Tài liệu NGHIÊN CỨU NHÂN NHANH IN VITRO CÂY HOA LOA KÈN (Lilium poilanei Gapnep) pdf

Tạp chí Khoa học và Phát triển 2011: Tập 9, số 5: 743 – 750 TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI
743
NGHIÊN CỨU NHÂN NHANH IN VITRO CÂY HOA LOA KÈN (
NGHIÊN CỨU NHÂN NHANH IN VITRO CÂY HOA LOA KÈN (NGHIÊN CỨU NHÂN NHANH IN VITRO CÂY HOA LOA KÈN (
NGHIÊN CỨU NHÂN NHANH IN VITRO CÂY HOA LOA KÈN (
Lilium poilanei
Lilium poilanei Lilium poilanei
Lilium poilanei
Gapnep
GapnepGapnep
Gapnep
)
))
)


Study on Rapid Micropropagation of Lilium poilanei Gapnep
Nguyễn Thị Phương Thảo
1
, Nông Thị Huệ
1
, Vũ Quang Khánh, Nguyễn Hữu Cường
2
Khoa Công nghệ Sinh học, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội
Khoa Nông học, Trường Đại học Nông nghiệp Hà Nội
Địa chỉ email tác giả liên hệ:
Ngày gửi bài: 27.06.2011; Ngày chấp nhận: 25.10.2011
TÓM TẮT
Ở Việt Nam hiện có 3 loài hoa loa kèn hoang dại thuộc chi Lilium được ghi nhận là Lilium brownii
F.E Brown, Lilium poilanei Gagnep và Lilium arboricola. Trong đó, Lilium poilanei Gapnep là một
nguồn gen rất hiếm trên thế giới với nhiều đặc điểm quí và đây chính là những nguồn gen rất ý có

nghĩa trong chọn tạo giống. Hơn thế nữa ở Việt Nam loài hoa này đã từng bị khai thác nghiêm trọng,
do vậy việc bảo tồn và phát triển nguồn gen này trong chọn tạo giống Lilium là rất cần thiết. Nghiên
cứu này nhằm tìm ra các thông số kỹ thuật thích hợp cho quy trình nhân in vitro cây Lilium poilanei
Gapnep từ mô vẩy. Kết quả đã xác định được môi trường tái sinh chồi thích hợp cho mô nuôi cấy là
MS + 0,5 mg/l BA + 0,5 mg/l α
αα
αNAA + 30g/l sucrose, trên môi trường này tỷ lệ chồi tái sinh 83,33%, 2,67
chồi/mẫu sau 8 tuần. Hệ số nhân chồi đạt cao nhất 4,13 lần, chiều cao trung bình cụm chồi đạt 2,64
cm trên môi trường MS chứa 1 mg/l BA và 0,25 mg/l α
αα
αNAA, Các chồi có chiều cao 4 - 5 cm được sử
dụng tạo rễ in vitro. Tỷ lệ chồi ra rễ đạt được cao nhất (93,33%) trên môi trường MS chứa 1 g/l than
hoạt tính sau 4 tuần.
Từ khóa: Lilium, Lilium poilanei Gapnep, nhân giống vô tính in vitro, BA, kinetin, than hoạt tính
SUMMARY
In Vietnam, the genus Lilium coposed of three wild species: Lilium brownii F.E Brown, Lilium
poilanei Gagnep and Lilium arboricola. Among them, Lilium poilanei Gapnep is an extremely rare
species with several good characteristics and presents a valuable germplasm for breeding program.
Moreover, this species has been seriously exploited in Vietnam, thus, conservation and development
strategy is necessary for this germplasm. This study was carried out on Lilium poilanei Gapnep in
order to establish a protocol for rapid propagation from bulb scales for this species. The results
indicated that MS medium containing 0.5 mg/l BA and 0.5 mg/l αNAA was found to be the most
suitable medium for in vitro shoot regeneration, the rate of regenerated shoots was 83.33% with 2.67
shoots per explant after 8 weeks. The highest rate of shoot propagation was 4.13 times after 8 weeks,
the average height of shoot was 2.64 cm on MS medium adding 1 mg/l BA and 0.25 mg/l αNAA. The
shoots were transferred to rooting media by the addition of 1g/l activated charcoal and the rate of root
formation was 93.33% after 4 weeks.
Keywords: Activated- charcoal, BA, Lilium, Lilium poilanei Gapnep, Kinetin; micropropagation.

Lilium

     !" # $% &
'(  ') *  + , -
Lilium Lilium !! . / " 00
123'456789:1
;6< =>  ? !@ A '7 B%C BD E
'4%FG99H91;;I17J
7$%&CLilium longiflorum
K!9    Lilium hybrids /
L!'  1 M9   C 
N51OPQR1%!S'=*
A*'5 'R'7LiliumT5
Nghiên cứu nhân nhanh in vitro cây hoa loa kèn (Lilium poilanei Gapnep)
744
 'R' @ '7 ." !S' U1 V 3 ,
P%*!R1WX%YV'"
* 23' 'R' Z' W '( 'R' @ 
B%2,')R'5@
9@U'(Z[)
+'J00\Q*A%
]%@' '7 " <^0 @1 J\0 .+ '(
'+_J`!@U+,1
X."'7<a@7";
@ Z' 2 '( X1 =  '7 I0J
@7\0b@N'W=
51=]%@''7"0@
7 I0 @  Z' 2 '( 2,' A
9 c5 = =1 ;;; d * 1
 J  23' / ` .+  L.
longiflorum%.L. lancifolium1*'7
I      N5 %' '

Lilium 23'  X  Lilium brownii
eKGf&'N5UOR1'R'
/ 'g d GS' R1 - 51  Lilium
poilanei h9  Lilium arboricola'7d
/'gi1-!@A1Lilium
poilanei h9      C
+U+,1%/9P%
Z' T $%W 2 % !S'  N51 
.P   '7 2> > 4A 'W 
 %/9C'7j'&
5 @ %A U1 9 N  *% '(
kA ='%%9i'9A k=iQ *
A '2 '7 ') .@  P *' !? Nl
%/ 9 A  X *% T 5  'R'
@ 2> 5 => +  1 d *
   A m E .n  R'
U & T .R ! % ]%@'1
'W Q XA *' ." /  R T
%/9A'&5@Lilium
C'o+U'D%ApQ
'R')!@q%XW'3'$%A
Q 4   '4A Lilium poilanei
h9'>!d'*'4'R'
%/92%Ol'l')R''&5
@,
Jrstuvc=wxhc=Fc
2.1 Vật liệu
y) "A '( Lilium poilanei h9
23'%Xdiz-

Hình 1. Lilium poilanei Gapnep
2.2 Phương pháp nghiên cứu
Xử lý mẫu trước khử trùng{-(
23'?!5'1.7'R'CA'R',"A
-R' "A A 23' ? !5' N2, | 2,'1
4  B | a O1 S'1 !% 7
?!5'N2,|2,'2.%/'CA
)V
Khử trùng{  .%/ 'CA ) V1
R$%o.p2,''C)V1!%
7}%23'B?~,960
0
I0
O + l' }% 23' B? ~ .p =-
J
01b  a O1  •  ?
VS'P%}%1!%7R5<zao
.p2,''C)V-S"A'('R'
}%'7W'2,'6z\'P%z
J  'P% N 'CA  ) 2• m
'%#.n!€
C '" 'R' W * !? Nl )
2• %) 'CA yi '> ." '7 .` !%
!%'!91'R''CP%+!2dd'R'
/R'%%•EW*1=
P%'‚da16R'CAE'/>%
23'E)2•R!'/'CA)
2•4m'%#.n-/Lilium
poilaneih9!%54
' < za '1 ! 2d g9 51 R

Nguyễn Thị Phương Thảo, Nông Thị Huệ, Vũ Quang Khánh, Nguyễn Hữu Cường
745
B1'l'/23''%AT!)2•
ƒ
Điều kiện nuôi cấy{ * { JJ z
J6
0
-„ '2•  R !R J000 %B„ •
'+%!R{^•!R_\•@W
* 23' S' 5 I o1 Y o 0
.Q1Y.QI}%
-‚ U% 9 N… n •  %o_o
U'D%./†*!@b1†
* 5 '%! b1 † * 5 ƒ b1 † * 5
'/b1!@'/_}%'CA'/1*!@4
o1'P%'%.Q '/'1!@R_
'4AR
i@ *% 23' B? ~ U o P
skkksiL <0  KB'91 i8 d D' ~
jab
I‡ˆ]u‰v=‰Mur
3.1. Tạo vật liệu khởi đầu
 !" B%C @    '7
T !? Nl P% . X R' % T
 X *% d o%  %) 'CA in
vitro 2 "A '(1 5 41 ) R1 'R
y !@ U 'D% '( k  ;a61
='9 ;^;1 L9 ;6<1 LN9!
;661   c9% ;\1 A
H!;\I1!9AŠ'!J000

m+%Xp"A'(X*%
@C'$%RQR!'/-W
QXA "A'O23'!?Nl%/}%
2%)'CA
‹  GzG ;\<
m U 'D%  | '( αzLL  GL
"[R!QR'("A
'(97R'"A1αzLL7
| $%A+ n + !Œ R ! '/1 !@
'/_"A!Œ[2dP@23'(
'(  NV d /  C 23' 5 GL
)"2d+!ŒR!
'/!5O'#A$%RQ!2d
'('R''/R!QXA1U'D%A
QT%"2d'(αzLL1GL+"
[ R ! Q R '( }% 'CA
Lilium poilaneih9
3.1.1. Ảnh hưởng của
α
-NAA đến khả năng
phát sinh hình thái của mô vẩy củ
Bảng 1. Ảnh hưởng của α
αα
α-NAA đến khả năng phát sinh hình thái của mô vẩy củ
Lilium poilanei Gapnep (sau 8 tuần nuôi cấy)
CT
α-NAA (mg/l)
Tỷ lệ sống
(%)
Tạo

callus
(%)
Tạo
rễ
(%)
Tạo
Chồi
(%)
Số chồi /mẫu cấy (chồi)

1 (ĐC) 0 100 0 0 0 0
2 0,1 96,67 0 20,00 40,00 1,13
3 0,5 90,00 0 50,00 26,67 0,87
4 1,0 86,67 0 73,33 10,00 0,40
LSD(5%) 0,18
CV(%) 2,5
Ghi chú: Nền môi trường: MS + 30g/l đường + 6,5 g/l agar, pH: 5,7, CT: Công thức, ĐC: đối chứng
Nghiên cứu nhân nhanh in vitro cây hoa loa kèn (Lilium poilanei Gapnep)
746
i% \ %o 9 N…1 αzLL 23' .`
!%)2•%)'CAm'7R'
+!ŒR!QR'(}%'CA•
'R'')D'R'%QD'R'
R'%1')D'@'D).`
!%αzLL)'7*23R!
Q R G"  U C '" 'R' ')
D'1)'7!Œ R!QR 9
2,5'%!†*}%5'%!0b
αzLLW'W'"[ R!5 ƒ
 5 '/ d ) #A '( -) D' '7 .`

!%01_αzLL1 '†*5'/'
5 <0b  !@ '/ 5 1I '/_}% 'CA
‡[/αzLLQ†*}%5ƒ
[†*}%5'/'7B%2,"
• ') D' '7 .` !% _ αzLL † *
5 '/ '‚ '| 0b , !@ '/ 5 01<
'/_}%'CA2XA*'.`!%αzLLd
/C)2•%)'CA'7R'
Nl' }%'CAR !QR
92,5'/1%AU†*5'/
!@'/U}%'CAC
-)D'.`!%αzLLd/C
01_')"A'(@C•')D'
A'!@'/U}%'CA,C51I
'/_}%'CA!%\%o%)'CA
3.1.2. Ảnh hưởng của BA đến khả năng phát
sinh hình thái của vẩy củ
GL  'C P% | ! 2d %'
7 'A '7 R' Nl  [ !Œ
4 ' + .1 W' W' }% %) 'CA
92,5'/G=99='
!Œ1J00<m'‚ pU) 2•'>
."yi'7.`!%J1JµyGLW'3
C ' !Œ R ! '/ '( ) "A '(
W*A1GL23'!?Nl,
N" /  01 z 10 _ .` !%  )
2•%)'CA'Ž'7R',!ŒR
!QR'(}%'CAG"J•')
D'@'D1).`!%GLQ)
'7 !Œ R ! Q R C '" 'R' ')

D''7.`!%GL)2•%)'CA
'‚W'W'}%'CAR!QR
92,5'%!5'/‡[
/GLE01_U10_Q†*
5'%!5'/[2>DJ^1^6z
a^1^6b 5 '%!  ^1^6 z 6I1IIb 5
'/1 / • !@ '/_}% 'CA 'Ž [
U5'Cd') D''7.`!%
_ GL , J10I '/_}% 'CA 2 XA
*'.`!%GL)2•%)'CA'7
R'NlR@@,!ŒR! Q
R'(}%'CAgW'3>.`
!% αzLL L%B ' *' R ! )
#A'(92,5'/
Bảng 2. Ảnh hưởng của BA đến khả năng tái sinh của mô vẩy củ Lilium poilanei
Gapnep (sau 8 tuần nuôi cấy)
CT
BA
(mg/l)
Tỷ lệ sống
(%)
Tạo
callus
(%)
Tạo
rễ
(%)
Tạo
Chồi
(%)

Số chồi /mẫu cấy
(chồi)
1 (ĐC) 0 100 0 0 0 0
2 0,1 93,33 26,67 0 16,67 0,60
3 0,5 93,33 40,00 0 60,00 1,77
4 1,0 83,33 56,67 0 73,33 2,03
LSD(5%) 0,22
CV(%) 1,4
h'O{P)2•{yi•I0_2••^1a_1={a161-{-)D'1-{@'D
Nguyễn Thị Phương Thảo, Nông Thị Huệ, Vũ Quang Khánh, Nguyễn Hữu Cường
747
, l' W' W' W' }% 'CA R
! Q R 9 2, 5 '/ Q .`
!% GL  ) 2• %) 'CA ' +
$%""$%-)D'@2%_GL
'†*}%'CAR!5'/'5
J10I'/_}%'CA
3.1.3. Ảnh hưởng của BA và
α
-NAA đến khả
năng phát sinh hình thái của vẩy củ
[ ;6<1 y%!!9 m '‚  p
$%RQR!QR}%'CAl
%'  † * %B_'A  )
2• %) 'CA W*A1!Œ+3
GL01_01a_αzLL01„01a
10_m'+$%"R23'%P
'‚U%!@'/_}%'CA@,!ŒR!
Q R '( ) #A '( G" I ‡ .`
!%GLd/C01_+3αz

LLE01z_Q!@'/U}%
'CA !• " No 2> D " E 10
'/_}% '| 01^I '/_}%   7
.`!%GLd/01a_+3
/αzLLQ!@'/U}%'CA
'7B%2,[No-)D'01a_GL
•01a_αzLL'!@'/U}%
'CA'C5J1^6'/_}%'CA%A
U+l'[/αzLL U
_Q!@'/U}%'CA"'‚
'|J1<0'/2XA'7TCAp1*'
+3GLd/C,αzLL)
'7R'Nl@@,!Œ5'/'()"A
'(123'5GLd/01a+3,
αzLL'7R'Nl@@,!Œ5'/
2 XA ') D' @ C @ , !Œ
5'/'(}%'CA)2•yi'7.`
!%01a_GL•01a_αzLL1!@'/
U}%'CA5J1^6'/
Bảng 3. Ảnh hưởng của BA và α
αα
α-NAA đến khả năng phát sinh hình thái của mô vẩy
củ Lilium poilanei Gapnep (sau 8 tuần nuôi cấy)
CT
BA
(mg/l)
α-NAA (mg/l)
Tỷ lệ sống
(%)
Tạo

callus
(%)
Tạo
rễ
(%)
Tạo
Chồi
(%)
Số chồi /mẫu
cấy (chồi)
1 0,1 93,33 10,00 16,67 33,33 1,10
2 0,5 93,33 16,67 20,00 20,00 0,80
3
0,1
1,0 86,67 20,00 33,33 10,00 0,63
4 0,1 86,67 23,33 6,67 50,00 1,90
5 0,5 83,33 26,67 13,33 76,67 2,67
6
0,5
1,0 90,00 36,67 20,00 63,33 2,40
LSD5% 0,25
CV% 1,6
h'O{P)2•{yi•I0_2••^1a_1={a161-{-)D'



Hình 2. Sự phát sinh hình thái của mô vẩy củ hoa Lilium poilanei Gapnep
h'O{Lyi•01_αzLL„Gyi•_GL„-yi•01a_GL•01a_αzLL
A

B

C

Nghiên cứu nhân nhanh in vitro cây hoa loa kèn (Lilium poilanei Gapnep)
748
3.2. Giai đoạn nhân nhanh
9 y%!9  ' !Œ ;^J
'A23'.`!%'')
2• %) 'CA !• W' W' !Œ 5 '/
'( }% 'CA ' , / •1 !Œ @
3 'A  %B d /  C
'Ž '7 R' Nl W' 'Œ' ' $%R Q
A=> 1+$%"'(W*"
2d '(αzLL+ !Œ5'/'()
"A '( Lilium poilanei h9  .
.R 'Ž m X n /  C '(
αzLL'7R'Nl@>!,/
' @ , !Œ 5 '/ -W Q XA !?
Nl αzLL d /  01Ja _ + 3
, N" /GLE01a z1a_m'7
R' Nl @ @ , !Œ 4  '/
'( Lilium poilanei h9 • C '" 'R'
') D' '7 !Œ + 3 '(  'C A
Q * !@ 4 ' > ‘ ! , @
'D1 'R' '/ P% Q  'l '/
G" < ‡ '@ n /  αzLL d
01Ja_[No/GLQ*!@
4 '/ 'Ž [ U %A U 'P%
'%.Q'l'/'Ž"B%@

-l T * !@ 4 5 I10< o  'P%
'%.Q'l'/5I1I'd')
D''D01a_GL•01Ja_αzLL
=*!@4'/'Cd')D''D
_GL•01Ja_αzLL15<1Io
%A U1  + l' [ /  GL
U1a_Q*!@4'/'7B%2,
"'|I16^o'P%'%.Q
'l '/'Ž"'‚'|J1Ja' 2
XAd/GL'+3,αzLLd
/  C m D' '+ !Œ 4 '/ '(
Lilium poilaneih9‡+$%"%23'
'Ž 2> Œ , + $%" '( %Aƒ
]%5''!Œ;;;17R'
"mU'D%+%Xp*'!?
Nl +3  _ GL•01J_αzLL
@ 2%'!Œ 4'/R!
'( @    S1 ' * !@
4 '/ 5 <1< o G =99 = 
' !Œ1J00<1mQ) 2•4
 W' 3 ' 'R' '/ 23' Q
ER'S"A'(7)2•'>
." yi '7 .` !% J1J µy GL  J1; µy
sLL ' * !@ 4 '/ R ' > ;
'/_}%'CA!%\%o%)'CA2XA
)2•@2%'4'/
Lilium poilaneih9R!yi'7.`
!% _ GL • 01Ja_ αzLL1 ' *
!@ 4 '( '/ 5 <1I o1 'P% '
%.Q'l'/5J1^<'

Bảng 4. Ảnh hưởng của BA và α
αα
α-NAA đến khả năng nhân nhanh của chồi hoa
Lilium poilanei Gapnep tái sinh (sau 6 tuần nuôi cấy)
CT
α-NAA
(mg/l)
BA
(mg/l)
Hệ số nhân chồi (lần)
Chiều cao TB
cụm chồi (cm)
1 0 1,62 1,92
2 0,5 3,04 3,13
3 1,0 4,13 2,64
4
0,25
1,5 3,76 2,25
LSD(5%) 0.26
CV(%) 4,40
Ghi chú: Nền môi trường: MS + 30g/l đường + 6,5 g/l agar, pH: 5,7, CT: Công thức
Nguyễn Thị Phương Thảo, Nông Thị Huệ, Vũ Quang Khánh, Nguyễn Hữu Cường
749


Hình 3. Sự nhân nhanh của chồi Lilium poilanei Gapnep
Lyi•_GL•01Ja_αzLL„Gyi•1a_GL•01Ja_αzLL
3.3. Tạo rễ cho chồi
*'!?Nl5W@,!Œ
ƒ'('4Am23'U'D%UP%@

232N2C%‡%'!Œ1J00a„
c'  ' !Œ1J00I„ '7Juncus effusus
1 i  ' !Œ1J000 P  |'(
 5 W @ , !Œ Q  ƒ in
vitro82>CŒ'!Œ1;;\m
').@+$%"P*'.`!%_5
W'7R'Nl@'!ŒRT.ƒ
'('4ALilium longiflorum
 W * A1 .` !% 
5 W  ) 2• 5 ƒ , 
23 E 01Ja _ +  _ )  
W'W'!ŒQƒ'|'7R'
Nl @ @ , !Œ ! 2d '( '/
Lilium poilanei h9 • ') D'
).`!%5WQ†*'/
ƒ'‚5<\1IIb17,*'
.` !%  5 W , /  C
01Ja_ Q † * '/  ƒ  a\1IIb
-) D' @ 2% ' *' 5 ƒ ' '/
Lilium poilaneih9_='†
*5ƒ;I1IIbG"a2XA)
2•yi•I0_2••_=)
2•@CT'"D'/in
vitro Qƒ
Bảng 5: Ảnh hưởng của than hoạt tính (THT) đến khả năng ra rễ của chồi Lilium
poilanei Gapnep (sau 4 tuần nuôi cấy)
CT THT (g/lít) Tỷ lệ ra rễ (%) Chiều cao TB (cm/cây) Số lá/ cây (lá)
1 (ĐC) 0 48,33 4,4 5,86
2 0,25 58,33 4,4 5,63
3 0,50 70,00 4,3 5,23

4 0,75 81,66 4,2 5,14
5 1 93,33 4,2 5,03
Ghi chú: Nền môi trường: MS + 30g/l đường + 6,5 g/l agar, pH: 5,7, CT: Công thức, ĐC: đối chứng
A


B

Nghiên cứu nhân nhanh in vitro cây hoa loa kèn (Lilium poilanei Gapnep)
750
<‡ˆur
y)2•yi.`!%01a_GL
01a_αzLL'*%$%"@C
5R!'/E)"A'(,†*
'/ R !  \I1II !@ '/_}%  J1^6
'/!%\%o
U ) 2• 4 1 * !@
4'l'/'C5<1Io!% ^
%o1'P%'%.Q'l'/5J1^<
'U) 2•yi'D _GL
01Ja_αLL
i?Nl)2•yi.`!%_
5W'†*ƒ5;I1II!%<%o
vsstu=Ly‡=‰M
Allen, T.C., (1974). Control of viruses in lilies. In:
Lilies and other Liliaceae. Royal Horticultural
Society.
Anderson, W.C., (1977). Rapid propagation of
Lilium, cv, Red Carpet, Invitro 13: 145
Beattie D.J. and White J.W. (1993). Liliumhybrids

and species. In: De Hertogh A. and Le Nard M.
(eds), The Physiology of Flower Bulbs.
Elsevier, Amsterdam, pp. 423-454.
Bong Hee Hana, Hee Ju Yu, Byeoung Woo Yae,
Kee Yeoup Peak (2004). In vitro
micropropagation of Lilium longiflorum
‘Georgia’ by shoot formation as influenced by
addition of liquid medium. Scientia
Horticulturae 103 (2004) 39-49
Đặng Văn Đông, Đinh Thế Lộc (2003). Công nghệ
trồng hoa cho thu nhập cao. Cây hoa loa kèn.
Nhà xuất bản Lao động xã hội, trang 7- 9
De Jong PC. (1974). Some notes on the evolution
of lilies. North American Loa kèn Yearbook
27: 23-28.
Dương Tấn Nhựt, Bùi Văn Lê, Michico Tanaa, K.
Trần Thanh Vân (2000). Effects of activated
charcoal, explant size, explant position and
sucrose concentration on plant and shoot
regeneration of Lilium longiflorum via young
stem culture. Plant Growth Regulation, 33: 59-65.
Hackett, W.P., (1969). Aseptic multiplication of loa
kèn bublets of bulb sacle. Proc. Int Plant.
Propag. Soc. 19: 105 - 108.
Krug MGZ, Stipp LCL, Rodriguez APM & Mendes
BMJ (2005). “In vitro Organogensis in
Watermelon cotyledons”, Pesp agropec.
Bras.Brasilia, 40, 9, pp.861 - 865.
Murashige (1974). “Plant propagation throwgh
tissue cultures” Ann. Rev. Plant Physiol v.25,

pp. 135-166.
Murashige and Skoog.F (1962). “Arevised medium
for rapid growth and bioassays with tobacco
tissue cultures”, Physiol plant v.15, pp. 473-
497.
Nguyễn Quang Thạch, Nguyễn Thị Nhẫn (1999).
Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật nuôi cấy mô
trong công tác nhân giống hoa loa kèn. Kết quả
nghiên cứu khoa học 1995 - 1999. NXB Nông
nghiệp
Novak, F.J., and Petru, E., (1981). Tissue culture
propagation of Lilium hybrids. Scientia
Horticulture, 14: 19 - 199
Phạm Hoàng Hộ (1999). Cây cỏ Việt Nam, quyển
III, trang 480
Pirinc V, Onay A, Yildirim H, Adiyaman F, Isikalan
C & Basaran D, (2003). “Adventitious shoot
organogenesis and plant regeneration from
cotyledons of diploid Diyarbakir watermelon
(Citrullus lanatus cv. “Surme”)”, Turk 5 biol,
101 - 105.
Robb, S.M., (1957). The culture of excised tissue
form bulb scale of Lilium speciosum Thun.
Journal of Experimental Botany, 1957, vol. 8,
no. 3, p. 348-352.
Sarma, K.S. and Rogers, S.M.D (2000). Plant
regeneration from seedling explants of Juncus
effuses. Aquatic Botany, Volume 68, Number 3,
pp. 239-247(9)
Takayama, S., and Misawa, M.A., (1983). Scheme

for mass propagation of Lilium in vitro.
Physiologia Plantarum. 48: 121 - 125
Van Aartrijk, Blom. Barnhoorn (1984).
“Interactions between NAA wounding
temperature and TIBA in their effects on
asventitions sprout formation on Lilium bulb
tissue”, Plant Tissue Culture, pp.131-132.
Vasrshney, A., Dahwan, V and Srivastava, P.S.,
(2000). A protocol for in vitro mass
propagation of Asiatic hybrids of loa kèn
through liquid stationary culture. In vitro
Cellular and Development Biology - Plant. 36:
383 - 391.
Nguyễn Văn Song, Nguyễn Thị Ngọc Thương, Đào Thị Hồng Ngân, Phạm Thị Hương,
751