10 nguyên tắc ăn uống lành mạnh cho người cao tuổi
Bước vào giai đoạn lão hoá, hệ tiêu hoá của người già thường kém, nên dễ chán
ăn, từ đó ảnh hưởng tới sức khoẻ. Dưới đây là 10 nguyên tắc ăn uống lành mạnh
để người cao tuổi có thể duy trì được sức khoẻ tốt.
1. Ưu tiên các loại rau và hoa quả
Rau xanh và hoa quả là những loại thực phẩm không thể thiếu trong chế độ dinh
dưỡng của người cao tuổi. Hàm lượng chất xơ cao trong các loại rau xanh giúp hệ
tiêu hoá hoạt động dễ dàng hơn. Ngoài ra, các loại vitamin, khoáng chất và các
axit hữu cơ có tác dụng kích thích sự thèm ăn và duy trì sự cân bằng các hooc-môn
trong cơ thể.
2. Chia làm nhiều bữa nhỏ
Sự bài tiết dịch vị trong dạ dày ở cơ thể người cao tuổi thường giảm đi, vì thế việc
hấp thụ các chất như can-xi, sắt cũng trở nên kém hơn và quá trình tiêu hoá thức
ăn cũng dài hơn.
Việc chia nhỏ các bữa ăn trong ngày giúp làm giảm “áp lực” cho dạ dày và giúp
hệ tiêu hoá hoạt động dễ dàng hơn. Vì thế, người cao tuổi nên chia 3 bữa ăn chính
trong ngày thành 4 – 5 bữa nhỏ, đồng thời khoảng cách giữa các bữa ăn nên đều
nhau và đúng giờ.
Đối với những người mắc bệnh tiểu đường, việc chia nhỏ bữa ăn hàng ngày càng
quan trọng hơn vì các bữa chính không được bổ sung đủ lượng gluxit. Các bữa ăn
phụ trong ngày sẽ đảm bảo các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.
3. Chú ý hơn tới chất lượng bữa ăn
Chất lượng bữa ăn không đồng nhất với số tiền bỏ ra. Những thực phẩm giàu dinh
dưỡng như: sữa, trứng, các chế phẩm từ đậu nành… rất tốt cho người cao tuổi.
Ngoài ra, người già nên hạn chế ăn thịt, tăng cường ăn cá, chế biến thức ăn theo
cách hấp hoặc luộc để đảm bảo hàm lượng các vitamin và khoáng chất được giữ
lại nhiều nhất trong thực phẩm, tránh xa các loại đồ ăn chiên rán chứa nhiều dầu
mỡ.
Hàm lượng đường trong rau xanh và hoa quả giúp làm giảm nguy cơ mắc bệnh
tiểu đường và tim mạch. Nên hạn chế ăn các loại đường tinh chế.
4. Đa dạng hoá các loại thực phẩm
Không có loại thực phẩm đa chức năng có thể cung cấp đủ các chất dinh dưỡng
cho cơ thể hàng ngày, vì vậy cần đa dạng hoá các loại thực phẩm trong bữa ăn. Sự
đa dạng hoá đợc thể hiện ở việc kết hợp một cách khoa học giữa các nhóm thực
phẩm như: tinh bột, chất béo, chất xơ, chất đạm… hay sự kết hợp giữa khối lượng
và màu sắc thực phẩm.
5. Đồ ăn cần có độ mềm
Do khả năng tiêu hoá và hấp thụ thức ăn kém khi về già nên bữa ăn của người cao
tuổi cần có độ mềm thích hợp. Thức ăn nên chế biến theo phương pháp hấp, luộc,
hầm hoặc kho. Việc lựa chọn thực phẩm cũng cần chú ý tránh chọn các thực phẩm
có kết cấu thô hoặc cứng. Các loại thịt mềm, thịt cá, sữa hoặc trứng là thức ăn tốt
nhất cho người già.
6. Nên ăn nhạt
Ăn mặn có thể gây nên nhiều loại bệnh nguy hiểm như: tim mạch, huyết áp… Vì
thế, người cao tuổi cần ăn nhạt. Các nhà khoa học khuyên người cao tuổi nên ăn
không quá 6gram muối/ngày. Thực đơn lý tưởng cho người già hàng ngày là: 150-
250g ngũ cốc và tinh bột, 100g thịt nạc, cá hoặc tôm, 50g đậu và cá chế phẩm từ
đậu, 300g rau xanh, 250g hoa quả tươi, 250ml sữa, 30g dầu ăn, 6g muối, 25g
đường và lượng 2000ml nước.
7. Nên ăn chậm
Các bữa ăn của người già thường diễn ra với “tốc độ’ chậm hơn. Điều này đặc biệt
tốt cho hệ tiêu hoá và việc hấp thụ các chất dinh dưỡng trong các món ăn.
Việc ăn chậm cũng giúp nước bọt tiết ra nhiều hơn, làm mềm thức ăn, có ích cho
quá trình nuốt thức ăn. Không những thế, nước bọt còn có chất Immunoglobulin
giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể và muccus protein có nhiệm vụ bảo vệ
niêm mạc dạ dày.
8. Chú ý đến không gian ăn uống
Màu sắc bắt mắt, mùi vịt thơm ngon và sự khéo léo trong cách trình bày món ăn
có tác dụng rất lớn trong việc kích thích vị giác ăn uống cho người cao tuổi, giúp
họ ăn nhiều hơn và ngon miệng hơn.
Ngoài ra, cũng cần chú ý đến sự yên tĩnh, sạch sẽ của phòng ăn.
9. Uống nhiều nước
Nước lọc, nước khoáng, nước ép hoa quả, các loại trà như: trà xanh, trà hoa cúc…
đều là những loại nước tốt cho sức khoẻ của người già.
Việc tăng cường nước cho cơ thể cũng giúp làm chậm quá trình lão hoá của các tế
bào trong cơ thể, nhất là các tế bào da, từ đó giúp cân bằng độ ẩm, ngăn chặn hiện
tượng nhăn da ở người cao tuổi. Nước còn rất tốt cho hoạt động của thận và có thể
làm giảm hiện tượng táo bón và các rối loạn của quá trình trao đổi chất cho cơ thể.
Không nên chờ khi khát mới uống nước. Hãy chủ động uống đủ lượng nước mà cơ
thể cần.
10. Hạn chế ăn đồ lạnh
Nhiệt độ thích hợp cho đồ ăn bằng chính nhiệt độ của cơ thể. Điều này giúp các
thức tiêu hoá dễ dàng sau khi vào cơ thể. Các món ăn lạnh có thể dẫn đến một số
vấn đề về đường ruột.