Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại tổng công ty giấy việt nam

75ѬӠ1*ĈҤ,+Ӑ&+Ơ1*9ѬѪ1*
KHOA .,1+7ӂ48Ҧ175ӎ.,1+'2$1+
-----------------------

3+Ҥ07+$1++8<ӄ1

.ӂ72È1%È1+¬1*9¬;È&Ĉӎ1+.ӂ748Ҧ
%È1+¬1*7Ҥ,7Ә1*&Ð1*7<*,Ҩ<9,ӊ71$0

.+Ï$/8Ұ17Ӕ71*+,ӊ3ĈҤ,+Ӑ&
Ngành: .ӃWRiQ

3K~7Kӑ, 2018


75ѬӠ1*ĈҤ,+Ӑ&+Ơ1*9ѬѪ1*
KHOA .,1+7ӂ48Ҧ175ӎ.,1+'2$1+

-----------------------

3+Ҥ07+$1++8<ӄ1

.ӂ72È1%È1+¬1*9¬;È&Ĉӎ1+.ӂ748Ҧ
%È1+¬1*7Ҥ,7Ә1*&Ð1*7<*,Ҩ<9,ӊ71$0

.+Ï$/8Ұ17Ӕ71*+,ӊ3ĈҤ,+Ӑ&
Ngành: .ӃWRiQ

1*ѬӠ,+ѬӞ1*'Ү1 ThS. /ҥL9ăQĈӭF

3K~7Kӑ, 2018

A. MӢ ĈҪU
1. Tính cҩp thiӃt cӫDÿӅ tài
Ngày nay các doanh nghiӋp ViӋt Nam ÿm và ÿang phát triӇn tӯng Eѭӟc
vӅ quy mơ và loҥi hình kinh doanh vӟi nhiӅu hình thӭc ÿa dҥng và phong phú,
WKD\ÿәi linh hoҥt. Các doanh nghiӋp ÿy góp phҫn tҥo nên mӝt nӅn kinh tӃ thӏ
WUѭӡng ÿҫy sôLÿӝng và phát triӇn mҥnh mӁ. 7URQJÿLӅu kiӋn nӅn kinh tӃ thӏ
WUѭӡng nhѭ hiӋn nay, các doanh nghiӋp phҧi ÿӕi mһt vӟi khơng ít khó khăn và
thӱ thách. Vì vұy thӏ WUѭӡng là vҩn ÿӅ sӕng cịn cӫa doanh nghiӋp, các hoҥt
ÿӝng sҧn xuҩt kinh doanh cӫa doanh nghiӋp ÿӅu phҧi gҳn liӅn vӟi thӏ WUѭӡng
cho nên bҧn thân các doanh nghiӋp ÿӅu phҧi chú trӑng tӟi khâu tiêu thө. ViӋc
thӵc hiӋn tӕt khâu tiêu thө Yj[iFÿӏnh kӃt quҧ tiêu thө có vӏ trí rҩt quan trӑng
trong viӋF[iFÿӏnh hiӋu quҧ kinh doanh, giҧi quyӃt tӕt khâu tiêu thө thì doanh
nghiӋp mӟi thu hӗLÿѭӧc vӕQEÿҳp chi phí, thӵc hiӋQÿҫ\ÿӫ QJKƭDYө vӟi
QKjQѭӟFÿҫXWѭSKiWWULӇQQkQJFDRÿӡi sӕQJODRÿӝng, әQÿӏnh tình hình tài
chính và thӵc hiӋQWiLÿҫXWѭVҧn xuҩt kinh doanh.
ĈӇ hoҥWÿӝng sҧn xuҩt kinh doanh cӫa doanh nghiӋSÿҥt hiӋu quҧ cao
thì viӋc thӵc hiӋn chính sách bán hàng và tә chӭc cơng tác kӃ tốn bán hàng là
ÿiӅu các doanh nghiӋp rҩt quan tâm vì nó ҧnh Kѭӣng rҩt lӟn tӟi doanh sӕ bán
ra và lӧi nhuұn cӫa doanh nghiӋp. KӃ toán bán hàng và xác ÿӏnh kӃt quҧ bán
hàng có YDLWUzQKѭPӝt cơng cө quҧQÿҳc lӵc, có nhiӋm vө thu thұp, xӱ lý
thơng tin mӝWFiFKFKtQK[iFÿҫ\ÿӫ, kӏp thӡi giúp nhӳQJQJѭӡLÿLӅu hành
nҳm bҳW ÿѭӧc chính xác thơng tin, phҧn ánh kӏp thӡi tình hình tiêu thө sҧn
phҭm. NhӳQJ WK{QJ WLQ ÿy Oj Fѫ Vӣ cho hӑ SKkQ WtFK ÿiQK JLi Oӵa chӑn
SKѭѫQJiQVҧn xuҩt kinh doanh có hiӋu quҧ nhҩt. Vì vұy, viӋc nâng cao hiӋu
quҧ cơng tác kӃ tốn tiêu thө sҧn phҭPYj[iFÿӏnh kӃt quҧ tiêu thө ln là
vҩQÿӅ ÿѭӧc các doanh nghiӋp quan tâm, chú trӑng.
Tәng công ty giҩy ViӋt Nam là doanh nghiӋp chuyên sҧn xuҩt giҩy và
các loҥi sҧn phҭm tӯ giҩy. Vì vұy khӕLOѭӧng sҧn phҭm tiêu thө WѭѫQJÿӕi lӟn.

Cơng ty khơng ngӯng hồn thiӋQFѫFҩu tә chӭc bӝ máy quҧQFNJQJQKѭWә
chӭc cơng tác kӃ tốn nhҵP ÿҭy mҥnh và nâng cao hiӋu quҧ hoҥW ÿӝQJ ÿӇ
1


ngày càng khҷQJÿӏnh vӏ trí cӫa mình trên thӏ WUѭӡng. Em nhұn thҩy kӃ toán
bán hàng và xác ÿӏnh kӃt quҧ bán hàng giӳ vai trị quan trӑng trong cơng tác
kӃ tốn cӫa tồn doanh nghiӋp.
Do ÿy em ÿm chӑn ÿӅ tài: ³K͇ toán bán hàng và xác ÿ͓nh k͇t qu̫ bán
hàng t̩i T͝ng công ty gi̭y Vi͏t Nam´ OjPÿӅ tài nghiên cӭu cӫa mình..
2. Lӏch sӱ vҩQÿӅ nghiên cӭu
KӃ WRiQEiQKjQJYj[iFÿӏnh kӃt quҧ bán hàng là công tác quan trӑng
trong tồn bӝ cơng tác kӃ tốn. Ĉk\OjPӝt nhân tӕ gҳn liӅn vӟi khҧ QăQJFҥnh
tranh cӫa doanh nghiӋp trên thӏ WUѭӡng. HiӋn nay, có nhiӅu nghiên cӭu vӅ vҩn
ÿӅ Qj\QKѭ
- ĈӅ tài nghiên cӭu: ³K͇ toán bán hàng và xác ÿ͓nh k͇t qu̫ bán
hàng t̩i công ty TNHH Vi͏t Hàn´cӫa tác giҧ Bùi Thӏ Linh (2017), ngành kӃ
toán ӣ khoa Kinh tӃ và Quҧn trӏ NLQKGRDQKWUѭӡng Ĉҥi hӑc Hùng VѭѫQg.
- ĈӅ tài nghiên cӭu: ³ K͇ WRiQ EiQ KjQJ Yj [iF ÿ͓nh k͇t qu̫ bán
hàng t̩i công ty trách nhi͏m hͷu h̩n Giang Nam´ cӫa tác giҧ NguyӉn Thu
Hà (2017), ngành KӃ toán ӣ khoa Kinh tӃ và Quҧn trӏ kinh doanh Trѭӡng Ĉҥi
hӑc Hùng vѭѫng.
- ĈӅ tài nghiên cӭu: ³ K͇ toán bán hàng và xác ÿ͓nh k͇t qu̫ bán
hàng t̩i công ty c͝ ph̯n U˱ͫu Ĉ͛ng Ti͉n´ cӫa tác giҧ Ĉһng Trung Kiên
(2017), ngành KӃ toán ӣ khoa Kinh tӃ và Quҧn trӏ kinh doanh Trѭӡng Ĉҥi hӑc
Hùng Vѭѫng.
Ӣ WUѭӡQJĈҥi HӑF+QJ9ѭѫQJWURQJOƭQKYӵc kӃ WRiQÿmFynhiӅu ÿӅ
tài nghiên cӭu khoa hӑc cҩSWUѭӡng cӫa giҧng viên, sinh viên khoa Kinh tӃ &
QTKD, khóa luұn tӕt nghiӋp cӫa sinh viên các khóa.
7X\QKLrQFKѭDFyÿӅ tài nào nghiên cӭu vӅ kӃ toán EiQKjQJYj[iFÿӏnh

kӃt quҧ bán hàng tҥi Tәng công ty giҩy ViӋt Nam QrQÿӅ tài không bӏ trùng
lһp vӟi cáFÿӅ tài nghiên cӭu khác.

2


3. Mөc tiêu nghiên cӭu cӫDÿӅ tài
3.1. Mͭc tiêu chung
Vұn dөQJFѫVӣ lý luұn vӅ bán hàng và xác ÿӏnh kӃt quҧ bán hàng ÿӇ
phҧQ iQKYj ÿiQK JLi WKӵc trҥng kӃ toán bán hàng và xác ÿӏnh kӃt quҧ bán
hàng tҥi Tәng công ty giҩy ViӋt Nam4XDÿyÿӅ xuҩt mӝt sӕ giҧi pháp nhҵm
nâng cao hiӋu quҧ cӫa cơng tác kӃ tốn bán hàng và xác ÿӏnh kӃt quҧ bán
hàng tҥi Tәng công ty giҩy ViӋt Nam.
3.2. Mͭc tiêu cͭ th͋
- HӋ thӕQJKyDFѫVӣ lý luұn vӅ kӃ WRiQEiQKjQJYj[iFÿӏnh kӃt quҧ
bán hàng cӫa doanh nghiӋp.
- Nghiên cӭu, phҧn ánh, ÿiQK giá thӵc trҥng kӃ toán bán hàng và xác
ÿӏnh kӃt quҧ bán hàng tҥi Tәng công ty giҩy ViӋt Nam.
- ĈӅ xuҩt mӝt sӕ giҧi pháp nhҵm tӯQJEѭӟc hồn thiên cơng tác kӃ tốn
bán hàng và xác ÿӏnh kӃt quҧ bán hàng, góp phҫn thành công và phát triӇn bӅn
vӳng tҥi Tәng công ty giҩy ViӋt Nam.
4. ĈӕLWѭӧng và phҥm vi nghiên cӭu
4.1. Ĉ͙LW˱ͫng nghiên cͱu
KӃ toán bán hàng và xác ÿӏnh kӃt quҧ bán hàng tҥi Tәng công ty giҩy
ViӋt Nam.
4.2. Ph̩m vi nghiên cͱu
- Nӝi dung: KӃ WRiQEiQKjQJYj[iFÿӏnh kӃt quҧ bán hàng tҥi Tәng
công ty giҩy ViӋt Nam.
- Không gian: Tәng công ty giҩy ViӋt Nam - Thӏ trҩn Phong Châu huyӋn Phù Ninh - tӍnh Phú Thӑ.
- Thӡi gian: Sӕ liӋu thu thұp tӯ năm 2015 ± 2017, tұp trung vào tháng

12 năm 2017
5. 3KѭѫQJSKiSQJKLrQFӭu
5.1. 3K˱˯QJSKiSWKXWK̵p thông tin
ViӋc thu thұp tài liӋu thông tin bao gӗm viӋFVѭXWҫm và thu thұp nhӳng
tài liӋu, sӕ liӋu liên quan mà Tәng công ty công bӕ:
3


 Sӕ liӋXVѫFҩp bao gӗP&iFKyDÿѫQFKӭng tӯ, các sӕ liӋu trên sә
chi tiӃt và sә tәng hӧp vӟLQJѭӡLPXDQJѭӡi bán, các tài liӋXÿLӅXWUDÿѭӧc tӯ
quá trình phӓng vҩn mӝt sӕ nhân viên cӫa công ty
 Sӕ liӋu thӭ cҩp bao gӗm: Báo cáo kӃt quҧ hoҥW ÿӝng kinh doanh,
bҧng phân bә tiӅQ OѭѫQJ Eҧng phân bә chi pht« Fӫa cơng ty trong nhӳng
QăPJҫQÿk\YjPӝt sӕ thông tin trên mҥng internet, sách báo cùng mӝt sӕ tài
liӋu liên quan.
5.2. 3K˱˯QJSKiSWK͙ng kê kinh t͇
/jSKѭѫQJSKiSVӱ dөng phә biӃQWURQJSKkQWtFKÿӇ [iFÿӏnh mӭFÿӝ,
xu thӃ biӃQÿӝng cӫa các chӍ tiêu phân tích qua các kǤ tҥi Tәng cơng ty giҩy
ViӋt Nam. TiӃn hành so sánh các chӍ tiêu có liên quan cӫa các kǤ vӟi nhau
TXDÿyU~WUDQKұn xét vӅ nhӳng nhân tӕ làm hҥn chӃ hoһFWK~Fÿҭy hoҥWÿӝng
cӫa cơng tác kӃ tốn bán hàng và xác ÿӏnh kӃt quҧ bán hàng tҥi Tәng cơng ty
giҩy ViӋt Nam.
5.3. 3K˱˯QJSKiSN͇ tốn
- 3KѭѫQJSKiSFKӭng tӯ kӃ tốnOjSKѭѫQJSKiSNӃ toán phҧn ánh các
nghiӋp vө kinh tӃ phát sinh và thӵc sӵ hoàn thành bҵng giҩy tӡ, theo mүu quy
ÿӏnh, theo thӡLJLDQYjÿӏDÿLӇm phát sinh nghiӋp vө kinh tӃ vào các chӭng tӯ
kӃ tốn, phөc vө cho cơng tác kӃ tốn, cơng tác quҧn lý.
- 3KѭѫQJ SKiS WjL NKRҧn kӃ tốn Oj SKѭѫQJ SKiS NӃ WRiQ ÿѭӧc sӱ
dөQJÿӇ phân loҥLÿӕLWѭӧng kӃ toán tӯ ÿӕLWѭӧQJFKXQJÿӃ ÿӕLWѭӧng cө thӇ
ÿӇ ghi chép, phҧn ánh, kiӇm tra mӝW FiFK WKѭӡng xuyên liên tөc và có hӋ

thӕng tình hình hiӋn có và sӵ vұQÿӝng cӫa tӯQJÿӕLWѭӧng cө thӇ nhҵm cung
cҩp thơng tin có hӋ thӕng vӅ các hoҥWÿӝng kinh tӃ cӫDFiFÿѫQYӏ, phөc vө
FKROmQKÿҥo quҧn lý kinh tӃ, tә chӭc và lұSEiRFiRWjLFKtQKÿӏnh kǤ.
- 3KѭѫQJSKiSWtQKJLiOjSKѭѫQJSKiSVӱ dөQJWKѭӟFÿRWLӅn tӋ ÿӇ
[iFÿӏnh giá thӵc tӃ cӫa hàng hóa theo nhӳng nguyên tҳc nhҩWÿӏnh.
- 3KѭѫQJSKiSWәng hӧp FkQÿӕi kӃ toánOjSKѭѫQJSKiSNӃ toán sӱ
dөQJÿӇ tәng hӧp sӕ liӋu tӯ các sә kӃ toán theo các mӕi quan hӋ vӕn có cӫa
ÿӕLWѭӧng nhҵm cung cҩp các chӍ tiêu kinh tӃ WjLFKtQKFKRFiFÿӕLWѭӧng sӱ
4


dөng thơng tin kӃ tốn phөc vө cho cơng tác quҧn lý, hoҥW ÿӝng kinh tӃ tài
FKtQKWURQJYjQJRjLÿѫQYӏ.
5.4. 3K˱˯QJSKiSchuyên gia
Tham khҧo ý kiӃn cӫa giҧQJYLrQKѭӟng dүn vӅ FѫVӣ lý luұn kӃ toán
tiêu thө sҧn phҭPYj[iFÿӏnh kӃt quҧ tiêu thө ÿӇ FyÿѭӧFÿӏQKKѭӟQJÿ~QJ
ÿҳn trong q trình hồn thiӋQÿӅ tài Tham khҧo ý kiӃn cӫa các chuyên gia
kinh tӃ, kӃ toán tҥLF{QJW\ÿӇ phҧQiQKYjÿiQKJLiWKӵc trҥng.
6. KӃt cҩu cӫa báo cáo
Ngoài phҫn mӣ ÿҫu, kӃt luұn danh mөc tài liӋu tham khҧRÿӅ tài gӗm
có 03 FKѭѫQJ
&K˱˯QJ &ѫVӣ lý luұn vӅ kӃ toán bán hàng và xác ÿӏnh kӃt quҧ bán
hàng trong các doanh nghiӋp.
&K˱˯QJ Thӵc trҥng cơng tác kӃ tốn bán hàng và xác ÿӏnh kӃt quҧ
bán hàng tҥi Tәng công ty giҩy ViӋt Nam.
&K˱˯QJ : Mӝt sӕ giҧi pháp nhҵm hồn thiӋn cơng tác kӃ toán bán
hàng và xác ÿӏnh kӃt quҧ bán hàng tҥi Tәng công ty Giҩy ViӋt Nam.

5

B. NӜI DUNG NGHIÊN CӬU
&KѭѫQJ
&Ѫ6Ӣ LÝ LUҰN Vӄ Kӂ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĈӎNH
KӂT QUҦ BÁN HÀNG TRONG CÁC DOANH NGHIӊP
1.1. Vai trị cӫa cơng tác bán hàng và xác ÿӏnh kӃt quҧ bán hàng
1.1.1. Khái ni͏m F˯E̫n
Bán hàng là giai ÿRҥn tiӃp theo cӫa quá trình sҧn xuҩWĈyOjYLӋc cung
cҩp cho khách hàng các sҧn phҭm lao vө do doanh nghiӋp sҧn xuҩWUDÿӗng
thӡLÿѭӧc khách hàng thanh toán hoһc chҩp nhұQWKDQKWRiQĈk\FKtQKOjTXi
trình thӵc hiӋn quan hӋ WUDRÿәi hàng - tiӅn giӳa doanh nghiӋp vӟLQJѭӡi mua
và lúc này tính hӳu ích cӫa sҧn phҭm sҧn xuҩt ra mӟi chính thӭFÿѭӧc xã hӝi
thӯa nhұQODRÿӝng cӫDQJѭӡi sҧn xuҩt nói riêng và cӫa tồn doanh nghiӋp
nói chung mӟLÿѭӧc cơng nhұn. Hay bán sҧn phҭm là viӋc chuyӇn quyӅn sӣ
hӳu vӅ hànJKyDFKRNKiFKKjQJÿӗng thӡi doanh nghiӋSWKXÿѭӧc tiӅn hàng
hoһc có quyӅn thu tiӅQ KjQJ Ĉy Oj JLDL ÿRҥn cuӕi cùng cӫa chu trình tuҫn
hồn vӕn trong doanh nghiӋp. (Theo Ngô ThӃ Chi, 2013)
Doanh thu bán hàng và cung cҩp dӏch vө là tәng sӕ tiӅn mà doanh
nghiӋp thӵc tӃ ÿmWKXÿѭӧc tӯ các giao dӏch và các nghiӋp vө SKiWVLQKQKѭ
doanh thu bán sҧn phҭm, hàng hóa, cung cҩp dӏch vө cho khách hàng gӗm cҧ
các khoҧn phө thu và phí thu thêm ngồi giá bán (nӃu có). (Theo Ngơ ThӃ
Chi, 2013)
Các khoҧn giҧm trӯ doanh thu bao gӗm chiӃt khҩXWKѭѫQJPҥi, giҧm
giá hàng bán, hàng bán bӏ trҧ lҥi, thuӃ GTGT phҧi nӝp WKHRSKѭѫQJSKiSWUӵc
tiӃp, thuӃ tiêu thө ÿһc biӋt và thuӃ xuҩt nhұp khҭu. Các khoҧn giҧm trӯ doanh
WKXOjFѫVӣ ÿӇ tính doanh thu thuҫn và kӃt quҧ hoҥWÿӝng sҧn xuҩt kinh doanh
trong kǤ kӃ tốn. (Theo Ngơ ThӃ Chi, 2013)


ChiӃt khҩXWKѭѫQJPҥi là khoҧn tiӅn chênh lӋch giá bán nhӓ KѫQJLi

niêm yӃt, doanh nghiӋSÿmJLҧm trӯ FKRQJѭӡi mua hàng do viӋFQJѭӡi mua
ÿmPXDVҧn phҭm, hàng hóa, dӏch vө vӟi khӕLOѭӧng lӟn theo thӓa thuұn vӅ

6


chiӃt khҩXWKѭѫQJ PҥL ÿm JKLWUrQKӧS ÿӗng kinh tӃ mua bán hoһc cam kӃt
mua, bán hàng. (Theo Ngô ThӃ Chi, 2013)


Hàng bán bӏ trҧ lҥi là sӕ sҧn phҭm, hàng hóa doanh nghiӋSÿm [iF

ÿӏnh tiêu thөÿmJKLQKұQGRDQKWKXQKѭQJEӏ khách hàng trҧ lҥi do vi phұm
FiF ÿLӅu kiӋQ ÿm FDP NӃt trong hӧS ÿӗng kinh tӃ hoһc theo chính sách bҧo
KjQKQKѭ+jQJNpPSKҭm chҩt, sai quy cách, chӫng loҥi. Hàng bán bӏ trҧ lҥi
phҧL Fy YăQ EҧQ ÿӅ nghӏ mua cӫD QJѭӡi mua ghi rõ lý do trҧ lҥi hàng, sӕ
Oѭӧng hàng bӏ trҧ lҥi, giá trӏ hàng bӏ trҧ lҥLÿtQKNqPKyDÿѫQnӃu trҧ lҥi toàn
bӝ) hoһc bҧn sao hóDÿѫQQӃu trҧ lҥi mӝt phҫQ
ÿtQKNqPWKHRFKӭng tӯ nhұp
lҥi kho cӫa doanh nghiӋp vӅ sӕ hàng nói trên. (Theo Ngơ ThӃ Chi, 2013)


Giҧm giá hàng bán là khoҧn tiӅn doanh nghiӋp (bên bán) giҧm trӯ

FKR ErQ PXD KjQJ WURQJ WUѭӡng hӧS ÿһc biӋt vì lý do hàng bán kém phҭm
chҩWNK{QJÿ~QJTX\FiFKKRһFNK{QJÿ~QJWKӡi hҥQ«ÿmJKLWURQJKӧSÿӗng.
(Theo Ngơ ThӃ Chi, 2013)


Các khoҧn thuӃ làm giҧm trӯ doanh thu là các khoҧn thuӃ gián thu

tính trên doanh thu bán hàng. Các khoҧn thuӃ Qj\WtQKFKRFiFÿӕLWѭӧng tiêu
dùng hàng hóa, dӏch vө phҧi chӏXFiFFѫVӣ sҧn xuҩt, kinh doanh chӍ OjÿѫQYӏ
nӝp thuӃ WKD\FKRFKRQJѭӡi tiêu dùng hàng hóa, dӏch vө ÿy&iFNKRҧn thuӃ
này bao gӗm: thuӃ GTGT nӝp WKHRSKѭѫQJSKiSWUӵc tiӃp, thuӃ tiêu thө ÿһc
biӋt, thuӃ xuҩt nhұp khҭu. (Theo Ngô ThӃ Chi, 2013)
KӃt quҧ bán hàng là sӕ chênh lӋch giӳa doanh thu thuҫn vӅ bán hàng và
các khoҧn chi phí kinh doanh liêQTXDQÿӃn q trình bán hàng, bao gӗm trӏ
giá vӕn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quҧn lý doanh nghiӋp phân bә cho
sӕ hàng ÿm bán. (Theo Ngơ ThӃ Chi, 2013)
1.1.2. 9DLWUzYjêQJKƭDFͯDq trình EiQKjQJYj[iFÿ͓QKN͇WTX̫EiQ
hàng
™ Vai trị:
Trong tồn bӝ nӅn kinh tӃ QyLFKXQJYjÿӕi vӟi mӛi doanh nghiӋp nói
riêng, bán hàng giӳ mӝt vai trị quan trӑng. Bán hàng vӯDOjÿLӅu kiӋQÿӇ tiӃn
hành tái sҧn xuҩt xã hӝi, vӯa là cҫu nӕi giӳa các nhà sҧn xuҩt vӟLQJѭӡi tiêu
7


dùng phҧn ánh sӵ gһp nhau giӳa cung và cҫXKjQJKyD4XDÿyÿӏQKKѭӟng
cho sҧn xuҩt, tiêu dùng và khҧ QăQJWKDQKWRiQ
Ĉӕi vӟi mӛi doanh nghiӋp, thӵc hiӋn tӕt công tác tiêu thө, giúp cho
doanh nghiӋp thu hӗi vӕQ QKDQK OjP WăQJ WӕF ÿӝ chu chuyӇn cӫa vӕQ OѭX
ÿӝng, tӯ ÿyWҥRÿLӅu kiӋn cho doanh nghiӋp tә chӭc vӕn, giҧm bӟt sӕ vӕn phҧi
KX\ÿӝng tӯ ErQQJRjL'RÿyJLҧm bӟWFKLSKtWăQJQJXӗn vӕn sӱ dөQJÿӇ
tái mӣ rӝng sҧn xuҩt và sӁ WăQJÿѭӧc doanh thu cho doanh nghiӋp, góp phҫn
QkQJFDRÿӡi sӕng cho cán bӝ công nhân trong doanh nghiӋp và thӵc hiӋQÿҫy
ÿӫ QJKƭDYө ÿӕi vӟLQKjQѭӟc.
Ĉӕi vӟL QJѭӡi tiêu dùng, thӵc hiӋn tӕt cơng tác bán hàng sӁ tҥR ÿLӅu

kiӋn góp phҫn thӓa mãn nhu cҫu cӫDQJѭӡi tiêu dùng.
Ĉӕi vӟi nӅn kinh tӃ quӕc dân, thӵc hiӋn tӕt khâu bán hàng sӁ góp phҫn
ÿLӅu hòa giӳa sҧn xuҩWYjWLrXGQJÿҧm bҧo cho sӵ phát triӇQFkQÿӕi và bӅn
vӳng cӫa nӅn kinh tӃ.
™ éQJKƭD
 Giúp cho doanh nghiӋp thu hӗLÿѭӧc vӕQÿmEӓ UDÿҧm bҧo cho sӵ
tӗn tҥi và phát triӇn cӫa mӛi doanh nghiӋp
 KӃt quҧ tiêu thө ÿHPOҥi cho doanh nghiӋp mӝt nguӗn thu quan trӑng
ÿӇ doanh nghiӋp trang trҧi các khoҧQFKLSKtFNJQJQKѭÿӇ tiӃp tөc mӝt quá
trình sҧn xuҩt kinh doanh mӟLÿӗng thӡi thӵc hiӋQFiFQJKƭDYө ÿӕi vӟLQKjQѭӟc.
 Rút ngҳn vòng quay cӫa vӕn, giúp doanh nghiӋp chӫ ÿӝng trong viӋc
sӱ dөng vӕn, tұn dөQJÿѭӧc thӡLFѫYjFѫKӝi trong sҧn xuҩt kinh doanh
 NhҵP ÿiS ӭng nhu cҫu cӫD QJѭӡL WLrX GQJ JL~S QJѭӡi tiêu dùng
tiӃp cұQÿѭӧc vӟi nhiӅu sҧn phҭPÿDGҥQJKѭӟQJQJѭӡi tiêu dùng tӟi nhӳng
nhu cҫu mӟLÿҫ\ÿӫ KѫQ
1.1.3. &iFSK˱˯QJWKͱc bán hàng
1.1.3.1. Ph˱˯ng thͱc bán hàng tr͹c ti͇p
/j SKѭѫQJ WKӭF JLDR KjQJ FKR QJѭӡi mua trӵc tiӃp tҥi kho (hoһc tҥi
SKkQ [ѭӣng không qua kho) cӫa doanh nghiӋp. Sӕ KjQJ NKL ÿm FKtQK WKӭc
giao cho khách hàng ÿѭӧc chính thӭc coi là tiêu thө YjQJѭӡi bán mҩt quyӅn
8


sӣ hӳXÿӕi vӟi sӕ KjQJQj\NKLQJѭӡi mua thanh toán hoһc chҩp nhұn thanh
tốn vӅ sӕ hàng. Q trình chuyӇn giao hàng và ghi nhұn doanh thu diӉn ra
ÿӗng thӡi nhau, các ÿiӅu kiӋn ghi nhұn doanh thu ÿm ÿѭӧc ÿҧm bҧo. (Theo
Ngô ThӃ Chi, 2013)
1.1.3.2. Bán hàng theo ph˱˯ng thͱc g͵i ÿ̩i lý
/jSKѭѫQJWKӭc bán hàng mà bên chӫ hàng (gӑLOjErQJLDRÿҥi lý) xuҩt
hàng giao cho bên nhұQÿҥi lý (gӑLOjErQÿҥLOê

ÿӇ EiQ%rQÿҥLOêEiQÿ~QJ
JLiTX\ÿӏnh cӫa chӫ hàng sӁ ÿѭӧFKѭӣQJWKODRÿҥLOêGѭӟi hình thӭc hoa
hӗng. Sӕ thành phҭm gӱi ÿҥi lý vүn thuӝc quyӅn sӣ hӳu cӫa doanh nghiӋp.
Doanh nghiӋp chѭa ghi nhұn doanh thu bӣi vì chѭa ÿӫ ÿiӅu kiӋn ghi nhұn
doanh thu. Sӕ sҧn phҭm, hàng hóa ÿѭӧc xác ÿӏnh là tiêu thө khi doanh nghiӋp
nhұn ÿѭӧc tiӅn do bên ÿҥi lý thanh tốn hoһc chҩp nhұn thanh tốn hoһc
thơng báo vӅ sӕ hàng ÿm bán ÿѭӧc. (Theo Ngô thӃ Chi, 2013)
1.1.3.3. Bán hàng theo ph˱˯ng thͱc chuy͋n hàng chͥ ch̭p nh̵n
/jSKѭѫQJWKӭc mà bên bán chuyӇn hàng cho bên mua theo ÿӏDÿLӇm
ghi trong hӧSÿӗng, sӕ hàng chuyӇQÿLYүn thuӝc quyӅn sӣ hӳu cӫa bên bán.
.KL ÿѭӧc bên mua thanh toán hoһc chҩp nhұn thanh tốn vӅ sӕ KjQJ ÿѭӧc
giao thì sӕ KjQJÿѭӧc bên mua chҩp nhұn này mӟLÿѭӧc coi là tiêu thө và bên
bán khơng cịn quyӅn sӣ hӳu vӅ sӕ KjQJÿy (Theo Ngơ ThӃ Chi, 2013)
1.1.3.4. Bán hàng theo ph˱˯ng thͱc tr̫ ch̵m, tr̫ góp
/jSKѭѫQJWKӭc bán hàng thu tiӅn nhiӅu lҫQQJѭӡi mua sӁ thanh tốn
lҫQÿҫu ngay tҥi thӡLÿLӇm mua. Sӕ tiӅn cịn lҥLQJѭӡi mua chҩp nhұn thanh
toán dҫn ӣ các kǤ tiӃp theo và phҧi chӏu mӝt tӹ lӋ lãi suҩt nhҩWÿӏnh. Hàng bán
trҧ chұm, trҧ JySJLDRFKRQJѭӡi mXDWKuOѭӧQJKjQJÿѭӧFJLDRFRLQKѭOjWLrX
thө. (Theo Ngô ThӃ Chi, 2013)
7K{QJWKѭӡng, sӕ tiӅn trҧ ӣ các kǤ tiӃp theo bҵQJQKDXWURQJÿyEDR
gӗm mӝt phҫn doanh thu gӕc và mӝt phҫn lãi trҧ chұm, có thӇ [iFÿLQKWKHR
cơng thӭc sau:

9


PV x r
Sӕ tiӅn phҧLWKXÿӅu
ÿһn trong kǤ

=
1

1 _

(1+r)t
7URQJÿy
 PV: Là giá trӏ hiӋn tҥi cӫa sӕ tiӅn phҧi thu (gӕc)
 r : Tӹ lӋ lãi suҩt
 t : Sӕ kǤ thu tiӅn (thӡi gian thu tiӅn)
1.1.3.5. Bán hàng theo ph˱˯ng thͱc hàng ÿ͝i hàng
1JѭӡL EiQ ÿHP Vҧn phҭm, hàng hóa, vұW Wѭ FӫD PuQK ÿӇ ÿәi lҩy sҧn
phҭm, hàng hóa, vұWWѭFӫDQJѭӡLPXD3KѭѫQJWKӭc này thuұn tiӋn cho cҧ hai
bên mua và bán do giҧm bӟWFiFFKLSKtOѭXWK{QJ7X\QKLrQSKѭѫQJWKӭc
này không cho phép sӱ dөng rӝng rãi do tính chҩt vӅ nhu cҫu sҧn phҭm, hàng
hóa cӫa hai doanh nghiӋp vì cҧ KDLErQÿӅu có nhu cҫXWUDRÿәL*LiWUDRÿәi
là giá thӓa thuұn hoһc giá bán cӫa hàng hóa, sҧn phҭm, vұW Wѭ ÿy WUrQ WKӏ
WUѭӡQ 1JѭӡL PXD Yj QJѭӡi bán dӵD WUrQ JLi WUDR ÿәL ÿӇ thanh toán bù trӯ.
(Theo Ngô ThӃ Chi, 2013)
1.1.3.6. Bán hàng theo ph˱˯ng thͱc tiêu thͭ n͡i b͡
Là viӋF EiQ KjQJ FKR FiF ÿӕL WѭӧQJ NKiFK KjQJ Oj FiF ÿѫQ Yӏ thành
YLrQFiFÿѫQYӏ trӵc thuӝc trong cùng hӋ thӕng cӫa công ty hoһc trong cùng
hӋ thӕng cӫa mӝWÿѫQYӏ ÿӝc lұp. (Theo Ngô ThӃ Chi, 2013)
1.1.4. Các hình thͱc thanh tốn ti͉n hàng
1.1.4.1. Thanh tốn b̹ng ti͉n m̿t
3KѭѫQJWKӭc thanh toán bҵng tiӅn mһt hiӋQQD\NK{QJÿѭӧc các doanh
nghiӋp sӱ dөng nhiӅu.Thanh toán bҵng tiӅn mһt chӫ yӃX ÿѭӧc áp dөng cho
nhӳng giao dӏch phát sinh sӕ tiӅn nhӓ, nghiӋp vө ÿѫQJLҧn và khoҧng cácKÿӏa
lý giӳa hai bên hҽS3KѭѫQJWKӭc thanh tốn bҵng tiӅn mһt có thӇ chia thành:
- Thanh tốn bҵng ViӋW1DPÿӗng.

- Thanh toán bҵng ngoҥi tӋ.

10


- Thanh toán bҵng các khoҧQ WѭѫQJ ÿѭѫQJ WLӅn: Vàng tiӅn tӋ, tín
phiӃu, ngân phiӃu.
1.1.4.2. Thanh tốn khơng dùng ti͉n m̿t
3KѭѫQJWKӭFWKDQKWRiQQj\ÿѭӧc các doanh nghiӋp sӱ dөng rӝng rãi.
Ĉk\ Oj KuQK WKӭF WKDQK WRiQ ÿѭӧc thӵc hiӋn bҵng cách chuyӇn khoҧn hoһc
thanh tốn bù trӯ TXDFiFÿѫQYӏ WUXQJJLDQOjQJkQKjQJ3KѭѫQJWKӭc thanh
tốn khơng dùng tiӅn mһt có thӇ chia thành:
- Thanh tốn bҵng séc
Séc là chӭng tӯ thanh toán chӫ tài khoҧn lұp trên mүu in sҹQÿһc biӋt
cӫDQJkQKjQJĈѫQYӏ phát hành séc hoàn toàn chӏu trách nhiӋm vӅ viӋc sӱ
dөng séc. Séc thanh tốn gӗm có:
 Séc chuyӇn khoҧQ 'QJ ÿӇ thanh toán và mua bán hàng hóa giӳa
FiF ÿѫQ Yӏ trong cùng mӝW ÿӏD SKѭѫQJ 6pF Fy WiF Gөng thanh tốn chuyӇn
khoҧn khơng có tác dөQJÿӇ OƭQKWLӅn mһt, séc phát hành chӍ có giá trӏ trong
thӡi hҥQTX\ÿӏnh.
 Séc chuyӇn tiӅn cҫm tay: Là loҥi séc chuyӇn khoҧn cҫP WD\ ÿѭӧc
QJkQKjQJÿҧm bҧo thanh toán.
 Séc bҧo chi: Là mӝt loҥLVpFÿѭӧFQJkQKjQJÿҧm bҧo khҧ QăQJFKL
trҧ bҵng cách trích sӕ tiӅn trên séc tӯ tài khoҧn tiӅn gӱi cӫDQJѭӡi trҧ tiӅn sang
tài khoҧn riêng nhҵPÿҧm bҧo khҧ QăQJWKDQKWRiQFKRWӡ VpFÿy
- Thanh toán bҵng ӫy nhiӋm thu (chi)
3KѭѫQJ WKӭF WKDQK WRiQ Qj\ WKѭӡQJ ÿѭӧc các doanh nghiӋp sӱ dөng
ÿӕi vӟLFiFÿӕLWѭӧng có quan hӋ mua bán vӟi doanh nghiӋp tӯ WUѭӟc và trong
cùng mӝt quӕFJLDÿk\OjSKѭѫQJWKӭc thanh tốn có thӫ tөFÿѫQJLҧn và tiӋn
lӧi cho doanh nghiӋp. Theo hình thӭc này thì chӫ tài khoҧn ӫy nhiӋm cho

ngân hàng thu (chi) hӝ vӟi mӝWÿӕLWѭӧQJQjRÿyGRGRDQKQJKLӋp chӍ ÿӏnh có
tài khoҧn ӣ cùng ngân hàng hoһc khác ngân hàng. Chӭng tӯ thanh tốn có ӫy
nhiӋm thu (chi), giҩy báo nӧ (có).

11


- Thanh toán bù trӯ:
Áp dөQJWURQJÿiӅu kiӋn hai tә chӭc có quan hӋ mua và bán hàng hóa
hoһc cung ӭng dӏch vө lүn nhau. Theo hình thӭFWKDQKWRiQQj\ÿӏnh kǤ hai
bên phҧLÿӕi chiӃu giӳa sӕ tiӅQÿѭӧc thanh toán và sӕ tiӅn phҧi thanh toán vӟi
QKDXÿӇ bù trӯ.Các bên tham gia thanh toán chӍ cҫn phҧi chi trҧ sӕ tiӅn chênh
lӋFKVDXNKLÿmEWU9LӋc thanh toán giӳa hai bên phҧLWUrQFѫVӣ thӓa thuұn
rӗi lұSWKjQKYăQEҧQÿӇ OjPFăQFӭ ghi sә và theo dõi.
- Thanh tốn bҵng thҿ tín dөng
Ĉѭӧc áp dөng vӟi nhӳQJ NKiFK KjQJ ÿӫ ÿLӅu kiӋQ ÿѭӧc ngân hàng
ÿӗng ý cho vay. Thҿ thanh toán do ngân hàng bán cho khách hàng sӱ dөQJÿӇ
trҧ tiӅn hàng hóa, dӏch vө...
- Thanh tốn bҵQJWKѭWtQGөng (LC)
Hình thӭc thanh tốn này chӫ yӃXÿѭӧc sӱ dөQJÿӕi vӟi hoҥWÿӝng xuҩt,
nhұp khҭXÿӗng tiӅQÿѭӧc sӱ dөng chӫ yӃu là ngoҥi tӋ. Theo hình thӭc này
sau khi hai bên ký kӃt hӧSÿӗQJQJѭӡi mua sӁ mӣ mӝt tài khoҧn ký quӻ tҥi
ngân hàng phөc vө mình, ngân hàng sӁ thông báo cho ngân hàng phөc vө
QJѭӡi bán biӃWVDXÿyQJѭӡLEiQJLDRKjQJÿӗng thӡi giao bӝ chӭng tӯ cho
ngân hàng phөc vө mình. Ngân hàng phөc vө QJѭӡi bán sӁ chuyӇn bӝ chӭng
tӯ cho ngân hàng phөc vө QJѭӡi mua.Sau khi kiӇm tra chӭng tӯ ÿҫ\ÿӫ, hӧp
lý ngân hàng phөc vө QJѭӡi mua sӁ giao tiӅn cho ngân hàng phөc vө QJѭӡi
EiQVDXÿyWLӅn sӁ ÿѭӧc chuyӇn vӅ FKRQJѭӡi bán.CuӕLFQJQJѭӡi mua giao
nӕt tiӅn hàng (nӃu còn thiӃu) và nhұn chӭng tӯ ÿӇ làm thӫ tөc hҧi quan.
1.2. KӃ WRiQEiQKjQJYj[iFÿӏnh kӃt quҧ bán hàng

1.2.1. Nhi͏m vͭ và yêu c̯u cͯa k͇ toán EiQ KjQJ Yj [iF ÿ͓nh k͇t qu̫
bán hàng
™ Nhi͏m vͭ:
ĈӇ quҧn lý tӕt hoҥW ÿӝng tiêu thө Yj [iF ÿӏnh kӃt quҧ tiêu thө cӫa
doanh nghiӋp, kӃ toán tiêu thө Yj[iFÿӏnh kӃt quҧ tiêu thө phҧi thӵc hiӋn tӕt
các nhiӋm vө VDXÿk\

12


- PhҧQiQKJKLFKpSÿҫ\ÿӫ, kӏp thӡi, chính xác tình hình hiӋn có và sӵ
biӃQÿӝng cӫa tӯng hàng hóa theo tiên chuҭn sӕ Oѭӧng, chҩWOѭӧng, chӫng loҥi
và giá trӏ.
- PhҧQ iQK Yj JKL FKpS ÿҫ\ ÿӫ, chính xác các khoҧn doanh thu các
khoҧn giҧm trӯ doanh thu và chi phí cӫa tӯng hoҥWÿӝng trong doanh nghiӋp.
Ĉӗng thӡLWKHRG}Lÿ{Qÿӕc các khoҧn phҧi thu cӫa khách hàng.
- Phҧn ánh và tính tốn chính xác kӃt quҧ cӫa tӯng hoҥWÿӝng, giám sát
tình hình thӵc hiӋQQJKƭDYө vӟLQKjQѭӟc và tình hình phân phӕi kӃt quҧ các
hoҥWÿӝng.
- Cung cҩp thơng tin kӃ tốn phөc vө cho viӋc lұSEiRFiRYjÿӏnh kǤ
phân tích hoҥW ÿӝng kinh tӃ OLrQ TXDQ ÿӃn quá trình bán hàng [iF ÿӏnh và
phân phӕi kӃt quҧ bán hàng.
™ Yêu c̯u:
- Giám sát và theo dõi chһt chӁ tӯQJSKѭѫQJWKӭc tiêu thө
- Theo dõi chһt chӁ tӯng loҥi sҧn phҭm hàng hóa bán ra trên tҩt cҧ các
SKѭѫQJGLӋn: sӕ Oѭӧng, chҩWOѭӧQJ«7UiQKKLӋQWѭӧng mҩWPiWKѭKӓng hoһc
tham ơ lãng phí, kiӇm tra tính hӧp lý cӫa các khoҧQFKLSKtÿӗng thӡi phân bә
FKtQK[iFFKRÿ~QJKjQJEiQÿӇ [iFÿӏnh kӃt quҧ kinh doanh.
- Phҧi quҧn lý chһt chӁ tình hình thanh tốn cӫa khách hàng yêu cҫu
WKDQK WRiQ ÿ~QJKuQK WKӭc và thӡi gian tránh mҩt mát ӭ ÿӑng vӕn. Có biӋn

SKiSWKDQKWRiQÿ{Qÿӕc, thu hӗLÿҫ\ÿӫ, kӏp thӡi vӕn cӫa doanh nghiӋSWăQJ
vòng quay vӕQ OѭX ÿӝng góp phҫQ WăQJ KLӋu quҧ sӱ dөng vӕn trong doanh
nghiӋp và góp phҫQWKXFKRQJkQViFKQKjQѭӟFWK~Fÿҭy nӅn kinh tӃ phát
triӇn.
1.2.2. KӃ tốn doanh thu bán hàng và cung cҩp dӏch vө
1.2.2.1. Khái ni͏m,
Doanh thu bán hàng và cung cҩp dӏch vө là toàn bӝ sӕ tiӅQWKXÿѭӧc
hoһc sӁ WKXÿѭӧc tӯ các dӏch vө và nghiӋp vө SKiWVLQKGRDQKWKXQKѭEiQVҧn
phҭm, hàng hóa, cung cҩp dӏch vө cho khách hàng gӗm cҧ các khoҧn phө thu
và phí thu thêm ngồi giá bán (nӃu có). (Theo Ngơ ThӃ Chi, 2013)
13


Doanh thu là tәng hӧp lӧi ích kinh tӃ doanh nghiӋSWKXÿѭӧc trong kǤ
hҥch toán, phát sinh tӯ hoҥW ÿӝng sҧn xuҩW NLQK GRDQK WK{QJ WKѭӡng cӫa
doanh nghiӋp góp phҫQOjPWăQJ vӕn chӫ sӣ hӳu. (Theo Ngô ThӃ Chi, 2013)
Doanh thu thuҫQÿѭӧF[iFÿӏnh bҵng tәng doanh thu sau khi trӯ ÿLFiF
khoҧn triӃt khҩX WKѭѫQJ Pҥi, giҧP JLi KjQJ EiQ Yj GRDQK WKX KjQJ EiQ ÿm
bán bӏ trҧ lҥi (Theo Ngô ThӃ Chi, 2013)
Doanh thu bán hàng và cung cҩp dӏch vө cӫa doanh nghiӋp trong mӝt
kǤ hҥch toán cӫa hoҥWÿ{QJ6;.'Wӯ các giao dӏch và nghiӋp vө sau:
 Bán hàng: Bán các sҧn phҭm do doanh nghiӋp sҧn xuҩt và bán hàng
hóa mua vào.
 Cung cҩp dӏch vө: Thӵc hiӋn các công viӋFÿmWKӓa thuұn trong 1 kǤ
hoһc nhiӅu kǤ kӃ WRiQQKѭFXQJFҩp dӏch vө vұn tҧi, du lӏch, cho thuê tài sҧn
WKHRSKѭѫQJWKӭc hoҥWÿӝng, doanh thu bҩWÿӝng sҧQÿҫXWѭ
1.2.2.2. ĈL͉u ki͏n và nguyên t̷c ghi nh̵n doanh thu bán hàng và cung c̭p
d͓ch vͭ
&iFÿLӅu kiӋn và nguyên tҳc ghi nhұn doanh thu (Phͭ lͭc 60)
1.2.2.3. Chͱng tͳ, s͝ sách s͵ dͭng

- +yDÿѫQ GTGT:
- +yDÿѫQEiQKjQJWK{QJWKѭӡng:
- BҧQJWKDQKWRiQKjQJÿҥi lý, ký gӱi:
- Thҿ quҫy hàng:
Các chӭng tӯ thanh toán (phiӃu thu, Séc thanh toán, Séc chuyӇn
khoҧn, ӫy nhiӋm thu, giҩy báo có cӫa ngân hàng, bҧng sao kê cӫa ngân
KjQJ«

- Chӭng tӯ OLrQTXDQNKiFQKѭ3KLӃu nhұp kho hàng trҧ lҥi, phiӃu
xuҩWNKR«
1.2.2.4. Tài kho̫n s͵ dͭng
Tài khoҧn 511- Doanh thu bán hàng và cung cҩp dӏch vө có 06 TK cҩp 2:
TK 5111 - Doanh thu bán hàng hóa: Tài khoҧn này chӫ yӃu dùng cho
các ngành kinh doanh hàng hoá, vұWWѭOѭѫQJWKӵc,...
14


TK 5112 - Doanh thu bán các thành phҭm: Tài khoҧn này chӫ yӃu dùng
cho các ngành sҧn xuҩt vұt chҩWQKѭ&{QJQJKLӋp, nông nghiӋp, xây lҳSQJѭ
nghiӋp, lâm nghiӋp,...
TK 5113 - Doanh thu cung cҩp dӏch vө: Tài khoҧn này chӫ yӃu dùng
cho các ngành kinh doanh dӏch vө QKѭ*LDRWK{QJYұn tҧLEѭXÿLӋn, du lӏch,
dӏch vө công cӝng, dӏch vө khoa hӑc, kӻ thuұt, dӏch vө kӃ toán, kiӇm toán,...
TK 5114 - Doanh thu trӧ cҩp, trӧ giá: Tài khoҧn này dùnJÿӇ phҧn ánh
các khoҧn doanh thu tӯ trӧ cҩp, trӧ giá cӫD1KjQѭӟc khi doanh nghiӋp thӵc
hiӋn các nhiӋm vө cung cҩp sҧn phҭm, hàng hoá và dӏch vө theo yêu cҫu cӫa
1KjQѭӟc.
TK 5117 - Doanh thu kinh doanh bҩWÿӝng sҧQÿҫXWѭ: Tài khoҧn này
GQJÿӇ phҧn ánh doanh thu cho thuê bҩWÿӝng sҧQÿҫXWѭYjGRDQKWKXEiQ
thanh lý bҩWÿӝng sҧQÿҫXWѭ

TK 5118 ± Doanh thu khác: Tài khoҧQQj\GQJÿӇ phҧn ánh các khoҧn
doanh thu ngồi doanh thu bán hàng hố, doanh thu bán thành phҭm, doanh
thu cung cҩp dӏch vө, doanh WKXÿѭӧc trӧ cҩp trӧ giá và doanh thu kinh doanh
bҩWÿӝng sҧQQKѭ'RDQKWKXEiQYұt liӋu, phӃ liӋXQKѭӧng bán công cө, dөng
cө và các khoҧn doanh thu khác.
TK 511
- ThuӃ tiêu thө ÿһc biӋt hoһc thuӃ

- Doanh thu bán sҧn phҭm,

xuҩt khҭu và thuӃ GTGT tính theo

hàng hóa và cung cҩp dӏch vө,

SKѭѫQJSKiSWUӵc tiӃp phҧi nӝp tính

GRDQK WKX %Ĉ6Ĉ7 Fӫa doanh

trên doanh thu thӵc tӃ cӫa doanh

nghiӋp thӵc hiӋn trong kǤ hҥch

nghiӋp trong kǤ.

toán.

- Các khoҧn ghi giҧm doanh thu
bán hàng.
- KӃt chuyӇn doanh thu bán hàng và
cung cҩp dӏch vө thuҫn vào TK 911

ÿӇ [iFÿӏnh kӃt quҧ kinh doanh

15


1.2.2.5. 3K˱˯QJSKiSN͇ toán m͡t s͙ nghi͏p vͭ chͯ y͇u
a. Ĉӕi vӟi doanh nghiӋp tính thuӃ *7*7WKHRSKѭѫQJSKiSNKҩu trӯ
1. 7Uѭӡng hӧp bán hàng trӵc tiӃp cho khách hàng, hàng gӱL ÿL EiQ
WUѭӟFÿk\QD\ÿѭӧc khách hàng chҩp nhұQFăQFӭ vào các chӭng tӯ hӧp lӋ kӃ
toán ghi:

Nӧ TK 111, 112, 136, 131 - ( Tәng giá thanh tốn).
Có TK 511 - *LiEiQFKѭDWKXӃ)
Có TK 3331 - ThuӃ *7*7ÿҫu ra phҧi nӝp
2. 7Uѭӡng hӧp bán hàng trҧ góp, trҧ chұm
6ѫÿӗ Hҥch tốn doanh thu bán hàng trҧ góp, trҧ chұm (Phͭ lͭc 38)
3. HҥFKWRiQKjQJÿәi hàng
6ѫÿӗ hҥFKWRiQGRDQKWKXWURQJWUѭӡng hӧSKjQJÿәi hàng (Phͭ lͭc
39)
4. 7Uѭӡng hӧSEiQKjQJTXDFiFÿҥi lý, ký gӱi hàng
Sѫ ÿӗ WUѭӡng hӧp doanh thu và tiӅn hoa hӗng Ĉҥi lý tách rӡi nhau
(Phө lөc 40)
b. Ĉӕi vӟi doanh nghiӋp tính thuӃ WKHRSKѭѫQJSKiSWUӵc tiӃp
1. 7Uѭӡng hӧp bán hàng trӵc tiӃS FKR NKiFK KjQJ FăQ Fӭ YjR KyD ÿѫQ
GTGT và các chӭng tӯ WKDQKWRiQÿӇ phҧn ánh doanh thu bán hàng, kӃ toán
ghi:
Nӧ TK 111, 112, 131 - Tәng giá thanh tốn
Có TK 511 - Tәng giá thanh toán
2. 7Uѭӡng hӧp bán hàng trҧ chұm, trҧ góp:
Sѫ ÿӗ hҥch tốn doanh thu trҧ góp, trҧ chұm (Phͭ lͭc 41)

3. HҥFKWRiQKjQJÿәi hàng
Sѫ ÿӗ hҥch toán GRDQKWKXWURQJWUѭӡng hӧp hàng ÿәi hàng (Phͭ lͭc
42)

16


1.2.3. K͇ toán các kho̫n gi̫m trͳ doanh thu
Các khoҧn giҧm trӯ doanh thu là nhӳng khoҧn phát sinh diӅu chӍnh làm
giҧm doanh thu bán hàng hóa, sҧn phҭm và cung ӭng dӏch vө cӫa doanh
nghiӋp trong kǤ kӃ toán. Các khoҧn giҧm trӯ doanh thu bao gӗm: ChiӃt khҩu
WKѭѫQJPҥi, giҧm giá hàng bán và hàng bán bӏ trҧ lҥi.
1.2.3.1. K͇ toán chi͇t kh̭XWK˱˯QJP̩i
a) Khái ni͏m
ChiӃt khҩX WKѭѫQJPҥi là khoҧn tiӅn chênh lӋch giá bán nhӓ KѫQJLi
niêm yӃt doanh nghiӋSÿmJLҧm trӯ FKRQJѭӡi mua hàng do viӋFQJѭӡi mua
KjQJÿmPXD sҧn phҭm, hàng hóa, dӏch vө vӟi khӕLOѭӧng lӟn theo thӓa thuұn
vӅ chiӃt khҩXWKѭѫQJPҥLÿmJKLWUrQKӧSÿӗng kinh tӃ mua bán hoһc cam kӃt
mua, bán hàng. (Theo Ngô ThӃ Chi, 2013)
b) Chͱng tͳ s͵ dͭng
- +yDÿѫQ*7*7
- +yDÿѫQEiQKjQJ
- PhiӃu xuҩt kho
- Các chӭng tӯ thanh toán (PhiӃu thu, phiӃu chi, séc chuyӇn khoҧn)
- Các chӭng tӯ liên quan khác
c) Tài kho̫n s͵ dͭng
KӃ toán sӱ dөng tài khoҧn 5211 - ChiӃt khҩXWKѭѫQJPҥi
Bên Nӧ: Sӕ chiӃt khҩXWKѭѫQJPҥLÿmFKҩp nhұn thanh tốn cho khách
hàng.
Bên Có: KӃt chuyӇn tồn bӝ sӕ chiӃt khҩXWKѭѫQJPҥi sang tài khoҧn

ÿӇ [iFÿӏnh doanh thu thuҫn cӫa kǤ hҥch tốn.
Tài khoҧn 5211 khơng có sӕ GѭFXӕi kǤ.
1.2.3.2. K͇ toán gi̫m giá hàng bán
a) Khái ni͏m
Giҧm giá hàng bán là khoҧn tiӅn doanh nghiӋp ( bên bán) giҧm trӯ cho
ErQPXDKjQJWURQJWUѭӡng hӧSÿһc biӋt vì lý do hàng bán kém phҭm chҩt,

17


NK{QJÿ~QJTX\FiFKNK{QJÿ~QJWKӡi hҥQ«ÿmJKLWURQJKӧSÿӗng. (Theo
Ngơ ThӃ Chi, 2013)
b) Chͱng tͳ s͵ dͭng
- +yDÿѫQ GTGT
- +yDÿѫQEiQKjQJ
- HӧSÿӗng mua bán
c) Tài kho̫n s͵ dͭng
KӃ toán sӱ dөng tài khoҧn 5213 - Giҧm giá hàng bán
Bên Nӧ: Các khoҧn giҧPJLiÿmFKҩp thuұQFKRQJѭӡi mua hàng
Bên Có: KӃt chuyӇn toàn bӝ sӕ tiӅn giҧm giá hàng bán sang tài khoҧn
ÿӇ [iFÿӏnh doanh thu thuҫn.
Tài khoҧn 5213 khơng có sӕ GѭFXӕi kǤ.
1.2.3.3. K͇ toán hàng bán b͓ tr̫ l̩i
a) Khái ni͏m
Hàng bán bӏ trҧ lҥi là sӕ sҧn phҭm, hàng hóa doanh nghiӋSÿm[iFÿӏnh
tҥi thӡLÿLӇm tiêu thөÿmJKLQKұQGRDQKWKXQKѭQJEӏ khách hàng trҧ lҥi do vi
phҥPFiFÿLӅu kiӋQÿmFDPNӃt trong hӧSÿӗng kinh tӃ hoһc theo chính sách
bҧRKjQKQKѭ+jQJNpPSKҭn chҩt, sai quy cách, chӫng loҥi. (Theo Ngơ ThӃ
Chi, 2013)
b) Chͱng tͳ s͵ dͭng

- +yDÿѫQ*7*7
- +yDÿѫQEiQKjQJWK{QJWKѭӡng:
- HӧSÿӗng mua bán
- PhiӃu nhұp kho hàng bán bӏ trҧ lҥi:
c) Tài kho̫n s͵ dͭng
Tài khoҧn 5212 ± Hàng bán bӏ trҧ lҥi
Bên Nӧ: Doanh thu cӫD KjQJ ÿm EiQ Eӏ trҧ lҥL ÿm WUҧ tiӅn cho khách
hàng hoһc trҧ vào khoҧn nӧ phҧi thu.
Bên Có: KӃt chuyӇn doanh thu cӫDKjQJÿmEiQEӏ trҧ lҥLÿӇ [iFÿӏnh
doanh thu thuҫn.
18


Tài khoҧn 5212 khơng có sӕ GѭFXӕi kǤ.
Sѫ ÿӗ trình tӵ hҥch toán các khoҧn giҧm trӯ doanh thu (Phͭ lͭc 43)
1.2.4. K͇ toán giá v͙n hàng bán
1.2.4.1. Khái ni͏PYjFiFK[iFÿ͓nh giá v͙n hàng bán
™ Khái ni͏m
Giá vӕn hàng bán là giá trӏ thӵc tӃ xuҩt kho cӫa thành phҭm, hàng
hóahoһc giá thành cӫa lao vө, dӏch vө KRjQWKjQKÿmÿѭӧF[iFÿӏnh là tiêu
thө trong kǤ và các khoҧQFKLSKtÿѭӧc tính vào giá vӕn hàng bán trong kǤ ÿӇ
[iFÿӏnh kӃt quҧ kinh doanh. (Theo Ngô ThӃ Chi, 2013)
™ &iFK[iFÿ͓nh giá v͙n hàng bán:
x Ĉӕi vӟi thành phҭm hàng hóa ÿem bán
Trӏ giá vӕn hàng xuҩW NKR ÿӇ EiQ ÿѭӧF [iF ÿӏnh bҵng mӝt trong 4
SKѭѫQJSKiS sau:
- 3KѭѫQJSKiSWtQKWKHRJLiWUӏ thӵc tӃ ÿtFKGDQK7KHRSKѭѫQJSKiS
này, doanh nghiӋp phҧi quҧn lý sҧn phҭm, hàng hóa theo tӯng lơ hàng. Khi
xuҩt lơ hàng nào thì lҩy giá thӵc tӃ cӫDO{KjQJÿyÈSGөng cho các loҥi hàng
hóa có giá trӏ FDRÿѭӧc bҧo quҧn riêng theo tӯng lô hàng cӫa mӛi lҫn nhұp.

- 3KѭѫQJ SKiS QKұS WUѭӟc - xuҩW WUѭӟF 3KѭѫQJ SKiS Qj\ JLҧ ÿӏnh
thành phҫn nào nhұSNKRWUѭӟFWKuÿѭӧc xuҩWWUѭӟc và lҩy giá thӵc tӃ cӫa lҫn
ÿyOjPJLiWKjQKSKҭm xuҩWNKR6DXÿyFăQFӭ vào sӕ lѭӧng xuҩWÿӇ tính trӏ
giá thӵc tӃ cӫa hàng xuҩt kho. Thành phҭm nào tӗn cuӕi kǤ ÿѭӧc tính theo
ÿѫQJLiFӫa nhӳng lҫn nhұp sau cùng.
- 3KѭѫQJ SKiS EuQK TXkQ JLD TX\Ӆn: 7KHR SKѭѫQJ SKiS Qj\ trӏ giá
vӕn cӫa hàng xuҩWNKRÿѭӧFWtQKFăQFӭ vào sӕ Oѭӧng thӵc tӃ xuҩWNKRYjÿѫQ
giá bình quân gia quyӅn.
 Theo giá bình quân gia quyӅn cuӕi kǤ7KHRSKѭѫQJSKiSQj\ÿӃn
cuӕi kǤ mӟLWtQKÿѭӧc trӏ giá vӕn cӫa hàng xuҩt kho trong kǤ. Tùy theo kǤ dӵ
trӳ cӫa doanh nghiӋp áp dөng mà kӃ toán hàng tӗQNKRFăQFӭ vào giá nhұp,
lѭӧng hàng tӗQNKRÿҫu kǤ và nhұp trong kǤ ÿӇ WtQKJLiÿѫQYӏ bình qn.
Cơng thӭc:
19


*LiÿѫQYӏ bình
quân cҧ kǤ dӵ trӳ

Trӏ giá thӵc tӃ vұt
Wѭ63KjQJKyDWӗn
NKRÿҫu kǤ

+

Trӏ giá thӵc tӃ vұt
Wѭ63KjQJKyD
nhұp kho trong kǤ

Sӕ Oѭӧng vұWWѭ

SP, hàng hóa tӗn
ÿҫu kǤ

+

Sӕ Oѭӧng vұWWѭ
hàng hóa nhұp trong
kǤ

=

 7KHRSKѭѫQJSKiSEuQKTXkQJLDTX\Ӆn sau mӛi lҫn nhұp:Sau
 Mӛi lҫn nhұp sҧn phҭm, vұWWѭKjQJKyDNӃ toán phҧL[iFÿӏnh lҥi
giá trӏ thӵc tӃ cӫa hàng tӗn kho và JLiÿѫQYӏ EuQKTXkQ&ăQFӭ YjRJLiÿѫQ
vӏ EuQKTXkQYjOѭӧng xuҩt giӳa hai lҫn nhұp kӃ tiӃSÿӇ tính giá xuҩt kho theo
cơng thӭc sau:

*LiÿѫQYӏ bình quân
sau mӛi lҫn nhұp

Trӏ giá thӵc tӃ vұWWѭ63KjQJKyDWӗn
kho sau mӛi lҫn nhұp
=
Sӕ Oѭӧng vұWWѭ63KjQJKyDWӗn kho sau
mӛi lҫn nhұp

 Theo giá bình quân gia quyӅn cuӕi kǤ WUѭӟc: Dӵa vào trӏ giá và sӕ
Oѭӧng hàng tӗn kho cuӕi kǤ WUѭӟc, kӃ WRiQWtQKJLiÿѫQYӏ bình qn cuӕi kǤ
WUѭӟFÿӇ tính giá xuҩt theo cơng thӭc sau:
Trӏ giá thӵc tӃ vұWWѭ63KjQJKyDWӗn

*LiÿѫQYӏ bình quân
kho cuӕi kǤ WUѭӟc
=
cuӕi kǤ WUѭӟc
Sӕ Oѭӧng vұWWѭ63KjQJKyDWӗn kho
cuӕi kǤ WUѭӟc
- 3KѭѫQJSKiSJLiEiQOҿ3KѭѫQJSKiSQj\WKѭӡQJÿѭӧc dùng trong
các ngành bán lҿ ÿӇn tính giá trӏ cӫa hàng tӗn kho vӟi sӕ Oѭӧng lӟn các mһt
KjQJWKD\ÿәi nhanh chóng mà không thӇ sӱ dөQJFiFSKѭѫQJSKiSWtQKJLi
gӕc khác.
x Ĉӕi vӟi dӏch vө cung cҩp
Giá vӕn cӫa sҧn phҭm dӏch vө là Tәng giá thành cӫa toàn bӝ lao vө,
dӏch vө,...ÿmFXQJFҩp mӝt phҫn hoһc tồn bӝ. (Theo Ngơ ThӃ Chi, 2013)
20