(LUẬN văn THẠC sĩ) khảo sát mỗi quan hệ giữa tên nôm và tên hán việt tương ứng của các làng trên một vài địa bàn ở hà nội

+&48&*,$+ơ1,

751*,+&.+2$+&;ư+,9ơ
-----------------------------------------------------

751*1+79,1+

.+26ẩ70,48$1+*,
7ầ11é09ơ7ầ1+ẩ19,77
&$&ẩ&/ơ1*75ầ1079ơ,$

/81
917+&6
&KX\rQQJjQK1J{QQJK

+j1L
2015

TIEU LUAN MOI download :


,+&48&*,$+ơ1,

751*,+&.+2$+&;ư+,9ơ
-----------------------------------------------------

751*1+79,1+

.+26ẩ70,48$1+*,
TấN NễM V TấN Hẩ19,771*1*
&$&ẩ&/ơ1*75ầ1079ơ,$

/XQYQ7KFVFKX\rQQJjQK1J
0mV

1JLKQJGQNKRDKF*67

+j1L
2015

TIEU LUAN MOI download :


/Ӡ,&$0Ĉ2$1

7{L[LQFDPÿRDQÿk\OjF
{QJWUuQKQJKLrQFӭXFӫDU
&iFVӕOLӋXNӃWTXҧWURQJOXұQYăQ
EӕWURQJEҩWNǤF{QJWUuQKQjRNKiF
7iFJLҧ

7UѭѫQJ1KұW9LQK

TIEU LUAN MOI download :


/Ӡ,&Ҧ0Ѫ1

/XұQYăQQj\ÿѭӧFWKӵFKLӁQGѭӟLVӵ
767UҫQ7U
'}L(P[LQJӱLWӟLWKҫ\OӡLFҧPѫQVkX

7URQJTXiWUuQKWKӵFKLӋQOXұQYăQ

ÿӝQJYLrQFӫDFiFWKҫ\F{JLiRFiFEҥQ
ÿӏDEjQNKҧRViW(P[LQFKkQWKjQKFҧP
.

+j1͡LQJj\WKiQJ
+ӑFYLrQ

7UѭѫQJ1KұW9LQK

TIEU LUAN MOI download :


1

0Ө&/Ө&
PHҪN MӢĈҪU .........................................................................................................6
1. Lý do chӑ
Qÿ
Ӆtài .....................................................................................................6
2. Mө
FÿtFKYjQKL
Ӌ
m vөnghiên cӭu ..........................................................................7
Ĉ
ӕLWѭ
ӧng và phҥ
m vi nghiên cӭu ...........................................................................7

3KѭѫQJSKiS
thӵc hiӋ
n............................................................................................8
éQJKƭDF
ӫDÿ
Ӆtài ....................................................................................................9
6. Bӕcөc cӫDOXұQYăQ
................................................................................................9
3+Ҫ11Ӝ,'81*
...................................................................................................11

&+ѬѪ1*
: &Ѫ6Ӣ/é7+8<ӂ79¬*,
ӞI THIӊU CHUNG Vӄ
Ĉӎ$%¬1+¬
1Ӝ,
............................................................................................................................11
&ѫVӣOêWKX\ӃWYӅÿӏDGDQK
................................................................................11
1.1.1. .KiLOѭӧFYӅÿӏDGDQK
.....................................................................................11
1.1.2. Phân loҥ
Lÿ
ӏ
a danh ...........................................................................................13

9jLQpWNKiLTXiWYӅÿӏDEjQ+j1ӝ
..................................................................18
.KiLTXiWYӅ+j1ӝL
.........................................................................................19

1KӳQJQpWFKtQKYӅÿһFÿLӇPWӵ
........................................................19

1KӳQJQpWFKtQKYӅÿһFÿLӇP[m
............................................19

1.2.1.1KӳQJQpWFKtQKYӅSKѭѫQJQJӳ+j
.....................................................28
1.3. TiӇ
u kӃ
t...............................................................................................................30
&+ѬѪ1*
: MÔ TҦ7Ѭ/,
ӊU ...............................................................................31
2.1. Mӝ
t sӕvҩ
Qÿ
Ӆliên quan tӟi quá trình thu thұ
SWѭOL
Ӌ
u .......................................31
2.1.1. Vҩ
Qÿ
Ӆtên Nơm và tên Hán ViӋ
t ....................................................................31
2.1.2. Vҩ
Qÿ
ӅkӷK~\ÿ
ӕ

i vӟi tên Hán ViӋ
t ...............................................................34
2.1.3. Vҩ
Qÿ
ӅFKLDWiFKÿѫQY
ӏhành chính ................................................................36
2.2. KӃ
t quҧthu thұ
SWѭOL
Ӌ
u ......................................................................................38
2.3. Mô tҧWѭOL
Ӌ
u .......................................................................................................41
2.3.1. VӅcҩ
u tҥ
o ........................................................................................................41

TIEU LUAN MOI download :


2

2.3.1.2. Xét vӅthành tӕriêng ....................................................................................45
2.3.1.3. Mӝ
t vài nhұ
n xét...........................................................................................50
2.3.2. VӅêQJKƭD
.......................................................................................................52
2.3.2.1. VӅêQJKƭDF

ӫ
a tên Nôm ..................................................................................... 52
2.3.2.2. VӅêQJKƭDF
ӫa tên Hán ViӋ
t .................................................................................. 57

2.3.2.3. Mӝ
t vài nhұ
n xét ..........................................................................................63
2.4. TiӇ
u kӃ
t...............................................................................................................64
&+ѬѪ1*
: MӔI QUAN HӊGIӲA TÊN NÔM VÀ TÊN HÁN VIӊ77ѬѪ1*
ӬNG CӪA CÁC LÀNG TRÊN MӜ79¬,Ĉ
ӎ
A BÀN ӢHÀ NӜI .........................65
3.1. SӕOѭ
ӧng các làng có tên Nơm và tên Hán ViӋ
t có mӕ
i quan hӋvӅngơn ngӳ.......65
3.2. Mӝ
t vài mơ tҧvӅQKyPÿ
ӏ
a danh có tên Nơm và tên Hán ViӋ
t có quan hӋvӅ
ngơn ngӳ....................................................................................................................67
3.2.1. TiӇ
u nhóm tên Nơm và tên Hán ViӋ
t có quan hӋvӟi nhau vӅngӳâm ...........67

3.2.1.1. Nhӳng tên Nơm và tên Hán ViӋ
t có quan hӋvӅkPÿ
ҫ
u ..............................68
3.2.1.2.Nhӳng tên Nơm và tên Hán ViӋ
t có quan hӋvӅphҫ
n vҫ
n ............................73
3.2.1.3. Nhӳng tên Nôm và tên Hán ViӋ
t có quan hӋvӅWKDQKÿL
Ӌ
u ................................... 79
3.2.2. TiӇ
u nhóm tên Nơm và tên Hán ViӋ
t có quan hӋvӟi nhau vӅngӳQJKƭD
.................. 80

3.2.2.1. Nhóm tên Nôm và tên Hán ViӋ
WFyêQJKƭDWѭѫQJ
ӭng ...............................80
3.2.2.2. Nhӳng tên Nôm và tên Hán ViӋ
t thuӝc cùng mӝWWUѭ
ӡQJQJKƭD
............................. 82

3.2.3. TiӇ
u nhóm tên Nơm và tên Hán ViӋ
t có sӵWѭѫQJ
ӭng cҧvӅngӳâm và ngӳQJKƭD
83

3.2.4. Mӝ
t sӕWUѭ
ӡng hӧp có liên quan ......................................................................84
3.3. TiӇ
u kӃ
t...............................................................................................................85
PHҪN KӂT LUҰN ...................................................................................................88
3+Ө/Ө&

TIEU LUAN MOI download :


3

'$1+0Ө&%Ҧ1*%,ӆ8

Bҧ
ng 1.1 Bҧ
ng phân loҥ
i cӫ
a Jan Tent và David Blair ...............................................16
Bҧ
ng 2.1 SӕOѭ
ӧQJÿ
ӏ
a danh làng bҧ
ROѭXÿѭ
ӧc 02 loҥ
i tên gӑi Nôm và Hán ViӋ
t

WѭѫQJ
ӭng khu vӵc Hà Nӝ
i và mӝt sӕÿӏ
DSKѭѫQJÿѭ
ӧc so sánh ..............................38
Bҧ
ng 2.2 TӹlӋsӕOѭ
ӧQJÿ
ӏ
a danh làng bҧ
ROѭXÿѭ
ӧc 02 loҥ
i tên gӑi Nôm và Hán
ViӋ
WWѭѫQJ
ӭng cӫ
a mӝt sӕÿ
ӏ
a bàn thuӝc khu vӵc Hà Nӝi và mӝ
t sӕÿ
ӏ
a SKѭѫQJ
ÿѭ
ӧc so sánh ..............................................................................................................39
Bҧ
ng 2.3 Bҧ
ng thӕ
ng kê tҫ
n sӕxuҩ
t hiӋ

n cӫ
a thành tӕchung trong tên Nôm cӫ
Dÿ
ӏ
a
danh làng khu vӵc Hà Nӝ
i ........................................................................................42
Bҧ
ng 2.4. Bҧ
ng thӕ
QJNrWrQ1{PFiFOjQJWUrQÿ
ӏ
a bàn Hà Nӝi phân theo ÿ
һ
FÿL
Ӈ
m
cҩ
u tҥ
o .......................................................................................................................46
Bҧ
ng 2.5. Bҧ
ng thӕ
ng kê tên Hán ViӋ
WFiFOjQJWUrQÿ
ӏ
a bàn Hà Nӝ
i phân WKHRÿ
һ
c

ÿL
Ӈ
m cҩ
u tҥ
o ..............................................................................................................49

3.1 BiӇ
Xÿ
ӗso sánh sӕOѭ
ӧQJÿ
ӏ
a danh có tên Nơm và tên Hán ViӋ
WFyNK{QJFy
[iFÿ
ӏ
nh) quan hӋvӅngôn ngôn ngӳÿ
ӏ
a bàn Hà Nӝ
i, Bҳ
F1LQK+jĈ{QJ
) .................66
3.2 BiӇ
Xÿ
әcác kiӇ
u quan hӋgiӳa tên Nôm và tên Hán ViӋ
t cӫ
Dÿ
ӏ
a danh làng trên
ÿ

ӏ
a bàn Hà Nӝi ..........................................................................................................86

TIEU LUAN MOI download :


4

48<Ѭ
ӞC VIӂT TҲT
4X\ѭ
ӟc viӃ
t tҳ
t tên các quұ
n, huyӋ
n
Hoàn KiӃ
m

HK

%DĈuQK

%Ĉ

ĈӕQJĈD

ĈĈ

+DL%j7UѭQJ

HBT

Tây Hӗ

TH

Thanh Xn

TX

Cҫ
u Giҩ
y

CG

Long Biên

LB

Hồng Mai

HM

Bҳ
c TӯLiêm

BTL

Nam TӯLiêm

NTL

Ĉ{QJ$QK

Ĉ$

Gia Lâm

GL

Thanh Trì

TT

TIEU LUAN MOI download :


5

BҦNG PHÂN LOҤI CHӲ NƠM
(Dүn theo TӵÿL
Ӈ
n ChӳNơm ±tài liӋ
u tham khҧo sӕ57)
A1: Loҥ
i chӳgiҧWiPѭ
ӧn chӳHán mӝWFiFKÿ
ҫ

\ÿ
ӫnhҩ
t: cҧhình chӳQJKƭDFK
ӳvà
âm chӳÿ
ӑc theo âm Hán ViӋ
t).

A2: Loҥ
i chӳgiҧWiPѭ
ӧn cҧhình chӳYjQJKƭDFK
ӳ+iQVRQJNK{QJÿ
ӑc theo âm
Hán ViӋ
WPjÿ
ӑ
FWKHRkPÿmFKX\
Ӈ
n theo quy luұ
t biӃ
n âm cӫa tiӃ
ng ViӋ
t hoһ
c bҧ
o
OѭXkP+iQWKѭ
ӧng cә
.
B: Loҥ
i chӳgiҧWiPѭ

ӧn hình chӳYjQJKƭDFK
ӳ+iQQKѭQJÿ
ӑc trӵc tiӃ
p bҵ
ng âm
Nơm cӫ
a ngӳtӕthuҫ
n ViӋ
t.
C1: Loҥ
i chӳgiҧtá chӍPѭ
ӧn hình chӳYjkPÿ
ӑ
c (theo âm Hán ViӋ
t) cӫ
a chӳHán
ÿ
Ӈghi mӝ
t ngӳtӕViӋ
t, vӟLQJKƭDNKiF

C2: Loҥ
i chӳgiҧWiFNJQJQKѭ&QKѭQJNK{QJÿ
ӑc theo âm Hán ViӋ
WPjÿ
ӑFWUDLÿ
Ӈ
ghi ngӳtӕViӋ
t.

D: Loҥ
i chӳgiҧWiFNJQJQKѭ$Yj$&Yj&
kèm theo chӳHán có ghi
thêm dҩ
u phө(dҩ
XQKi\
ÿ
ӇOѭXêU
ҵ
ng chӳ+iQÿyÿmÿѭ
ӧF³1{PKyD´
E1: Loҥ
i chӳtҥ
m gӑ
i là hӝi âm: viӃ
t ghép hai chӳ+iQÿ
ӇJKLkPÿ
ӑc cho mӝt ngӳ
tӕViӋ
t.

E2: Loҥ
i chӳhӝ
i ý: viӃ
t ghép hai chӳHán thành mӝt chӳ1{Pÿ
ӇbiӇ
Xÿ
ҥ
t êQJKƭD
cӫa mӝ

t ngӳtӕViӋ
t.
F1: Loҥ
i chӳhình thành dùng bӝthӫ(biӇ
u ý) ghép vӟi mӝt chӳHán (biӇ
u âm)
thành mӝ
t chӳ1{Pÿ
Ӈghi mӝt ngӳtӕViӋ
t.
F2: Loҥ
i chӳhình thanh ghép hai chӳHán vӟi nhau (mӝt biӇ
u âm, mӝt biӇ
u ý)
thành mӝ
t chӳ1{Pÿ
Ӈghi mӝt ngӳtӕtiӃ
ng ViӋ
t.

TIEU LUAN MOI download :


6

3+Ҫ10ӢĈҪ8
/êGRFKӑQÿӅWjL

1.1. ĈӏD GDQK KӑF Oj PӝW SKkQ QJjQK QKӓ

GDQK NK{QJ FKӍ FXQJ FҩS FKR QJѭӡL QJKL

QJKƭD FiFK WKӭF FҩX WҥR
UҩW
ÿӏD
QKLӅX
GDQK
YҩQ
Pjÿ
F

QJ{QQJӳKӑFFNJQJQKѭFiFQJjQKNKRDKӑ

GDQKFK~QJWDFyWKӇKLӇXÿѭӧFTX\OX

QJӳSKiSVӵSKkQFKLDFiFSKѭѫQJQJӳF

1.2. +LӋQ

QD\ SKҫQ OӟQ FiF OjQJ WUX\ӅQ WK

WKѭӡQJFyKDLORҥLWrQJӑLWrQ1{PWr

9LӋFWӗQWҥLÿӗQJWKӡLFҧKDLORҥLWrQ
- ÿѫQYӏFѭWU~Fѫ

9LӋWOjPӝWEҵQJ
FKӭQJFKRVӵSKRQJSK~ÿDGҥQJ

WӝF 9LӋW 1DP 1y PLQK FKӭQJ FKR Vӵ JLD

QJ{QQJӳYăQKyDEҧQÿӏD1JKLrQFӭXÿ

JL~S FK~QJ WDR
KLӇX
PӕLÿѭӧF
TXDQSKҫQ
KӋ JLӳD
Qj
QJ{Q

QJ{QQJӳYӟLWѭGX\FӫDQJѭӡLEҧQQJӳ

1.3.
9ӟLYӏWUtÿӏDOêFNJQJQKѭÿLӅXNLӋ

NKDL+j1ӝLÿmOjÿӏDÿLӇPTXҫQFѭFӫ

tKjQKNLQKÿ{FӫDFiFWULӅXÿҥLSKRQJN

NLQKWӃFKtQKWUӏYăQKyD[mKӝLFӫ

ODQWӓDYjҧQKKѭӣQJVkXVҳFWӟLFiFN
FKkXWKәV
{QJ+ӗQJ

+j1ӝLQJj\QD\FzQQKLӅXOjQJFәWUX

WrQ1{PYjWrQ+iQ9LӋW4XiWUuQK[iF

FKҳFFKҳQVӁÿHPOҥLFKRFK~QJWDQKӳQ
u

ÿѭӧFSKҫQQjRÿһFWUѭQJQJ{QQJӳFNJQJ
ULrQJYjQJѭӡL9LӋW1DPQyLFKXQJ

&KtQKWӯQKӳQJOêGRWUrQFK~QJW{L
³.K̫RViW

P͙LTXDQK͏JLͷDWrQ1{PYjWrQ+iQ9L
DFiFOjQJWUr
ÿ͓DEjQͧ+j1͡L´

TIEU LUAN MOI download :


7

0өFÿtFKYjQKLӋPYөQJKLrQFӭX
0өFÿtFKQJKLrQFӭX

7ӯKѭӟQJWLӃSFұQQJ{QQJӳYăQKyD
QYăQWLӃQKjQKNKҧR


OjQJWUrQPӝWVӕÿӏDEjQFӫD+j1ӝLYӟ
ÿ˱DUDP͡
WYjLQK̵Q[p

TXDQK͏JLͷDWrQ1{PYjWrQ+iQ9L͏W

W˱˯QJͱQJ
FӫDFK~QJ7ӯÿy

SKҫQOjPU}KѫQPӕLTXDQKӋJLӳDQJ{Q

YӟLWѭGX\FӫDQJѭӡL+j1ӝLÿѭӧFWKӇKL
2.2. 1KLӋPYөQJKLrQFӭX

ĈӇ KRjQ WKjQK ÿѭӧF PөF ÿtFK ÿm QrX
QKLӋPYөVDX

-
.KҧRViWWKӕQJNrVӕOѭӧQJFiFOjQJW
ÿѭӧFFҧWrQ1{PYjWrQ+iQ9LӋW

- ;iFÿӏQKFKtQK[iF
ӣPӭFÿӝFyWKӇFҧKDLORҥLWr

ÿһFELӋWFҫQFKӑQOӑFÿӇ[iFÿӏQKWrQF

- 0LrXWҧSKkQWtFK
P͙LTXDQK͏
YӅQJӳkPQJӳQJKƭDFӫD

9LӋWWѭѫQJӭQJFӫDQKӳQJOjQJPjFK~QJ
LWKXWKұSÿѭӧF

-
%ѭӟFÿҫXVRViQKYӟLPӝWVӕÿӏDEjQO

QKѭGӏELӋWWURQJFiFKÿӏQKGDQKOjQJJ
ĈӕLWѭӧQJYjSKҥPYLQJKLrQFӭX
ĈӕLWѭӧQJQJKLr
QFӭX

ĈӕLWѭӧQJQJKLrQFӭXWURQJOXұQYăQ

WrQJӑL+iQ9LӋWWѭѫQJӭQJ[XҩWKLӋQ

FiFOjQJWUrQPӝWYjLÿӏDEjQӣ+j1ӝL
3KҥPYLQJKLrQFӭX

7tQKÿӃQKӃWQăPVDXQK
LӅXOҫQPӣUӝQJÿLӅXF

+j 1ӝL Fy WӟL  TXұQ QӝL WKjQK  KX

QKLӅXTXұQKX\ӋQWUѭӟFÿk\WKXӝFYӅ6
±NKXYӵFWUXQJWkP

KyD[ӭĈRjLWUҩQ7k\FӫDNLQKWKjQK7K
/RQJ[ѭD'RÿyFăQ

QJKLrQFӭXFNJQJQKѭNKҧQăQJFӫDEҧQW

TIEU LUAN MOI download :


8

JӑL FӫD FiF OjQJ WKXӝF ÿӏD EjQ
±
&3 +j
Nê 1ӝL
QJj

FӫD7KӫWѭӟQJ&KtQKSKӫ
E

TXұQ
QӝLWK

SKӕ%DĈuQKNKXSKӕ+RjQ.LӃPNKXSK

QJRҥLWKjQKKX\ӋQĈ{QJ$QKKX\ӋQ*LD

7UҧLTXDELӃQÿӝQJFӫDWKӡLJLDQFNJQ
X\rQQKkQNLQK
-
[mKӝL

NKiFÿѫQYӏKjQKFKtQKEDQÿҫXQj\
WKӇQKѭVDX

-
1ăPWKjQKOұSTXұQ7k\+ӗWUrQ
Yj[mFӫDKX\ӋQ7ӯ/LrP

-
1ăP  WKjQK OұS TXұQ 7KDQK ;XkQ

ĈӕQJĈD[mFӫDKX\ӋQ7ӯ/LrPYj

-
1ăP  WKjQK OұS TXұQ &ҫX *Lҩ\ W
KX\ӋQ7ӯ/LrP

- 1ăP

 WKjQK OұS TXұQ /RQJ %LrQ WUr
KX\ӋQ*LD/kP

-
1ăPWKjQKOұSTXұQ+RjQJ0DLW

%j7UѭQJYj[mFӫDKX\ӋQ7KDQK7Uu

- 1ăP  WKjQK OұSDP
TXұQ
7ӯ
%ҳF
/LrP
7ӯ
WUrQ
/LrP
JLӟLKjQKFKtQKFӫDKX\ӋQ7ӯ/LrP

1Kѭ Yұ\ OXұQ YăQ VӁ NKҧR
DViW
FiFWrQ

OjQJ
Jӑ

FөPGkQFѭ
-
GRWKD\ÿәLYӅÿѫQYӏTXҧQOêKj

+RjQ .LӃP
ĈuQK
%D
ĈӕQJ ĈD +DL %j 7UѭQJ 7k

/RQJ%LrQ+RjQJ0DL%ҳF7ӯ/LrP1DP
/kP7KDQK7Uu
3KѭѫQJSKiSWKӵFKLӋQ

3KѭѫQJSKiSWKXWKұSYj[ӱOêWѭO

1JXӗQWѭOLӋXÿѭӧFFK~QJW{L
VӱGөQJÿӇWKXWKұSFiF

YLӃWYjWѭOLӋXÿLӅQGm4XiWUuQKWKX

TIEU LUAN MOI download :


9

- 7KӕQJNrFiFOjQJFyWrQ1{PYjWrQ

FKX\rQNKҧRYӅÿӏDOêOjQJ[mFiFWӍQK
Long - +j1ӝLQKѭ
Ĉ͓D

GDQKYjWjLOL͏XO˱XWUͷY͉OjQJ[m%̷

7rQOjQJ[m9L͏W1DPÿ̯XWK͇Nͽ;,;WK

-
7KXWKұSWK{QJWLQWӯFiFViFKYLӃW
-
YăQKyDFӫ
DYQJ7Kă
/RQJ
-
+j1ӝL

-
7KXWKұSWѭOLӋXWӯYăQSKzQJӫ\ED
SKѭѫQJFyÿӏDGDQKÿѭӧFNKҧRViW

- ĈLӅQGmWҥLFiFOjQJFyWrQJӑLQҵP

- 6DXNKLWKXWKұS
WrQJӑL
ÿѭӧFWK{QJWLQYӅ
FӫDFiFOjQJ

FK~QJW{LWLӃQKjQKWәQJKӧSÿӕLFKLӃ

OұSÿѭӧFGDQKViFKFiFOjQJFyWrQ1{P
3KѭѫQJSKiSQJKLrQFӭX

+DLSKѭѫQJSKiSFKtQKÿѭӧ
FFK~QJW{LVӱGөQJOjSK

QJӳKӑFYjWKӫSKiSVRViQKFӫDSKѭѫQJ
- OӏFKVӱ

%rQFҥQKÿyFK~QJW{LFNJQJÿmVӱGөQ

OѭӧQJÿӇÿӏQKWtQKFăQFӭYjRVӕOѭӧQ
PDQJFQJPӝW

ÿLӇPWtQKFKҩW QjRÿyÿӇFKӍUDÿһFÿ
KLӋQWѭӧQJÿyOjPӝWWKjQKYLrQ

éQJKƭDFӫDÿӅWjL

3KҫQWѭOLӋXFӫDOXұQYăQVӁFXQJFҩ

YӅEӭFWUDQKÿӏDGDQK
F˱WU~
FNJQJFyWKӇOj
hành chính
FѫEҧQFӫDQJѭ

OjWrQOjQJWUrQÿӏDEjQ+j1ӝLĈk\

WUӏÿӇFiFQKjQJKLrQFӭXNKiFFyWKӇ

1DPQyLFKXQJYjÿӏDGDQK+
j1ӝLQyLULrQJ
%ӕFөFFӫDOXұQYăQ

1JRjLSKҫQPӣÿҫXYjSKҫQNӃWOXұQ
OjPEDFKѭѫQJ

TIEU LUAN MOI download :


10

&KѭѫQJ&ѫVӣOêWKX\ӃWYjJLӟLWKLӋX

7URQJFKѭѫQJQj\FK~QJW{LVӁQKҳFO
YӅYҩQÿӅQJK

ÿӏDGDQKÿmÿѭӧFFiFKӑFJLҧQJKLrQFӭ

FNJQJOjFѫVӣÿӇFK~QJW{LWKDRWiFOj
ÿӏDGDQKOjQJNKXYӵF+j1ӝL

%rQFDQKÿyPӝWWURQJQKӳQJ\rXFҫX
ӝFÿӕLYӟLQJѭӡLQ

GDQKOjSKҧLQҳPFKҳFYӅÿӏDEjQQJKLr

JLӟLWKLӋXQKӳQJQpWNKiLTXiWYӅÿһF
+j1ӝL
&KѭѫQJ0{WҧWѭOLӋX

&KѭѫQJQj\OXұQY
ăQVӁWUuQKEj\NӃWTXҧVѫEӝ

WrQ+iQ9LӋWWѭѫQJӭQJFӫDFiFOjQJWUr

TXҧWKӕQJNrFK~QJ W{LVӁWUuQKEj\ P

FKtQKWKӭFYjFiFWrQJӑLE
LӃQWKӇFӫDÿӏDGDQKOjQJ
{LU~WUD

FiFFһSWrQ1{P
- +iQ9LӋWWѭѫQJӭQJFӫDÿӏDGDQK
FKѭѫQJWLӃSWKHR

&KѭѫQJ7
rQ1{PYjWrQ+iQ9LӋWWѭѫQJӭQJ
WUrQPӝWYjL
EjQӣ+j1ӝL

Trong FKѭѫQJQj\OXұQYăQVӁÿLVkXSKk

WrQ+iQ9LӋWWѭѫQJӭQJFӫDFiFOjQJWU

PXӕQFyWKӇWUuQKEj\ÿѭӧFSKҫQQjRVӵ

NKXYӵF+j1ӝLÿѭӧFOѭXJL
ӳWURQJTXiWUuQKÿӏQKGDQK

TIEU LUAN MOI download :


11

3+Ҫ11Ӝ,'81*
&+ѬѪ1*

&Ѫ6Ӣ/é7+8<ӂ79¬*,
ӞI THIӊU CHUNG Vӄ
Ĉӎ$%¬1+¬1Ӝ,
&ѫVӣOêWKX\ӃWYӅÿӏDGDQK
1.1.1. .KiLOѭӧFYӅÿӏDGDQK

ĈӏDGDQKOjP
ӝ
WOƭQKY
ӵFÿmÿѭ
ӧFFRQQJѭ
ӡi biӃ
Wÿ
Ӄ
n
YjQJKLrQFӭXW
ӯlâu. Tҥ
i

Trung Quӕ
c, thӡLĈ{QJ+iQ
- 92), Ban CӕÿmJKLFKpSKѫQ

ӏ
a danh. Tҥ
i
$XVWUDOLDQăPFX
ӕn tӯÿL
Ӈ
Qÿ
ӏ
a danh lҫ
Qÿ
ҫ
XWLrQÿѭ
ӧc xuҩ
t bҧ
n. Trong khi tҥ
i

FiFQѭ
ӟFSKѭѫQJ7k\QăP[X
ҩ
t hiӋ
n cuӕ
Q³Ĉ
ӏ
a danh hӑ
F´F
ӫ
a --(JOL

1890, Ӫy ban nghiên cӭXÿ

ӏ
DGDQKQѭ
ӟc Mӻÿmÿѭ
ӧc thành lұ
SQăP
Ӫy ban
nghiên cӭXÿ
ӏ
DGDQK&DQDGDUDÿ
ӡL«
Tuy có lӏ
ch sӱnghiên cӭX OkX
QKѭQJ
QăP
FKR
Ӄ
n hiӋ
ÿn nay các hӑ
c giҧvү
n
FKѭDÿѭDUDÿѭ
ӧc mӝWÿ
ӏ
QKQJKƭDWK
ӕng nhҩ
t vӅÿӏ
a danh.
Thuұ
t ngӳÿ
ӏ

a danh toponym có nguӗ
n gӕ
c tӯtiӃ
ng Hi Lҥ
S ³WRSRV´
ӏtrí) và
Y
³RQ
RPD´³RQ\PD´WrQWrQJ
ӑ
i). Sau này, trong tiӃ
ng Anh còn xuҩ
t hiӋ
n thêm 03 thuұ
t
ngӳnӳa có giá trӏsӱdө
QJ WѭѫQJ
place
ÿѭѫQJ
name, topographical
Oj name và
geographical name. Tuy nhiên dù gӑi bҵ
ng cách nào thì nhӳng tӯQj\FNJQJÿ
Ӆ
u có
cҩ
u tҥ
o gӗm 2 phҫ
Qÿ
ӏ

DÿL
Ӈ
m (topo/place/geographical) và tên (nym/name).

Thuұ
t ngӳÿӏ
DGDQKÿѭ
ӧc các tác giҧQѭ
ӟFQJRjLÿ
ӏ
QKQJKƭDQKѭVDX
Theo tӯÿL
Ӈ
n Oxford bҧ
QӋ
nÿL
tӱ WRSRQ\P
ӧF
ӏ
nK
ÿ ÿѭ
QJKƭD
³WrQ
͡
W
Oj
͓
aP
ÿ
ÿL

͋
Pÿ
̿
c bi͏
WWK˱
ͥng xṷ
t phát tͳnhͷQJÿ
̿FÿL
͋
m v͉ÿ͓
DKuQK´
.
A.V. Superanskaja trong cuӕ
Q³Ĉ
ӏ
DGDQKOjJu´FKRU
ҵ
ng ³7rQJ
͕LFiFÿ
͓
DÿL
͋
m

ÿ˱
ͫc bi͋
u th͓b̹
ng nhͷng tͳULrQJĈyOjWrQJ
͕Lÿ
͓

DOêÿ
͓
QKGDQKKD\WR

[40, tr.20]. Tác giҧÿѭDUDÿ
ӏ
QKQJKƭDQKѭVDX
³1K
ͷQJÿ
͓
DÿL
͋
m, mͭFWLrXÿ
͓
DOêÿy
là nhͷng th͋t͹nhiên hay nhân t̩o vͣi s͹ÿ͓
nh v͓[iFÿ
͓
nh trên b͉m̿WWUiLÿ
̭
t, tͳ
nhͷng v̵
t th͋lͣn nh̭t (các lͭFÿ
͓
DYjÿ
̩
LG˱˯QJ
FKRÿ
͇
n nhͷng v̵t th͋nh͗nh̭

t
(nhͷng ngôi nhjY˱
ͥQFk\ÿ
ͱng riêng rͅ

ÿ
͉
u có tên g͕i´[40, tr.20].

TIEU LUAN MOI download :


12

Theo Paul Woodman, mӝW FKX\rQ
ӏ
D GDQK
JLD
ӡi Anh,³ÿ
ÿ
QJѭ
͓
a danh là m͡
t
QKmQÿ˱
ͫc gán cho m͟i m͡
Wÿ
͙
LW˱
ͫQJÿ

͓
DOêFK~QJÿ˱
ͫc s͵dͭQJÿ
͋phân bi͏
t vͣi
FiFÿ
͙LW˱
ͫQJNKiF´
[69, tr.111].

Mӝt tác giҧkhác QJѭ
ӡi Hàn Quӕ
c là Je Hun Ryu lҥ
i có cách hiӇ
u rӝ
QJ KѫQ

WKHRÿy
³ÿ
͓
DGDQKOjWrQÿ˱
ͫc dùng cho m͡
Wÿ
͙LW˱
ͫQJÿ
͓
DOêWUrQWUiL
̭t ho̿
c b̭
t

kǤhành tiQKQjRNKiF´
[67, tr.5].
Còn vӟi nhóm chuyên gia vӅÿӏ
a danh cӫa Liên HiӋ
p Quӕc, thuұ
t ngӳÿ
ӏ
a danh
ÿѭ
ӧFÿ
ӏ
QKQJKƭDU
ҩ
t cөthӇQKѭVDX
³ÿ
͓
a danh là tên riêng (có th͋là m͡t tͳ, m͡t k͇
t
hͫp tͳho̿
c m͡t bi͋
u thͱF
ÿ˱
ͫc s͵dͭng nh̭t quán trong m͡
t ngôn ngͷÿ͋ch͑m͡
t
Q˯LP
͡Wÿ
͓
DÿL
͋

m ho̿c m͡t khu v͹c cͭth͋Fyÿ
̿FÿL
͋
m riêng bi͏
t trên b͉m̿
t trái
ÿ
̭
W´
[64, tr.9].
7URQJ, NKL
các tác giҧ
ÿy
ViӋ
t Nam FNJQJӅ
Fy
u ý kiӃ
QKL
n khác nhau xung
quanh thuұ
t ngӳnày.
Theo ³
TӯÿL
Ӈ
n Hán - ViӋ
t´cӫ
DĈjR'X\$QK
(2004), ³ÿ
͓
a danh là tên g͕

i các
mi͉
Qÿ
̭W´
[1, tr.268]. Cịn ³
TӯÿL
Ӈ
n tiӃ
ng ViӋ
t´cӫ
a Hồng Phê (2007) lҥ
i cho rҵ
ng

³ÿ
͓
a GDQKOjWrQÿ
̭
WWrQÿ
͓
DSK˱˯QJ>OjQJ[mKX\
͏
n, t͑
nh, thành ph͙YY@WrQ
͋
m,
vùng kinh t͇[khu nông nghi͏
p, khu công nghi͏
p, v.v], tên qu͙c gia, châu lͭ
c, núi

non, sơng h͛YNJQJY
͓
nh, v.v ghi l̩Lÿ˱
ͫc trên b̫Qÿ
͛´[46, tr.400].
Theo Hồng ThӏChâu,³ÿ
͓
D GDQK KD\
͓
a lý (toponym,
Oj WrQ
geographical
ÿ
name) là tên vùng, tên sông, tên núi, là tên g͕LFiFÿ
͙LW˱
ͫQJÿ
͓
a hình khác nhau, tên
Q˯LF˱WU~WrQKjQKFKtQK«ÿ˱
ͫFFRQQJ˱
ͥLÿ
̿
WUDĈ
͓
a danh chͱa nhͷng thơng tin
v͉tinh th̯QYăQKyD[mK
͡i, l͓
ch s͵, ngơn ngͷvà chính tr͓
´[16, tr.179].
Lê Trung Hoa khi nghiên cӭu vӅÿӏ

a danh thành phӕHӗChí Minh cho rҵ
ng:
³Ĉ
͓
a danh là nhͷng tͳho̿
c ngͷc͙ÿ͓
QKÿ˱
ͫc dùng làm tên riêng cͯDFiFÿ
͓
a hình
WKLrQQKLrQFiFÿ˯QY
͓hành chính, các vùng lãnh th͝(khơng có ranh giͣi rõ ràng)

và các cơng trình xây d͹ng thiên v͉không gian hai chi͉
X´
[31, tr.@7URQJN

NguyӉ
Q.LrQ7Uѭ
ӡng lҥ
i FyTXDQÿLӇPNKiLTXiWKѫQ
³Ĉ
͓
a danh là tên riêng ch͑
FiFÿ
͙LW˱
ͫQJÿ
͓
a lý t͹QKLrQYjQKkQYăQFyY
͓WUt[iFÿ

͓
nh trên b͉m̿t WUiLÿ
̭W´
[57, tr.16].
Qua nhӳQJ
ӏ
QK
ÿ QJKƭD WUrQ
Ӈrút ra FK~QJ
02 ÿL
Ӈ
m khái WD
quát vӅFy
ÿӏ
a
WK
danh:

TIEU LUAN MOI download :


13

VӅnӝ
i hàm cӫ
Dÿ
ӏ
QKQJKƭD[pWWKHRQJKƭDK
ҽ
Sÿ

ӏ
DGDQKOjWrQÿ
ҩ
W7KHRQJ

rӝQJÿ
ӏ
a danh là tên gӑLFiFÿ
ӕLWѭ
ӧQJÿ
ӏ
DOêQyLFKXQJQKѭV{
ÿ
ӏ
DÿL
Ӈ
m dân
Fѭ
1JKƭDOjFiFÿ
ӕLWѭ
ӧng này phҧ
i có vӏWUt[iFÿ
ӏ
nh trên bӅmһ
WWUiLÿ
ҩ
t, әQÿ
ӏ
nh
trong mӝt khoҧ

ng thӡi gian nhҩ
Wÿ
ӏ
nh, có thӇdo tӵnhiên hoһ
FFRQQJѭ
ӡi tҥ
o nên.
VӅêQJKƭDQ
gồi chӭFQăQJÿ
ӏ
nh danh, ÿӏ
a danh cịn mang thơng tin phҧ
n ánh
hiӋ
n thӵc, bҧ
ROѭXQK
ӳng sӵkiӋ
n, phҧ
QiQKWkPWѭWѭ
ӣng, tình cҧ
m và nhұ
n thӭc

cӫDQJѭ
ӡi bҧ
n ngӳ. Nói cách khác, xét vӅêQJKƭDÿ
ӏ
DGDQKGѭ
ӡQJQKѭFyWtQ

QJKƭDOjWURQJQKL
Ӆ
XWUѭ
ӡng hӧSQJѭ
ӡi ta có thӇgiҧ
LWKtFKÿѭ
ӧFQJX\rQQKkQ
һ
t tên

cKRÿ
ӕ
LWѭ
ӧQJFNJQJQKѭG
ҩ
uҩ
QYăQKyDF
ӫ
a cӝQJÿ
ӗng (chӫthӇcӫDÿ
ӏ
DGDQK