bài giảng xây dựng văn bản pháp luật chương 2 - ts.thái thị tuyết dung

8/17/2011
1
Chương 2
THẨM QUYỀN BAN HÀNH VÀ CƠ
CẤU CHUNG CỦA VBPL
I.Thẩm quyền ban hành VBPL
1. Thẩm quyền ban hành VBQPPL
2. Thẩm quyền ban hành VB ADQPPL
8/17/2011
2
1. Văn bản QPPL:
- do CQNN ban hành hoặc phối hợp ban
hành theo thẩm quyền, hình thức, trình
tự, thủ tục.
- có quy tắc xử sự chung,
- có hiệu lực bắt buộc chung,
- được Nhà nước bảo đảm thực hiện
Văn bản ADQPPL
- Do CQNN hoặc cán bộ NN có thẩm quyền ban
hành; theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy
định;
- Không chứa QPPL mà áp dụng vào từng trường
hợp cụ thể
- Có hiệu lực một lần với đối tượng xác định
- Được NN đảm bảo thực hiện
8/17/2011
3
Xác định các hình thức VB sau:
1. QĐ của UBND tỉnh A quy định mức thu phí xây
dựng đường nông thôn.
2. NQ của HDND tỉnh bãi bỏ QĐ của UBND cùng

cấp.
3. QĐ của UBND về việc sửa đổi văn bản do mình
ban hành.
1. Thẩm quyền ban hành VBQPPL
- Thẩm quyền về hình thức
- Thẩm quyền về nội dung
8/17/2011
4
a. Thẩm quyền về hình thức
1. Quốc hội : Hiến pháp, luật, nghị quyết.
2. UBTVQH: Pháp lệnh, nghị quyết
3. Chủ tịch nước: Lệnh, quyết định
4. Chính phủ: Nghị định
5. TTCP: Quyết định
6. HĐTP TANDTC: Nghị quyết
7. Chánh án TANDTC: Thông tư
8. Viện trưởng VKSNDTC: Thông tư
9. Bộ trưởng, Thủ trưởng CQNB: Thông tư
10. Tổng Kiểm toán Nhà nước: Quyết định
8/17/2011
5
Nhóm văn bản liên tịch
11. Nghị quyết liên tịch
• UBTVQH - Cơ quan TU của các TC CT-XH
• Chính phủ - cơ quan TU của các TC CT-XH
12. Thông tư liên tịch
- Chánh án TANDTC - Viện trưởng VKSNDTC;
- Bộ trưởng, TTCQNB - CA TANDTC –VT
VKSNDTC.
- Bộ trưởng, TTCQNB với nhau

- Địa phương
13. Hội đồng nhân dân: Nghị quyết
14. UBND: Quyết định, chỉ thị
8/17/2011
6
b. Thẩm quyền về nội dung
- Xác định cơ quan có thẩm quyền ban
hành văn bản điều chỉnh những vấn đề
nào.
Luật của Quốc hội (Điều 11)
- quy định các vấn đề cơ bản thuộc lĩnh vực
kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh, tài
chính, tiền tệ, ngân sách, thuế, dân tộc, tôn
giáo, văn hoá, giáo dục, y tế, khoa học, công
nghệ, môi trường, đối ngoại;
- tổ chức và hoạt động của BMNN;
- chế độ công vụ, cán bộ, công chức;
- quyền và nghĩa vụ của công dân.
8/17/2011
7
- NQ của QH (Đ11)
- quyết định nhiệm vụ phát triển KT-XH;
- dự toán ngân sách NN và phân bổ ngân
sách trung ương; điều chỉnh và phê
chuẩn quyết toán ngân sách NN;
- quy định chế độ làm việc của QH,
UBTVQH, HĐDT, các UB của QH, Đoàn
ĐBQH, ĐBQH; *
- Phê chuẩn điều ước quốc tế;
- quyết định các vấn đề khác thuộc thẩm

quyền của QH.`
Pháp lệnh của UBTVQH (Đ 12)
- quy định những vấn đề được QH giao,
sau một thời gian thực hiện trình QH xem
xét, quyết định ban hành luật.
8/17/2011
8
Nghị quyết của UBTVQH
- giải thích Hiến pháp, luật, pháp lệnh;
- hướng dẫn hoạt động của HDND;
- quyết định tuyên bố tình trạng chiến
tranh, tổng động viên hoặc động viên
cục bộ;
- ban bố tình trạng khẩn cấp trong cả
nước hoặc ở từng địa phương
- quyết định những vấn đề khác thuộc
thẩm quyền của UBTVQH.
Lệnh, QĐ của CTN (Đ13)
- thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch
nước do Hiến pháp, luật, nghị quyết của QH,
pháp lệnh, nghị quyết của UBTVQH quy
định
8/17/2011
9
Nghị định của CP (Đ14)
1. Quy định chi tiết thi hành luật, nghị
quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị
quyết của UBTVQH, lệnh, quyết định của
Chủ tịch nước;
2. Quy định các biện pháp cụ thể để thực hiện:

- chính sách kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh,
tài chính, tiền tệ, ngân sách, thuế, dân tộc, tôn
giáo, văn hoá, giáo dục, y tế, khoa học, công
nghệ, môi trường, đối ngoại;
- chế độ công vụ, cán bộ, công chức, quyền, nghĩa
vụ của công dân;
- các vấn đề khác thuộc thẩm quyền quản lý, điều
hành của Chính phủ;
8/17/2011
10
3. Quy định nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức
bộ máy của các bộ, cơ quan ngang bộ,
cơ quan thuộc CP và các cơ quan khác
thuộc thẩm quyền của CP;
4. Quy định những vấn đề cần thiết nhưng
chưa đủ điều kiện xây dựng thành luật
hoặc pháp lệnh để đáp ứng yêu cầu
quản lý nhà nước, quản lý kinh tế, quản
lý xã hội. Việc ban hành nghị định này
phải được sự đồng ý của ỦBTVQH.
8/17/2011
11
QĐ của TTCP (Đ15)
1. Biện pháp lãnh đạo, điều hành hoạt động của
Chính phủ và hệ thống hành chính nhà nước từ
trung ương đến cơ sở; chế độ làm việc với các
thành viên CP, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố
trực thuộc trung ương và các vấn đề khác thuộc
thẩm quyền của TTCP;
.

QĐ của TTCP (Đ15)
 2. Biện pháp chỉ đạo, phối hợp hoạt động
của các thành viên CP; kiểm tra hoạt
động của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ
quan thuộc CP, UBND các cấp trong việc
thực hiện chủ trương, chính sách, pháp
luật của Nhà nước
8/17/2011
12
NQ của HĐTP TANDTC (Đ17)
- Nghị quyết của HĐTP TANDTC được ban
hành để hướng dẫn các Tòa án áp dụng
thống nhất pháp luật
Thông tư của CATANDTC (Đ18)
- thực hiện việc quản lý các TAND địa
phương và TA quân sự về tổ chức;
- quy định những vấn đề khác thuộc thẩm
quyền của Chánh án TANDTC.
8/17/2011
13
TT của Viện trưởng VKSNDTC
- quy định các biện pháp bảo đảm việc
thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của
VKSND địa phương, Viện kiểm sát quân
sự;
- quy định những vấn đề khác thuộc thẩm
quyền của Viện trưởng VKSNDTC.
Thông tư của Bộ trưởng, TTCQNB (Đ16)
1. Quy định chi tiết thi hành luật, NQ của QH, pháp
lệnh, nghị quyết của UBTVQH, lệnh, QD của Chủ tịch

nước, NĐ của CP, QĐ của TTCP;
2. Quy định về quy trình, quy chuẩn kỹ thuật, định
mức kinh tế - kỹ thuật của ngành, lĩnh vực do mình
phụ trách;
3. Quy định biện pháp để thực hiện chức năng quản
lý ngành, lĩnh vực do mình phụ trách và những vấn
đề khác do CP giao
8/17/2011
14
QĐ của Tổng Kiểm toán NN (Đ19)
- quy định, hướng dẫn các chuẩn mực kiểm
toán nhà nước;
- quy định cụ thể quy trình kiểm toán, hồ sơ
kiểm toán.
Văn bản QPPL liên tịch (Đ20)
+ Nghị quyết liên tịch:
* UBTVQH - Cơ quan TU của các TC CT-XH
* Chính phủ - cơ quan TU của các TC CT-XH
Nội dung: hướng dẫn thi hành những vấn đề khi
pháp luật quy định về việc tổ chức CT-XH đó tham gia
quản lý nhà nước
8/17/2011
15
Thông tư liên tịch
Nội dung: hướng dẫn thi hành văn bản
của cơ quan cấp trên có liên quan đến
chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các
Bộ/ cơ quan ngang bộ đó hoặc để hướng
dẫn việc áp dụng thống nhất trong hoạt
động tố tụng.

NQ của Hội đồng nhân dân.
a) Quyết định những chủ trương, chính sách, biện
pháp nhằm bảo đảm thi hành văn bản của cơ
quan nhà nước cấp trên;
b) Quyết định kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội,
ngân sách, quốc phòng, an ninh ở địa phương;
8/17/2011
16
NQ của HĐND
c) Quyết định biện pháp nhằm ổn định và nâng
cao đời sống của nhân dân, hoàn thành nhiệm
vụ cấp trên giao cho;
d) Quyết định những chủ trương, biện pháp có
tính chất đặc thù phù hợp với điều kiện phát
triển kinh tế - xã hội của địa phương nhằm
phát huy tiềm năng của địa phương, nhưng
không được trái với các VBQPPL của cơ quan
nhà nước cấp trên;
QĐ, CT của UBND
a) Để thi hành Hiến pháp, luật, văn bản của cơ
quan nhà nước cấp trên, NQ của HDND cùng
cấp về phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc
phòng, an ninh;
b) Để thực hiện chức năng quản lý nhà nước ở địa
phương và thực hiện các chính sách khác trên
địa bàn;
c) Văn bản của cơ quan NN cấp trên giao
8/17/2011
17
2. Thẩm quyền ban hành VB ADQPPL

- Không xác định trong cùng một văn bản.
- Xác định thẩm quyền thông qua VB quy định chức
năng nhiệm vụ của cơ quan ban hành và VB điều
chỉnh nội dung.
- Tất cả các cơ quan nhà nước đều có quyền ban
hành VB ADQPPL.
- Hình thức chủ yếu là Quyết định.
II. Cơ cấu chung của VBPL
+ Quốc hiệu và tiêu ngữ.
+ Tên cơ quan ban hành.
+ Số và ký hiệu.
+ Địa danh, ngày tháng năm
+ Tên văn bản
+ Trích yếu.
+ Nội dung
+ Chữ ký, đóng dấu.
+ Nơi nhận.
8/17/2011
18
1. Quốc hiệu, tiêu ngữ
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
 HOA KỲ - Chúng ta vững tin nơi Thượng Đế.
 LIÊN XÔ cũ (Vô sản trên toàn thế giới, hãy đoàn kết
lại).
 ANH Thượng đế và quyền chính đáng của tôi.
 PHÁP - Tự Do, Bình Đẳng, Bác ái
 ĐỨC -Thống Nhất, Quyền Luật và Tự Do).
 THỤY ĐIỂN - Tất cả cho Thụy Điển theo nhịp điệu
thời gian.

 THỤY SĨ Mỗi người cho mọi người, mọi người cho mỗi
người.
 ẤN ĐỘ Sự thật tất thắng.
 THỔ NHĨ KỲ An bình trong xứ sở, An bình ngoài biên
thùy.
 HY LẠP Sức mạnh của tôi là tình yêu dân tộc tôi. Tự
do hay là chết.
8/17/2011
19
2. Tên CQBHVB
 Tên CQBH văn bản ghi theo 1 trong 3
cách:
- Chỉ ghi tên CQ theo đúng QĐ thành lập
- Ghi tên CQ chủ quản trước tên CQBHVB
- Ghi nhiều tên CQ
3. Số, ký hiệu
Ví dụ: Số: 15/2010/QĐ-UBND
Số: 234/QĐ-TTg
Số: 120/ĐHL- TC
Số: 23/TB-NH.ACB
8/17/2011
20
4. Địa danh, ngày tháng năm
Ví dụ: Tp.HCM, ngày 09 tháng 02 năm
2010
5. Tên văn bản
QUYẾT ĐỊNH
NGHỊ QUYẾT
TỜ TRÌNH
BIÊN BẢN

8/17/2011
21
6. Trích yếu
Là một cụm từ ghi ngắn gọn, chính xác
nội dung chính của văn bản.
VD: Bổ nhiệm cán bộ
V/v thay đổi giờ làm việc
V/v chấn chỉnh tình trạng sử dụng
điện lãng phí
7. Căn cứ ban hành văn bản
- Là cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn để
minh chứng việc ban hành VB là hợp pháp
và hợp lý
8/17/2011
22
8. Nội dung văn bản
Có 2 cách trình bày:
- Điều khoản hóa
- Phân chia đề mục
2. Phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng
đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:
a) Điều khiển xe không có đủ đèn chiếu sáng,
đèn soi biển số, đèn báo hãm, đèn tín hiệu,
cần gạt nước, gương chiếu hậu, đồng hồ báo
áp lực hơi, đồng hồ báo tốc độ của xe hoặc có
những thứ đó nhưng không có tác dụng, không
đúng tiêu chuẩn thiết kế (nếu có quy định phải
có những thứ đó) hoặc lắp thêm đèn chiếu
sáng về phía sau xe;
b)…

8/17/2011
23
Phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng
đối với một trong các hành vi vi phạm sau đây:
a) Điều khiển xe không có một trong các thiết
bị sau: đèn chiếu sáng, đèn soi biển số, đèn
báo hãm, đèn tín hiệu, cần gạt nước, gương
chiếu hậu, đồng hồ báo áp lực hơi, đồng hồ báo
tốc độ của xe; hoặc có một trong các thiết bị đó
nhưng không có tác dụng, không đúng tiêu
chuẩn thiết kế (nếu có quy định phải có những
thiet bi đó); hoặc lắp thêm đèn chiếu sáng về
phía sau xe;
b)…
9. Dấu và chữ ký
- Ký: thay mặt, ký thay, ký thừa lệnh, ký
thừa ủy quyền, ký Quyền
- Chữ ký: ký đúng với mẫu đăng ký, không
ký mực đỏ, bút chì…
- Đóng dấu: trùm ¼ - 1/3 chữ ký (phần
đầu)
8/17/2011
24
10. Nơi nhận
Là nơi VB được chuyển đến để báo
cáo, kiểm tra, thi hành, phối hợp
thực hiện, lưu…
Biểu mẫu
8/17/2011
25

Các ví dụ
 Nghị quyết
 Quyết định QPPL
 Quyết định ADQPPL
 Quyết định bãi bỏ VBQPPL
 Chỉ thị
 Công văn
 Tờ trình
 Thông báo