----- ---- ----
Clute~ "F :m,
~mi,J,~
HOC VAN KHON NGOAN MA KHONG GIAN NAN I THAY 00 OUC ANH
NCiUOI oAru BA HANG CHAI
'·~:,
r
1. Ngum phl:f nfr6ang thuong
a. Lai Lich: Ngum 6an ba yo danh
- Ngu•oi dan ba tr~c ngoai 40.
- Xuyen suot toan bo cau chuyen. hau nhu' ngu'oi doc khong he ctuÃoc biet den ten goi cua
nguãoi dan ba tÂi nghiep ay, Nguyen Minh Chau da goi mot each phiem djnh: khi th1 goi la
nguffi dim ba hang chai, luc l~i goi m1,1, khi thl goi chi ta__
- Khong phai nha van" ngheo" ngon ngu' den do khong the d~t cho chi mot cai ten. Nha van
da mo hoa ten tu6i nguffi phl.J ml'de to d~m mot so ph~n nhung ngu'oi phv nu· hang chai.
Chi tra thanh mau s6 chungd~i dien cho nhung ngu'bi dan ba ngheo Rho avung bien nay.
b. Ngo~i hinh
- XAu xr. kh6 coi: m9t than hJnh quen thu9c cua nguffi dan ba vi.mg bien, cao Ian vai nhtJhg
w
du&ng net th6 k~ch, m~t ro. l
va dutfng nhu'dang bu6n ngtJ'. C6 le ganh n~ng cuoc doi day muu sinh da de n~ng len d6i
vai chi Rhien chi c6 ve ngoai day met m6i nhuv~y
- Lam tn, rach ru'Oi: w tam /uhg ao b$C phech va rach rufJi. nua than dufJi ufJt sung"
ubi ta kh6ng the n6i qua
- E>Oi ml t dAy ,n u'c: Nhung de n6i Len so
ph~n cua mQt con ng.
h,., manh tdi doi mat
tam ao du'Qc ma phai nh)n vao doi mat. Ngu " . h Ch dac b1et n an ·
yen Min
au ·
cua nguoi dan ba hang chai:
A
A
• Khi chuan bi cho chong danh, chi du'a
c~p mat nhJn xuong chan.
,
a. ba
• Khi d6i tho~i vdi Phung va Oau, chi du'a
c~p mat day ve met moi nhm ra ngo 1
pha. Ooi mat ay giau ca mot cau chuy~n
buon th~t buon.
. . , h"
• Khi bat dau Re l~i cau chuy~n cu<)c dcti,
doi mat ay nhu'dang "nhinsuotca ddl mm
c. Hoan canh
- f ch6ng: cai xau deo barn chi nhu·mot dinh m~nh. can
g ldn l~i cang xau. di chtl'ng cua
tr~n d~u mua de l~i tren Rhuon m~t chi nhu
ng n6t ro chang chit. nen Rh6ng ai lay .
- Tr6t c6 mang vdi mOt anh hang chai hay den
chong. Tu day gan doi m)nh vdi song nud
e.
nha chi mua ba ve dan lu'di. Roi thanh v(J
- Ngh~o kh6: nhieu lan bien dong phai an xu·
ong rang luoc cham muoi.
- Th,t hQc, ~c htu. d~ nhi~u:Thu yen ch~t con
dong. ca gia d)nh tenh denh tren s6ng nu·o
c.
- Bl bio hanh: ba ngay m¢t trfm nhf. nam nga
y mÂt trfm n(mg.
ã Ngu'bi doc Rh6ng Rh6i x6t xa Rhi chuhg Rien
canh ~ hanh phi nhan tfnh d6:"Liio dim 6ng
~p
tt.Jc trrJ nen hung h6. m~t dogay. tao rut trong
nguffi ra mot chiec that luhg ct1a lfnh ng1,1y nga
y
xulL.chang n6ichang rang tao trt.Jt congi(m nhu
'/ua chay bang each dung chiec that luhg qUQ.t
t
■ Lao danh bang ca sue h,1c cua tao. dan
h nhude ha con gi~:"tao vua danh vua thohon
g h(Jc. hai
ham rang nghien ken ket ct.J'moi nhatquatxu6
ng tao ~ nguyen rt1a bang cajgi9ng ren rl cfau
d(m: "May chet dicha ong nho. Chung may che
t het di cha 6ng nha!
➔ V~y la cung mot tuc. ngucJi dan ba
hang chai Rhong phai chiu d1,1ng nhuhg vat va.
nhoc nhan cua
cuoc song mull sinh; phai chiu d1,1hg nhiihg day
vo dau lm6 cua d6i ngheo; va con phai ganh them
ca noi u uat, Rho SC1 cua ngutJi chong lmi lao Rho
ng con du sue chju d1,1hg mot m)nh nua.
d. svcam chiu ki ~
-Tr~n don cay nghi~t ay Rhong c6 91 RI~ nhu
hg RI~
ocho thai do ngu~i dan ba: Rh6ng van xin. Kl~ la
chi van l~g im chju d1,1hg, van ~g yen. cam
chju:"Nguffi dim ba v(fi mot ve cam chiu day nha
n nh1,1c
kh6ng he'keu fen m¢t tieng, kh6ng ch6ng tra
cung
--
- - ------
kh6ng tim each tr6n chl;l!}'.
r
r----_
➔ Canh
mi RiatU'Q
lai ngay!mien
_ chonghes1Phungtan va A hRh~
"'dAn
· h
. n ong th"h'e
e I u not
g sau b'uc an
tuyet
, . va ra nhung sl,(dai thutng tran tr1,1i den the.
➔ Chinh ngu~i d .
QC cung ngq.c nhien Rhi mot ngu~i dan ba bi ~o hanh
ma Rhong Rh6c l6c. Rhong
van xm, Rhong chq.y tron. cung Rhong chong tra.
➔ Chi chap nh:m don roi Rhong phai vi~ don. Rhong phai vi tam toi den muc Rhong
ythuc du~
ve noi bat hq.nh. ve quyen du'Qc s6ng nhumot con ngu~i. cang
Rhong phai de tra gia cho nhuhg
sai lam. toi loi cua m)nh. Chi ~g le chiu moi noi dau the xac Ian
tinh than vi cai g1? Cau hoi d6
Rhac Rhoai trongl ong tat ca chung ta
➔ Trang s1,l'Rham pha cuanha van ve cuoc song lam li1. cam chju
cua ngu(ji dan ba chat chua mot
cam quan nhan ~o sau sac. Nguyen Minh Chau x6t :xa Rhi nh~
thuc cuoc song con nhieu Rh6
Rhan. vat vacua ngu(ji lao dong. Du cuoc chien tranh da di qua
nhuhg noi Rho cua con ngu~i
chua phai da cham dut. Nhuhg nghjch lf cua cuoc dai van luon
luon ton t~. Cuoc song tut1i dep
la but tranh thien nhien. ma ful sau lap sut1ng mu Ria chfnh
lanhuhg vet m1,1c den cua hien thuc.
C6 le, tac gia muon gQi cho ngu'ai doc nhung noi lo au. suy ngam
ve cuoc chien dau chong ~
ngheo d6i. sl,l'tam toi. ~o l1,1c con gian nan. lau dai hem cuoc
chien dau chong ngo~ xam va
chuhg nao con ngu~i van chua thoat Rh6i d6i ngheo th1 chung
ay con nguti van song trong sl,(
tam toi. tan ~o.
2. Nguoi 6an ba dang ne phl:Jc
i
~ 1f-
a. Bao dung va vj tha ( ho:z, ')
- B@nh vl,(c ch6ng: Trong suot cau chuyen dai dang d~c
cua dai mlnh, tuy Rh6 Rhan nhu'ng
nguoi dan ba Rhong t6 ra oan gi~n chong, nguoc l~i con
benh
vl,(c chong bdi chi cho rang
liio ch6ng chi khong xau. Doi vdi chong. chi la mot ngu'o
i dan ba nhan h~u. thau hieu va
cam thong vdi noi Rho cua chong. Chi hieu noi vat va
cua cuoc song mu'U sinh tren bien
day s6ng gi6 va d6i ngheo, noi cay dang. phan uat vu·ot
qua sue chju d1,1'ng cua mot con
nguoi da Rhien nguoi dan ong "cl)c tfnh nhung hie'n lanh,
khong bao gkY danh d~p tot trd
thanh Re vu phu. doc ac. Chi chiu d1,1'ng nhu'ng tr~n don la
de chong c6 noi de giai toa nhu'ng
ap lite ma cuoc song muu sinh day Rh6 nhoc Ria de n~ng len doi
vai chong m1nh. Nhu·v~y
chi la ngu'oi rat hieu ch6ng, thuong ch6ng, cam thong
cho chong. Thl ra chong chi la n~n
nhan cua sit d6i ngheo. that hoc. Lao vua dang thuong
l~i vua dang gi~n ( Dang gi$n vi tao
fa ti)i nhtm gay ra biet bao dau thutJng cho ngu'iJi than. dang
thutmg vi han la n{ln nhan
cua d6i ngheo) .
- T\I' c!An v~t. 1\1' trl!.ch va nh~ h~t 181 v@ mlnh: ·g;a /6i de It di hoi/c chling t6i sdm dut,c
chi{fc thuyl!n rQng han_/,5; chinh ta adBm dim ha de nhiUu qui/ m/J thuyfn l~i chQf· Ngul!;
Ph \t nu· !iy RhOng d6 161 cho ai ma tu· nh~n mQI t Qi 101 v@ mlnh nhu: mQt IOI xung !Qi tmoc
Chua (tien trllch kt. hQu tr8ch nh/Jn). That RI,~. Rhi ngu:Oi dlln bil le ra den ch6n ci\ng
dl!Gngthiiy V
mlnh anh !Qi nhan, lhilnh bi C:\o c(ta phien tOa.
b. TIJng tra;, sau sac va tha'u hi,u 1~ 4cli
"
lL!l
- (J tOa tl.n huyen. IUc dil.u thl chi xuat hien bang hlnh 8nh rut re. Chi tlm di!n g6c cilng
6
du1Jng ng i. Chi ngo; trong thi! ngOJ bi dQng. nhU:mQt con thU xU li\ng di! tU:ve m~c dll dil
du'Qc PhUng va Oil.u cam thong, chia se. LUc dliu chi xung hi\ ·con-quy tOa", sau Rhi l!iy l~i
dul;lc SI,( thiing bang t hi chi dOt ngQt chuy i!n d6i c:\ch xung hO: •Chi - cac chll. Ctl.ch xung
hO ban d!iu dliy ve chUng mvc. th~m chi c6 ph!in h~ th!ip ban than Rh:\c c:\ch xung hi\ sau
d6 Rhi\ng chi the hien tu6i dCli cua chi nhii!u hon ma con cho th!iy s1,t'tUllg tr8i va sftu silc
cua ngu1!i dlln blt. Nguyen Minh Chau da nh!in m~nh sl,( thay dOi ngOn ngc,- va than the
ngu'Oi dlln bll v
cho Ph Ung va oau mQt blli hQc vi! c:\ch nhln dOi, nhln cuQc s6ng.
- Nai toll l\n huy¢n. trong cuQc trO chuy¢n giili b!ly vOi Phllng va Oilu, nhung I/Ji bQc bl/.Ch
tilm su· cUa chi bOng nh iSn Rhii!n cho hQ tril th8.nh nhang ngu&i ngiJ.y ng6. SI,( gi~n diX, b!it
blnh vii nhiing IOi Rhuyen Rhi\ng thi! blln cii.i clia Phung va Oilu Rhi vtip ph~i nhang Ii! dbi
binh di ctia ngufli ph(J niltiihg triii l~i tra thanh nhang nghich !Ora treu ma chAng tM nilo
hoagiai.
_ Chi cu·ong quyet Rhong bo chong bdi chi hieu nguyen nhan. hieu noi kho cua chong, chi
hieu du'Qc chrnh hoan canh be tac de day ngu·ai dan ong "cl)c tfnh nhung hien lanh va
khong bao giil dlinh dQp /Di c§' vlto tlnh c8nh nhu: biiy giO. Anh v6n 18. ng~fli nghia hi?pvl
Illy ch.I nen ch'I mu,(ii c6 du'nc
v hanh
.
phuc lam V(j • lam me. Chi hieu chfnh cat ngheo,•cat Rh6
•
mdi dan den s1,l'tha hoa cua ngu'Oi dan ong. Chi hieu du'Qc cai d6i, cai kh6 la nguyen nhan
A
. ,, b ,{, l ·c de nang len doi vai ch6ng mlnh va vi~c ba ngay mot tr$n nh~. nam ngay
Rh1en
ao "P v
•
. .•a· •
hi
l~
s•
,.
giai
ph6ng
cho nhii'ng ap I1,l'c cua cuoc da1. Bat le,• con ngu t von
m(Jt tr~n n{mg c " ~
•· ·
he t 'mlnh g6ng ganh nhu'ng ap Ive cua cuoc doi. ho muon nhung nguor
u
A
A
"
lch RI, Rh i kh6ng t
V
dbholi mii.n /Ong /ch kl, cO nhuhg
Rhac cung phai Rh6 dau.
Giang nhu' Nam Cao d-a n6.•
t
J
i'. Hien th1,l'c d6 trong lo tam s1,f d6
con nguffi ft,J' cha minh quye'n dutJc hanh h,;1 mcJi ngu&
nhieu.
cua ngu·a; dim ba khien chung ta phai suy nghith~t
d6i vdi ngu•oi ch6ng vl da chu Yden
- Ngu'ai dan ba xau xf nay van con mot chut ham {Jr]
vr:J, lam me - nhung thien chuc thieng
mlnh trong khi khong ai lay, dacha chi c6 co hoi lam
d6 chi la m(>t chiec thuyen ch~t ch(>i
lieng cua mot ngu'c)i phv nO', aa cha chi mot t6 am dau
phuc. Lao ch6ng chi dau phai chi la
va rach nat nhung da c6 nhung luc am ap va h~nh
bo, cht1'an nhan bo soi sao d~ng.
chong chj, vdi chi lao nhu'la an nhtm. Ch6ng thl c6 the
cho chi, doi cong bang cho chi, giai
- Chi hieu long tot cua Phung va Dau, muon benh v1,fc
cac chi.1 tor.
thoat chi khoi b~o hanh nen "Chi cam on cac chi.1. Long
va Dau: "Nhung cac chi.1 dau phai la
- Nhung cung thang than, chan th~t phe blnh Phung
vi&c cua ngufli lam an lam lu. kho
ngufli lam an.. cho nen cac chi.1 dau co hieu dutJc cai
. Neu kh6ng d~t mlnh vao hoan canh
nh9c". Cu¢c doi thl da sl,l', ma con ngu'oi thl da doan
cua van de.
cua ngu'oi khac kh6 long ma hieu het du'Qc ban chat
chi.1 khong phai dim ba chua bao gi&
- Khong chi v~y. chi con nhan m~nh: "La btJi vi cac
ba tren m9t chiec thuye'n khong co
cac chi.1 biet nhu'the nao la noi vat vacua ngufli dan
nh?n, danh gia d be sau. be xa cua
dim ong". Cu¢c song va con ngu·c,; can phai du·c;,c nhln
chieu, phien dien ho~c n6ng voi.
n6, chu' khong the chi la sv'nhln nh?n danh gia mot
o; dan ba kia bo chong de tranh
Vai Dau va Phung, long tot cua cac anh la mu6n ngu·
sac ay da lf giai cho ho:" dam
bi don roi. Nhung ngu·o; dim ba thau hieu le dai va sau
ffi dim ong de cheo chong khi
dan ba fang cha.i tJ thuyen chtJng toi can co m9t ngu
con nha. nao cung tren dum ch1,1c
phong ba, deciJng lam an nuoinang ding m9t sap
cua ch6ng vl chj can mot ngu·o;
dtJa". Nhu·v~y. chj gong mlnh de ganh chju don thu
nho se s6ng nhu' the nao khi
dan ong "diJ han man rrj' nhu' the nao. Bdi chj va sap
baa to.
khong c6 "nguffi da.n ong cheo chong luc phong ba
ch6ng thl h6a ra long tot cua cac anh
➔ Gia su' Phung va Dau bat du·e;1c ngu'oi dan ba bo
o; dan ba va nhung dua con chi
l:;li bien cac anh thanh toi do bdi cac anh da day ngu·
chj se khong phai chiu nhOng
den cha the tham cua cuoc song. Luc d6, chac chan
cuoc mull sinh cua chi se ngay
tr~n don cay nghiet tu· lao chong vu phu nua nhung
ngoai bien xa da thieu di ngu'Cii
cang cam go hon bdi vl tren chiec thuyen kiem s6ng
I
➔
dan <'mg Rhoe mq.nh va biet nghe.
Day chinh la chan Hm(>c m~c tham
vi m~n cuQc
deli ma ngu'bi dan ba chat ra du'Qc
tu cua song nhoc nhan cua m)nh giCt 6
'a s ng gi6
bien Rhoi. Chan Hc6 ve gian don nay
cua cuoc song. v~y ma Phung va Da
u phai mat
rat lau de c6 the hieu ra. ma lq.i hie
u ra tu mot nguoi dan ba that hoc.
➔ Chi con giup cho ho nh~n ra nhu'ng luan qua
n, be tac cua cuoc doi, tu'dng nhu'
de
giai quyet nhung lq.i chang he don
gian "cac cht1 khong phai dim ba. chu
a bao gia
cac chu biet nhU'the nao ta noi vat
vacua ngu'tJi dim ba tren chiec thuyen
khong c6
dan 6ng_dam dan ba chung toi can
c6 ngu'ai dan ong cheo ch6ng khi pho
ng ba, de
ci.mg lam an nuoi nling d~ng mot sap
con ma nha nao cilng tren dutfi chl)c
dua". v,
v~y. du c6 don nua. don mai th1 chi
van c6 the chiu dung du'Qc.
➔ Tieng thll dai cua Oau. cau hoi
ban khoan cua Phung. cam giac bat
lt,t'c cua ho tru'dc
nhu'ng giai phap thi~n ch{ da trll nen
phi thl,l'c te bai hi~n thl/c va lf le cua
ngubi dan
ba hieu dbi, hieu ngu'oi (Long totcua
Phung muon giai quyet ly honcho ngu
oi dan
ba hang chai thoat khoi nguoi cho
ng vu phu la dang quy nhu'ng chua
du. tu~t phap
trong tay Oau la c§n thiet nhu'ng c§n
phai di vao doi song. Lu~t phapva. ton
g totdeu
phai du'Qc d~t trong hoan canh Cl.l
the. khong the ap ct1.,mg cho moi d6i
tu'Qng. Va
muon con ngubi thoat khoi kho dau
tam toi, can c6 nhu'ng giai phap thie
t thl,l'c chu
Rhong phai chi la nhu'ng thi~n ch!
ho~c cac ly thuyet sach va xa roi thl,l
'c tien).
c. lap lanh tinh thU'O'ng con vo bcr (
~ ,¼)
- Vut;tt len st..( cay dang va co cut ay. t1nh
mau tu cua chi toa sang. d6 chinh la due
hi sinh cao thutmg
cua thien chuc tam m{?.
+~
M)(.;
- Hdn hai lan trong cau chuy~n cua
m1nh e1 toa an huy~n. nguoi dan ba
n6i: "Quy toa bat
toi con cung dlfOc, ph~t tu con ciln
g du'(Jc nhung dung bat con b6 no. Da
y la cau n6i khien
Phung va Dau ng~c nhien. Ngubi
dan ba xin chiu moi h1nh phq.t cua pha
t lu~t. th~m ch! la
chap nh~n ca Rhung h1nh ph~t
cao nhat la "bo tu con ct1ng du'(Jc"
nhu'ng bo chong th1
Rhong. H6a ra chi g6ngm1nh ganh chj
udonroi cuachong labai VI nhungduac
on "Danbasong tren
thuye'n nhu'chung t6i phai s6ng cha con
chu'kh6ng thesong cho minh nhlitftren
dat dut;Jd.". H6a ra
ngu~i rumba d6 quyet dinh hi sinh doi m1n
h de nhilhg dua con ct'Ja. chidutJCan no ~
dutJC f(Jn ten. NgutJi
vc; c6 the b6 ch6ng. nhung ngutli me nao
c6 the dang tam b6 nhClhg dua con ma m1n
h mang n~ g de
dau?
_ _j
- Chj hieu du~ .. - C3
cli:m. COTI}
rang ~ 1 CU0c nOn nlidn.nao tan va tbl ngut1i ou6n dau. nf\~t ch(nh ~ nhQhg
cu.a
Baictuaavoiboth'1th'N
1eu s1,l'cham s6c yeu thutmg cua me. ctua e1 vdi me thl Rhong ctut;ic sv:cu;i.y bao
la mot gia c:flnh c6
bo, chi a clan xe nghe th) h:;i.nh phuc sao ctut;ic. Mot gia c:flnh h:;i.nh phuc trutlc het phai
day du cac thanh vien du dau d6 trong gia c:flnh van con nhieu Rhuyet diem.
gl hdn ngoai t)nh thu'dng
- NgueJi dan ba ft hoc d6 U;li vo cung sau sac Rhi biet m)nh chang lam du'QC dieu
giong b6 nhu' due. Chi S(1
yeu ngot ngao ma dang chat danh cho cac con, nhat la thang Phac. thang be
len bC1 vdi ong ngo~. Khi
n6 bi in han canh b:;lo h,it ma ldn len tro thanh Re vu phu nhubo. nen da gu1 n6
phai suot dbi an h~ VI mot
thay n6 phan Rhang v) b6 danh me. chj "!Qy con" d~ giucho thang be Rhong
g be vl thutJng m? ma thil cha, vi bao hieu vcJi m? ma bat
lful "!6i t4lo lam cori'. Chi Rhong muon than_
motnguf1i lam me. Vt Rh6ng,
hieu vdicha. Chi lu6n day dutnoi m~ccam khi chua lam tron b6n ph~n cua
thd cua con da vinh vien
the che cha cho tam hon non ndt ay tranh dut;ic nhUhg vet thutmg long. Tuai
VI canh bl;).O ll,t'c gia
bi danh cap, niem tin cua con da VO Vl,m nhu' cat bl,li dutii doi ban chan tran be nh6.
n6. Du thutmg con va ·
dinh. Vi thutmg con ma chi q~n long gu1 thang Phac len ruhg avdi ong ngol;li
danh thJ dull chi ten txYma
tranh sl,.t'ton thutmg cho nhuhg tam hon tho be nen chi da bao Lao chong "co
rlanh". 1
cong cua dieu hau. Chinh tlnh
- Chi gi6ng nhu·con game xoe doi canh che cha cho rum con tru& sl,t'tan
len su cd ct.1c. d6i \:?.em, nhoc
mau tu'thien lieng cao thu~g da chap canh cho chi, dua rum con bay vut
nhan va lam lu.
de con cai du~ an n9
- Ngubi m~ ay eta t1,.rd6ng dinh treo m1nh tren cag th~p gia cua cuf)c doi Rho dau
tl,l'nguy~ duQC
va ldn Rfion, MQt cai gia gua dat nhung rat xung dang nen chi khong can m~c ca ma
nliu con chim;
©:a}C6 mot truyen thuyet ve mot loai chirn hot trong bv.i rn~n gai. ngue1i dan ba ay tua
chi oaca_t len bai ca
(lao ng1,1c vao Bui gai nhon nhuhg Rhi11..(ghirn vao ngt,ic m1nh canh gai.nhon nhat,
nhan l~;
tfireng Heng. tuyet vai nnat cua tlnh mau tu. Bai ca d6 mai lam xuc OQng va say long toan
ca cung Jifiai gnen ti. J
knien cno ca fioa mi ~
h1nh
➔ Qua h)nh tut}ng ngue1i clan ba hang chai, ta thay thap thoang
eta la ngut:ti ~1.c;,ngut:ti me nhan h~u. bao aung va giau auc h1sinh:1
"Nha.n n{li nu6icon suot doi im l~ng
Biet hisinh nen chilng nhieL1 !of - To Hill.t"
anh ngubi pht,L nuViet Nam,
d. Biet chat chiu h~nh
phuc
.
· , . .; · -C6 diE!u dang mung latrong
" ha
nhung dau Rh6 trien mien, ng .
.
uti dan baay van c t lQC du'QC nhung niem
vu, nho be tu long bien m~n "([['e
n fflu[ifln carr1 cc:5 ta c~
chting con ca,,·0h11'ng"t6i s6ng hoa thUJP} VU/
M!l.Chi da oaffivao nhCmg nie
•
m wi be nh6 nay lam diem tv
acho cuQC song nhi~u nutlc m
rit cuamrnh.
- Chi chat chiu danh d1,1.m tunh
ung niem wi nho nhat" Vui nh
at Ill thay dim con chting to
i'll-tffioa\§p nhtmg nr nda
i dut;Jc an nd'
u,de xoa diu n&deli cayc1.1~.
Tam long cua ngut!i m~ ay th
bietbao.
~t dang tran trong
A
•
➔ Quan ni~m cua con ngue1i ve
h~ h ph
uc nhieu hlli th~t ddn gian, m
ong u& h~ h phuc cua chi
th~t be nho ~ y ma van nam
ngoai tfun tay. Niem wi :xa xi,
niem h~ h phuc nho nhoi ph
gia bang nhung hanh h~ b~o
a.i tra
tan, phai danh doi bang mau
va
nu& mat.
➔ lQ mot noi t~n cung cua Rh
ein Rho. chi c6 nhung loi tho
tl,lc. don roi va sl)'tan nhan va
mau cua sl)'b1nh yen.
n c6 sac
➔ Trong mot luc nao
d6, ngu'oi doc da tung xuc do
ng Rhi nh1n thay nhilng giot nu
& mat dong ~i
tren nhung not ro chang ch
it tren Rhuon m~t xau xi cua
ngu'.oi dan ba. nhung th~t wi
m~t ay da c6 luc chQt llhg sa
VI Rhuon
ng len mot nl,l cu'.oi hlle Rhe
ve
h~
nh phuc nho nhoi1.Phai chan
chinh nhilng dieu nho be ay
g
danang d? chi Vu'.Qt quanh
iin
g
da
u
thutmg.
3. NhOng b~i hQC tu-ngutri
Oan·ba hang chai .
~
+ Cl.ti "Qhai dua ra
each giai quy~t vfin d@ b~
o l~c gia d\nh de dam bao
cho cuoc song v~t
chat va tinh than cua ng
uoi phl.l nu duoc day du.
tot d~p va h~nh phuc hdn.
tinh tr~ng d6i kem keo
(giai quyet,
dai thu'tJng xu
""~·::",•,.:.
::.~::-,(.:),~.·
'.:~
.- .
-
. J . . -.
.
+(~15Cquan Ii~ gicca ngh~
thult va
'
.
-
yen, nang cao nh~n thu
'c cua ngu'Oi dan_)
cuOc d~i; phai la hai vong
tron d6ng tam . Ngh~ thu~
phai phan anh duQc cuoc
t
song, Rhong duQc tach ro
i ma luon gan ch~t voi cuoc
thu~t phai vua to cao vu
song. Ngh~
a phan anh hien thl)'c, ba
t doc gia Rhong the lam ng
d tru'.<'.lc hien
thl,l'c den toi phil phang
cua moi kiep ngu'oi lam th
an. Nghe thu~t phai bat re
tu cuoc doi
nhu'ng cuoc doi khong ph
ai bao gio cO.ng d~p nhu'n
ghe thu~t.
+ ffi_it d6 nha v~n
dlt ra trach nniem cua ng
t0i ngh~ s1:mgu'oi nghe si
tru'oc Rhi biet rung
dong tru'<'.lc cai d~p hay la
con nguoi biet yeu ghet, vu
i bu6n tru'<'.lc moi le thu'ong
dong de c6 duQc cuoc so
, biet hanh
ng tot d~p. bdi nghe thu~
t luon gan lien voi cuoc do
i, nghe thu~t
phai v't cuoc doi, d6 chinh
la nghe thu~t "Vi nhan sin
h".
+ CIJ l\
nh ~
nglm nh\
nngh~
:Kfu1h~·~ :;::=,.- -:-:-- -- - - - - U'ng 96c Rhuat nh ~ thultU
quan sat tu xa, se RhO
ng th~ thay het nhiing mang t6i,
n h"
.
ung
l~m
lap
c.
cta·
9 ~ si Phai dUn
ua '· nhung bi ltjch ben trong cua con ngu·ai. Ngu·ai
gcamnhlnthan a h' A
V\ CUQc doi th) d .
gv o um th1,l'c, phai nhln nh~n day du s6 ph~n con
nguai.
a
SI,( - con ng ·a·I hl
chieu Phi~ ct·,.
u t da doan, n~n lthOng the nhln cuOc dai don
gian, m¢t
·
n um, dinh Ri~n h "
,,
.
.
Cq.nh c.
.,.
ay cong thuc ma pha1 d1 sau vao h1en th1,l'c vdi
nhi~u Rh[a
ua n6 d~ th~y - h'"
nh' , .
ro t~n thuc chu lthOng chi dung tren sach
vo ly thuy~t. la lthOng the
l .m doi qua Ong l!lnh nghi/ thu~t v\ v~ d~p ngM
thu~tth\ a r~t xa mil. sl,t' th~t cul)c d/Ji th\
q.l o r~t gan Muon Rha
· ,.
·
m ~ha ch,~u sau va thau triet le dai hay con ngu
'ai, phai di vao doi
sfing, phai song cuoc dai d6.
LI. Nghe. thuat
.
- Nguyen Minh Chau da tl;lo ra mot t1nh huong truy
en mang trnh Rham pha, nh~ thuc, phat hien dai
song.
- Ngan ngCl'Re ch u~ Rhach quan.giau sue thuy
et ph1.1c mang den cho ngu~i doc nhieu bat ngo thu
vi
va thutmg cam Ian cam phl,lC.
- Nhan ~t du~ Rh~c hoa Rhach quan, chan thv
t. vua c6 ca tlnh sac net vua c6 tfnh dien h1nh; ngo
n
ngunhan ~t sinh d(>ng,phu hQp vdi tfnh each.
5. l(et
Gia tu khau sung ngoai chien tru'ong, Ngu
yen Minh Chau trove cuoc song thbi blnh
vdi tu' each la mot nha van c6 biet tai tai hien
mot each day am anh nhu'ng mang toi, nhu'ng
g6c khuat. nhung mat mat clia con nguoi
thoi h~u chien. Van cua ong tham th1. l~ng
le
nhu'ng ngam sau. Khep l:;ii trang cuoi clia Chi
ec thuyen ngoai xa, ngu'ai doc van Rhac Rhoai
cau h6i ve ngu'Oi dan ba hang chai "Dai chi co
ltJc nao th~t vui kh6ng?'. Phai chang Nguyen
Minh Chau da li(n dao n6i ve mot can nguyen
day nu·cc mat ma thi hao Nguyen Duda viet
trong ·van chieu hon· hon hai the Iii truoc:
"Dau don thay ph~n dan ba.
l
NGHt Si NHIEP ANH: PHUNG
1. Lai lich nhan uat
•
.
- Phung la nh~n v~t chfnh, d6ng the1i la ngue1i
ke chuyen. Mo 1
A
•
d'
X
ien
bien cua cau chuyen
dau du·oc soi chieu qua suy nghi cua Phung.
•>-,·" Nguyen Minh Chau c6
- Trang cu(>c san tlm "nhO.ng h~t ngoc fin giau tam hon con nguui
,
A
le da h6a than vao nhan V?t Phung
de gu1 gam nhieu thong diep ve cu(lc song va nghe
thu~t.
- La mot nghe si nhiep anh. cong tac t~i phong van h6a thong tin cua huyen.
-Anh tung la mot ngu·oi lfnh. tung vao sinh ra tuo chien truong mien Trung the1i chong Mi.
- Bude ra tu kh6i ltfa chien tranh, tro l~i cuoc song hoa b1nh. v<':li nhilng tran trove cuoc
song. con ngubi thoi h~u chien.
2. Hai phat hi~n cua ngh~ si nhiep anh Phung
- Nguy~n nhQn phat hien: tru·cmg phong yeu cau Phung chvp tam ljch nghe thu~t ve thuyen
va bien. Phung da t<':li mot vung bien tu'ng la chien tru'ong co. ma anh tung tham gia chien
dau thoi chong MT de ph1.1c Rfch.
-La mot ngu'Oi nghe si say me ngh~ thutt, nghiem tuc vdi nghe nhiep anh, c6 trach nhiem
v<':li cong viec du'Qc giao, nen Phung san sang bo ca tuan le lien di san anh. Loay hoay suot
may ngay van chu'a ch1.1p du'Qc tam nao Ll'ng y.
a. Phat hi~n 1: B(rc tranh thien nhien canh bien tuy~t dEJ!p, hoan mi
.Phung- m(>t trai ti~ '}gh~ si nh~y cam, thang hoa, say me cai dEJ!p
.;,
- Canh dat trOi cho: Phung la mot nghe sT tai hoa, say me cai d~p. Niem da me ay khien
anh ph1.1c kfch hang tuan lien tren bo va thu du'Qc nhO.ng tam anh dE;?p. 06 la canh vung
pha nude phang l~ng va tu'oi mat nhu' da thit mua thu . ..0~c biet la tru'<':lc canh dE;?p trai
cho, Phung thay "mot chiec thuye'n lu'Oi v6_dang cheo thang vao tru'(Jc m~f. va trong thai
Rhac nay tru'dc m~t anh khong phai la canh th~t ma" fa mot but: tranh mt,Jt: Tau cua mot
danh ho~ thai co. Mui thuye'n in mot net ma h6 loe nhoe vao bfiu sutlng mil mau trang nhu'
saa c6 pha doi chtJt mau h6ng do anh sang m~t trifi chieu vao. Vai b6ng ngu'ifi kJn fan tre
J
deu ha:
1hoa,rnot
'!J Phac nhu11·t~ut1.;;n-;;;;"~ ;::-;::--77- - - - - - - - - - - - >'!J- · Toan bo Rhung canh fly ti.t'dutng net den anh sang
'" otln bfch.
ve dop t
➔ Khung canh nay du·
C
du·ang net
Q ch1,1p qua mat lu~i cua mOt cai lu'dl v6. Dep hoan hao ca vf?.
, con ngu·oi mau A T"
cuoc so
·
s c. c1m hlnh da bM lfiy khoanh khac xufit than cua
ng.
- Phan Uhg clia ngl.l'al h
,
d
,
ng eST: Phung da bfim lien t1,1c het
~P nhu mo ~Y Phu ..
¼ cu6n phim. Dung tru·ac canh
ng tro nen bo, ro,. trong tim nhu·co caigJ bop that vao", va .. toi tu'dng
h
.
m P athay ca, chtm If cua s1/hoan thi~n. kham pha thay cai khoanh
khac trong ngAn cua tam h6n". Niem h~nh phuc cua ngu'bi ngM si chan chfnh la cai h~nh
ph'
.
uc cua Rham pha Va sang t~o. cua su· cam nh~n cai dep tuyet dieu. Du'bng nhu' trong
hlnh anh chiec thuyen ngoai xa trong bien su·ong ma, anh da bat g~p cai t~n thien. t~n mT,
th
ay ta.m h6n nhu·ctu·oc gOt ru·a, trd nen th?t trong treo. tinh khoi bdi cai dep hai hoa. lang
m;;m cua cuOc dai. (Ban than cai dep da la d~o du'c va cai dep c6 kha nang cuu roi the gidi)
r.
h
·
A
•
•
ch,n mJnh vua kha
➔ Bat g~p cai dep tuyet dlnh cua ngo~i canh, d6 la luc nghe si nhiep anh Phung cam
thfiy khoanh khac h~nh phuc trim ng~p tam h6n mlnh. den mu'c choang ngQp vl sau
bao nhieu cha dQi mdi c6 the ghi l~i mot khoanh khac tuyet vai ve mot chiec thuyen
ngoai xa .. Day la phan ung trim day xuc dong va vo cung sung su·ang cua ngu'bi nghe
Si.
b. Phat hi~n thli 2: m(>t but tranh phi tham mi va phi nhan tinh
Phung - m(>t trai tim ngh~ si luon tran trir ve than ph~n con nguiri va CUQC doi
- Canh lAo dan Ong danh v(J: Say me vdi cai dep nhung anh ccmg tlnh tao de nhln thfiy
nhCt'ng nghjch ly cua cuoc dai. Chfnh luc anh chac mam" trong ngay horn nay ho~c sang
mai da c6 the nhay len tau hoa trd ve thl anh da bat ngb nhln thay tu chiec thuyen ngu·
phu dep nhu' mo ay bu'dc ra mot ngu'bi dim ba xau xf met moi va mot ngu'bi dan ong tho
k~ch du dan" chiec thuyen dam thang vao tru'
ngu'ai dan ba rai chiec thuyen_ngu8'i dim ba trt;1c ngoai ban mutJLthan hJnh cao kJn vtJi
nhtJhg du8'ng net tho k?ch. Ml/ m$! ro. l
"Ngu&i dim ong di sau tam luhg r9ng va cong nhu' lung m9t chiec thuye'n. Mai toe to qut;1.
Lao di chtm ch[tbat. bu~c di tilhg bu~c chac chan. hang long may chay m1ng ru xuong hai
con mat day ve dt)c du:.." Va Rhong chi c6 the Phung con phai chung kien canh lao dan ong
danh VQ vo ll va th6 b~
o
.. Chang n6i cha.ng rang
lao tr11t con gi~n nhu'lu
a chay blmg each
dung chiec that lung qu
~t tai tap vao lung ngut'
Ji dim ba, liio vu~ dsnh
. vi.Ja th~ h
ha.i ham rang nghien ke
n ket, c11'moi nhat quat
xu6ng lao l~i nguye·n ru
ri da.u d
a ang csi giong r~n
- Canh d((a con danh
cha: R6i ca canh th~ng
Ph
ac Rip ch~y tdi d~ che
dang thudng ... l
bi
ch
d cho ngu'bi me
et lam the na.o, n6 dii gi
fm
g
du
t,c
chiec that lung, lie·n du th8
ngu'tii vung chiec khoa
~n ng
. sat qu~t vao giaa khu6
n ng(lt trtin v~m viJ chay
(}ng lang l~ng bo dive
nang_ "l{hi lao dan
phla bb nude d~ trove
th
uy
en, luc nay ngu'ai dan
cam thay dau don xa
ba du'bng nhu'meli
u h6, nh\,lc
nha.
- Canh ngu'tli cha danh
con:lao dan ong gian
g thang canh tay tat ch
t r oi gia.ng r6 i h~m hl,
o thang be hai cai nhu'
fc bo ve thuyen.
- Phan u'ng cua nguo\
ngh~ sl: Nhu tro dua quai
ac cua cuoc s6ng, dung
Rhoanh Rhac h~nh ph
vao luc Phung c6
uc tran ng~p tam h6
n m\nh do cai dep tuiJ~
dem l~i va anh da tu
t dlnh cua ngo~i canh
'ng chiem nghi~m .. ba
n th~n cai d~p chfnh la
d~o due", v~y ma hoa ra
d~ng sau cai dep "toa.
n bfch" ma anh vu'a g~p
tren bien xa l~i chang
chang phai la "chfm
phai la .. d~o dtJd' , cung
If ctia SI / hoan thicn". M
a anh ngo ra rang CU
QC doi luon t6n t~
thi~n ac, to t xau. 06
i ca
\:lhong phai canh dep
ma la mot canh nhuo
m day b~o ll).'c va nhu'n
loi tho t\,lc , CQC can.
g
Chi~c thuyen nguphl
i dep nhutrong rnd \:lh
i den gan th~t ra chi la
chi~c thuyen nho be
mot
, rach nat. Phung bay
gib rndi cay dang nh~n
ra nhu'ng cay dang, xa
xa va bi \:lich trong gi
u
a d\nh cua ngu' dan \:li
a. Anh biet trong chiec
thuyen ay chua dl,l'ng
nutJc mat cam chju ct
ia ngu'tli dan ba, th6i va
phu tan d(Jc cua lao ch6n
dua con. Nhu'ng thudc ph
g, long thil h~n cua
im tuong la tuy~t di~u
nh
un
g \:lhi du'.Qc rli'a bang th
quai dan ( d6 la sl,f th
u nuac rli'a
~t nghi~t nga va cay
dang cu.a duoc dbi) th1
nhii'ng buc h\nh phai da
cong mdi ch\,lp duQc
y
l~i hi~n len ra \:lhung
\:lhiep va ghe sQ biet ba
o nhieu.
➔ canh tuQng nay \:lh
ien ngubi ngh~ si bat
ngo den muc choang
vang va than tho. La
ngubi Hnh, ngU:bi ngh~
si. phu'dng tarn da \:lhon
g cho phep anh lam ng
d truac s1,rb~o
hanh cua cai ac .
+ Oieu dang qui nh
at o ngu'bi ngh~ si nay
chinh la tam long danh
cho cuo~ dai. ~nh
l' h /!.·m sung chien da
da tu'ng la ngll'.><·
u de c6 ve d~p thanh b\
ul m Ci:1
nh cu.a thuyen b1~n men
h
.
mong, anh khong th ,, .
hAb
e ch\u duQc canh n gu'di dan ong danh VQ mot each voA
lf va t o ~o.
N~n l§n thu· hai Rh.1 l .1
~ phai chu'ng Rien canh ay, Phung khong th~ lam ngo. Anh "vtitchi~c
'
h
Jxuang dat ch
flY n ao tdi can ngan c{Jf1 cuong n9. H~nh dong d6 Rhong chf cho ta
th~ Ph,
nhay ung san sang lam tat ca vl di~u thien va s1,.t'c6ng bAng cua cuoc doi. Ma du~ng nhu'
may an/
van con muon
gu1 den mot thong diep: tru'dc khi la mQt nghf slyeu cai d~p. hay la
mot con ngutJi biet yeu thutlng va chia se noi dau nhan th~
Trong tac ph~m nay, anh Rhong chi la nguai yeu cai dep ma tho e1 vai moi th t'.l'ma
ngu'bi cam ghet ap b(tc b~t cong, dam d6i dien vai cai ac va hanh dong ch6ng l~i cai
+
con
la
ac. Sau phut ngo ngang thay cai ac, dien ra ngay tru'oc mat, Phung da phan ~ mot each
ti,.t'nhien nhu'm<)t ngu'oi yeu s1,1· cong bang. Anh voi vang vut chiec may anh xu6ng dat ch~y
den ngan can nguoi dan ong vu phu.
3. NhOng ng9 n~n va c7jnh kien cua Phung
- La nguoi tu'ng chien dau cho s1,f nghiep giai ph6ng dat nu'Oc, giai ph6ng con ngu'oi. Anh
van giIT quan diem tu thoi chi en tranh "cai xau at la tilphfa djch~. vl the anh da ngo nh~n
"gii dim ong vu phu kia han ta tung di lfnh ngvy. r6i d~t ra mot cau h6i .. tao ta tru'dc h6i 75
co di lfnh ngvy khong?'.
- Anh cho rang hanh d(>ng cua anh la hanh dong cua m(>t ngu'oi anh hung~toi n¢n han ta
bang tay khong nhuhg ct1 nao ra ct1 ay, khong phai bang ban tay cua mot anh th(f ch1,1p
anh ma bang ban tay cua m,Jt nguffi lfnh da tung muffi nam cam sung".
-Anh ddn gian cho rang s1,l'cam chju cua ngu~i dan ba la v6 IU
- Anh hoi h(Jt cho rang lao dan 6ng danh vQ Ria la khong the chap nh~n du'Qc.
- Va anh khong hieu nhu'ng s1/th~t phfa sau, nhung khuat lap cua cu(>c doi.
"· Nhung vale cua Phung khi nghe cau chuy~n cua nguoi tian ba atoa an huy~n ~
- NhCtng tran tr~ ctla ngu'l1i nghe sJ:Tru'dc Rhi roi vung bien trung du day nang gi6, anh da
di su6t m(>t dem ngoai ba pha. Chae han anh se khong the quen canh dep ndi day, va cang
the quen hlnh anh chiec thuyen chong chju con s6ng gi6. Roi ca nhu'ng ngay bien dong la
nhung ngay d6i. ca thang trai an xu'ong rang lu(>c cham muoi. Long ngu{)i nghe si n~ng
triu bao dieu tran trd: Bao gia cu(lc dbi cua nhii'ng ngu'oi hang chai mdi het kho, Tu·ong lai
con cai hose ra sao.- Chfnh nhung suy nghiva tlnh cam cua anh khong chi lam nen ve ctep
A
t~r
n h6n
cua nguoi nghe si ma co
n
~
Vul Tn Qt ngll'OI• nghe
Si, tai n!
,1, ·
cuoc doi:
•• • t
thuc tlnh t1nh nguo
, ro ng long ngubi doc. Qua th1,fc
dC>i
lng la quan trong . nhu'n
tr
he
g quan ong m ca la cai tam d6i vai
Thien can (J t;;i i long ta
ChLi' tam kia mrJi bang
ba
ch[ltai
(Nguyen Du)
-Th§.u
h\~u nhrtng g6c kh ul t
ph{a sau s1,tnh&.n nh1,tc
cam ch\u ct:la ngu~i dan
danh trong thuong ph
ba: Vi anh bi
ai dll'a vi?. tr~m y te cua
toa an huyen. Phung m<
'.Ji ®_oc,nghe lbi gi ai
6 iy cuaf ~~o~ ~m ba hang
chai,. Oe r6i tu d6 Phun
g ngGra duQc
ai~u ve nha:n tlnh
tn fihai~
lao ch6ng vu phu lu_On
l?.n rua vQ con t~i la nguo
's io. vl t Ri~t sue l~c de
i dung mui ch iu,
nuem n~ng vQ con H6a
r~ en lro ngl' igo~i hlnh
<1a ii:6a nang cha,1 la mO
xau xt cu a ngu'or
t t~m hOn dep~mo am
long vi tha! mot tlnh m
lieng ~
au tu' thieng
cai le doi cay cl,l'c Ria
chua the thanh toan ba
~ long tot. bang y chi chu
q~an.~
trong cuoc doi c6 nhii'n
g nghich Hcon nguoi ba
t buoc phai chap nh~n.
Rieu Tren thuyen phai
nhu
c6 mot ngut'li dan 6ng_
du han m~m d<:1 ta n bf) oi
m5Emu
nru~u
- Anh lo fm cho tudng
laj cua nhrtng nguOi tro
ng cu<)c : d~c bi~t la than
g Phac. dua tre ay
lon ten cung voi thu h~
n. thuong me nhUT1g thu
cha. bao hieu cho me m
a san sang bat hieu
voi cha. N6 c6 la d~i lam
chuyen loi d~o hieu?
- Va anh cflng ngO ra sfiu sac
m<)t di@u: Trang cuoc ch
ien
ch6ng d6i ngheo. dau Rh
o toi
giai phap thiet thl.(c chuk
ho
ng
ph
ai
la
nh
ung thien chi ho~c nhun
Hthuyet dep de xa rai
g
thl,l'c te . Va d6 la CUQC ch
ien con gian nan hon ca
CUQC Chien ch6ng
ngo~i xarn . Chung nao
chua thoat d6i ngheo co
n nguoi con phai song ch
ung vdi cai xau va
cai ac. 0 mot dat nude
l~c h~u va Riet que Rhi
vua di qua con binh lua
. hay thoi vin vao
nhii'ng hao quang cua
nguai chien thang. d~
thay dang sau nhung ch
ien tlch vinh quang
(chi ec xe tang) la m.l'<'.Jc
mat. la b~o hanh gia d1
nh . la th at hoc, la denhieu
nhan dan trudc het va
. H~nh phuc cua
n phai la du com an . ao
m~c. 0ay cung la sl.(va
ra cua ngu'ai nghe
si nhiep anh ve "do ch
enh" giua cai d!;!p nghe
thu~t va thl,l'c te CUQC so
ng.
tam . can phai c6 nhun
g
-Phung va nhung chi~m
bi~n mien trung.
._
Phung man th
eu ta'.m h· trong d6 c6 t~m anh "chick thuyen ngoai xa". 06 la mot
nhr
eo
g
n
bU'c anh r h
' thffy mot
n
tn ' den trang. ' nhu 9 I"
n sau bao bu'c tranh. Phung l~i nhu
nhl
nao
an
ngu·oi da
t dieu:
d6. N6 tam cho anh thffm thfa mo
yen
thu
~c
chi
ra
oc
bu·
t
cha
g
~ /j n ba han
dtJv.
thU(U khoog chap nhfn s1,lgia tlo1; nght thu$t phllig1n lie'n vdi clii thf t v§J!io ·
rg e
-cu ~ dtlfl.
vtfJ
bo
n
.
gA
h~
.
n
gua
h
mm
o.
:rrba n c,,,n Won tan't{l1v-a ph at trien tron
Ngh_e_ thuAtc
·
va Sd lut1c.ma ph ai da
Cl/QC song linono. tneadn..J]ilin
Jn
th
nn
n
nh}
Si
e
ngn
'(ii
ngu
Va Ii}
h~
trontrctia /ri¢rrtlltfn!J. 'jChao oil Ng
ben
sau
t
cha
oan
ra
n
hi~
at
ptr
,
l_t.!
'lllen. nnieu C7il
h trang tua doi. ngh~ thuQt co
thuQt khong can phai la anh trang tua doi, khong nen ta Ein
6
than_ "va mot tac ph~m c gia trj
lam
p
kie
hg
hil
tiln
ra
at
tho
,
kia
kho
thechi la tieng dau
ca
vila dau dtfn, !l)i vila phan khtJi. No
,
me
;mh
m1
.
lao
ltJn
gJ
i
ca
t
mQ
;tc
phai "chua d1,mg dut
/'(Nam Cao)
ng binh_No tam cho ngutrigan ngutr
/co
s1,
ai,
bac
h
tJn
g,
tJn
thu
g
lon
g
11,m
bai
ghlem v~ nghe thuat va cuOc deli:Tra ve tu·
a
A
tu
e
dA glt1p Phung hldu ra nhldu dldu.
gfn
hu
an
toa
tJ
bA
dim
tlbi
ng
ci1a
- Ch6t g: CAu chugfn
1
n ctla ngut}i dan b@ BHno
phP
sd
cho
i
xol
a
chu
ng
thO
cam
!Qi
Luc dAu anh ph ln n~ sau do
y tAm td/,
mQn ci1a chide thuydn IA sl, lth lt dA
g
/An
p
df
vi!
sau
ng
dA
rs
u
hld
nhlAn Phung
o
llhg m lt sAn su l khOng ph al kh l nA
nh
hg
dl,i
lltl
ch
n
/ur1
g
stfn
~c
Cu
l
db
ga l goc clla cu~c
thlldng ctla hoan
~ de kla cang ch i IA nQn nhAn dang
od
"n
dAn
I
ufJ
Ng
g.
hdn
u
mA
IA
g
can
sic I~ db l
cam ch/u dy chfnh IA ngufll hldu sAu
g
dA
xi
xAu
h.
klc
thr1
bA
n
dA
fJI
canh, ngu
khOng
hl thu lt vil cu~c stfng, Ng hf thu lt
ng
B
glO
hi
n
qua
l
md
ra
n
nhP
g
fJdng thbl al can
cu~c sdng.
IA cu~c sdng. gin bo m lt thldt vdl
thd tdch rbl cu ~ sdng ma ph sl chfnh
Minh Chau ~
s. Phung va dyng y cua Nguyen
YIJ Ji
dt.t;~~ a/4 ~ ,t-M' !f't';?,•?
(..., li/J,1 {! ".-1 ti<,~
m nghe
au da the hien sinh dong quan di~
Ch
h
Min
n
uye
Ng
ng,
Phu
v~t
n
- Thong qua nha
vai con
oc toat ra tu· tlnh yeu tha thiet doi
du·
m
pha
tac
cua
d~o
m
nhf
tri
thu~t tren. Gia
ngu~i
tlm , phat hien ton vinh nhung ve d~p
m
Rie
g
von
at
Rh
ca
ham
bao
ay
ngu'bi. Tinh yeu
lo au truck cai xau va cai ac_
con tiem ~n. ca nhung Rhac Rhoai
em nghiem sau
m nhln nhieu tran tr<'.1 va nhung chi
die
qua
ng
tho
v~t
n
nha
;l
ho;
c
Rha
- Ca.ch
ng he dan
g t;;lo. 06 la nhOng con ngu·a; Rho
san
rat
g
cOn
anh
ep
nhi
si
e
ngh
i
b
'
sac cua ngu
thii~n
nhan tlm niem h;;lnh phuc va hoa n
c
nho
h
trln
h
han
ng
,tro
h
sin
u
mu
gian trong cuoc
nhan each.
- Ngh~ thu~t phai nay sinh tu cu¢c doi va barn re vao CUQC dOi nhu'ng CUQC ddi Rhong phai
bao gia cung la ngh~ thu~t. Cuoc song van con bao nhieu xau xa, bao nhieu toi te, bao
nhieu nghich ly, bao nhieu dang cay, bao nhieu nude mat.
- Ph(a sau ong R(nh la doi mat cua ngudi nghe si. la tri tu'c'.1ng tu'<'.1ng bay bong, la cai d~p
nhung ph(a truac ong R!nh l~i la sl,(th~t nghi~t nga cua cuoc ddi vdi nhu'ng du'vi dang cay.
Nhumot nha phe blnh nao d6 da tung n6i: "Tho truoc het la cuoc doi, sau d6 m<'.li la ngM
thu~t. CUQC dai la noi xuat phat cung la ndi di tai cua nghe thu~t".
- Nguoi ngh~ si phai nhln sau, nh1n Ri, toan di~n. da chieu chu Rhong du'Qc nh)n phi en dien
mot chieu roi dua ra nhung danh gia nong c~n. hoi hQt, n6ng voi hay dinh Rien v1 cuoc doi
th) da sl,t'ma cno nguoi th, da doan.
IUHAN
. XET VE GIA TRI. NHAN DA.O
1. l
Qc t~o
am van hoc chan chfnh. N6 du'
ph
tac
cua
ban
ca
trj
gia
t
mo
d{lo" la
u Gia tr/ nhAn
nang niu.
u kho ctia con ngu'Oi. D6 con la
da
i
no
voi
i
d6
sac
sau
ng
tho
nen b<'Ji niem cam
cua nha van vao
t
con nguai. va cong la long tin
hon
tam
ng
tro
dep
t
ne
g
un
nh
y
ran qu
d:J.p
g the 11,Lc tan b~o. den t6i da cha
un
nh
an
ten
i
tha
ng
Do
ho.
cua
Rha nang vu~n d~y
c va pham gia con ngu•ai.
len quyen s6ng. quy•en h~nh phu
A
,
~
➔ Van hoc la nhan hoc.
dpo hoa
pham van hoc la g6p phan nhan
tac
cua
siic
sau
hia
ng
y
ng
nhu
➔ Mot trong
ngu'cJi,
c6 gia tr; khi n6 len tieng vi con
sl/
c
thu
chi
hoc
van
ifm
ph
Tac
con ngu'ai.
cai tieu ci_t'c
ch6ng l~i nhung cai xau. cai ac,
nh
tra
dau
t1i,
ngu
con
i
ngQ
ca
va
bao v~
c t6t dt;?p va h~nh phuc.
de cu¢c s6ng con ngu'ai ngay du'Q
ngoai xa"
trong tac pham "Chiec thuyen
2. Bieu hi~n cua gia trj nhan diJO
dan hang chai
yen buon cua mot gia dlnh ngu'ai
chu
cau
la
xa"
i
oa
ng
n
ye'
thu
iec
u Ch
eu, sac
e, sinhiep anh. Vai cai nhin da chi
ngh
·a;
ngu
ung
Ph
cua
sat
an
t'qu
bat h~nh qua s1,
den vai h~nh phuc clia con ngu'cJi
1ng
dut
ra
n
nh~
au
Ch
h
Min
n
uye
sao da giup nha van Ng
bang sue m~nh cua
(J d6. ho khong du'Qc nang do
ng.
lut1
kh6
rui,
y
ma
u
die
c6 biet bao
lang m~n
c bao ve, bang s1,L'ly tuijng h6a.
du'Q
ng
kho
,
tfch
co
yen
tru
g
on
sieu nhien nhutr
sinh.
i mai. Ma ch{nh ganh n~ng mutl
d6
ky
i
tha
ijc
tru
hoc
van
tac
g
h6a nhu'trong cac san
ai trong canh
doi vo ch6ng ngu'ai dan hang ch
ham
m
gia
da
tien
g~o
ao
cam
g
ganh n~n
phu, tho b~o.
uai chong tr
ng
en
khi
ay
u
Die
h.
ben
bap
,
t6i tam, d6i kh6
he
ngu·oc dai cua ch6ng ma khong
sl.(
u
chi
cam
,lc.
nhl
n
nha
nen
Ngu·a; vo vi thu~ng con
c~u con trai v1
h6n ngay thd cua cac con. Con
tam
g
'dn
thu
ton
lam
da
ay
lam
biet viec
g khac
g trong tut1ng lai c~u c6 the son
ran
lieu
r6i
ng
nhu
bo.
vai
h
dic
thu'dng m~ nen thu
u nhu· bo? Den vai con ngu'ai
ph
vu
t~.
tan
g
cun
sao
ban
t
bo mlnh hay cling chi la mo
n Minh Chau
u hieu va chia se, nha van Nguye
tha
t
kha
o
'kha
sl,J
ng,
d
'
thu
yeu
bang trai tim
. Ho phai
y dut cho nhung manh dai be nho
da
i
no
h
mln
cua
van
ng
tra
ng
da thoi vao nhu
ng
bao nhieu bi kich. nghich ly kho
t
bie
vai
dau
kho
g
son
c
cuo
t
nhan l~i chap nh~n mo
ap nhan h~u. sl,.(tran trong nang
am
ln
nh
cai
t
mo
lo
boc
con
van
dang c6. 06ng thai nha
dung va can dam cua ngu'ai dan
bao
su·
,
quy
cao
g,
lien
ng
'thie
tt:.i
niu ve dep cua t1nh mau
ba hang chai. 06 ll.ht'mg ph8.
i lave d~p ch6i sang hllo hllng
ma lll nhii'ng "h~t ngoc ll.hu~t
llip" l~n trong Uim lap deli th
UOng. Qua tac phB.m nh8. van
mu6n blly t 6 quan dii!m cUa
m\nh: T\nh y~u nghe thu~t cu
a ngUOi nghe sivila la nii!m hB
.n hoan say me vu"a lll nOi dau
don Rhac Rhoai mot men qu
an hoai thu'ong tr\Jc ve s6 ph
~n. h~nh phuc cua nhC.l'ng ng
uai
xung quanh.
, :·aieu h i, n so 1: svaong cam, niem xot thuo
ng
cua nha uan aoi um CUQC song cua
i:.,~ 9 .. C,9ng sau chi~n tranh:
nguoi dan
fl6 \a ganh nijng muu sinh,
com ao g~o tien aa giam ham
. ~h6ng nguoi tlan ~a hang
vc,
chai trong canh tam toi, tJ6i kh
o, bap benh.
'
, Bie~ hi ,n th u 2 cu a gia•tr i nh
an tJ~o ma nh a ua n Nguyen
Minh Chau aa th e hi ,n tr on g
ph am cu a m in h la nh a va
ta c
n ph e phan, \e n an hanh tJq
ng uu phu, th o b~o, n~n bc}O
. tr on g gi a fflnh ha ng ch
hanh
ai n6i rieng ua nhOng gia al
nh
aa
ng
ro
i
ch un g.
vao hoan canh nh u v~y n6i
B ie u hi ,n so 3: Nha va n ph
at hi~n ua nang niu, tr an trt
~ng truac nhung ve 6~p tam
ph am ch at ca o p cu a co
hon,
n nguoi: fl6 la long nhan h~
u,
v\ th a, 09 \ugng, giau But hi
cOng nh u S' ! th au hieu, trai
sinh
tJoi ua sa u si c le ao i cua nguo
i aa n ba hang chai.
1-. B ie u hi ~n
so 4: Gia tr i nh an a~ o cua tr uy
~n ngan "Chiec th uy en ngoa
i xa" cbn th e hi~n ngay
tr on g qu an ai em ng h~ th u~
t cu a Nguyen Minh Chau: "N
ghl th ul t ch in chlnh phalg
a ,~ v i vi c u ~ t1ol, vi
in v61
can nguol'.
a,
1
•