Tài liệu BỆNH ĐỤC CƠ TRÊN TÔM CÀNG XANH pptx

BỆNH ĐỤC CƠ TRÊN TÔM CÀNG XANH
(MACROBRACHIUM ROSENBERGII) VÀ BIỆN PHÁP
PHÒNG BỆNH

Nghề nuôi tôm càng xanh hiện đang phát triển nhanh ở nước ta đã đem lại lợi ích đáng kể
về mặt kinh tế và xã hội, đặc biệt là ở vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long. Tuy nhiên, việc
mở rộng diện tích nuôi và sự thâm canh hóa cũng làm xuất hiện nhiều dạng bệnh trên đối
tượng nuôi này. Trong số các bệnh thường gặp ở tôm càng xanh thì bệnh đục cơ là bệnh
đã gây thiệt hại ở nhiều nơi như Ấn độ, Đài loan, Trung Quốc và Việt nam (Qian et al.,
2003; Hameed et al., 2004). Bệnh gây hao hụt lên đến 100% ở tôm bột và cũng gây thiệt
hại đáng kể cho tôm trong ao ương hay ao nuôi thịt với tỷ lệ hao hụt có thể lên đến 70-
80% (Pillai et al., 2005).


Tôm bệnh có những vùng trắng đục trên cơ (Hình 1) và tôm chết là do hoại tử cơ khắp cơ
thể tôm (Hình 2). Bệnh đục cơ thường xuất hiện từ tháng 4 đến tháng 6 hằng năm, biểu
hiện bệnh lý đầu tiên là xuất hiện những vùng đục trên cơ ở đốt đuôi hay đốt cơ giữa
thân, tiếp đến tôm ngừng lột xác, bỏ ăn, giảm vận động, phần cơ bị đục lan ra toàn thân
và hoại tử.

Ở Đài Loan, tác nhân gây bệnh đục cơ trên tôm càng xanh được xác định là do vi khuẩn
Lactococcus garvieae, là vi khuẩn có dạng hình cầu và Gram dương (Chen et al.,2001).
Bệnh đục cơ do vi khuẩn gây ra thường có liên quan với các yếu tố gây sốc về môi
trường như sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ và pH. Điều kiện môi trường xấu cũng là
nguyên nhân gây bệnh đục cơ (Yang et al., 2003).

Macrobrachium nodavirus(MrNV) và extra small virus (XSV) là hai vi-rút được xác định
là tác nhân gây bệnh đục cơ trên tôm càng xanh ở Ấn độ (Hameed et al., 2004) và ở Việt
nam (Đặng Thị Hoàng Oanh và ctv., 2009). Tôm bệnh có thể nhiễm một trong hai vi-rút
này hoặc có thể nhiễm cùng lúc hai vi-rút. Bệnh do vi-rút thường gây chết cấp tính

Biện pháp phòng bệnh đục cơ ở tôm càng xanh chủ yếu là bằng kiểm dịch tôm mẹ và tôm
giống (Hameed et al., 2004).Các bước thực hiện cụ thể như sau: (1) chọn tôm bố mẹ
không bệnh đục cơ, khỏe mạnh, linh hoạt, màu sắc sáng; (2) chọn tôm giống thả nuôi
đồng cỡ, màu sắc sáng, cơ không bị đục, thu ngẫu nhiên khoảng 200-300 tôm bột từ 2-3
điểm trong bể ương để xét nghiệm MrNV và XSV bằng kỹ thuật PCR để chọn tôm không
nhiễm vi-rút; (3) Quản lý tốt chất lượng nước để làm giảm sốc do môi trường, bón vôi để
ổn định pH và cho tôm ăn vitamin C hay những chất kích thích miễn dịch để giúp tôm
tăng khả năng đề kháng với bệnh; (4) Do chưa có thuốc đặc trị bệnh đục cơ do vi-rút nên
cần kiểm soát chặt chẽ quy trình sản xuất giống và quy trình nuôi thương phẩm, thường
xuyên vệ sinh, khử trùng trại và các dụng cụ sản xuất, xử lý nước cấp và nước thải,thực
hành quản lý tốt ở trại giống và ao nuôi để góp phần giảm thiểu sự lây lan mầm bệnh
(Bonami và Widada, 2005); và (5) Không sử dụng thuốc kháng sinh để trị bệnh đục cơ do
vi-rút. Do tác nhân gây bệnh đục cơ được xác định là vi-rút, nên biện pháp điều trị bằng
thuốc kháng sinh sẽ không có tác dụng.

PGs. Ts. ĐẶNG THỊ HOÀNG OANH, KTS, ĐH CẦN THƠ.