sử dụng mô hình hồi quy để ước lượng rủi ro thanh khoản

LUẬN VĂN:

Sử dụng mô hình hồi quy để ước lượng
rủi ro thanh khoản














A. Lời mở đầu

Ngân hàng là một tổ chức tài chính quan trọng nhất của nền kinh tế. Ngân hàng bao
gồm nhiều loại tuỳ thuộc vào sự phát triển của nền kinh tế nói chung và hệ thống tài chính
nói riêng, trong đó ngân hàng thương mại thường chiếm tỷ trọng lớn nhất về quy mô tài sản,
thị phần và số lượng các ngân hàng. Là một trong những mắt xích quan trọng của bất kỳ nền
kinh tế nào, trung gian tài chính, một nhân vật không thể thiếu trong nền kinh tế quốc dân.

Chính vì vậy hệ thống ngân hàng quốc gia hoạt động thông suốt, lành mạnh và hiệu quả là
tiền đề để các nguồn lực tài chính khác tăng trưởng một cách bền vững. Sự sống còn của các
ngân hàng thương mại có liên quan mật thiết tới toàn bộ đời sống kinh tế - chính trị - xã hội
của một quốc gia.
Với tư cách là một doanh nghiệp, một doanh nghiệp đặc biệt nên Ngân hàng không thể
tránh khỏi rủi ro kinh doanh. Mà một trong những rủi ro quan trọng nhất trong kinh doanh
ngân hàng là rủi ro thanh khoản. Hay nói một cách khác là mất khả năng thanh toán.Vì vậy
tìm hiểu các nguyên nhân dẫn đến việc mất khả năng thanh khoản? Và làm thế nào để lượng
hoá được nó, là vấn đề sống còn của một ngân hàng.
Xuất phát từ mục tiêu trên, nên khi được tạo điều kiện thực tập tại Ngân hàng Quốc tế-
VIBank em có ý tưởng muốn thành lập mô hình ước lượng rủi ro thanh khoản của Ngân
hàng nhờ sự trợ giúp của các mô hình kinh tế lượng.
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp của em được trình bày qua 4 chương:
Chương 1: Tổng quan về Ngân hàng quốc tế Việt Nam
Chương 2: Lý thuyết chung về rủi ro đối với hoạt động ngân hàng
Chương 3: Lý thuyết về rủi ro thanh khoản
Chương 4: Sử dụng mô hình hồi quy để ước lượng rủi ro thanh khoản.




Nội dung
Chương1 : Tổng quan về Ngân hàng Quốc tế Việt Nam - VIBank

1. Giới thiệu chung về Ngân hàng Quốc tế
Ngân hàng TMCP Quốc Tế Việt Nam( tên gọi tắt là Ngân hàng quốc tế-VIB Bank)
được thành lập theo quyết định số 22/QĐ/NH5 ngày 25/10/1996 của thống đốc Ngân hàng
Nhà nước Việt Nam.
Cổ đông sáng lập Ngân hàng Quốc Tế bao gồm: Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam,
Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam, các cá nhân và doanh nhân

thành đạt tại Việt Nam và trên trường quốc tế.
Ngân hàng Quốc Tế đang tiếp tục củng cố vị trí của mình trên thị trường tài chính tiền
tệ Việt Nam. Từ khi bắt đầu hoạt động ngày 18/9/1996 với số vốn điều lệ ban đầu là50 tỷ
đồng Việt Nam Ngân hàng Quốc Tế đang phát triển thành một trong những tổ chức tài
chính dẫn đầu thị trường Việt Nam. Là một Ngân hàng đa năng, Ngân hàng Quốc Tế- với
nền tảng công nghệ hiện đại tiếp tục cung cấp một loạt các dịch vụ tài chính đa năng, trọn
gói cho khách hàng với nòng cốt là những doanh ngiệp vừa và nhỏ hoạt động lành mạnh và
những cá nhân và những gia đình có thu nhập ổn định tại các vùng kinh tế trọng điểm trong
cả nước.
Sau 9 năm hoạt động, đến 31/12/005 vốn điều lệ của ngân hàng là 510 tỷ đồng đạt tốc
độ tăng trưởng bình quân hàng năm là 113%. Tổng tài sản Có đạt trên 8.967 tỷ đồng, tăng
gấp hơn 2 lần so với cuối năm 2004 và đạt tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đạt là
177%. Lợi nhuận thuế đạt trên 95 tỷ đồng - đạt trên 230% so với 2004. Tỷ lệ lợi nhuân trên
vốn tự có bình quân đạt trên 20% và mức độ cổ tức chia cho các cổ đông tăng đều hàng
năm. Tỷ lệ về khả năng chi trả luôn lớn hơn 1, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu luôn lớn hơn 8% .
Nguồn lực quản lý và hoạt động không ngừng được tăng cường với việc bổ nhiệm
nhiều chuyên gia giàu kinh nghiệm trong các lĩnh vực tài chính ngân hàng và một đội ngũ
chuyên viên kinh nghiệm giàu nhiệt huyết.
Hình ảnh của ngân hàng trong lòng công chúng và khách hàng được cải thiện đáng kể
bằng nhiều chương trình đổi mới và nhiều năng lực phục vụ, tăng cường quảng bá hình
ảnh Ngân hàng.
Ngân hàng Quốc tế được ngân hàng Việt Nam xếp loại A theo các tiêu chí đánh giá
của ngân hàng Nhà nước Việt Nam do thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành
ban hành trong nhiều năm liên tiếp và lần thứ 2 được tập đoàn Citigroup trao tặng danh hiệu
“Ngân hàng hoạt động thanh toán xuất sắc”.
Cuối năm 2005, ngoài Hội sở tại Hà Nội, Ngân hàng Quốc Tế có 30 chi nhánh, phòng
giao dịch tại 9 tỉnh, thành phố Hà Nội, thành phố HCM, HảI Phòng, Quảng Ninh, Nha
Trang, Bình Dương, Cần Thơ. Trong năm 2006, Ngân hàng Quốc Tế sẽ tiếp tục vươn tầm
hoạt động đến các trung tâm kinh tế mới và nhiều tiềm năng khác trên cả nước với tổng số
đơn vị kinh doanh dự kiến lên đến 60. Mạng lưới ngân hàng đại lý cũng không ngừng được

mở rộng với 2.000 ngân hàng đại lý trên 65 quốc gia trên thế giới.
Với phương châm kinh doanh “Luôn gia tăng giá trị cho bạn”, cam kết của Ngân
hàng Quốc Tế trong năm 2006 và những năm tiếp theo là không ngừng gia tăng giá trị của
khách hàng, của đối tác, của cán bộ nhân viên ngân hàng và các cổ đông.
2. Lĩnh vực hoạt động của Ngân hàng
Năm 2005 nền kinh tế Việt Nam tiếp tục đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, mang đến
cơ hội phát triển kinh doanh cho ngành ngân hàng Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước Việt
Nam tiếp tục đổi mới cơ chế quản lý, tạo điều kiện cho các Ngân hàng Thương mại phát
triển hoạt động kinh doanh.
Cạnh tranh trong ngành Ngân hàng cũng ngày càng gay gắt với việc các Ngân hàng
trong nước và nước ngoài đẩy nhanh tiến trình cải cách, tăng năng lực tài chính, đầu tư công
nghệ, đổi mới cơ cấu tổ chức và cơ chế, phát triển nguồn nhân lực có chất lượng, phát triển
các dịch vụ Ngân hàng hiện đại, mở rộng mạng lưới kinh doanh, đẩy mạnh công tác tiếp thị
khuyến mại và áp dụng nhiều tiện ích ưu đãi khác cho khách hàng .
Ngân hàng quốc tế hoạt động trên các lĩnh vực chủ yếu sau:
2.1. Dịch vụ ngân hàng doanh nghiệp
Ngân hàng quốc tế cung cấp dịch vụ cho doanh nghiệp và những khách hàng kinh
doanh khác, bao gồm: dịch vụ tín dụng, các dịch vụ hỗ trợ doanh nghiêp trong lĩnh vực
xuất nhập khẩu, dịch vụ bảo lãnh, dịch vụ thanh toán, dịch vụ mua bán ngoại tệ. Các khoản
vay được cung cấp cho nhiều mục đích khác nhau: bổ sung vốn lưu động, mua sắm trang bị
tài sản cố định đầu tư mở rộng sản xuất.
2.2. Dịch vụ ngân hàng cá nhân
Ngân hàng Quốc Tế cung cấp dịch vụ cho các cá nhân bao gồm : dịch vụ tiết kiệm,
dịch vụ tín dụng tiêu dùng, dịch vụ thanh toán, dich vụ xác nhận năng lực tài chính, dịch vụ
thẻ, dịch vụ mua bán ngoại tệ. Các khoản cho vay tiêu dùng nhắm đến các mục đích sử dụng
vốn cụ thể như: mua sắm, sửa chữa nhà đất, mua sắm xe hơi, vật dụng gia đình, đi du học,
đầu tư cổ phiếu,…
2.3. Dịch vụ ngân hàng định chế
Ngân hàng Quốc Tế cung cấp dịch vụ cho các ngân hàng tổ chức tài chính và tổ chức
phi tài chính bao gồm: dịch vụ tiền gửi dịch vụ quản lí tài sản dịch vụ cho vay, dịch vụ

đồng tài trợ dich vụ mua bán ngoại tệ…
3. Các hoạt động chủ yếu của Ngân hàng
3.1. Hoạt động huy động vốn
Trong 2006 hoạt động nguồn vốn của ngân hàng Quốc Tế đạt mức tăng trưởng kỷ lục.
Tổng nguồn vốn tính đến 31/12/2006 đạt 8.967 tỷ đồng tăng 117% so với năm trước và vượt
49,6% kế hoạch năm.
Cơ cấu nguồn vốn được điều tiết hợp lý, tương thích với tỷ trọng của cơ cấu đầu tư tín
dụng và đảm bảo cho hoạt động của ngân hàng. Hoạt động kinh doanh nguồn vốn phát triển
tốt, hiệu quả, đảm bảo khả năng thanh khoản và đủ vốn, ngoại tệ phục vụ khách hàng.
Ngân hàng Quốc Tế đã chủ động trong việc điều chỉnh cơ cấu nguồn vốn nhằm mang
lại lợi ích tối ưu cho các cổ đông nhưng vẫn đảm bảo nguồn vốn khi mở rộng cho vay trung
và dài hạn và nhu cầu tiền gửi không kỳ hạn. Vốn chủ sở hữu đạt 529,787 tỷ đồng tăng
104,7% so với cuối năm 2005 vốn điều lệ tăng lên 510 tỷ đồng không những tạo thêm
nguồn vốn đáp ứng yêu cầu kinh doanh của Ngân hàng Quôc Tế, đặc biệt là nguồn vốn
trung dài hạn và đảm bảo tỷ lệ an toàn vốn khi mở rộng kinh doanh, mà còn tạo điều kiện
để đầu tư cơ sở vật chất và công nghệ nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của ngân hàng.
Tỷ trọng vốn chủ sở hữu trong tổng nguồn vốn giảm từ 7,3% trong năm 2005 xuống còn
6,9% trong 2006- chứng tỏ khả năng mở rộng qui mô các cấu thành khác đặc biệt là tiền gửi
từ và các tổ chức kinh tế .
Vốn huy động của các tổ chức tài chính đạt tại thời điểm 31/12/2006 đạt 2852,872 tỷ,
bằng 176,6% so với đầu năm và chiếm 31,7% tổng nguồn vốn. Trong đó tiền gửi của các tổ
chức tài chính đạt 2808 tỷ đồng, chiếm 98% tổng nguồn vốn huy động của các tổ chức tài
chính. Việc tăng vốn điều lệ lên 510 tỷ đồng cùng với kết quả hoạt động tăng trưởng cao và
an toàn, uy tín giao dịch trên thị trường và các quan hệ hợp tác được duy trì tốt đã dẫn đến
việc các tổ chức tín dụng trong nước và các tổ chức tín dụng quốc tế đang hoạt động tại Việt
Nam tăng hạn mức tiền gửi tại Ngân hàng Quốc Tế. Tiền vay từ các tổ chức tài chính khác
giảm xuống so với năm 2004 cũng góp phần giảm chi phí vốn của Ngân hàng.
Vốn huy động từ các tổ chức kinh tế và dân cư đạt 5268,617 tỷ đồng bằng 163% so với
đầu năm và chiếm 58% so với nguồn vốn. Đây là một kết quả đáng ghi nhận trong điều kiện
Ngân hàng Quốc Tế phải đối mặt với sự canh tranh ngày càng tăng từ các Ngân hàng khác.

Số dư vốn huy động từ các cá nhân tại thời điểm 31/12/2006 đạt 3302,446 tỷ đồng, đạt tốc
độ tăng trưởng 133%. Kết quả trên có được là nhờ ngân hàng quốc tế đã thực hện chính
sách lãi xuất linh hoạt, mở rộng mạng lưới hoạt động đến khách hàng hơn và tung ra nhiều
sản phẩm huy động có sức hút ra thị trường. Cơ cấu vốn huy động từ các cá nhân cũng có sự
thay đổi mang tính tích cực trong đó tỉ trọng tiền gửi có lãi suất thấp tăng mạnh. Số tiền gửi
không kỳ hạn tăng tới 186,3% so với 2005.
Trong năm 2006, do định hướng phát triển khách hàng đã được quán triệt tới từng đơn
vị trong hệ thống Ngân hàng Quốc Tế, tình hình hoạt động khởi sắc của khối nguồn vốn và
nỗ lực của cả hệ thống trong việc mở rộng đối tượng khách hàng tiền gửi, tổng huy động
tiền gửi của các tổ chức kinh tế tăng 234% so với đầu năm và đạt 1.966 tỷ đồng.
3.2. Hoạt động tín dụng
Điểm đáng chú ý là trên cơ sở mạng lưới hoạt động được mở rộng cơ sở khách hàng
tăng trưởng mạnh và tốc độ huy động vốn rất tốt nên hoạt động tín dụng tiếp tục tăng
trưởngtrong năm 2006.
Dư nợ tín dụng đến thời điểm 31/12/2006 đat 5.255 tỷ đồng, tăng 235% so với đầu
năm và vượt 24,3% so với kế hoạch năm. Trong đó, tín dụng ngắn hạn đạt 3.570,7 tỷ đồng,
chiếm 67,9% tổng dư nợ và tín dụng trung và dài hạn đạt 1.707,9 tỷ đồng, chiếm 32,1%
tổng dư nợ.
Các doanh nghiệp vừa và nhỏ hoạt động trên nhiều lĩnh vực khác nhau của nền kinh tế
là đối tượng khách hàng chủ yếu của Ngân hàng Quốc Tế. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ là
một bộ phận rất quan trọng trong chuỗi sản xuất xã hôị nhưng hiện nay các doanh nghiệp
này đang gặp khó khăn trong việc tăng cường khả năng cạnh tranh, hiện đại hoá công nghệ
và tiếp cận các nguồn vốn tín dụng. Chính sách của Ngân hàng Quốc Tế đã giúp các doanh
nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận được nguồn vốn với chi phí hợp lý để đầu tư tăng năng suất lao
động, tăng sức cạnh tranh và mở rộng sản xuất kinh doanh. Ngoài ra trong năm 2006, Ngân
hàng Quốc Tế tiếp tục đẩy mạnh cho vay tài trợ hoạt động xuất khẩu hàng hoá như cho vay
để doanh nghiệp sản xuất, thu mua hàng hoá xuất khẩu, cho vay chiết khấu bộ chứng từ
hàng xuắt khẩu. Dư nợ tín dụng doanh nghiệp tại thời điểm 31/12/2006 là 3.904 tỷ,
tăng152% so với đấu năm và vượt 29,75% so với kế hoạch năm.
Năm 2006, Ngân hàng Quốc Tế tập trung đẩy mạnh cho vay tiêu dùng cá nhân bằng

việc tung ra và đổi mới một loạt các sản phẩm tín dụng cá nhân bám sát nhu cầu của khách
hàng như cho vay mua, sửa chữa nhà đất, căn hộ chung cư, cho vay mua ô tô, cho vay du
học, cho vay mua săm vật dung gia đình. Một loạt các sản phẩm tín dụng nhắm đến những
nhóm khách hàng cụ thể như cho vay tín chấp Cán bộ quản lý điều hành, Cho vay đối với
cán bộ công nhân viên… dư nợ tín dụng cá nhân tại thời điểm 31/12/2006 là10351 tỷ, tăng
106% so với đầu năm.
Hoạt động tín dụng được hoạt động theo phương thức phê duyệt tập trung, chú trọng
chất lượng tín dụng luôn được kiểm soát tốt do hoạt động tín được tổ chức chặt chẽ, tuân
thủ đúng các quy định của pháp luật và các quy định, quy trình nghiệp vụ của Ngân hàng
Quốc Tế
Tỷ lệ nợ quá hạn tính đến tời điểm cuối năm chỉ chiếm 0.87% tổng dư nợ, giảm so với
mức 1.11% của năm 2005.
3.3. Hoạt động dịch vụ
Trong năm 2006, song song với việc gia tăng các hoạt động huy động vốn và tín dụng,
hoạt động dịch vụ đã được quan tâm đặc biệt và được quán triệt từ Hội sở chính đến từng
đơn vị trong hệ thống Ngân hàng Quốc Tế cả về chất và lượng. Tổng dịch vụ tăng 11.98%
và tổng thu thuần dịch vụ tăng gấp 4 lần so với năm 2005.
Năm 2006, hoạt động thanh toán quốc tế được tăng cường theo cả chiêù rộng lẫn chiều
sâu qua việc bổ sung nhân sự cho Phòng tài trợ Thương mại Hội sở, cho các chi nhánh và
mở các chi nhánh có khả năng thu hút khách hàng xuất khẩu. Trong năm 2006, Ngân hàng
đã mở 1.647 L/C nhập khẩu, đạt tổng giá trị 162 triệu USD, tăng 209% về mặt số lượng và
219% về mặt giá trị so với năm 2005. Số lượng L/C xuất khấu đượcthông báo cũng tăng
278%so với năm 2005. Chất lượng L/C nhập khẩu được đảm bảo tốt, các khoản thanh toán
đều được thực hiên đúng hạn cho các ngân hàng nước ngoài. Doanh số nhờ thu nhập khẩu
và xuất khẩu cũng tăng trưởng lần lượt là 159% và 89% về mặt số lương, 172% và 152% về
mặt giá trị so với năm 2005. Doanh thu dịch vụ thanh toán quốc tế toàn hệ thông tăng tới
218,5% so với năm 2005. Các đơn vị đóng góp nhiều nhất vào kết quả chung của hoạt động
tài trợ thương mại trong năm qua là Hôị sở, chi nhánh VIB Hồ Chí Minh, chi nhánh VIB
HảI Phòng, chi nhánh VIB Hà Nội và chi nhánh VIB Ba Đình. Các chi nhánh mới thành lập
cũng đã có những bước phát triển nhất định.

Dịch vụ chuyển tiền kiều hối đã phát triển. Trong năm 2006, Ngân hàng Quốc Tế hợp
tác với nhiều công ty chuyển tiền quốc tế như Travelex, RIA, Anelik, Xoom để cung cấp
dịch vụ chuyển tiền Quốc tế phục vụ khách hàng là Việt Kiều và những người đi hợp tác lao
động nước ngoài.
Dịch vụ phát hành và thanh toán thẻ bắt đàu được đẩy mạnh qua việc Ngân hàng Quốc
Tế hợp tác với Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam phát hành thẻ tín dụng Quốc Tế Master
Card cội nguồn và chấp nhận thanh toán các loại thẻ Master card, Visa, Diner Club… hoạt
động phát hành thẻ ghi nợ nội địa Values cũng được đẩy mạnh qua việc phát triển một đội
ngũ đại lý đông đảo, xây dựng một mạng lưới chấp nhận thẻ rộng khắp và một hệ thống
ngành hàng ưu đãi cho chủ thẻ phong phú.
Các dịch vụ mang lại giá trị gia tăng cho khách hàng cũng được đầu tư phát triển. Trên
nền tảng công nghệ hiện đại, Ngân hàng Quốc Tế bắt đàu đưa ra những tiện ích tạo sự thuận
lợi cho khách hàng khi giao dịch với ngân hàng như Mobile Banking và Internet Banking.
3.4. Hoạt động đầu tư
Hoạt động đầu tư tiền gửi ngân hàng tại thời điểm 31/12/2004 đạt 1.238 tỷ đồng, tăng
138,6% so với đầu năm. hoạt động đầu tư đã góp phần tối ưu hoá hiệu quả vốn đặc biệt là
nguồn ngoại tệ huy động thông qua các nghiệp vụ hoán đổi lấy VND đáp ứng yêu cầu tín
dụng, hợp lý hoá kỳ hạn để tăng khả năng sinh lời.
Số dư đầu tư chứng từ có giá tại thời điểm cuối năm 2004 đạt 524 tỷ đồng, tăng 73%
so với đầu năm, là do Ngân hàng đã chủ động mở rộng danh mục đầu tư nhằm giảm thiểu
rủi ro và tăng khả năng sinh lời.

3.5. Hoạt động quảng cáo, khuyếch trương và quan hệ công chúng
Trong năm 2006, việc đẩy mạnh quảng bá hình ảnh, thương hiệu của ngân hàng đến
công chúng được hoạch định ngay từ đầu năm với các chương trình hành động cụ thể. Các
hoạt động xây dựng thương hiệu được duy trì tốt trong năm và phân bố đều trong phạm vi
toàn quốc. Sự ổn định về chất lượng dịch vụ và tình hình tài chính, tổ chức, hoạt đông cùng
khả năng phát triển bền vữnglà những yếu tố quan trọng giúp thương hiệu Ngân hàng Quốc
Tế ngày càng lớn mạnh. Bộ nhận diện thương hiệu Ngân hàng Quốc Tế, hoàn chỉnh trong
năm 2005, tiếp tục được áp dụng thống nhất trên toàn hệ thống ngân hàng đã tạo ra hình ảnh

mới trong mọi hoạt động giao tiếp của ngân hàng và là một bước phát triển mang tính
chuyên nghiệp trong quản lý hình ảnh của Ngân hàng.
Cũng trong năm 2006, với hàng loạt sản phẩm,dịch vụ gắn bó thiết thực với đời sống
cộng đồng được đưa ra phục vụ khách hàng, nhiều báo đài trung ương và địa phương đã
tham gia viết bài và đưa tin về Ngân hàng và các sản phẩm cua Ngân hàng như: báo Lao
Động, Hà Nội mới, thời báo Kinh tế Việt Nam, Sài Gòn giải phóng, Thanh Niên, Vietnam
Net, VnExpress … các chuyên trang, chuyên mục được các báo cáo Đầu tư, Thời báo Ngân
hàng xây dựng nhằm cung cấp các thông tin về tiện ích sản phẩm tài chính ngân hàng cho
bạn đọc cũng liên tục viết bài về sản phẩm của Ngân hàng Quốc Tế.
Với mong muốn được hoà nhập vào cộng đồng xã hôị, trong năm 2006 Ngân hàng
Quốc Tế đã tham gia nhiều chương trình văn hoá, vui chơi giải trí bổ ích và thu hút nhiều
người quan tâm như : “ Hãy chọn giá đúng”, “ở nhà chủ nhật”, “Điểm hẹn âm nhạc” phát
sóng trên kênh VTV3 Đài truyền hình Việt Nam.
Ngoài ra, với trách nhiệm cùng xã hôị, Ngân hàng Quốc Tế tổ chức các chương trìng
có ý nghĩa xã hội sâu sắc như: “ Triệu tấm lòng đồng cảm” ủng hộ trẻ em chất độc màu da
cam và nhiều chương trình ủng hộ khác.

3.6. Phát triển mạng lưới chi nhánh
Do yêu cầu phát triển dịch vụ và tạo điều kiện thuận lợi cho việc phục vụ khách hàng,
công tác phát triển mạng lưới chi nhánh được coi là một trọng điểm trong kế hoạch phát
triển của Ngân hàng Quốc Tế.
Năm 2006, mạng lưới hoạt động của Ngân hàng Quốc tế được mở rộng cả về quy mô
và vùng địa lý. Đến ngày 31/12/2006 Ngân hàng đã thể hiện tại 9 tỉnh, thàng phố trên khắp
cả nước- đây đều là những trung tâm kinh tế năng động và có nhiều tiềm năng dịch vụ cho
tài chính, ngân hàng như: Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Quảng Ninh, Đồng
Nai, Nha Trang, Đà Nẵng, Bình Dương và Cần Thơ với tổng số 31 chi nhánh. Với mạng
lưới chi nhánh từng bước được mở rộng, cùng với việc không ngừng nâng cao chất lượng
phục vụ, Ngân hàng quốc Tế đã dần nâng cao hình ảnh thương hiệu và tích luỹ được lòng
tin của công chúng.
Trong chiến lược phát triển của mình, Ngân hàng Quốc Tế tiếp tục mở các chi nhánh

mới trong những năm tới để đến gần hơn nữa với khách hàng và phục vụ nhu cầu của khách
hàng tốt hơn. Theo kế hoạch, đến cuối năm 2007, dự kiến Ngân hàng Quốc Tế sẽ có tất cả
60 chi nhánh trên toàn quốc. Tất cả các chi nhánh mới trong hệ thống đều được nhanh
chóng tổ chức, phát triển cơ sở khách hàng, triển khai hoạt đông kinh doanh an toàn, hiệu
quả và toàn diện. Trong những năm qua, các chi nhánh và phòng dao dịch của ngân hàng đã
duy trì tốt các chương trình hoạt động tại các địa bàn để kết hợp với các hoạt động quảng bá
thương hiệu, sử dụng tốt công cụ lãi suất, cho hiệu quả huy động vốn dân cư tăng trưởng
cao.

3.7. Công nghệ ngân hàng và thông tin
Trong năm 2006, Ngân hàng Quốc Tế bắt đầu triển khai Hệ thống ngân hàng đa năng
SYMBOL do System Access cung cấp - đây là giải pháp ngân hàng đa năng trọn gói cung
cấp các các chức năng cho các hệ thống nghiệp vụ Ngân hàng bán lẻ, Ngân hàng bán buôn,
Ngân hàng Internet và hệ thống quản lý quan hệ khách hàng.
Năm 2006 cũng là thời điểm để Đề án tập trung hoá dữ liệu và giao dịch trực tuyến của
Ngân hàng phát huy tác dụng mạnh mẽ. Tính an toàn dữ liệu và khả nămg đối chiếu giao
dịch đã tăng đáng kể. Cũng trong năm 2006, Ngân hàng Quốc Tế chính thức ký hợp
đồng mua hệ thống Chuyển mạch tài chính và Quản lý thẻ từ Công ty Card Tech Limited
(CTL) - Vương quốc Anh. Đây là Giải pháp công nghệ thẻ hiện đại, toàn diện, linh hoạt
được thiết kế theo phân hệ phù hợp với mọi quy mô của tổ chức tài chính, bao gồm quản lý
phát hành thẻ, quản lý thanh toán thẻ, chuẩn chi, chuyển mạch tài chính và bảo mật. Giải
pháp công nghệ thẻ này sẽ hỗ trợ VIBank đột phá trong lĩnh vực thẻ thông qua việc cung
ứng hàng loạt sản phẩm dịch vụ mới đáp ứng nhu cầu và phù hợp với từng nhóm khách
hàng. Việc triển khai thành công Dự án công nghệ thẻ VIBank sẽ tạo ra hàng loạt các sản
phẩm dịch vụ thanh toán chất lượng cao mang lại nhiều lợi ích và giá trị gia tăng cho khách
hàng.
3.8. Hoàn thành đề án tái cơ cấu Ngân hàng Quốc tế
Năm 2004 là năm Ngân hàng chú trọng đến việc củng cố tổ chức bộ máy, triển khai
một số chương trình nhằm xây dựng nền tảng và nâng cao năng lực trong công tác tổ chức
và quản lý.

Cuối năm 2004, Ngân hàng Quốc tế hoàn thành Đề án tái cơ cấu theo định hướng ngân
hàng đa năng, tạo sự thuận lợi cho giao dịch khách hàng,tập trung cho phát triển lĩnh vực
sinh lời, hình thành những cơ cấu có chức năng quản lý rủi ro và hỗ trợ hiệu quả cho hoạt
động kinh doanh.
3.9. Phát triển nguồn nhân lực
Nguồn lực quan trọng nhất của ngân hàng là nguồn lục con người và lợi thế cạnh tranh
của ngân hàng cũng là nguồn lực con người, do đó Ngân hàng luôn cố gắng xây dựng một
môi trường làm việc cho phép khuyến khích mọi cán bộ nhân viên phát huy hết khả năng
của mình. Ngân hàng Quồc Tế xây dưng một chương trình phát triển kỹ năng toàn diện cho
cán bộ nhân viên nhằm tăng khả năng thích nghi trước những biến đổi của môi trường kinh
doanh.
Chính sách tiền lương của Ngân hàng trong năm 2006 có nhiều cải thiện đáng kể theo
chiều hướng kết hợp hài hoà giữa lợi ích của ngân hàng và người lao động. Chính sách thu
nhập của ngân hàng đã khuyến khích đội ngũ nhân viên yên tâm làm việc, đồng thời vẫn
đảm bảo tính cạnh tranh và thu hút nhân tài phục vụ cho ngân hàng.
Công tác khen thưởng cũng được Ngân hàng quan tâm đặc biệt, công tác khen thưởng
cả bằng vật chất lẫn tinh thần đã khuyến khích được tinh thần làm việc và ý chí phấn đấu
của cán bộ nhân viên được khen thưởng và các cán bộ nhân viên khác.
Công tác đào tạo của ngân hàng Quốc tế bám sát yêu cầu hoàn thiện văn hoá làm việc,
nâng cao trình độ và kỹ năng nghiệp vụ chuyên môn cho cán bộ nhân viên, trong đó đặc biệt
chú trọng đào tạo những kiến thức về Giao dịch khách hàng, Tín dụng, Phân tích tài chính,
Marketing, Quan hệ công chúng, Thanh toán quốc tế và Pháp luật. Trong năm 2006, Ngân
hàng đã tổ chức 79 khoá học với 90% số cán bộ nhân viên tham gia đã góp phần nâng cao
đáng kể kiến thức và kỹ năng làm việc của cán bộ nhân viên ngân hàng.
Công tác tuyển dụng đáp ứng được nhu cầu bổ sung nhân sự cho hoạt động kinh doanh của
Ngân hàng Quốc Tế. Quy trình tuyển dụng chặt chẽ đảm bảo lựa chọn được những cán bộ nhân
viên ưu tú nhất cho ngân hàng. Số nhân sự tuyển dụng mới trong năm 2006 là 439 cán bộ nhân
viên và tổng số cán bộ nhân viên tính đến 31/21/2006 là 851 người gấp hơn 2 lần so với thời điểm
đầu năm.
3.10. Kết quả kinh doanh

Năm 2006, tổng thu nhập trước thuế của Ngân hàng Quốc Tế là 95.264 triệu đồng,
bằng 231% so với năm 2005. Đến hết năm 2006, Ngân hàng Quốc Tế là một trong những
ngân hàng có mức tăng trưởng lợi nhuận trước thuế cao hơn rất nhiếu so với mức tăng
trưởng chung khoảng 45% của hệ thống ngân hàng Việt Nam.
Trong năm 2006, hoạt động đầu tư sinh lời chủ yếu của Ngân hàng vẫn là hoạt động tín
dụng với đóng góp tới 96,56% tổng thu nhập.Thu nhập từ các hoạt động dịch vụ trong năm
2006 đạt 33.178 triệu đồng.





Chương 2: Lý thuyết chung về rủi ro đối với hoạt động của Ngân hàng

1. Giới thiệu chung
Để có một nền kinh tế lành mạnh, tốc độ tăng trưởng cao, bền vững đòi hỏi các trung
gian tài chính phải luân chuyển được vốn từ những người tiết kiệm đến những nhà đầu tư
sản xuất. Ngân hàng là một trong những trung gian tài chính thực hiện chức năng ấy. Hoạt
động kinh doanh của ngân hàng mang tính đặc thù và có ảnh hưởng rất lớn đến toàn bộ nền
kinh tế và ảnh hưởng của nó mang tính dây truyền, lây lan và sâu rộng.
Để hiểu được chức năng đặc biệt của ngân hàng trong nền kinh tế, ta thử hình dung
một thế giới không có hoạt động ngân hàng. Trong một thế giới như vậy, những khoản tiền
tiết kiệm của dân cư chỉ có thể được sử dụng hoặc dưới dạng tiền mặt hoặc tiếp đầu tư vào
các chứng khoán công ty. Trong thế giới không có ngân hàng qui mô luân chuyển các dòng
tiền này giữa người tiết kiệm và các nhà đầu tư là rất thấp. Lí do đó là:
* Chi phí để giám sát trực tiếp hoạt động của công ty là rất tốn kém. Khi mua chứng
khoán công ty, người mua chứng khoán phải được đảm bảo rằng tình hình kinh doanh của
công ty là có hiệu quả, tình hình tài chính của công ty là lành mạnh,…Để giám sát được
hoạt động của công ty, những người đầu tư chứng khoán phải mất rất nhiều chi phí về thời
gian cung như tiền bạc vào việc thu thập thông tin, phân tích và xử lí thông tin. Nếu như có

một tổ chức chuyên nghiệp đứng ra hay họ làm công việc giám sát hoạt động của công ty thì
sẽ tiết kiệm được chi phí và hiệu quả hơn nhiều. Việc giám sát công ty khó khăn và tốn kém
như vậy khiến việc nắm vững chứng khoán kém hấp dẫn.
* Với đặc tính dài hạn của cổ phiếu và trái phiếu đã làm nản lòng của những nhà đầu
tư. Bởi tâm lí ngại mạo hiểm, những người có tiền tiết kiệm ưu tiên nắm giữ tiền mặt để tiêu
dùng hơn là đầu tư vào cổ phiếu và trái phiếu.
* Đầu tư chứng khoán là hình thức đầu tư chứa đựng nhiều rủi ro do giá cả của chúng
luôn biến động. Điều này ảnh hưởng đến nhà đầu tư và cả nhà phát hành.
Trong một thế giới không có ngân hàng, quy mô luân chuyển tiền tiết kiệm giữa người
dân và nhà đầu tư là rất thấp.Tuy nhiên trong xã hội ngày nay hệ thống ngân hàng phát triển
mạnh mẽ và được coi như bộ xương sống của nền kinh tế. Hệ thống ngân hàng cung cấp
một kênh dẫn vốn gián tiếp từ những người tiíet kiệm đến những người có nhu cầu về vốn.
Ngân hàng thực hiện hai chức năng cơ bản sau :
+ Chức năng luân chuyển tài sản.
+ Chức năng cung cấp các dịch vụ thanh toán, môi giới, bảo lãnh…
Về chức năng dịch vụ thanh toán môi giới tư vấn… Ngân hàng hoạt động như đại lý
của khách hàng trong việc môi giới cung cấp các dịch vụ thanh toán và các thông tin cho
khách hàng. Thông qua chức năng tư vấn và cung cấp dịch vụ thanh toán làm cho chi phí
đầu tư của khách hàng giảm xuống và người đầu tư có thể nắm bắt được tình hình tài chính
và hoạt động kinh doanh của công ty một cách chính xác và toàn diện hơn. Do đó, thông
qua chức năng cung cấp dịch vụ tư vấn và đầu tư, hệ thống ngân hàng đã khuyến khích
được tỉ lệ tiết kiệm trong dân chúng tăng lên.
Về chức năng luân chuyển tài sản, Ngân hàng tiến hành đồng thời hai hoạt động. Thứ
nhất, Ngân hàng huy động vốn bằng cách phát hành các chứng chỉ tiền gửi. Các chứng chỉ
tiền gửi do ngân hàng phát hành thường hấp dẫn người đầu tư hơn so với các chứng khoán
các công ty phát hành, do đối với hầu hết những người đầu tư thì việc mua các chứng chỉ
tiền gửi của ngân hàng sẽ giảm được đáng kể các chi phí như chi phí giám sát, chi phí thanh
khoản và rủi ro giá cả. Thứ hai, ngân hàng tiến hành đầu tư bằng cách cấp tín dụng mua cổ
phiếu và trái phiếu do các công ty phát hành, những chứng khoán này là chứng khoán sơ
cấp.

2. Những rủi ro trong kinh doanh của Ngân hàng thương mại.
2.1. Rủi ro.
2.1.1. Rủi ro trong nền kinh tế.
Trong nền kinh tế thị trường, cạnh tranh là động lực thúc đẩy sản xuất phát triển,
cạnh tranh hoàn hảo thực hiện tốt chức năng kinh tế xã hội như: Sử dụng tối ưu các nguồn
lực, khuyến khích tiến bộ công nghệ, thoả mãn tối ưu nhu cầu người tiêu dùng, phân phối
thu nhập theo hướng nâng cao hiệu quả, kiểm soát tiềm lực kinh tế và chính trị, đảm bảo
quyền tự do hoạt động cá nhân. Song kết quả cuối cùng của cạnh tranh là có người thắng và
cũng có kẻ bại.
Như vậy, rủi ro đã đến với những người không thành công trong việc kinh doanh
trong môi trường kinh tế cạnh tranh mà thất bại nhiều hơn thành công. Chính đặc trưng này
của cạnh tranh đã tạo ra sự biến động đầy bất trắc trong lĩnh vực kinh doanh. Sự đa dạng
hóa trong kinh doanh có tác động lớn đến hoạt động của doanh nghiệp và rủi ro cũng gắn
liền với kinh doanh.
Trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thì rủi ro đến từ nhiều phía, có thể do
chủ quan hoặc khách quan của các nhà kinh doanh. Song có thể nói rằng: Trong từng thời
kỳ xã hội khác nhau thì rủi ro có những loại khác nhau và mức độ thiệt hại do ruỉ ro gây nên
cũng khác nhau.
2.1.2. Rủi ro trong hoạt động Ngân hàng.
Trong nền kinh tế thị trường, kinh doanh và rủi ro là hai phạm trù cặp đôi mà hoạt
động kinh doanh của Ngân hàng thương mại cũng không nằm ngoài hai cặp phạm trù này,
mà còn rất nhạy cảm. Hầu hết các nghiệp vụ của Ngân hàng thương mại đều dẫn tới rủi ro.
Do vậy hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại luôn chứa đựng những nguy cơ
rủi ro tiềm ẩn. Rủi ro trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại là sự kiện xẩy
ra ngoài ý muốn và ảnh hưởng đến hoạt động, gây tổn thất cho Ngân hàng thương mại.
2.1.3. Tác động của rủi ro đến hoạt động kinh doanh Ngân hàng.
* Thứ nhất: về chi phí: Rủi ro gây tăng vượt của giới hạn các khoản chi phí dịch vụ
Ngân hàng.
Trong hoạt động các nghiệp vụ của Ngân hàng thương mại để thực thi được cần chi
ra một lượng chi phí hoạt động nhất định bao gồm: Chi trả lãi cho người gửi tiền, lãi tiền

vay cho các tổ chức tín dụng, tiền lương của cán bộ Ngân hàng, chi phí mua sắm TSCĐ
khác. Rủi ro xảy ra sẽ làm tăng chi phí và như vậy sẽ ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh
của Ngân hàng.
* Thứ hai: là thua lỗ:
Sự thua lỗ được biểu hiện dưới hình thức không đạt được thu nhập như dự kiến mà
chi vượt quá dự toán, thu không đủ bù chi.
Nguyên nhân dẫn đến thua lỗ do Ngân hàng không phân tích hoặc phân tích không
hết các yếu tố cần cho các hoạt động được thực thi, Dự toán sai các đối tượng cho vay và
đầu tư hoặc do hoàn cảnh ngẫu nhiên không thuận lợi cho Ngân hàng. Các rủi ro vốn xảy ra
dẫn đến sự thua lỗ của Ngân hàng. Rủi ro làm chi vượt dự toán trong khi thu nhập không thể
bù đắp được.
* Thứ ba: tổn thất:
+ Uy tín: Tất cả các hoạt động kinh doanh của Ngân hàng đều biểu hiện quan hệ hai
chiều: khách hàng tốt thì Ngân hàng cho vay, Ngân hàng uy tín cao trên thị trường thì khách
hàng đến xin vay.
Như vậy khi rủi ro xảy ra từ các nguyên nhân khác nhau và sẽ có nguyên nhân do từ
Ngân hàng: đạo đức cán bộ thoái hóa, trình độ quản lý không phù hợp với hiện tại Như
vậy làm cho uy tín sẽ giảm sút mà trong nền kinh tế thị trường thì chữ “Tín" là quan trọng
nhất.
+ Mất vốn: Vốn của Ngân hàng chủ yếu là từ vốn huy động từ tiền nhàn rỗi của các
tổ chức và cá nhân. Vốn tự có của Ngân hàng chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong tổng nguồn vốn
kinh doanh.
Như vậy rủi ro xẩy ra lớn sẽ gây mất vốn của Ngân hàng làm cho vốn tự có của Ngân
hàng không được tăng thêm mà còn giảm sút.
Mà vốn tự có là yếu tố quan trọng trong quan hệ ban đầu với khách hàng.
3. Nguyên nhân gây nên rủi ro tín dụng.
Qua kết quả thống kê và nghiên cứu tổng hợp cho thấy các nguyên nhân chủ yếu gây
nên rủi ro tín dụng của Ngân hàng bao gồm:
3.1. Nguyên nhân bất khả kháng
Các thiệt hại đôi khi nảy sinh từ nguyên nhân thiên tai như: bão lụt, hạn hán, hoả

hoạn và động đất.
Những thay đổi về nhu cầu của người tiêu dùng hoặc kỹ thuật một ngành công
nghiệp có thể làm sụp đổ cả cơ đồ của một hãng kinh doanh và đặt người đi vay từng làm ăn
có lãi vào thế thua lỗ.
Một cuộc đình công kéo dài, việc giảm giá để cạnh tranh hoặc mất một người quản lý
giỏi có thể làm thiệt hại nghiêm trọng đến khả năng chi trả tiền vay của người đi vay.

3.2. Thông tin không cân xứng.
Trong quá trình hoạt động, Ngân hàng thực hiện nghiệp vụ Nợ và Có chuyển vốn
từ người gửi tiền sang người đi vay tiền - Toàn bộ giao dịch này sẽ suôn sẻ nếu các bên
tham gia đều có những thông tin và hiểu biết đầy đủ về nhau. Song một thực tế còn tồn tại
là: một bên thường không biết tất cả những gì cần biết về phía bên kia và sự không cân bằng
về thông tin mà mỗi bên có được như vậy được gọi là “ thông tin không cân xứng". Việc
thiếu thông tin trong các giao dịch này sẽ đưa đến “ sự lựa chọn đối nghịch" và “ rủi ro đạo
đức".
Chọn lựa đối nghịch xảy ra trước khi diễn ra giao dịch. Bản chất vấn đề là thay vì lựa
chọn những người trả được nợ để cho vay, nhà Ngân hàng - mặc dù không mong muốn -
song vì thông tin không cân xứng - đã chọn người tích cực vay nhất để cho vay, nhưng lại là
người có khả năng tạo ra kết cục không trả được nợ, gây rủi ro cho Ngân hàng.
Thông tin không cân xứng có thể dẫn đến rủi ro về đạo đức sau khi giao dịch. Đó là
hiện tượng người vay do thiếu đạo đức, thực hiện những hoạt động trái với cam kết sau khi
nhận được khoản tiền vay, đưa đến việc khó có thể hoàn trả món vay, gây rủi ro cho Ngân
hàng.
Thông tin không cân xứng trên thị trường tài chính đẫn tới sự lựa chọn đối nghịch và
rủi ro đạo đuức đã đặt các Ngân hàng trước nguy cơ rủi ro cao. Muốn hoạt động kinh doanh
có hiệu quả, thu được lợi nhuận, tránh tình trạng kinh doanh thua lỗ, nợ khê đọng dẫn đến
phá sản, các Ngân hàng phải thật tỉnh táo để có những nguồn thông tin cân xứng nhằm vượt
qua được sự lựa chọn đối nghịch và rủi ro về đạo đức.
3.3. Sự điều khiển của cơ chế thị trường.
Cơ chế thị trường, với quy luật cạnh tranh, quy luật cung cầu, quy luật giá cả là bàn

tay vô hình điều khiển mọi hoạt động của các doanh nghiệp và quyết định sự sống còn của
các doanh nghiệp.
Ngân hàng thương mại là một doanh nghiệp. Ngân hàng muốn tồn tại và phát triển
thì hoạt động phải sinh lời. Bởi vậy, cũng như tất cả các doanh nghiệp sản xuất và kinh
doanh khác, muốn tồn tại và phát triển, Ngân hàng phải giải quyết được các mâu thuẫn nảy
sinh trong quá trình kinh doanh: mâu thuẫn về giá cả (lãi suất), về mức cung cầu của vốn, về
các sản sản phẩm dịch vụ cung ứng cho khách hàng Trong quá trình giải quyết mâu thuẫn,
các ngân hàng cạnh tranh nhau quyết liệt và tất yếu có ngân hàng thắng lợi và có ngân hàng
chịu rủi ro thất bại. Lịch sử ngân hàng đã ghi lại nhiều trường hợp ngân hàng phá sản và các
cuộc khủng hoảng ngân hàng: Từ năm 1930 đến 1933: làn sóng phá sản ngân hàng đã tràn
từ áo, Đức, Anh sang Mỹ, sự đổ bể của hàng loạt các ngân hàng như ngân hàng Bankhaus
Herstatt của Đức (1974), ngân hàng quốc gia Franklin - ngân hàng đứng thứ 12 của Mỹ
(1974), bài học đắt giá của Ngân hàng Baring, một ngân hàng có tên tuổi ra đời từ 1762 bị
đổ vỡ vào năm 1995, và gần đây cơn ác mộng Daiwa chi nhánh của Ngân hàng Nhật bản tại
Newyord - thua lỗ tới 1,1 tỷ USD, hay sự sụp đổ của hệ thống quỹ tín dụng đô thị năm 1989
ở Việt nam đã cho ta thấy sự khắt khe đến mức nào của kinh tế thị trường.
Ngoài ra, cần xét đến mối quan hệ với khách hàng, khi ngân hàng đóng vai chủ nợ -
dùng nguồn vốn huy động được đem cho các doanh nghiệp và cá nhân cần vốn vay - Thực
tế cho thấy trong điều kiện kinh tế thị trường, các doanh nghiệp là khách hàng vay vốn và
giao dịch với ngân hàng cũng thường gặp phải những rủi ro nhất định mà hậu quả là sự phá
sản của doanh nghiệp không còn là hiện tượng riêng có của một nền kinh tế ổn định hay
không ổn định, hoặc của một nước phát triển hay đang phát triển.
Tất nhiên ở đây còn có yếu tố liên quan tới năng lực tài chính, năng lực điều hành,
năng lực xử lý thông tin và nghiệp vụ trong quá trình sản xuất và kinh doanh của các chủ
thể tham gia hoạt động kinh tế.
Nền kinh tế là một "cơ thể sống". Sự rủi ro vỡ nợ của một hay một số khách hàng
trong một ngành nào đó có thể ảnh hưởng lớn đến các ngành có liên quan.
Mặt khác, trong mối quan hệ với khách hàng - khi ngân hàng đóng vai trò đi vay (nhận
tiền gửi) - ngân hàng cũng cần phải tôn trọng quy

4. Những rủi do chủ yếu trong kinh doanh ngân hàng
Kinh doanh ngân hàng là loại kinh doanh mang tính đặc thù, do đó rủi ro đối với hoạt
động ngân hàng cũng mang tính chất đặc thù. Những rủi ro mà Ngân hàng thường gặp phải
như:
- Rủi ro lãi suất
- Rủi ro tín dụng
- Rủi ro thanh khoản
- Rủi ro hối đoái
- Rủi ro công nghệ
- Rủi ro môi trường
- Rủi ro khác
4.1. Rủi ro lãi suất
Lãi suất là giá cả của sản phẩm ngân hàng, nên mọi tác động trực tiếp đến giá trị tài
sản nợ và tài sản có của ngân hàng. Mọi sự thay đổi của lãi suất đến việc tăng, giảm thu
nhập, chi phí và lợi nhuận của Ngân hàng. Nếu thu nhập từ lãi không lớn hơn chi phí về lãi
thì ngân hàng sẽ chịu thua lỗ.
Lãi suất là yếu tố thay đổi trên thị trường, rát khó có thể dự báo trước rủi ro lãi suất
xảy ra khi lãi suất thay đổi làm giảm thu nhập của Ngân hàng. Đối với nguồn vốn huy động
khi lãi suất tăng sẽ làm chi phí vốn vay của ngân hàng tăng, đối với các khoản tín dụng, khi
lãi suất giảm sẽ làm giảm thu nhập từ lãi của ngân hàng. Và do đó làm giảm thu nhập của
ngân hàng.
Nguyên nhân chính gây ra rủi ro lãi suất là do sự không cân xứng giữa các kỳ hạn của
tài sản nợ và tài sản có. Nếu ngân hàng dùng tài sản nợ ngắn hạn để đầu tư vào tài sản có dài
hạn thì khi lãi suất ngắn hạn tăng lên, trong khi lãi suất đầu tư vẫn giữ nguyên, ngân hàng sẽ
gặp rủi ro. Ngược lại nếu ngân hàng dùng tái sản nợ dài hạn để đầu tư vào tài sản có ngắn
hạn thì khi lãi suất đầu tư giảm Ngân hàng cũng có nguy cơ bị rủi ro.
Ngoài ra rủi ro lãi suất còn có thể xảy ra do các nguyên nhân khác như: do bất lợi trong
cạnh tranh, buộc ngân hàng phải tăng lãi suất huy động và hạ lãi suất cho vay để thu thút
khách hàng, do đó làm tăng chi phí và giảm thu nhập của ngân hàng: Do cung tiền tệ nhỏ
hơn cầu tiền tệ nên ngân hàng phải tăng lãi suất để huy động vốn: Do chính sách ưu đãi cho

vay của nhà nước, nên Ngân hàng phải giảm lãi suất cho vay.
4.2. Rủi ro tín dụng
Rủi ro tín dụng là rủi ro do ngân hàng không thu được đầy đủ cả gốc và lãi của các
khoản vay, hoặc là việc thanh toán nợ gốc và lãi vay không đúng thời hạn.
Rủi ro tín dụng không chỉ giới hạn ở hoạt động cho vay mà còn bao gồm nhiều hoạt
động mang tính chất tín dụng khác của Ngân hàng như hoạt động bảo lãnh, tài trợ ngoại
thương, cho thuê tài chính.
Rủi ro tín dụng là rủi ro cơ bản nhất của Ngân hàng thương mại, do những nguyên
nhân sau:
- Người vay vốn lâm vào tình trạng khó khăn về tài chính nên không có khả năng
thanh toán nợ cho Ngân hàng.
- Do thiếu thông tin về khách hàng nên ngân hàng đã cho những khách hàng kinh
doanh kém hiệu quả vay vốn, nên việc thu nợ gặp khó khăn.
- Cán bộ Ngân hàng có trình độ thấp hoặc vi phạm đạo đức nghề nghiệp, dẫn đến
các khoản nợ xấu, cho vay vốn khống, cho vay không đúng mục đích, …
- Giá trị tài sản đảm bảo không đáp ứng được yêu cầu thu nợ của Ngân hàng.
- Các nguyên nhân khác: người vay cố ý không trả nợ, hoặc các lí do bất khả kháng
như người vay qua đời hoặc mất tích, …

4.3. Rủi ro thanh khoản
Rủi ro thanh khoản là rủi ro nguy hiểm nhất đối với Ngân hàng, có liên quan đến sự
sống còn của một Ngân hàng. Một Ngân hàng hoạt động bình thường phải đảm bảo đựơc
khả năng thanh toán hiện tại, trong tương lai và đột xuất. Nếu không đáp ứng được các nhu
cầu thanh toán đó Ngân hàng có thể bị mất khả năng thanh toán và có nguy cơ bị phá sản.
Rủi ro thanh toán là loại rủi ro riêng của Ngân hàng, do Ngân hàng không duy trì
được thường xuyên một tài sản có “tính lỏng” cao dẫn đến mất khả năng chi trả thường
xuyên cho khách hàng.
Rủi ro thanh toán nảy sinh do những nguyên nhân sau:
+ Do mất cân bằng giữa nguồn vốn và sử dụng vốn, nguồn vốn dư thừa quá lớn,
trong khi đó thị trường đầu ra hạn hẹp. Nên một số Ngân hàng đã dùng vốn huy động ngắn

hạn để cho vay trung, dài hạn quá mức, dẫn đến thiếu hụt khả năng thanh toán cuối cùng.
+ Đến hạn, các khoản vay khó thu hồi được, uy tín của Ngân hàng giảm sút, người
gửi tiền hay người đi vay thường phản ứng trước những khó khăn của Ngân hàng bằng cách
sử dụng hạn mức tín dụng để đảm bảo có tiền cho những nhu cầu về sau hoặc rút hết số dư
tiền gửi vì sợ có thể không rút được.
Trong trường hợp Ngân hàng mất khả năng thanh toán, vốn tự có của Ngân hàng
không có khả năng bù đắp hết tất cả các khoản mất mát, thiệt hại, Ngân hàng dễ rơi vào tình
trạng vỡ nợ hay phá sản.

Rủi ro thanh toán khoản là rủi ro đặc trưng của Ngân hàng, khó đối phó nhất. Do đó,
để nói rõ hơn về rủi ro thanh toán khoản, em xin trình bày rõ hơn ở phần sau.
4.4. Rủi ro hối đoái
Rủi ro hối đoái là rủi ro do sự biến động của tỉ giá hối đoái gây nên. Nhưng rủi ro này
có thể phát sinh trong tất cả các nghiệp vụ và liên quan đến ngoại tệ của Ngân hàng như:
cho vay, huy động vốn bằng ngoại tệ, mua bán ngoại tệ, đầu tư chứng khoán bằng ngoại
tệ,…
Trong các giao dịch ngoại hối và trong cân đối tài sản bằng ngoại tệ của Ngân hàng,
bất cứ một trạng thái ngoại hối “trưòng” hay “đoản” đều có thể gặp rủi ro hối đoái khi tỉ giá
ngoại tệ thay đổi. Nếu ngân hàng ở trạng thái ngoại tệ “trường”, thì khi ngoại tệ tăng giá
Ngân hàng sẽ có lãi, ngược lại Ngân hàng sẽ bị lỗ khi ngoại tệ đó xuống giá. Nếu Ngân
hàng đang ở trạng thái “đoản” về một ngoại tệ nào đó, khi ngoại tệ lên giá Ngân hàng sẽ bị
lỗ và ngược lại.
Như vậy, việc tạo ra các trạng thái ngoại tệ “trường” hay “đoản” chính là nguyên nhân
gây rủi ro hối đoái cho Ngân hàng. Đây chính là kết quả của việc Ngân hàng thực hiện các
giao dịch ngoại tệ phục vụ cho khách hàng và cho chính bản thân mình, hoặc ngân hàng huy
động vốn bằng ngoại tệ và đầu tư vào các tài sản có bằng ngoại tệ.
4.5. Rủi ro môi trường
Rủi ro môi trường là rủi ro do hoạt động của Ngân hàng gây nên, bao gồm: rủi ro do sự
biến động của thiên nhiên (lũ lụt, động đất), rủi ro về kinh tế (khủng hoảng, suy thái), rủi ro
do sự thay đổi chính sách pháp luật của Nhà nứơc gây nên bất lợi cho Ngân hàng.

Rủi ro môi trường là rủi ro mà Ngân hàng khó kiểm soát được chúng có thể làm suy
yếu khả năng chịu đựng rủi ro của Ngân hàng hoặc gây cho Ngân hàng những thiệt hại về
tài chính.
4.6. Rủi ro trong công nghệ
Rủi ro trong công nghệ thường xảy ra trong các trường hợp: Ngân hàng đã đầu tư rất
lớn vào phát triển công nghệ nhưng hiệu quả sử dụng lại không cao, không tiết kiệm chi phí
cho Ngân hàng theo như mong muốn hoặc hệ thống công nghệ của Ngân hàng trục trặc làm
ảnh hưởng đến việc điều hành hoạt động kinh doanh của Ngân hàng gây ra những tổn thất
nhất định.
4.7. Rủi ro về nguồn vốn.
Rủi ro về nguồn vốn thường xảy ra dưới hai hình thức:
+ Rủi ro do thừa vốn: Ngân hàng thương mại thông qua hình thức “đi vay để cho
vay” nhằm kiếm lợi nhuận, còn vốn tự có “chỉ là cái đệm chống đỡ sụt giá của các tài sản
có”. Khi nguồn vốn của Ngân hàng bị ứ đọng có nghĩa là Ngân hàng huy động vào mà
không cho vay ra được hay cho vay ra quá ít, lợi nhuận không đủ bù đắp chi phí thì Ngân
hàng sẽ gặp rủi ro.
+ Rủi ro do thiếu vốn: Do việc chuyển hoán của các kỳ hạn sử dụng vốn và nguồn
vốn không nhịp nhàng dẫn đến việc Ngân hàng không đáp ứng được nhu cầu cho vay, đầu
tư hoặc nhu cầu thanh toán của khách hàng. Điều này cũng dẫn đến rủi ro cho Ngân hàng.
4.8. Các rủi ro khác
Như rủi ro hoạt động, rủi ro quốc gia, rủi ro pháp lí…
Chương 3: Lý thuyết về rủi ro thanh khoản

1. Khái quát rủi ro thanh khoản đối với hoạt động Ngân hàng
Đối với các tổ chức nói chung, thì rủi ro thanh khoản gây ra đối với các ngân hàng là
thường xuyên và nghiêm trọng hơn cả. Nguyên nhân chính xuất phát từ đặc điểm mang
tính đặc thù của bảng cân đối tài sản là: Ngân hàng đã dùng các nguồn vốn ngắn hạn
bên tài sản nợ để tài trợ cho các tài sản có. Ngoài ra, khi những người gửi tiền nhận
thấy Ngân hàng gặp rắc rối về thanh khoản thì đồng loạt rút tiền ngay lập tức ra khỏi
Ngân hàng, hơn nữa hành động rút tiền của những người gửi tiền có tính lây lan và

phản ứng dây chuyền nhanh chóng và rộng khắp.
Các rủi ro như lãi suất, tỷ giá, tín dụng… Có thể đe doạ đến khả năng thanh toán
cuối cùng của Ngân hàng, nhưng rủi ro thanh khảon chỉ là vấn đề thông thường xảy ra
hàng ngày đối với hoạt động Ngân hàng . Chỉ trong trường hợp đặc biệt hạn hữu, rủi ro
thanh khoản mới đe roạ đến khả năng thanh toán cuối cùng của Ngân hàng.Vì vấn đề
thanh khoản là vấn đề thường nhật, cho nên một trong những nhiệm vụ hàng đầu đối
với nhà quản lí ngân hàng là đảm bảo khả năng thanh toán một cách thường xuyên, liên
tục và đầy đủ.
Một Ngân hàng được coi là thanh khoản nếu có khả năng tiếp cậc được đầy đủ với
các nguồn thanh khoản một cách tức thời tại mức chi phí hợp lí và thời điểm có nhu
cầu. Từ khái niệm này cho thấy để được xem là thanh khoản thì ngân hàng phải:
- Hoặc là có sẵn trong tay một lượng tài sản cần thiết (lượng tài sản dự trữ thanh
khoản bên tài sản có – Stored liquidities)
- Hoặc là phải có khả năng đi vay hay huy động tức thời được nguồn vốn thanh
khoản, hay bán được các tài sản thuộc bên tài sản có.
- Trục trặc trong thanh khoản thường là tín hiệu đầu tiên về những khó khăn tài chính
đối với Ngân hàng và hậu quả tiếp đến có thể là:
+ Mất dần những người gửi tiền một cách truyền thống.
+ Buộc phải chuyển hoá các tài sản có thanh khoản tiền do thiếu hụt tiền mặt.
+ Tiếp cận với thị trường tiền tệ để tăng vốn với những điều kiện khắt khe hơn : ví dụ
như phải có tài sản thế chấp, chịu mức lãi suất cao… và có thể bị từ chối cho vay.
Tất cả những biểu hiện này đều là cho Ngân hàng tiến gần đến bờ vực mất khả năng
thanh toán và đi đến phá sản
Ngày nay, thị trường tiền tệ phát triển với nhiều công cụ phong phú, đa dạng, tiện
dụng và hiệu quả,, chính vì vậy nhiều Ngân hàng cho rằng có thể đi vay được một lượng
vốn lớn tại bất kì thời điiểm nào để đáp ứng được nhu cầu thanh khoản cần thiết, do đó đã
coi nhẹ việc duy trì một lượng tài sản thanh khoản nhằm đáp ứng nhu cầu thanh khoản
thường xuyên của Ngân hàng.

2. Nguyên nhân làm phát sinh rủi ro thanh khoản

2.1. Những ngyên nhân tiền đề
Có ba nguyên nhân chính khiến Ngân hàng đối mặt với rủi ro thanh khoản thường
xuyên là:
Nguyên nhân thứ nhất: Ngân hàng huy động và đi vay vốn với thời hạn ngắn, và cứ
tuần hoàn chúng để sử dụng cho vay với thời hạn dài hơn. Do đó, nhiều Ngân hàng phải đối
mặt với sự không trùng khớp về thời hạn đến hạn giữa tài sản có và tài sản nợ. Thực tế là
Ngân hàng thường có một tỉ lệ đáng kể tài sản nợ, có đặc điển là phải được hoàn trả tức thời
nếu người gửi có nhu cầu, như tiền gửi không kì hạn, tiền gửi có kì hạn có thể rút trước thời
hạn, tài khoản NOW… do đó Ngân hàng luôn phải sẵn sàng thanh khoản.
Nguyên nhân thứ hai: Sự nhạy cảm của tài sản tài chính với những thay đổi lãi suất.
Khi lãi suất tăng, nhiều người gửi tiền sẽ rút tiền ra tiềm kiếm nơi gửi khác có mức lãi suất
cao hơn. Những người có nhu cầu tín dụng sẽ hoãn lại, hoặc rút hết số dư hạn mức tín dụng
với mức lãi suất thấp đã thoả thuận. Như vậy thay đổi lãi suất ảnh hưởng đến luồng tiền gửi
cũng như luồng tiền vay, và cuối cùng là đến thanh khoản của Ngân hàng. Ngoài ra lãi suất
thay đổi sẽ ảnh hưởng đến thị giá của các tài sản mà Ngân hàng đem bán để tăng thanh
khoản, và trực tiếp ảnh hưởng đến chi phí đi vay trên thị trường tiền tệ của Ngân hàng.
Nguyên nhân thứ ba: Ngân hàng luôn phải đáp ứng nhu cầu thanh khoản một cách
hoàn hảo. Những trục trặc về thanh khoản sẽ làm sói mòn niền tin của dân chúng vào Ngân
hàng. Nếu như vào một buổi sáng các quầy chi trả tiền hay các máy trả tiền tự động của
Ngân hàng đóng cửa với lí do là thiếu tiền mặt tạm thời, và không thể thanh toán các tờ séc
chuyển đến cũng như những khoản tiền gửi đến hạn thì Ngân hàng đó đứng trước nguy cơ
phá sản và nếu có vực lại được thì một phần nào đó cũng giảm bớt lòng tin gửi tiền của
khách hàng. Một trong những việc quan trọng đối với nhà quản lí Ngân hàng là luôn liên hệ
chặt chẽ với những khách hàng có số dư tiền gửi lớn và những khách hàng đang còn hạn
mức tín dụng lớn chưa sử dụng để biết được kế hoạch của họ, khi nào thì rút tiền và rút bao
nhiêu để có phương án thanh khoản thích hợp.

2.2. Nguyên nhân từ hoạt động
Rủi ro thanh khoản có thể phát sinh từ hoạt động bên tài sản nợ hay bên tài sản có của
Ngân hàng.

Nguyên nhân bên tài sản nợ: rủi ro thanh khoản có thể phát sinh bất cứ lúc nào khi
những người gửi tiền thực hiện rút tền ngay lập tức. Khi những người gửi rút tiền đột ngột,
buộc ngân hàng phải đi vay bổ sung hoặc bán bớt tài sản thanh khoản để đáp ứng nhu cầu
thanh khoản.Trong tất cả các nhóm tài sản có, thì tiền mặt là phương tiện đầu tiên và trực
tiếp để đáp ứng nhu cầu thanh khoản. Nhưng đáng tiếc là tiền mặt là tài sản không đem lại
thu nhập lãi suất cho Ngân hàng, do đó các Ngân hàng có xu hướng giảm thiểu tài sản có ở
dạng tiền mặt. Vì vậy để thu được thu nhập từ lãi suất, các Ngân hàng phải đầu tư tiền vào
các tài sản ít thanh khoản hơn hoặc những tài sản có thể chuyển hoá thành tiền, nhưng chi
phí để chuyển hoá thành tiền ngay lập tức với các tài sản khác nhau thì rất khác nhau. Khi
phải bán một tài sản ngay lập tức thì giá của nó có thể thấp hơn rất nhiều so với trường hợp
có thời gian để tìm kiếm người mua và thương lượng về giá. Kết quả là một số tài sản chỉ có
thể chuyển hoá thành tiền ngay lập tức tại mức giá bán rất thấp, do đó có thể đe doạ đến khả
năng thanh toán cuối cùng của ngân hàng. Ngoài thanh lý tài sản Ngân hàng có thể tìm kiếm
các nguồn vốn bổ sung thông qua việc vay trên thị trường tiền tệ.
Nguyên nhân bên ngoài tài sản có: Rủi ro thanh khoản phát sinh liên quan đến các cam
kết tín dụng. Một cam kết tín dụng được người vay tiền có quyền hành rút tiền bất cứ lúc
nào trong thời hạn của nó. Khi một cam kết tín dụng được người vay thực hiện, thì ngân