Quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh viên ngành sư phạm theo tiếp cận năng lực tại các trường đại học khu vực miền núi phía Bắc.
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.64 MB, 286 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
----------------
NGUYỄN THU TRANG
QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA
SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN
NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Hà Nội - 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
----------------
NGUYỄN THU TRANG
QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA
SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN
NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC
KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC
Chuyên ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 9.14.01.14
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. NGUYỄN CƠNG GIÁP
2. PGS.TS. NGUYỄN THỊ TÌNH
Hà Nội - 2022
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận án “Quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh
viên ngành Sư phạm theo tiếp cận năng lực tại các Trường đại học khu vực
miền núi phía Bắc” là một cơng trình nghiên cứu độc lập do tôi thực hiện dưới
sự hướng dẫn của PGS.TS. Nguyễn Công Giáp và PGS.TS. Nguyễn Thị Tình.
Ngồi ra khơng có bất cứ sự sao chép từ người khác. Các số liệu, kết quả trình
bày trong bản thảo này là hoàn toàn trung thực. Các tài liệu tham khảo đều
được trích dẫn nguồn và chú thích rõ ràng. Tơi xin chịu trách nhiệm hồn tồn
trước Bộ mơn, Khoa và Nhà trường về sự cam đoan này.
Hà Nội, ngày 01 tháng 8 năm 2022
Tác giả
Nguyễn Thu Trang
ii
LỜI CẢM ƠN
Trước hết, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc nhất đến tập thể hướng dẫn khoa
học: PGS.TS Nguyễn Cơng Giáp và PGS.TS Nguyễn Thị Tình vì sự định hướng sâu
sắc và đồng hành của Thầy Cô cùng tôi từ những bước đi đầu tiên cho đến khi hồn
thành luận án này.
Xin được bày tỏ sự kính trọng và lời cảm ơn đến các nhà khoa học vì những gợi
mở về tư duy và phương pháp luận nghiên cứu khoa học trong quá trình giảng dạy các
học phần tiến sĩ cũng như những ý kiến đóng góp quý báu trong suốt các sinh hoạt
khoa học và các buổi đánh giá luận án các cấp để tơi có thể hoàn thiện bản thảo luận
án.
Xin được gửi lời cảm ơn đến Ban Giám hiệu Trường Đại học Sư phạm Hà Nội,
Phòng Sau đại học, Khoa Quản lý Giáo dục, Trung tâm Thông tin và Thư viện đã tận
tâm tạo mọi điều kiện thực hiện tốt nhất trong suốt quá trình đào tạo.
Xin được gửi lời cảm ơn đến Ban Giám hiệu Trường Đại học Tây Bắc, Trường
Đại học Tân Trào và Trường Đại học Hùng Vương cùng tập thể cán bộ quản lý,
chuyên viên, giảng viên và sinh viên đã cộng tác giúp tơi hồn thành các khảo sát
trong luận án này.
Xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến các anh chị em – những người bạn
đồng môn của lớp Nghiên cứu sinh K34 và lớp cao học K24 đã không ngừng giúp đỡ
và động viên tôi trong những năm tháng đến trường và cả những giai đoạn khơng thể
gặp mặt vì tình cảnh dịch bệnh.
Và khơng bao giờ thiếu, cảm ơn gia đình cùng những người thân u ln dành
cho tơi tất cả niềm tin và tình cảm tốt đẹp nhất để tơi có thể vững bước trên con đường
học thuật nhiều gian khó.
Hà Nội, ngày 01 tháng 8 năm 2022
Tác giả
Nguyễn Thu Trang
iii
MỤC LỤC
1.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1
2.MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
3
3.KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU - ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
3
4.GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
4
5.NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
4
6.GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU
4
7.PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
5
7.2.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỤ THỂ
7
7.2.1.Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận...............................................................................................7
7.2.2.Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn...........................................................................................7
7.2.3.Nhóm phương pháp xử lý số liệu khảo sát bằng thống kê tốn học....................................................8
8.LUẬN ĐIỂM BẢO VỆ
8
9.ĐĨNG GĨP MỚI CỦA ĐỀ TÀI
9
10.CẤU TRÚC CỦA LUẬN ÁN
10
CHƯƠNG 1.................................................................................................................................................. 11
1.1.TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
11
1.1.1.Các nghiên cứu về đánh giá kết quả học tập của sinh viên................................................................11
1.1.2.Các nghiên cứu về quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh viên...................................................15
1.1.3.Khái quát các kết quả nghiên cứu và xác định vấn đề luận án tiếp tục giải quyết.............................20
1.2.1.Năng lực..............................................................................................................................................21
1.2.3.Kết quả học tập...................................................................................................................................25
1.2.4.Đánh giá kết quả học tập....................................................................................................................26
1.2.5.Đánh giá kết quả học tập của sinh viên ngành sư phạm theo tiếp cận năng lực...............................27
1.3. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC 32
1.3.1 Đặc trưng cơ bản trong hoạt động học tập của sinh viên ngành sư phạm........................................32
1.3.2 Các yêu cầu đặt ra đối với đánh giá kết quả học tập của sinh viên ngành sư phạm theo tiếp cận
năng lực.......................................................................................................................................................34
1.3.3.Đánh giá kết quả học tập của sinh viên ngành sư phạm theo tiếp cận NL.........................................38
1.4.MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN NĂNG
LỰC
42
1.4.1.Bản chất của quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh viên ngành sư phạm theo tiếp cận năng lực
.....................................................................................................................................................................42
1.4.2. Vận dụng vòng tròn Deming (hay chu trình PDCA) trong quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh
viên ngành sư phạm theo tiếp cận năng lực...............................................................................................44
1.4.4. Phân cấp quản lý trong quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh viên ngành sư phạm theo tiếp
cận năng lực.................................................................................................................................................61
1.5.CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN NĂNG
LỰC.
65
1.5.1.Sự thay đổi trong các quy định hiện hành về quản lý đào tạo trình độ đại học................................65
1.5.2.Yêu cầu của đổi mới giáo dục phổ thông............................................................................................66
1.5.3.Năng lực lãnh đạo, quản lý của Hiệu trưởng nhà trường..................................................................66
1.5.4.Trình độ nhận thức và nghiệp vụ của giảng viên về đánh giá kết quả học tập..................................67
1.5.5.Tính chủ động, tích cực trong học tập của sinh viên...........................................................................67
1.5.6. Sự phát triển và ứng dụng của công nghệ thông tin trong quản lý dữ liệu về ngân hàng đề thi và
kết quả học tập của sinh viên.......................................................................................................................68
iv
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1................................................................................................................................... 68
2.1. KHÁI QUÁT VỀ ĐỊA BÀN KHẢO SÁT......................................................................................................... 70
2.2. TỔ CHỨC KHẢO SÁT THỰC TRẠNG......................................................................................................... 71
2.2.1. MỤC ĐÍCH KHẢO SÁT.......................................................................................................................... 71
2.2.2. NỘI DUNG KHẢO SÁT......................................................................................................................... 71
2.2.3. PHƯƠNG PHÁP KHẢO SÁT.................................................................................................................. 72
2.2.4. ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT VÀ MẪU KHẢO SÁT......................................................................................... 72
2.2.5. BỘ CÔNG CỤ KHẢO SÁT...................................................................................................................... 72
(CÁC BẢNG ĐIỂM TB TRÌNH BÀY TRONG CHƯƠNG NÀY ĐƯỢC TÁC GIẢ TỔNG HỢP DỰA TRÊN CÁC SỐ LIỆU
KHẢO SÁT. CHI TIẾT SỐ LIỆU THỐNG KÊ XIN XEM PHỤ LỤC 11)......................................................................75
2.2.6. CÁCH TIẾN HÀNH................................................................................................................................ 75
2.3. THỰC TRẠNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC............................................................................76
2.3.1. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VỀ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC........................................................................................................................... 76
2.3.2. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ THỰC HIỆN ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC.........................79
2.3.3. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ THỰC HIỆN ĐÁNH GIÁ TỔNG KẾT HỌC PHẦN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC.........83
2.4. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN
NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC...........................................................87
2.4.1. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN THEO
TIẾP CẬN NĂNG LỰC.................................................................................................................................... 87
2.4.2. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ THỰC HIỆN QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC..........94
2.4.3. Thực trạng mức độ thực hiện quản lý đánh giá tổng kết học phần theo tiếp cận năng lực...........100
2.5. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC YẾU TỐ ĐẾN QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA
SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC............................................................................112
KHI ĐƯỢC HỎI “VÌ SAO TRÌNH ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NGHIỆP VỤ CỦA GV VỀ ĐÁNH GIÁ KQHT” LẠI ĐƯỢC NHẬN
ĐỊNH LÀ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG NHIỀU NHẤT ĐẾN QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KQHT CỦA SV NGÀNH SP THEO TIẾP CẬN
NL”, GHI NHẬN CÁC Ý KIẾN TRẢ LỜI CỦA CÁC CB CHUYÊN TRÁCH CƠNG TÁC KHẢO THÍ Ở CÁC TRƯỜNG NHƯ
SAU:........................................................................................................................................................... 112
CBQLPA: “NẾU TRÌNH ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NGHIỆP VỤ CỦA GV VỀ ĐÁNH GIÁ KQHT Ở MỨC ĐỘ CAO THÌ CƠNG
TÁC ĐIỀU HÀNH, QUẢN LÝ DỄ DÀNG CÓ NHỮNG BƯỚC TIẾN BỘ NHANH HƠN RẤT NHIỀU. TRONG KHI Ở
TRƯỜNG CHÚNG TƠI, CHÍNH GV CÒN LÚNG TÚNG TRONG VIỆC ĐỀ XUẤT CÁC PHƯƠNG ÁN ĐỔI MỚI HÌNH
THỨC KIỂM TRA, THI KTHP. CƠNG TÁC QUẢN LÝ DÙ MUỐN ĐỔI MỚI CŨNG KHÔNG THỂ DIỄN RA NHANH
ĐƯỢC”....................................................................................................................................................... 112
CBQLPB: “TÔI CHO RẰNG MỘT TRONG NHỮNG NGUYÊN NHÂN KHIẾN CHO ĐỔI MỚI ĐÁNH GIÁ KQHT CÒN
GẶP NHIỀU KHĨ KHĂN CHÍNH LÀ DO NGHIỆP VỤ VỀ ĐÁNH GIÁ KQHT CỦA GV CÒN CHƯA THỰC SỰ VỮNG
VÀNG. GV CHƯA THỰC SỰ TỰ TIN VỚI CÁCH THỨC RA ĐỀ THI HAY XÂY DỰNG PHIẾU CHẤM ĐIỂM KHI ÁP
DỤNG CÁC HÌNH THỨC THI MỚI”............................................................................................................... 113
v
CBQLPC: “KHI NÂNG TRỌNG SỐ ĐIỂM THÀNH PHẦN CAO HƠN SO VỚI TRƯỚC ĐÂY, CHÚNG TƠI KỲ VỌNG VÀO
VAI TRỊ CỦA GV TRONG VIỆC CHỦ ĐỘNG, TÍCH CỰC ĐỐI VỚI QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH Ở CÁC LỚP HỌC
PHẦN NHƯNG QUA CÁC KIỂM TRA VÀ TRAO ĐỔI, HỌ LẠI MONG MUỐN VỀ PHÍA BỘ PHẬN CHUN TRÁCH
KHẢO THÍ CĨ CÁC QUY TRÌNH, QUY ĐỊNH HƯỚNG DẪN HỌ CỤ THỂ HƠN. RÕ RÀNG, HỌ CÒN LÚNG TÚNG KHI
TRIỂN KHAI CÁC QUÁ TRÌNH ĐÁNH GIÁ SAO CHO HIỆU QUẢ”......................................................................113
MỘT VÀI Ý KIẾN TRAO ĐỔI NHƯ VẬY BƯỚC ĐẦU GỢI RA CHO TÁC GIẢ LUẬN ÁN VỀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI TÁC
ĐỘNG ĐẾN YẾU TỐ “TRÌNH ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NGHIỆP VỤ CỦA GV VỀ ĐÁNH GIÁ KQHT” NẾU NHƯ THỰC SỰ
MUỐN TẠO RA CHUYỂN BIẾN RÕ RỆT CHO HỆ THỐNG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KQHT CỦA SV NGÀNH SP THEO TIẾP
CẬN NL...................................................................................................................................................... 113
2.6. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ
PHẠM THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC......................113
2.6.1. CÁC ĐIỂM MẠNH.............................................................................................................................. 113
CHƯƠNG 3................................................................................................................................................ 122
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ.................................................................................................... 122
HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM................................................................................................122
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC.................................122
3.1.CÁC NGUYÊN TẮC ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP
122
3.1.1.Nguyên tắc đảm bảo tính pháp lý....................................................................................................122
3.1.2.Nguyên tắc đảm bảo mục tiêu đào tạo............................................................................................122
3.1.3.Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển..............................................................................123
3.1.4.Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi.....................................................................................................123
3.1.5.Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống..................................................................................................123
3.2.CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
124
3.2.1.Biện pháp 1. Tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và giảng viên về đánh
giá kết quả học tập của sinh viên ngành sư phạm theo tiếp cận năng lực...............................................124
3.2.2.Biện pháp 2. Tổ chức hoàn thiện hệ thống các văn bản, quy định của nhà trường về quản lý đánh
giá kết quả học tập của sinh viên ngành sư phạm theo tiếp cận năng lực...............................................128
3.2.3.Biện pháp 3. Chỉ đạo thực hiện quá trình đánh giá kết quả học tâp của sinh viên theo tiếp cận năng
lực linh hoạt, phù hợp với tiến trình phát triển chương trình đào tạo các ngành sư phạm.....................134
3.2.4.Biện pháp 4. Chỉ đạo giảng viên vận dụng quy trình quản lý PDCA vào đánh giá kết quả học tập của
sinh viên.....................................................................................................................................................140
3.2.5.Biện pháp 5. Tổ chức thực hiện các hoạt động điều chỉnh - cải tiến sau mỗi kỳ đánh giá tổng kết học
phần theo phương châm cải tiến liên tục..................................................................................................145
3.2.6.Biện pháp 6. Xây dựng và phát triển văn hóa chất lượng của nhà trường theo tinh thần quản lý
chất lượng Deming trong vận hành hệ thống quản lý đánh giá kết quả học tâp của sinh viên ngành sư
phạm theo tiếp cận năng lực.....................................................................................................................148
3.2.7.Mối quan hệ giữa các biện pháp......................................................................................................154
3.3.KHẢO NGHIỆM TÍNH CẦN THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC BIỆN PHÁP
155
3.3.1.Mục đích, nội dung và phương pháp khảo nghiệm..........................................................................155
3.3.2.Kết quả khảo nghiệm........................................................................................................................155
3.4.THỬ NGHIỆM BIỆN PHÁP
157
Thử nghiệm Biện pháp 4 : Chỉ đạo giảng viên vận dụng quy trình quản lý PDCA vào đánh giá kết quả học
tập của sinh viên........................................................................................................................................157
3.4.2.Mục đích thử nghiệm........................................................................................................................158
vi
3.4.3.Nội dung thử nghiệm........................................................................................................................158
3.4.4.Cách thức, địa bàn và thời gian thử nghiệm....................................................................................158
3.4.5.Giả thuyết thử nghiệm......................................................................................................................159
3.4.6.Đối tượng thử nghiệm......................................................................................................................159
3.4.7.Dạng thiết kế thử nghiệm.................................................................................................................159
3.4.8.Quy trình thử nghiệm.......................................................................................................................159
3.4.9.Bộ tiêu chí và thang đánh giá thử nghiệm.......................................................................................160
3.4.10.Phân tích kết quả thử nghiệm........................................................................................................160
KẾT LUẬN CHUNG....................................................................................................................................... 166
KHUYẾN NGHỊ............................................................................................................................................ 168
TỔ CHỨC HOÀN THIỆN HỆ THỐNG CÁC VĂN BẢN, QUY ĐỊNH CỦA NHÀ TRƯỜNG VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KQHT
CỦA SV NGÀNH SP THEO TIẾP CẬN NL........................................................................................................ 249
CHỈ ĐẠO GV VẬN DỤNG QUY TRÌNH QUẢN LÝ PDCA VÀO ĐÁNH GIÁ KQHT CỦA SV......................................249
TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÁC HOẠT ĐỘNG ĐIỀU CHỈNH – CẢI TIẾN SAU MỖI KỲ ĐÁNH GIÁ TỔNG KẾT HỌC PHẦN
THEO PHƯƠNG CHÂM CẢI TIẾN LIÊN TỤC................................................................................................... 249
CƠNG CỤ 1. SƠ ĐỒ VẬN DỤNG CHU TRÌNH PDCA TRONG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH..........................255
THEO TIẾP CẬN NL...................................................................................................................................... 255
CƠNG CỤ 2. BẢNG THIẾT KẾ CÁC LOẠI HÌNH KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ PHÙ HỢP VỚI LOẠI................................256
CHUẨN ĐẦU RA.......................................................................................................................................... 256
CÔNG CỤ 3. MA TRẬN LIÊN KẾT PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ VỚI CHUẨN ĐẦU RA HỌC PHẦN........257
CÔNG CỤ 4. KẾ HOẠCH ĐÁNH GIÁ KQHT HỌC PHẦN...................................................................................258
CÔNG CỤ 5. QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ SỰ THỰC HIỆN.....................................................................................260
1.LẬP KẾ HOẠCH TRONG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH (PLAN)................................................................262
2.THỰC HIỆN TRONG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH (DO).........................................................................263
3.KIỂM TRA – GIÁM SÁT TRONG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH (CHECK)...................................................263
4.ĐIỀU CHỈNH – CẢI TIẾN TRONG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH (ACT).....................................................264
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................................................. 266
vii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
CBQL
CĐR
CTĐT
ĐG
ĐH
GV
KQHT
KTHP
NL
PDCA
Giải thích
Cán bộ quản lý
Chuẩn đầu ra
Chương trình đào tạo
Đánh giá
Đại học
Giảng viên
Kết quả học tập
Kết thúc học phần
Năng lực
Vòng tròn 4 bước Lập kế hoạch (P), Thực
hiện (D), Kiểm tra - giám sát (C), Điều
PP
chỉnh – cải tiến (A)
Phương pháp
QL
SP
SV
TB
TKHP
Quản lý
Sư phạm
Sinh viên
Trung bình
Tổng kết học phần
viii
DANH MỤC CÁC BẢNG
CHƯƠNG 1.................................................................................................................................................. 11
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1................................................................................................................................... 68
2.1. KHÁI QUÁT VỀ ĐỊA BÀN KHẢO SÁT......................................................................................................... 70
2.1. KHÁI QUÁT VỀ ĐỊA BÀN KHẢO SÁT......................................................................................................... 70
2.2. TỔ CHỨC KHẢO SÁT THỰC TRẠNG......................................................................................................... 71
2.2. TỔ CHỨC KHẢO SÁT THỰC TRẠNG......................................................................................................... 71
2.2.1. MỤC ĐÍCH KHẢO SÁT.......................................................................................................................... 71
2.2.1. MỤC ĐÍCH KHẢO SÁT.......................................................................................................................... 71
2.2.2. NỘI DUNG KHẢO SÁT......................................................................................................................... 71
2.2.2. NỘI DUNG KHẢO SÁT......................................................................................................................... 71
2.2.3. PHƯƠNG PHÁP KHẢO SÁT.................................................................................................................. 72
2.2.3. PHƯƠNG PHÁP KHẢO SÁT.................................................................................................................. 72
2.2.4. ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT VÀ MẪU KHẢO SÁT......................................................................................... 72
2.2.4. ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT VÀ MẪU KHẢO SÁT......................................................................................... 72
2.2.5. BỘ CÔNG CỤ KHẢO SÁT...................................................................................................................... 72
2.2.5. BỘ CÔNG CỤ KHẢO SÁT...................................................................................................................... 72
(CÁC BẢNG ĐIỂM TB TRÌNH BÀY TRONG CHƯƠNG NÀY ĐƯỢC TÁC GIẢ TỔNG HỢP DỰA TRÊN CÁC SỐ LIỆU
KHẢO SÁT. CHI TIẾT SỐ LIỆU THỐNG KÊ XIN XEM PHỤ LỤC 11)......................................................................75
(CÁC BẢNG ĐIỂM TB TRÌNH BÀY TRONG CHƯƠNG NÀY ĐƯỢC TÁC GIẢ TỔNG HỢP DỰA TRÊN CÁC SỐ LIỆU
KHẢO SÁT. CHI TIẾT SỐ LIỆU THỐNG KÊ XIN XEM PHỤ LỤC 11)......................................................................75
2.2.6. CÁCH TIẾN HÀNH................................................................................................................................ 75
2.2.6. CÁCH TIẾN HÀNH................................................................................................................................ 75
2.3. THỰC TRẠNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC............................................................................76
2.3. THỰC TRẠNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC............................................................................76
2.3.1. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VỀ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC........................................................................................................................... 76
2.3.1. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VỀ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC........................................................................................................................... 76
2.3.2. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ THỰC HIỆN ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC.........................79
2.3.2. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ THỰC HIỆN ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC.........................79
2.3.3. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ THỰC HIỆN ĐÁNH GIÁ TỔNG KẾT HỌC PHẦN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC.........83
ix
2.3.3. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ THỰC HIỆN ĐÁNH GIÁ TỔNG KẾT HỌC PHẦN THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC.........83
2.4. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN
NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC...........................................................87
2.4. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN
NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC...........................................................87
2.4.1. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN THEO
TIẾP CẬN NĂNG LỰC.................................................................................................................................... 87
2.4.1. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN THEO
TIẾP CẬN NĂNG LỰC.................................................................................................................................... 87
2.4.2. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ THỰC HIỆN QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC..........94
2.4.2. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ THỰC HIỆN QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC..........94
2.5. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC YẾU TỐ ĐẾN QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA
SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC............................................................................112
2.5. THỰC TRẠNG MỨC ĐỘ ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC YẾU TỐ ĐẾN QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA
SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC............................................................................112
KHI ĐƯỢC HỎI “VÌ SAO TRÌNH ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NGHIỆP VỤ CỦA GV VỀ ĐÁNH GIÁ KQHT” LẠI ĐƯỢC NHẬN
ĐỊNH LÀ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG NHIỀU NHẤT ĐẾN QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KQHT CỦA SV NGÀNH SP THEO TIẾP CẬN
NL”, GHI NHẬN CÁC Ý KIẾN TRẢ LỜI CỦA CÁC CB CHUYÊN TRÁCH CƠNG TÁC KHẢO THÍ Ở CÁC TRƯỜNG NHƯ
SAU:........................................................................................................................................................... 112
KHI ĐƯỢC HỎI “VÌ SAO TRÌNH ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NGHIỆP VỤ CỦA GV VỀ ĐÁNH GIÁ KQHT” LẠI ĐƯỢC NHẬN
ĐỊNH LÀ YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG NHIỀU NHẤT ĐẾN QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KQHT CỦA SV NGÀNH SP THEO TIẾP CẬN
NL”, GHI NHẬN CÁC Ý KIẾN TRẢ LỜI CỦA CÁC CB CHUYÊN TRÁCH CƠNG TÁC KHẢO THÍ Ở CÁC TRƯỜNG NHƯ
SAU:........................................................................................................................................................... 112
CBQLPA: “NẾU TRÌNH ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NGHIỆP VỤ CỦA GV VỀ ĐÁNH GIÁ KQHT Ở MỨC ĐỘ CAO THÌ CƠNG
TÁC ĐIỀU HÀNH, QUẢN LÝ DỄ DÀNG CÓ NHỮNG BƯỚC TIẾN BỘ NHANH HƠN RẤT NHIỀU. TRONG KHI Ở
TRƯỜNG CHÚNG TÔI, CHÍNH GV CỊN LÚNG TÚNG TRONG VIỆC ĐỀ XUẤT CÁC PHƯƠNG ÁN ĐỔI MỚI HÌNH
THỨC KIỂM TRA, THI KTHP. CƠNG TÁC QUẢN LÝ DÙ MUỐN ĐỔI MỚI CŨNG KHÔNG THỂ DIỄN RA NHANH
ĐƯỢC”....................................................................................................................................................... 112
CBQLPA: “NẾU TRÌNH ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NGHIỆP VỤ CỦA GV VỀ ĐÁNH GIÁ KQHT Ở MỨC ĐỘ CAO THÌ CƠNG
TÁC ĐIỀU HÀNH, QUẢN LÝ DỄ DÀNG CÓ NHỮNG BƯỚC TIẾN BỘ NHANH HƠN RẤT NHIỀU. TRONG KHI Ở
TRƯỜNG CHÚNG TƠI, CHÍNH GV CỊN LÚNG TÚNG TRONG VIỆC ĐỀ XUẤT CÁC PHƯƠNG ÁN ĐỔI MỚI HÌNH
THỨC KIỂM TRA, THI KTHP. CÔNG TÁC QUẢN LÝ DÙ MUỐN ĐỔI MỚI CŨNG KHÔNG THỂ DIỄN RA NHANH
ĐƯỢC”....................................................................................................................................................... 112
CBQLPB: “TÔI CHO RẰNG MỘT TRONG NHỮNG NGUYÊN NHÂN KHIẾN CHO ĐỔI MỚI ĐÁNH GIÁ KQHT CỊN
GẶP NHIỀU KHĨ KHĂN CHÍNH LÀ DO NGHIỆP VỤ VỀ ĐÁNH GIÁ KQHT CỦA GV CÒN CHƯA THỰC SỰ VỮNG
VÀNG. GV CHƯA THỰC SỰ TỰ TIN VỚI CÁCH THỨC RA ĐỀ THI HAY XÂY DỰNG PHIẾU CHẤM ĐIỂM KHI ÁP
DỤNG CÁC HÌNH THỨC THI MỚI”............................................................................................................... 113
CBQLPB: “TƠI CHO RẰNG MỘT TRONG NHỮNG NGUYÊN NHÂN KHIẾN CHO ĐỔI MỚI ĐÁNH GIÁ KQHT CỊN
GẶP NHIỀU KHĨ KHĂN CHÍNH LÀ DO NGHIỆP VỤ VỀ ĐÁNH GIÁ KQHT CỦA GV CÒN CHƯA THỰC SỰ VỮNG
VÀNG. GV CHƯA THỰC SỰ TỰ TIN VỚI CÁCH THỨC RA ĐỀ THI HAY XÂY DỰNG PHIẾU CHẤM ĐIỂM KHI ÁP
DỤNG CÁC HÌNH THỨC THI MỚI”............................................................................................................... 113
x
CBQLPC: “KHI NÂNG TRỌNG SỐ ĐIỂM THÀNH PHẦN CAO HƠN SO VỚI TRƯỚC ĐÂY, CHÚNG TƠI KỲ VỌNG VÀO
VAI TRỊ CỦA GV TRONG VIỆC CHỦ ĐỘNG, TÍCH CỰC ĐỐI VỚI QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH Ở CÁC LỚP HỌC
PHẦN NHƯNG QUA CÁC KIỂM TRA VÀ TRAO ĐỔI, HỌ LẠI MONG MUỐN VỀ PHÍA BỘ PHẬN CHUN TRÁCH
KHẢO THÍ CĨ CÁC QUY TRÌNH, QUY ĐỊNH HƯỚNG DẪN HỌ CỤ THỂ HƠN. RÕ RÀNG, HỌ CÒN LÚNG TÚNG KHI
TRIỂN KHAI CÁC QUÁ TRÌNH ĐÁNH GIÁ SAO CHO HIỆU QUẢ”......................................................................113
CBQLPC: “KHI NÂNG TRỌNG SỐ ĐIỂM THÀNH PHẦN CAO HƠN SO VỚI TRƯỚC ĐÂY, CHÚNG TƠI KỲ VỌNG VÀO
VAI TRỊ CỦA GV TRONG VIỆC CHỦ ĐỘNG, TÍCH CỰC ĐỐI VỚI QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH Ở CÁC LỚP HỌC
PHẦN NHƯNG QUA CÁC KIỂM TRA VÀ TRAO ĐỔI, HỌ LẠI MONG MUỐN VỀ PHÍA BỘ PHẬN CHUN TRÁCH
KHẢO THÍ CĨ CÁC QUY TRÌNH, QUY ĐỊNH HƯỚNG DẪN HỌ CỤ THỂ HƠN. RÕ RÀNG, HỌ CỊN LÚNG TÚNG KHI
TRIỂN KHAI CÁC Q TRÌNH ĐÁNH GIÁ SAO CHO HIỆU QUẢ”......................................................................113
MỘT VÀI Ý KIẾN TRAO ĐỔI NHƯ VẬY BƯỚC ĐẦU GỢI RA CHO TÁC GIẢ LUẬN ÁN VỀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI TÁC
ĐỘNG ĐẾN YẾU TỐ “TRÌNH ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NGHIỆP VỤ CỦA GV VỀ ĐÁNH GIÁ KQHT” NẾU NHƯ THỰC SỰ
MUỐN TẠO RA CHUYỂN BIẾN RÕ RỆT CHO HỆ THỐNG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KQHT CỦA SV NGÀNH SP THEO TIẾP
CẬN NL...................................................................................................................................................... 113
MỘT VÀI Ý KIẾN TRAO ĐỔI NHƯ VẬY BƯỚC ĐẦU GỢI RA CHO TÁC GIẢ LUẬN ÁN VỀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI TÁC
ĐỘNG ĐẾN YẾU TỐ “TRÌNH ĐỘ NHẬN THỨC VÀ NGHIỆP VỤ CỦA GV VỀ ĐÁNH GIÁ KQHT” NẾU NHƯ THỰC SỰ
MUỐN TẠO RA CHUYỂN BIẾN RÕ RỆT CHO HỆ THỐNG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KQHT CỦA SV NGÀNH SP THEO TIẾP
CẬN NL...................................................................................................................................................... 113
2.6. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ
PHẠM THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC......................113
2.6. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ
PHẠM THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC......................113
2.6.1. CÁC ĐIỂM MẠNH.............................................................................................................................. 113
2.6.1. CÁC ĐIỂM MẠNH.............................................................................................................................. 113
CHƯƠNG 3................................................................................................................................................ 122
BIỆN PHÁP QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ.................................................................................................... 122
HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM................................................................................................122
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC TẠI CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHU VỰC MIỀN NÚI PHÍA BẮC.................................122
KẾT LUẬN CHUNG....................................................................................................................................... 166
KHUYẾN NGHỊ............................................................................................................................................ 168
TỔ CHỨC HỒN THIỆN HỆ THỐNG CÁC VĂN BẢN, QUY ĐỊNH CỦA NHÀ TRƯỜNG VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KQHT
CỦA SV NGÀNH SP THEO TIẾP CẬN NL........................................................................................................ 249
TỔ CHỨC HOÀN THIỆN HỆ THỐNG CÁC VĂN BẢN, QUY ĐỊNH CỦA NHÀ TRƯỜNG VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KQHT
CỦA SV NGÀNH SP THEO TIẾP CẬN NL........................................................................................................ 249
CHỈ ĐẠO GV VẬN DỤNG QUY TRÌNH QUẢN LÝ PDCA VÀO ĐÁNH GIÁ KQHT CỦA SV......................................249
CHỈ ĐẠO GV VẬN DỤNG QUY TRÌNH QUẢN LÝ PDCA VÀO ĐÁNH GIÁ KQHT CỦA SV......................................249
TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÁC HOẠT ĐỘNG ĐIỀU CHỈNH – CẢI TIẾN SAU MỖI KỲ ĐÁNH GIÁ TỔNG KẾT HỌC PHẦN
THEO PHƯƠNG CHÂM CẢI TIẾN LIÊN TỤC................................................................................................... 249
xi
TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÁC HOẠT ĐỘNG ĐIỀU CHỈNH – CẢI TIẾN SAU MỖI KỲ ĐÁNH GIÁ TỔNG KẾT HỌC PHẦN
THEO PHƯƠNG CHÂM CẢI TIẾN LIÊN TỤC................................................................................................... 249
CÔNG CỤ 1. SƠ ĐỒ VẬN DỤNG CHU TRÌNH PDCA TRONG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ Q TRÌNH..........................255
THEO TIẾP CẬN NL...................................................................................................................................... 255
CƠNG CỤ 2. BẢNG THIẾT KẾ CÁC LOẠI HÌNH KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ PHÙ HỢP VỚI LOẠI................................256
CHUẨN ĐẦU RA.......................................................................................................................................... 256
CÔNG CỤ 3. MA TRẬN LIÊN KẾT PHƯƠNG PHÁP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ VỚI CHUẨN ĐẦU RA HỌC PHẦN........257
CÔNG CỤ 4. KẾ HOẠCH ĐÁNH GIÁ KQHT HỌC PHẦN...................................................................................258
CƠNG CỤ 5. QUY TRÌNH ĐÁNH GIÁ SỰ THỰC HIỆN.....................................................................................260
1.LẬP KẾ HOẠCH TRONG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH (PLAN)................................................................262
2.THỰC HIỆN TRONG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH (DO).........................................................................263
3.KIỂM TRA – GIÁM SÁT TRONG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH (CHECK)...................................................263
4.ĐIỀU CHỈNH – CẢI TIẾN TRONG QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH (ACT).....................................................264
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................................................................................................. 266
xii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Biểu đồ:
Biểu đồ 2.1. Ý kiến của GV và CBQL về tầm quan trọng của hoạt động đánh giá
KQHT của SV ngành SP theo tiếp cận NLError: Reference source not
found
Biểu đồ 2.2. Thực trạng quản lý đánh giá quá trình theo tiếp cận NL.......Error:
Reference source not found
Biểu đồ 2.3. Thực trạng quản lý đánh giá tổng kết học phần theo tiếp cận NLError:
Reference source not found
Biểu đồ 3.1. Mối tương quan giữa mức độ cần thiết và mức độ khả thi
của các biện pháp..........................Error: Reference source not found
Biểu đồ 3.2. Biểu đồ so sánh tương quan mức độ thực hiện trước và sau tác động
thử nghiệm....................................Error: Reference source not found
Sơ đồ:
Sơ đồ 3.1. Quy trình quản lý đánh giá KQHT của SV ngành SP theo TCNL. Error:
Reference source not found
Sơ đồ 3.2. Sơ đồ vận dụng quy trình PDCA trong quản lý đánh giá quá trình
theo tiếp cận NL...........................Error: Reference source not found
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1.Đối với bất cứ nền giáo dục của quốc gia nào, giáo viên cũng chiếm vị trí
và vai trị đặc biệt quan trọng. Họ là những người trực tiếp giảng dạy và làm việc với
người học, do đó họ là một trong những nhân tố quyết định đến chất lượng của quá
trình dạy học nói riêng và có vai trị ảnh hưởng lớn đến chất lượng của hệ thống giáo
dục nói chung. Từ đó cho thấy, để nâng cao chất lượng của hệ thống giáo dục, cần
phải có những tác động thích đáng vào đội ngũ giáo viên, từ khâu đào tạo đến tuyển
chọn và sử dụng, đánh giá (ĐG), phát triển đội ngũ. Mặt khác, giáo dục phổ thông
hiện nay đang đứng trước những yêu cầu quan trọng tiếp theo của công cuộc Đổi mới
căn bản và toàn diện giáo dục Việt Nam. Sự phát triển của cuộc cách mạng 4.0, công
nghệ thông tin, nền kinh tế tri thức, tồn cầu hóa, hội nhập quốc tế diễn ra nhanh
chóng kéo theo sự thay đổi của mỗi nhà trường. Các quá trình dạy học xuất hiện
những thay đổi về tính chất cũng như mục tiêu, nội dung, phương pháp (PP), hình
thức tổ chức dạy học, ĐG kết quả học tập (KQHT). Sự ra đời của Chương trình giáo
dục phổ thơng 2018 đặt ra nhiều yêu cầu mới đối với các nhà giáo trong hiện tại và
tương lai. Vai trò của nhà giáo trở nên thay đổi và mang trong mình những đặc trưng
của thế kỷ XXI. Điều đó địi hỏi các trường đào tạo giáo viên phải tìm ra chiến lược
để có thể đón đầu với sự đổi mới hoạt động dạy học, giáo dục ở các trường phổ
thông. Nghị quyết 29 – NQ/TW ngày 4/11/2013 Hội nghị TW 8 Khóa XI khẳng định:
“Đổi mới mạnh mẽ mục tiêu, nội dung, PP đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng và ĐG
KQHT, rèn luyện nhà giáo theo yêu cầu nâng cao chất lượng, trách nhiệm, đạo đức
và NL nghề nghiệp”. Điều này cho thấy, cần thiết phải có những đổi mới về chương
trình đào tạo (CTĐT) giáo viên, đổi mới về cách thức quản lý đào tạo, QL đánh giá
KQHT của SV và tăng cường các hoạt động đảm bảo chất lượng đào tạo ở các
trường, khoa đào tạo giáo viên nhằm giúp cho SV ngành SP không chỉ đáp ứng được
với những yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong bối cảnh hiện tại mà cịn có thể
sẵn sàng đảm nhiệm được những vai trò mới của nhà giáo trong tương lai.
1.2.Tiếp cận năng lực (NL) là một cách tiếp cận được nhiều nhà khoa học và
nhà quản lý quan tâm nghiên cứu, ứng dụng. Tiếp cận NL trong đào tạo giáo viên cho
phép xác định một cách rõ ràng những gì một giáo viên cần đạt được khi hành nghề
2
dạy học (thể hiện ở khung NL nghề nghiệp) và những tiêu chuẩn cho việc đo lường
các thành quả. Tiếp cận NL mở ra nhiều hướng nghiên cứu mới trong hoạt động đào
tạo giáo viên ở các trường/khoa sư phạm (SP), cũng như trong nghiên cứu phát triển
giáo viên ở các quốc gia, khu vực, địa phương cụ thể. Trong đó, nghiên cứu về ĐG kết
quả học tập (KQHT) của SV ngành SP theo tiếp cận NL là một hướng nghiên cứu quan
trọng, với quan điểm đánh giá: SV ngành SP có thể làm được gì, chứ khơng chỉ là học
được gì. Sự thay đổi quan điểm đánh giá, chuyển từ ĐG tập trung vào kiến thức mà
người học đạt được sang ĐG tập trung vào năng lực mà người học hình thành, phát
triển được trong quá trình đào tạo sư phạm là một đòn bẩy quan trọng cho sự đổi mới
trong đào tạo giáo viên. Chính từ sự thay đổi quan điểm ĐG này dẫn đến các thay đổi
về phương pháp ĐG, cơng cụ ĐG, từ đó giảng viên (GV) và SV cần thiết phải điều
chỉnh lại phương pháp dạy và phương pháp học. Các phương pháp và công cụ ĐG nếu được thiết kế tốt, trở thành yếu tố tạo động lực học tập cho giáo sinh, thúc đẩy
mức độ đạt được NL nghề nghiệp của họ trước khi tốt nghiệp. Các kết quả ĐG sinh
viên (SV) ngành sư phạm, không chỉ là những minh chứng xác đáng về năng lực thông
qua các sản phẩm hoạt động được người học tạo ra mà còn là căn cứ quan trọng để
đánh giá hiệu quả của các chương trình đào tạo và đánh giá chất lượng cơ sở đào tạo
giáo viên. Theo đó, cần thiết phải chú trọng đến cơng tác quản lý (QL) đánh giá KQHT
của SV ngành SP theo tiếp cận NL - như là khâu đột phá với những chiến lược, chính
sách và phương pháp quản lý cụ thể hướng đến nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên.
Các tác động quản lý giúp cho các hoạt động đánh giá KQHT được diễn ra đảm bảo
tính giá trị, tin cậy, cơng bằng, chính xác, khách quan. Đặc biệt, quản lý đánh giá
KQHT của SV ngành sư phạm theo tiếp cận NL đảm bảo cho các hoạt động đánh giá
quá trình và đánh giá tổng kết học phần (TKHP) theo tiếp cận NL trở nên đúng hướng,
bám sát vào các yêu cầu về Chuẩn đầu ra (CĐR) của CTĐT các ngành Sư phạm, từ đó
khơng ngừng nâng cao hiệu quả của q trình đánh giá tiến tới phịng ngừa các sản
phẩm đào tạo SP khơng đạt Chuẩn, góp phần từng bước nâng cao chất lượng đào tạo
giáo viên.
1.3.Thực tiễn quản lý đánh giá KQHT của SV ngành SP theo tiếp cận NL tại
các Trường ĐH khu vực miền núi phía Bắc trong những năm gần đây cịn bộc lộc
nhiều hạn chế bất cập. Mặc dù CBQL và GV đánh giá cao vai trò của quản lý đánh giá
3
KQHT của SV song nhận thức của họ về mục tiêu, vai trị của từng q trình đánh giá
cịn chưa thực sự đầy đủ và sâu sắc. Các văn bản quy định về đánh giá kết quả học tập
của SV ngành sư phạm còn chưa thực sự được cập nhật, cụ thể hóa và đổi mới cho phù
hợp với các yêu cầu mới; chưa quan tâm bồi dưỡng nâng cao trình độ, nghiệp vụ sử
dụng các phương pháp và kỹ thuật ĐG mới cho GV dẫn đến các quá trình đổi mới
đánh giá KQHT còn chưa thực sự tạo ra các chuyển biến rõ rệt.
1.4.Đã có một số nghiên cứu về quản lý đánh giá KQHT của SV ở các trường
đại học (ĐH), cao đẳng. Các nghiên cứu đó góp phần quan trọng trong việc tìm ra các
biện pháp quản lý nhằm thực hiện công bằng trong đánh giá sinh viên. Tuy nhiên, các
thay đổi của bối cảnh xã hội lại đặt ra cho công tác quản lý những yêu cầu mới, đó là
cần thiết phải tìm kiếm các biện pháp quản lý để tác động hiệu quả hơn, sao cho quá
trình đánh giá KQHT thực sự đo lường đúng và nhận xét được các mức độ đạt được
NL của người học; đồng thời giúp người học, người dạy kịp thời điều chỉnh PP học
tập, giảng dạy nhằm giúp người học có đủ năng lực đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp khi
tốt nghiệp. Trong lĩnh vực đào tạo giáo viên, chưa có nhiều nghiên cứu, cơng bố về QL
đánh giá KQHT của SV theo tiếp cận NL thể hiện các yêu cầu đặc trưng cho các ngành
SP ở các trường ĐH khu vực miền núi phía Bắc.
Từ những lý do nêu trên, tác giả lựa chọn đề tài: “Quản lý đánh giá kết quả học
tập của sinh viên ngành sư phạm theo tiếp cận năng lực tại các trường đại học khu
vực miền núi phía Bắc” làm đề tài luận án tiến sĩ.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về quản lý đánh giá KQHT của SV ngành sư
phạm theo tiếp cận NL và thực tiễn về quản lý đánh giá KQHT của SV ngành SP tại
các trường ĐH khu vực miền núi phía Bắc, đề tài đề xuất các biện pháp nhằm nâng
cao hiệu quả quản lý đánh giá KQHT của SV ngành SP tại các trường ĐH khu vực
miền núi phía Bắc, góp phần đảm bảo chất lượng đào tạo giáo viên của các trường này
trong hiện tại và tương lai.
3. Khách thể nghiên cứu - đối tượng nghiên cứu
3.1.Khách thể nghiên cứu: Hoạt động đánh giá KQHT của SV ngành SP
3.2.Đối tượng nghiên cứu: Quản lý đánh giá KQHT của SV ngành SP theo
tiếp cận NL tại các trường ĐH khu vực miền núi phía Bắc.
4
4. Giả thuyết nghiên cứu
Đánh giá kết quả học tập của sinh viên ngành sư phạm và quản lý đánh giá kết quả
học tập của sinh viên ngành sư phạm tại các trường Đại học khu vực miền núi phía Bắc đã
được thực hiện cơ bản đúng quy định. Tuy nhiên, thực tiễn quản lý đánh giá kết quả học
tập của SV ngành sư phạm theo tiếp cận NL tại các trường ĐH Khu vực miền núi phía
Bắc trong những năm gần đây còn bộc lộ nhiều hạn chế bất cập trong nhận thức và hành
động, chưa điều chỉnh kịp thời theo yêu cầu đổi mới giáo dục; thiếu cụ thể hóa các quy
định của ngành và hướng dẫn thực hiện phù hợp với thực tiễn… Nếu đề xuất các biện
pháp quản lý đánh giá kết quả học tập của sinh viên ngành sư phạm theo tiếp cận năng lực
tại các trường ĐH khu vực miền núi phía Bắc, tác động vào nhận thức; cập nhật, hoàn
thiện các văn bản hướng dẫn, tổ chức thực hiện dựa trên áp dụng vòng tròn Deming; đặc
biệt là chỉ đạo giảng viên vận dụng quy trình PDCA vào đánh giá kết quả học tập của SV
thì có thể nâng cao hiệu quả đánh giá KQHT của SV, góp phần nâng cao chất lượng đào
tạo giáo viên tại các trường này.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1.Xây dựng cơ sở lý luận của quản lý đánh giá KQHT của SV ngành SP theo
tiếp cận NL.
5.2.Nghiên cứu cơ sở thực tiễn của quản lý đánh giá KQHT của SV ngành SP
tại các trường ĐH khu vực miền núi phía Bắc.
5.3.Đề xuất và khảo nghiệm các biện pháp quản lý đánh giá KQHT của SV
ngành SP theo tiếp cận NL tại các trường ĐH khu vực miền núi phía Bắc, thử nghiệm
một trong số các biện pháp đã đề xuất.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
6.1.Phạm vi về đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu biện pháp quản lý của Hiệu
trưởng cùng với các chủ thể quản lý khác theo phân cấp quản lý để thực hiện quản lý
đánh giá KQHT của SV ngành SP tại các trường ĐH khu vực miền núi phía Bắc.
Trong khn khổ của luận án, tác giả giới hạn nội dung nghiên cứu quản lý đánh giá
KQHT bao gồm quản lý đánh giá quá trình và quản lý đánh giá tổng kết học phần – đối
với các học phần lý thuyết hoặc các học phần lý thuyết và thực hành, khơng tính đến
các học phần thực tập SP và khóa luận tốt nghiệp.
6.2.Phạm vi về địa bàn và khách thể khảo sát: 60 cán bộ quản lý (CBQL) và
5
chun viên thuộc các Phịng/Bộ phận phụ trách cơng tác Quản lý đào tạo, Thanh tra,
Khảo thí, Đảm bảo chất lượng; 197 giảng viên (GV) giảng dạy các CTĐT ngành SP,
292 sinh viên (SV) ngành SP của 03 trường ĐH đa ngành đa lĩnh vực có vị trí địa lý
thuộc khu vực miền núi phía Bắc là Trường ĐH Tây Bắc, Trường ĐH Tân Trào và
Trường ĐH Hùng Vương.
6.3.Phạm vi thời gian khảo sát: Các dữ liệu về tình hình thực trạng của các
trường được lấy trong 3 năm học trở lại đây (năm học 2018-2019, 2019-2020,
2020-2021)
7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
7.1.Phương pháp tiếp cận nghiên cứu
Để triển khai đề tài luận án, tác giả sử dụng phối hợp các tiếp cận sau, trong đó
hai tiếp cận chính là tiếp cận năng lực và tiếp cận quản lý chất lượng - với cơng cụ là
vịng trịn Deming
7.1.1. Cách tiếp cận hệ thống: Là sự cụ thể hóa của phép biện chứng duy vật,
có thể áp dụng chung cho mọi lĩnh vực của nhận thức và thực tiễn. Tiếp cận hệ thống
là cách thức xem xét đối tượng như một hệ toàn vẹn chịu sự tương tác giữa hệ và mơi
trường. Trên cơ sở tìm hiểu được cấu trúc và chức năng của hệ, đồng thời phát hiện ra
tất cả các mối liên hệ qua lại giữa các thành tố với nhau ở bên trong và vạch ra được
logic sinh thành, phát triển của đối tượng, có thể nắm bắt được bản chất tích hợp, tính
tồn vẹn của đối tượng, tiến tới điều khiển được đối tượng. Luận án sử dụng cách tiếp
cận hệ thống để phân tích các khía cạnh hoạt động đánh giá KQHT của SV, bao gồm
đánh giá quá trình và đánh giá tổng kết học phần, đồng thời xem xét hoạt động đánh
giá KQHT của SV trong mối quan hệ với các thành tố khác của q trình đào tạo, từ
đó phân tích tác động quản lý của Hiệu trưởng và các cấp quản lý trong trường học đối
với hoạt động đánh giá KQHT của SV ngành sư phạm và đề xuất các biện pháp quản
lý phù hợp với bối cảnh nhà trường và khu vực trong phạm vi nghiên cứu.
7.1.2. Cách tiếp cận quản lý chất lượng: Đánh giá KQHT của người học được
coi là một trong những khâu trọng yếu của đánh giá chất lượng đào tạo một trường
học. Do đó, quản lý đánh giá KQHT, về thực chất là hướng tới nâng cao chất lượng
sản phẩm (NL người học) của một cơ sở đào tạo. Luận án này chọn vòng tròn Deming
(PDCA) – một công cụ quản lý chất lượng nhằm xây dựng khung lý luận về quản lý
6
đánh giá KQHT của SV ngành SP. Theo đó, quá trình quản lý được diễn ra theo chu
trình Lập kế hoạch (Plan)– Thực hiện (Do) – Kiểm tra (Check) – Cải tiến (Act) được
thực hiện liên tục, linh hoạt, phù hợp với yêu cầu đánh giá KQHT của SV ngành SP
theo tiếp cận năng lực, trong đó chú trọng thực hiện đánh giá theo quá trình, đánh giá
vì sự tiến bộ của người học. Đây là một trong hai tiếp cận chính trong nghiên cứu luận
án này nhằm xác định nội dung quản lý đánh giá KQHT của SV ngành SP được thực
hiện phối hợp với các tiếp cận khác.
7.1.3. Cách tiếp cận thực tiễn: Cách tiếp cận này dựa trên nguyên lý về sự phát
triển của phép biện chứng duy vật. Để nhận thức được sự phát triển của một sự vật
hoặc hiện tượng, cần thấy được sự thống nhất giữa sự biến đổi về lượng với sự biến
đổi về chất trong quá trình phát triển, chỉ ra được nguồn gốc, động lực bên trong và xu
hướng phát triển của sự vật, hiện tượng gắn với bối cảnh cụ thể. Luận án sử dụng cách
tiếp cận này để phân tích định lượng, định tính các tác động quản lý đối với hoạt động
đánh giá KQHT của SV, xác định xu hướng tác động và mức độ tác động để từ đó đề
xuất các biện pháp quản lý mới nhằm cải tiến hoạt động đánh giá KQHT của SV
ngành SP theo tiếp cận NL, phù hợp với thực tiễn và đặc thù về kinh tế - xã hội của
địa bàn được lựa chọn nghiên cứu.
7.1.4. Cách tiếp cận năng lực: Đổi mới đào tạo ở các cơ sở giáo dục đại học
theo chuẩn đầu ra, đáp ứng yêu cầu xã hội, địi hỏi q trình đào tạo phải tổ chức dạy
học và tổ chức đánh giá KQHT theo định hướng phát triển năng lực nghề nghiệp cho
SV. Trong quá trình đào tạo SV ngành SP, sử dụng cách tiếp cận năng lực cho phép xác
định một cách rõ ràng những năng lực mà SV ngành sư phạm cần đạt được khi hành
nghề giáo viên và những tiêu chuẩn cho việc đo lường các thành quả. Luận án sử dụng
cách tiếp cận NL là một trong hai tiếp cận chính để phân tích lý luận về đánh giá
KQHT của SV ngành SP theo tiếp cận NL, cùng với tiếp cận quản lý chất lượng theo
vòng tròn Deming để xây dựng khung lý luận của vấn đề nghiên cứu.
7.1.5. Cách tiếp cận đánh giá kết quả học tập dựa vào Chuẩn: Luận án sử
dụng cách tiếp cận này trên cơ sở hệ thống hóa các văn bản pháp lý về quản lý đánh
giá KQHT của SV ngành SP theo tiếp cận NL. Các chuẩn được bàn đến trong đào tạo
giáo viên như là hệ tham chiếu cho quá trình đánh giá KQHT của SV ngành SP phải
kể đến là Chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thơng, Chuẩn trình độ đào
7
tạo giáo viên, Chuẩn Chương trình đào tạo (CTĐT) trình độ đại học, Chuẩn CTĐT
thuộc lĩnh vực Khoa học giáo dục và đào tạo giáo viên, Chuẩn CTĐT thuộc nhóm
ngành đào tạo giáo viên, Chuẩn CTĐT của từng ngành sư phạm và Chuẩn đầu ra
(CĐR) của CTĐT của từng ngành SP. Trong đó, chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở
giáo dục phổ thông hiện hành được lấy làm cơ sở xác định năng lực đầu ra của sinh
viên ngành sư phạm, làm căn cứ quan trọng cho quản lý đánh giá kết quả học tập của
sinh viên ngành SP theo tiếp cận NL.
7.2.Phương pháp nghiên cứu cụ thể
7.2.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Hồi cứu, đọc, phân tích, tổng hợp, khái quát hoá các tài liệu khoa học nhằm xây
dựng cơ sở lý luận của đề tài, bao gồm:
- Sách, tạp chí chuyên ngành, luận án, đề tài khoa học các cấp về quản lý, quản lý
đào tạo, đánh giá KQHT của SV và quản lý đánh giá KQHT của sinh viên.
- Các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến Giáo dục đại học, Phát triển
đội ngũ giáo viên, Đào tạo giáo viên.
7.2.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.2.1. Phương pháp quan sát
Quan sát, ghi chép, nhận xét các hoạt động tác nghiệp của Chuyên viên Bộ
phận Khảo thí, Trợ lý đào tạo ở các Khoa, Lãnh đạo Khoa, Trưởng Bộ môn khi thực
hiện các tác động quản lý đánh giá KQHT của sinh viên.
7.2.2.2. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
Các bảng hỏi được thiết kế để lấy ý kiến của 03 nhóm đối tượng khảo sát
(CBQL, GV, sinh viên) về thực trạng đánh giá KQHT của SV và thực trạng quản lý
đánh giá KQHT của SV ở một số trường ĐH khu vực miền núi phía Bắc.
7.2.2.3. Phương pháp phỏng vấn sâu
Thực hiện đối với một số giảng viên, sinh viên và CBQL của các Khoa chun
mơn, Phịng Đào tạo, Bộ phận Khảo thí Đảm bảo chất lượng của 03 trường ĐH để thu
thập thêm các thông tin, dẫn chứng, kiến giải về thực trạng quản lý đánh giá KQHT
của sinh viên.
7.2.3.4. Phương pháp chuyên gia
Xin ý kiến của các chuyên gia trong lĩnh vực ĐG, đảm bảo chất lượng đào tạo
để khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp QL được đề xuất.
8
7.2.3.5. Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động
Đọc, phân tích, tổng hợp, đối chiếu các sản phẩm hoạt động của q trình đào
tạo nói chung và q trình quản lý đánh giá KQHT của SV nói riêng ở 03 Trường được
khảo sát, bao gồm: Các văn bản quy định về hoạt động đào tạo và hoạt động kiểm tra
đánh giá, các số liệu thống kê, các biểu mẫu lập kế hoạch, các biểu mẫu báo cáo, các
hồ sơ xây dựng và điều chỉnh định kỳ đối với các Chuẩn đầu ra CTĐT, CTĐT, Đề
cương môn học, Ngân hàng câu hỏi thi và ngân hàng đề thi…
7.2.3.6. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục
Tổng kết các kinh nghiệm thực tiễn trong nước và ngoài nước về các thành tựu
và các bài học trong giáo dục – đào tạo nói chung cũng như quản lý đánh giá KQHT
nói riêng.
7.2.3.7. Phương pháp thử nghiệm
Kiểm chứng tác động của một trong số các biện pháp quản lý được đề xuất đến
hoạt động đánh giá quá trình trước và sau khi áp dụng.
7.2.3. Nhóm phương pháp xử lý số liệu khảo sát bằng thống kê toán học
Sử dụng phần mềm để hỗ trợ xử lý dữ liệu khảo sát định lượng nhờ điều tra
bằng bảng hỏi để rút ra các nhận định về thực trạng đánh giá KQHT của SV, thực trạng
quản lý đánh giá KQHT của SV, mức độ cần thiết, khả thi của các biện pháp quản lý
được đề xuất trong luận án.
8. Luận điểm bảo vệ
8.1.Quản lý đánh giá KQHT của SV ngành Sư phạm theo tiếp cận năng lực có
vai trị quan trọng trong tiến trình nâng cao chất lượng đào tạo. Sử dụng tiếp cận quản
lý chất lượng với cơng cụ là vịng trịn Deming, kết hợp với tiếp cận năng lực, tiếp cận
đánh giá KQHT dựa vào chuẩn sẽ xác định được nội dung quản lý đánh giá KQHT của
SV ngành SP theo tiếp cận NL là quá trình lập kế hoạch, thực hiện, kiểm tra – giám sát
và điều chỉnh - cải tiến đánh giá quá trình và đánh giá tổng kết học phần theo tiếp cận
NL nhằm không ngừng nâng cao hiệu quả của các q trình đánh giá KQHT, góp phần
từng bước nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên.
8.2.Quản lý đánh giá KQHT của SV ngành SP ở các trường ĐH khu vực miền
núi phía Bắc cịn bộc lộ nhiều hạn chế trong nhận thức, chưa cập nhật, cụ thể hóa các
quy định về đánh giá KQHT của SV ngành SP theo tiếp cận NL phù hợp với các yêu
cầu đổi mới giáo dục; các hoạt động điều chỉnh – cải tiến chưa được quan tâm và tiến
9
hành nghiêm túc trong mỗi chu trình quản lý dẫn đến các q trình đánh giá KQHT
cịn chưa thực sự tạo ra những chuyển biến rõ rệt.
8.3.Nếu đề xuất và tổ chức thực hiện các biện pháp quản lý đánh giá KQHT của
SV ngành SP theo tiếp cận năng lực tại các trường đại học khu vực miền núi phía Bắc
theo hướng tác động vào nhận thức và hướng dẫn, triển khai thực hiện thơng qua cụ
thể hóa các văn bản quy định về đánh giá KQHT của SV dựa trên áp dụng vòng tròn
Deming; đặc biệt là chỉ đạo giảng viên vận dụng quy trình PDCA vào đánh giá kết quả
học tập của SV thì có thể nâng cao hiệu quả đánh giá, góp phần nâng cao chất lượng
đào tạo.
9. Đóng góp mới của đề tài
9.1.Luận án chỉ ra tầm quan trọng của quản lý đánh giá KQHT của SV theo tiếp
cận NL đối với tiến trình nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên, chỉ ra các bản chất
của quản lý đánh giá KQHT của SV ngành SP theo tiếp cận NL cũng như chứng minh
sự phù hợp khi vận dụng vòng tròn Deming trong xây dựng khung lý luận về quản lý
đánh giá KQHT của SV ở các trường đào tạo giáo viên.
9.2. Trên cơ sở các NL nghề nghiệp trong Chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở
giáo dục phổ thông (2018) kết hợp tham khảo mô hình 4 lĩnh vực NL của Đức, luận án
đề xuất cấu trúc khung NL đào tạo giáo viên gồm 4 nhóm NL chính là: nhóm NL
chun mơn, nhóm NL sư phạm, nhóm NL xã hội và nhóm NL phát triển bản thân của
nhà sư phạm. Luận án cũng đề xuất cách thức rà sốt, điều chỉnh và hồn thiện CĐR
của CTĐT các ngành SP theo định hướng phát triển NL cũng như cách thức triển khai
CĐR của CTĐT thành các tiêu chí đánh giá KQHT theo tiếp cận NL trên cơ sở tham
chiếu với các tiêu chuẩn và các mức của tiêu chí quy định trong Chuẩn nghề nghiệp
giáo viên.
9.3. Luận án là tài liệu tham khảo hữu ích cho các trường ĐH khu vực miền núi
phía Bắc nói riêng và các trường đào tạo giáo viên nói chung trong công tác đảm bảo
và nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên. Quy trình quản lý đánh giá KQHT của SV
ngành SP theo tiếp cận NL được đề xuất là tài liệu tham khảo cho các nhà trường nhằm
bổ sung và hoàn thiện hệ thống văn bản quy định về cơng tác quản lý đánh giá KQHT.
Quy trình quản lý đánh giá q trình trên cơ sở vận dụng vịng trịn Deming và tài liệu
hướng dẫn vận dụng quy trình PDCA dành cho GV là công cụ trợ giúp đắc lực cho các
GV cũng như Lãnh đạo Khoa, Bộ môn trong điều hành đổi mới quản lý đánh giá quá
10
trình theo tiếp cận NL.
10. Cấu trúc của luận án
Ngồi phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và các
phụ lục, kết quả nghiên cứu đề tài luận án được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý đánh giá KQHT của SV ngành SP theo tiếp
cận NL
Chương 2: Cơ sở thực tiễn của quản lý đánh giá KQHT của SV ngành SP theo
tiếp cận NL tại các trường ĐH khu vực miền núi phía Bắc.
Chương 3: Biện pháp quản lý đánh giá KQHT của SV ngành SP theo tiếp cận
NL tại các trường ĐH khu vực miền núi phía Bắc.
11
CHƯƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA SINH
VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu về đánh giá kết quả học tập của sinh viên
Đối với bậc đại học, đánh giá KQHT của SV trong lớp học hướng tới những mục
đích quan trọng. Theo Peter W.Airasian, Michael K.Russell, đánh giá KQHT trong lớp
học như một thành tố của hoạt động giảng dạy, có mối liên hệ tích hợp với tất cả các
q trình diễn ra trong lớp học. Đánh giá KQHT khơng chỉ nhằm mục đích cho điểm
mà cịn liên quan đến việc tổ chức, xây dựng kế hoạch và thực thi các chiến lược giảng
dạy, đào tạo của GV [122]. Freed và Huba chỉ ra rằng: cùng với sự ứng dụng mạnh mẽ
công nghệ thông tin, sự linh hoạt của mô hình đào tạo theo tín chỉ, sự dân chủ tương
đối giữa người dạy và người học, đánh giá cần phải có những thay đổi như là một
trong giải pháp đổi mới căn bản giáo dục đại học [118]
Nguyễn Thị Thanh Trà (2016) nhận định rằng: “Mặc dù các cơng trình về đánh
giá KQHT trước những năm 1990 rất phong phú nhưng chỉ tập trung đánh giá khả
năng ghi nhớ tri thức của người học mà ít hoặc chưa quan tâm đến người học vận dụng
tri thức đó như thế nào. Đó cũng chính là nhược điểm lớn nhất của dạy học theo tiếp
cận nội dung, thường mang tính hàn lâm, lý thuyết. [101; tr.9]. Điều này có thể được lý
giải căn cứ vào mục đích đánh giá của từng giai đoạn phát triển trong lịch sử khoa học
đánh giá giáo dục.
Một xu thế được gọi là “đào tạo theo NL” (Compentency based training – CBT)
được thực hiện ở nhiều nước, khởi đầu ở Mỹ vào năm 1970 và gần đây lan rộng khắp
các nước Anh, Úc, Newzeland…[86, tr.18]. Theo đó, mở ra một hướng tiếp cận mới
trong đánh giá, đó là đánh giá dựa vào NL. “Đó là q trình thu thập chứng cứ và đưa
ra những phán xét về bản chất và phạm vi của sự tiến bộ theo những yêu cầu thực hiện
đã được xác định trong tiêu chuẩn nghề hoặc mục tiêu dạy học và đưa ra phán xét rằng
một NL nào đó đã đạt được hay chưa ở một thời điểm nhất định” [86, tr.18].
Gần đây, trong cuốn “ Đo lường và đánh giá hoạt động học tập trong nhà
trường”, bên cạnh việc hệ thống hóa cách phân loại mục tiêu học tập của Bloom, Lâm
Quang Thiệp cho rằng, một cách tiếp cận mới khi xây dựng chương trình giáo dục ở
các nước hiện nay là đưa ra các mục tiêu có tính tổng hợp, đó là các mục tiêu về NL
