THÔNG TIN VÀ QUYẾT ĐỊNH QUẢN TRỊ KINH DOANH. Ths. Nguyễn Thị Vân Anh

BÀI 6
THÔNG TIN VÀ QUYẾT ĐỊNH
QUẢN
Ả TRỊ KINH DOANH

Ths. Nguyễn Thị Vân Anh

v1.0011108209

1


TÌNH HUỐNG DẪN NHẬP

Chuỗi
C
uỗ cửa hàng
à g “cà
cà p
phê
ê Đất
ất Việt”
ệt có tthịị ttrường
ườ g tạ
tại các ttỉnh p
phía
a Nam
a và
à g
giám
á đốc

doanh nghiệp định hướng mở rộng thị trường ra các tỉnh phía Bắc.



v1.0011108209

Để đưa ra quyết định đúng đắn trong quản trị kinh doanh thì giám đốc chuỗi
của hàng “cà phê Đất Việt” cần làm những gì?

2


MỤC TIÊU

Nắm rõ khái niệm, nội dung
g của thông
g tin trong
g quản trị kinh doanh.

Hiểu rõ q
quyết
y định
ị q
quản trịị kinh doanh (khái
(
niệm,
ệ , yêu
y cầu,, căn cứ và
phương pháp ra quyết đinh).

v1.0011108209

3


NỘI DUNG BÀI HỌC

v1.0011108209

1

Khái niệm, vai trị của thơng tin trong quá trình quản trị kinh doanh.

2

Quyết định quản trị kinh doanh.

4


HƯỚNG DẪN HỌC

•

Để học tốt bài học này, học viên cần nghe và hiểu hiểu
bài giảng, đồng thời trao đổi trên diễn đàn môn học,
tham gia làm các bài luyện tập trắc nghiệm.
nghiệm

•

Tham khảo thêm một số sách quản trị kinh doanh, trong
đó có: Giáo trình Quản trị kinh doanh, Chủ biên: GS.TS
Đỗ
ỗ Hoàng Toàn, NXB lao động xã hội, 2010.

•

Tham khảo tin tức trên các internet về tình hình kinh tế
g như của thế g
giới.
của đất nước cũng

v1.0011108209

5


1. KHÁI NIỆM, VAI TRỊ CỦA THƠNG TIN TRONG Q TRÌNH
QUẢN TRỊ KINH DOANH

•

Khái niệm thơng tin;

•

Vai trị của thơng tin trong q trình quản trị
kinh doanh;

•

u cầu của thơng tin kinh tế;

•

Vấn đề nhiễu trong hệ thống thơng tin.

v1.0011108209

6


1.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM CỦA THƠNG TIN
Đặc điểm:
Thơng tin trong quản trị kinh doanh là những tín hiệu mới, được doanh nghiệp thu
nhận, được hiểu và được đánh giá là có ích trong việc ra quyết định quản trị kinh doanh
của chủ doanh nghiệp.
Đặc điểm của thơng tin:
•

Thơng tin gắn liền với q trình điều khiển:

•

Bản thân thơng tin khơng có mục đích tự thân, nó chỉ tồn tại và có ý nghĩa trong
một hệ thống có điều khiển nào đó.

•

Thơng tin
Thơ
ti có
ó tính
tí h tương
tươ đối:
đối mỗi
ỗi thơng
thơ tin
ti chỉ
hỉ một
ột sự
ự phản
hả ánh
á h chưa
hư đầy
đầ đủ về
ề
hiện tượng và sự vật được phản ánh, đồng thời nó cũng phụ thuộc vào trình độ
và khả năng của nơi nhận phản ánh.

•

Mỗi
ỗ thơng
hơ tin đều
đề có
ó vật
ậ mang tin và
à lượng

l
tin.

•

Tính định hướng của vật mang tin: Thơng tin phản ánh mối quan hệ giữa đối
tượng được phản ánh và nơi nhận phản ánh.

v1.0011108209

7


1.2. VAI TRỊ THƠNG TIN TRONG Q TRÌNH QUẢN TRỊ KINH DOANH
Vai trị của thơng tin trong quản trị kinh doanh là ở chỗ nó làm tiền đề, làm cơ sở và là
công cụ của quản trị kinh doanh.
Thông tin từ ngồi
Chủ thể quản trị kinh doanh

Thơng tin quyết định

Thơng tin thực hiện

Đối tượng quản trị

Sản phẩm – đầu ra
Yếu tố đầu vào
Sơ đồ 6.1: Vai trị của thơng tin trong quá trình quản trị kinh doanh
v1.0011108209

8


1.3. U CẦU CỦA THƠNG TIN KINH TẾ

Tính chính xác
Tính kịp thời
u cầu của
thơ
thơng
tin
ti kinh
ki h tế

Tính pháp lý
Tí h có
Tính
ó íích
h
Tính bí mật
Tính tối ưu, kinh tế
Tính có thẩm quyền
Tính đầy đủ, hệ thống, tổng hợp

Sơ đồ 6.2:
6 2: Các yêu cầu của thông tin kinh tế

v1.0011108209

9

1.4. VẤN ĐỀ NHIỄU TRONG HỆ THỐNG KINH TẾ
•

Một
ộ nguyên
ê nhân
hâ quan trọng làm
là ảnh
ả h hưởng
h ở tới
ớ chất
hấ lượng
l
của
ủ thông
hô tin trong hệ
thống là vấn đề nhiễu trong q trình truyền tin.

•

Nhiễu thơng tin là hiện tượng thơng tin từ nguồn tới nơi nhận bị sai lệch, méo mó.

Nhiễu vật lý: Do kỹ thuật hoặc do mơi trường
Ngun nhân
dẫn đến nhiễu thông tin

Nhiễu ngữ nghĩa: Do khái niệm chưa đồng nhất,
lỗi văn phạm

Nhiễu thực dụng: Do tin người phát và người nhận có
mối quan hệ lợi ích

Sơ đồ: 6.3: Nguyên nhân dẫn đến nhiễu thông tin

v1.0011108209

10


2. QUYẾT ĐỊNH QUẢN TRỊ KINH DOANH

•

Khái niệm;

•

Các loại quyết định;

•

Các nguyên tắc cơ bản ra quyết định;

•

Yêu cầu đối với các quyết định;

•

Cá bước
Các
b ớ ra và
à thực
h hiện
hiệ quyết
ế định;
đị h

•

Trở ngại của giám đốc khi ra quyết định;

•

Phương pháp ra quyết định.

v1.0011108209

11


2.1. KHÁI NIỆM

Quyết định quản trị kinh doanh là phương án hành
động đã được tính tốn cân nhắc, mang tính sáng
tạo của chủ doanh nghiệp, nhằm xử lý một vấn đề
trên cơ sở phân tích các thơng tin về hiện trạng của
doanh nghiệp.
ệ

v1.0011108209

12


2.2. CÁC LOẠI QUYẾT ĐỊNH

•

Theo tốc độ ra quyết định: gồm những quyết
định trực giác và những quyết định có lý giải.

•

Theo thời gian thực hiện: gồm quyết định dài
ạ ,q
quyết
y định
ị trung
g hạn,
ạ , ngắn
g hạn
ạ và tức thời.
hạn,

v1.0011108209

13

2.3. CÁC NGUYÊN TẮC CƠ BẢN RA QUYẾT ĐỊNH

•

Nguyên tắc định nghĩa: Muốn giải quyết có hiệu lực một vấn đề, đầu tiên phải hiểu
rõ vấn đề đó mà thơng
g thường
g người
g
ta chỉ có thể đạt
ạ được
ợ một
ộ q
quyết
y định
ị logic
g khi
vấn đề đã được định nghĩa rồi.

•

Nguyên tắc về sự xác minh đầy đủ: Một quyết định logic phải được bảo vệ xác minh
đúng đắn.
đắn Tất cả mọi quyết định logic phải được dựa trên những cơ sở vững chắc.
chắc

•

Nguyên tắc sự đồng nhất: Cần phải xác định một cách rõ ràng những sự khác nhau

có thể có do sự thay đổi về địa điểm hay về thời đại gây ra.

v1.0011108209

14


2.4. YÊU CẦU ĐỐI VỚI CÁC QUYẾT ĐỊNH

Tính hệ thống
Tính tối ưu

Yêu cầu đối
với các quyết định

Tính định hướng
Tính pháp lý
Tính cơ đọng dễ hiểu
Tính có độ đa dạng
Tính hợp lý (đảm bảo khách quan và khoa học)
Tính cụ thể về thời gian thực hiện

Sơ đồ 6.4: Yêu cầu đối với các quyết định
v1.0011108209

15


2.5. CÁC BƯỚC RA VÀ THỰC HIỆN QUYẾT ĐỊNH

Sợ bộ đề ra

Thông qua và đề ra

nhiệm vụ

quyết định
Truyền đạt quyết định

Chọn tiêu
chuẩn đánh giá
Thu thập

Kế hoạch tổ chức
Xây dựng
Dự kiến

mã hình

các phương

tốn giải
tốn,

Chính thức đề

án quyết

và chọn

ra nhiệm vụ

Định

phương án

thơng tin

Tổ chức thực hiện quyết định

tối ưu

Kiểm tra việc thực hiện

Điều chỉnh quyết định

Tổng kết tình hình thực hiện quyết định

Sơ đồ 6.5: Các bước ra và thực hiện quyết định

v1.0011108209

16


2.5.1. SƠ BỘ NHIỆM VỤ ĐẶT RA

•

Khi quyết định những nhiệm vụ, nhiệm vụ có nội dung

mới ở bước đầu phải sơ bộ đề ra nhiệm vụ và làm rõ
dầ nó
dần
ó trong
t
q
á trình
t ì h quyết
ết định
đị h nhiệm
hiệ vụ.

•

Muốn đề ra nhiệm vụ, trước hết cần phải xác định:
 Vì sao phải đề ra nhiệm vụ,
vụ nhiệm vụ đó thuộc loại
nào, tính cấp bách của nó?
 Tình huống nào trong sản xuất có liên quan đến
nhiệm
ệ vụ đề
ề ra, những
ữ
nhân
â tố
ố ảnh
ả
hưởng
ở
đến

ế
nhiệm vụ?
ợ g thông
g tin cần thiết đã có để đề ra
 Khối lượng
nhiệm vụ, cách thu thập những thơng tin cịn thiếu.

v1.0011108209

17


2.5.2. CHỌN TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ CÁC PHƯƠNG ÁN VÀ MƠ HÌNH
XỬ LÝ
•

Việc chọn các tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả là q trình
quan trọng và phức tạp. Nếu khơng chú ý đến điều này
khi đề ra nhiệm vụ dễ nêu những mục đích chung chung,
chung
do đó dẫn tới những khó khăn lớn khi chọn quyết định.

•

Các phương án của những quyết định phức tạp được
nghiên cứu bằng mơ hình tốn học. Mơ hình phản ánh tái
tạo đối tượng, thay thế đối tượng để sau nghiên cứu mơ
hình, thu được những thơng tin về đối tượng đó.

•

Nhờ mơ hình và máy tính, người ta xác định nhanh chóng
hiệu quả các phương án theo chỉ tiêu đánh giá đã chọn.
Trên cơ sở đó có thể chọn phương án quyết định tối ưu.
ưu

v1.0011108209

18


2.5.3. THU THẬP THƠNG TIN CỊN THIẾU ĐỂ LÀM RÕ NHIỆM VỤ ĐỀ RA

Chỉ có thể giải quyết đúng đắn một vấn đề nào đó nếu như có thơng tin đầy đủ và
chính xác. Do vậy, cần phải thu thập mọi thông tin, nếu điều kiện cho phép. Nếu thông
tin chưa đủ để quyết định vấn đề một cách chắc chắn, phải có biện pháp bổ sung tin.

v1.0011108209

19


2.5.4. CHÍNH THỨC ĐỀ RA NHIỆM VỤ

Chỉ có thể chính thức đề ra nhiệm vụ sau khi đã xử lý
các thông tin thu được do kết quả nghiên cứu về tính
chất của nhiệm vụ, tính cấp bách của việc giải quyết
nhiệm vụ đó, tình huống phát sinh, việc xác định mục
đí h và
đích

à tiêu
tiê chuẩn
h ẩ đánh
đá h giá
iá hiệu
hiệ quả.
ả Bước
Bướ này
à có
ó ý
nghĩa quan trọng để đề ra quyết định đúng đắn.

v1.0011108209

20


2.5.5. DỰ KIẾN CÁC PHƯƠNG ÁN QUYẾT ĐỊNH

Có thể dùng phương pháp luận logic và trực giác của
người lãnh đạo để
ể lựa chọn phương án. Cần xác định
xem xây dựng phương án nào thì có lợi nhất. Để lựa chọn
lần cuối chỉ nên để lại những phương án quyết định thiết
thực nhất, bởi vì số lượng phương án càng nhiều thì càng
khó phân tích, đánh giá hiệu quả của chúng.

v1.0011108209

21

2.5.7. ĐỀ RA QUYẾT ĐỊNH

Sau khi đánh giá những kết quả dự tính của quyết
định và lựa chọn được các phương án tốt nhất,
nhất chủ
doanh nghiệp phải trực tiếp đề ra quyết định và chịu
trách nhiệm trực tiếp về quyết định đó.

v1.0011108209

22


2.5.8. TRUYỀN ĐẠT QUYẾT ĐỊNH ĐẾN NGƯỜI THI HÀNH
VÀ LẬP KẾ HOẠCH TỔ CHỨC
•

Quyết định cần được nêu thành mệnh lệnh hay chỉ thị
để có hiệu quả của một văn bản hành chính.

•

Tun truyền và giải thích trong doanh nghiệp ý
nghĩa và tầm quan trọng của quyết định đề ra, những
kết q
quả có thể đạt
ạ được
ợ của q

quyết
y định
ị
ấy.
y Sau đó
vạch chương trình thực hiện quyết định này.

•

Kế hoạch tổ chức cần năng động sao cho vào thời
gian nhất định và tại một thời điểm nhất định có thể
tập trung được lực lượng chủ yếu.

v1.0011108209

23


2.5.9. KIỂM TRA VIỆC THỰC HIỆN QUYẾT ĐỊNH

Kiểm tra tình hình thực hiện quyết định có vai trị quan
trọng và
à nó
ó có
ó ảnh
ả h hưởng
h ở tới
ới thực
h tiễn
iễ kinh

ki h tế:
ế
•

Kiểm tra có tác động tới hành vi của con người, nâng
cao trách nhiệm của họ và động viên họ thực hiện
chính xác những hoạt động đã nằm trong kế hoạch.

•

Việc tiến hành kiểm tra liên tục thúc đẩy sự thực hiện
kịp thời và có trình tự các nhiệm vụ đặt ra.

v1.0011108209

24


2.5.10. ĐIỀU CHỈNH QUYẾT ĐỊNH NẾU THẤY CẦN THIẾT

•

Chủ doanh nghiệp cần có bản lĩnh, đơi khi phải khắc
phục
p
ụ sự
ự p
phản đối trực
ự tiếp
p để điều chỉnh q

quyết
y định,
ị ,
tránh để tình trạng quyết định q vơ lý gây nên trạng
thái chán chường cho những người thi hành.

•

Mặt khác,
khác cần chú ý rằng những sửa đổi nhỏ,
nhỏ không
căn bản, sẽ tạo nên các xáo trộn về mặt tổ chức, gây
ra sự tin tưởng ở tính ổn định của nhiệm vụ và dẫn
đế những
đến
hữ thiệt hại
h i lớn
lớ hơn
hơ so với
ới việc
iệ không
khô sửa
ử đổi.
đổi

v1.0011108209

25