Văn học 12 3 mở bài cho các tác phẩm văn học

TÀILIỆUƠNTHIĐẠIHỌC2021–2022

TỦ SÂU 3 MỞ BÀI
1. Phân tích hình tượng nhân vật Mị, A Phủ, bà cụ Tứ, Tràng, Thị, người đàn bà hàng chài
Đức chúa Jê – su chịu đóng đinh trên thập tự giá để gánh bớt những ô nhục của kiếp người đày
đoạ nơi trần gian, và Ngài hứa sẽ trở lại vào ngày tận thế để cứu vớt những cơng dân của Ngài, bởi
lẽ: “Con chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng con người khơng có chỗ tựa đầu”. Người nghệ sĩ
cũng vậy, sứ mệnh của anh ta giờ đây chẳng khác nào một nhà địa chất tâm hồn, khai khoáng từng
mảng nỗi đau của nhân loại, biết yêu thương và nâng niu biết bao tâm hồn sứt mẻ. Tôi bỗng nhớ
đến những trang văn thấm đẫm tình người của nhà văn … (tên nhà văn) trong thiên truyện … (tên
tác phẩm). Đặc biệt qua trích đoạn… đã làm nổi bật hình tượng nhân vật… (tên nhân vật), từ đó
giúp ta thấy được… (câu hỏi phụ)
2. Phân tích hình tượng người phụ nữ
Chẳng biết bao nhiêu lần tôi tự hỏi: “Phải chăng sự yếu thế, nhỏ bé chính là, khơng có tiếng nói
chính là hằng số chung cho tất cả những người phụ nữ?” Một ngày kia tôi nghe kinh thánh kể rằng:
Eva được sinh ra từ chiếc xương sườn của người Adam, giúp cho người đàn ơng bớt cơ đơn, buồn
tủi khi một mình sống ở vườn địa đàng. Cùng với đó ở Châu Á, một thời người ta từng coi cuộc
sống truân chuyên của người phụ nữ là do “kiếp sinh ra thế”, đó là định mệnh, là số phận chỉ có
thể chấp nhận chứ không thể đổi thay. Tất thảy những câu chuyện Đông – Tây, Kim – Cổ đã phần
nào trả lời cho những suy tư, trăn trở ấy, và rồi tôi bỗng nhớ đến những trang văn thấm đẫm tình
người của nhà văn … (tên nhà văn) trong thiên truyện … (tên tác phẩm). Đặc biệt qua trích đoạn…
đã làm nổi bật hình tượng nhân vật… (tên nhân vật), từ đó giúp ta thấy được… (câu hỏi phụ)
3. Những tác phẩm liên quan đến sáng tạo như hình tượng sơng Hương, hình tượng Sơng
Đà, hình tượng ơng lái đị, nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng…
Văn nhân thi sĩ là những kẻ sáng tạo, anh phải đi vào lãnh địa hoang vu chưa từng ai biết đến để
in hằn những dấu vết chân của mình. Hơn nữa như một kẻ tiên phong can trường nhất, sáng tạo
của người nghệ sĩ phải vượt lên những bước tiên phong chứ không phải giống như người thợ cày
chỉ quen mùi sống trên những mảnh đất gieo trồng, chỉ mong được nhàn nhã an phận khi gặt hái
mà chẳng cần mệt nhọc. Văn chương muôn đời nay vẫn vậy, chẳng thể chấp những kẻ lui về cố
thủ trong khn viên đã mịn gót chân sáng tạo. Hiểu được chân lí nghệ thuật ấy, nhà văn … (tên
tác giả) đã thoát thai thiên… (tuỳ bút/ truyện) như một lẽ tự nhiên để xác quyết cho phong cách

sáng tác của mình. Đặc biệt qua trích đoạn… đã làm nổi bật hình tượng nhân vật… (tên nhân vật),
từ đó giúp ta thấy được… (câu hỏi phụ)

KĨ NĂNG PHÂN TÍCH ĐOẠN TRÍCH
1. Mở bài
Nên mở bài gián tiếp, đưa được luận đề vào mở bài.
2. Thân bài
Nên có đủ bốn thao tác: giải thích, phân tích, chứng minh và bình luận.
2.1 Giải thích


TÀILIỆUƠNTHIĐẠIHỌC2021–2022
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
- Vị trích trích đoạn (nằm ở đâu trong tổng thể tác phẩm? Nội dung đoạn trích là gì?)
- Giải thích một số khái niệm như: tình huống truyện, hình tượng nhân vật, phong cách sáng tác,…
2.2 Phân tích và chứng minh
Cần chia luận điểm hợp lí để tách thành các đoạn nhỏ.
Ví dụ khi phân tích diễn biến tâm trạng Mị trong đêm tình mùa xn chúng ta có thể chia thành 5
luận điểm như sau:
- Khung cảnh thiên nhiên Hồng Ngày vào mùa xuân.
- Nhớ về quá khứ tươi đẹp.
- Thức tỉnh về thực tại phũ phàng.
- Hành động phản kháng táo bạo.
- Sức sống hồi sinh bị vùi dập.
Để tránh tình trạng phân thiếu ý hay bài bị sơ sài chúng ta nên phân tích theo từng ý văn một, cịn
đối với những chi tiết nghệ thuật đắt giá chúng ta nên bình giảng, liên hệ so sánh, mở rộng nhé!
2.3 Bình luận
- Đánh giá nội dung, nghệ thuật đoạn trích.
- Trả lời câu hỏi phụ.
3. Kết bài

Khẳng định lại vấn đề nghị luận.
*Cách phân tích chi tiết nghệ thuật trong tác phẩm
Bước 1: Trích dẫn chứng: từ ngữ, câu văn.
Bước 2: Phân tích:
- Tần suất xuất hiện.
- Giá trị và ý nghĩa.
Bước 3: Bình giảng từ đó thấy được tâm tài của nhà văn.
*Những lưu ý khi phân tích hình tượng nhân vật
1. Lai lịch
2. Ngoại hình
3. Hành động
4. Lời nói
5. Tâm Trạng


TÀILIỆUÔNTHIĐẠIHỌC2021–2022
6. Nhận xét từ nhân vật khác