(SKKN mới NHẤT) một số BIỆN PHÁP tạo HỨNG THÚ CHO học SINH, NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TRONG dạy học TRỰC TUYẾN môn NGỮ văn cấp THPT

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT TÂY HIẾU

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
“ MỘT SỐ BIỆN PHÁP TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC
SINH, NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TRONG DẠY HỌC
TRỰC TUYẾN MÔN NGỮ VĂN CẤP THPT ”

Giáo viên thực hiện: Hồng Phương Giang
Mơn: Ngữ Văn
Năm học : 2021 - 2022

DANH MỤC VIẾT TẮT
1

TIEU LUAN MOI download :


THPT
GV
HS
DH

Trung học phổ thông
Giáo viên
Học sinh
Dạy học
DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1

Khảo sát tình hình dạy học trực tuyến

Bảng 2.2
Bảng 2.3
Bảng 2.4

Khảo sát về vấn đề hình thức, phương pháp lên lớp...
Khảo sát số liệu học sinh yêu thích, hứng thú,...
Khảo sát chất lượng đầu năm học

MỤC LỤC
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ...........................................................................................1
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI.....................................................................................1
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU...........................................................................2
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU..............................................2
1. Đối tượng nghiên cứu..................................................................................2
2. Phạm vi nghiên cứu.....................................................................................2
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......................................................................3
1. Các phương pháp nghiên cứu lí luận...........................................................3
2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn.......................................................3
3. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê tốn học, phương pháp phân
tích, so sánh.................................................................................................................3
PHẦN II: NỘI DUNG...............................................................................................3
I. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC TẠO HỨNG THÚ, NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG TRONG DẠY HỌC TRỰC TUYẾN MÔN NGỮ VĂN CẤP THPT.........3
1. Cơ sở lí luận................................................................................................3
2. Cơ sở thực tiễn............................................................................................6
II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH, NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC TRỰC TUYẾN MÔN NGỮ VĂN CẤP THPT............10

2

TIEU LUAN MOI download :


1. Biện pháp 1: Tổ chức cuộc trực tuyến “Góc học tập đáng yêu”.................10
2. Biện pháp 2: Theo dõi quá trình học tập của học sinh bằng các phần
mềm tiện ích Quizizz, Padlet.......................................................................................12
3. Biện pháp 3: Nhúng video, hình ảnh minh họa liên quan đến bài học, tổ
chức trò chơi học tâph.................................................................................................20
PHẦN III: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM................................................................23
3.1. Mục đích thực nghiệm..............................................................................23
3.2. Đối tượng, địa bàn và thời gian thực nghiệm...........................................23
3.3. Thời gian thực nghiệm.............................................................................23
3.4. Nội dung thực nghiệm..............................................................................23
3.5. Phương pháp.............................................................................................24
3.6. Kế hoạch bài dạy thực nghiệm.................................................................24
PHẦN IV: KẾT LUẬN.............................................................................................37
1. KẾT LUẬN.....................................................................................................37
1.1. Về thực hiện các nghiệm vụ nghiên cứu..................................................37
1.2. Về thực nghiệm sư phạm..........................................................................38
1.3. Phân tích kết quả......................................................................................38
2. ĐỀ XUẤT........................................................................................................38
2.1. Đối với nhà trường...................................................................................38
2.2. Đối với tổ chuyên môn.............................................................................39
2.3. Đối với giáo viên Ngữ văn.......................................................................39
TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................40
PHỤ LỤC 1................................................................................................................41
PHỤ LỤC 2................................................................................................................43
PHỤ LỤC 3................................................................................................................48

PHỤ LỤC 4................................................................................................................49
PHỤ LỤC 5................................................................................................................53
PHỤ LỤC 6................................................................................................................54
PHỤ LỤC 7................................................................................................................55

3

TIEU LUAN MOI download :


ĐỀ TÀI
Một số biện pháp tạo hứng thú, nâng cao chất lượng
trong dạy học trực tuyến môn Ngữ Văn cấp THPT
PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Hiện nay, đổi mới phương pháp dạy học đang là vấn đề lớn của ngành Giáo
dục và đào tạo. Bởi lẽ, phương pháp dạy học là cải tiến những hình thức và cách
thức làm việc kém hiệu quả của giáo viên và học sinh, sử dụng những hình thức
phù hợp hơn nhằm nâng cao chất lượng dạy học, phát huy tính tch cực, tự lực và
sáng tạo, phát triển năng lực của học sinh.
Trong xu thế tồn cầu hóa, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin
và sự ra đời của mạng Internet, đem lại cho con người nhiều ứng dụng tiện ích. Ở
nước ta nhiều năm nay, ngành Giáo dục và Đào tạo đã có nhiều đổi mới như: đẩy
mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, cải thiện cơ sở vật chất, thiết bị dạy học; thay
đổi, điều chỉnh các hoạt động dạy học, tổ chức dạy học trực tuyến góp phần phát
triển năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy - học. Từ
đó, thúc đẩy chuyển đổi số trong giáo dục và đào tạo, mở rộng cơ hội tiếp cận giáo
dục cho học sinh. Đặc biệt, nó tạo điều kiện để người học được học ở mọi nơi, mọi
lúc và bảo đảm cơng tác phịng, chống dịch, thích ứng với tình hình của dịch
COVID -19 đang diễn ra phức tạp từ cuối năm 2019 đến nay. Đồng thời thực hiện

tốt phương châm “tạm dừng đến trường, không tạm dừng học” đáp ứng mục tiêu
chương trình, kế hoạch giáo dục.
Năm học 2021-2022 đứng trước mn vàn những khó khăn do ảnh hưởng của
dịch bệnh Covid -19. Dịch bệnh đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc đảm bảo
chất lượng dạy và học, cũng như việc thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo
dục và đào tạo theo Nghị quyết 29 của Đảng. Trước những diễn biến phức tạp và
có thể kéo dài của dịch bệnh Covid-19, Trung ương Đảng, Chính phủ, Bộ Giáo
dục và Đào tạo đã chỉ đạo triển khai nhiều nhiệm vụ, giải pháp để bảo đảm chất
lượng dạy và học, tổ chức dạy học an toàn, bảo đảm chương trình và mục tiêu chất
lượng giáo dục. Trong hồn cảnh đặc biệt đó, giải pháp học trực tuyến là một lựa
chọn phù hợp và được quan tâm nhất của đội ngũ nhà giáo trong ngành giáo dục.
Đây là một hình thức có thể xem là cứu cánh giúp các em học sinh không bị gián
đoạn việc học hành.
Tuy nhiên, việc dạy học trực tuyến cũng bộc lộ nhiều hạn chế, học sinh dễ
mất tập trung theo dõi bài học, chưa kể đến những tác động bên ngồi khi khơng
gian học khơng phải là phịng học truyền thống. Lâu dần chất lượng học tập đi
xuống, học sinh không hứng thú (đặc biệt ở những em sự tự giác không cao). Vì
vậy, địi hỏi giáo viên phải khơng ngừng cải tiến, thay đổi phương pháp, hình thức
lên lớp nhằm tạo hứng thú cho học. Hứng thú là một thuộc tính tâm lí - nhân cách
của con người. Hứng thú có vai trò quan trọng trong học tập và làm việc. M. Gorki
từng nói: Thiên tài nảy nở từ tình u đối với công việc.Cùng với tự giác, hứng thú
4

TIEU LUAN MOI download :


làm nên tính tích cực về nhận thức, giúp học sinh đạt kết quả cao, có khả năng
khơi mạch nguồn của sự sáng tạo.
Với đặc thù môn học, môn Ngữ Văn vừa mang tính khoa học vừa mang tính
nghệ thuật nên khi tiếp cận bài học môn Ngữ Văn dưới hình thức dạy và học trực

tuyến cịn gặp những trở ngại như: khó truyền cảm hứng cho HS qua ánh mắt, nụ
cười, ngữ điệu lời giảng; bài giảng có thể bị ngắt quãng do bị mất kết nối khiến
thầy và trò giảm hứng thú đối với bài học,...Vậy nên, việc tạo hứng thú trong dạy học trực tuyến là điều cần thiết và vô cùng quan trọng. Như vậy, làm thế nào để
đem lại hứng thú trong dạy - học trực tuyến đang là vấn đề lớn mà giáo viên, học
sinh, phụ huynh quan tâm.
Xuất phát từ những lí do trên, tôi đã lựa chọn và nghiên cứu "Một số biện
pháp tạo hứng thú, nâng cao chất lượng trong dạy học trực tuyến môn Ngữ Văn
cấp THPT " làm sáng kiến của mình trong năm học 2021-2022.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng của việc tạo hứng thú trong dạy
học trực tuyến môn Ngữ Văn cấp THPT, từ đó đề xuất một số biện pháp nhằm tạo
hứng thú học tập cho HS nhằm nâng cao chất lượng trong dạy học trực tuyến môn
Ngữ Vănvới tình hình dịch Covid 19 bùng phát.
Ngồi ra, giúp GV nâng cao trình độ chun mơn, năng lực sử dụng công
nghệ thông tin trong GV và thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy từ đó bồi
dưỡng năng lực tin học cho GV và HS Trung học phổ thông. Hơn nữa, qua đề tài
này, tơi mong rằng có thể góp một phần nào đó trong việc bồi dưỡng tâm hồn
người học, như Giáo sư Nguyễn Đăng Mạnh từng nói: “Học văn là làm cho tâm
hồn mỗi con người phong phú thanh cao và yêu đời hơn, người học văn sẽ có ý
thức được và khơng bao giờ thơ lỗ, cục cằn.”
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng nghiên cứu
Sự tập trung, hứng thú trong quá trình học tập của HS thơng qua các hình
thức dạy học trực tuyến và trực tiếp.
Những tác động có chọn lọc của GV nhằm tạo hứng thú cho HS, nâng cao
chất lượng dạy học trực tuyến môn Ngữ Văn ở các lớp được giao nhiệm vụ giảng
dạy tại trường THPT Tây Hiếu, thị xã Thái Hòa, tỉnh Nghệ An.
2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi kiến thức: Chương trình Ngữ văn THPT
Phạm vi địa bàn nghiên cứu: HS các lớp mà tôi được phân công giảng dạy tại

trường đang công tác.
Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 09 năm 2021 đến tháng 3 năm 2022
5

TIEU LUAN MOI download :


IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Trong quá trình nghiên cứu, thực hiện sáng kiến, tôi sử dụng các phương
pháp sau:
1. Các phương pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng các phương pháp phân tích, tổng hợp, hệ thống hố, khái qt hố
các tài liệu về việc tạo hứng thú cho học sinh
2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
2.1. Phương pháp điều tra viết bằng bảng hỏi
Xây dựng phiếu hỏi dành cho GV, HS một số trường trên địa bàn Thị xã Thái
Hịa để tìm hiểu thực trạng giảng dạy, học tập bộ môn Ngữ văn trong các nhà
trường.
2.2. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động: Nghiên cứu kế hoạch bài
dạy (giáo án) của GV, kết quả học tập, rèn luyện của HS và các sản phẩm khác
của hoạt động dạy - học trực tuyến.
2.3. Phương pháp quan sát quan sát hoạt động dạy và học của GV và HS ở
các nhà trường THPT.
3. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê tốn học, phương pháp phân
tích, so sánh.
PHẦN II : NỘI DUNG
I. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC TẠO HỨNG THÚ, NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG TRONG DẠY HỌC TRỰC TUYẾN MƠN NGỮ VĂN CẤP
THPT
1. Cơ sở lí luận

1.1. Các loại hình thức tổ chức DH
Về khái niệm hình thức dạy học: Theo Đặng Vũ Hoạt (2006) "Hình thức tổ
chức DH là hình thức hoạt động DH được tổ chức theo trật tự và chế độ nhất định
nhằm thực hiện các nhiệm vụ dạy đại học đã quy định" [20 tr.175], trong đó, hình
thức tổ chức DH là một chỉnh thể thống nhất giữa mục đích, nhiệm vụ, nội dung,
phương pháp và phương tiện DH.
Các khái niệm đề cập ở trên đều thống nhất ở việc cho rằng hình thức tổ chức
DH phương tiện thực hiện nhiệm vụ và mục đích DH với các yếu tố có mối liên hệ
chặt chẽ với nhau: không gian DH, nội dung DH, đối tượng tham gia, phương tiện
hỗ trợ,… Hình thức tổ chức DH phải phù hợp với các điều kiện giáo dục cụ thể
(về nhiệm vụ DH, GV, HS, cơ sở vật chất,…). Trong DH, có nhiều hình thức tổ
chức khác nhau, nhưng dù lựa chọn hình thức tổ chức DH nào thì nó cũng phải
đảm bảo được các nguyên tắc là: “nguyên tắc trực quan, nguyên tắc hệ thống,
nguyên tắc gắn lí thuyết với thực hành, ...”.
6

TIEU LUAN MOI download :


Trên tinh thần quan niệm về hình thức dạy học như trên, người ta đã có sự
phân loại các hình thức dạy học với cơ sở phân loại là dựa trên các thành tố của
hình thức tổ chức DH như: nội dung kiến thức, đối tượng tham gia, không gian và
thời gian diễn ra hoạt động DH. Giáo dục càng phát triển, hệ thống các hình thức
tổ chức DH càng trở nên phong phú, đa dạng. Ta có thể kể đến một số hình thức tổ
chức DH cơ bản: hình thức DH trực tiếp (DH đối mặt); hình thức DH trực tuyến
(E-learning); hình thức DH kết hợp giữa DH trực tiếp và DH trực tuyến (Blearning).
1.2. Quan điểm về dạy học trực tuyến
Khái niệm dạy học trực tuyến
DH trực tuyến (E-learning) là một hình thức DH ứng dụng các nền tảng tài
nguyên mạng để đảm bảo sự tương tác đồng thời hoặc không đồng thời giữa GV

và HS trong quá trình dạy và học. Phương pháp DH trực tuyến này mang lại
những lợi ích giáo dục lớn như: Duy trì và mở rộng cơ hội tiếp cận với bài học cho
HS trong các trường hợp HS, GV không thể tới trường vì lí do chủ quan và khách
quan; Kích thích khả năng sáng tạo của GV và HS, từ đó hỗ trợ đắc lực cho
phương pháp DH truyền thống trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo
dục nước nhà; Rèn luyện và nâng cao khả năng ứng dụng công nghệ thông tin, tận
dụng các nguồn tài nguyên hữu ích của internet vào việc dạy và học của GV và
HS.
1.3. Mục đích của dạy học trực tuyến
Mục đích của dạy học trực tuyến là hỗ trợ hoặc thay thế dạy học trực tiếp tại
cơ sở giáo dục phổ thông và cơ sở giáo dục thường xuyên, giúp các cơ sở giáo dục
nâng cao chất lượng dạy học và hồn thành chương trình giáo dục. Hoạt động này
cũng nhằm phát triển năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong
dạy học, thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành Giáo dục, đồng thời mở rộng cơ hội
tiếp cận giáo dục cho học sinh, tạo điều kiện để các em được học ở mọi nơi, mọi
lúc.
1.4. Tạo hứng thú trong dạy học trực tuyến môn Ngữ Văn cấp THPT
Ngày nay, khi nhân loại đang vững bước tiến vào thế kỉ 21, với ánh sáng của
văn minh tiến bộ thì con đường của giáo dục càng khẳng định được vai trị quan
trọng của mình. Đúng như Jacques Delors đã nói: “Giáo dục là một trong những
cơng cụ mạnh nhất mà chúng ta có trong tay để đào tạo nên tương lai”.
Cùng với sự đổi mới đó, địi hỏi nền giáo dục nước ta có sự hóa thân, lột xác
để bắt kịp thời đại. Vì thế, Đảng ta đã khẳng định: “Giáo dục là sự nghiệp của
toàn Đảng, toàn dân và giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục”
(Nghị quyết TW II - Khóa VIII).
Luật Giáo dục Điều 28.2 đã ghi: “Phương pháp giáo dục phổ thông phải
phát huy tích tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc
7

TIEU LUAN MOI download :

điểm từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc
theo nhóm, rèn kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm,
đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”.
Theo Đại từ điển Tiếng Việt – Nhà xuất bản Văn hóa Thơng tin năm 1998,
hứng thú có hai nghĩa, đó là “Biểu hiện của một nhu cầu, làm cho chủ thể tìm
cách thỏa mãn, tạo ra khối cảm, thích thú và huy động sinh lực để cố gắng thực
hiện” và “hứng thú là sự ham thích”.
Qua khái niệm trên ta thấy rằng: hứng thú có nghĩa là tâm trạng vui vẻ, thích
thú, hào hứng của con người đối với một hoạt động nào đó.
Khi có được sự say mê, thích thú con người sẽ làm việc có hiệu quả hơn, dễ
thành công và thành công nhanh hơn, bởi lẽ hứng thú cịn chính là động lực thúc
đẩy hoạt động của con người đi sâu vào bản chất của đối tượng nhận thức mà
khơng dừng lại ở bề ngồi của hiện tượng, nó địi hỏi con người phải hoạt động
tích cực, chịu khó tìm tịi hoặc sáng tạo. Hứng thú có nhiều tác dụng trong cuộc
sống nói chung và trong dạy học nói riêng.
* Trong cuộc sống:
- Hứng thú có tác dụng chống lại sự mệt nhọc và những cảm xúc tiêu cực,
duy trì trạng thái tỉnh táo ở con người.
- Hứng thú định hướng và duy trì tính tích cực của con người, làm con người
chịu khó tìm tịi và sáng tạo.
- Hứng thú đóng vai trị chủ đạo trong sự phát triển và hình thành nhân cách
con người, nó tạo nên khả năng cho hoạt động trí tuệ, thẩm mỹ và các dạng hoạt
động khác.
- Hứng thú làm cho con người xích lại gần nhau hơn.
* Trong dạy học:
Dạy học là một nghệ thuật đặc biệt không hề giống với bất kỳ một ngành
nghề nào, vì với những nghề khác khi làm sai bạn có thể sửa chữa ngay lập tức,
nhưng nghề dạy học không thể sửa chữa sai lầm ngay được mà có khi sai lầm đó

sẽ ám ảnh bạn suốt cuộc đời. Vả lại, làm nghề gì trình độ yếu cũng nguy hiểm
nhưng GV yếu là nguy hiểm nhất, vì theo sau đó là cả một thế hệ dốt nát. Vì thế
mà trở thành GV giỏi là điều rất cần thiết, không chỉ cho HS, các thầy cô giáo mà
cần cho tương lai của cả một dân tộc.
Theo William A. Ward thì:
“Người thầy trung bình chỉ biết nói,
Người thầy giỏi biết giải thích,
Người thầy xuất chúng biết minh họa,
Người thầy vĩ đại biết cách truyền cảm hứng”
8

TIEU LUAN MOI download :


Từ đó ta thấy việc truyền cảm hứng (gây hứng thú) học tập cho HS là yếu tố
không thể thiếu. Bởi lẽ: “Chúng ta không thể dạy ai làm bất cứ điều gì, chúng ta
chỉ có thể giúp họ khám phá điều đó” (Theo Galileo Galilei).
Cho nên, nếu GV khơi dậy được sự hứng thú, say mê cho HS thì sẽ tạo ra
động cơ học tập giúp các em vượt qua mọi khó khăn, trở ngại để đạt kết quả học
tập tốt nhất, khi đó các em sẽ tiếp nhận tri thức một cách chủ động và tự giác,
không bị ép buộc,...
Khi hứng thú học tập, trong tiết học các HS sẽ: Hăng hái trả lời các câu hỏi
của GV, bổ sung câu trả lời của bạn, thích phát biểu ý kiến của mình trước những
vấn đề nêu ra; nêu thắc mắc, địi hỏi giải thích cặn kẽ những vấn đề chưa đủ rõ
ràng; Chủ động vận dụng kiến thức kĩ năng đã học để nhận thức vấn đề mới, tập
trung chú ý vào vấn đề đang học; kiên trì hồn thành bài tập, khơng nản chí trước
những tình huống khó khăn...
Hứng thú cịn giúp HS tích cực học tập qua những cấp độ từ thấp đến cao:
Bắt chước: gắng sức làm theo các mẫu hành động của thầy, của bạn...
Tìm tịi: độc lập giải quyết vấn đề nêu ra, tìm kiếm những cách giải quyết

khác nhau về một vấn đề...
Sáng tạo: tìm HS hứng thú với bài học, với mơn học sẽ tạo khơng khí thi đua
học tập sơi nổi, tích cực, say mê nghiên cứu, tìm tịi, học hỏi...đây chính là một
trong những tiền đề dẫn đến sáng tạo và tài năng và chúng tôi tin rằng quá trình
dạy học nhất định sẽ đạt được kết quả cao.
“Hứng thú, ham mê học tập là một trong những nguồn gốc chủ yếu nhất của
việc học tập có kết quả cao, là con đường dẫn đến sáng tạo và tài năng. (Viện
KHGD - “ Một số vấn đề lý luận và thực tiễn”.)
Tóm lại, hứng thú là một phương tiện dạy học có hiệu quả. Và người giữ
vai trị quyết định tạo ra hứng thú trong quá trình dạy học khơng ai khác chính là
người thầy.
Vì thế thầy giáo nói riêng và những người làm cơng tác giáo dục nói chung
phải khơng ngừng tìm ra các biện pháp gây hứng thú cho HS trong mọi hoạt động
học tập và giáo dục, có như vậy mới phát huy tính tích cực, độc lập, sáng tạo của
người học, hướng trọng tâm vào HS, tạo tính tự giác học tập, tự học, tự nghiên cứu
trong HS, tăng cường khả năng vận dụng kiến thức vào đời sống.
2. Cơ sở thực tiễn
2.1. Khảo sát thực trạng dạy học trực tuyến môn Ngữ Văn cấp THPT
2.1.1. Đối với giáo viên
Tác giả đã tiến hành khảo sát, xin ý kiến của một số đồng nghiệp các trường
THPT trên địa bàn gồm: THPT Tây Hiếu (10), Thái Hịa (5), và Đơng Hiếu (5).
Kết quả:
9

TIEU LUAN MOI download :


Bảng 2.1. Khảo sát tình hình dạy, học trực tuyến
Số giáo viên được hỏi cho rằng
TT

1

2

3

4

5

Nội dung hỏi
Mức độ thành thạo về
việc sử dụng công nghệ
thông tin, sử dụng các
phần mềm hỗ trợ trong
giảng dạy trực tuyến
trong trường phổ thông ?
Học sinh có hứng thú
với cách dạy trực tuyến
bài “Trao duyên”?
Việc giao bài tập về nhà
(ôn luyện hoặc học mới)
và khả năng thực hiện
của học sinh ?
Cơ sở vật chất, trang
thiết bị đang sử dụng
cho việc giảng dạy:
Máy tính, điện thoại, bài
giảng điện tử?

Sử dụng các phương
pháp để phát huy tính tự
giác, tích cực và tạo
hứng thú cho học sinh
trong giảng dạy trực
tuyến ?

Tốt

Khá

T. bình

Yếu

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

5

25

8

40

7

35

0

0

7

35

8

40

5

25

0

0

3

15

10

38,5

7

35

0

0

8

40

7

35

5

25

0

0

8

40

9

45

3

15

0

0

(Số liệu khảo sát đầu năm học 2021-2022)
Qua bảng số liệu trên cho thấy:
Số GV thành thạo về việc sử dụng công nghệ thông tin, sử dụng các phần
mềm hỗ trợ trong giảng dạy trực tuyến trong trường phổ thơng cịn thấp, ở mức
độ Tốt chỉ mới 25%. Ngoài ra, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và GV sử
dụng các phương pháp để phát huy tính tích cực, tự giác của HS cịn hạn chế
(40%).
Vậy nên, nếu GV chưa thành thạo công nghệ thông tin, chưa nắm bắt được
các phần mềm hỗ trợ dạy học trực tuyến, chưa thiết kế bài giảng điện tử hợp lí,...

thì sẽ khiến cho HS nhàm chán, tiếp thu kiến thức theo lối thụ động: thầy đọc - trị
chép,... khơng đạt chuẩn về kiến thức, kĩ năng. Mặt khác, việc giao và theo dõi
học sinh làm bài tập về nhà sẽ gặp nhiều khó khăn, khiến HS lười nhác trong học
10

TIEU LUAN MOI download :


tập. Nếu GV chưa tạo được hứng thú cho HS, chưa sử dụng các phương pháp để
phát huy tính tự giác, tích cực của HS qua mỗi bài dạy trực tuyến, sẽ khiến cho
HS mất cảm hứng học tập, động lực phấn đấu bị thủ tiêu. Bởi vì khơng có hứng
thú với giờ học, một số em HS trong giờ học trực tuyến tắt camera, tắt mic,... để
làm việc riêng. Điều đó sẽ ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học của GV và HS.
Bảng 2.2. Khảo sát vấn đề hình thức, phương pháp lên lớp…
khi giảng dạy phần Tiếng Việt với hai hình thức dưới đây
Số giáo viên được hỏi cho rằng
TT

Nội dung hỏi

Tốt

Khá

T. bình

Yếu

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

1

Xây dựng khái niệm, tập
các bài tập luyện tập, chữa
bài, củng cố…

18

90

2

10

0

0.
0

0

0

2

Giáo viên yêu cầu học sinh
tìm hiểu, nghiên cứu nội
dung liên quan đến nội
dung sẽ thực hiện của buổi
học sau. Giáo viên hướng
dẫn, củng cố, sửa chữa các
sai lầm thường mắc…trong
quá trình học tập, tháo gỡ
các khó khăn cho học sinh.

3

15

5

25

12

60

0

0

Qua bảng số liệu cho thấy, khoảng 90% vẫn giảng dạy theo lối truyền thống,
nghĩa là GV học mới, ơn cũ…mà chưa có các hình thức giao nhiệm vụ nghiên
cứu, tạo điều kiện cho HS thực hành. Số ít có giao nhưng chỉ mang tính chất như
là bài tập về nhà ơn luyện lại, chưa thể hiện giao nhiệm vụ nghiên cứu trước nội
dung bài mới, chưa có các hình thức hỗ trợ việc thực hiện nhiệm vụ cho HS.
Theo tơi, có rất nhiều nguyên nhân làm ảnh hưởng đến chất lượng dạy học bộ
môn Ngữ văn hiện nay trong các trường THPT:
- Việc thiết kế chương trình chưa hợp lý: nặng về lý thuyết, thiếu thực hành
đã gây nhàm chán mà lại không phát huy sự tìm tịi khám phá những điều mới mẻ
của HS.
- Thiếu thốn về trang thiết bị dạy học như: thiết bị dạy học trực tuyến, đường
truyền kém, dụng cụ nghe nhìn, tài liệu tham khảo... và đặc biệt là nhiều GV cho
rằng, việc dạy trực tuyến chỉ mang tính chất tạm thời nên khơng mấy mặn mà.
- Khơng gian dạy học bừa bộn, chật hẹp, ồn ào,...
11

TIEU LUAN MOI download :


Những điều đó khiến cho việc áp dụng dạy học theo phương pháp mới gặp
nhiều khó khăn và một trong những nguyên nhân quan trọng nữa là việc vận dụng
đổi mới phương pháp vào giảng dạy ở môn Ngữ văn chưa đáp ứng u cầu. Chính
vì thế, dẫn đến việc dạy - học chay tràn lan, đơn điệu, nặng về thuyết giảng một
chiều, để trò ghi chép rồi học thuộc ý của thầy. Cách học theo lối thụ động đó
khơng gây được sự hào hứng tìm tịi, khám phá những điều mới mẻ trong mỗi giờ

học. Vì thế, những kiến thức thu nhận được trở nên hời hợt, vay mượn, khơng
thấm sâu vào trí tuệ, tâm hồn người học.
Bản thân là GV dạy Văn, tôi luôn băn khoăn, trăn trở là làm sao HS của mình
ln u thích mơn Ngữ văn, làm sao để nâng cao chất lượng dạy học môn Ngữ
văn của HS được cải thiện hơn và điều quan trọng là làm sao các HS biết tự bộc lộ
mình, nói lên được những suy nghĩ và thể hiện trong những trang viết của mình
trong thời gian học trực tuyến? Và làm sao trong mỗi tiết giảng luôn để lại cho HS
những ấn tượng khó qn, bởi chính HS là người đã tìm tịi, khám phá ra những
cái hay, cái đẹp của giá trị tác phẩm văn chương?
2.2.1. Đối với học sinh
Để nắm bắt tình hình HS đối với việc hứng thú học tập môn Ngữ Văn do tôi
phụ trách, tại lớp chủ nhiệm 10B, năm học 2021-2022. Kết quả thu được:
Bảng 2.3. Khảo sát số liệu học sinh u thích hứng thú với
mơn Ngữ văn đầu năm học 2021-2022 tại lớp 10B trường THPT Tây Hiếu
Đối
tượng
khảo sát

Mức độ hứng thú
Thích

Khơng thích

Bình thường

Sĩ số

Số
lượng

%

Số
lượng

%

Số
lượng

%

42

8

19

10

23,8

23

57,5

Bảng 2.4. Khảo sát chất lượng môn học đầu năm 2021 – 2022
tại lớp 10B trường THPT Tây Hiếu

Khảo

sát
điểm
số

Giỏi

Khá

Trung bình

Yếu

Kém

Tổng
số

%

Tổng
số

%

Tổng
số

%

Tổng

số

%

Tổng
số

%

42

0

0

5

11,9

18

42,8

17

40,5

2

4,8

12

TIEU LUAN MOI download :


Số liệu được khảo sát đầu năm học 2021-2022, trên tổng số 42 HS, lớp 10B,
với 32 nữ, 10 nam. Nhận thấy, tỷ lệ HS yêu thích và hứng thú với môn học là
không cao, chỉ chiếm 19%. Kết quả khảo sát qua bài kiểm tra đánh giá kiến thức
môn học của HS cũng cho thấy số lượng HS có điểm mơn học trung bình, yếu,
kém cao chiếm gần 50%.
Theo tơi, có nhiều ngun nhân dẫn đến tình trạng đó, cả nguyên nhân chủ
quan lẫn khách quan.
Tất cả chúng ta đều thấy rõ một điều, hiện nay dù học sinh đã học bậc THPT
vẫn cịn tình trạng một số HS chưa đọc thông viết thạo. Đây là một trở ngại khá
lớn khi các HS lại tiếp tục phải tìm hiểu, khám phá những kiến thức cao hơn, rộng
lớn hơn, trừu tượng hơn.
Và phải thừa nhận một thực tế là đa số HS hiện nay khơng thích học mơn
Ngữ văn, khơng có hứng thú trong việc tiếp thu kiến thức văn chương. Ngoài ra,
một số HS chưa đủ điều kiện học tập: chưa có thiết bị học tập như máy tính, điện
thoại có kết nối mạng ổn định, thiếu khơng gian học tập. Một số em ở vùng sâu,
vùng xa, vùng khó khăn nên việc bắt sóng, bắt mạng cịn kém... Do vậy, đa số học
sinh chưa chủ động, chưa say mê với việc học mơn Ngữ văn. Vì thế, khi học trực
tuyến cho dù HS đã cố gắng song việc lĩnh hội cịn rất khó khăn, với riêng bộ mơn
Ngữ văn do tính đặc thù đó là một mơn học nghệ thuật kích thích trí tưởng tượng
sáng tạo của mỗi người HS, môn học mà chất liệu là ngôn từ với những hàm nghĩa
sâu xa nên việc tiếp nhận môn học này càng khó khăn hơn. Chính điều này mà học
sinh của chúng ta bị hạn chế rất nhiều trong việc tiếp thu và cảm thụ tác phẩm văn
chương.
Hơn nữa, HS lại có thói quen thụ động, quen nghe, quen chép, ghi nhớ và tái

hiện một cách máy móc những gì GV truyền đạt. Điều này đã thủ tiêu óc sáng tạo,
suy nghĩ của người học, biến học viên thành những người quen suy nghĩ và diễn
đạt bằng những ý vay mượn, bằng những lời có sẵn của người khác. Do đó, HS trở
thành những con người lệ thuộc vào sách vở, HS không hào hứng và không quen
bộc lộ những suy nghĩ, tình cảm của cá nhân trước tập thể, cho nên khi nói và viết
HS gặp rất nhiều khó khăn.
II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP TẠO HỨNG THÚ CHO HỌC SINH, NÂNG
CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC TRỰC TUYẾN MÔN NGỮ VĂN CẤP
THPT.
1. Biện pháp 1: Tổ chức cuộc thi trực tuyến “Góc học tập đáng u ”
1.1. Mục đích cuộc thi: Tạo khơng gian, góc học tập học tập thoải mái,
ngăn nắp.
13

TIEU LUAN MOI download :


Ngạn ngữ Đức có câu “Bắt đầu làm việc bằng sự nghỉ ngơi”. Đúng vậy,
trong mọi công việc, 40 phút làm việc và 5 phút để thư giãn sẽ mang lại kết quả
lớn so với 45 phút làm việc liên tục bị gị bó. Huống gì đối với việc học - cơng
việc liên quan đến trí óc và thường làm chúng ta mệt mỏi về tinh thần. Chỉ có sự
nhiệt tình, tổ chức điều khiển giờ dạy trực tuyến một cách khoa học, sinh động của
giáo viên mới kích thích sự hứng thú học tập trong HS. Từ đó, tạo ra bầu khơng
khí tích cực thi đua giữa các HS. Để tạo ra bầu khơng khí tích cực đó trong thời
gian học online thì việc tạo nên “Góc học tập đáng yêu” của mỗi thành viên sẽ
giúp cho HS có nhiều hứng thú, say mê với bài học cũng góp phần rất lớn tạo ra sự
thành công của tiết học.
Như vậy, khơng gian học tập thoải mái có ý nghĩa quyết định đối với việc
nâng cao chất lượng dạy học, cảm xúc tích cực sẽ làm tăng hiệu suất của hoạt
động nhận thức trong HS.

Khởi động năm học mới bằng chuỗi ngày học trực tuyến bởi vì dịch bệnh
phức tạp. Để kích thích hứng thú, say mê học tập của HS thì GV có thể tổ chức
một mini game mục đích để tạo ra sân chơi lành mạnh giúp các bạn có cơ hội giao
lưu, thư giãn, làm quen với nhau, hiểu nhau hơn và đặc biệt là trang trí góc học tập
đáng u của mình. Đây chính là nơi HS khơi mạch nguồn cho sự sáng tạo. Việc
sắp xếp góc học tập theo sở thích của bản thân giúp HS có hứng thú với việc học
tập hơn. Sự hấp dẫn của “Góc học tập đáng yêu” khiến HS thường xun tới đó,
hình thành thói quen tốt, ngồi vào bàn để học nhiều hơn,... Một góc học tập gọn
gàng ln giúp ngơi nhà của bạn thống mát, dễ chịu, làm đẹp cho khơng gian
sống, được cha mẹ hài lịng về ý thức học tập của con em mình... Khơng chỉ có
HS, mà mỗi GV cũng cần tạo cho mình một khơng gian làm việc n tĩnh, thống
mát, thoải mái,... Nó sẽ giúp cho GV tìm được sự hứng thú, nếu bản thân mình
cảm thấy thoải mái thì mới có thể truyền năng lượng tích cực cho HS.
1.2. Thể lệ cuộc thi
Mỗi thành viên trong lớp sẽ chụp một bức ảnh về góc học tập của mình có
kèm theo chú thích về bức ảnh đó và đăng vào nhóm ( facebook, zalo,...) của lớp
để GV, HS bình luận, thể hiện cảm xúc cá nhân của mình ( like, thả tim,...) để
chọn ra những bức ảnh có nhiều lượt bình chọn nhất. Giải thưởng sẽ được trao khi
cơ và trị trở lại học trực tiếp ở trường.
1.3. Giải thưởng cuộc thi
Giải thưởng có thể là những món quà nhỏ, đồ dùng học tập,... Khiến cho các
em thích thú, có động lực cố gắng, nỗ lực trong học tập.

14

TIEU LUAN MOI download :


Một số hình ảnh góc học tập của học sinh đạt giải trong cuộc thi

(Góc học tập của em Thanh Huyền đã đạt giải của lớp 10B)
2. Biện pháp 2: Theo dõi quá trình học tập của học sinh bằng các phần
mềm tiện ích Quizizz, Padlet
2.1. Sử dụng phần mềm Quizizz
2.1.1. Ưu điểm khi sử dụng phần mềm Quizizz
Tổ chức trị chơi là một hình thức khởi động phổ biến. Theo Hallowen (1989)
cho rằng “Các trò chơi tăng cường động cơ học tập cho học sinh ở mức độ lớn
hơn so với sách giáo khoa thông thường hay các tài liệu học tập”. Trong mơn
Ngữ văn trị chơi ơ chữ thường xun được sử dụng.
Các hình thức trị chơi này trong môi trường công nghệ tỏ ra hiệu quả khi huy
động được sự tham gia của tất cả các em HS trong lớp học.
Quizizz là phần mềm hỗ trợ học tập miễn phí dựa trên nền tảng trị chơi và
được sử dụng như một hệ thống lớp học tương tác. Quizizz hỗ trợ người dùng tạo
trò chơi như các bài kiểm tra trắc nghiệm, trả lời ngắn, trả lời dài có thể tích hợp
hình ảnh, video một cách dễ dàng, nhanh chóng. Điều đặc biệt ở đây là những
phần mềm này có giao diện giống như một trị chơi, có hình ảnh bắt mắt, âm thanh
sống động nên khiến HS rất thích thú, khơi gợi sự tị mị. Ngồi ra, khi tổ chức cho
học sinh ôn tập lại bài, kiểm tra xong thì GV xem được ngay kết quả thơng qua
bảng xếp hạng vị thứ của học sinh để cho điểm. Ngồi mục đích khởi động thì 2
phần mềm này cịn dùng như một hình thức kiểm tra, thảoluận, khảo sát và điểm
danh lớp học trong khi học trực tuyến. Mặt khác, phần mềm này tương thích với
tất cả các thiết bị điện thoại, máy tính,... GV có thể sử dụng và soạn thảo câu hỏi
một cách dễ dàng, nhanh chóng, hiệu quả.
2.1.2. Cách sử dụng phần mềm Quizizz
15

TIEU LUAN MOI download :


Bước 1: Truy cập đăng nhập bằng tài khoản Google

hoặc Microsoft.

Bước 2: Chọn creat (tạo mới) để thêm câu hỏi cho Quizizz

Đặt tên cho chủ đề:
16

TIEU LUAN MOI download :


Chọn dạng câu hỏi: Có nhiều dạng câu hỏi nhiều lựa chọn, tích ơ, điền vào
chỗ trống, câu hỏi mở, bình chọn.

Thêm câu hỏi, tích xanh vào phương án đúng, ấn save để lưu lại để hoàn
thành câu hỏi.
17

TIEU LUAN MOI download :


Bước 3: Chọn Startalivequiz để bắt đầu chơi và hướng dẫn học sinh điền mã
để chơi.

Bước 4: Theo dõi kết quả của học sinh thông qua bảng xếp loại Quizizz

18

TIEU LUAN MOI download :

2.1. Sử dụng phần mềm Padlet
2.1.1.Ưu điểm của phần mềm Padlet
Padlet là trang web/ứng dụng cho phép người dùng chia sẻ, giới thiệu về một
ý tưởng, chủ đề nào đó. Có thể hiểu đơn giản thì nó được ví như là một tấm bảng
trong lớp học.
Đặc biệt hơn, Padlet cho phép người dùng chia sẻ các file phương tiện. Nơi
mà mọi người có thể trình bày bất kì nội dung gì: thêm video, hình ảnh, tài liệu,
văn bản, link trang web… lên tấm bảng này và chia sẻ đến lớp học, hội nhóm vô
cùng dễ dàng. Điều này vừa giúp cho GV giảng dạy trên lớp sinh động hơn và
nhận góp ý từ phía HS dễ dàng hơn.
Những ưu điểm vượt trội của Padlet trong lớp học trực tuyến: Điểm danh, thu
hồi sản phẩm, thu bài tập về nhà, kiểm tra vở soạn. cơng cụ thảo luận nhóm, lớp
học, riview sách, tóm tắt chủ đề, là bức tường sáng tạo, sở hữu giao diện đẹp mắt,
đơn giản và dễ sử dụng, xây dựng nội dung bài học thú vị hơn, tương thích trên
hầu hết các thiết bị bao gồm: Điện thoại, máy tính, laptop, đăng ký tài khoản miễn
phí, phù hợp với hầu hết các độ tuổi, GV và HS có thể tương tác sau giờ học, bất
cứ ở đâu, khi nào. Có thể nói, Padlet là cơng cụ hỗ trợ hữu ích cho GV trong dạy
học trực tuyến.
Các ý tưởng dạy học có thể thực hiện trên Padlet:

19

TIEU LUAN MOI download :


Công cụ điểm danh, thu bài tập về nhà: Thu thập nội dung, thu bài của học
sinh trong nháy mắt. HS chụp ảnh bài làm, vở soạn,… của mình và đăng lên
Padlet. Giáo viên có thể nhận xét, cho điểm ngay phía dưới Padlet đó. Qua mỗi
câu hỏi, GV có thể xóa như xóa một chiếc bảng.
Dùng Padlet để thực hiện các kĩ thuật dạy học tích cực:

+ Kĩ thuật động não: GV chỉ cần chia sẻ bảng (về một vấn đề), tạo câu hỏi có
vấn đề, hỏi về các “từ khóa” trong bài học để HS tranh biện, phản biện, đưa ra ý
tưởng của mình,… Các HS khác có thể xem, nhận xét câu trả lời của bạn phía
dưới. Đây là cơ hội để các bạn nói lên suy nghĩ, ý tưởng của mình, nếu như ở lớp
hay trong giờ học HS khơng dám trình bày. Bởi lẽ, khi bình luận có thể cài đặt có
hoặc khơng hiện tên HS đó.
+ Thảo luận nhóm:GV chỉ cần tạo một Padlet nhóm, HS có thể bình luận,
thảo luận về chủ đề mà nhóm mình được giao một cách dễ dàng, nhanh chóng.
Khơng giới hạn về số người tham gia, bất kỳ thay đổi nào mà mọi người trong
nhóm thực hiện sẽ được cập nhật và lưu ngay lập tức. Những người tham gia cũng
sẽ được ẩn danh, điều này đặc biệt hữu ích nếu nhóm cảm thấy ngại khi chia sẻ ý
tưởng, quan điểm.
+ Tóm tắt chủ đề hoặc xây dựng tư liệu học tập: GV có thể tóm tắt một chủ
đề bằng văn bản, hình ảnh, sơ đồ tư duy, link,... để trao đổi với HS trước khi có
bài kiểm tra. Đây là diễn đàn cho HS thảo luận về một vấn đề trong văn học.
Tương tác 24/7: Bất cứ khi nào, ở đâu, cả GV và HS đều có thể tương tác
với nhau một cách dễ dàng. Lưu giữ, cập nhật câu trả lời, câu hỏi khi ở lớp GV
khơng có thời gian hoặc HS khơng dám đặt câu hỏi, khơng hiểu hoặc cần lời giải
thích tốt hơn. Bằng cách này, HS có thể đặt câu hỏi một cách ẩn danh để thầy cô
đọc, tương tác mỗi ngày, ngay cả với những HS nhút nhát nhất.
- Công cụ hoạt động học tập: Đối với dạy học trực tuyến thì việc chuẩn bị tư
liệu dạy học, bài giảng điện tử là rất quan trọng. Với Padlet, GV chỉ cần tạo một
nội dung, từng hoạt động đều được chỉ dẫn một cách cụ thể. Ví dụ : Phần mở đầu:
GV có thể tạo link, video, trị chơi học tập,... HS có thể dễ dàng tham gia.
Phần hình thành kiến thức: HS có thể tham gia hoạt động nhóm, điều mà khi
học trực tuyến khó có thể làm được,...
- Dù đang sử dụng Zoom, Microsoft Teams hay bất kỳ ứng dụng trực tuyến
nào khác để học tập và làm việc từ xa, mọi người đều có thể chia sẻ Padlet của
mình vào một cuộc họp trực tuyến.
2.1.2. Cách sử dụng phần mềm Padlet

Bước 1: Truy cập đăng ký tài khoản và tạo một padlet
mới.

20

TIEU LUAN MOI download :


Có thể chọn định dạng bức tường, dang lưới, biểu đồ, giá sách,...
Bước 2: Đặt tiêu đề, thêm mô tả, yêu cầu cho bài học.

Bước 3: Thêm các góc học tập cho các nhóm.
21

TIEU LUAN MOI download :


Bước 4: Chia sẻ link hoặc quét mã QR để các nhóm vào thực hiện nhiệm vụ.

3. Biện pháp 3: Nhúng video, hình ảnh minh họa liên quan đến bài học,
Tổ chức trò chơi học tập.
22

TIEU LUAN MOI download :


3.1. Nhúng video, hình ảnh minh họa liên quan đến bài học
“Văn học là nhân học”, môn Ngữ văn không chỉ cung cấp cho HS kiến thức
về văn chương mà còn mang một sứ mệnh cao cả là bồi dưỡng tâm hồn, nhân cách
cho HS. Vậy mà trên thực tế, HS ngày nay lại thờ ơ với môn Văn. Điều đó khiến

cho GV mơn Ngữ văn khơng tránh khỏi những suy nghĩ trăn trở, nhất là trong thời
gian HS học trực tuyến ở nhà. Vấn đề đổi mới phương pháp đã được đặt lên hàng
đầu để giải quyết tình trạng nói trên. Tuy nhiên, nếu GV biết ứng dụng cơng nghệ
thơng tin vào dạy học thì chắc hẳn mơn Ngữ văn sẽ tác động mạnh mẽ đến tâm hồn
các em hơn. Những đoạn phim, những tranh ảnh, những lời ca tiếng hát...khơng
những nói hộ GV nhiều điều mà cịn làm cho các em say mê, hứng thú hơn mơn
học.
Ví dụ: Khi dạy bài “Chí Phèo”. Sách Ngữ văn 11, tập I, GV cho HS xem một
vài đoạn phim nhỏ nói về hình ảnh Chí Phèo cùng với tiếng chửi, hình ảnh của thị
Nở cùng với bát cháo hành, hình ảnh chí Phèo hiền lành sau khi ăn cháo hành...
trong “Làng Vũ Đại ngày ấy” chắc hẳn sẽ tác động trực tiếp đến tâm hồn của các
em, làm cho các em phải trăn trở suy nghĩ và từ đó sẽ gây hứng thú hơn trong việc
tìm hiểu tác phẩm, tìm hiểu về số phận của nhân vật.
Hoặc khi dạy đoạn trích “Trao duyên” – Sách Ngữ Văn 10, tập 2, GV có thể
chiếu các hình ảnh khơng treo trật tự về hững đoạn trích đã học trong “Truyện
Kiều”. HS xem và sắp xếp lại chúng cho đúng vị trí của từng bức tranh cũng như
nêu vị trí của đoạn trích “Trao dun” trong tồn bộ tác phẩm “Truyện Kiều”.

Hình 1: Hình ảnh minh họa Chí Phèo được cắt trong video

23

TIEU LUAN MOI download :


Hình 2: Hình ảnh minh họa từ bài giảng “Trao duyên” của GV
3.2. Lồng ghép các trò chơi trong dạy học Ngữ văn
3.2.1. Bản chất
Trò chơi vừa là một hoạt động giải trí vừa là một phương pháp giáo dục: giáo
dục bằng trò chơi - một phương pháp đã được nhiều nền giáo dục tiên tiến trên thế

giới vận dụng. Lồng ghép trị chơi trong dạy và học mơn Ngữ văn, kết hợp với
phương pháp dạy học khác sẽ có ý nghĩa tích cực đối với yêu cầu đổi mới hiện
nay. Giải pháp này sẽ thay đổi khơng khí căng thẳng trong các giờ học, tăng thêm
hứng thú cho người học, học viên sẽ chú ý hơn, chủ động hơn trong chuẩn bị,
mạnh dạn hơn trong đề xuất của mình, phát huy tư duy sáng tạo..
Hứng thú và chủ động trong học tập là sự khởi đầu tốt cho việc nắm bắt kiến
thức, hình thành kĩ năng và phát triển nhân cách ở học viên qua bộ môn Ngữ văn.
3.2.2. Nguyên tắc
Giáo viên cần chú ý đến đặc thù của từng phân mơn; lưu ý mối quan hệ giữa
trị chơi và hệ thống câu hỏi; vận dụng linh hoạt, hợp lý, đúng mức và đúng lúc để
không xáo trộn nhiều khơng gian lớp học, trị chơi phải phù hợp với nội dung, mục
tiêu cần đạt, không vận dụng cho tất cả các tiết học, đôi khi gây phản cảm, phản
tác dụng; trò chơi bao giờ cũng kết thúc bằng thưởng cho người (đội) thắng hoặc
xử phạt nhẹ nhàng cho vui (dí dỏm, tế nhị).
3.2.3. Một số hình thức lồng ghép trị chơi
Xem trị chơi là một hình thức tổ chức cho một đơn vị kiến thức nhỏ trong
giờ học, để triển khai ở các bước khác nhau của bài giảng (phần tìm hiểu chung,
tìm hiểu ggữ liệu, phần đọc - hiểu văn bản, phần luyện tập, củng cố bài...).
Tổ chức tiết học thành một trò chơi lớn đối với một số tiết ôn tập hoặc khái
quát.
24

TIEU LUAN MOI download :


3.2.4. Một số trị chơi có thể vận dụng lồng ghép trong dạy học Ngữ văn
Giáo viên có thể tự sáng tác ra những trò chơi phù hợp với tiết học (trò chơi
phát động, trò chơi hoạt động, trò chơi luyện trí, trị chơi chú ý và quan sát, trị
chơi huy động kiến thức, trò chơi vận dụng kiến thức...), tự đặt tên một số trò chơi
(theo nguyên tắc vừa phù hợp, vừa kích thích sự tị mị của các em. Ví dụ: Ơ chữ,

Hùng biện, Ong tìm chữ, Điền bảng, Rung chng vàng, Đọc và bình thơ,...
3.2.5. Quy trình thực hiện
Bước 1: GV dự kiến chọn trò chơi cho phù hợp với nội dung của từng bài
học.
Bước 2: GV nêu thể lệ trò chơi
Bước 3: HS tiến hành chơi trị chơi (với tư cách một cá nhân hoặc một
nhóm), dưới sự kiểm soát của GV.
Bước 4: GV đánh giá, cho điểm hoặc phát thưởng tùy theo sự đóng góp của
mỗi cá nhân hoặc mỗi nhóm.
3.2.6. Chuẩn bị
Tùy theo mỗi trị chơi cụ thể sẽ có những phần chuẩn bị khác nhau, GV soạn
trước trị chơi đó vào bài giảng điện tử.
3.2.7. Cách thức tổ chức
Có rất nhiều trị chơi có thể gây hứng thú cho học viên trong việc dạy và học
môn Ngữ văn. Tuy nhiên trong phạm vi của một sáng kiến kinh nghiệm, tôi chỉ
xin nêu một số trị chơi sau:
a. Trị chơi ơ chữ
Giáo viên soạn ra một bảng ô chữ cùng các câu hỏi đi kèm tương ứng với
kiến thức của các ô hàng ngang cần thực hiện. Từ gợi ý của các ô hàng ngang, học
viên dần dần tìm ra nội dung của ơ hàng dọc. Đây là ơ chính mà nội dung của nó
có tầm quan trọng đối với bài học mà học viên cần nắm chắc và ghi nhớ.
Bảng ô chữ này GV có thể áp dụng cơng nghệ thơng tin để trò chơi này hấp
dẫn và mới lạ hơn và soạn trước vào bài giảng điện tử của mình.
b. Trị chơi đọc và bình thơ
Thơng thường HS rất lười đọc thuộc lòng các đoạn thơ, bài thơ hoặc bài ca
dao. Khi học thơ hoặc ca dao thì chỉ biết đến đoạn thơ hoặc ca dao ấy. Nhưng với
trò chơi này, các em sẽ hứng thú tìm hiểu và thuộc thơ nhanh hơn, thậm chí các
em cịn hứng thú tìm ra giá trị nội dung và nghệ thuật của những câu thơ, đoạn
thơ, bài thơ mình vừa đọc. Hoạt động này được sử dụng vào cuối mỗi tiết học về
thơ, ca dao hoặc những bài tổng kết về thơ hoặc ca dao. GV cho HS tìm hiểu trước

những mơtip quen thuộc của ca dao, như: “Thân em như…” hoặc “Chiều
chiều…” hoặc biểu tượng quen thuộc về chiếc khăn, chiếc áo…
25

TIEU LUAN MOI download :