Tài liệu Dinh dưỡng hợp lý cho người cao tuổi pptx

Dinh dưỡng hợp lý cho
người cao tuổi

Bên cạnh những bệnh lý thường thấy của tuổi già, vấn đề rối loạn liên quan
đến dinh dưỡng không hợp lý cũng rất hay xảy ra. Ở người trung niên và
người cao tuổi, một chế độ ăn uống cân bằng cũng quan trọng như uống
thuốc.
Vì sao người cao tuổi ăn uống kém?
Càng nhiều tuổi hoạt động co bóp, tiêu hoá thực phẩm càng giảm; các chức năng
về vị giác, khứu giác cũng giảm, dẫn đến giảm cảm giác thưởng thức bữa ăn. Thêm
vào đó, việc mắc các bệnh lý về răng miệng, mất răng: ảnh hưởng nhiều đến việc
nhai, nuốt cũng như tiết nước bọt, dẫn đến mất cảm giác ngon khi ăn. Không
những vậy, các bệnh lý và thuốc dùng trị bệnh cũng ảnh hưởng rất nhiều đến việc
ăn uống của người cao tuổi.
Việc sống đơn độc, không có người san sẻ, cảm giác bị là người thừa trong nhà dễ
khiến người cao tuổi bị tổn thương tâm lý, dẫn đến tình trạng ăn qua loa cho xong
bữa hoặc bỏ ăn khi có bất đồng với con cháu.
Người cao tuổi ít vận động, ngồi, nằm một chỗ nhiều, dẫn đến giảm cảm giác thèm
ăn.

Ảnh minh họa (nguồn Internet)
Dinh dưỡng hợp lý
Nhu cầu năng lượng: Nhu cầu năng lượng của người cao tuổi giảm so với lúc còn
trẻ. Như vậy, cần giảm bớt nhằm tránh tăng gánh nặng cho dạ dày và hệ tiêu hoá
phải làm việc quá sức. Cũng tránh ăn dư thừa dẫn đến thừa cân, tích tụ mỡ, là
nguyên nhân của các bệnh mạn tính không lây.
Nhu cầu chất bột đường: Trong khẩu phần ăn hàng ngày, nên chọn lựa những thực
phẩm có chỉ số đường huyết thấp như bún, phở, gạo lứt, gạo xát không quá trắng,

khoai củ giàu chất xơ, hoặc các loại bánh mì làm từ các loại ngũ cốc nguyên hạt…
Nên hạn chế dùng các loại đường dễ hấp thu có trong các loại nước ngọt có gas,
bánh kẹo
Nhu cầu về chất đạm: Ở người cao tuổi, quá trình tiêu hoá và hấp thu chất đạm bị
suy giảm. Do vậy một bữa ăn giàu chất đạm (nhiều thịt gia cầm, hải sản, trứng…)
sẽ gây khó tiêu hoặc rối loạn tiêu hoá. Tốt nhất người già nên ăn cân đối các loại
thịt. Hạn chế ăn thịt đỏ, thịt lẫn mỡ mà nên thay bằng cá, vì chất đạm từ cá dễ tiêu
hoá hơn và có chứa một số axit béo cần thiết. Đậu phụ, sữa đậu nành, đậu Hà Lan,
đậu cô ve cũng là những thực phẩm cung cấp chất đạm tốt, dễ tiêu hóa, thay cho
thịt gia cầm.
Nhu cầu chất béo: Để tránh thúc đẩy tình trạng rối loạn mỡ máu, trong bữa ăn
hàng ngày, người già nên hạn chế dùng mỡ động vật (trừ mỡ cá), thịt mỡ, nội tạng
động vật, bơ vì chứa nhiều chất béo no và cholesterol không tốt cho tim mạch. Nên
sử dụng dầu thực vật trong chế biến thức ăn. Cũng nên hạn chế ăn thức ăn dạng
rán, xào hoặc thức ăn nhanh như gà rán, hambuger vì chứa nhiều chất béo, dễ gây
khó tiêu. Nên ăn thêm mỡ cá (cá hú, cá tra, cá bông lau…) mỗi tuần ít nhất hai lần,
nhằm cung cấp một số axit béo cần thiết mà cơ thể không tổng hợp được như
omega-3, omega-6.
Nhu cầu chất khoáng, vitamin và chất xơ: Người cao tuổi trong bữa ăn hàng ngày
nên ăn nhiều rau, củ có màu sậm (khoảng 200 - 250g rau/ngày), hoa quả ít ngọt
như thanh long (khoảng 150g/ngày) nhằm cung cấp chất xơ chống táo bón và một
số vitamin (A, C, E…) cũng như các chất chống lão hoá cần cho cơ thể. Việc bổ
sung canxi phòng ngừa loãng xương cũng cần lưu ý. Một đến hai cốc sữa (không
đường, không hoặc ít béo) và ăn sữa chua hàng ngày cũng rất cần thiết, có lợi cho
quá trình tiêu hoá.
Khi ăn, người cao tuổi cần tránh ăn quá no. Thực phẩm nên nấu nhừ, dễ nhai, dễ
nuốt.
BS.Bạch Mai