Tài liệu NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG CỦA PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH pdf

Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG CỦA
PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH


I. Đối tượng của phân tích hoạt động kinh doanh

• + Hoạt động kinh doanh
• Là tồn bộ các nghiệp vụ kinh tế diễn ra trong q

•
•
•
•

trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm hàng hóa…
được phản ánh thơng qua hệ thống chỉ tiêu kinh
tế, và các báo cáo tài chính của kế tốn.
+ Tác động đến hoạt động kinh doanh
Những nhân tố chủ quan
Những nhân tố khách quan
Để quản lý, điều hành hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp, cần phải sử dụng:


•
•
•
•
•

•
•
•
•
•
•

Kế hoạch
Kế tốn
Thống kê
Thường xun phân tích hoạt động kinh doanh
Bởi vì qua phân tích:
- Đánh giá kết quả của hoạt động kinh doanh.
- Xác định các nguyên nhân dẫn đến kết quả.
- Những nhân tố ảnh hưởng (Khách quan – Chủ
quan).
- Đề ra các biện pháp khắc phục.
- Phát hiện và khai thác những khả năng tiềm tàng.
- Đề ra các quyết định kinh doanh.


• + Đối tượng của phân tích kinh doanh:
• Là kết quả và q trình hoạt động sản xuất kinh

•
•

•

doanh có kế hoạch của đơn vị kinh tế, những nhân tố

phát sinh bên trong hoặc ngoài đơn vị kinh tế, ảnh
hưởng đếân hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp.
II. Nhiệm vụ của phân tích kinh doanh
+ Đánh giá một cách tồn diện tình hình thực hiện các
kế hoạch về vật tư, lao động, tiềân vốn. Tình hình
chấp hành các thể lệ và chế độ về quản lý kinh tế của
Nhà nước.
+ Xác định các nhân tố ảnh hưởng và mức độ ảnh
hưởng của các nhân tố đến chỉ tiêu phân tích.


• + Khai thác và động viên mọi khả năng tiềm tàng, để
phát huy ưu điểm, khắc phục nhược điểm, nâng cao
hiệu quả kinh doanh.
• III. Phương pháp phân tích.
• 1. Nguyên tắc chung:
• Dựa vào nguyên lý của phép biện chứng duy vật làm
cơ sở, nền tảng và phương pháp luận cho phân tích
kinh doanh:
Xem xét các sự kiện trong trạng thái vận động và phát
triển…
Phải khách quan và có quan điểm lịch sử cụ thể
Phát hiện, phân loại mâu thuẫn và đề ra biện pháp
giải quyết.


•
•
•

•
•
•
•
•
•
•
•

2. Phương pháp phân tích cụ thể.
a. Phương pháp so sánh
Là phương pháp được áp dụng một cách rộng rãi
trong tất cả các cơng đoạn của phân tích kinh doanh.
Lựa chọn tiêu chuẩn so sánh
Số liệu năm trước
Số liệu kế hoạch
Điều kiện so sánh:
Cùng nội dung phản ánh
Cùng một phương pháp tính tốn
Cùng một đơn vị đo lường
Cùng trong khoảng thời gian tương xứng


•
•
•
•
•
•

Phương pháp so sánh cụ thể
So sánh bằng số tuyệt đối
Khái niệm
Số tuyệt đối là một chỉ tiêu tổng hợp phản ánh quy
mô, khối lượng của sự kiện
Tác dụng của so sánh
Phản ánh tình hình thực hiện kế hoạch, sự biến
động về quy mơ, khối lượng.

Tăng (+) Giảm
=
(-) tuyệt đối

Chỉ tiêu
thực tế

-

Chỉ tiêu kế
hoạch


•
•
•
•
•
•

So sánh bằng số tương đối

Khái niệm
Số tương đối là một chỉ tiêu tổng hợp biểu hiện
bằng số lần (%)… phản ánh tình hình của sự kiện,
khi số tuyệt đối khơng thể nói lên được.
Có các loại số tương đối:
Số tương đối kế hoạch.
Số tương đối hồn thành kế hoạch

Chỉ tiêu thực tế
Mức độ hoàn
thành kế
=
Chỉ tiêu kế hoạch
hoạch

X 100%


• Số tương đối tính chuyển.
• Căn cứ vào hệ số tính chuyển để điều chỉnh lại chỉ
tiêu kế hoạch

Tăng (+)
Chỉ tiêu
Giảm (-) = Chỉ tiêu kế
X
thực tế
tương
hoạch
đối

Hệ số
tính
chuyển


• Số tương đối động thái.
• Là một chỉ tiêu dùng để phản ánh tốc độ biến đổi
•
•
•
•
•
•
•

của sự kiện
Chọn gốc cố định
Chọn gốc liên tục
b. Phương pháp phân tổ
Là phương pháp phân chia sự kiện nghiên cứu
thành những tổ hợp thành, để bắt đầu vào nghiên
cứu sự kiện.
c. Phương pháp số bình qn
Khái niệm:
Cách tính:


• D. Phương pháp thay thế liên hoàn
• Tác dụng:

• Tính mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến đối
•
•
•

tượng phân tích.
Đặc điểm:
+ Muốn xác định mức độ ảnh hưởng của nhân tố
nào đó thì chỉ có nhân tố đó được biến đổi, cịn các
nhân tố khác được cố định lại.
+ Các nhân tố phải được xắp xếp theo một trình tự
nhất định, nhân tố số lượng xắp trước, nhân tố chất
lượng xắp sau. Xác định ảnh hưởng của nhân tố số
lượng trước, chất lượng sau.


• + Lần lượt đem số thực tế vào thay cho số kế hoạch

•
•

của từng nhân tố, lấy kết quả thay thế lần sau so với
kết quả thay thế lần trước sẽ được mức độ ảnh
hưởng của nhân tố vừa biến đổi, các lần thay thế
hình thành một mối quan hệ liên hoàn. Tổng đại số
mức độ ảnh hưởng của các nhân tố phải bằng đúng
đối tượng phân tích.
Giả sử một chỉ tiêu kinh tế M bao gồm có 4 nhân tố
ảnh hưởng là a, b, c, d.
Các nhân tố này hình thành chỉ tiêu bằng một

phương trình kinh tế như sau:
axbxcx d=M


•
•
•
•

Quy ước:
Kỳ kế hoạch ký hiệu:
Kỳ thực tế ký hiệu:
Chỉ tiêu kỳ kế hoạch:

0
1

a0 x b0 x c0 x d0 = M0

• Chỉ tiêu kỳ thực tế:
a1 x b1 x c1 x d1 = M1

Đối tượng phân tích
M1 - M0

Xác định các nhân tố ảnh hưởng


• Thay thế lần thứ 1:
a1 x b0 x c0 x d0 = M'

• Ảnh hưởng do a thay đổi: M‘ - M0

Thay thế lần thứ 2:
a1 x b1 x c0 x d0 = M''
• Ảnh hưởng do b thay đổi: M‘‘ - M ‘
• Thay thế lần thứ 3:
a1 x b1 x c1 x d0 = M'''

• Ảnh hưởng do c thay đổi: M‘‘‘ - M‘‘
• Thay thế lần thứ 4:


• Thay thế lần thứ 4:
a1 x b1 x c1 x d1 = M1

• Ảnh hưởng do d thay đổi: M1 - M‘‘‘
• Tổng hợp nhân tố ảnh hưởng:
M1 - M0


Ví dụ: Có tài liệu như sau:
Chỉ tiêu
Số lượng SP sản xuất
Mức tiêu hao VL cho
1 SP (Kg)
Đơn giá vật liệu (đ)
Trị giá NVL tiêu hao

KH

Chênh
lệch
1.200
200
TT

1.000
10

9

-1

4

5

+1

40.000 54.000 + 14.000


•
•
•
•
•
•
•

•
•

Trị giá NVL tiêu hao:
KH: 1.000 x 10 x 4 = 40.000
TT: 1.200 x 9 x 5 = 54.000
Xác định đối tượng phân tích
54.000 – 40.000 = 14.000
Xác định nhân tố ảnh hưởng
Thay thế lần 1:
1.200 x 10 x 4 = 48.000
Mức ảnh hưởng:


•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

48.000 – 40.000 = 8.000
Thay thế lần 2:
1.200 x 9 x 4 = 43.200
Mức ảnh hưởng:

43.200 – 48.000 = - 4.800
Thay thế lần 3:
1.200 x 9 x 5 = 54.000
Mức ảnh hưởng:
54.000 – 43.200 = 10.800
Tổng hợp nhân tố ảnh hưởng
8.000 – 4.800 + 10.800 = 14.000


e. Phương pháp số chênh lệch.

• Tác dụng:
• Tính mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến
đối tượng phân tích.

• Phương pháp này là sự biến tướng của
phương pháp thay thế liên hoàn


• Xác định các nhân tố ảnh hưởng
Ảnh hưởng do a thay đổi:
(a1 – a0) x b0 x c0 x d0

• Ảnh hưởng do b thay đổi:
•

(b1 - b0)x a1 x c0 x d0

• Ảnh hưởng do c thay đổi:
(c1 – c0)x a1 x b1 x d0

•
• Ảnh hưởng do d thay đổi:
(d1 – d0)x a1 x b1 x c1


•
•
•
•
•
•
•
•

Ví dụ: Lấy lại số liệu trên
Xác định nhân tố ảnh hưởng
Do khối lượng sản phẩm thay đổi
(1.200 – 1.000) x 10 x 4 = 8.000
Do mức tiêu hao VL thay đổi
(9 – 10) x 1.200 x 4 = - 4.800
Do đơn giá VL thay đổi
(5 – 4) x 1.200 x 9 = 10.800


f. Các phương pháp khác
+ Phương pháp tổng hợp cân đối
+ Phương pháp đồ thị
+ Phương pháp biểu đồ …