Tài liệu Luận văn:Đề xuất mô hình tổ chức thoát nước và xử lý nước thải các đô thị duyên hải Nam Trung Bộ; Nghiên cứu áp dụng cho thành phố Tam Kỳ tỉnh Quảng Nam pptx

1
B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O
Đ I H C ĐÀ N NG

NGUY N H NG VY

Đ XU T CÁC GI I THOÁT NƯ C B N
V NG CHO THÀNH PH ĐÀ N NG –
NGHIÊN C U ÁP D NG CHO LƯU V C

2
Cơng trình đư c hồn thành t i
Đ I H C ĐÀ N NG

Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS. Tr n Đ c H

Ph n bi n 1: PGS.TS. Bùi S Lý
Ph n bi n 2: TS. Hoàng H i

TH C GIÁN, VĨNH TRUNG, ĐÀ N NG
Chuyên ngành : Công ngh Môi trư ng
Mã s :
: 60.85.06

Lu n văn ñã ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn
t t nghi p th c sĩ K thu t h p t i Đ i h c Đà N ng vào
ngày 18 tháng 11 năm 2012

TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ K THU T
Có th tìm hi u lu n văn t i:
- Trung tâm Thông tin – H c li u, Đ i h c Đà N ng

- Trung tâm h c li u, Đ i h c Đà N ng
Đà N ng – Năm 2012


3
M

4
Đ U

m ng lư i thoát nư c là ki u c ng chung nhưng cịn ch p vá, đã

1. Lý do ch n đ tài

đư c hình thành t r t lâu đ i và ít đư c duy tu b o dư ng nên ñã

M c tiêu ñ u tiên c a “Đ nh hư ng phát tri n thốt nư c đơ th

xu ng c p, kh năng ph c v c a h th ng thoát nư c m i ch ñáp

Vi t Nam ñ n năm 2020” đã đư c Th tư ng Chính ph phê duy t

ng 50-60% dân s đơ th ; do q trình bi n đ i khí h u làm cho

t i Quy t ñ nh s 35/1999/QĐ-TTg ngày 05-03-1999 là xóa b tình
tr ng ng p úng thư ng xun trong mùa mưa

các đơ th lo i I và

lư ng mưa tăng m nh, m c nư c bi n s tăng kho ng 1m

m ct i

ña vào cu i th k này và khi có mưa l n trên thư ng ngu n, dòng

lo i II. Nghiên c u này ñư c ti n hành v i m c tiêu ti p c n và ng

ch y lũ t các sông Yên, Vĩnh Đi n, Túy Loan t p trung nhanh v

d ng các gi i pháp tiên ti n trong lĩnh v c thốt nư c đang tri n khai

sông C m L , sông Hàn làm cho m c nư c các sơng này lên

có hi u qu trên th gi i vào Vi t nam, nh m góp ph n ch ng ng p

nhanh.V i đ c đi m cao trình b sơng, đ a hình hai bên b sơng th p

úng do mưa

nên khi m c nư c dâng cao, dòng ch y s tràn vào các khu v c th p

TPĐN.

Đà N ng là thành ph n m trong vành ñai nhi t ñ i B c bán c u,

trũng gây ra tình tr ng ng p. M t khác, khi m c nư c sông

m c

th a hư ng m t ch ñ b c x năng lư ng m t tr i r t phong phú c a

cao, nư c mưa t n i th Đà N ng cũng không th tiêu thốt đư c

vùng nhi t đ i, đ ng th i còn ch u s chi ph i ch y u c a các hoàn

qua các c ng, gây ra s ng p úng c c b cho nhi u khu dân cư. M t

lưu gió mùa, tín phong và ch u nh hư ng tr c ti p c a các nhi u

s khu v c n i thành c th n m trong s nh ng ñi m ng p úng: khu

ñ ng nhi t ñ i như: bão, áp th p nhi t ñ i, d i h i t nhi t ñ i,

v c ñư ng Nguy n Xuân Nhĩ và Trương Chí Cương; khu v c nút

...Th i ti t khí h u Đà N ng n m trong vùng khí h u c a khu v c

giao thơng đư ng Đ ng Đa – Quang Trung; khu v c gi a ñư ng Đ

Duyên h i Mi n Trung, là nơi chuy n ti p đan xen gi a khí h u mi n

Quang và đư ng Nguy n Hồng; khu v c Trung Nghĩa phư ng An

B c và khí h u mi n Nam, ñư c chia làm hai mùa rõ r t là mùa mưa

Khê Tây;…

và mùa khô. Mùa mưa t tháng 9 ñ n tháng 12, mưa l n t p trung

Đ c bi t khu v c Th c Gián - Vĩnh Trung, g n nút giao thông

vào tháng 10 và 11. Khi có mưa v i cư ng ñ kho ng trên 40 mm,

Nguy n Văn Linh – Hàm Nghi là ñi m n m ngay trung tâm, có m t

th i gian ng n thư ng sinh ra ng p úng và n u mưa v i cư ng đ l n

đ giao thơng cao l i là khu v c thư ng xuyên ng p úng vào mùa

hơn, th i gian mưa t p trung dài hơn thì m c đ ng p úng càng nguy

mưa và ñư c li t kê vào ñi m c n gi i quy t g p c a TPĐN. Vi c

hi m hơn t i nhi u tuy n ñư ng, nhi u khu v c thu c các qu n huy n

ng p úng t i lưu v c Th c Gián - Vĩnh Trung gây ra nhi u tác ñ ng

trên thành ph .

tiêu c c như làm t c ngh n giao thông, gây hư h i tài s n và n n
Đà N ng là do q trình đơ th hóa đang

móng các cơng trình xây d ng, làm c n tr vi c kinh doanh buôn

ngày càng di n ra v i t c ñ quá nhanh, ñã gây nên nh ng tác ñ ng

bán, và ô nhi m môi trư ng ñã làm nh hư ng ñ n cu c s ng, sinh

x u đ n q trình thốt nư c t nhiên ñ c bi t là s thu h p th m ph

ho t, s n xu t và làm vi c c a con ngư i. Ngoài ra, t i ñây h th ng

th m nư c và thay vào đó b ng các b m t khơng th m nư c; do

thốt nư c mang đ c đi m ñ c trưng c a TPĐN là h th ng thoát

Nguyên nhân gây ng p


5

6

nư c chung nên khi mùa mưa thì nư c th i t các h gia đình và các

5. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a đ tài

cơ s s n xu t khơng đư c x lý x tr c ti p ra h Th c Gián r i ra

5.1. Ý nghĩa khoa h c

sông Phú L c gây ô nhi m nghiêm tr ng mơi trư ng. Bùn c n l ng

Đóng góp thêm các s li u ñ cho các nghiên c u ti p theo tham

ñ ng trong c ng lâu ngày không n o vét, b phân hu t o ra khí

kh o v các gi i pháp thốt nư c b n v ng cho các đơ th nói chung.

mêtan có mùi khó ch u, đe do nghiêm tr ng ñ n s c kho c a nhân

5.2. Ý nghĩa th c ti n

dân d c theo các tuy n c ng. Vì v y c n thi t có nh ng gi i pháp

Lu n văn này là tài li u tham kh o đ :

thốt nư c h p lý mang tính b n v ng đ gi i quy t v n đ ng p đơ

+ Đ xu t các gi i pháp thoát nư c b n v ng TPĐN

th và b o v môi trư ng nư c cho khu v c Th c Gián, Vĩnh Trung

+ Đ xu t các gi i pháp thoát nư c b m t b n cho lưu v c Th c

nói riêng và cho Thành ph Đà N ng nói chung.
Xu t phát t v n đ đó, tơi ch n đ tài: “Đ xu t các gi i pháp

Gián - Vĩnh Trung, Đà N ng.
6. C u trúc c a lu n văn

thoát nư c b n v ng cho Thành ph Đà N ng; Nghiên c u áp

+M ñ u

d ng cho lưu v c Th c Gián - Vĩnh Trung, Đà N ng” ñ làm lu n

+ Chương 1: T ng quan h th ng thoát nư c TPĐN

văn t t nghi p cao h c ngành Công ngh Môi trư ng.

+ Chương 2: Cơ s đ xu t các gi i pháp thốt nư c cho TPĐN

2. M c đích nghiên c u

+ Chương 3: Đ xu t các gi i pháp thoát nư c b n v ng cho TPĐN

Nghiên c u, ñánh giá hi n tr ng thoát nư c c a TPĐN
Đ xu t các gi i pháp thoát nư c b m t b n v ng cho TPĐN
Đ xu t các gi i pháp thoát nư c b m t b n v ng cho lưu v c

+ Chương 4: Đ xu t các gi i pháp thoát nư c b n v ng cho lưu
v c Th c Gián – Vĩnh Trung, Đà N ng
+ K t lu n và ki n ngh

Th c Gián - Vĩnh Trung, Đà N ng.

+ Tài li u tham kh o

3. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u

+ Ph l c.

3.1. Đ i tư ng nghiên c u

CHƯƠNG 1 – T NG QUAN H TH NG THOÁT NƯ C

H th ng thoát nư c Thành ph Đà N ng
3.2. Ph m vi nghiên c u
TPĐN, ñ c bi t là lưu v c Th c Gián - Vĩnh Trung, Đà N ng.

4. Phương pháp nghiên c u
Phương pháp thu th p, th ng kê và k th a

THÀNH PH

ĐÀ N NG

1.1. Đi u ki n t nhiên, kinh t xã h i và h t ng k thu t TPĐN
1.1.1. Đi u ki n t nhiên
1.1.1.1. V trí đ a lý, di n tích
Tr i dài t

15°15' ñ n 16°40' B c và t

107°17' ñ n 108°20'

Phương pháp ñi u tra kh o sát th c ñ a

Đơng. Di n tích đ t t nhiên tồn TPĐN là 1.255,53km2.

Phương pháp phân tích và đánh giá

1.1.1.2. Đ a hình, đ a ch t

Phương pháp tính tốn

Đ a hình c a TPĐN v a có đ ng b ng, v a có đ i núi.


7

8

Đ a t ng là nh ng vùng tr m tích bi n.

ML thu gom
c p 2,3

1.1.1.3. Khí h u

ML thu gom
c p1

H đi u hịa
(có ho c khơng)

Ngu n ti p nh n
Sông/bi n

Đà N ng n m trong vùng khí h u nhi t đ i gió mùa ñi n hình.
Hình 1.4 - Sơ ñ t ch c thốt nư c t i khu v c khơng ph i là

1.1.1.4. Th y văn
Sông Cu Đê, sông Yên, sông Vĩnh Đi n, sông Hàn và thu tri u là

trung tâm cũ c a TPĐN

bán nh t tri u

1.2.3. H th ng nư c th i hi n tr ng

1.1.2. Kinh t , xã h i và h t ng k thu t

1.2.3.1. H th ng thu gom nư c th i

1.1.2.1. Kinh t , xã h i

Tuy n c ng thu gom t ch y, tr m bơm nư c th i, tuy n ng nâng

1.1.2.2. H t ng k thu t

chính, c u trúc chuy n dịng. Ngồi ra, còn các b ph n khác như:

1.2. H th ng thốt nư c TPĐN

các ng thơng khí, van x khí t đ ng/b ng tay, van x c n.

1.2.1. L ch s phát tri n h th ng thoát nư c TPĐN

1.2.3.2. X lý nư c th i c c b

HTTN đư c hình thành và phát tri n t nh ng năm cu i th k 18,

Ph n l n đ u có b t ho i nhưng hi u qu không cao. T l s h

là h th ng thoát nư c chung.
Trư c năm 1994, HTTN ch t p trung

trung tâm qu n Thanh

Khê và H i Châu, các qu n cịn l i chưa hình thành HTTN.

Khu thương m i, khách s n là không có XLNT ho c n u có thì
ho t đ ng cũng khơng có hi u qu .

trung nâng c p và m r ng HTTN.
D án ñ u tư CSHT ưu tiên TPĐN c a h p ph n B Nâng c p

Nư c th i các b nh vi n và trung tâm y t
M t s b nh vi n đã có h th ng XLNT, tuy nhiên cịn r t nhi u

CSHT mơi trư ng– Thốt nư c, Thu gom và x lý nư c th i

ñơn v chưa ñư c ñ u tư h th ng XLNT.

1.2.2. T ch c thoát nư c
C ng thoát nư c
chung TP

có đ u n i v i c ng thốt nư c thành ph ch có kho ng 15-20%.
Nư c th i d ch v

D án Thoát nư c và V sinh TPĐN tri n khai t năm 1995, t p

Nư c mưa

Nư c th i sinh ho t h gia đình

Gi ng
tách dịng

Nư c mưa

Ngu n ti p nh n
Sông/bi n

Nư c th i công nghi p
Đ n nay m i ch có 10% các cơ s ñã ñăng ký h sơ môi trư ng.
1.2.3.3. X lý nư c th i t p trung

Nư c th i các h g n
c ng thu gom

Gi ng
thăm

Tr m
bơm

Tr m x lý
nư c th i

04 tr m XLNT: Hoà Cư ng, Phú L c, Sơn Trà, Ngũ Hành Sơn.
Các tr m XLNT s d ng công ngh h sinh h c k khí.
1.2.4. H th ng thốt nư c mưa hi n tr ng

Hình 1.3 - Sơ đ t ch c thoát nư c t i khu v c trung tâm cũ
c a TPĐN

H th ng mương c ng là hơn 700 km c ng n i th , 13km c ng

liên phư ng. H th ng kênh, mương v i t ng chi u dài trên 20km.


10

9
C ng đi n hình chi u r ng là 800 mm và chi u cao là 1200mm.
Nhi u c a thu nư c mưa có chi u dài nh hơn 500mm thì h n ch

Ch u nh hư ng tr c ti p khí h u TPĐN
1.3.1.4. Th y văn

dòng ch y. Nhi u c a thu nư c mưa có chi u dài hơn 1000mm thì

Có hai h là h Th c Gián và h Vĩnh Trung.

không ho t đ ng đư c vì rác làm t t ngh n.

Ch u nh hư ng c a ch ñ th y tri u vùng bi n Đà N ng.

C ng thoát nư c mưa cũng chuy n t i nư c th i ñ u ra c a b t
ho i, nên nhi u c a thu nư c mưa b t c ngh n do ngư i dân ngăn
ch n mùi hơi vào khơng khí.
Thành ph Đà N ng ñư c phân chia thành 18 lưu v c thoát nư c mưa.

Lưu v c bao g m khu v c dân cư thu c phư ng Tam
Thu n, Tan Chính, Th c Gián và Vĩnh Trung.
1.3.2. H th ng thoát nư c lưu v c Th c Gián - Vĩnh Trung, Đà
N ng

1.2.5. Hi n tr ng v h th ng ao h
TPĐN hi n có kho ng 30 h , ñ m v i t ng di n tích m t nư c h
2

1.3.1.5. Kinh t xã h i

H th ng thoát nư c c a lưu v c là h th ng thoát nư c chung.

3

kho ng 1,8 tri u m , dung tích ch a nư c kho ng 3,3 tri u m .
1.2.6. Tình hình ng p úng
Năm 2011, TPĐN có 34 đi m ng p úng khi có mưa trên nhi u
tuy n ñư ng, nhi u khu v c thu c các qu n huy n trên ñ a bàn
Tác ñ ng c a ng p l t ñ n cu c s ng ngư i dân TPĐN
nh hư ng ñ n con ngư i : Cúp ñi n ñ ñ m b o an tồn tính
m ng c a ngư i dân khi b ng p, đình tr s n xu t kinh doanh….
nh hư ng đ n mơi trư ng : gia tăng ô nhi m ngu n nư c m t do

Hình 1.15 – H th ng thốt nư c t i lưu v c Th c Gián - Vĩnh
Trung, Đà N ng

m t đi q trình x lý ô nhi m c a h sinh thái t nhiên.
1.3. H th ng thoát nư c lưu v c Th c Gián – Vĩnh Trung, Đà N ng
1.3.1. Đi u ki n t nhiên, kinh t xã h i
1.3.1.1. V trí đ a lý, di n tích
Tr i dài t 16°3' ñ n 16°4' B c và t 108°12' ñ n 108°13' Đông.

1.3.2.1. H th ng thu gom nư c th i
Nư c th i ñư c thu gom b i gi ng tràn t i v trí c a x ra V nh Đà

N ng, sau đó chuy n ñi b ng h th ng TCTC19 và TCTC20 d c theo
ñư ng Nguy n T t Thành vào TBNT19 và TBNT20 đưa v tr m x

Di n tích lưu v c kho ng 171 ha.

lý Phú L c và x lý ñ m b o ñ s ch trư c khi x ra Sông Phú L c.

1.3.1.2. Đ a hình, đ a ch t

1.3.2.2. H th ng thốt nư c mưa

Đ a hình b ng ph ng, tương đ i th p v phía B c. Ph n l n di n
tích đ t là đ t cát pha sét, m t s là ñ t ven bi n thu c nhóm đ t m n.
1.3.1.3. Khí h u

Thốt nư c cho lưu v c này g m các tuy n thoát nư c sau:
+ Tuy n 1 – tuy n thoát nư c t ngã 6 Nguy n Văn Linh ñ n h
Vĩnh trung.


12

11
+ Tuy n 2 – tuy n thoát nư c t ngã 3 Lê Đình Lý – Nguy n
Hồng đ n h Th c Gián – Vĩnh Trung.

2.2.1.3. H th ng thoát nư c riêng
2.2.1.4. H th ng thoát nư c n a riêng

+ Tuy n 3 – tuy n thoát nư c h Vĩnh Trung - V nh Đà N ng.

2.2.1.5. H th ng thoát nư c h n h p

+ Tuy n 4 – tuy n thoát nư c h Th c Gián - V nh Đà N ng.

2.2.2. M t s ñi u ki n liên quan ñ n l a ch n h th ng thoát nư c

+ Tuy n 5 – tuy n thoát nư c ñư ng B c Đ u.

2.2.2.1. M c tiêu l a ch n h th ng thoát nư c

+ Tuy n 6 – tuy n thoát nư c thu c khu v c Tam Thu n.
1.3.2.3. Đ c ñi m c a h Th c Gián – Vĩnh Trung
H TG và VT thơng nhau qua c ng (8mx2.5m) đư ng Hàm Nghi,
2

2

v i di n tích h là 16186m và 12920 m . Cao ñ m c nư c c a mùa

+ Thu gom nư c th i, nư c mưa th i gian nhanh và giá thành
th p nh t.
+ Tơn tr ng các đi u ki n v sinh môi trư ng.
Nh ng căn c c n thi t ñ l a ch n là: ñi u ki n k thu t, kinh t

khô c a h là + 2.8m và mùa mưa là +3.6m.
Ch c năng là ñi u ti t nư c mưa cho lưu v c kho ng 56.2ha, t o
c nh quan và đi u hồ vi khí h u cho khu v c dân cư xung quanh.

và quy ho ch phát tri n đơ th .

2.2.2.2. Các th t ưu tiên gi i quy t nhu c u thốt nư c đơ th
Thoát nư c mưa và ki m soát úng ng p

1.3.2.4. Tình hình ng p úng
Khu v c xung quanh h TG – VT thư ng xuyên b ng p l t khi có
mưa v i đ sâu ng p t 0.3 - 0.5 m và th i gian ng p t 5 gi đ n 12
gi . Khi có mưa nư c th i và bùn

ñ ng trong các c ng thốt nư c

tràn ra m t đư ng gây ô nhi m môi trư ng nghiêm tr ng.
CHƯƠNG 2 – CƠ S

M c tiêu c a vi c l a ch n là:

Đ XU T GI I PHÁP THOÁT

NƯ C CHO THÀNH PH

ĐÀ N NG

2.1. Các căn c pháp lý
Nghiên c u này ñư c th c thi tuân theo, nhưng không gi i h n,

Thu gom và v n chuy n nư c th i ra kh i khu v c dân cư
XLNT trong nhà và trong các khu v c có m c nhi m b n cao
XLNT đơ th đ b o v mơi trư ng t nhiên.
2.2.2.3. Đ nh hư ng phát tri n c a h th ng thốt nư c đơ th
HTTN ñư c phát tri n theo hư ng phát tri n c a đơ th .
2.2.2.4. Các ngun t c phát tri n h th ng thoát nư c mưa

Nguyên t c 1: Con ngư i và ch t lư ng cu c s ng.
Nguyên t c 2: Gi i pháp b n v ng.

các lu t và văn b n dư i lu t c a Chính ph Vi t Nam

Nguyên t c 3:Môi trư ng v a là ñ u vào v a là ñ u ra c a HT

2.2. H th ng thoát nư c

Nguyên t c 4: H th ng qu n lý ph i ña d ng và nhi u c p ñ .

H th ng thoát nư c là t h p nh ng cơng trình, thi t b và các
gi i pháp k thu t ñ th c hi n nhi m v thoát nư c.
2.2.1. Các lo i h th ng thoát nư c

Nguyên t c 5: M c ñ v sinh.
2.2.2.5. Các v n ñ c n quan tâm trong h th ng thoát nư c mưa
C t san n n; cây xanh, vư n hoa; m t hè và sông su i, ao h ,

2.2.1.1. H th ng thoát nư c chung

kênh r ch.

2.2.1.2. H th ng thoát nư c n a chung

2.3. H th ng tiêu thoát nư c ñô th b n v ng -SUDS


13
2.3.1. Đ nh nghĩa SUDS

SUDS làm ch m l i các q trình thốt nư c mưa ra kh i ñô th
và ñưa nư c mưa vào c ng ñ ng v i nh ng gi i pháp k thu t.
N i dung ch y u c a SUDS là gi m lưu lư ng ñ nh lũ
2.3.2. Các gi i pháp k thu t trong SUDS
2.3.2.1. Gi i pháp ki m soát t i ngu n
S d ng các h th ng lưu tr và tái s d ng nư c mưa t i m i gia đình

14
2.3.4. Kh năng x lý ô nhi m c a các gi i pháp SUDS
Các gi i pháp SUDS có kh năng x lý ô nhi m khá cao
2.4. Đi u ch nh QH chung thành ph Đà N ng ñ n 2020
2.4.1. Ph m vi nghiên c u ñi u ch nh quy ho ch chung
Ranh gi i hành chính trên ñ t li n v i di n tích 94.261 ha.
2.4.2. Tính ch t c a TPĐN
Là đơ th trung tâm c p qu c gia và vùng kinh t tr ng ñi m mi n

Gi m t i ña k t n i tr c ti p nư c mưa vào vùng không th m

Trung.

Đưa ra lu t b t bu c ñ gi m t i ña b m t không th m.

2.4.3. Quy mô dân s TPĐN

2.3.2.2. Gi i pháp ki m soát trên m t b ng
Di n tích áp d ng: 2 – 5 ha, g m gi i pháp dư i đây:

Quy mơ dân s TPĐN ñ n năm 2020: kho ng 1.200.000 ngư i
2.4.4. Quy mơ đ t xây d ng TPĐN

Ch n l c sinh h c: Là l p ch n th c v t.

Đơ th trung tâm: Năm 2020 có di n tích đ t xây d ng là 10.900 ha.

Kênh th c v t: Là kênh d n v i dịng ch y ch m.

Các đơ th v tinh : Năm 2020 có di n tích đ t xây d ng kho ng

Mương th m l c th c v t: Là mương ñào c n, ñư c l p ñ y b i ñá,

1.900 ha.

s i ñ t o kho ch a bên dư i có đ r ng cao.

2.4.5. Đ nh hư ng phát tri n không gian đơ th TPDN

L p b m t th m: L p b m t thư ng ñư c c u t o t s i, bêtông
r ng, nh a ñư ng r ng,… c u trúc l p b m t và l p v t li u bên
dư i.
Ao lưu nư c t m th i: Gi ng như trũng th c v t, h u như là khô
ngo i tr khi x y ra các s ki n mưa.
2.3.2.3. Gi i pháp ki m sốt trên tồn khu v c
Di n tích m t b ng áp d ng: >10 ha.
Khu v c ñ t ng p nư c - wetland: như m t vùng ñ m l y nông.

TPĐN g m 5 qu n n i thành và huy n Hoà Vang.
2.4.5.1. Khu h n ch phát tri n
Là khu thành ph cũ g m các qu n Thanh Khê, H i Châu, Sơn Trà.
2.4.5.2. Khu phát tri n m r ng
Là các khu thành ph m i phát tri n trên qu n Liên Chi u, Ngũ

Hành Sơn, huy n Hồ Vang.
2.4.5.3. Các khu cơng nghi p - kho tàng
Khu công nghi p và d ch v c ng Liên Chi u, Hòa Khánh, An

Ao th m l c th c v t: như h c nh quan k t h p v i x lý nư c mưa

Đ n, c ng Tiên Sa, kho tàngHịa Khương, Hịa C m

ch y tràn đư c xây d ng như m t ao ch n gi nư c mưa ch y tràn.

2.4.6. Đ nh hư ng quy ho ch phát tri n h th ng h t ng k thu t.

2.3.3. Tính thích h p và hi u qu c a các gi i pháp SUDS

2.4.6.1. San n n

Các gi i pháp SUDS giúp cho vi c l a ch n thích h p cho t ng
m c đ đơ th hố.

2.4.6.2. C p nư c
TC: đ t ñ u là 130 l/ngư i.ngày và dài h n là 170 l/ngư i.ngày


16

15
Tính ch t c a ng p l t

2.4.6.3. Thốt nư c mưa
Sơ đ thốt nư c cho TPĐN là sơ ñ h n h p.

B o ñ m m t đ h th ng thốt nư c cho m t đơ th kho ng 300 m/ha.

Tình tr ng ng p l t là m i lo ng i c a xã h i và là m t s tr ng i
v i s phát tri n kinh t . Nh t là khu v c trung tâm
3.1.2.2. Đánh giá kh năng thoát nư c mưa

2.4.6.4. Thoát nư c b n, v sinh môi trư ng
Nư c th i sinh ho t: thu gom và làm s ch t i các tr m x lý t p trung.

Kh năng thoát nư c c a qu n Liên Chi u: ñang ngày càng gi m sút.

Nư c th i c a các nhà máy xí nghi p, b nh vi n:đư c x lý c c b .

Kh năng thoát nư c c a qu n H i Châu và Thanh Khê
Khi có mưa to m t s nơi thư ng b ng p sâu và kéo dài.

2.5. Phương pháp và s li u
2.5.1. Phương pháp cư ng ñ gi i h n

3.1.2.3. Đánh giá v ch t lư ng công trình ph tr trên h th ng

2.5.1.1. Cư ng đ mưa

thoát nư c mưa

2.5.1.2. T n su t mưa P(%) và chu kỳ tràn c ng Pc(năm)

chưa ñ m b o yêu c u .

2.5.1.3. Th i gian mưa

C a x nư c: ña ph n do b ngư i dân l n chi m làm nhà c a .

2.5.1.4. Tính tốn lưu lư ng
2.5.2. Phương pháp Soil Conversation Service (SCS)
CHƯƠNG 3 – Đ XU T CÁC GI I PHÁP THOÁT NƯ C
B N V NG CHO THÀNH PH

Các c a thu nư c mưa, các h ga, gi ng thăm: xây d ng tuỳ ti n,

ĐÀ N NG

3.1. Đánh giá hi n tr ng h th ng thoát nư c TPĐN
3.1.1. Đánh giá chung hi n tr ng h th ng thốt nư c
S lư ng h đ u n i v i m ng c p 3 là r t nh và ch t lư ng các
tuy n c ng c p 3 th p, c n c i t o l i k t h p v i đ u n i h gia đình.
Các nhà máy XLNT khơng đ m b o cơng su t và năng l c.
Vi c xâm l n các h và kênh b ng các d án phát tri n nhà c a.
HTTN mưa hi u qu s ñ m b o vi c b o v CSHT và cơng trình.

3.1.3. Đánh giá hi n tr ng thu gom nư c th i
CTCD đóng m t vai trị r t quan tr ng
Th i gian làm vi c c a bơm ho t đ ng khơng như thi t k .
Đ sâu chôn ng quá l n.
3.2. Đ xu t mô hình t ch c thốt nư c cho TPĐN
3.2.1. Đi u ki n khơng gian đơ th
Hư ng phát tri n đơ th s

nh hư ng đ n HTTN.

3.2.2. Đi u ki n t nhiên
D a vào tính ch t ñ a hình c a t ng khu v c.
3.2.3. H n ch c a h th ng thoát nư c chung c a TPĐN

3.1.2. Đánh giá hi n tr ng h th ng thoát nư c mưa

Vi c b trí các mi ng x nư c mưa nh hư ng ñ n bãi t m, bãi bi n.

3.1.2.1. Nguyên nhân và tính ch t ng p l t

Khó áp d ng bi n pháp cho nư c mưa th m vào ñ t .

Các nguyên nhân d n ñ n ng p l t

ñ ng các ch t th i trong c ng gây ô nhi m môi trư ng.

Thu gom: Khơng thốt nư c k p.

Ch t lư ng c ng th p nên x y ra hi n tư ng th m hai chi u.

V n chuy n: C ng khơng đ kích thư c và cơng su t.

T i nh ng khu v c có c t san n n th p, c ng thoát nư c thư ng b

TPĐN ch u nh hư ng tr c ti p c a tri u cư ng.

ng p nư c, b i v y không th th c hi n ñư c vi c thu gom nư c th i.


17

18

3.2.4. Đ xu t mơ hình t ch c thốt nư c cho TPĐN
ML thu gom
c p 2,3
(nư c th i)

3.3.3. N o vét c ng thoát nư c hi n tr ng

ML c p 1
(nư c th i)

Tr m x lý
nư c th i

C n ti n hành ñ nh kỳ đ m ng lư i thốt nư c ñúng theo công su t.
3.3.4. Các gi i pháp tiêu thoát nư c mưa cho TPĐN
3.3.4.1. Đ xu t các gi i pháp qu n lý nư c mưa ngay t c ng ñ ng

ML thu gom
c p 2,3
(nư c mưa)

H đi u hồ
(có ho c
khơng)

ML c p 1
(nư c

mưa)

Ngu n ti p
nh n
(sơng, bi n)

Khuy n khích dân cư tham gia qu n lý và b o v HTTN.
Xây d ng các qui ñ nh v qu n lý nư c mưa .

Hình 3.4- Sơ đ t ch c thốt nư c đ xu t khu v c đơ th m i

ML c p 1
(nư c th i)

ML thu gom
c p 2,3
(nư c th i)

ML c p 1
(nư c
mưa)

3.3.4.2. Đ xu t các gi i pháp ki m soát nư c mưa ngay t t i ngu n
L p ñ t, xây d ng các h th ng lưu tr và tái s d ng nư c mưa.

phát tri n

ML thu gom
c p 2,3
(nư c mưa)

Chú thích:

Xây d ng các chương trình v giáo d c ý th c v vai trò nư c mưa .

Tr m x lý
nư c th i

H đi u hồ
(có ho c
khơng)

Ngu n ti p
nh n
(sông, bi n)

CSO - Gi ng tách nư c mưa đ t đ u

CSO

Hình 3.5 - Sơ đ t ch c thốt nư c đ xu t khu v c trung tâm
3.3. Đ xu t các gi i pháp thốt nư c mưa b n v ng cho TPĐN

Hình 3.6 - H th ng tái s d ng nư c mưa
Thu nư c mưa t b c tư ng và c a kính c a tịa nhà, t mái nhà,

3.3.1. Quy ho ch và xây d ng m ng lư i thốt nư c mưa cho các

t khu cơng c ng.

khu v c m i phát tri n

3.3.4.3. Đ xu t các gi i pháp ki m soát nư c mưa trên m t b ng

Đ xu t quy ho ch xây d ng h th ng c ng và các cơng trình đ u
n i thốt nư c riêng cho các khu v c ñang phát tri n.
Đ xu t quy ho ch xây d ng HTTN mưa riêng hoàn toàn, k t h p

V a hè, khu v c cơng
viên, sân v n đ ng, nhà
thi đ u, .... thi t k b

v i các d án xây d ng các khu đơ th v i vi c phát tri n h t ng.

m t th m k t h p kho

3.3.2. C i t o m ng lư i c ng thoát nư c cũ hi n có

ch a nư c ng m thay

C i t o và xây d ng m i các tuy n c ng nhánh c p 2,3...
C i t o nâng c p các c ng cũ h ng ñã xu ng c p.
Đ u n i m ng lư i c ng c i t o và m ng lư i thoát nư c hi n tr ng.

cho sân bê tơng hố.

Hình 3.11 – V a hè bê tơng hố t i TPĐN
thành b m t th m


19

Xây d ng các h
tr ng cây k t h p v i h
th ng l c cát, s i.

Hình 3.12 – H Cây xanh trên v a hè t i
TPĐN thành h cây th m l c
Thay th
c ng h

h

th ng

bê tông b ng

mương th m l c th c
v t.
Hình 3.13 – Mương đ c l TPĐN thành
mương th c v t ch n l c nư c mưa
Xây d ng dãi phân
cách thành kênh th c
v t ch n l c sinh h c.

Hình 3.14 – Dãi phân cách ñư ng t i TPĐN
tr thành kênh ch n l c nư c mưa
3.3.4.4. Đ xu t các gi i pháp ki m soát nư c mưa trên toàn khu v c
Xây d ng quy ho ch các h đi u hịa t i các khu đơ th , dân cư m i .
C i t o các h :h bàu tràm, h Bàu H c, h Bàu vàng – Bùa S u,
h c nh đư ng Hồng Văn Thái, h Trung Nghĩa.
C i t o và xây d ng h th ng kênh vành ñai ñ h m c nư c trong

kênh n i th khi mưa ( xây d ng tuy n kênh t KCN Hòa Khánh đ n
sơng Cu Đê, tuy n kênh t Bàu Tràm đ n sơng Cu Đê, tuy n kênh t
chân núi Phư c Tư ng vào h Phư c Lý...)

20
CHƯƠNG 4 – Đ XU T CÁC GI I PHÁP THOÁT NƯ C
B N V NG CHO LƯC V C TH C GIÁN - VĨNH TRUNG,
ĐÀ N NG
4.1. Đánh giá hi n tr ng h th ng thoát nư c và nguyên nhân gây
ra ng p úng cho lưu v c Th c Gián – Vĩnh Trung, Đà N ng
+ Tuy n c ng thốt nư c t đư ng ngã 6 Nguy n Văn Linh đ n
H Vĩnh Trung khơng đ m b o cơng su t thốt nư c.
+ Tuy n c ng thoát nư c t h Th c Gián - V nh Đà N ng ñ m
b o cơng su t thốt nư c tuy nhiên có nhi u ño n c ng b th t c chai
và v t c n c t ngang.
+ Tuy n c ng thốt nư c đư ng B c Đ u đã b l p hồn tồn d n
đ n khơng có kh năng thốt nư c.
+ Các c a thu nư c mưa và c a x nư c mưa cũng khơng ho t đ ng
+ C t n n ñư ng t i khu v c nghiên c u (cao ñ m t ñư ng
kho ng 4.2) th p hơn các khu v c xung quanh d n ñ n ñây là vùng
trũng, t p trung nư c.
+ B trí cao trình đ nh c a phai khơng linh đ ng đóng m .
4.2. Đ xu t sơ ñ t ch c thoát nư c cho lưu v c Th c Gián Vĩnh Trung
ML thu gom
c p 2,3
(nư c th i)

ML thu gom
c p 2,3
(nư c mưa)

ML c p 1
(nư c th i)

ML c p
1
(nư c
mưa)

Tr m x lý
nư c th i
(Phú L c)

H đi u hồ

Ngu n ti p
nh n
(V nh Đà
N ng)

(H Th c Gián
– Vĩnh trung)

CSO

CSO

Chú thích: CSO - Gi ng tách nư c mưa ñ t ñ u
Hình 4.1 - Sơ ñ t ch c thoát nư c cho lưu v c Th c Gián –
Vĩnh Trung, Đà N ng

4.3. Đ xu t các gi i pháp thoát nư c b m t b n v ng cho lưu
v c Th c Gián- Vĩnh Trung, Đà N ng


21
4.3.1. Nâng c p tuy n thoát nư c t ngã 6 Nguy n Văn Linh ñ n
h Vĩnh Trung
+ Nâng c p ño n c ng t ngã 6 Nguy n Văn Linh ñ n Nguy n

22
Bư c 2: Tính tốn các thơng s cơ b n ph c v cho thi t k SUDS
1. H s CN t ng h p
→ CNt

ng h p =

Hoàng hi n tr ng hai bên v a hè c a ñư ng Nguy n Văn Linh thành
c ng h p có kích thư c BxH=1.2mx1.0m, có chi u dài 350m.
+ Nâng c p đo n c ng t Nguy n Hồng đ n Đ Quang hi n
tr ng hai bên v a hè c a ñư ng Nguy n Văn Linh thành c ng có kích

98 × 83 + 74 × 17
= 93.92
100

2. Đ sâu l p nư c ch y tràn (Q)
S: ti m năng ch n gi nư c t i ña c a b m t ngay sau khi mưa
(inch)

300m.

1000
− 10 = 0.674inch = 1.7cm
93.92
(12.75 − 0.2 × 0.674) 2
→Q=
= 11.97inch = 30.43cm
(12.75 + 0.8 × 0.674)

4.3.2. N o vét, thơng t c các tuy n c ng thốt nư c hi n tr ng

3. Lư ng nư c t n th t ngay khi mưa (Ia) và t l Ia/P

thư c BxH=1.5mx1.2m, có chi u dài 160m.
+ Nâng c p ño n c ng t Đ Quang ñ n h Th c Gián trên ñư ng
Đ Quang thành c ng có kích thư c BxH=3.0mx1.2m, có chi u dài

→ S=

- Ti n hành n o vét tuy n t h Th c Gián ñ n V nh Đà N ng

→ Ia = 0.2x0.674 = 0.135 inch = 0.343 cm

- Đ nh kỳ n o vét các tuy n c ng thốt nư c cịn l i .

→

4.3.3. Đ xu t các gi i pháp tiêu thoát nư c
4.3.3.1. Tính tốn thi t k gi i pháp ki m soát trên m t b ng
Gi i pháp thi t k kênh th m l c th c v t ñ i v i dãi phân cách

ñư ng n m trên đư ng Nguy n Văn Linh.
Bư c 1: Tính tốn các thơng s cơ b n c a lưu v c h ng nư c
1. Di n tích m t b ng h ng nư c
Di n tích m t b ng h ng nư c 1.8 ha
2. L a ch n lư ng mưa thi t k
Theo t n su t 10 năm, 3 gi mưa là P = 324mm = 12.75 inch
3. Tính ch t th y l c c a ñ t
Lo i ñ t thu c nhóm C (đ th m th y l c t 1.27-3.81mm/h).
4. H s tương quan gi a tính ch t l p ph b m t và ñ th m
c a ñ t ñá (CN)
H s CN (Cuver Number): có giá tr t 1-100

I a 0.135
=
= 0.0112
P 11.97

4. Đ d c dòng nư c (s)

5 .7 − 4 .2
= 0.0025
610
→ v = 20.3282 × 0.0025 = 1.016 (ft/s) = 0.313 m/s

→ s=

5. Th i gian t p trung nư c mưa (Tc)
→ Tc =

610

= 0.541 (gi )
3600 × 0.313

6. Th tích kho ch a x lý (WQv)
→ Rv = 0.05 + 0.009 x 83 = 0.797
→ WQv =

1 × 0.794 × 4.435
= 0.293 (ac-ft) = 12783 cf = 362 m3
12

7. Th tích nư c yêu c u b c p (Rev)
→Re= (S ) × ( Rv ) × ( A) = 0.13× 0.794 × 4.435 = 0.0381ac − ft = 1662 ft 3 = 47m3
12

12


23
Bư c 3: Tính tốn các c u trúc x lý cho gi i pháp m t b ng
S d ng di n tích c a dãi phân cách d c theo ñư ng Nguy n Văn
Linh ñ thi t k kênh th m l c th c v t cho m t b ng.

24
→V2= 1.0 × 610 × 0.2 × 0.4 = 49m 3
Như v y trong th i gian ñ u c a cơn mưa h th ng kênh th c v t
có th ch n gi t m th i th tích nư c ch y tràn:
V= V1 + V2= 288+49= 337 m3
3. Ki m tra v n t c đ tránh xói l đ t và có trong kênh :
→v =

1.49
× 0.12 / 3 × 0.0031 / 3 = 0.31 ft / s →ñ t tiêu chu n
0.15

Nh n xét chung: N u thi t k dãi phân cách ñư ng Nguy n Văn
Linh là kênh th m th c v t thì ngay t th i ñi m ban ñ u c a cơn mưa
h th ng này đã có th ch n gi t m th i m t th tích 337m3.
4.3.3.2. Tính tốn thi t k gi i pháp ki m soát vùng
H Th c Gián – Vĩnh Trung hi n h u trong khu v c ñư c t n
d ng ñ xây d ng gi i pháp ki m soát nư c ch y tràn trên tồn vùng,
Hình 4.4 – Dãi phân cách ñư ng Nguy n Văn Linh thành kênh
ch n l c nư c mưa

ñây là m c cao nh t trong gi i pháp SUDS.
Bư c 1: Tính tốn, thu th p các thơng s cơ b n c a lưu v c h ng nư c

1. Thi t k kênh th c v t

1. Di n tính lưu v c h :

Thi t k h th ng kênh th c v t cho lưu v c có chi u dài 610m.

Di n tích lưu v c thốt nư c vào h : 56.2 ha

362
→ w=
= 1 .7 m
610 × 0.35
→ wb= 1.7 − ( 2 × 1 × 0.35) = 1.0m

V y ñ x lý nư c ch y tràn cho m t b ng này s s d ng h
th ng kênh th c v t có b r ng đáy 1.0 m x 610m chi u dài v i đ
d c 1:1
Tính th tích t m th i c a kênh

1 .7 + 1 .0
× 0.35 × 610 = 288m 3
→ Vl =
2
2. Thi t k kho ch a b c p Rev
H th ng b c p có qui mơ như sau: 1.0mx610mx0.2m
Th tích ch a t m th i c a h th ng b c p:

2. T l ph n trăm b m t không th m nư c: kho ng 90%
3. Tính ch t th y l c c a đ t: thu c nhóm C
4. Di n tích ng p: A = 2.3 ha
5. Đ sâu ng p: h = 50cm
6. Th tích ng p nư c:11500 m3
7. Di n tích h Th c Gián – Vĩnh Trung: 2.9 ha
Kh năng ch a nư c c a h t cao trình +3.6m đ n cao trình +4.0m
là 11600m3, l n hơn lư ng nư c gây ng p 11500m3. Như v y, h hồn
tồn có kh năng ch a h t lư ng nư c gây ng p trong khu v c, có nghĩa
là tình tr ng ng p khu v c này hồn tồn có th kh c ph c
Bư c 2: Thi t k sơ b h sinh thái


25

26
2. Đ xu t mơ hình thốt nư c b m t b n v ng cho TPĐN

1. Th tích nư c c n x lý:
3

Ch n th tích nư c c n x lý Q = 11500 m

+ H th ng thoát nư c thành ph Đà N ng là h th ng thốt nư c

2. Th tích n ơc c a h hi n h u

riêng t i các khu v c đơ th phát tri n m i và thốt nư c ki u n a

Th tích ch a t cao trình +2.8 đ n +3.6 m.

riêng t i khu v c trung tâm thành ph cũ.

3. Th tích c a kho ch a t m th i:
Kho ch a t m th i là t cao trình +3.6m đ n +4.0m, c a h hi n h u
4. Phương án đ thốt h t lư ng nư c bên trên h hi n h u

+ Quy ho ch và xây d ng các tuy n c ng m i, c i t o m ng lư i
c ng thoát nư c cũ, n o vét c ng thoát nư c hi n tr ng....
+ Áp d ng các gi i pháp tiêu thoát nư c mưa cho TPĐN như gi i
pháp qu n lý nư c mưa ngay t c ng ñ ng , gi i pháp ki m soát

sau 24 gi
S d ng máy bơm d phòng.
K T LU N VÀ KI N NGH
Trên cơ s các nghiên c u, ñ tài ñã ñưa ra đư c mơ hình thốt
nư c b m t b n v ng cho Thành ph Đà N ng nói chung và đ xu t

mơ hình thốt nư c b m t b n v ng đi n hình cho lưu v c Th c
Gián, Vĩnh Trung, Đà N ng. Các k t qu nghiên c u c th như sau:
1. Đ c ñi m hi n tr ng c a h th ng thốt nư c và tình hình
ng p úng TPĐN

nư c mưa ngay t t i ngu n, trên m t b ng, trên toàn khu v c
3. Đ xu t mơ hình thốt nư c b m t b n v ng cho lưu v c
Th c Gián - Vĩnh Trung, Đà N ng
+ H th ng thoát nư c cho lưu v c là h th ng thoát nư c ki u
n a riêng.
+ Nâng c p tuy n c ng t ngã 6 Nguy n Văn Linh ñ n h Th c
Gián và n o vét thông t c các tuy n c ng hi n tr ng.
+ Gi i pháp thi t k mương l c th c v t ñ i v i dãi phân cách

+ H th ng thoát nư c TPĐN đư c hình thành t r t lâu, ít ñư c

ñư ng n m trên ñư ng Nguy n Văn Linh đ ki m sốt trên m t b ng

duy tu b o dư ng nên ñã xu ng c p nhi u ,ñ ng th i nhi u khu v c

và gi i pháp h sinh thái c nh quan v i vi c s d ng h ch a Th c

dân cư có h th ng thốt nư c chưa hồn ch nh nên kh năng thốt

Gián – Vĩnh Trung có s n trong khu v c đ ki m sốt trên tồn lưu

nư c đang ngày càng gi m sút.

v c.

+ S lư ng h ñ u n i v i m ng c p 3 là r t nh và ch t lư ng các
tuy n c ng c p 3 hi n nay th p, c n c i t o l i k t h p v i ñ u n i h
gia ñình.
+ Tình tr ng ng p l t thư ng x y ra trên các tuy n ñư ng, các khu

4. Các ñ xu t ki n ngh
Trong tương lai, h th ng thoát nư c TPĐN ph i là h th ng riêng
cho nư c mưa và nư c th i.
C n áp d ng k t qu nghiên c u cho các đơ th ven bi n.

v c Đà N ng, tính năm 2011 có 31 đi m. Ng p l t là m i lo ng i c a

M r ng nghiên c u các mơ hình ñ i v i các ñô th c nư c có

xã h i và là m t s tr ng i v i s phát tri n kinh t , ñ c bi t là khu

nh ng ñ c ñi m đ c thù riêng nói chung và các lưu v c trong TPĐN

v c trung tâm-nơi t p trung đơng dân cư cũng như trung tâm thương

nói riêng.

m i.