Bài giảng Xây dựng văn bản pháp luật - Chương 3: Kiểm tra, rà soát, xử lý văn bản pháp luật

CHƯƠNG 3
KIỂM TRA, RÀ SOÁT, XỬ LÝ VĂN BẢN

PHÁP LUẬT


3.1. Kiểm tra Văn bản pháp luật
a. Khái niệm và đặc điểm:
- Khái niệm: Là hoạt động của cơ quan nhà nước có
thẩm quyền trong việc xem xét, đánh giá và kết luận về tính
hợp pháp và hợp lý của VBPL
- Đặc điểm:
+ Là hoạt động mang tính quyền lực NN

+ Mang tính phịng ngừa
+ Làm tiền đề để xử lý VBPL khiếm khuyết


b. Nguyên tắc và phương thức kiểm tra VBPL
Nguyên tắc kiểm tra VBPL

HPhải được
tiến hành
thường xuyên
và kịp thời

Phải được
thực hiện theo
đúng quy định
của pháp luật

Phải được phối
hợp chặt chẽ
với cơ quan
tổ chức có
liên quan

5


Phương thức kiểm tra VBPL

Theo phương thức tự kiểm tra của cơ quan ban hành

Cơ quan cấp trên kiểm tra VBPL của cơ quan cấp dưới


c. Nội dung kiểm tra VBPL
:
- Căn cứ pháp lý
- Thẩm quyền ban hành
- Đúng thể thức và kỹ thuật
trình bày
- Thủ tục xây dựng, ban hành
và công bố
- Sự phù hợp của nội dung
VBPL với thực tiễn


d. Quy trình kiểm tra VBPL
Gửi văn bản kiểm tra

↓
Nhận văn bản kiểm tra
↓
Giao nhiệm vụ cho cấp dưới tự kiểm tra
↓
Tiến hành kiểm tra VBPL
↓
Kiến nghị xử lý nội dung trái pháp luật hoặc không hơp lý của văn bản
↓
Kiến nghị xử lý đối với cơ quan, người tham mưu soạn thảo, cơ quanm người
có thẩm quyền ban hành VBPL trái pháp luật


3.2. Rà soát văn bản pháp luật
a.Khái niệm:
Là việc xem xét, đối chiếu, đánh giá các quy định của
văn bản được rà soát với văn bản là căn cứ để rà sốt, tình
hình phát triển kinh tế - xã hội nhằm phát hiện, xử lý kịp thời
các quy định trái pháp luật, mâu thuẫn, chồng chéo, hết hiệu
lực hoặc không còn phù hợp


3.2. Rà soát văn bản pháp luật (tiếp)
b. Cơ sở tiến hành rà soát VBPL:
- Tiến hành rà soát thường xuyên
- Rà soát theo chuyên đề, lĩnh vực

- Tiến hành tổng rà soát

5

c. Nội dung rà soát VBPL

HXác định rõ
các TH văn
bản cịn hiệu
lực, VB hết
hiệu lực tồn
bộ hoặc 1
phần

Rà sốt phần
căn cứ ban
hành

Rà soát phần
nội dung của
VB được rà
soát


3.3 Xử lý VBPL khiếm khuyết
a.Những khiếm khuyết của VBPL
- VBPL khơng đáp ứng u cầu về chính trị
- VBPL khơng đáp ứng u cầu về pháp lí

- VBPL khơng đáp ứng yêu cầu về khoa học

b. Nguyên tắc xử lý văn bản pháp luật khiếm
khuyết

Nguyên tắc
khách quan,
tồn diện,
đúng PL

Ngun tắc
nhanh chóng,
kịp thời

Ngun tắc
chịu TN trước
NN của cơ
quan, cá nhân
ban hành và
xử lý VBPL
khiếm khuyết

5


c. Thẩm quyền xử lý VBPL khiếm khuyết

- Cấp trên có thẩm quyền xử lý đối
với VBPL do cấp dưới ban hành
- Cơ quan ban hành VBPL có
quyền xử lý đối với chính VBPL
khiếm khuyết của mình

- TAND có thẩm quyền xử lý đối
với 1 số văn bản áp dụng PL do
cơ quan hành chính NN ban hành
khi có VPPL


d. Cách thức xử lý VBPL khiếm khuyết:

Căn cứ lựa
chọn cách
thức xử lý
- Tính chất của VBPL
khiếm khuyết
- Mức độ khiếm
khuyết
- Thẩm quyền xử lý
- Bản chất của mỗi
biện pháp xử lý

Các biện
pháp xử lý
- Hủy bỏ
- Bãi bỏ
- Thay thế
- Đình chỉ
- Tạm đình chỉ
- Sửa đổi, bổ
sung