Chương 1-Đối tượng, phương pháp nghiên cứu và chức năng của kinh tế chính trị mác lênin

1

KINH TẾ CHÍNH TRỊ
MÁC - LÊNIN


2

Những câu hỏi chào đầu
 Kinh tế?
 Các câu hỏi quan trọng nhất mà khoa
học kinh tế phải trả lời là gì?
 Của cải, giá trị sinh ra ở đâu?
 Quản lý nền kinh tế như thế nào?
 Phân phối giá trị tạo được như thế nào?


3

Mục đích của chương trình KTCT
MLN
 Hình thành thế giới quan về kinh tế, mối quan
hệ giữa con người với con người trong sản xuất,
trao đổi hang hoá và dịch vụ.
 Nắm được các quy luật kinh tế, các phạm trù
kinh tế
 Vận dụng được quy luật, phạm trù vào đời sống
thực tiễn.
 Rèn kỹ năng

4

Nội dung
 Đối tượng, phương pháp, chức năng của ktct mác –
lênin
 Hàng hố, thị trường và vai trị của các chủ thể tham
gia thị trường
 Giá trị thặng dư trong nền kinh tế thị trường
 Cạnh tranh và độc quyền trong nền kinh tế thị trường
 Kinh tế thị trường và phân phối thu nhập
 Cơng nghiệp hố, hiện đại hoá và hội nhập kinh tế quốc
tế


5

Tài liệu
 Giáo trình kinh tế chính trị Mác – Lênin,
(Dùng bậc đại học khơng chun lý luận
chính trị), NXB chính trị Quốc gia sự thật,
2021


6

Chương 1
ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU VÀ CHỨC NĂNG
CỦA KINH TẾ CHÍNH TRỊ

7

Mục đích u cầu
 Trình bày được: sự hình thành phát triển, đối tượng
nghiên cứu; phương pháp và chức năng nghiên cứu
của kinh tế chính trị Mác – Lênin.
 Phân biệt được kinh tế chính trị với các khoa học kinh
tế khác
 Vận dụng được các phương pháp để nghiên cứu một
hiện tượng q trình kinh tế.
 Phân tích được ý nghĩa của sự cần thiết học tập với
lao động và quản trị kinh tế.


8

Nội dung khái quát
 Khái quát sự hình thành và phát triển kinh
tế chính trị Mác – Lênin
 Đối tượng nghiên cứu của KTCT Mác Lênin
 Phương pháp nghiên cứu của kinh tế chính
trị Mác – Lênin
 Chức năng của kinh tế chính trị Mác –
Lênin


9

I. Khái quát sự hình thành và phát

triển kinh tế chính trị Mác – Lênin

Giai đoạn tiền đề
Giai đoạn hình thành và phát
triển


10

1. Giai đoạn tiền đề

1. Giai đoạn tiền đề có những học thuyết kinh
tế nào?
2. Tư tưởng chủ đạo của học thuyết đó là gì?
3. HT đó ảnh hưởng như thế nào đến sự phát
triển kinh tế xã hội trong lịch sử?


11

1. Giai đoạn tiền đề

1615 thuật ngữ KINH TẾ CHÍNH TRỊ
được sử dụng lần đầu tiên – A.
Moncrechien

Giữa TK XVIII đến
cuối XIX
Giữa TK XVII đến
đầu TK XVIII

TK XV – cuối TK
XVII
Trước TK XV

• Các tư
tưởng kinh
tế tồn tại
đan xen
vào các tư
tưởng khác

• Chủ nghĩa
trọng
thương

• Chủ nghĩa
trọng nơng

• Kinh tế
chính trị tư
sản cổ điển
Anh


12

Chủ nghĩa trọng thương
 Của cải do thương nghiệp, đặc biệt là ngoại
thương đưa lại

 Để phát triển ngoại thương họ đề cao vai trò
của nhà nước.
 Anh, Pháp.
 Giúp cho giai cấp tư sản châu Âu tích lũy khối
của cải khổng lồ cho thời kỳ đại công nghiệp ra
đời.


13

Chủ nghĩa trọng nông
 Pháp
 Lao động nông nghiệp là nguồn gốc của
của cải vật chất.


14

Kinh tế chính trị tư sản cổ điển Anh
 Của cải do lao động của con người tạo ra
 Xây dựng hàng loạt các phạm trù kinh tế: hàng
hóa, tiền tệ, giá trị, giá cả…quy luật kinh tế: Giá trị,
cạnh tranh…
 Lý thuyết bàn tay vơ hình – thị trường
 Do lập trường giai cấp tư sản chi phối, nên nhiều
phạm trù kinh tế đã không được làm rõ bản chất.
 Tiền đề trực tiếp cho sự ra đời của KTCT Mác - Lênin


15

2. Giai đoạn hình thành và phát triển

1. Học thuyết Kinh tế Mác – Lênin được xây dựng và phát
triển bởi những tác giả nào?
2. Tư tưởng kinh tế chủ đạo của học thuyết?
3. Học thuyết có tác động như thế nào đối với sự phát triển
của thế giới?


16

2. Giai đoạn hình thành và phát triển

Thế kỷ XIX
• Mác – Ăng
ghen
• Bộ Tư bản

Đầu TK XX
• Lênin với:
• Chủ nghĩa
đế quốc
giai đoạn
tột cùng
của CNTB
• Chính sách
kinh tế mới

Cuối TK XX

nay
• Các nhà
khoa học
đứng trên
lập trường
CS


17

a. Giai đoạn giữa thế kỷ XIX
(C.Mác và Ph. Ăng ghen)
 C. Mác (1818 – 1883): sinh ra trong gia đình trí thức ở Phổ, học hành
bài bản, bảo vệ thành công luận án tiến sĩ Triết học năm 23 tuổi. Tình
u lớn đối với người lao động. Ơng làm chủ bút của tạp chí Sơng
Ranh, thành lập và lãnh đạo các tổ chức cộng sản và công nhân quốc
tế.
 A. Ăng ghen (1820 – 1895): Trong 1 gia đình tư sản nước Phổ, tự học là
chính. Tình u với người lao động. 1842 Ăng ghen về Berlin để gặp
Mác. ÔNg đã hỗ trợ Mác về Kinh tế, cung số liệu tư liệu về đời sống
của người lao động để chứng minh cho những lý luận của Mác. Ang
ghen biên tập, cho xuất bản quyển II, quyển III bộ tư bản.
 Bộ Tư bản: tác phẩm kinh tế lớn của 2 tác giả. Mác dành 40 năm cuộc
đời để viết tác phẩm này. – lý luận kinh tế chính trị


18

b. Cuối thế kỷ XIX, đầu TK XX

 Tác giả V.I. Lênin (1870 – 1924)
 Sinh ra trong gia đình trí thức ở nước Nga.
 Tác phẩm:
- Chủ nghĩa đế quốc giai đoạn tột cùng của chủ
nghĩa tư bản.
 Chính sách kinh tế cộng sản thời chiến
 Chính sách kinh tế mới. (1921)


19

c. Cuối TK XX nay
 Vận dụng học thuyết kinh tế Mác – Lênin
vào để xây dựng và phát triển đất nước
theo con đường xã hội chủ nghĩa ở nước
xhcn trên thế giới.


20

II. Đối tượng, mục đích và phương pháp
nghiên cứu của kinh tế chính trị Mác - Lênin


21

II. Đối tượng, mục đích và phương pháp
nghiên cứu của kinh tế chính trị Mác - Lênin
 1. Đối tượng nghiên cứu
 2. Mục đích nghiên cứu

 3. Phương pháp nghiên cứu


22

1. Đối tượng nghiên cứu của kinh tế
chính trị Mác - Lênin
 Kinh tế chính trị học là gì?
 Đối tượng nghiên cứu của KTCT Mác –
Lênin là gì? Chỉ ra sự khác biệt với các
học thuyết trước Mác?


23

Kinh tế chính trị học
 Theo nghĩa hẹp: KTCT học là khoa học
kinh tế nghiên cứu quan hệ sản xuất và
trao đổi trong một phương thức sản xuất
nhất định.
 Theo nghĩa rộng: KTCT học là khoa học
về những quy luật chi phối quá trình sản
xuất vật chất và quá trình trao đổi tư
liệu sinh hoạt vật chất trong xã hội loài
người.


24

Đối tượng nghiên cứu của KTCT

MLN

Lực lượng sản
xuất

Quan hệ sản
xuất và trao
đổi
Kiến trúc thượng tầng


25

Đặc điểm của khoa học KTCT
 Là môn khoa học xã hội
 Có tính chất lịch sử, ln vận động phát
triển