Bài giảng Quản lý công (Public management) - Chương 1: Tổng quan về quản lý công

27/08/2021

QUẢN LÝ CƠNG
Public Management

BỘ MƠN KINH TẾ HỌC

1

GIỚI THIỆU
•
•
•
•
•

Đề cương chi tiết học phần
Giảng viên giảng dạy
Tài liệu tham khảo
Đánh giá học phần
Thảo luận nhóm

2

1


27/08/2021

THƠNG TIN GIẢNG VIÊN
•

•
•
•

Họ và tên giảng viên
Email:
Địa chỉ văn phòng: 501 nhà F, ĐHTM
Di động:

3

TÀI LIỆU THAM KHẢO

4

2


27/08/2021

NỘI DUNG HỌC PHẦN
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ CÔNG
CHƯƠNG 2: QUẢN LÝ VÀ PHÂN CẤP QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG
CHƯƠNG 3: QUẢN LÝ CUNG ỨNG CƠ SỞ HẠ TẦNG
CHƯƠNG 4: QUẢN LÝ CUNG ỨNG DỊCH VỤ CÔNG
CHƯƠNG 5: QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC
5

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ CÔNG

KHU VỰC CÔNG

NỘI
DUNG

MỤC TIÊU VÀ CÁC CHỨC NĂNG
CHỦ YẾU TRONG KHU VỰC CƠNG
MƠ HÌNH QUẢN LÝ CƠNG

6

3


27/08/2021

1.1. KHU VỰC CÔNG
Khu vực thị trường
(tư nhân)
Cung cấp HH –
DV cho XH
Khu vực Nhà nước
(Khu vực công)

Hoạt động của XH do
tư nhân QĐ
Mục tiêu lợi nhuận
Hoạt động của XH do
Nhà nước giữ vai trị
chi phối

7

Khái niệm
“Khu vực cơng:
• Là khu vực hoạt động do nhà nước làm chủ sở hữu, nhà nước
đầu tư vốn, trực tiếp thực hiện. Hoặc, một phần do tư nhân
đầu tư có sự trợ giúp tài chính của nhà nước.
• Nhà nước quản lý nhằm tạo ra các sản phẩm và dịch vụ phục
vụ các nhu cầu chung thiết yếu của xã hội.
Ví dụ?
8

4


27/08/2021

Phân biệt KVC với KVTN

9

Các đơn vị thuộc KVC
•
•
•
•

Hệ thống các cơ quan quyền lực của Nhà nước
Hệ thống quốc phịng an ninh

Các lực lượng kinh tế của chính phủ
Hệ thống an sinh xã hội

10

5


27/08/2021

Vai trị của khu vực cơng
§ Thực hiện chức năng quản lý nhà nước
ü Khu vực công là công cụ của nhà nước để can thiệp vào xã hội,
bảo đảm trật tự và sự phát triển của xã hội
§ Chi phối sự phát triển kinh tế - xã hội theo định hướng của nhà
nước thông qua:
ü Nhà nước QLNN đối với những lĩnh vực chủ yếu.
ü Điều tiết để khắc phục các mặt trái của thị trường.
ü Cung cấp một số loại HH-DV mà khu vực tư không thể, không
muốn hoặc không được cung cấp theo quan điểm của nhà
nước.
11

Vai trị của khu vực cơng
§ Khắc phục những khuyết tật (thất bại) của thị trường.
ü Cung cấp hàng hóa cơng cộng
ü Khắc phục tác động tiêu cực của ngoại ứng
ü Điều tiết chống độc quyền
ü Khắc phục tình trạng thơng tin khơng đối xứng
§ Cải thiện sự cơng bằng

ü Thực hiện các chương trình giảm nghèo
ü Cung cấp dịch vụ bảo hiểm xã hội
ü Phân phối lại tài sản

12

6


27/08/2021

Các đặc trưng của KVC
§
§
§
§
§

Phụ thuộc vào định hướng chính trị.
Chịu sự chi phối của nhà nước.
Chủ yếu do nhà nước đầu tư.
Phục vụ cho mục tiêu phát triển chung của xã hội.
Thường không nhằm mục tiêu lợi nhuận kinh tế.

13

Chức năng của KVC
§ Chức năng:
ü Chức năng cai trị: Quản lý, điều tiết để duy trì trật tự xã hội
bằng cách sử dụng quyền lực nhà nước

ü Chức năng xã hội: Cung cấp các dịch vụ thiết yếu phục vụ nhu
cầu chung của xã hội (chức năng phục vụ).

14

7


27/08/2021

Phạm vi hoạt động của KVC
§ Quản lý nhà nước
§ Sản xuất và cung cấp các loại HH &DV công.
ü Tổ chức các hoạt động sản xuất, cung cấp các HH&DV cho xã
hội.
ü Mua các HH&DVcủa các chủ thể kinh tế khác để cung cấp cho
xã hội.
ü Chi tiền, trợ cấp, thuê các chủ thể kinh tế khác sản xuất
HH&DV cung cấp cho xã hội hoặc đưa ra các khuyến khích ưu
đãi.

15

1.2. MỤC TIÊU VÀ CÁC CHỨC NĂNG CHỦ YẾU
TRONG QUẢN LÝ CƠNG
Khái niệm về quản lý cơng
§ Hành chính và Quản lý
ü Hành chính: Hoạt động chấp hành và điều hành 1 hệ thống để
hệ thống đó đạt được mục tiêu đề ra.
ü Quản lý: Dẫn dắt 1 tổ chức sử dụng một cách hiệu quả nhất

các nguồn lực đã có để đảm bảo thực hiện tốt các chức năng
chủ yếu.

16

8


27/08/2021

Khái niệm về QLC
§ Hành chính cơng và Quản lý cơng
ü Hành chính cơng (hành chính nhà nước): Hoạt động thực thi
quyền hành pháp, tức là hoạt động của bộ máy hành chính nhà
nước nhằm thực thi pháp luật, đưa pháp luật vào đời sống để tổ
chức và quản lý XH.
ü Quản lý cơng: là cách tiếp cận hành chính chủ yếu từ giác độ hiệu
quả trong quản lý. Đó là sự vận dụng nghệ thuật và khoa học quản lý
vào các hoàn cảnh cụ thể, dẫn dắt tổ chức cơng sử dụng có hiệu quả
các nguồn lực.

17

Các ngun tắc QLC
§ Một nền kinh tế hỗn hợp cơng và tư cùng tồn tại trên nguyên tắc
hiệu quả chung xã hội.
§ Chấp nhận đánh đổi hiệu quả kinh tế và công bằng xã hội trong
.
những trường hợp
cần thiết.

§ Buộc người gây ra các chi phí cho xã hội phải trả tiền đền bù
§ Quyết định mang tính tập thể.
§ Phân phối lại thu nhập theo nguyên tắc hạn chế sự bất bình đẳng
trong thu nhập và khơng ai bị thiệt.

18

9


27/08/2021

Chức năng quản lý công
(1) Lập kế hoạch
(2) Quản lý và phát triển tổ chức công
(3) Quản lý và phát triển nhân sự trong khu vực công
(4) Lãnh đạo trong khu vực cơng
(5) Kiểm sốt trong khu vực cơng

19

1.3. MƠ HÌNH QUẢN LÝ CƠNG
• Mơ hình quản lý cơng truyền thống
• Mơ hình quản lý cơng mới

20

10

27/08/2021

Mơ hình quản lý cơng truyền thống
Dựa trên mơ hình hành chính cơng:
Cách thức tổ chức và hoạt động của các cơ quan nhà nước
trên cơ sở những nguyên tắc, quy tắc nhất định (bao gồm cả
nguyên tắc chính trị-XH và nguyên tắc tổ chức - kỹ thuật) do
nhà nước hoặc các chủ thể đặt ra.

21

Đặc điểm của mơ hình quản lý cơng truyền thống
§ Thiên về tính “cai trị”.
§ Phương thức hoạt động dựa trên cơ sở thi hành các quy định một
cách “cứng nhắc”.
§ Lấy tổ chức thứ bậc chặt chẽ, trình tự, thủ tục và việc thực hiện
nghiêm ngặt các thủ tục đó làm biện pháp tối ưu.
§ Ít quan tâm đến kết quả hoạt động của nhà nước, của các cơ
quan, tổ chức hay của công chức nhà nước.

22

11


27/08/2021

Hạn chế của mơ hình quản lý cơng truyền thống
§ Cồng kềnh

§ Quan liêu
§ Lãng phí
§ Đội ngũ cơng chức khơng được khuyến khích đầy đủ.

23

Mơ hình quản lý cơng mới
Ngun nhân ra đời của mơ hình quản lý cơng mới
§ Yêu cầu về xây dựng một nhà nước gọn nhẹ hơn, hoạt động năng
động hơn và bảo đảm vai trị của “người định hướng”.
§ Tác động của cách mạng khoa học và cơng nghệ
§ Q trình tồn cầu hóa và hội nhập quốc tế của các quốc gia.
§ Nhược điểm của mơ hình hành chính cơng truyền thống.
§ Địi hỏi của người dân đối với chất lượng hoạt động của nền hành
chính nhà nước ngày càng cao hơn.
24

12


27/08/2021

Quan điểm của quản lý cơng mới
§ Xây dựng một chính phủ gọn nhẹ để có thể hoạt động một cách
nhanh nhạy hơn và hiệu quả hơn nhằm tăng năng lực cạnh tranh
trong bối cảnh tồn cầu hóa.
§ Nền hành chính khơng chỉ làm chức năng “cai trị” mà chuyển dần
sang chức năng “phục vụ”, cung cấp các dịch vụ cơng cho xã hội.

25

Đặc điểm của mơ hình quản lý cơng mới
§ Lấy mục tiêu cao nhất là kết quả đầu ra và hiệu quả thực hiện.
§ Thúc đẩy cạnh tranh bình đẳng trong việc cung cấp dịch vụ cơng.
§ Thực hiện quản lý trên cơ sở phân cấp, giảm thiểu cấp quản
lý trung gian, tăng cường làm việc theo nhóm.
§ Những cơng chức và nhà quản lý cũng phải làm việc theo mục đích
của mơ hình này, đó là đảm bảo đạt kết quả tốt và hiệu quả thực
thi cao.

26

13


27/08/2021

Nội dung của mơ hình quản lý cơng mới
§ Xã hội hóa dịch vụ cơng
§ Điều chỉnh mối quan hệ giữa trung ương và địa phương
§ Phi tập trung hóa, phi quy chế hóa trong quản lý
§ Tổ chức bộ máy hành chính hoạt động theo nhu cầu
§ Cải cách chế độ cơng vụ, cơng chức
§ Tăng cường sự tham gia của nhân dân vào hoạt động quản lý hành
chính nhà nước
§ Vận dụng các nguyên tắc và phương pháp quản lý doanh nghiệp
vào quản lý khu vực công
27

CHƯƠNG 2: QUẢN LÝ VÀ PHÂN CẤP QUẢN LÝ

ĐẦU TƯ CÔNG

NỘI

ĐẦU TƯ CÔNG
QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG

DUNG

PHÂN CẤP QUẢN LÝ ĐẦU TƯ CÔNG

28

14