Những nhà diễn thuyết tài ba nhất lịch sử và 21 bí mật: Phần 2

11
NGHỆTHUẬTTHỂHIỆNCỬCHỈ
Nhàlãnhđạotàigiỏinhấthànhđộngnhưnhữnggìđãnóivàbiếnlờinói
thànhhànhđộng.
—KHỔNGTỬ
Tháng8năm1964,WinstonChurchilllúcđóđangnằmtrêngiườngbệnhtại
bệnhviệnKingEdwardVIIởLnĐơn.TướngEisenhower,ngườivừatham
dựlễkỷniệmlầnthứ20ngàyđổbộvàobãibiểnNormardietạiPháp,đãđến
bêngiườngbệnhthămơng.Vịchínhkháchđángkính,đãbướcsangtuổi90,
imlặngkhiEisenhowerbướcvàophịngvàđưabàntayyếuớtnắmchặtlấy
bàntaycủaEisenhower.Haibàntaynắmchặtnhauởbêngiườngbệnh.
Khơngtừnàođượcthốtra–cảhailặnglẽchiasẻnhữngkýứctranhđấu
trongchiếntranhvàhịabình,vìnhữngnguntắcmàcảhaicùngtheođuổi.
Mườiphútđồnghồtrơiquatrongnlặng.Haiquốcgia,hainhàlãnhđạo,
haingườibạn.SauđóChurchillthảlỏngbàntayvàtừtừrakýhiệu“chiến
thắng”!
Eisenhowermắtnhạtnhịa,rờikhỏiphịngvànóivớiviênphụtá:
TơivừanóilờitạmbiệtvớiWinston,nhưngcậuđừngbaogiờnóichiatayvớilịngcanđảm.

Cửchỉbiểuđạtnhiềuhơnlờinói
Cửchỉđơikhilạibiểuđạtnhiềuhơnlờinói.KhơngphảiCalvinCoolidge(1),
màchínhvịTổngthốngkiệmlờicủaHoaKỳmớilàngườiđầutiên.George
Washingtonkhơngthíchphátbiểu.Ơnglớnlêndướicáibóngcủangườianh
cùngchakhácmẹ,Lawrence,màơngthầntượng.Lawrencetheohọctạimột
trườngnộitrúởAnh,sauđóđượctuyểnvàoHảiqnHồnggia.Ơngsởhữu
mọiưuđiểmcủamộtqơngngườiAnh.Georgethìngượclại.Ơngởlại
nơngtrạigiađìnhvớingườimẹgầnnhưmùchữ.
Georgecaokhoảng1,9mnămơng13tuổi.Ơngcódángvẻcủamộtngười
trưởngthành,nhưngsựngượngngùngvàlờinóivụngvềlạitráingượcvớivẻ
bềngồiđó.Dovậy,ơngquyếtđịnhmìnhsẽnóiítnhấtcóthể.
Ngườiđànơngtrầmlặngmạnhmẽ

VậynênWashingtonbắtđầuhọccách
dùnghànhđộngđểbiểuđạtsuynghĩcủa
mình.Bằngcáchnày,vềsauơngtrởthành

WASHINGTONHỌC
CÁCHDÙNGHÀNH
ĐỘNGĐỂBIỂU


mẫuhìnhcủa“ngườiđànơngtrầmlặngmạnh ĐẠTSUYNGHĨ
mẽ”.Vàothờiđiểmchuyểngiaocủathếkỷ
CỦAMÌNH.BẰNG
trước,OwenWisterđangviếtcuốntiểuthuyết CÁCHNÀY,VỀSAU
NgườiVirginia(TheVirginian),kểvềchàng
ƠNGTRỞTHÀNH
caobồivùngWyoming,Virginia.Tácphẩm
MẪUHÌNHCỦA
nàysauđóđãthuhútđượctrítưởngtượng
“NGƯỜIĐÀNƠNG
củanhữngnhàviếtkịchbảnphimđầutiên.
TRẦMLẶNGMẠNH
CácngơisaođiệnảnhsaunàynhưGary
MẼ”.
Cooper,JohnWaynevàClintEastwoodđều
đóngvaicácnhânvậtđượctạohìnhtheomẫucủaWashington.
Năm1781,Washingtonđãchothấysứcmạnhtrầmlặngcủamìnhkhi
chàotạmbiệtcácđồngđộitạiqnrượuFraunce,gầnphốWall,NewYork,
trướckhilênthuyềntrởvềMountVernon.
Tạiqnrượu,Washingtonkhơngbắttay,màthayvàođó,ơngdừnglại
trướctừngngười,nhìnchămchúvàomắtngườiđó,vàgậtđầu,rồichuyển

sangngườikếtiếp.Mộtsốngườiđãghilạitrongnhậtkýcủamìnhrằngđólà
khoảnhkhắcýnghĩanhấttrongcuộcđờihọ.Mộtcửchỉcóthểlàmộttínhiệu
từtâmhồnmàtừngữkhơngthểbiểuđạt.
LầnkếtiếphọđượcthấyWashingtonlàvàonăm1786,khiơngngănchặn
mộtcuộcnổidậychỉbằngmộthànhđộng.Trongmộtsântrạiởphíatâycách
Philadelphiakhoảng48km,cáccựuthànhviêncủaLụcqnLụcđịađãtập
trungđểđịitiềnlươngtrảchậm.Họđedọathựchiệntấncơngchốnglại
chínhphủtạiPhiladelphia.
WashingtonđithẳngtừMountVernontớiđóđểgặpmặtcáccựubinhnày.
Ơngcưỡimộtconngựamàutrắngvàxuốngngựatrongsânnigiacầm.
Đứngtrướcnhómcựubinh,vịtướnggiàrútramộtbảntunbốđãchuẩnbị
trướctrongáokhốc.Sauđó,ơngtìmkínhtrongtúi,lấynóravànói:
Thưacácqơng,tơiphảixinlỗivìchiếckính.Mắttơiđãtrởnêngiàyếu
khiphụcvụđấtnước.
Nhómcựubinhchưatừngnhìnthấyơngđeokínhtrướcđó.Mộtsốngười
đãkhóc.Saubảntunbốngắngọn,nhómcựubinhđãgiảitán.
Mườihainămsau,năm1798,TổngthốngWashingtonlúcđóđangcố
gắngduytrìtìnhtrạngtrunglậptrongcuộcchiếngiữaAnhvàPháp.Nhiều
ngườitạiquốcgianontrẻnày(HoaKỳlúcđó)vẫncịnbấtmãn(bấtmãnvới
Anh)vàmuốnủnghộchoPháp,đồngminhtrongcuộcChiếntranhCách
mạngtrướcđó.Mộtđêmnọ,mộtnhómgồm300ngườicógậyvàsúngtụtập
tớidinhTổngthốngtạiPhiladelphia.Khihọđếnnơi,Washingtonđãtớitrước
cửasổvànhìnvềphíanhómnổiloạnđangtiếntới.Ơngkhoanhtaytrước
ngực,làmchoánhmắtcủaơngngàycànglạnhlùng.


KhikẻcầmđầuđốimặtvớiWashingtonquamộttấmkínhcửasổ,hắnchỉ
dámnhìnvịTổngthốngđầyvẻkiênquyếtvàcoithườngnàymộtchútrồi
lỉnhđimất.Đámđơngcóvũtrangcũngbỏchạytheohắn.
Mộtlầnnữa,cửchỉlạithànhcơngkhingơnngữdườngnhưđãthấtbại.

Bậcthầyvềngơnngữcơthể
ViệcsosánhvịTổngthốngthứnhấtcủaHoaKỳtrongthếkỷ21vớivịTổng
thốngđầutiênvềtínhcáchvàsựtồnvẹn,cólẽmộtsốngườisẽcoiđâylàsự
hồđồ,chắcchắnlàvậy.Washingtonlàmộtchiếnbinhtìnhnguyện,cácghi
chépvềđờitưvàcơngviệccủaơngkhơngcómộtchútxuntạchaybóp
méonào.
Tuynhiên,giốngnhưWashington,BillClintonlàbậcthầyvềngơnngữcơ
thể.Đâylàbímậttrongcáchgiaotiếpđầymathuậtcủaơng.Ơngvượtqua
đượccácvụbêbốicóthểđánhđổbấtkỳai–vụWhitewater,vụbêbối
MonicaLewinsky,vụdànxếpgần1triệuđơlavớiPaulaJones,cáccáobuộc
cưỡnghiếpJuanitaBroderick,vụchothLincolnBedroom(phịngngủcho
kháchmờitạiNhàTrắng),vàtấtnhiên,vụbỏphiếucáobuộc.Hiểnnhiên,
nằmởhàngđầulàvụkhaitrừluậtsưtạiArkansas.
BillClintontồntạivàchiếnthắngnhờcáckỹnăngtuyệtvờibiểuhiệnrõ
sựthànhkhẩnvàcamkết.Ơngchiếnthắngnhờcáchnóichứkhơngphảinội
dunglờinói.
ClintonkhơngcócâunóinàođángnhớgiốngnhưRoosevelthay
Kennedy.NhữngvịTổngthốngđócóhàngchụccâunóiđượcghichéplại
trongcuốnCáctríchdẫnquenthuộccủaBartlett(Bartlett’sFamiliar
Quotations).ThậmchílàBush“cha”,ngườikhơngcótàihùngbiện,cũng
đượcnhớtớinhờ“mộtngànđiểmsáng”vàmột“quốcgiaâncầnvàhịanhã
hơn”(nhữngcụmtừxuấthiệndướingịibútcủaPeggyNoonan).
Tuynhiên,Clintonlạilànghệsĩbậcthầy
trongviệcsángtạovàthểhiệntínhiệucơthể.
Bằngngơnngữcơthể,ơngđãgắnkếtchặt
chẽvớingườiMỹ.Khovũkhícácbiểuđạtcơ
thểcủaơngbaogồmcáicắnmơilàmlóelên
chútthốngkhổ,ánhmắtnhìnlêntrầnnhàcho
thấysựsuyxétsâusắcvớimộtcâuhỏi,cái
siếtchặtcủahàmrăngđểbiểuthịquyếtđịnh,

vàcáiđậpmạnhtaylênbànbiểuthịquyếttâm
đầygiậndữ.Ơngcóthểthayđổitừmộtnụ
cườitươithànhthankhócchỉtrongvàigiây–
giốngnhươngtừnglàmkhingườitabắtgặp
cảnhơngmỉmcườibướcrakhỏinhàthờtrongnghilễtưởngniệmRon
BILLCLINTONTỒN
TẠIVÀCHIẾN
THẮNGNHỜCÁC
KỸNĂNGTUYỆT
VỜIBIỂUHIỆNRÕ
SỰTHÀNHKHẨN
VÀCAMKẾT.ƠNG
CHIẾNTHẮNGNHỜ
CÁCHNĨICHỨ
KHƠNGPHẢINỘI
DUNGNĨI.


Brown,bộtrưởngbộthươngmại,bịtainạntrongmộtvụđâmxe.
Thiêntàivềđộngtác
DùngườixemtiviquansátClintontraogiảithưởngchoEagleScoutstại
RoseGardenhayxuấthiệntronglớpvớicácsinhviênngườiMỹgốcPhitại
mộtngơitrườngởWashington,họthấyơngđầylịngtừbivàcamkếttậntâm
thơngquangơnngữcơthểvàkhnmặt.Ơngsẽơmmộtgiáoviênvàvỗvai
mộtđứatrẻ.Ơngsẽgậtđầuchấpthuậnmộtlờibìnhhoặcnghiêngđầucười
khúckhíchtrướcmộtcâubìnhluậnhómhỉnh.Sauđóơngsẽmởmiệngđầy
kinhngạckhinghekểvềthànhtích.
NhưngnếuơngởtrongphịngBầudụcđểtrịchuyệnquađàiphátthanh
hàngtuần,thìbàiphátbiểucủaơngsẽphásản.Ơngcầnaiđóởquanhmình
đểkếtnối,đểsửdụngnghệthuậtthểhiệnđộngtác.

Tựthúnhận
BillClintongiỏinhấtkhoảntrịchuyệnvớikhángiảvàngơnngữcơthểlà
mộtphầncủacuộchộithoạiđó.Cịnnhớlúcơngnóivớimộtkhángiảvềcác
bộtrưởngdađenkhơng?Ơngnóivớihọnhưthểđangtrongchươngtrìnhcủa
OprahWinfreyvậy.Trongphần“tựthúcánhân”,ơnglàđấngtốicao,và
độngtáccùngvớinétmặtcũngcủngcốthêmsựsámhốicủaơng.
Clintonlnchiếnthắngtrongcácphiênmộtchọimột.Nhưcựulãnhđạo
ĐảngCộnghịa,ngườiđãquenthuộcvớiClintonkhicảhaicịnlàlãnhđạo,
đãnóivớitơirằngơngphảirađisaukhibịchơikhămtrongcuộchọp,“như
thểtơiđãtìmđượcmộtngườibạnchícốtmàtháiđộ,ýkiếnvàgócnhìnđều
giốnghệtchínhmình”.
Gắnkếtthơngquangơnngữcơthể
Trongcáccuộchọpnhỏ,Clintonlncósứcthuyếtphục.Nhắclạinhé,
khơngphảinhữnggìơngấynóimàlàcáchthứcthựchiệnvềmặtvậtlýkhi
giaotiếpvớingườinghe–ánhmắtkiênđịnh,cáihấtđầu,hoặcbàntayđặt
trênvai.
Vớingơnngữcơthểnhưvậy,Clintonthểhiệnmộtphongcáchdễmếnvà
chânthành,khơngchỉvớikhángiảởRoseGardenhayphịngBầudục,màcả
khángiảxemtiviđangtheodõinhữngphiênhọptrongchươngtrìnhthờisự
tối.NgơnngữcơthểchínhlàsứcmạnhlàmtăngsốphiếubầuủnghộClinton.
CửchỉnổitiếngnhấtcủaClintonđượcsửdụngđểcủngcốchophátbiểu
đượcghichúvàtríchdẫnnhiềunhất.TạibuổihọpbáovàothángMộtnăm
1998,ơngđãchỉngóntaytrỏkhinóirằng:“Tơichưabaogiờlàmtìnhvới
ngườiđànbàđó”.
Ngóntayđãcủngcốđộtincậycủalờikhẳngđịnhđó,dùnólàdốitrá.Nó


chỉchứngminhmộtđiềurằngbiểuđạtbằngcơthểcósứcmạnhđếnthếnào.
Nhưngmộtngườiđiềuhànhkhơngnhấtthiếtphảicốgắngpháttriểnkhả
nănglãnhđạocủamìnhbằngcáchluyệntậptấtcảcácloạichuyểnđộngtay

vàmặt.Thựcra,nếubạnkhơngphảilàdiễnviênchunnghiệp,sửdụng
chúngchínhlàtựsát.Hãytậptrungvàochỉmộtđộngtáctrongmộtcuộchọp
haynóichuyện.
Ratínhiệuchínhxácvàođúngthờiđiểm
Mộtcửchỉcóthểlàtấtcảnhữnggìcầnthiếtđểlờinóicủabạnđượcchúý.
Nhiềunămtrước,vịchủtịchkiêmgiámđốcđiềuhànhcủamộtcơngtysản
xuấtbánhvừathựchiệnmộtvụđàmphánthànhcơngđểmualạimộttiệm
bánhliềnkềkhác,mộtthỏathuậnđảmbảolợinhuậnvàtăngtrưởnglớnhơn
trongtươnglai.Cácthànhviênhộiđồngquảntrị,biếttớivụsápnhậpđược
đềxuất,chămchúquansátkhiơngbướcvàophịnghộithảo,nhưngơng
khơngbiểuhiệngìtrênkhnmặt.Khingồixuốngghế,ơngdấungóntaycái
trỏlênvàmiệngơngnởmộtnụcườitươi.
MỘTCỬCHỈCĨ
THỂLÀTẤTCẢ
NHỮNGGÌCẦN
THIẾTĐỂLỜINĨI
CỦABẠNĐƯỢC
CHÚÝ.

Mộtcửchỉcóthểlàtấtcảnhữnggìcần
thiếtđểlờinóicủabạnđượcchúý.
Việctrìnhbàycácthơngtintàichínhcụ
thểsauđócủavịCEOnàykhơngcịnquan
trọngchútnàonữa.Ngóntaycáiđólàhình
ảnhthunhỏphongcáchlãnhđạocủaơng.Tín
hiệuđúngcịncóhiệuquảhơncảviệcnói

chuyện.
KíứctinhtếvềJackBenny,diễnviênhàivĩđại,làkhnmặtvơcảmkhi
ơngquaylạilúctêncướpnói:“Muốntiềnhaymạngsống?”

Sauvàigiây,Bennynói:“Tơiđangsuynghĩ,đangsuynghĩ.”
BạncịnnhớcáchJohnnyCarson(2)hướngánhmắtlêntrầnvớinụcười
bốirốiđókhơng?Đólàphảnứngkinhđiểncủaơngvớinhàtìnhdụchọcnhỏ
nhắnmànhiềutuổi,tiếnsĩRuthWestheimer,khibàgiảithíchvềbảnchấtcủa
mộtlầncựckhối.
Đơikhicửchỉđúngđắncịndiễnđạthùng
hồnhơntừngữ.

ĐƠIKHICỬCHỈ
ĐÚNGĐẮNCỊN
DIỄNĐẠTHÙNG
HỒNHƠNTỪNGỮ.

Đơikhiđộngtácđúngđắncịndiễnđạt
hùnghồnhơncảtừngữ.Tháng4/2000,
ThượngnghịsĩJohnMcCaintrởlạiViệt
Nam,nơiơngtừngbịbắtlàmtùbinh.Nơiđógiờlàviệnbảotàngtrưngbày
nhữngbứcảnhcủacáctùnhânvuivẻvàđangmỉmcười.McCainchỉvàobức


ảnhcủamộttùnhânđangcườitươi,gãicằmbằngngóngiữacủabàntay.
Khnmặtcủangườitùđócóthểđangmỉmcười,nhưngđộngtáccủaanhta
truyềnđạtđếnngườiMỹmộttháiđộhồntồnkhác.
RonaldReagantừngđánhbạiTổngthốngCarterbằngmộtđộngtáchồn
hảotrongcuộctranhluậnnăm1980.SaukhiCartercơngkíchơng,Reagan
thểhiệnkiểunghiêngđầuđộcquyềncủamìnhvàmỉmcườithốtlên:“Ơnglại
nhưthếrồi.”
Khibútchìsắchơnkiếm
TổngthốngEisenhowercócáchthểhiệnsựkhơnghàilịngmàkhơngnóitừ
nào.Vídụ,BộtrưởngNơngnghiệpBensontừngnổigiậnvìmộtchínhsách

ngoạigiaotrongcuộchọpnộicác.Vìvấnđềnàynằmngồichunmơncủa
vịbộtrưởng,nênTổngthốngbắtđầugõbútchìlênmặtbàn,vàrồinhănmặt
nhìnlêntrầnnhà.Bensonđãdừnglại.
ỞthờicủaEisenhower,hànhđộngtừng
đượcnhiềungườichúýdomộtngườiđồng
cấpcủaEisenhowerlàngườiNgathựchiện
trongChiếntranhlạnh,NikitaKhruschev.Tại
LiênHợpQuốc,khimộtđoạnvănkiệndàivề
việcviphạmnhânquyềncủaLiênXơđược
ĐạisứHenryCabotLodgenêucụthể,nhàlãnhđạoLiênXơđãcởigiàyvà
đậpnólênbàntrướcmặtơngta.Sauđó,ThủtướngAnh,HaroldMacMillan
lạnhlùnghỏi:“Chúngtơinênhiểulàgìđây?”
NHỮNGTÍNHIỆU
KHƠNGLỜICĨ
THỂGÂYÁMẢNH
LỚNHƠNCẢLỜI
NĨI.

Vàtiếpđólàđộngtácnổitiếngnhấttronglịchsử:PontiusPilaterửatay
saukhihộiđồngtốicaotunbốChúacótội.
Biểuđạtbằngcơthểthểhiệnnhiềuhơncảtừngữ.Nhữngtínhiệukhơng
lờicóthểgâyámảnhlớnhơncảlờinói.
Cácgiámđốcđiềuhànhcũngnhưchínhtrịgiacóthểhưởnglợitừviệcsử
dụngtốtkiếnthứcnày.Vídụ,mộtgiámđốcđiềuhànhhaydùngtẩuhútthuốc
ởmộtcơngtykhốngsảnhàngđầuđãtrởthànhmộtnhàđàmphánliênminh
nhờngơnngữcơthể.Ơngkhoanhtaythànhhìnhgiốngchiếclềuđểthểhiện
sựthíchthúvớimộtlờiđềnghị.Sauđó,ơngsẽchốngcằmđểchothấyơng
đangxemxétnó.Nếuhồinghi,ơngsẽkhoanhtaytrướcngực.Quyếtđịnhtừ
chốicuốicùngđượcđưarakhiơngđậptànthuốcrakhỏitẩu.Mặcdùơnglà
giámđốcđiềuhànhxếphạngcủanhómcơngty,ơngsẽđểngườikhácnóihầu

hếtthờigian.Nhưnglạilàtínhiệuđểhọphiêndịchđộngtáccủaơngthành
lờinói.
Mộtgiámđốcđiềuhànhkhácmàtơibiếttừngmởđầucuộchọpcơngty
bằngcáchtạohìnhngóntaynhưsúnglục,ngắmvàbắnbaphát.Sauđó,ơng


đưarabacáchđể“tiêudiệt”đốithủcạnhtranhchính:“bằnggiáthànhthấp
hơn”(ơngkéongóntaylàmhànhđộngbópcị),“bằngquảngbátốthơn”(ơng
làmlạiđộngtácđólầnnữa),“vàbằngchiếndịchquảngcáomới(vàlạigiật
ngóntrỏnhưkhẩusúnglụclầnnữa).
Tìmcáchbiểuđạtđúngđắn
Đơikhiviệcđặtrađúngvấnđềkhơngquantrọngbằngtìmracáchbiểuđạt
đúngđắn.Mộtnữđiềuhànhmuốnlàmtochuyệnchiphítheoquyđịnhcủa
chínhphủvớidoanhnghiệp.Trongcuộchọpsángcủahiệphộithươngmại,
bàmangtớibànhộinghịmộtđốnggiấytờlớnđượcbọcbằngdâycaosu.Sau
đóbàtađổuỵchtấtcảratrướcmặtmình.Saukhidừngmộtchút,bàtun
bố:
ĐâylàbảnsaocủatấtcảcácquyđịnhtừTàiliệuLiênbang.Mộtsốtrongđómâuthuẫnnhau,
nhưngchúngtaphảitnthủtấtcả.Đâylàcáckhoảnthuế,vấnđềkhơngphảilàtiềncủachúng
tamàlàthờigianvànhânlựccủachúngta.

CặptàiliệuhóađơncủaBen
BenjaminFranklin,triệuphútựthânđầutiêncủaMỹ,khơngcótàihùngbiện.
Thựcra,ơngthíchdùngcửchỉhơnlàtừngữ.Ơngtừngkhunmộtthương
giadỡbỏtấmbiển“JohnThompsonHatterlàmvàbánmũ,thanhtốnngay”.
Franklinsauđókhunrằng:“Thompsonnày,hãytreotấmbiểnmớicóhình
cáimũ”.
Franklinkhơngcùngđẳngcấpvớimộtngườiđàmphán,câuchuyệnsau
đâychothấyđiềuđó:
SaukhiCáchmạngMỹkếtthúc,ơngdẫnđầuđồnngoạigiaotớiParisđểthựchiệnmộthiệp

ướcvớiAnh.
NgườiMỹmuốntấtcảlãnhthổcủaAnhchotớihếtvùngMississippi,quyềnđánhbắtcángồi
khơiNewEnglandvàCanada,vàkhơngquấynhiễucáctàuthươngmạingồibiểnkhơi.
ĐâylàcuộcđàmphánkhókhănvìngườiAnhcóquyềnbỏlửngtìnhhuốngnày.Họcórấtít
lợiíchtrongviệcchínhthứccơngnhậnchínhphủHoaKỳnontrẻ.TuynhiênFranklinđãthành
cơngkhichốtđượcthỏathuậnvớiAnh.Nhưngtớithờiđiểmđặtbútkýhiệpước,vuaShelburne
đãngầnngạivàbỏrakhỏiphịngVịmtạiLansdowneHouseởLnĐơn.
“Chotơimộtphútthơi,”Franklinnói,“Trướctiênơngnênxửlýhóađơncủamình.”Và
Franklinchotayvàotúidulịchcủamình,lấyra–từngcáimột–hàngtrămghichépđượcphân
loạivềcácngơinhàbịtrưngdụng,cácnhàkhobịchiếm,chuồngtrạibịđốtcháy,cáctoaxebị
chiếmđoạtvàngựabịtịchthu.
Shelburnenhìnchúng,thởdàivàký,trongkhinói:“Ơngrấtkhóchơi,Franklin.”
Lãnhđạođơikhicầnnhiềuhơnlốinóidàidịng.Họđượcucầucầncáchànhđộngcóthể
thấyrõ.

Vớicáchbiểuđạtbằngcơthể,FranklinđãbuộcngườiAnhkýhiệpđịnh
cơngnhậnmườibathuộcđịađượctựdolàmộtquốcgia.


Lãnhđạođơikhicầnnhiềuhơnlốinóidài
dịng.Họđượcucầucầncáchànhđộngcó
thểthấyrõ.Hãychọnvàsửdụngnghệthuật
thểhiệnđộngtác.

LÃNHĐẠOĐƠIKHI
CẦNNHIỀUHƠN
LỐINĨIDÀIDỊNG.
HỌĐƯỢCUCẦU
CẦNCÁCHÀNH
ĐỘNGCĨTHỂ

THẤYRÕ.


12
NGHỆTHUẬTNHÌNBÀIDIỄNVĂNVÀĐỌC
Trướctiênanhtađọcbàidiễnthuyết,
Thứhaianhtađọcnórấttệ,
Cuốicùngthìviệcđọckhơngcịngiátrịgìnữa.
—WINSTONCHURCHILL
RonaldReaganlàchungiatruyềnthơngvĩđại,đúngkhơng?Thựcra,ơng
từngbịsathảikhinhậncơngviệctruyềnthơngđầutiêncủamình!
SaukhitốtnghiệpĐạihọcEurekaởIllinois,ơngđảmnhiệmcơngviệc
quảngcáotạimộtđàiphátthanhởIowa.Chắchẳnchấtgiọngnamtrungâm
vangvàkinhnghiệmdiễnxuấttạiđạihọcđãgiúpReaganthuyếtphụcơng
chủmới.Khilênsóng,Reaganthậmchícịnthểhiệnđượctínhcáchnồng
nhiệtvớilốinóichuyệnmạchlạcmàvuivẻ,nhẹnhàng.
Vậytạisaođàiphátthanhlạisathảiơng?Reaganđọcquảngcáorấttệ.
Nhữngngườiđăngquảngcáo,cácchủcửahàngkhơngthíchcáchđọccủa
Reagan.Chấtgiọngcủaơngkhơngcósựlinhhoạt.Ơngtỏravụngvềvà
nhàmchán.
Thờiđiểmđó,Đạikhủnghoảngkinhtếđangdiễnra,vàReaganthìthất
nghiệp.Ơngtrăntrởvàsuynghĩrấtnhiềutrongcănphịngtrọ.Reaganthích
cơngviệcởđàiphátthanhvàmuốnđượctrởlạilàmviệc.Vàrồiánhsáng
xuấthiệntrướcmắtơngkhigiảiphápđếntừ,TổngthốngRoosevelt,người
màơngthườnglắngnghecácbàiphátbiểutrênradio.ƠngbiếtRoosevelt
đangđọctừmộtvănbảnnàođó,nhưngnghevẫnrấtcótínhđàmthoạivà
đángtincậy!
ReaganluyệntậpbằngcáchthửđọcbàiphátbiểucủavịTổngthống.Ơng
pháthiệnrằng,nếuơngnhìnmộtkhổhoặcmộtcâungắn,sauđónhắclạimà
khơngcầnnhìn,ơngcóthểmơphỏngphongcáchtrơichảy,nhẹnhànggiống

nhưRoosevelt.Sựngắtqnggiữamỗilầnxemnộidungtrênmộttrangbáo
trướckhinóirađãgiúpơngbỏđisựcứngnhắc.Thựctế,nólạigiúpgiữđúng
âmđiệucủachínhRoosevelt.
ĐốivớiReagan,kỹthuậtnàykhơngmới.Ơngtừngdùngnókhithửgiọng
lấyvaitrongcácvởkịchtạitrườngđạihọc.Ơngcóđượcnhữngvaidiễntốt
nhấtnhờnhìnvàođạodiễnkhiđangđọclờithoại,điềumànhữngsinhviên
kháckhơnglàm.


Ghinhớrồihộithoạihóa
Sauđóơngdùngcáchnàyđểtậpđọcquảngcáotrênbáo.Ơngthườngnhìn
mộthoặchaidịng,rồiquaymặtvàotườngvà“hộithoạihóa”nộidungvừa
đọc.
KhibìnhluậnviênthếchỗReagantrướcđâychuyểnsangmộtđàiphát
thanhkhác,Reaganđãcóđượccơhộithứhai.Lầnnày,khiđọcquảngcáo,
ơngnhìnxuốngđểghinhớvàidịng(“CửahàngnhàBillđangcókhuyếnmãi
lớnchoxePontiac”),rồilấytaycheđimẩuquảngcáođó,vàhộithoạihóa
nộidungnhớđượcvàomicrơ.
SauđóReaganlạinhìnxuốngvàghinhớnộidungtiếptheo(“Saolại
khơng?Chỉvới200đơlabạnđãsởhữuchiếcPontiaccoupemớicoong”),và
lạihộithoạihóanộidungđóvàomicrơ.
Kỹthuậtmớinàygiúpơnggâyấntượngvớinhữngngườiđăngquảngcáo
quaphátthanh.Reaganđãkhámphárabímậtcủahaibậcthầyvềtruyền
thơngcủathờiđó:FranklinRooseveltvàWinstonChurchill.
Ởđâycóđơichúttrùnghợp,cảhaibậcthầynàyđềuđượcuốnnắnbởi
cùngmộtngười.KhơngnhiềungườibiếtđếncáitênBourkeCockrane,cho
dùlàsinhviênngànhlịchsửHoaKỳ.Tuynhiên,ngườinhậpcưNewYork
gốcIrelandnàylạilàluậtsưbiệnhộvĩđạinhấtHoaKỳ.Ơngchínhlàcốvấn
chohainhàlãnhđạovĩđạicủathếkỷ20.
BOURKE

COCKRANEĐÃ
HỒNTHIỆNNGHỆ
THUẬTĐỌCNHƯ
KHƠNGĐỌCMỘT
BÀIPHÁTBIỂU,
MỘTBÍMẬTMÀ
ƠNGTỪNGCHIA
SẺCHO
CHURCHILLVÀ
ROOSEVELT.

Cáctuyểntậphùngbiệnđềucóbàidiễn
thuyếtcủaCockrane.Ơngtừngbalầnlãnh
đạovậnđộngchínhtrịchoHộinghịTồn
quốccủaĐảngDânchủ.Tuynhiên,năm
1904,ơngrờibỏđảngcủamìnhvàchuyển
sangủnghộTheodoreRoosevelt.Churchill,
từnggặpơnglầnđầutiêntạiNewYorknăm
1905,gọiơnglà“ngườigâyảnhhướnglớn
nhấtvàduynhấttrongđờitơi”.

Năm1924,Cockranelúcđóđangnằmtrên
giườngbệnhđãucầuFranklinRoosevelt,
ngườimàơngbảohộ,thaymặtơngmangbài
phátbiểuđềcửchoThốngđốcAlSmithtạiHộinghịquốcgiacủaĐảngDân
chủ.“RakhỏigiườngbệnhđiFrank,vàhãylêntiếng”.
LờigiớithiệuhùnghồncủaSmith(“TơigửiđếncácbạnChiếnbinhhạnh
phúc…”)sauđólàbệphóngđemRooseveltđangbịbệnhbạiliệttrởlạiánh
đènsânkhấuquốcgia.
NghịsĩBourkeCockrane,ngườihọhàngxacủaEdmundBurke–nhà

hùngbiệntuyệtvờicủaQuốchộiHoaKỳ,đãhồnthiệnnghệthuậtđọcnhư
khơngđọc.ƠngđãchiasẻbímậtnàyvớiChurchillvàRoosevelt.
Đừngnóikhiđangnhìnxuống
Nguntắcthứnhấtcủathuyếttrìnhhiệuquả,Cockranetừngnóivớicả
ChurchillvàRooseveltnhưsau:
Khơngbaogiờ,khơngbaogiờvàkhơngbaogiờđượcphátbiểukhimắtbạnđangnhìnxuống.

Bạnđãbaogiờgiẫmlêndâydiệnvàlàmtuộtgiắccắm?Vâng,khinhìn
xuốngvànói,bạnđanglàmtuộtmốiliênhệgiữabàiphátbiểuvàngườinghe.
Bạnphảinhìnngườinghekhinóichuyệnvớihọ.
Mộtngườiđiềuhànhkinhdoanhbiếtcáchđọcvănbảnlàrấthiếm.Khơng
cógìđángngạcnhiêncả.Nhưngtơilạithấyngạcnhiênrằngrấtítchínhtrị
giadànhthờigianđểnắmđượcnghệthuậtnày–nhấtlàkhihọcótớihaibài
phátbiểu:bàiphátbiểuchuẩnmựccủahọmàhọthuộcnằmlịng,vàbàiphát
biểungườikhácchuẩnbịđểhọđọc.
JackKemp,ngườibạntừngứngcửchovịtríphóTổngthốngcủatơi,có
thểlàmngườinghesữngsờvớigiảipháp“thịtrườngtựdo”màơngđã-thửvà-thành-cơngnhưnglạivơcảmkhiđọcmộtvănbảnvềchủđềkhác.Ngược
lại,TedKennedy,HenryKissingervàWilliamF.BuckleyJr.lạiđượccoilà
nhữngchínhtrịgianổitiếng,nắmvữngnghệthuậtđọcbàiphátbiểutừmột
vănbản.
Cácnhàđiềuhànhkinhdoanhthườngnói
vớitơirằnghọphảiđọcbàiphátbiểu.Hầuhết
giámđốcđiềuhànhcủacácngânhàng,cơng
tybảohiểm,dược,dầumỏ,cáchãnghàng
khơngvàcáccơngtysảnxuấtmáybayđều
lậpluậnrằnghọbuộcphảiđọcbàiphátbiểu
củamìnhdotráchnhiệmvớicơngty.Cácluật
sưvềnhàđấtthườnggặpácmộngvìcácvị

CEOcủahọthườnghayphátbiểukhichưa
đượcchuẩnbị,khiếngiớibáochíthấyđược
sựvơcảmvàlịngthamcủahọ.Hoặctồitệhơn,vịCEOđócóthểphạmphải
saisótđángtiếcdẫntớimộtvụkiệncóthểtốntớimộttỉđơla.Mộtsailầm
tronglờinhậnxét“thuậnmiệng”cóthểdẫntớicúđậptaygiậndữcủaChú
Samdướihìnhthứcmộthànhđộngpháplýchốngđộcquyền.
KHINHÌNXUỐNG
VÀNĨI,BẠNĐANG
LÀMTUỘTMỐI
LIÊNHỆGIỮABÀI
PHÁTBIỂUVÀ
NGƯỜINGHE.BẠN
PHẢINHÌNNGƯỜI
NGHEKHINĨI
CHUYỆNVỚIHỌ.

Đểtránhnhữngsaisóthoặcsailầmnhưtrên,cáccơngtythườngcómột
nhómchunviếtbàiphátbiểu.Họthườngchuẩnbịtrướcmộtbộcácbài
phátbiểu,gửitớivănphịngluậtsưtrưởngđểsauđóđượcvịphóTổngthống


phátbiểuvềcácvấnđềxãhội.Khibạnbèvàngườithâncủacácvịlãnhđạo
doanhnghiệpngheơngtađọcbàiphátbiểuhồnchỉnh,họthấyngỡngàngvề
vịgiámđốcnày.Họthấyơngrấtmạnhmẽvàquyềnlựckhinóichuyệnriêng,
nhưnglạirấtlúngtúngkhiđứngtrướccơngchúng.
KhitưvấnchomộtCEO,tơilnquyđịnhphảiquayphimkhiơngtanói
chuyệnthânmậtvềcơngtyvàcácvấnđềkhókhănmàngànhcủaơngđang
gặpphải.Sauđó,tơighihìnhơngtađọcmộtbàiphátbiểuvềlãisuấtkinh
doanhhiệnnay.Sựtươngphảnrấtấntượng.VịCEOđótỏrarấtnăngđộng
khiđàmthoại,nhưnglạitỏralườibiếngkhiđọcbàiphátbiểu.

Thậmchíkhivịgiámđốcđócốgắngthêmchútsứcmạnhtronglờiphát
biểu,nónghecịngiảtạohơncảviệccóthểtinđược.Ơngtađangámchỉ
chúngta,chứkhơngphảinóivớichúngta.Nhịpphátbiểuqnhanhvàđều
đều,khơngcóvẻgìlàmộtcuộcđốithoạitựnhiên.
ALGoretừnggặpvấnđềnàykhicịnlà
phóTổngthống.Goredườngnhưchỉcóhai
chếđộtrongchiếchộpgiọngnóicủamình:
nóiđềuđềuvàgàothét!
Nhìn-Nghỉ-Nói
Giảiphápchoviệcđọckémhiệuquảlàlàm
theocáchcủaChurchill/Roosevelt/Reagan,
màtơigọilàkỹthuậtNhìn-Nghỉ-Nói.

VỊCEOĐĨTỎRA
RẤTNĂNGĐỘNG
KHIĐÀMTHOẠI,
NHƯNGLẠITỎRA
LƯỜIBIẾNGKHI
ĐỌCBÀIPHÁT
BIỂU.

Đểluyệntập,bạnhãychuẩnbịtờWallStreetJournal,vàchọnmộtbàixã
luậnhoặcmộtbàiphátbiểuquanđiểm.Sauđó,bốtrímộtbụcgiảngtạmthời
(kiểunhưđặtmộtchiếchộphoặcngănkéolêntrênbàn)vàđặtbàibáođólên
bụckhibạnchuẩnbịđọcbàiphátbiểu.
Hãynhìnxuốngvàghinhớthậtnhanhnộidungmàbạnnhìnđược.Ngẩn
đầulênvànghỉmộtchút.Sauđó,hãynhìncáiđènbànhoặcmộtđồvậtnào
đóởphíaxavàcoinónhưngườinghe,rồinói(hoặc“hộithoạihóa”)những
gìbạnvừaghinhớ.Sauđólạinhìnxuốngxemnộidungtiếptheo,ngẩngđầu
lênvànghỉ,vàlạinóitiếp.Nhìn,Nghỉ,Nói.

NếubạntừngthửNhìn-Nghỉ-Nói,bạnsẽnóiđiềumàmộtgiámđốc
điềuhànhtừngkểvớitơi“Humesnày,nhữnglầnnghỉkhitơingẩngđầulên
nói,vàsauđónhìnxuốngđểghinhớvàidịng,khiếntơicảmthấybấttiện.
Nókhiếnbàiphátbiểucủatơibịnhátgừng,vàviệcnghỉnàycóthểkhiếntơi
mấtkhángiả.Tâmtríhọsẽbịthứkháclơikéo”.
Nhầm!Chắcchắnrằngviệcnghỉsẽgiúpbạnđọcbàiphátbiểumộtcách
rànhmạchtrongkhivẫnnhìnthẳngvàomắtkhángiả.Nhưngsứcmạnhthật
sựcủanghỉnằmởviệcchophépngườinghecóthờigianđểlĩnhhộiđiềumà


bạnđangnói.
Nếuxecủabạntừnghếtxăngkhiđangđivàphảiđổxăngtừmộtcáichai
vàobình,bạnsẽhiểuvìsaocáiốnghẹpđólạiphunngượcxăngtrởlạihoặc
làmtrànrangồi.Tươngtựnhưvậy,ngườinghethườngkhơngchấpnhận
việcđọcmộtbàidiễnthuyết.Nókhơngchỉnhàmchánvìthiếungắtnghỉmà
cịnvìqnhiềuthơngtin.
Hãylắngnghemộtcuộchộithoạibấtkỳ.Đừngnóiliêntục,màhãycó
ngắtnghỉ.Nhữnglầnnghỉđósẽkhiếnbàiphátbiểugiốngnhưmộtcuộcđối
thoại.HãynghenhữngcuốnbăngghiâmcủaChurchill,Rooseveltvà
Reagan.Bàiphátbiểucủahọlncóngắtnghỉ.Hãythửnghebàiphátbiểu
củanhữngnhàhùngbiệnnhưnữnghịsĩBarbaraJordanhoặcTướngDouglas
MacArthur.Hãychúýtớicáchngắtnghỉcủahọ.Nótạorahiệuứngnhưmột
chínhkháchđangthảoluận.Thựcra,ngắtnghỉchínhlàcơngcụmạnhmẽ
nhấtkhibạnphátbiểu.
Vìvậy,hãythửbàitậpđọcđólầnnữa.
Hãynhìnxuốngvànhìnvàitừ.Ngẩngđầulênvànghỉmộtgiây.Sauđó
nóilạinộidungtheocáchcủabạn.
Tạisaophảinghỉsaukhingẩngđầulên?Vìhầuhếtdiễngiảđềubắtđầu
nóitrongkhingẩngđầulên.Việcngắtnghỉqlâukhiếnhọcảmthấylolắng
vàmuốnphátbiểuln.Thựcrakhingắtnghỉnhưvậy,bạnsẽkhiếnkhángiả

cóxuhướngnghĩrằngbạnđangnhìnvàocácghichúchứcthựcrakhơngđọc
bàiphátbiểu.
NGẮTNGHỈGIÚP
MỘTBÀIPHÁT
BIỂUGIỐNGNHƯ
MỘTCUỘCĐỐI
THOẠI.

Mộtlầnngắtnghỉcóthểdàiđằngđẵngđối
vớibạn,nhưngchỉlàmộtphầntriệugiâyđối
vớikhángiả–mộtphầntriệugiâyđólà“dấu
chấm”củacâu,làmgiatăngsựchờđợicủa
khángiảvàgiúpngườinghenắmbắtđượcnội
dung.

Liệungắtnghỉcógiảtạovàcứngnhắc?Liệunócóvẻnhưmộtlờinóigiả
tạo?Cóthểbạnvẫnnghĩvậy,nhưngkhángiảcủabạnlạithấybạnđangnói
giốngWinstonChurchill,FranklinRoosevelthoặcRonalReagan.
Khơnglúngtúngmàđángtincậy
Nếubạnvẫnkhơngtin,hãynhờaiđóghihìnhbạn,vàtựxemlạibảnthân.
Nhữnggiámđốcđiềuhànhmàtơihuấnluyệnlnngạcnhiênkhixemlại
hìnhảnhcủachínhmình.Sựngắtnghỉmàhọcảmthấylúngtúnglạikhiếnbài
phátbiểucủahọmangphongtháigiaotiếphơn.
Khinóichuyện,chúngtathườngdừnglạiđểtìmcáchbiểuđạtđúngđắn,


tổchứclạicácsuynghĩvàđịnhhìnhcâunóitiếptheo.
Khibạnđọcmộtbàiphátbiểumàkhơngngắtnghỉ,nósẽgiốngnhưbạn
đangđọcnộidungdongườikhácviết.Khicóngắtnghỉ,bạntỏrachânthành,
nhưthểbạnđangcốtìmkiếmtừngữđúngđắnđểbiểuđạtsuynghĩ.

HãythửlạikỹthuậtNhìn-Nghỉ-Nói.Nhìnxuống.Nhìnnộidungvăn
bản.Nhìnthẳnglên-vàNghỉ.SauđóNóilạinộidungmàbạnvừaghinhớ
trongđầu.Tiếptụcsửdụngkỹthuậtnàychotồnbộbàixãluậnhoặcbàibáo.
Banđầubạncóthểsẽnhớphảingẩnghẳn
đầulênvàngắtnghỉ,nhưngsauvàiphútphát
biểu,bạnsẽthấymìnhdầnbắtđầuphátbiểu
trướckhingẩnghẳnđầulên.
Đừnglo,cứtiếptụctậpluyện.
Thểchấtchứkhơngphảitinhthần

KHITẬPLUYỆN,
BẠNSẼTHẤYRẤT
DỄĐỂNHÌN-NGHỈNĨITRONGKHI
ĐỌCBÀIPHÁT
BIỂU.

KhitơidạykỹthuậtNhìn-Nghỉ-Nóichocácgiámđốcđiềuhành,bạncó
biếtaihọcphươngphápnàynhanhnhấtkhơng?Nhữngngườiđạt
MENSA(1)?Cácnhàkhoahọctênlửa?Haylàluậtsưhoặckỹsư?Thếcịn
pháinữvànamthìsao?Nhữngngườihướngnộithơngminhhaynhững
ngườihướngngoạithânthiện?
BẠNTỎRACHÂN
THÀNHKHINĨICĨ
NGẮTNGHỈ,NHƯ
THỂBẠNĐANGCỐ
TÌMNHỮNGTỪ
ĐÚNGĐẮNĐỂ
BIỂUĐẠTSUY
NGHĨ.

Câutrảlờilànhữngngười“haytậpthể
thao”–nóicáchkhác,nhữngngười(cảnam
vànữ)giỏicácmơnthểthaonhưchơigolf,
tennishaymộtmơnthểthaonàokhác.Kỹ
thuậtkhơngphảilàmộtkỹnăngvềtinhthần
màlàcủatayvàmắt.Cácphátthanhviên
thườngkhơngđượcchọnnhờtrítuệ,mànhờ
khảnăngcủahọkhiđọcvănbản.

Điềuđókhơngcónghĩabạnphảilàvận
độngviênbẩmsinhđểđọcmộtbàiphátbiểu.ThựcrakỹthuậtNhìn-NghỉNóitrongkhiđọcmộtbàiphátbiểucịndễhơnđixeđạp.Nếubạnchưatừng
chơigolfhaytennis,bạnsẽthấycúđánhmàmộtchungiadạychobạnban
đầurấtkỳlạ,nhưngcuốicùnglạitrởnênquenthuộcsaukhiluyệntập.
Tươngtựnhưvậy,bạnsẽthấysửdụngNhìn-Nghỉ-Nóirấtdễdàngsaukhi
luyệntậpđọcbàiphátbiểu.
Hãythửlàmbàitậpnàylầnnữa:
Nhìnxuốngvàđọcmộtdịng.
Nhìnlênvànghỉ.
Nóiranộidungđó.


Nhìnxuốngvàđọcdịngkhác.
Nhìnlênvànghỉ.
Nóiranộidungmới.

Nênnhớrằngngắtnghỉlàcơngcụchủyếukhiđọcmộtbàiphátbiểu.Nó
khơngchỉgiúpbạn“chụpảnhbằngmắt”nộidungphátbiểu,từngđoạnmột,
màcịngiúpkhángiảnắmrõhơnphátbiểucủabạn.
Đểthửkỹthuậtnày,hãyđọcđoạntríchdướiđâytrongbàiphátbiểu“Màn
sắt”củaChurchillnăm1946:

Bóngtốibaophủkhắpnơi
[nghỉ]
đểcuốicùngtỏasángbằngchiếnthắngcủaĐồngminh
[nghỉ]
TừStettinởvùngBaltic
tớiTriestevenbiểnĐịaTrungHải
[nghỉ]
Mộttấmmànsắtđãchephủtồnbộlụcđịanày.

HãyđọcmộtbàiphátbiểunhưReagan–vàđánhlừakhángiả.Thuậtlại
mộtlờinóinhưRoosevelt–vàthuyếtphụckhángiảcủabạn.


13
NGHỆTHUẬTTẠONHỊPNHƯLÀMTHƠ
Aicóthểbiếnvănxithànhthica?
—ALEXANDERPOPE
WinstonChurchilltừngcómộtbàiphátbiểuđượcchuẩnbịsẵn.Ơngliếcqua
nộidungvàhétlên:“Ailạiđểofvàtheởcuốicâuthếnày?”Churchillln
chorằngmộtbàiphátbiểuphảikhácbiệtvớimộtbàibáođượcđọcto,và
càngkhơngđượcphépviếttheophongcáchcủamộtbàibáo.
Mộtbàibáogiốngnhưmộttranggiấy.Nộidungphảikếtthúckhivừahết
chỗviết.Churchillsẽlậpluậnrằngmộtbàibáođượcviếtđểmắtđọc,nhưng
bàiphátbiểuđểchotainghe.
“Diễnvănlàthica”
Churchilltừngnói:
Mỗibàidiễnvănlàmộtthứthicakhơngcóngữđiệu,khơngthểđongđếm.

Vàkhiphátbiểutừmộtvănbản,Churchillmuốnđọcnónhưthểđang
ngâmmộtbàithơ.Churchillthựchiệnbàidiễnthuyết“Sựsụpđổcủanước

Pháp”trướcHạviệnvàongày4/6/1940.TácgialỗilạcA.P.Herbert,lúcđó
làthànhviêncủaNghịviện,đãmiêutảbàidiễnthuyếtcủaChurchill:
Tơichưabaogiờcảmthấyxúcđộngsâusắckhitớinhàhátvànhàthờ.Nhưngnhữngcâutừnổi
tiếngđóđãđivàolịchsửkhiơngđưachúngđếnvớidânchúng.

Dướiđâylàđoạntríchcủabàidiễnthuyếtnằmtrongtuyểntậpcácbài
diễnthuyếtđángnhớcủaChurchill.
CHURCHILLSẼLẬP
LUẬNRẰNGMỘT
BÀIBÁOĐƯỢC
VIẾTĐỂMẮTĐỌC,
NHƯNGBÀIPHÁT
BIỂUĐỂCHOTAI
NGHE.

ThứmàTướngWeygandgọilàCuộcchiếnnướcPhápđã
kếtthúc.TơichờđợiCuộcchiếnAnhsắpbắtđầu.Và
cuộcchiếnnàytùythuộcvàosựtồntạicủaThiênchúa
giáo.VànótùythuộcvàochínhngườiAnh,cùngvớisự
tồntạilâudàicủaĐếchếchúngta.Tồnbộsựdũngmãnh
vàsứcmạnhcủakẻthùphảisớmchuyểnthànhcủachúng
ta.Hitlerbiếtrằnghắnphảiđánhbạichúngtatạimảnhđất
nàyhoặcsẽthuacuộc.Nếuchúngtacóthểchốnglạihắn,
tồnbộchâuÂucóthểtựdovàcuộcsốngtrêntồnthế
giớicóthểbướctiếptrênnhữngđỉnhcaotrànngậpánh
nắng.Nhưngnếuchúngtathấtbại,thìtồnthếgiới,kểcảMỹ,tấtcảnhữngngườichúngtabiết
vàquantâm,sẽchìmtrongđịangụccủakỷngunđentốimới,nhiềutaihọahơn,lâudàihơn,
bằngthứánhsángkhoahọclầmlạc.Dovậy,chúngta,hãynắmlấynghĩavụcủamình,vàtự
kiềmchếmìnhrằng,nếuVươngquốcAnhvàKhốithịnhvượngchungtồntạimộtnghìnnăm,

ngườitasẽnói:“Đâylàthờicựcthịnhcủahọ”.

GiờhãynhìnvàovănbảnthựcsựmàtừđóChurchillđọclênkhiphát
biểutạiHạviện.
ThứmàtướngWeygandgọi
làCuộcchiếnnướcPhápđãkếtthúc.
TơichờđợiCuộcchiếnAnh
sắpbắtđầu.
Vàcuộcchiếnnày
tùythuộcvàosựtồntạicủaThiênChúagiáo.
VànótùythuộcvàochínhngườiAnh,
cùngvớisựtồntạilâudàicủaĐếchếchúngta.
Tồnbộsựdũngmãnhvàsứcmạnhcủakẻ
thủphảisớmchuyểnthànhcủachúngta.
Hitlerbiếtrằng
hắnphảiđánhbạichúngtatạimảnhđấtnày
hoặcsẽthuacuộc.
Nếuchúngtacóthểchốnglạihắn,
tồnbộchâuÂucóthểtựdo
vàcuộcsốngtrêntồnthếgiới
cóthểbướctiếptrênnhữngđỉnhcaotrànngậpánhnắng.
Nhưngnếuchúngtathấtbại,
thìtồnthếgiới,
kểcảMỹ,
tấtcảnhữngngườichúngtabiếtvàquantâm,
sẽchìmtrongđịangụccủakỷngunđentốimới
nhiềutaihọahơn,lâudàihơn,
bằngthứánhsángkhoahọclầmlạc.
Dovậy,chúngtahãynắmlấynghĩavụcủamình,

vàsựkiềmchếmìnhrằng,
nếuVươngquốcAnhvàKhốithịnhvượngchung
tồntạimộtnghìnnăm,
ngườitasẽnói
“Đâylàthờicựcthịnhcủahọ”.

Biếnphátbiểuthànhthica
Churchillbiếtbímậtcủanghệthuậttạonhịp.
Nếuphátbiểulàvănxi,kỹthuậtcụmnốicụmsẽbiếnnóthànhthica.


Hãynhìnvàobàiphátbiểumànhàthơ
CarlSandburggọilà“bàithơcủangườiMỹvĩ
đại”:“BàiphátbiểuGettysburg”,đượcghi
nhớvàtríchdẫnnhiềunhấttronglịchsử.

NẾUPHÁTBIỂULÀ
VĂNXI,KỸ
THUẬTCỤMNỐI
CỤMSẼBIẾNNĨ
THÀNHTHICA.

Ngày19/11/1993,kỷniệmlầnthứ130của
bàidiễnvăn,tơiđượcđềnghịphátbiểulạinó
trênbậcthềmcủađàitưởngniệmLincolnởWashington.WinstonChurchill
II,khigiớithiệutơi,nóirằngchaơngđãgọibàidiễnvănđólà“thểhiệnuy
nghiêmtốicaotheongơnngữcủaShakespeare”.
ĐoạntríchdẫncủatơiđượcphụtrợbởibàibiểudiễncộnghưởngThe
BattleHymnoftheRepublic(1)bởiĐạisứAlanKeyes.Keyes,mộtnhàhùng
biệnkhơngcógìnổibật,sauđóđãnóivớitơirằngơngchưabaogiờnghe

mộtbàiphátbiểunàohayhơnnhưvậy.Bímậtnằmởcáchmàtơisắpxếpnội
dungvănbảntrướcmặt.
Támmươibảynămtrước
chaơngchúngtasinhratrênlụcđịanày
mộtquốcgiamới
hìnhthànhtrongtựdo
vàtrọnvẹnvớilờitunbố
rằngmọingườiđềusinhrabìnhđẳng.
Giờchúngtathamgiavàomộtcuộcnộichiếnlớn
quyếtđịnhxem
quốcgianàyhaybấtkỳquốcgianào
cónhậnthứcvàtậntâm
cóthểchịuđựng.
Chúngtađãgặpnhautrênchiếntrườnglớntrongcuộcchiếnđó.
Chúngtađếnđểhiếndângsốphậncuộcchiếnđó
nhưlànơiannghỉcuốicùng
chonhữngngườiđãhisinh
đểquốcgianàycóthểsốngmãi.
Hồntồnphùhợpvàđúngđắnrằngchúngtanênlàmnhưvậy.
Nhưngởnghĩarộnglớnhơn,
chúngtakhơngthểtậntâm–
chúngtakhơngthểdânghiến–
chúngtakhơngthểthầnthánhhóavùngđấtnày.
Nhữngngườidũngcảm,sốngvàchết,
nhữngngườiđãđấutranhnơiđây
đãdânghiếnnó


xahơnsứcmạnhyếuớtcủachúngta
dùíthaynhiều.

Thếgiớinàysẽghichéprấtít
hoặctừlâuqnlãng
điềuchúngtanóiởđây,
nhưngkhơngthểnàoqn
nhữnggìhọđãlàm.
Làvìđểchúngtasống
hơnlàđượcghidanhởnơiđây
chomộtcơngviệcchưahồnthành,
thứmàhọtừngchiếnđấunơiđây
chođếngiờvẫnrấtcaothượng.
Chúngtanêncốnghiến
chonhiệmvụcaocảhơntrướcmắt,
từnhữngngườiđãhisinhanhdũng
chúngtacóđượcsựsùngkính
vìđiềumà
họđãđưaratiêuchícuốicùngcủalịngsùngkính
rằngchúngtanơiđâyrấtquyếttâm
rằngnhữngsựhisinhđósẽkhơngvơích
rằngquốcgianàytrongvịngtayChúa
sẽtáisinhtựdo
vàchínhquyền
củadân
dodân
vàvìdânđó
sẽkhơngbiếnmấtkhỏitráiđất.

Hãytrìnhbàymộtcáchrõràng
Khinhìnvàocáchtrìnhbàycáccụmtừ,hãyđánhdấunhữngtừsongsongsẽ
xuấthiện.
hìnhthànhtrongtựdovà

cốnghiếnchotunbố

Chúýgiaiđiệuthơcủachữ“V”.
Forthosewhogavetheirlivesthatthisnationmightlive
(Chonhữngngườiđãhisinhđểquốcgianàycóthểsốngmãi)


Hãylắngngheâmđiệutrongnhữngđoạnsongsongnày.
chúngtakhơngthểtậntâm
chúngtakhơngthểdânghiến

Hãychúýcáchmàcáctừlặpâmkhiếnbạnchúý.
sẽghichéprấtít
hoặctừlâuqnlãng

Hãyxemkhoảngcáchcủacáccụmgiớitừsongsonggiúpngâmxướng
bàiphátbiểunhưthếnào:
củadân
dodân
vàvìdân

Ngunlýđánhmáy
Mộtbàiphátbiểubấtkỳ,dùngắnhaydài–lờigiớithiệuhayphátbiểucủa
phịngthươngmại,thơngcáobáochí,lờiđộngviêntrongtổchức–hãygõ
nộidungphátbiểuvàphânchiachúngthànhcáccụmnhỏ.
“MỘTBÀIPHÁT
BIỂUBẤTKỲ,DÙ
NGẮNHAYDÀI,
BẠNĐỀUPHẢIGÕ
NỘIDUNGPHÁT

BIỂUVÀPHÂN
CHIATHÀNHCÁC
CỤMNHỎ.”

SinhviêncủatơitạiĐạihọcPennsylvania
vàNamColoradođượchọccácnguntắc
đánhmáyvănbảncủamình.
•Nếuchủngữcủabạnđứngtrướcvịngữ,đừngchiacách
chúng.
•Khimộtgiớitừnốitiếpsauđốitượngcủanó,đừngchia
rẽhaibên!
•Khơngbaogiờkếtthúcdịngbằng“a”hoặc“the”.
•Khigặpcâunhiềuđoạn,hãynhớngắtnghỉ.

MộtgiaithoạikhácvềChurchillchothấytầmquantrọngcủaviệcchấm
câuphùhợp:
ChurchilltừngxemquamộtbàiphátbiểutrongcuộchọpnộicácmàthưkýđốingoạiAnthony
Edenđãchuẩnbịsẵntrênbànchoơng.
“Đâylàbàiphátbiểutồi,Anthony,”Churchilnhậnxét.
“Saongàilạinóivậy?”Edentrảlời.“Chắcchắnlàngàikhơngthểđọcngược,thưaTổng
thống!”
“Tơinóivậy,”Churchilltrảlời,“vìcóqnhiềudấuchấmphẩymàkhơngcógạchngang”.


Churchillchorằngkhiphátbiểutrựctiếp,
mộtdấuchấmphẩylàcấmkỵ–trongkhidấu
gạchngangphùhợpvớigiaiđiệucủaphát
biểuhoặcnóichuyện,khiếnnógiốngđối
thoạihơn.
Hãykiểmtraphầnmởđầubàiphátbiểu

nhậmchứccủaKennedynăm1961vàxem
cáchmàChurchillcóthểápdụngđểbiếnnó
thànhkhoảngcáchcủanghệthuậttạonhịp.

CHURCHILLCHO
RẰNGKHIPHÁT
BIỂUTRỰCTIẾP,
MỘTDẤUCHẤM
PHẨYLÀCẤMKỴ–
TRONGKHIDẤU
GẠCHNGANGPHÙ
HỢPVỚIGIAIĐIỆU
CỦAPHÁTBIỂU
HOẶCNĨI
CHUYỆN.

Hơmnaychúngtakhơngkỷniệmchiếnthắngcủamột
đảngmàkỷniệmsựtựdotượngtrưngchokếtthúcvà
cũnglàkhởiđầu,đổimớiđángkểcũngnhưthayđổi.Tơitunthệnhậmchứctrướccácbạnvà
Đấngtồnnăngcùnglờithềmàtổtiênchúngtađãcamkếthơnmộttrămnămqua.Thếgiới
ngàynayrấtkhác.Đểmộtngườinắmtrongtaysứcmạnhxóabỏmọihìnhthứcđóinghèovàmọi
hìnhthứcsốngcủaconngười.Vàvớiniềmtincáchmạngmàtổtiênchúngtađấutranhvẫncịn
làvấnđềtrêntồncầu.

Giờhãyđưanộidungnàyvàonghệthuậttạonhịpnhưlàmthơ,vàngắt
chúngtheocáchđúngđắntrênmộttrangđánhmáy.Đâykhơngphảilàđột
phávềkhoahọcmàchỉlàviệcthơngthường.Hãyxemviệcngắtdịngtrơng
như:
Hơmnaychúngtakhơngkỷniệm
chiếnthắngcủamộtđảng

màkỷniệmsựtựdo
tượngtrưngchokếtthúc
vàcũnglàkhởiđầu,
đổimớiđángkểcũngnhưthayđổi.
TơitunthệnhậmchứctrướccácbạnvàĐấngtồnnăng
cùnglờithề
màtổtiênchúngtađãcamkết
hơnmộttrămnămqua.
Thếgiớingàynayrấtkhác.
Đểmộtngườinắmtrongtay
sứcmạnhxóabỏmọihìnhthứcđóinghèo
vàmọihìnhthứcsốngcủaconngười.
Vàvớiniềmtincáchmạng
màtổtiênchúngtađấutranh
vẫncịnlàvấnđềtrêntồncầu.

Churchilltừngnóimộtbàiphátbiểulà“bàithơkhơngcóvầnđiệu”.Lễ


nhậmchứccủaKennedylàbằngchứngchođiềunày.
NhưnghãynhìnvàocáchtrìnhbàymộtphầnphátbiểukháccủaKennedy
mangđếnchấtthơnộitại–nhịpđiệu,vầnđiệuvàđiệpâm–giốngnhưmột
chiếcbútđánhdấu.
Hãyđểmọiquốcgiađềubiết,
dùhọmuốnchúngtamạnhhayyếu
rằngchúngtasẽbằngmọigiá,
chịumọigánhnặng,
hỗtrợbấtkỳngườibạnnào,
chốnglạimọikẻthù,
đảmbảosựtồntại

vàthànhcơngcủatựdo.

Tấtnhiên,khơngaitrongcácbạncóvẻnhưsẽcóbàiphátbiểunhậm
chức,nhưngcácbạnsẽphảigiớithiệu,phátbiểutraogiải,hoặcgiảithíchđề
nghịkinhdoanh.Bạnsẽcócơhộinângcaokhảnăngphátbiểuvớicácyếutố
thica,nhưtơitừnglàmvớilờigiớithiệumàtơiviếtchoElizabethDole(2).
“Elizabeth.”Mộtcáitênvươnggiả!
HãynhớvềNữhồngElizabethĐệnhất–
vịvuavĩđạinhấtcủathờiPhụchưng.
Làngườicùngtênvớibà,
ElizabethDoleđãđiềuhànhrấtmạnhmẽ
trongcáclĩnhvựccủachínhphủ,
BộLaođộngvàGiaothơngvậntải.
NhưngElizabethlàmộtchấtthơ
cũnglàmộtcáitênvươnggiả.
HãynhớvềnữthisĩngườiAnhvĩđạinhất,
ElizabethBarrettBrowning,
ngườitừngviếtnhữngtừvĩnhcửunày:
“Emuchàngđếnnhườngnào?
Hãyđểembàytỏ.”
Vậyđấy,ElizabethDolechothấy
nỗibuồncủathisĩ
tâmhồncủangườiSamarita
vàtráitimnhântừ
theocáchmàbàđáplạinhữngthiếuthốn
củanhữngnạnnhânbịlũlụt,
bãolốctànphá


vàdịchhạchhồnhhành.

Cuốicùng,hãynhớtớiElizabethCadyStanton,
cánhchimtiênphongvĩđạinhất
vìnữquyền.
Vâng,trongsựnghiệpcủamình,ElizabethDole
từnglàluậtsư,
cốvấncủaNhàTrắng,
thànhviênnộicác,
ChủtịchHộichữThậpđỏHoaKỳ
làbiểutượngđángngưỡngmộ,
thúcđẩycạnhtranh,
khơinguồncảmhứng
chomọiphụnữ
vàcảnamgiới.
TơixingiớithiệumộtngườiMỹvĩđại
ngườilãnhđạo
vớitrítuệ,
tàinăng,
vàtráitim–
ElizabethDole.

Giờbạnthấyxuốngdịngsẽgiúpbạnđọcdễdànghơnvàngườinghetiếp
thulờinóicủabạndễdànghơnnhưthếnàorồiđó.
Hãynhìnvàobàiphátbiểutronglễtraogiảimàtơichuẩnbịchongười
dẫnchươngtrìnhkhiđọctêngiớithiệuCalRipken,Jr–ngơisaocủađội
Oriole.Hãychúýxemcáchxuốngdịnggiúpbàiphátbiểucủangườidẫn
chươngtrìnhthànhthica.
Bóngchàylàmơnthểthaothốngkê
vàkỷlụccủamọikỷlục
thuộcvềCal–
Ngườithiđấunhiềutrậnliêntụcnhất!

Mộtchiếncơng
củathànhtíchđivàosửthi,
củatầmvócanhhùng,
củanhữngconsốkỳdiệu
Sứcchịuđựngcủaanhvẫncịnlàmộtbímật–
mộtcộinguồnsứcmạnh–
củangườiconsinhratạiAberdeen,
mộtthịtrấnnhỏtạivịnhChesapeake.


TấtcảchúngtatạiMarylandđềubiếtrằng
sơngSusquehannađổvàovịnhđó.
Nhưngbạncóbiếtnóbắtnguồntừđâukhơng?
NókhởinguồntừngoạiơNewYork
mộtnhánhcủamộtconsuốinhỏ–
xivàidặmtừCooperstown.
Bạnthấyđó,cảcuộcđờiCalRipken
đượcnướcnidưỡng.
TừĐàiDanhvọng.
Tơixingiớithiệuconngườihuyềnthoại
đãsinhravàlớnlên,CalRipken.

Hãyđểbốcụcgiúpbạnchúý
Xinnhắclại,việcbốtrígiúpcáctừvàcụmtừquantrọngtácđộngtrựctiếp
tớimắtbạn.Bạnsẽkhơngphảidánmắtvàovănbản.
Mộtbằngchứngkhácvềsứcmạnhcủanghệthuậttrìnhbàyphùhợp,hãy
chúýnhữngnhậnxétngắnmàtơisoạnthảochomộtchủtịchngânhàng
tronglễkỷniệm50nămthànhlập:
NhưAbrahamLincolntừngnói,
“Bamươilămnămtrước

MahlonThatcherđãmangtớithànhphốnày
“Mộtngânhàng.”
TơinhắctớiLincoln
vìcâuchuyệnvềLincolnbắtđầutừcửahàngrauquảcủaơng
Vìơngtừngđibộkhoảng10kmđểtrảlạibốnxu
Vâng,nhàsánglậpcủachúngta,MahlonThatcher,
cũngđượcbiếtđếnnhờsựthânthiệnvàdịchvụcủaơng.
Mộtngàynọ,mộtkháchhàng–mộtngườinơngdân–
cólốpxebịxìhơi
ngaycạnhngânhàng.
Ơngtanhìnvàođốnghànhlý.
Chảcócáilốpsắtnào.
Sauđó,mộtơnggiàvớimáiđầuhói,tóchoarâm,
vàmặcmộtchiếcáocủathợgỗ,
nhậnthấytìnhtrạngkhókhăncủaanhtavànói:
“Tơicómộtcáitrongxe.Anhlấynóđi”
“Ơngkhơngcầnnósao?”

XINNHẮCLẠI,
VIỆCBỐTRÍGIÚP
CÁCTỪVÀCỤM
TỪQUANTRỌNG
TÁCĐỘNGTRỰC
TIẾPTỚIMẮTBẠN.
BẠNSẼKHƠNG
PHẢIDÁNMẮT
VÀOVĂNBẢN.


Ngườinơngdânbuồnbãhỏi.

“Cóchứ,chỉcầnơngtrảlạinóchongânhàngvàongàymailàđược.
Ngườiđànơngđólàmđúngnhưđãhẹn.
Ngàyhơmsau,ơngtahỏinhânviêngiaodịch:
“Cóngườigáccổngởđâykhơng?”
“Chúngtơikhơngcógáccổng,”
câutrảlờikèmtheovẻkhóhiểu.
“Ơngcóthểmơtảngườiđókhơng?”
Nhânviênbánhànghỏi.
“À,ơngtagiàrồi,
hơihóimộtchút,
tócđãngảmàu”.
Ồ,đólàngàiThatcher.
Ơngấylàchủtịch.
Vàbốnmươinămsau,
dịchvụcủangânhàngnàylnthânthiện
vàlàdịchvụđiểnhình.
MahlonThatcherđãmấtnhiềunămtrước,
nhưngtruyềnthốngđótớingàynayvẫncịn
tạingânhàngnày.

Churchill,nhưtơitừngđềcậptrongcuốnChurchill:Diễngiảcủathếkỷ
(Churchill:SpeakeroftheCentury),đãkhámphárabímậttrongviệcthayđổi
cáchtrìnhbàycổđiểnthànhmộthìnhthứcgiốngnhưthica.
Sinhviênnóivớitơirằngcáchtrìnhbàybàinóitheocácđoạnlàlời
khunhữudụngnhấtmàhọhọcđượctừlớphọcNgơnngữlãnhđạocủatơi.
Mộtsinhviêntừngnói:
GiáosưHumesnày,nógiúptơitậptrungvàothựctếrằngđâylàmộtbàiphátbiểumàtơiphải
phátbiểubằnglờinói–rằngtơikhơngthểchỉviếtranộidungvàđọctonólên.

HãythayđổilốitrìnhbàytheocáchcủaChurchill.Trìnhbàycácnộidung

nhưmộtlãnhđạo,vàtrơngbạnsẽgiốngnhưvậy.