo.
Cá th c gn dch vi vi sinh vc li, cá th 
min dch vi mt vi sinh v ng tip xúc vi
các kháng nguyên ca vi sinh vt này (qua lây nhim hoc dùng vaccine).
Chúng ta s tp trung ch y min dch ch ng. Trong min
dch th ng thì mt cá th n dch nhn các t bào (ví d 

t bào lympho) hoc các phân t (ví d ) t mt cá th khác
n dch vi mt loi nhit khong thi gian
nhng vi thi gian tn ti ca các t bào lympho hoc các
kháng th th nhn y có kh ng lc nhim
trùng. Vì th min dch th ng rt hu ích trong vic nhanh chóng to ra
trng thái min dch ngay c c khi cá th ng
min dch ch ng. Tuy nhiên min dch th ng không tc s
kháng lâu bn chng li nhim trùng. Mt ví d a min dch th
 trng thái min dch ca tr  thng min dch ca tr 
 hoàn thi có th chng li nhiu loi tác nhân gây bnh song
tr vc bo v khi nhim trùng nh có các kháng th c chuyn t
i m sang cho tr qua nhau thai và qua sa m.
Đặc điểm của đáp ứng miễn dịch thích ứng
m quan trng nht cng min dch thích 
 phân bit gia min dch thích ng vi min dch b
c hii vi các kháng nguyên có cu trúc khác nhau và trí nh min
di vng 1.2).
Bảng 1.2: Đặc điểm của các đáp ứng miễn dịch thích ứng
m
Tm quan tri vi min dch chng vi sinh vt
c hiu
Kh n ding vi nhiu loi vi sinh vt khác
nhau
Trí nh
ng mi vng hp tái phát hoc
nhim trùng kéo dài
Tính chuyên bit
ng chng li các vi sinh vc t
 chng li các vi sinh v
Tính không phn

ng vi các kháng
nguyên c
ng min dch gây t bào và
mô c
Tính đặc hiệu
c hiu cng min dch c minh ho bng quan sát cho
thy tii mt kháng nguyên s tng
mng ln th thách tip theo v
ng không m thách vi nhng kháng nguyên khác,
cho dù là i ging nhau. H thng min dch có kh
c khong ít nht là mt t kháng nguyên khác nhau hoc
nhng phn khác nhau cc hiu vi nhiu kháng
nguyên khác nhau cho thy tp hp tt c các t bào lympho vc hiu
c gi là m c hiu ca t bào
n ca tính
c hing này là các t bào lympho biu l các th th phân b
thành t qun th các t
bào lympho có cha rt nhiu các clone t bào khác nhau (mi clone là mt
tp hp ca các t bào ging hc to thành t cùng mt t bào tin
thân). Mi clone biu l mt th th dành cho kháng nguyên khác vi các th
th dành cho kháng nguyên mà các clone t bào khác biu l. Gi thuyt la
chn clone (clonal selection hypothesis) ca Burnet (gii Nobel y hc 1960)
 nht cách chính xác rng các
clone ca các t c hiu vc
c khi chúng tip xúc vi các kháng nguyên y, và mi kháng
nguyên to ra mng min dch bng cách la chn và hot hoá các t
bào lympho ca mt cc hiu vi nó c
c hing ca các t 
nào

Thuyt chn lc clone
Trí nhớ miễn dịch
Trí nhớ miễn dịch
H thng min dch tng min dch mu qu 
c tip xúc lp li vi cùng mng vi ln
tic g ứng kz đầu (primary response) do các t bào
lympho “trinh nữ” (naive lymphocyte) lu tiên tip xúc vi kháng nguyên
thc hin. Thut ng t m mô t các t bào này v
n min dch hãy còn non n tip xúc
hong vi các kháng nguyên. Nhng l tip xúc vi
 tc gi là đáp ứng kz sau (k
hai - secondary response, k ba - ng
xut hi mu qu ng
k u .
ng k sau là kt qu ca s hot hoá các tế bào lympho mang trí nhớ
miễn dịch (memory lymphocyte) là các t c tng k
i sng rt dài nên chúng tn tn nhng lng sau.
Trí nh min dch giúp t a h thng min dch chng li
các nhim trùng kéo dài và tái phát vì mi ln tip xúc vi mt vi sinh vt li
to ra nhiu t bào mang trí nh min dng thi li hot hoá các t
bào mang trí nh min dc t min d
mt trong nhng nguyên nhân ti sao vaccine có th tc kh o
v chng nhim trùng lâu bn.
ng min dch còn có nhm quan trng khác v ch
(Bng min dch có tính chuyên bit, tng khác
c t chng li mt cách tt nht i vi các loi vi sinh vt
khác nhau. H thng min dch có kh ng li rt nhiu loi vi sinh vt
ng thì li
không phn ng vi nhng cht có tính kháng nguyên tim tàng c
còn gi là các kháng nguyên ca bn thân hay kháng nguyên t thân (self

antigen). Tt c ng min dc t gii h
trào khi nhic loi b, cho phép h thng min dch tr v
trng thái ngh  chun b ng chng li nhng nhim trùng khác.
Rt nhiu nghiên cc min dch hc dành cho vic tìm
hi to nên nhm trên cng min dch thích
ng.



Các pha cng min dch thích ng
Các pha của đáp ứng miễn dịch
ng min dch bao gm chui các pha k tip nhau t nhn din
kháng nguyên, hot hoá các t bào lympho, loi b kháng nguyên, thoái trào,
và trí nh min dch.
Mng vi nhng phn a các t bào lympho và
các thành phn khác ca h thng min dch. Trong pha nhn din kháng
nguyên, các t c hing tip xúc
vi kháng nguyên s khu trú và nhn din các kháng nguyên ca vi sinh vt.
Tit hoá ca các t bài phi có ít
nht là hai loi tín hiu

Hai tín hiu cn thi hot hoá t bào lympho

Tín hiu th nh gn ca kháng nguyên vào các th th ca t bào
lympho dành cho kháng nguyên. Tín hiu này c khng
min dch. Ngoài ra cn có các tín hiu khác (gi chung là tín hiu th hai), do
chính các vi sinh vt cung cng min dch bm sinh cung cp,
có vài trò cn thi hot hoá các t ng min
dch k u. Yêu cu cn có tín hiu th hai do vi sinh vt cung c bm
ng min dch thích c tích thc là do các vi sinh vt

ch không phi do các kháng nguyên vô hi không có ngun gc t các vi sinh
vt.
Nguyên tt hoá lympho s c trình by chi tit trong
t hoá, các clone t bào 
tip xúc vi kháng nguyên s nhân lên nhanh chóng do các t bào phân bào
to ra mt s ng ln các t c gi là nhân
rng clone (clonal expansion). Mt s t bào lympho bit hoá t các t bào
tế bào lympho thực hiện (efector lymphocyte) là các t
bào to ra các cht có tác dng loi b kháng nguyên. Ví d  bào
lympho B bit hoá thành các t bào thc hin ch tit kháng th, mt s t
bào lympho T bit hoá thành các t bào thc hin có kh t các t bào
ca túc ch  nhim vi sinh vt.
Các t bào thc hin và các sn phm do chúng to ra có tác dng loi b các
vi sinh vng có thêm c h tr t các thành phn ca
min dch bm sinh. Pha loi b kháng nguc gi là pha thc
hin. Mt khi nhic loi b, yu t kích thích hot hoá t bào
c loi b. Kt qu là hu ht các t c hot hoá bi
các kháng nguyên s cht theo mt qui trình cht t bào có kim soát hay còn
gi là cht t 
Các t bào cht s c dn sch bi các t bào làm nhim v
thc bào mà không gây ra các phn ng nguy hng min
d t bào còn l bào lympho
mang trí nh min dch. Các t bào này có th tn ti  trng thái ngh 
trong thi gian hàng tháng th n ng
c s tái xut hin ca vi sinh vt.

BÀI 2. CÁC CƠ QUAN CỦA HỆ THỐNG MIỄN DỊCH

H thng min dch có mt s  hình thái và ch
ng vai trò ch phát trin ca m

ng min dch. V n ch hành
i vi . Các t bào
lympho non sinh sôi trong quá trình sinh to máu  tu 
thành các t c nhim kháng nguyên chuyên bit  
 sau khi các t  
 thm quyn min dch (tc là chúng
có kh ng min dch).  ng v
 -  bào lympho B chín, và
tuyn c (Thymus) -  bào lympho T chín.
Có rt nhii vi. M trách mt vùng nht
 thâu tóm kháng nguyên t các mô hoc các h thng mch máu, và
 bào lympho chín có thm quyn min d
mt cách hiu qu v thâu tóm. Các hch lympho có
chp kháng nguyên t dch gian bào ca các mô còn lách thì
sàng lng hô hp và ng d dày
rut li có nhng tp hp mô lympho gn vi niêm mc ca chúng bao gm
các mng Payer, hch hnh nhân, amidal, rut tha. Chúng thâu tóm các
kháng nguyên xâm nhp vào qua các b mt niêm mc khác nhau.
Cơ quan lympho trung ương
Tuyến ức
Các tin t c hình thành trong quá trình sinh tn
c g tr
thành t bào T có thm quyn min dc nhim kháng nguyên. Tuyn c là
mt nm  trung thc trên. Mi thu c bao bc
xung quanh bi mt nang. Thu lc chia thành các tiu thu 
nhau bi các di mô liên kt gi là các th. Cu to mi tiu thu gm có 2
vùng: vùng ngoài hay vùng v chy các thymo bào; vùng trong hay vùng
tu có các thymo bào n thi ta vt
c mt cách chính xác th t chín ca các lympho T x nào.
Nhii cho rng các tin t n c và bu nhân lên 

vùng v. Ta các t ng
thn ra s cht t bào vi t rt mng có
mt nhóm nh n t vùng v vào vùng tu, ti
p tc chín và cui tuyn ch
sau mao mch. Hit s ý kin không tán thành quá trình này.
Mt vài nghiên cy rng có mt nhóm nh các thymo bào  vùng
v có th chín và t i tuy.
C vùng tu và vùng v c cu to bi mt mi không gian ba
chiu bt chéo nhau ca các t m bao gm các t bào biu mô, các t
i thc bào. H thng các t bào này to thành b
khung ca tuyn c và góp phn vào quá trình chín ca các thymo bào. Rt
nhiu t t lý vi quá trình phát trin ca các
thymo bào . Mt s t bào biu mô  vùng v c gi là các t bào “iu
ng” (“Nurse” Cells) có phn nhô ra ca màng t bào rt dài bao quanh ti
50 thymo bào to thành các phc h bào ln. Các t bào biu mô khác
 vùng v có phi vi nhau to thành mt mi
i rt nhi.  vùng tip
giáp gi vùng tu và vùng v có các t bào có tua xòe ngón có ngun gc tu
 n nhô ra dài và các ph
vi các thymo bào trong quá trình chín ca chúng.
Quá trình chín và chn lc ca các lympho T
Các t bào biu mô ca tuyn c ch tit các yu t hormone cn thit cho
quá trình bit hoá và chín cc
m ca 4 yu t -thymosin, (4-thymosin, thymopoietin, và
thymolin. Khi nuôi cy các t bào ca tu i các yu t này thì
thy các phân t trên màng các t bào thuc dòng T xut hin mc dù vai trò
ca tng yu t i vi quá trình chín ca t bào T trong tuyn c còn
c hiu bii ta thy các t m ca tuyn c ch
tit m-7 cht vai trò trong quá trình chín
ca t bào T  trong tuyn c.

Trong quá trình chín  tuyn c, do hàng lot các sp xp li gene mt cách
ngng v kháng nguyên ca các th th trên màng
t y, các t bào T chín ch có th nhn dic kháng
t hp vi hoc phân t MHC lp I hoc phân
t MHC lp II, vì th khi mt t bào bc l các th th  gn vi kháng
c hình thành trong tuyn c thì chúng s 
chn lc clone t bào và ch có các t bào T nhn din các peptide kháng
nguyên trong s gii hn ca phân t MHC ca bn thân mc gii phóng
ra khi tuyn c. Các t m ca tuyn t vai trò quan trng
trong quá trình chn lc t bào này. C các t bào biu mô tuyn c  vùng tu
và vùng v  bào có tua xòe ngón  vùng tip giáp gia vùng tu
và vùng v u bc l rt nhiu phân t MHC lp I và l
rng khi các thymo bào chín  trong tuyn 
tric tip xúc vi các phân t MHC này. Các t bào T mang các th th
nhn din kháng nguyên kt hp vi phân t MHC ca bn thân s c chn
lc gi là quá trình chn l
tính (Positive Selection). Bt k thymo bào nào mà không có kh n
din các phân t c la chi ta cho rng
chúng s b loi tr bng quá trình cht t 
Cell Death hay Apoptosis). Cùng vc la chn trong quá
trình chn lt s t bào có kh n din các t
kháng nguyên kt hp vi các phân t MHC ca bn thân, các t bào này có
ting thái t min và vì th s b loi tr bng quá trình chn
lc clone âm tính (Negative Selection). Trong quá trình chn lc âm tính thì bt
k thymo bào nào mà có các th th ch dành cho phân t MHC ca bn thân
vi ái lc cao hoc dành cho phc hp [t kháng nguyên + phân t MHC ca
bu s b loi b.
Bng các quá trình chn l tuyn c thì các t
bào T có ting thái t min b loi b và ch còn các t bào T
có các th th nhn din phân t MHC cùng vi các kháng nguyên l mi

c tuyn c ng rng có ti 95% - 99% s t bào
con cháu ca thymo bào b cht  tuyn c chín.
Mi liên quan gia cha tuyn c vi chn dch
Bng chu tiên cho thy vai trò min dch ca tuyn m
ct b tuyn c  chut nht m. Nhng chut nht b ct tuyn c này
gi ng t ng
min dch qua trung gian t bào. Mt bng chng na là biu hin thiu ht
min dch bm sinh  i gi chut nude i chng Di
n tuyn c kém phát trin. Trong c ng hu
thy mt các t bào T trong tun hoàn, mng min dch qua trung gian
t c các bnh nhim trùng.
Mt bng chng khác cho thy s thiu hng min d
lão hoá s dn tc các bnh nhim trùng, các bnh t min
y ra do nhi v thành phn t bào T ca h min dch.
Tuyn c phát tric ln nht  tui dy thì sau n
và gim rõ rt s ng t bào  c vùng v và vùng tu ng th l 
m ca tuyn. Trng trung bình ca tuyn c  tr em là 70 gam, 
i có tui thì ch còn 3 gam. S thoái trin ca tuyn c kèm theo gim
c vùng v và vùng tu, gim sn xut các hormone dic s
suy gim chn dch  ng mt s mô
hình thc nghi kho sát ng ca tuyn n chn
dch. Trong mt thí nghii ta tin hành ghép tuyn c ca chut nht 1
ngày tui hoc chut nht 33 tháng tui vào các chung thành cùng la
 ct tuyn c. Kt qu cho thy nhng chut nhn tuyn c ca chut
m có chn dt so vi nhng
chut nhn tuyn c ca chut 33 tháng tui.
Tuỷ xương
Loài chim có m 
là túi Fabricius (Bursa of Fabricius). Ðng v
không có m t s vùng ca tu

 c mt s mô lympho khác thc hin ch
n ra quá trình chín ca các t bào lympho B. Vì
quá trình phát trin ca lympho B  ng vt có vú không din ra  trong mt
cu trúc gii phn, do vy rt khó nghiên cu quá trình phát trin
ca các t bào lympho B  ng vn nay vn còn nhiu
u cn phi tip tc nghiên cu v quá trình này.
Cơ quan lympho ngoại vi
Hạch lympho
Dch lympho - loi dch loãc, giu protein - chy t các khong mô gian
bào vào các mao my vào mt lot các mch thu gom
li là h bch mch
Trong quá trình di chuyn t mô ti h bch mch thì dch lympho liên tc
c làm giu s ng t bào lympho. Mch bch huyt vn chuyn dch
lympho qua các hch lympho khu vc, tc lc qua mt mi
t bào bao gm các t bào làm nhim v thc bào và các t 
i. Các t bào này s thâu tóm kháng nguyên do dch lympho mang
n. Mch bch huyt ln nh là ng ngc,  ch
p ni gia h bch huyt và h tun
hoàn máu do vy t bào lympho có th  dch lympho vào máu.
Hcó cu trúc hình hu có v bao bc, bên trong
có mt mi cha các t i thc bào và các t bào có
tua. Hng nm tp trung thành tng cm ti nhng v trí tip
ni ca h thng bch mu tiên nghênh chin vi hu
ht các kháng nguyên xâm nh. V n hình thái hc có
th chia mi hng tâm: vùng v (hay vùng
v ngoài), vùng cn v i v) và vùng tu
Lp ngoài cùng hay vùng v cha các t bào lympho (ch yu là các lympho B)
i thc bào phân b ri rác  mt s cm nhc gi là các
nang nguyên thuc tip xúc vi kháng nguyên thì các nang này
to ra to thành nang th phát và xut hin mng tâm dc các t

bào lympho xung quanh mt trung tâm gi là trung tâm m
cha nhic ln và các t bào plasma xen k
vi thc bào và các t bào có tua nang. Trung tâm mn ra
s hot hoá mnh m các t bào B và bit hoá thành các t bào plasma hoc
các t bào mang trí nh min dch ( tr em b thiu ht t bào B thì  vùng v
ng thy thiu các nang nguyên thu ng trung tâm mm).
i vùng v là vùng cn v cha các lympho T. Vùng cn v 
t i ta cho rng các t n t mô
vào hch. Các t bào này có rt nhiu phân t MHC lp II cn thit cho s