Chương 2: Các quá trình lên men
2.1. Quá trình lên men rượu
2.2. Quá trình lên men lactic
2.3. Quá trình lên men propionic
2.4. Quá trình lên men butyric và axeton -
butanol
2.5. Quá trình lên men axetic
2.6. Quá trình lên men xitric
2.7. Một số quá trình lên men khác
2.1.1. Cơ chế của quá trình lên men
rượu
÷
CH
3
COCOOH
CH
3
CHOC
2
H
5
OH
NAD
NADH
2
CO
2
EMP
Glucoza
A. pyruvic
C
6
H
12
O
6
Aldehyt axetic
Rượu etylic
Quá trình hô hấp kỵ khí (yếm khí): Chất nhận hydro
cuối cùng là aldehyt axetic (một trong những sản
phẩm hữu cơ trung gian)
Thời kỳ cảm ứng: glyxeraldehyt-3P glyxerin-3P
glyxerin
* Thời kỳ tĩnh: Aldehyt axetic rượu etylic
Phương trình Neuberg 1:
Glucoza + 2ADP + 2P
vc
2 Etanol + 2 CO
2
+ 2 ATP
2.1.1. Cơ chế của quá trình lên men
rượu
NaHSO
3
Na
2
CO
3
÷
Axit axetic Ruợu etylic
Glucoza
Axit pyruvic
Axetaldehyt
CO
2
Glyxeraldehyt 3P
EMP
H
3
PO
4
Glyxerin
Axetalsunfonat natri
CH
3
CHOHSO
3
Na
Phương trình Neuberg 2:
Glucoza Glyxerin + axetalsufonat natri + CO
2
Phương trình Neuberg 3:
2Glucoza + H
2
O Etanol + Axetic + 2 Glyxerin + 2
CO
2
2.1.2. Vi sinh vật lên men rượu
!"#
$%
!"&'
!"#
()'*': !"#$%
& '()*+ ,-"./0#1#
234356
+,-
- !"./ 789:;2<"17=
>
?÷@
?
7 5AB(8C!/62D/6E
''0'0
- !"'1/ 789:;2*F"G7=
>
÷?
?
7 ;2/H8C4H5H2H ''0
2030
2.1.2. Vi sinh vật lên men rượu
$%
''#IJKL*4HMH/B*HNH
!"#$%"%
&"'(
"#)%
4050*IJOPMQRPLS
!"#$%"%
&"'(
"#)%
TRHMU>R#89V'I8C35A
-2W
6!"&'
7'87'9 XMW
5AB(8C!&/V
2.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới quá trình lên
men rượu
6!:;
>(A(22I#89#$NHYNH#89
#' 5HHNH 2HNH #89
HNH+(22/62#89HHNH
Z!#V#89GC@÷?[ 8C!÷?[ 8C
4H
÷[ /H\÷[
Z!#V#89[]I#^,A_;2
6<
`1,+*F2,GI
'
,
-
(
,
'
-
.
(-"'(
"
`1,+F,GI
'
,
-
(
,
-
("'(
"/
2.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng tới quá trình lên
men rượu
66!:;
RA_U!3!#V8C#^5:6a
bH(22'(*c?
?
75H
Z!#V8CO[IF,A_;2÷\[
6=2>
6?!;
@
2.1.4. Ứng dụng của quá trình lên men rượu
=@"':
=@"5
=6@"0,2
==@"5AB
\
=@"':
!:
d^#89ILHeBfg;2 >?÷
@
?
7
@÷[!
>/VIZ'5h,HiHiH2jjjb*k3
#89,12HBN*2 8$6KO2H43
H2
PU#895lHH52Im"/<Bfg;
2
PU,125nI`89o5p?[[0a;2
?÷[H÷@[2H
PUb*kq43FA'+I>b*k/r
7
÷[H?÷[2H543HM*
?
=@"':
>"o#U
R'#.s1lkp58c
7U#8C65(-2(bH2p,fH1
70,A_U#8C!#V!H
70,A_,F/'
C'D&E"/
=@"5
m;2GI
@O
?
7@÷3*MU#89@÷
[Bp@÷[#V!÷
[
m;2WI
?O
?
7GW7=
o#U8$4U
Z(22I
=@"5
RA_;2H8,'t66a
5,p
7*a#op#892HNH38E*
7U#8C!#V!(#U
70,A_U#8C65(-2(H
>"o#U9H
70,A_"($2
70,A_,F/'
C'D&E"/
=6@"02
Lên men chính: 0
Lên men phụ 2HHI 10%0
1
=6@"02
C'D&E"8FGHIJ9
7U#8C!#V#897=
H
7U#8C!#Vu=
H??2
70,A_"H<5*B6HBMv/H*
$
70,A_kb*HB2H
>G4<16:+#V,6HH
(
w#.s6*FpMM8xW
==@"5A1
Z(22oI
m;28C;2H8C7=
432V5p($2
2345678
y
70,A_;2(,'H
y
":o#Ut6/AtA
y
70,A_G12+#V,6HI
y
70,A_U#8C65(-2(H
y
7U#8CHB
y
70a"H18$$2
2.2.1. Cơ chế của quá trình lên men
K'':1
K'3L1
C
6
H
12
O
6
Glucoza
EMP
NAD
CH
3
COCOOH
Axit pyruvic
NADH
2
NADNADH
2
CH
3
CHOHCOOH
Axit lactic
C
6
H
12
O
6
2 CH
3
CHOHCOOH + Q (Kc)
2.2.1. Cơ chế của quá trình lên men
K'3L1
7
=
7
7=7==z7
7==z7
=z7=
@
2.2.2. Vi khuẩn lên men lactic
()'M'
>VEmH/HHH
6I ,- : ,- h M3 ,F #'
q
`#a25gISH2z ,'"/3fF,'
M #V ' ( )* + ,{ ,G 4 F ,G ; 2
#89 #$ #89 #' #" #H 5p ,' ; 2 /V 43
6B"!#V#89÷?[ *;#/+
41(58cHBH2HB434H2
÷ >
?÷?
?
7
\
2.2.2. Vi khuẩn lên men lactic
Giống
Đặc điểm tế bào
Dạng lên men
Hình dạng Kiểu xắp xếp
7 7q `!
1 7 7q PU
%
9.:.: 7
u
>
`!
1
9.;.;
| 7q
`!
PU
<=
9
R6H >H*#o mH43HB
+,-
?
%I%0%0%
I
OZ028H+>
?
7I
OZ028H(2>
?
?
7I00
1I}BHO8C*437=
>
?÷?
?
7
HbH5lH→MHB*HB 101
1I
OTR;2#aI10 1>
OTR;2MUI101
2.2.2. Vi khuẩn lên men lactic
2.2.3. Ứng dụng của quá trình lên men
lactic
jjjjuAB(HBH
jjjjXMWF/F5lH
jjjjKpHHtA
jjjj~H_H5i
6@"''
KpHHHB
PU;2
m;2
d^#89 >/V Z*;+
,6
>
F
>6,FbH7Hu=
}BH
u=
?T,-I1
>01
0
O |6 ; 2I ÷ ?
?
7
÷3*/o57H=
7H7=
?[
OPMUH÷[2p
HBHH+5(?÷?[
54<8C#89;H
O TH . bH HB HI 5A
B( /6 ,• 8< A ,6
#! V U 6€ M 2'
5A B( 5$ 4
V2 V MH€ 2p
HHHHHB
6N3O' 5 0P
1. Sản xuất sữa chua
O
>"8$I7b4
,-H58$I
@0
O
ufMWt6;2
H#a32#'WHN
7b4,-H#a
I
0
0
0101
`0V
•fg
m32V
ulH8$
‚AtA"
m;2
ulHH#
K
p
m;2
•fgƒ>
LpV
ulHHp
6N3O' 5 0P
2. Sản xuất KeZr và Kumis
OuA-25lHH;2H8C37=
ORnI)4301?÷[HjH
?÷[8C*>mH2,H„RJ…†dj
OR25I'9ABAB31
3. Sản xuất phomat
O>"W5lH#'4332G
O>"W5lH#'I;2H2;0H#'W
HN
Om32GITRH,FC4<TRTR55hp
(22p
6N3O' 5 0P
4. Các sản phẩm probiotic
O
R6+2I76"_0/o5l4,-5p
b*F36p4,-H89icV23,
#8H43 $ a5‡ 0 6#VlG;4ˆbtH4+
32A+5:k/r4,-#89V
O
TH.ISk*M8"5p4,-p5pV_
89+2vMUr2p"5:Bk2ˆbH6"
4,-0" i(Wp$64H202‚32
A25 _A+8C5$V