Chương 2 Đo lường sản lượng quốc gia

MACROECONOMICS
Chương 2 Đo lường sản
lượng quốc gia
I. GDP và GNP
II. Phương pháp tính GDP
III. Mối quan hệ giữa các chỉ tiêu trong hệ thống SNA
Pham Van Quynh
Foreign Trade University




I. Tổng sản phẩm trong nước (GDP) và
tổng sản phẩm quốc dân (GNP)
1. Khái niệm và ý nghĩa
- GDP (gross domestic product): tổng giá trị
bằng tiền của các hàng hóa và dịch vụ
cuối cùng được sản xuất trong phạm vi
lãnh thổ của một quốc gia, trong một thời
kỳ nhất định (1 năm).


GDP
Việt Nam

US

KINH ĐÔ

TOYOTA

Tổng sản phẩm quốc dân (GNP)
- GNP (gross national product): tổng giá trị
bằng tiền của các hàng hóa và dịch vụ
cuối cùng được sản xuất bằng các yếu tố
sản xuất của một quốc gia, trong một thời
kỳ nhất định (1 năm).
các yếu tố sản xuất: R, A, K, L


GDP & GNP
9 = 10 + (3 – 4)

GNP = GDP +

NFI

10

4
3

NFI: net factor income from abroad
NFI = thu nhập nhân tố của người VN ở nước ngoài
- thu nhập nhân tố của người nước ngoài ở VN.


GDP & GNP: ý nghĩa
• GDP đo lường năng lực sản xuất của 1 QG
• GNP đo lường thu nhập của 1 quốc gia

2. Các chỉ tiêu liên quan tới GDP và GNP

a) GDP đầu người (GDPpc) per capita GDP
GDPpc = GDP/dân số
Sử dụng GDPpc để so sánh giữa các quốc
gia về thu nhập (mức sống). Chỉ tiêu này
có một số khuyết điểm:
• Thu nhập khơng phân phối đồng đều
trong 1 quốc gia.
• Sức mua của USD khác nhau giữa các
quốc gia.


Các chỉ tiêu liên quan tới GDP và GNP
b) GDP theo giá thị trường (GDPmp) và
GDP theo chi phí sản xuất (GDPfc)
(Market price, Factor cost)
GDPfc

GDPmp
Ti

Sản xuất

GDPmp = GDPfc + Ti

Tiêu thụ

Thuế
• Thuế trực thu (TA ) direct tax: đánh trực tiếp
vào thu nhập. Ví dụ: thuế đánh vào thu nhập
cá nhân, thu nhập doanh nghiệp, tiền lãi từ
cổ phần…
Thuế trực thu rịng (T): T = TA – TR, trong
đó: TR (transfer) là trợ cấp.
• Thuế gián thu (Ti) indirect tax/sales tax: thuế
đánh qua q trình bán hàng hóa. VD: thuế
VAT, thuế xuất nhập khẩu, tiêu thụ đặc biệt…


II. Phương pháp tính GDP
Sơ đồ luân chuyển đơn giản của nền kinh tế


Physical flows
Thị trường hàng hóa, dịch vụ

H

F
Thị trường các yếu tố sản xuất


Monetary flows
H: chi tiêu cho các hàng hóa, dịch vụ (C)

H

F: trả tiền cho các yếu tố sản xuất (Y)

F


Sơ đồ luân chuyển đơn giản của nền kinh tế

Thị trường hàng hóa, dịch vụ

H

TA
TR

Gov

Thị trường các yếu tố sản xuất

F


1. Phương pháp chi tiêu (expenditure
approach)
GDP = Tổng chi tiêu cho các hàng hóa và
dịch vụ cuối cùng.


GDP = C
H: chi tiêu cho các hàng hóa, dịch vụ (C)

H
F: trả tiền cho các yếu tố sản xuất (Y)

F


GDP = C + I
C

I

H

F

S
Y


GDP = C + I + G
C

I

H

TA
TR

Gov

S
Y

G

F


GDP = C + I + G + X - M

X

M
C

I

H

T Gov

S
Y

G

F

Phương pháp chi tiêu (expenditure
approach)
GDP = Tổng chi tiêu cho các hàng hóa và
dịch vụ cuối cùng.
GDP = C + I + G + X – M
C: tổng giá trị tiêu dùng của hộ gia đình
(consumption), khơng tính giá trị xây mới
nhà ở.
I: tổng giá trị đầu tư gộp (investment): số
lượng mua mơí hàng hóa vốn (capital
goods) của nền kinh tế.


I: Đầu tư
Đầu tư (I) gồm:
• Chi phí xây mới nhà xưởng, mua mới máy
móc thiết bị.
• Chênh lệch hàng tồn kho.
• Chi phí xây mới nhà ở.


Chi tiêu của chính phủ
• G: chi tiêu của chính phủ cho các hàng
hóa và dịch vụ (government spending on
goods and services).
Tổng chi tiêu của chính phủ (government
expenditure) bao gồm hai thành tố G và
TR (trợ cấp): chỉ tính G vào GDP.

Xuất khẩu (X) và nhập khẩu (M)
• Xuất khẩu (X) exports
• nhập khẩu (M) imports

GDP = C + I + G + X – M = GDPmp


2. Phương pháp thu nhập (income/factor
cost approach)
GDP = tổng thu nhập (tổng chi phí sản xuất)
của nền kinh tế
GDP = w + i + л + r + De
• w (wage): tiền lương
• i (interests): tiền lãi
• л (profit): lợi nhuận
• r (rent): tiền cho thuê (nhà xưởng, đất đai…)
• De (depreciation): tiền khấu hao.
GDP = w + i + л + r + De = GDPfc


3. Phương pháp giá trị gia tăng
(production/ V.A. approach):
GDP = ∑giá trị gia tăng của nền kinh tế
GDP = ∑(G.O. – I.I.)
• G.O (gross output): sản lượng gộp
• I.I. (intermediate inputs): chi phí cho các
đầu vào trung gian.


Value-added approach

Quặng
Thép
Xe hơi
10
30
100
VA: (10 – 0) (30 – 10) (100 – 30)
10
20
70
∑VA = 100 = GDPfc