phân tích tình hình thị trường chứng khoán việt nam, những giải pháp ổn định và phát triển thị trường trong thời gian tới

Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
  

Tiểu luận môn: Tài Chính – Tiền Tệ
Giảng viên: TS. Diệp Gia Luật
Thực hiện: Nhóm 3 - Lớp Ngày 3 – Cao Học K21
Tên đề tài:
P
P
H
H
Â
Â
N
N


T
T
Í
Í
C
C
H
H


T

T
Ì
Ì
N
N
H
H


H
H
Ì
Ì
N
N
H
H


T
T
H
H
Ị
Ị


T
T
R

R
Ư
Ư
Ờ
Ờ
N
N
G
G


C
C
H
H
Ứ
Ứ
N
N
G
G


K
K
H
H
O
O
Á

Á
N
N


V
V
I
I
Ệ
Ệ
T
T


N
N
A
A
M
M
,
,


N
N
H
H
Ữ

Ữ
N
N
G
G


G
G
I
I
Ả
Ả
I
I


P
P
H
H
Á
Á
P
P


Ổ
Ổ
N

N


Đ
Đ
Ị
Ị
N
N
H
H


V
V
À
À


P
P
H
H
Á
Á
T
T


T

T
R
R
I
I
Ể
Ể
N
N


T
T
H
H
Ị
Ị


T
T
R
R
Ư
Ư
Ờ
Ờ
N
N
G

G


T
T
R
R
O
O
N
N
G
G


T
T
H
H
Ờ
Ờ
I
I


G
G
I
I
A

A
N
N


T
T
Ớ
Ớ
I
I
.
.











Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 2
MỤC LỤC
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ THUYẾT 4
1.1 Khái quát sự hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán: 4
1.2 Khái niệm và vai trò của thị trường chứng khoán: 4

1.2.1 Khái niệm thị trường chứng khoán: 4
1.2.2 Vai trò của TTCK: 7
1.3 Các chủ thể tham gia TTCK: 9
1.3.1 Chủ thể quản lý: 9
1.3.2 Chủ thể kinh doanh ( Trung gian tài chính ): 10
1.3.3 Các nhà đầu tư: 10
1.3.4 Tổ chức phát hành chứng khoán: 11
1.3.5 Các tổ chức phụ trợ: 11
1.4 Phân loại TTCK: 11
CHƯƠNG II: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT
NAM NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY 14
2.1 Thị trường chứng khoán Việt Nam nhìn chung gồm các chủ thể chính: 14
2.1.1 Nhà phát hành: 14
2.1.2 Nhà đầu tư: 14
2.1.3 Các tổ chức kinh doanh chứng khoán: 14
2.2 Qua hơn 10 năm tồn tại thì TTCK Việt Nam có những điểm nổi bật sau: 14
2.3 Tình hình thị trường chứng khoán Việt Nam những năm gần đây: 17
2.3.1 Năm 2009: 17
2.3.2 Năm 2010: 18
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 3
2.3.3 Năm 2011: 19
2.3.4 Năm 2012: 21
CHƯƠNG III: NHỮNG GIẢI PHÁP ỔN ĐỊNH VÀ PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG
CHỨNG KHOÁN TRONG THỜI GIAN TỚI 23
3.1 Hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao năng lực quản lý, giám sát: 24
3.2 Tăng cung hàng hóa cho thị trường và cải thiện chất lượng nguồn cung: 24
3.3 Giải pháp phát triển và đa dạng hóa các loại hình nhà đầu tư, cải thiện chất
lượng cầu đầu tư nhằm hướng tới cầu đầu tư bền vững: 26
3.4 Giải pháp phát triển, nâng cao năng lực cho hệ thống các tổ chức trung gian thị

trường, phát triển các Hiệp hội, tổ chức phụ trợ thị trường chứng khoán: 27
3.5 Giải pháp tái cấu trúc tổ chức thị trường, hoàn thiện và hiện đại hóa cơ sở hạ
tầng, công nghệ thông tin của thị trường, nâng cao chất lượng hoạt động và giao dịch
trên thị trường chứng khoán: 29
3.6 Tăng cường năng lực quản lý, giám sát và cưỡng chế thực thi: 29
3.7 Tăng cường hợp tác quốc tế: 30
3.8 Tăng cường công tác đào tạo, nghiên cứu và thông tin tuyên truyền: 30
3.9 Kinh phí và cơ sở vật chất kỹ thuật cho thị trường chứng khoán: 30
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 4
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
1.1 Khái quát sự hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán:
TTCK được xem là đặc trưng cơ bản, là biểu tượng của nền kinh tế hiện đại. Với
tư cách là một bộ phận cấu thành của thị trường tài chính, TTCK được hiểu một cách
chung nhất là nơi diễn ra các giao dịch mua bán chứng khoán, các hàng hoá và dịch vụ
tài chính giữa các chủ thể tham gia, theo những quy tắc ấn định trước.
TTCK ra đời xuất phát từ nhu cầu phát triển tất yếu của nền kinh tế. Một nền kinh
tế muốn phát triển, tăng trưởng nhanh và bền vững trước hết phải đáp ứng đủ nhu cầu
về vốn đầu tư. Tới một lúc nào đó, nhu cầu vốn này vượt quá khả năng đáp ứng của
các kênh huy động truyền thống. Mà trên thực tế, đang tồn tại một lượng vốn rất lớn
trong cộng đồng dân cư chưa tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh, gây mất
cân đối trong nền kinh tế, đó là những người có cơ hội đầu tư sinh lời thì thiếu vốn,
trái lại những người có vốn nhàn rỗi thì lại không có cơ hội đầu tư, dẫn đến vốn bị ứ
đọng, gây lãng phí. Xuất phát từ nghịch lý này, TTCK đã ra đời đóng vai trò là kênh
dẫn vốn quan trọng, góp phần thúc đẩy quá trình tích tụ, tập trung, phân phối vốn một
cách hiệu quả trong nền kinh tế.
Hình thức sơ khai của TTCK đã xuất hiện cách đây hàng trăm năm vào khoảng thế
kỷ 15, ở các thành phố trung tâm thương mại của các nước phương Tây. Cho đến nay,
quá trình phát triển của nó đã trải qua nhiều bước thăng trầm. Lịch sử đã đánh dấu hai
đợt khủng hoảng lớn, đó là khi các TTCK lớn ở Mĩ, Tây Âu, Nhật Bản bị sụp đổ chỉ

trong vài giờ vào “ngày thứ 5 đen tối”, 29/10/1929 và “ngày thứ 2 đen tối”,
19/10/1987. Song, cùng với yêu cầu phát triển của nền kinh tế, thị trường đã được
phục hồi, tiếp tục phát triển và trở thành một thể chế tài chính không thể thiếu của kinh
tế thị trường.
1.2 Khái niệm và vai trò của thị trường chứng khoán:
1.2.1 Khái niệm thị trường chứng khoán:
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 5
TTCK được hiểu một cách chung nhất là nơi diễn ra các giao dịch mua bán, trao
đổi các chứng khoán. Nghĩa là ở đâu có giao dịch mua bán chứng khoán thì đó là hoạt
động của TTCK.
Chứng khoán được hiểu là các loại giấy tờ có giá hay bút toán ghi sổ, nó có khả
năng chuyển nhượng, xác định số vốn đầu tư, cho phép chủ sở hữu có quyền yêu cầu
về thu nhập và tài sản của tổ chức phát hành. Các quyền yêu cầu này có sự khác nhau
giữa các loại chứng khoán, tuỳ theo tính chất sở hữu của chúng. Có nhiều cách để
phân loại chứng khoán dựa theo các tiêu thức khác nhau. Nếu dựa theo tính chất của
chứng khoán thì hàng hoá trên thị trường bao gồm hai loại chủ yếu là chứng khoán
vốn và chứng khoán nợ.
Với chứng khoán vốn, mà đại diện là cổ phiếu, nó xác nhận sự góp vốn và quyền
sở hữu phần vốn góp đó của cổ đông đối với tài sản của công ty cổ phần. Cổ đông có
thể tiến hành mua bán, chuyển nhượng các cổ phiếu trên thị trường thứ cấp theo quy
định của pháp luật. Ngoài ra, cổ đông còn có quyền tham gia quản lý công ty thông
qua quyền tham gia và bỏ phiếu tại Đại hội cổ đông, quyền mua trước đối với cổ phiếu
phát hành mới.
Với chứng khoán nợ, điển hình là trái phiếu, là loại chứng khoán quy định nghĩa
vụ của tổ chức phát hành phải trả cho chủ sở hữu chứng khoán toàn bộ giá trị cam kết
bao gồm cả gốc và lãi sau một thời hạn nhất định.
Với các đặc tính trên, chứng khoán được xem là các tài sản tài chính mà giá trị của
nó phụ thuộc vào giá trị kinh tế cơ bản của các quyền của chủ sở hữu đối với tổ chức
phát hành.

Đặc điểm cơ bản nhất của TTCK là thị trường tự do, tự do nhất trong các loại thị
trường. Ở TTCK không có sự độc đoán, can thiệp cưỡng ép về giá. Giá mua bán hoàn
toàn do quan hệ cung cầu trên thị trường quyết định.
Các giao dịch mua bán, trao đổi chứng khoán có thể diễn ra ở thị trường sơ cấp hay
ở thị trường thứ cấp, tại Sở giao dịch hay tại thị trường giao dịch qua quầy, ở thị
trường giao ngay hay ở thị trường kì hạn. Các quan hệ mua bán trao đổi làm thay đổi
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 6
chủ sở hữu của chứng khoán, thực chất đây chính là quá trình vận động của tư bản,
chuyển từ tư bản sở hữu sang tư bản kinh doanh.
Quá trình vận động của tư bản được thực hiện xuất phát từ chức năng kinh tế nòng
cốt của thị trường tài chính trong việc dẫn vốn từ những người tạm thời dư thừa vốn
sang những người cần vốn. Sự chuyển dịch vốn được thể hiện qua sơ đồ H1.1

Người cho vay vốn
1. Hộ gia đình
2. Doanh nghi
ệ
p

Các trung gian tài chính
- Ngân hàng thương mại
- Bảo hiểm, quỹ hưu trí
- Tổ chức nhận tiền gửi và
cho vay
Tài tr
ợ

gi
án ti

ế
p

Người đi vay vốn
1. Hộ gia đình
2. Doanh nghi
ệ
p

Thị trường tài chính
- Thị trường tiền tệ
V
ố
n

V
ố
n

vốn
Tài tr
ợ

tr
ự
c ti
ế
p

Vèn Vèn
Sơ đồ 1: Các dòng vốn qua hệ thống tài chính
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 7

Qua sơ đồ trên ta thấy, sự chuyển dịch vốn được thực hiện qua hai con đường trực
tiếp và gián tiếp. Những người cần vốn có thể huy động trực tiếp từ những người tạm
dư thừa vốn bằng cách bán các chứng khoán cho họ. Hoặc con đường thứ hai để dẫn
vốn là thông qua các trung gian tài chính, đây là một bộ phận đã chuyển tải một khối
lượng đáng kể nguồn tiết kiệm đưa vào đầu tư và góp phần tích cực trong việc đẩy
nhanh tốc độ lưu chuyển vốn.
Như vậy, thị trường tài chính có vai trò hết sức quan trọng trong việc tích tụ, tập
trung, phân phối vốn một cách hiệu quả trong nền kinh tế. Được xem là đặc trưng cơ
bản của thị trường vốn, TTCK là thị trường mà giá cả của chứng khoán (hàng hoá trên
thị trường) chính là giá cả của vốn đầu tư, vì vậy, TTCK được coi là hình thức phát
triển bậc cao của nền kinh tế thị trường.
1.2.2 Vai trò của TTCK:
Xu thế hội nhập và quốc tế hoá nền kinh tế đòi hỏi tự bản thân mỗi quốc gia phải
thúc đẩy phát triển kinh tế với tốc độ và hiệu quả cao. Một thị trường tài chính năng
động có khả năng làm tăng thêm sức mạnh cho nền kinh tế hơn bất cứ một loại tài
nguyên nào, mà trong đó TTCK là một định chế tài chính rất quan trọng. Thực tế phát
triển kinh tế ở các quốc gia trên thế giới đã khẳng định vai trò quan trọng của TTCK
trong phát triển kinh tế:
Thứ nhất, TTCK cùng với sự vận hành của mình đã tạo ra các công cụ có tính
thanh khoản cao, có thể tích tụ, tập trung và phân phối, chuyển thời hạn của vốn phù
hợp với yêu cầu phát triển của nền kinh tế. Yếu tố thông tin và yếu tố cạnh tranh trên
thị trường sẽ đảm bảo cho việc phân phối vốn một cách có hiệu quả.
Thứ hai, TTCK tạo điều kiện cho việc tách biệt giữa sở hữu và quản lý doanh
nghiệp, từ đó nâng cao hiệu quả hoạt động của toàn doanh nghiệp. Với cơ chế thông
tin hoàn hảo đã tạo khả năng giám sát chặt chẽ của TTCK đã làm giảm tác động của

các tiêu cực trong quản lý, đảm bảo phân bổ lợi ích một cách hài hoà giữa người sở
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 8
hữu, nhà quản lý và người làm công ăn lương. Đồng thời, TTCK đã tạo điều kiện thúc
đẩy quá trình cổ phần hoá DNNN.
Thứ ba, TTCK góp phần thực hiện tái phân phối công bằng hơn, thông qua việc
buộc các tập đoàn gia đình trị phát hành chứng khoán ra công chúng, từ đó phân tán
quyền lực kinh tế trong tay một số tập đoàn, tránh hiện tượng độc quyền, song vẫn tập
trung vốn cho phát triển kinh tế. Việc giải toả tập trung quyền lực kinh tế cũng tạo
điều kiện cạnh tranh công bằng hơn, qua đó tạo hiệu quả và tăng trưởng kinh tế.
Thứ tư, TTCK tạo cơ hội cho Chính phủ có thể huy động được các nguồn tài chính
để phục vụ cho các mục đích của mình mà không tạo áp lực về lạm phát, hơn nữa, hoạt
động của TTCK còn giúp tăng thu ngân sách cho Nhà nước, đồng thời tạo các công cụ
cho việc thực hiện chính sách tài chính tiền tệ của Chính phủ.
Thứ năm, việc mở cửa TTCK làm tăng tính lỏng và cạnh tranh trên thị trường
quốc tế hay nói khác đi muốn khẳng định đến tính hiệu quả của quốc tế hoá TTCK.
Điều này cho phép các công ty có thể huy động được một lượng vốn đầu tư lớn ở thị
trường ngoài nước, bên cạnh đó mở rộng các cơ hội kinh doanh cho các công ty trong
nước, cho phép các công ty có thể huy động nguồn vốn được rẻ hơn.
Thứ sáu, TTCK cung cấp một dự báo tuyệt vời về các chu kỳ kinh doanh trong
tương lai. Việc giá chứng khoán lên xuống có xu hướng đi trước chu kỳ kinh doanh đã
đưa ra một dự báo giúp cho Chính phủ và các công ty có kế hoạch phân bổ các nguồn
lực của họ. Như vậy, TTCK cũng tạo điều kiện tái cấu trúc nền kinh tế.
Ngoài những tác động tích cực trên, hoạt động của TTCK cũng có những tác động
tiêu cực nhất định. Ta biết rằng, thị trường hoạt động dựa trên cơ sở thông tin hoàn
hảo, tuy nhiên ở hầu hết các thị trường không phải nhà đầu tư nào cũng có khả năng
tiếp cận thông tin đầy đủ và như nhau, vì vậy việc đưa ra các quyết định đầu tư không
hoàn toàn dựa trên việc xử lý thông tin, dẫn tới việc giá cả chứng khoán không phản
ánh chính xác giá trị công ty và chưa phân bổ một cách hiệu quả các nguồn lực. Ngoài
ra, còn có một số hiện tượng tiêu cực khác trên TTCK như hiện tượng đầu cơ, mua bán

nội gián, xung đột quyền lực…gây tâm lý e ngại cho các nhà đầu tư. Thực tế này đặt
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 9
lên vai các nhà quản lý thị trường phải có những biện pháp hiệu quả để giảm thiểu đến
mức tối đa các tiêu cực trên thị trường nhằm đảm bảo cho tính hiệu quả của thị trường,
đồng thời bảo vệ quyền lợi cho các nhà đầu tư.
Như vậy ta thấy vai trò của TTCK đã được thể hiện dưới nhiều góc độ khác nhau.
Vai trò này có thực sự được phát huy hay không nó phụ thuộc vào sự quản lý của Nhà
nước và các chủ thể tham gia thị trường.
1.3 Các chủ thể tham gia TTCK:
TTCK là một thực thể phức tạp mà hoạt động của thị trường có nhiều loại chủ thể
khác nhau tham gia. Các chủ thể này hoặc là bán chứng khoán, hoặc là mua chứng
khoán, hoặc chỉ là trung gian môi giới cho hai bên mua bán để hưởng hoa hồng. Bên
cạnh đó còn có các chủ thể quản lý là Nhà nước và các tổ chức phụ trợ.
1.3.1 Chủ thể quản lý:
Chủ thể quản lý có nghĩa vụ bảo đảm cho TTCK hoạt động theo đúng các quy định
của pháp luật, nhằm bảo đảm cho việc mua bán chứng khoán trên thị trường diễn ra
một cách công khai, công bằng, tránh những yếu tố tiêu cực có thể xảy ra, từ đó bảo vệ
lợi ích của người đầu tư.
Hiện nay hầu hết các nước có TTCK đều có cơ quan quản lý và giám sát về chứng
khoán và TTCK. Với những tên gọi khác nhau (tuỳ theo mỗi nước) nhưng thường là
UBCK Quốc gia, bên cạnh đó còn có Hiệp hội kinh doanh chứng khoán, các Sở giao
dịch chứng khoán. Ở mỗi quốc gia, với những đặc trưng riêng có mà có những hình
thức quản lý khác nhau và thiết lập nên những cơ quan quản lý khác nhau.
Ở Việt Nam hiện nay, UBCKNN đang trực thuộc Bộ Tài chính là cơ quan quản lý
cao nhất về chứng khoán và TTCK. Theo đó, UBCKNN sẽ nghiên cứu vạch kế hoạch,
dự thảo các văn bản pháp luật và các thể lệ chế độ về tổ chức và hoạt động TTCK để
trình cấp có thẩm quyền quyết định ban hành. Đồng thời quản lý, giám sát hoạt động
của TTCK, đưa ra các giải pháp hữu hiệu để đảm bảo thị trường hoạt động tốt. Ngoài
UBCKNN, các cơ quan quản lý khác như Ngân hàng Nhà nước, các Bộ, đặc biệt là

Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 10
Hiệp hội các nhà kinh doanh chứng khoán cũng có vai trò rất lớn trong hoạt động quản
lý các thành viên tham gia thị trường, và bảo vệ lợi ích cho các thành viên.
1.3.2 Chủ thể kinh doanh ( Trung gian tài chính ):
Các trung gian tài chính là một chủ thể quan trọng của TTCK, TTCK hoạt động
hiệu quả một phần là nhờ sự thủ vai tốt của các trung gian này. Với tư cách là nhà kinh
doanh chứng khoán, họ thực hiện việc mua bán chứng khoán cho chính bản thân mình
nhằm mục tiêu lợi nhuận. Bên cạnh đó, họ còn đóng vai trò là thành viên hỗ trợ cho
hoạt động của thị trường thông qua các nghiệp vụ đại lý bão lãnh phát hành, tư vấn và
môi giới chứng khoán, quản lý danh mục đầu tư. Trên thực tế, các công ty chứng
khoán tham gia với vai trò là nhà môi giới kinh doanh chứng khoán thường làm cả hai
nghiệp vụ là môi giới để hưởng hoa hồng và tự doanh để tìm chêch lệch giá. Sự tham
gia của các công ty chứng khoán này đã góp phần làm cho hoạt động của thị trường
diễn ra liên tục, thúc đẩy sự phát triển của thị trường.
1.3.3 Các nhà đầu tư:
Chủ thể đầu tư là những người có tiền nhàn rỗi, sử dụng tiền đầu tư vào TTCK
bằng cách thực sự mua các chứng khoán đang được phát hành nhằm hưởng lãi và lợi
nhuận. Chủ thể đầu tư trên thị trường có thể là tổ chức đầu tư hoặc các nhà đầu tư cá
nhân.
Nhà đầu tư cá nhân chính là công chúng, một loại chủ thể có khả năng cung cấp
một khối lượng tiền tệ rất lớn. Công chúng khi có vốn tạm thời nhàn rỗi, họ tham gia
mua chứng khoán với mục đích đầu tư kiếm lời. Khi có nhu cầu vốn họ đem bán lại
các chứng khoán đã mua trên thị trường thứ cấp. Họ tham gia thị trường bằng nhiều
cách khác nhau có thể là trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua các nhà đầu tư có tổ chức,
các trung gian tài chính.
Nhà đầu tư có tổ chức, có thể là các NHTM, công ty bảo hiểm, các quỹ hưu trí,
quỹ tương hỗ, công ty quản lý quỹ…họ thường xuyên mua bán chứng khoán với số
lượng lớn trên thị trường để tìm kiếm lợi nhuận. Các tổ chức đầu tư thường đầu tư theo
danh mục và các quyết định đầu tư được thực hiện bởi các chuyên gia có trình độ và

Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 11
kinh nghiệm cao, mang tính chuyên nghiệp. Vai trò của các tổ chức đầu tư này ở các
nước có TTCK phát triển ngày càng to lớn.
1.3.4 Tổ chức phát hành chứng khoán:
Là những người huy động vốn bằng cách phát hành và bán các chứng khoán trên
thị trường sơ cấp. Các chủ thể phát hành bao gồm: Chính phủ, các tổ chức tài chính
trung gian khác, và các doanh nghiệp. Trong số đó chủ yếu là Chính phủ và các doanh
nghiệp.
Các chủ thể phát hành tham gia huy động vốn bằng nhiều phương thức khác nhau
nhằm phục vụ cho các mục đích khác nhau. Chính phủ phát hành các chứng khoán
như: Trái phiếu Chính phủ, Tín phiếu Kho bạc nhằm bù đắp thâm hụt ngân sách, xây
dựng cơ sở hạ tầng, cầu cống, đường xá… Các doanh nghiệp phát hành cổ phiếu, trái
phiếu công ty nhằm đổi mới trang thiết bị, mở rộng sản xuất kinh doanh…Các doanh
nghiệp tham gia thị trường với tư cách là người tạo ra hàng hoá ở thị trường sơ cấp, và
mua bán lại các chứng khoán ở thị trường thứ cấp.
1.3.5 Các tổ chức phụ trợ:
Sự tham gia của các tổ chức phụ trợ giúp cho hoạt động của thị trường diễn ra trôi
chảy, đó là Trung tâm Lưu ký, thanh toán và bù trừ chứng khoán, các công ty đánh giá
hệ số tín nhiệm…
Như vậy, có thể thấy rằng TTCK hoạt động được là nhờ hoạt động của các chủ thể
tham gia. Tuy khác nhau về tính chất, mục tiêu và cách làm, hoạt động của họ liên đới
và bổ sung chặt chẽ cho nhau, nhờ thế tài sản tài chính từ sở hữu của người này
chuyển sang sở hữu của người khác một cách hợp lý và hài hoà để nền kinh tế hoạt
động với những giá trị mới được tạo ra từng giờ, mỗi ngày.
1.4 Phân loại TTCK:
Tuỳ theo mục đích nghiên cứu mà người ta có thể phân loại TTCK theo các tiêu
thức khác nhau, có thể phân loại theo hàng hoá, phân loại theo cấu trúc tổ chức của thị
trường hay phân loại theo quá trình luân chuyển vốn. Trong bài nghiên cứu này, người
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật

Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 12
viết sẽ phân loại theo cấu trúc tổ chức thị trường. Theo đó, TTCK được phân thành 3
loại thị trường sau:
Sở giao dịch chứng khoán: Tại đây, người mua và người bán (hoặc môi giới của
họ) gặp nhau tại một địa điểm nhất định để tiến hành giao dịch, mua bán chứng khoán.
Vì vậy người ta còn gọi Sở giao dịch là thị trường tập trung – là nơi tập trung các giao
dịch chứng khoán một cách có tổ chức tuân theo những luật lệ nhất định, là nơi tiến
hành giao dịch chứng khoán của những công ty lớn, làm ăn có hiệu quả. Như vậy, Sở
giao dịch chứng khoán không tham gia vào việc mua bán chứng khoán mà chỉ là nơi
giao dịch, một trung tâm tạo điều kiện cho các giao dịch được tiến hành một cách
thuận lợi, dễ dàng. Đồng thời, Sở giao dịch cũng là cơ quan thực hiện chức năng quản
lý, điều hành các hoạt động diễn ra trên thị trường tập trung nhằm tạo điều kiện để các
giao dịch được thực hiện công bằng, minh bạch và đúng pháp luật. Sở giao dịch chứng
khoán được quản lý một cách chặt chẽ bởi UBCKNN.
Thị trường phi tập trung (Thị trường OTC): Tại hầu hết các nước, bên cạnh thị
trường giao dịch tập trung, nơi diễn ra các hoạt động giao dịch chứng khoán của những
công ty lớn, còn có thị trường phi tập trung (OTC) chủ yếu dành cho việc giao dịch
chứng khoán của những DNV&N chưa hội đủ các điều kiện niêm yết trên thị trường
giao dịch tập trung. Thị trường OTC đại diện cho một thị trường thương lượng, nơi mà
người bán và người mua trực tiếp thương lượng với nhau về những điều kiện chủ yếu
của giao dịch như số lượng, giá… Có thể nói rằng, OTC là thị trường của những nhà
tạo lập thị trường - những nhà đầu tư chuyên nghiệp. Các nhà tạo lập thị trường nắm
trong tay một lượng chứng khoán đủ lớn và họ sẵn sàng mua bán chứng khoán với
nhau cũng như với các nhà đầu tư khi họ chấp nhận được giá cả của họ. Tương tự như
hệ thống thị trường tập trung, thị trường OTC thường được tổ chức theo 2 cấp: cấp
quản lý Nhà nước và cấp tự quản.
Như vậy, trong TTCK để huy động vốn cho các doanh nghiệp, Sở giao dịch là nơi
giao dịch chứng khoán của những doanh nghiệp lớn, những doanh nghiệp này có khả
năng đáp ứng được những quy định niêm yết ngặt nghèo về vốn, tình hình hoạt động
kinh doanh…trên Sở, mà những DNV&N thường không đáp ứng đủ. Còn đại bộ phận

Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 13
cổ phiếu của các DNV&N được giao dịch trên thị trường OTC, ở đó những tiêu chuẩn
niêm yết thường thấp hơn trên Sở giao dịch. Hay nói khác đi, TTCK cho các DNV&N
là một bộ phận chủ yếu của thị trường OTC. Sở dĩ người ta đưa ra các tiêu chuẩn niêm
yết khác nhau trên các loại thị trường là vì: nếu chúng ta không phân ra và cứ để phát
triển một TTCK chung cho tất cả các doanh nghiệp có quy mô khác nhau thì Nhà nước
khó đề ra những chính sách công bằng và quản lý tối ưu cho thị trường chung ấy. Thực
tế cho thấy, có doanh nghiệp vốn lớn hàng trăm tỷ đồng, nhưng cũng có những doanh
nghiệp quy mô vài tỷ đồng, quy mô của doanh nghiệp có thể quyết định đến khả năng
hoạt động, lĩnh vực kinh doanh, cách thức tiếp cận vốn, các tiêu chí về rủi ro an toàn,
niềm tin của nhà đầu tư…đối với hoạt động của doanh nghiệp. Vì vậy, người ta thường
có sự phân tách giữa các doanh nghiệp trong các ngành kinh tế để có những chính
sách, chiến lược phù hợp điều chỉnh hoạt động của từng doanh nghiệp. Hơn nữa khi ra
quyết định đầu tư, nhà đầu tư cũng thường quan tâm đến độ lớn vốn chủ của các doanh
nghiệp niêm yết. Vì vậy, cần có sự phân biệt giữa TTCK giao dịch chứng khoán của
những doanh nghiệp lớn và TTCK giao dịch chứng khoán của những doanh nghiệp
nhỏ, điều này là rất cần thiết để có chiến lược phát triển cho từng loại thị trường một
cách hiệu quả, đáp ứng tốt hơn yêu cầu quản lý của Nhà nước, nguyện vọng của các
doanh nghiệp, các nhà đầu tư cũng như các chủ thể khác tham gia TTCK.
Ngoài hai loại thị trường trên người ta còn nói tới một thị trường thứ ba, thị trường
dành cho các chứng khoán không đủ tiêu chuẩn để giao dịch trên hai thị trường trên.
Ngoài ra, người ta còn phân loại TTCK thành thị trường mở và thị trường đàm phán,
thị trường giao ngay và thị trường kỳ hạn. Việc phân loại TTCK sẽ giúp phân tích cụ
thể hơn vai trò của TTCK.
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 14

CHƯƠNG II: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH THỊ TRƯỜNG
CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY

2.1 Thị trường chứng khoán Việt Nam nhìn chung gồm các chủ thể chính:
2.1.1 Nhà phát hành:
 Các công ty phát hành trái phiếu và cổ phiếu của công ty.
 Chính phủ phát hành trái phiếu Chính phủ.
 Các tổ chức tài chính phát hành các công cụ tài chính để phục vụ cho hoạt
động của họ.
2.1.2 Nhà đầu tư:
 Những người thực sự mua bán chứng khoán trên thị trường chứng khoán.
2.1.3 Các tổ chức kinh doanh chứng khoán:
 Công ty chứng khoán.
 Các định chế tài chính.
 Các quỹ đầu tư.
Các tổ chức liên quan đến chứng khoán như: trung tâm lưu ký, Sở giao dịch chứng
khoán, cơ quan quản lý nhà nước.
2.2 Qua hơn 10 năm tồn tại thì TTCK Việt Nam có những điểm nổi bật sau:
 Tâm lý đám đông còn chi phối mạnh, làm cho thị trường chứng khoán Việt
Nam có tính rủi ro cao, tính thanh khoản thấp.
 TTCK Việt Nam còn bị sự chi phối rất mạnh của chính sách tiền tệ của
Nhà nước.
 Tình trạng bất cân xứng thông tin diễn ra phổ biến.
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 15
 TTCK Việt Nam có mối tương quan với chỉ số giá tiêu dùng:

Mối quan hệ giữa chứng khoán và CPI




Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật

Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 16

Chỉ số VNI-Index từ tháng 3/2009 đến tháng 3/2012







Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 17



Chỉ số HNX-Index từ tháng 3/2009 đến tháng 3/2012
2.3 Tình hình thị trường chứng khoán Việt Nam những năm gần đây:
2.3.1 Năm 2009:
Do chịu ảnh hưởng của cơn bão tài chính 2008 cùng với biện pháp thặt chặt tiền
tệ, siết nguồn vốn ngân hàng để chống lạm phát, thị trường chứng khoán những tháng
đầu năm 2009 đã sụt giảm mạnh và thiết lập mức đáy thấp nhất trong vòng 4 năm qua
tại ngưỡng 235,50 điểm (ngày 24/2). Tuy nhiên, với sự hỗ trợ kịp thời của Chính
phủ bằng gói kích cầu, một lượng tiền lớn đã được “bơm” trực tiếp cho ngân hàng để
khơi thông ách tách vốn cho các doanh nghiệp. Vì vậy, thị trường chứng khoán đã
khởi sắc trở lại, chỉ số VN-Index đã tăng một mạch tạo lập mức đỉnh mới ở ngưỡng
628,92 điểm (ngày 23/10). Theo đó, những kỷ lục về giao dịch liên tiếp được thiết lập
1

2

4

5

1

2

3

Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 18
với con số lượng khớp lệnh lên đến 133,4 triệu đơn vị, tương ứng với lượng tiền khổng
lồ hơn 6.000 tỉ đồng mỗi phiên.
Các nguyên nhân chính giúp TTCK tăng điểm mạnh:
 Nền kinh tế Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung đã thoát khỏi suy
thoái và xác lập đáy trong quý II/2009
 Chính phủ VN thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ nhằm đối phó với
khủng hoảng kinh tế nên lượng tiền được bơm vào nền kinh tế khá nhiều.
Dư nợ của hệ thông tín dụng ngân hàng tăng trưởng mạnh, đặc biệt ở thời
điểm tháng 5 và 6.
 Các công ty chứng khoán tăng cường hỗ trợ công cụ đòn bẩy tài chính cho
khách hàng, thậm chí có công ty còn sử dụng đòn bẩy với tỷ lệ 1:3, 1:5
 Sự phục hồi của chứng khoán Mỹ nhất là mỗi lần chỉ số Dow Jones vượt
các mốc quan trọng 8.000, 9.000, 10.000 điểm đã có tác động tâm lý tích
cực đối với nhà đầu tư trong nước.
2.3.2 Năm 2010:
(1) Giai đoạn từ đầu năm 2010 đến tháng 5/2010: đây là giai đoạn các cổ phiếu
penny tăng điểm mạnh mẽ và giữ nhịp thị trường, dòng tiền đổ vào các cổ phiếu này
rất mạnh. Nhiều mã cổ phiếu có mức tăng rất ấn tượng như PVA, SHN.

(2) Ngày 25/5/2010 Thủ tướng Chính phủ ban hành Thông tư 13/2010 quy định tỷ
lệ an toàn vốn cho các tổ chức tín dụng trong đó đặc biệt nhấn mạnh đến các khoản
cho vay đầu tư chứng khoán sẽ chịu hệ số rủi ro là 250%. Chính điều này đã tác động
rất tiêu cực đến thị trường chứng khoán, chỉ số HNX-Index giảm liên tục trong 3 tháng
và giảm từ mốc 188 điểm chỉ còn 121 điểm vào tháng 8.
(3) Bắt đầu từ giữa tháng 10, giá vàng thế giới đã liên tục tạo kỷ lục mới, kéo giá
vàng trong nước cũng lên sóng theo. Động thái này đã làm giới đầu tư trong nước ồ ạt
rút chân khỏi thị trường chứng khoán và đổ tiền vào mua vàng. Cùng với đà tăng của
giá vàng, lo ngại lạm phát và sự mất giá của VND đã khiến nhu cầu mua USD tăng đột
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 19
biến. Giá USD thị trường tự do vào đầu tháng 11 có lúc vượt 21.500 đồng/USD. Ngoài
ra, lãi suất cơ bản cũng đã được NHNN tăng từ 8% lên 9% và lãi suất huy động của
các ngân hàng thương mại nhanh chóng tăng. Chỉ số HNX-Index lại tiếp tục lao dốc và
đã phá vỡ mốc 100 điểm vào tháng 11/2010.
Bất chấp diễn biến thị trường tương đối khó khăn, lượng doanh nghiệp niêm yết
trên tại 2 Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội và TP HCM trong 12 tháng qua vẫn tăng
khoản 6% so năm 2009. Cụ thể, HNX đón nhận thêm 105 mã chứng khoán mới, trong
khi con số tương ứng tại HOSE là 51 mã. Việc doanh nghiệp tăng cường "lên sàn" là
tín hiệu tốt, cho thấy sức hút từ việc huy động vốn theo kênh chứng khoán cũng như
nhu cầu công khai, minh bạch hóa, đại chúng hóa hoạt động doanh nghiệp. Tuy nhiên,
nó cũng cho thấy sự khó khăn trong việc vay vốn sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp trong năm qua, khi mà lãi suất ngân hàng tăng cao trở lại.
Đóng cửa phiên giao dịch cuối năm 2010, chỉ số HNX-Index đạt 112 điểm giảm
37% so với đầu năm (179 điểm). Chỉ số VNI-Index không có sự sụt giảm đáng kể do
sự tham gia của các quỹ đầu cơ chỉ số ETFs. Tuy nhiên đây là một kết quả rất tiêu cực
khi so sánh với các chỉ số chứng khoán trong khu vực và trên thế giới như FTSE của
Anh tăng 11%, DJ tăng 11%, Philippin tăng 58%, Thái Lan tăng 55%.
2.3.3 Năm 2011:
(1) Chỉ thị 01 và nút thắt tín dụng cho đầu tư chứng khoán

Ngày 1/3/2011, Ngân hàng Nhà nước ban hành Chỉ thị 01/CT-NHNN về thực
hiện giải pháp tiền tệ và hoạt động ngân hàng, trong đó yêu cầu các tổ chức tín dụng
giảm tỷ trọng tín dụng phi sản xuất trong tổng dư nợ: xuống còn 20% vào 30/6/2011
và tiếp tục rút xuống còn 16% vào 31/12/2011. Yêu cầu này khiến dòng vốn vào thị
trường bất động sản và chứng khoán bị thắt chặt, đồng thời tạo ra áp lực rút vốn để
giảm tỷ trọng theo yêu cầu từ các ngân hàng và tăng cung trên hai thị trường này. Một
lần nữa, Ngân hàng Nhà nước phát đi thông điệp: kiểm soát chặt chẽ hoạt động cho
vay đầu tư chứng khoán và bất động sản.
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 20
Chỉ số HNX-Index giảm từ 96 điểm ngày 1/3/2011 xuống còn 86 điểm vào
ngày 20/4.
(2) Và chỉ số giá tiêu dùng tháng 4/2011 ở mức rất cao tăng 3.22% so với tháng
12/2010 đã tăng 9,64%, vượt xa mục tiêu 7% đặt ra hồi đầu năm 2011. Chỉ số HNX-
Index tiếp tục lao dốc và đến ngày 25/5 chỉ còn 68 điểm. Nhiểu cổ phiếu lớn trên sàn
như KLS, PVX giảm hơn 30% giá trị.
(3) Trong quá trình đi xuống của cổ phiếu vẫn có những đợt phục hồi nhỏ, CPI
tháng 5 tháng 6 có sự giảm tốc so với tháng 4, cộng với mặt bằng giá cổ phiếu đã ở
mức thấp làm cho nhà đầu tư kỳ vọng vào sự tăng điểm của thị trường. Trong vòng 2
tuần HNX tăng khoảng 20%.
(4) Nhưng càng gẩn đến thời điểm 30/6, dư nợ tín dụng cho vay phi sản xuất giảm
xuống 20% thì chứng khoán có dấu hiệu giảm lại, thêm vào đó khủng hoảng nợ công
Châu Âu càng làm cho thị trường chứng khoán có những diễn biến rất xấu, chỉ số công
nghiệp DJ trong tháng 7 giảm từ 12200 điểm còn 10600 điểm. Trong nước CPI tháng
7 bắt ngờ tăng 1.17% vượt dự đoán của nhiều người (cao nhất trong các tháng 7 của
các năm). Tin xấu dồn dập làm cho TTCK quay lại xu hướng giảm điểm từ đầu năm,
từ mức 81 điểm vào giữa tháng 6 chỉ số tiếp tục thiết lập đáy mới là 66 điểm vào giữa
tháng 8.
(5) Tháng 8/2011, tình hình có vẻ khởi sắc hơn khi NHNN yêu cầu NHTM đẩy
mạnh cho vay phục vụ sản xuất lương thực, thực phẩm. Chính phủ bất ngờ hạ giá xăng

vào ngày 29/8 và giá hàng hóa giảm mạnh làm CPI cả nước tháng 8 tăng 0,93%, thấp
nhất sau 11 tháng. Dòng tiền đầu cơ lại quay trở lại TTCK, HNX lại quay trở lại đỉnh
cũ thiết lại vào cuối tháng 5.
(6) Sang đến quý IV, tình hình có những diễn biến không thuận lợi cho chứng
khoán Việt Nam: trên thế giới, khủng hoảng nợ công tại Hy Lạp dã lan sang các nước
khác; trong nước thì dư nợ tín dụng bất dộng sản ở mức khá cao và việc căng thẳng
trong việc huy động tiền gửi (lãi suất liên ngân hàng liên tục tăng cao – có thời điểm
lên tới 21%/năm kì hạn 1 tháng), những vụ lừa đảo tín dụng quy mô lớn, sự mất thanh
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 21
khoản của các công ty chứng khoán, đồng thời càng gần cuối năm áp lực hút vốn về
của các ngân hàng càng cao, tín dụng cho lĩnh vực phi sản xuất ngày càng bị thắt chặt
lại càng làm cho chứng khoán khó khăn hon. Chỉ số HNX-Index từ 77 điểm vào giữa
tháng 9 liên tục sụt giảm và tạo ra các đáy mới và tạo đáy kỷ lục là khoảng 57 điểm
vào cuối tháng 12/2011. Vốn huy động qua phát hành thêm cổ phiếu, đấu giá cổ phần
hóa đạt 17,5 nghìn tỷ đồng, tương đương 22% so với năm 2010, 65 công ty chứng
khoán thua lỗ và 71 công ty chứng khoán có lỗ lũy kế. Giá trị vốn hóa thị trường chỉ
còn hơn 20% GDP.
2.3.4 Năm 2012:
Bước sang năm 2012, tình hình có vẻ sáng sủa hơn cho chứng khoán Việt Nam,
từ mức đáy 55 thiết lập vào cuối năm 2011, đến ngày 26/3/2012 HNX-Index đã đạt 77
điểm. với mức tăng của chỉ số chung là 50% thì nhiều mã cp trên sàn đã tăng trên
100%.
Có nhiều lý do cho việc tăng điểm ấn tượng của thị trường như trên như:
 Nhiều cam kết của các vị lãnh đạo tài chính sẽ hỗ trợ TTCK trong năm
2012. Việc thành lập chỉ số VNI-30 cũng tạo ra một chỉ số mới mang tính
đại diện hơn cho thị trường, thu hút được dòng tiền của các nhà đầu tư
nước ngoài. Việc kéo dài thời gian giao dịch sang buổi chiều cũng góp
phần không nhỏ trong việc tạo thanh khoản cho thị trường.
 Các nhà đầu tư nước ngoài đang rất chú ý đến TTCK Việt Nam đặc biệt là

Nhật Bản. Các quỹ đầu tư liên tiếp được thành lập và giao dịch rất sôi động
trên thị trường. Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, có nhiều công ty
đang giao dịch với mức P/E và P/B rất thấp nhưng lại có lợi tức (dividend
yield) cao.
 Tính đến thời điểm hiện tại thì kênh đầu tư chứng khoán đang tỏ ra rất hấp
dẫn với các nhà đầu tư so với các kênh đầu tư: vàng, bất động sản, ngoại tệ.
 Mùa BCTC cả năm cũng gây ra nhiều bất ngờ cho nhà đầu tư khi mà giá cp
của công ty rất thấp nhưng lại chi trả cổ tức bằng tiền rất cao.
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 22
 Chỉ số giá tiêu dùng trong 3 tháng đầu năm ở mức thấp làm thắp lên hy
vọng giảm lãi suất cho vay đối với doanh nghiệp.
 Và quan trọng nhất chính là vào ngày 7/3, thống đốc NHNN quyết định hạ
trần lãi suất huy động xuống 13% và các lãi suất chủ chốt khác cũng bắt
đầu hạ nhiệt theo. Với quyết định này, một dòng tiền không nhỏ bắt đầu rời
khỏi kênh tiết kiệm và tìm kiếm kênh đầu tư hấp dẫn hơn, Việc hạ trần lãi
suất và thanh khoản các ngân hàng lớn đang dồi dào nên kỳ vọng hạ lãi
suất cho vay đối với doanh nghiệp.
Tính đến thời điểm hiện tại (ngày 27/3/2012), chỉ số VNI-Index đã tăng 37% so
với đầu năm và chỉ số HNX-Index đã tăng 40%.

Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 23

CHƯƠNG III: NHỮNG GIẢI PHÁP ỔN ĐỊNH VÀ
PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN TRONG
THỜI GIAN TỚI
Trải qua 10 năm tồn tại, cho đến nay, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn chưa
thể đi vào phát triển ổn định. Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) đã ví
thị trường chứng khoán Việt Nam thời gian qua “như một đứa trẻ có khả năng lớn

nhanh và khỏe mạnh nếu được chăm sóc tốt nhưng do chưa biết cách chăm sóc mà
đang mắc nhiều bệnh tật, ốm yếu và đang bị tai nạn cần phải băng bó cấp cứu”
1
.Trước
tình hình thị trường chứng khoán còn nhiều biến động như đã phân tích ở phần trước,
cần thiết phải có những giải pháp nhằm ổn định và phát triển thị trường chứng khoán
trong thời gian tới.
Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường
chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 thông qua Quyết định số 252/QĐ-TTg,
ban hành ngày 01 tháng 03 năm 2012. Theo đó, những giải pháp được phê duyệt
nhằm đến 3 mục tiêu lớn sau: (1) Phát triển thị trường chứng khoán ổn định, vững
chắc, cấu trúc hoàn chỉnh với nhiều cấp độ, đồng bộ về các yếu tố cung - cầu; tăng quy
mô và chất lượng hoạt động, đa dạng hóa các sản phẩm, nghiệp vụ, đảm bảo thị trường
hoạt động hiệu quả và trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng của
nền kinh tế. (2) Bảo đảm tính công khai, minh bạch, các tiêu chuẩn và thông lệ quản
trị công ty, tăng cường năng lực quản lý, giám sát và cưỡng chế thực thi, bảo vệ lợi ích
của nhà đầu tư và lòng tin của thị trường. (3) Chủ động hội nhập thị trường tài chính
quốc tế, từng bước tiếp cận với các chuẩn mực chung và thông lệ quốc tế.
Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 đã
được phê duyệt với 9 nhóm giải pháp:

1
Được đề cập trong bản báo cáo Đề xuất hệ thống giải pháp cơ bản để ổn định & phát triển thị trường chứng
khoán của VAFI gởi tới Thủ tướng chính phủ và Bộ trưởng Bộ tài chính (09/02/2012)
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 24
3.1 Hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao năng lực quản lý, giám sát:
Thị trường chứng khoán là phong vũ biểu của nền kinh tế, các mối quan hệ
về huy động và luân chuyển vốn trên thị trường chứng được hình thành và biến
đổi trên cơ sở phản ánh của các điều kiện kinh tế vĩ mô. Vì vậy, các chính sách

nhằm đảm bảo tính vững chắc và ổn định của nền kinh tế có tầm quan trọng rất
lớn đối với sự phát triển của thị trường chứng khoán.
Sự ổn định kinh tế vĩ mô và sự nhất quán trong chiến lược phát triển, vai trò
của hệ thống quản lý có tính chất quyết định đối với sự thành bại của một thị
trường. Vì vậy, cần sớm xem xét các văn bản pháp quy hiện hành để điều chỉnh
một cách đồng bộ, loại bỏ các mâu thuẫn trong các văn bản pháp quy đó. Điều
cần thiết khi soạn ra các văn bản pháp quy là các cơ quan quản lý nên tham khảo
ý kiến của các công ty phát hành, các công ty chứng khoán hay của các chuyên
gia kinh tế.
Nhóm giải pháp này hướng tới việc hoàn thiện hệ thống các văn bản hướng dẫn
thi hành Luật Chứng khoán số 70 năm 2006và Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chứng
khoán số 62 năm 2010 để thực thi trong giai đoạn 2011 – 2015 và xây dựng Luật
chứng khoán mới trên cơ sở đồng bộ, thống nhất với các Luật liên quan.
3.2 Tăng cung hàng hóa cho thị trường và cải thiện chất lượng nguồn cung:
Nhóm giải pháp này bao gồm các giải pháp:
 Áp dụng các chuẩn mực và thông lệ quốc tế về công bố thông tin, quản trị
công ty và xây dựng cơ chế bảo vệ nhà đầu tư nhỏ
 Chuẩn hóa các quy định về chào bán chứng khoán ra công chúng theo
thông lệ quốc tế
 Cải tiến phương thức định giá và chào bán cổ phiếu của doanh nghiệp nhà
nước cổ phần hóa gắn với niêm yết trên thị trường chứng khoán
 Hoàn thiện và phát triển thị trường trái phiếu Chính phủ, trái phiếu chính
quyền địa phương, trái phiếu công ty trên cơ sở gắn kết giữa thị trường
Tiểu luận: Tài Chính Tiền Tệ Giảng viên hd: TS. Diệp Gia Luật
Học viên thực hiện: Nhóm 3-Ngày 3-CH K21 Trang 25
chào bán sơ cấp với thị trường giao dịch thứ cấp; từng bước xây dựng
đường cong lợi suất chuẩn cho thị trường trái phiếu
 Phát triển thị trường trái phiếu công ty
 Xây dựng và phát triển thị trường chứng khoán phái sinh được chuẩn hóa
theo hướng phát triển với các công cụ từ đơn giản đến phức tạp; về dài hạn

cần thống nhất hoạt động thị trường phái sinh cócông cụ gốc là chứng
khoán, hàng hóa, tiền tệ.
Đây là các giải pháp giúp từng bước nâng cao điều kiện niêm yết, củng cố chế độ
công bố thông tin theo lớp trên cơ sở quy mô vốn và số lượng cổ đông của các công ty
đại chúng, thể chế hóa các chuẩn mực và thông lệ quốc tế về quản trị công ty, quản trị
rủi ro và bảo vệ nhà đầu tư thiểu số
Cũng cần lưu ý rằng, thị trường tiền tệ và thị trường chứng khoán đều là các
thị trường được sử dụng để thực hiện huy động và luân chuyển vốn, hai thị trường
này mang tính chất cạnh tranh và bổ sung lẫn nhau. Chính vì vậy, muốn xây dựng
thị trường chứng khoán lớn mạnh thì phải có các chính sách tác động đến thị
trường tiền tệ và tận dụng các cơ sở sẵn có của thị trường tiền tệ để phát triển thị
trường chứng khoán theo một số hướng điều chỉnh linh hoạt lãi suất huy động và
cho vay trên thị trường tiền tệ để tạo điều kiện thuận lợi cho việc huy động vốn
thông qua những công cụ chứng khoán, khuyến khích các tổ chức hoạt động trên
thị trường tiền tệ tham gia vào thị trường chứng khoán trên cơ sở có sự quản lý
chặt chẽ của Nhà nước và phân định rõ ràng chức năng và phạm vi hoạt động.
Theo đó, cần tác động vào 2 yếu tố căn bản của thì trường là cung và cầu: Về
cung, thúc đẩy, hỗ trợ các doanh nghiệp cổ phần hóa, phát hành cổ phiếu ra công
chúng. Về cầu, khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia mua chứng khoán
trên cơ sở thực hiện các biện pháp kinh tế bền vững, kiểm soát lạm phát, nâng cao
đời sống người dân. Thực hiện chính sách dần mở cửa thị trường một cách thích
hợp để khuyến khích đầu tư nước ngoài.