1
CHƯƠNG II
ChÝnh phñ víi vai trß ph©n bæ nguån lùc
nh»m n©ng cao hiÖu qña kinh tÕ
2
CHƯƠNG II
B n d ng th t b i cố ạ ấ ạ ơ b n c a th trả ủ ị ư ng:ờ
1. c quy n.Độ ề
2. Ngo i ng.ạ ứ
3. H ng hoá công c ng.à ộ
4. Thông tin không đ i x ngố ứ
3
Thất bại thị trường?
Những trường hợp mà thị trường
cạnh tranh không thể sản xuất ra
hàng hóa và dịch vụ ở mức như xã
hội mong muốn.
4
Câu hỏi kiểm chứng
♦
T i sao chúng l i ạ ạ đư c g i l th t b i c a th trợ ọ à ấ ạ ủ ị ư ng ?ờ
♦
Th t b i ấ ạ đó đã gây ra h u qu nhậ ả ư th n o ế à đ i v i n n kinh ố ớ ề
t ?ế
♦
Chính ph c n ph i l m gì ủ ầ ả à đ kh c ph c h u qu do th t ể ắ ụ ậ ả ấ
b i ạ đó gây ra?
5
1. Độc quyền
♦
1.1. §éc quyÒn th êng.
♦
1.2. §éc quyÒn tù nhiªn.
6
1.1 §éc quyÒn th êng
1.1.1. nh ngh aĐị ĩ
1.1.2. Nguyên nhân xu t hi n ấ ệ đ c quy n.ộ ề
1.1.3. T n th t phúc l i do ổ ấ ợ đ c quy n thộ ề ư ng gây raờ .
1.1.3. Các gi i pháp can thi p c a chính phả ệ ủ ủ
7
1.1.1. Định nghĩa
Đ c quy n thộ ề ư ng ờ l tr ng thái th trà ạ ị ư ng ch có ờ ỉ
duy nh t m t ngấ ộ ư i bán, v sờ à nả xu t ra sấ nả ph m ẩ
không có lo i h ng hóa n o thay th g n g i.ạ à à ế ầ ũ
8
1.1.2. Nguyên nhân xuất
hiện độc quyền.
♦
L k t qà ế aủ c a quá tranh c nh tranhủ ạ .
♦
Do đư c chính ph nhợ ủ ư ng quy n khai thác th ợ ề ị
trư ng.ờ
♦
Do ch ế đ b n quy n ộ ả ề đ i v i phát minh, sáng ch ố ớ ế
v s h u trí tu .à ở ữ ệ
♦
Do s h u ở ữ đư c m t ngu n l c ợ ộ ồ ự đ c bi t.ặ ệ
♦
Do có kh n nả ă g gi mả giá th nh khi m r ng sà ở ộ nả
xu tấ
9
1.1.3. Tổn thất phỳc lợi do
Độc quyền thường
C
B
MR D = MB
Hình 2.1: Độc quyền thường
P
P
1
P
0
P2
A
MC
0 Q
1
Q
0
Q
AC
E
ABC: Tổn thất
phúc lợi
P
1
BEP
2
: lợi
nhuận độc
quyền
10
1.1.3. Các giải pháp can
thiệp của chính phủ
M c tiêu can thi p.ụ ệ
Gi i phápả
6
11
Mục tiêu can thiệp.
♦
a m c s n l ng v m c t i u hóa phúc l i Đư ứ ả ượ ề ứ ố ư ợ
xã h i.ộ
♦
Kh ng ch ph n l i nhu n c a nh c quy nố ế ầ ợ ậ ủ à độ ề
12
Giải pháp
♦
Ban h nh lu t pháp v chính sách ch ng à ậ à ố đ c ộ
quy nề
♦
S h u nh nở ữ à ư cớ i v i c quy nđố ớ độ ề
♦
Ki m soát giá cể ả
♦
Đánh thuế
13
Thảo luận
♦
Gi i pháp n o l t i u?ả à à ố ư
♦
u nh c i m c a t ng gi i pháp?ư ượ đ ể ủ ừ ả
14
1.2. Độc quyền tự nhiên
1.2.1. nh ngh aĐị ĩ
1.2.26 Sù phi hiÖu qu¶ cña ®éc quyÒn tù nhiªn khi ch a bÞ
®iÒu tiÕt
1.2.3. C¸c chiÕn l îc ®iÒu tiÕt ®éc quyÒn tù nhiªn cña chÝnh
phñ
15
1.2.1. Định nghĩa
L t nh tr ng trong à ỡ ạ đó các y u t h m ch a trong quá tr nh ế ố à ứ ỡ
s n xu t ả ấ đã cho phép hãng có th liên t c gi m chi phí s n ể ụ ả ả
xu t khi qui mô s n xu t m r ng, do ấ ả ấ ở ộ đó đã d n ẫ đ n cách t ế ổ
ch c s n xu t hi u q a nh t l ch thông qua m t hãng duy ứ ả ấ ệ ủ ấ à ỉ ộ
nh tấ
.
16
1.2.2 Sự phi hiệu quả của độc
quyền tự nhiên khi chưa bị điều tiết
MC
$
0 Q
1
Q
2
Q
0
Q
DMR
P
0
A
N
AC
B
P
2
F
E
G
P
1
Hình 2.2: Độc quyền tự nhiên
M
I
17
1.2.3. Các chiến lược điều tiết độc
quyền tự nhiên của chính phủ
♦
Đ nh giá b ng chi phí trung bị ằ nhỡ
♦
Đ nh giá b ng chi phí biên c ng v i m t khoị ằ ộ ớ ộ nả thu ế
khoán
♦
Đ nh giá hai ph nị ầ
18
Định giá bằng chi phí
trung bỡnh
u Ư
- Lo¹i bá ® îc hoµn toµn lîi nhuËn siªu ng¹ch cña h·ng ®éc
quyÒn
Nh c:ượ
- Khó xác nh chi phí trung bình c a hãng Q đị ủ Đ
- VÉn ch a ®¹t tíi møc sl îng hiÖu qu vả à gây tæn thÊt FLXH .
19
Định giá bằng chi phí biên cộng
với một khoản thuế khoán
♦
u:Ư
Hi u qu trong vi c t m c tiêu ệ ả ệ đạ ụ
♦
Nh c:ượ
Khó áp d ng thu khoán: ụ ế không công b ngằ
20
Định giá hai phần
♦
Ph n c nh v b ng nhau = Pầ ố đị à ằ 0N
♦
Ph n thay i theo m c s d ngầ đổ ứ ử ụ
= OPo (= MC)
♦
Ví d c th : Thuê bao i n tho i c nhụ ụ ể đ ệ ạ ố đị
21
Bài tập ví dụ
♦
B i t p 1 cu i ch ng 2à ậ ố ươ
♦
B sung: so sánh v i tr ng h p c a ng nh Vi n ổ ớ ườ ợ ủ à ễ
thông Vi t namệ
22
2. Ngoại ứng.
2.16666666KH I NI M V Á Ệ À Đ C Ặ ĐI MỂ
2.26666666 NGO I NG TIÊU C CẠ Ứ Ự
2.36666666 NGO I NG T CH C CẠ Ứ Í Ự
23
2.1 KHÁI NIỆM VÀ
ĐẶC ĐIỂM
♦
KH I NI MÁ Ệ
♦
V D V PHÕN LO IỚ Ụ À Ạ
♦
Đ C Ặ ĐI M CỂ A NGO I NGỦ Ạ Ứ
24
KHÁI NIỆM
Khi h nh à đ ng c a m t ộ ủ ộ đ i tố ư ng (có th l cá nhân ợ ể à
ho c hãng) có ặ nhả hư ng tr c ti p ở ự ế đ n phúc l i c a ế ợ ủ
m t ộ đ i tố ư ng khác, nhợ ưng nh ngữ nhả hư ng ở đó l i ạ
không đư c phợ nả ánh trong giá cả th trị ư ng thờ i nh ả
hư ng ở đó đư c g i l các ợ ọ à ngo i ng ạ ứ
25
Ví dụ và phân loại
♦
Ví d : ụ
Phân lo i:ạ
- Ngo i ng tích c cạ ứ ự
- Ngo i ng tiêu c cạ ứ ự