Bao bi kimloai

2. CÁC LOẠI BAO BÌ VỚI CÁC VẬT LIỆU KHÁC NHAU:

2.1. Bao bì kim loại:
* Bao bì bằng kim loại được sử dụng nhiều trong công nghiệp đồ hộp thịt, cá, rau
quả, bánh kẹo, nước uống...

1


* Người ta thường sản xuất bao bí kim loại ở dạng hộp hình trụ hoặc hình hộp chữ
nhật, can hoặc thùng phuy.

2


2. CÁC LOẠI BAO BÌ VỚI CÁC VẬT LIỆU KHÁC NHAU:

2.1. Bao bì kim loại:
* Bao bì bằng kim loại được sử dụng nhiều trong công nghiệp đồ hộp thịt, cá, rau
quả, bánh kẹo, nước uống...

3


* Người ta thường sản xuất bao bí kim loại ở dạng hộp hình trụ hoặc hình hộp chữ
nhật, can hoặc thùng phuy.

4


* Kích thước của hộp tùy thuộc vào từng loại sản phẩm và tùy thuộc vào thói quen sản xuất

của từng quốc gia.

5


* Tuy nhiên ngày nay do công nghiệp thực phẩm phát triển mạnh mẽ và sự giao lưu
quốc tế ngày càng mở rộng nên người ta dần dần tiến tới sự thống nhất kích
thước mang tính tiêu chuẩn hóa để có thể sử dụng những máy móc đóng hộp
hiện đại, các loại vật liệu đã được sản xuất sẵn và phù hợp với những phương
tiện vận tải.

6


Bao bì kim loại được chia thành 2 nhóm
h
k = ̶̶̶̶̶̶̶̶̶
d
Trong đó:
d: là đường kính của hộp
h: là chiều cao của hộp
Nếu k ≥ 1 hộp 3 phần, còn nếu k < 1 hộp 2 phần.

7


2.1.1. Hộp 3 phần
* Cấu tạo gồm: đáy hộp, thân hộp và nắp hộp

8

9


* Gia cơng hộp 3 phần:

Quy trình chế tác lon 3 mảnh:

10


Tấm thép

Phủ vecni

In nhãn hiệu

Cắt thân, nắp

Cuộn, hàn mí thân

Loe miệng, tạo thân hộp

Ghép mí đáy và thân

Phủ vecni

Sấy

Sản phẩm hộp có đáy

11


+) Thân hộp:

-

Cắt phơi hình chữ nhật, gấp nếp, hàn mép. Hỗn hợp hàn dùng ở đây là Sn + Pb, hỗn hợp
này có thể hịa tan gây độc cho thực phẩm.

-

Để cho đỡ độc hại, người ta tiến hành hàn plasma, hàn bằng plasma dùng năng lượng nhỏ
nhưng lại tạo ra được nhiệt độ hàn rất cao, và cơ bản là loại bỏ được yếu tố độc hại trong
mối hàn. Hàn plasma sẽ tự động làm sạch mối hàn và phun lớp chống ăn mòn.

12


+) Uốn mép thân hộp:
Tạo ra 2 mép trên 2 đầu ống trụ và tạo ra một số gân giữa thân
+) Làm đáy hộp:
Cắt phơi hình trịn có đường kính d’ > đường kính d của thân hộp, để tạo ra mép đáy hộp.

Bên trong đáy hộp, tạo ra một số gờ sóng dạng vịng trịn đồng tâm, nhằm tăng khả năng đàn hồi của
nắp hộp

13

+) Ghép đáy vào thân

+) Làm nắp hộp:
Nắp hoàn toàn giống đáy hộp, nguyên tắc của nắp hộp là phải dễ mở, do đó gia cơng nắp hồn
tồn giống gia công đáy hộp, nhưng người ta tạo thêm một rãnh hình trịn đồng tâm và tạo
ra xung yếu nhất ở đây, nắp hộp sẽ dễ dàng tách ra ở đây khi mở.

14


2.1.2. Hộp 2 phần:
* Cấu tạo gồm: đáy hộp và nắp hộp

15


* Gia công hộp 2 phần:

-

Lon 2 phần gồm thân dính liền với đáy, nắp rời được ghép mí với thân (như trường hợp
ghép mí nắp lon ba phần).

-

Lon 2 phần chỉ có một đường ghép mí giữa thân và nắp, vật liệu chế tạo lon 2 phần phải
mềm dẻo, đó là nhơm; có thể dùng thêm vật liệu thép

16


-

Dùng phương pháp ép khn: Cắt phơi hình trịn có đường kính d’ > đường kính d của hộp. Sau
đó đốt nóng cả 2 khn âm (khn bao bên dưới) và khuôn dương (khuôn ép bên trên), rồi ép
phôi tạo ra hình dạng thân nơng

17


-

Hộp, lon 2 phần được chế tạo theo công nghệ kéo vuốt tạo nên thân rất mỏng so với bề dày
đáy, nên có thể bị đâm thủng, hoặc dễ bị biến dạng do va chạm. Lon 2 phần là loại thích hợp
chứa các loại thực phẩm có tạo áp suất đối kháng bên trong như là sản phẩm nước giải khát
có ga (khí CO2)

18


-

Loại hộp này thường dùng vật liệu nhôm, do nhôm có những đặc tính q thích hợp như
khó ăn mịn, độ dẻo cao, và có thể tạo màng cực mỏng (độ dày đến 9 µm). Tạo phơi là một
khối nhơm để đúc sẵn, sau đó cán nóng để tạo thân và đáy hộp

-

Lon 2 phần bằng vật liệu thép có chiều cao rất thấp vì thép khơng có tính mềm dẻo, không
thể kéo vuốt đến chiều cao như lon nhôm

19


* Quy trình chế tạo lon 2 phần:

20


Cuộn nhôm lá

Duỗi, trải thẳng

Bôi trơn để giảm ma sát

Cắt thành hình trịn nắp

Cắt thành hình trịn

Dập tạo hình thân trụ sơ bộ

Tạo khóa nắp

Dập tạo hình nắp, tạo móc nắp

Mang vuốt tạo thân trụ có chiều cao yêu cầu và tạo dạng đáy lon
Gán khóa vào tâm nắp

Cắt phần thừa ở miệng lon

Rửa sạch chất bôi trơn

Rửa sạch chất bơi trơn
Sấy khơ nắp
Sấy thân lon

In mặt ngồi than lon

Phủ vecni bảo vệ lon, nắp

Sấy khô lớp vecni
21

Lon thành phẩm

Nắp thành phẩm


* Tạo hình lon nhơm 2 phần :

Nhơm tấm được cắt thành phơi trịn

Dập tạo hình thân và đáy

Dập lại để giảm kích thước đáy

Vuốt mỏng thân lon

22


* Tạo hình lon thép 2 phần :

Thép tấm được cắt thành phơi trịn

Dập tạo hình thân và đáy

Loe miệng

23


* Một số thân lon thép 2 phần :

A

Dạng A, B: Thường dùng đựng đồ ăn

B

C

D

Dạng C, D: Thường dùng đựng đồ uống

24

2.1.3. Cấu tạo mí ghép đơi:
- Mí ghép đơi là một mí kín được tạo bằng cách nối kết thân hộp và nắp hộp qua 2 giai đoạn
cuộn ép.

- Gđ đầu: cuộn móc nắp với móc thân lại với nhau và gập chúng thành dạng kẹp giấy (có 7 lớp
tại mí bên) đồng thời ép lớp hợp chất đệm sát với mép của móc thân. Trong suốt giai đoạn
này chu vi của móc nắp giảm làm gia tăng lượng kim loại dẫn đến nhăn mí.

25