QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN CHƯƠNG MỸ, HÀ NỘI THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

ĐỖ MẠNH THU HỒNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN CHƯƠNG MỸ, HÀ NỘI
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI, 2021


VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

ĐỖ MẠNH THU HỒNG

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO VIÊN
TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN CHƯƠNG MỸ, HÀ NỘI
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC

Ngành: Quản lý giáo dục
Mã số: 8.14.01.14

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS. TS.NGUYỄN THỊ MAI LAN

HÀ NỘI, 2021

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn này là kết quả nghiên cứu của cá nhân
tôi. Các số liệu và tài liệu được trích dẫn trong luận văn là trung thực. Kết
quả nghiên cứu này không trùng với bất cứ cơng trình nào đã được cơng bố
trước đó.
Tơi chịu trách nhiệm với lời cam đoan của mình.

Hà Nội, tháng 9 năm 2021
Tác giả luận văn

Đỗ Mạnh Thu Hồng


LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành đến các Lãnh đạo, các phòng ban của
Học viện Khoa học xã hội đã giúp tơi trong q trình học tập và hồn thành luận án
này.
Tơi xin cám ơn sâu sắc PGS.TS. Nguyễn Thị Mai Lan đã tận tình chỉ bảo và
hướng dẫn tơi trong q hồn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn đơn vị công tác và các trường trung học cơ sở huyện
Chương Mỹ, Hà Nội đã giúp tơi trong q trình học tập và hồn thành luận văn này.
Tơi xin chân thành cám ơn gia đình và bạn bè đã giúp tơi trong q trình học
tập và hồn thành luận văn này.

Hà Nội, tháng 9 năm 2021
Tác giả luận văn

Đỗ Mạnh Thu Hồng

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
GIÁO VIÊN TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC... 11
1.1.Những khái niệm cơ bản của nghiên cứu ................................................... 11
1.2. Vị trí, vai trò, nhiệm vụ và quyền hạn của giáo viên trung học cơ sở
và yêu cầu về năng lực của giáo viên trung học cơ sở ..................................... 16
1.3. Hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực ... 21
1.4.Nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở theo
tiếp cận năng lực ............................................................................................... 24
1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên
trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực ............................................................. 29
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO
VIÊN TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN CHƯƠNG MỸ, HÀ NỘI
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC ............................................................................. 33
2.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu và quá trình tổ chức khảo sát thực trạng ... 33
2.2. Thực trạng hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở huyện
Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực.................................... 39
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở
huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực ......................... 46
2.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo
viên THCS huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực.......... 58
2.5. Đánh giá chung về thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên
THCS huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực ............. 59
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG GIÁO
VIÊN TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ HUYỆN CHƯƠNG MỸ, HÀ NỘI
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC ............................................................................. 64
3.1. Nguyên tắc đề xuất biện pháp ................................................................... 64

3.2. Một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học cơ
sở huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực .................... 65
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp. ............................................................... 75
3.4. Khảo nghiệm mức độ cấp thiết và khả thi của các biện pháp quản lý
hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS huyện Chương Mỹ, Hà Nội theo
tiếp cận năng lực ............................................................................................... 75
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ......................................................................... 80
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 84
PHỤ LỤC ................................................................................................................... 1


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
TỪ VIẾT TẮT

TỪ ĐẦY ĐỦ

CBQL

Cán bộ quản lý

ĐTB

Điểm trung bình

GD&ĐT

Giáo dục và Đào tạo

GV

Giáo viên

THCS

Trung học cơ sở

UBND

Ủy ban nhân dân


DANH MỤC CÁC BẢNG SỐ LIỆU
Bảng 2.1. Quy mô học sinh trung học cơ sở huyện Chương Mỹ, Hà Nội ................ 33
Bảng 2.2. Quy mô đội ngũ giáo viên trung học cơ sở huyện Chương Mỹ, Hà Nội ....... 34
Bảng 2.3. Đặc điểm mẫu khách thể khảo sát thực trạng ........................................... 35
Bảng 2.4. Mức độ thực hiện mục tiêu hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học
cơ sở huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực ............... 39
Bảng 2.5. Mức độ thực hiện nội dung, chương trình hoạt động bồi dưỡng giáo
viên THCS huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực...... 41
Bảng 2.6. Mức độ thực hiện hình thức bồi dưỡng giáo viên THCS huyện
Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực.................................... 42
Bảng 2.7. Mức độ thực hiện phương pháp bồi dưỡng giáo viên THCS huyện
Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực.................................... 44
Bảng 2.8: Đánh gái chung thực trạng hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS
huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực ......................... 45
Bảng 2.9. Mức độ thực hiện quản lý mục tiêu bồi dưỡng giáo viên THCS huyện
Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực.................................... 46
Bảng 2.10. Mức độ thực hiện quản lý nội dung, chương trình bồi dưỡng giáo
viên THCS huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực...... 48

Bảng 2.11. Mức độ thực hiện quản lý phương pháp bồi dưỡng giáo viên THCS
huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực ......................... 50
Bảng 2.12. Mức độ thực hiện quản lý hình thức bồi dưỡng giáo viên THCS
huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực ......................... 52
Bảng 2.13. Mức độ thực hiện quản lý cơ sở vật chất, kĩ thuật phục vụ bồi dưỡng
giáo viên THCS huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực .... 54
Bảng 2.14. Mức độ thực hiện kiểm tra, đánh giá hoạt động bồi dưỡng giáo viên
THCS huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực ............. 56
Bảng 2.15. Đánh giá chung thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên
THCS huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội theo tiếp cận năng lực ............. 57


Bảng 2.16. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến quản lý hoạt động bồi dưỡng
cho giáo viên THCS theo tiếp cận năng lực ..................................................... 58
Bảng 3.1.Khảo nghiệm mức độ cần thiết của các biện pháp quản lý hoạt động bồi
dưỡng giáo viên THCS huyện Chương Mỹ, Hà Nội theo tiếp cận năng lực ....... 77
Bảng 3.2. Khảo nghiệm mức độ khả thi của các biện pháp quản lý hoạt động bồi
dưỡng giáo viên THCS huyện Chương Mỹ, Hà Nội theo tiếp cận năng lực ... 78


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Giáo viên có vai trò quan trọng đặc biệt trong mỗi nhà trường. Bởi lẽ, giáo
viên chính là người quyết định năng lực của học sinh, giúp học sinh phát triển nhân
cách toàn diện, phù hợp với yêu cầu của xã hội, do đó giáo viên chính là người
quyết định chất lượng giáo dục của nhà trường. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay,
khi mà giáo dục phổ thông Việt Nam đang chuyển mạnh từ quá trình giáo dục chủ
yếu trang bị kiến thức sang giáo dục theo tiếp cận năng lực, chú trọng nhiều tới việc
hình thành cho học sinh những năng lực cần thiết cho việc học suốt đời, gắn với
cuộc sống hàng ngày, trong đó chú trọng các năng lực chung và năng lực đặc thù thì

địi hỏi giáo viên phải có các năng lực về trình độ chun mơn, nghiệp vụ. Do vậy,
người giáo viên trung học cơ sở ngoài nhiệm vụ thực hiện tổ chức các hoạt động
dạy học, giáo dục theo kế hoạch giáo dục của nhà trường và kế hoạch giáo dục của
tổ chuyên môn; quản lý học sinh trong các hoạt động giáo dục do nhà trường tổ
chức; tham gia các hoạt động chuyên môn; chịu trách nhiệm về chất lượng, hiệu quả
giáo dục. Trau dồi đạo đức, nêu cao tinh thần trách nhiệm, giữ gìn phẩm chất, danh
dự, uy tín của nhà giáo; gương mẫu trước học sinh; thương yêu, đối xử công bằng
và tôn trọng nhân cách của học sinh; bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của học
sinh; đồn kết, giúp đỡ đồng nghiệp. Học tập, rèn luyện để nâng cao sức khỏe, trình
độ chính trị, chun mơn, nghiệp vụ, đổi mới phương pháp dạy học, giáo dục thì
giáo viên cịn có nhiệm vụ quan trọng nữa là tham gia tập huấn, bồi dưỡng chuyên
môn, nghiệp vụ để đáp ứng chuẩn giáo viên trung học cơ sở, thực hiện tốt nhất
nhiệm vụ của mình tại trường trung học cơ sở.
Bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở là một trong những bước quan trọng để
thực hiện đổi mới căn bản giáo dục, giúp giáo viên hoàn thiện kiến thức, nắm
bắt được những vấn đề đang xảy ra trong các hoạt động dạy học hàng ngày, biết áp
dụng các phương pháp dạy học mới, đáp ứng yêu cầu chương trình giáo dục, đạt
chuẩn năng lực nghề và đạo đức nhà giáo. Do vậy, hoạt động bồi dưỡng giáo viên
trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực đã được chú trọng thực hiện, các hoạt động
bồi dưỡng này ngày càng thể hiện được tính thực tiễn và tính hiệu quả song vẫn còn

1


có những hạn chế và bất cập. Cụ thể như một số ít đơn vị cịn tổ chức hoạt động bồi
dưỡng mang tính hình thức, coi hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở là
việc làm thường xuyên phải có, khâu tổ chức, địa điểm bồi dưỡng thiếu chu đáo, ít
tạo điều kiện cho giáo viên tham gia bồi dưỡng dành toàn thời gian và sức lực để
học tập bồi dưỡng hiệu quả. Do vậy, để hoạt động này đạt hiệu quả mong muốn, đòi
hỏi các chủ thể quản lý cần phải chú trọng tới việc quản lý hoạt động bồi dưỡng này

từ khâu quản lý mục tiêu, nội dung, hình thức, phương pháp, điều kiện cơ sở vật
chất và kiểm tra đánh giá hoạt động bồi dưỡng theo tiếp cận năng lực. Với những lí
do quan trọng nêu trên, chúng tôi lựa chọn đề tài “Quản lý hoạt động bồi dưỡng
giáo viên trung học cơ sở huyện Chương Mỹ, Hà Nội theo tiếp cận năng lực” làm
đề tài nghiên cứu của luận văn. Việc nghiên cứu quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo
viên các trường THCS huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội là một vấn đề thực
tiễn cấp thiết trong giai đoạn hiện nay.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
2.1.Các nghiên cứu về hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo tiếp cận năng lực
Bồi dưỡng giáo viên được xem là nhiệm vụ vô cùng quan trọng của ngành
giáo dục nói chung và các nhà trường nói riêng. Do vậy, các nghiên cứu về vấn đề
này đã được chú trọng thực hiện bởi các nhà nghiên cứu trên thế giới cũng như Việt
Nam. Có thể nêu dẫn cụ thể các nghiên cứu về vấn đề này như sau:
Tác giả Belyaeva E.N. (2014) trong nghiên cứu “Sự hình thành năng lực
nghề nghiệp của GV trong bồi dưỡng nâng cao trình độ”, đã trình bầy sâu về những
vấn đề như liên quan trực tiếp tới sự hình thành năng lực của người giáo viên.
Trong đó người giáo viên rất cần phải có như: năng lực được đào tạo, năng lực nghề
nghiệp, năng lực xã hội, năng lực nền tảng của nhân cách. Các năng lực nghề
nghiệp của giáo viên cũng được xác định dựa trên kinh nghiệm về việc xác định các
năng lực nghề nghiệp giáo viên của Mỹ, Nga và Châu Âu [49].
Michel Dvelay (2006), người Pháp, với cơng trình “Một số vấn đề về đào tạo
giáo viên”, đã trình bầy về vai trị và tầm quan trọng của bồi dưỡng giáo viên.
Trong đó nhấn mạnh, bồi dưỡng giáo viên có vai trị đặc biệt quan trọng, bồi dưỡng
hiệu quả sẽ giúp giáo viên thực hiện chất lượng hơn nhiệm vụ của mình tại nhà

2


trường. Việc bồi dưỡng giáo viên cũng cần phải được chú trọng tới hoạt động khảo
sát nhu cầu cần được bồi dưỡng từ chính giáo viên [35].

Các nhà khoa học Việt Nam cũng đã công bố các kết quả nghiên cứu liên
quan tới vấn đề này, có thể kể tới một số nghiên cứu cụ thể sau:
Tác giả Đinh Quang Báo (2021), với bài báo khoa học có tựa đề “Đổi mới
mơ hình đào tạo giáo viên” đã khăng định, cần phải đổi mới mơ hình đào tạo giáo
viên theo hướng hình thành nhà giáo với tích hợp 3 phẩm chất: Nhà giáo dục, nhà
văn hóa, nhà khoa học. Để đạt được mục tiêu đó, nội dung đào tạo phải gồm 3 lĩnh
vực: tri thức đại cương, tri thức chuyên mơn, tri thức sư phạm với phương thức đào
tạo tích hợp các lĩnh vực nội dung, các hoạt động đào tạo và tích hợp lý thuyết với
thực hành nghề nghiệp trong nhà trường phổ thông bằng tổ chức trải nghiệm thực
tiễn [1].
Tác giả Trần Khánh Đức trong bài viết: “Cải cách sư phạm và đổi mới mơ
hình đào tạo giáo viên trung học phổ thơng”, đã trình bầy rõ quan điểm về những
yêu cầu mới của xã hội và nền giáo dục hiện đại đối với đội ngũ giáo viên, mơ hình
tổng thể nhân cách mà người giáo viên cần có. Trong nội dung của bài viết tác giả
cũng đã đề xuất những nội dung liên quan tới việc chuyển đổi mơ hình đào tạo, bồi
dưỡng giáo viên ở các trường đại học Sư phạm [13].
Các tác giả Bùi Minh Đức, Đào Thị Việt Anh, Hoàng Thị Kim Huyền
(2012), trong bài viết: “Đổi mới mơ hình đào tạo giáo viên trong các trường đại học
sư phạm theo hướng tiếp cận năng lực”. Trong bài viết này, các tác giả đã đề xuất
mơ hình đào tạo giáo viên ở các nước có nền giáo dục tiên tiến và cho rằng, cùng
với việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thơng theo hướng tiếp cận năng lực, các
chương trình đào tạo và bồi dưỡng giáo viên cần phải được cải tiến, điều chỉnh,
thậm chí đổi mới tồn bộ theo chủ trương hình thành và phát triển các năng lực
nghề nghiệp cho giáo viên [12].
Tác giả Lê Trần Lâm (1992), với cơng trình “Đào tạo và bồi dưỡng giáo
viên”, đã trình bầy những vấn đề lí luận và thực tiễn về đào tạo bồi dưỡng giáo viên.
Trong đó khẳng định rõ vai trị đặc biệt quan trọng của hoạt động đào tạo, bồi
dưỡng giáo viên đối với sự phát triển giáo dục nói chung cũng như đối với chất

3

lượng giáo dục tại nhà trường. Việc đào tạo, bồi dưỡng giáo viên phải được chú
trọng và đổi mới liên tục để đáp ứng nhu cầu của giáo viên về mục tiêu, nội dung,
hình thức và phương pháp bồi dưỡng [31].
Các tác giả Trịnh Thúy Giang, Mai Quốc Khánh (2019), trong bài viết “Đào
tạo năng lực dạy học cho sinh viên đại học sư phạm theo tiếp cận năng lực thực hiện
đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thơng”, đã nghiên cứu các vấn đề lí luận về
năng lực, năng lực dạy học và căn cứ xác định năng lực dạy học cần hình thành cho
sinh viên đại học sư phạm như các nhiệm vụ dạy học của giáo viên ở trường phổ
thơng, chương trình giáo dục phổ thông mới, chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ
thông, thực trạng năng lực đội ngũ giáo viên phổ thông hiện nay trước yêu cầu đổi
mới giáo dục, nhóm tác giả xác định hệ thống các năng lực dạy học cần hình thành
cho sinh viên đại học sư phạm. Mỗi năng lực thành phần là những công việc, nhiệm
vụ dạy học cụ thể mà sinh viên phải thực hiện được, coi đó như chuẩn đầu ra mà
sinh viên phải đạt được [15].
Tác giả Trần Đăng Khởi (2017), trong bài báo khoa học có tựa đề “Xây dựng
hệ thống tiêu chí đánh giá năng lực dạy học và phát triển chương trình bồi dưỡng
giáo viên vùng Trung Du miền núi phía Bắc” đã cho rằng: Những năm gần đây,
công tác đào tạo và bồi dưỡng giáo viên theo tiếp cận năng lực là một khái niệm
được sử dụng rất phổ biến trong các theo tiếp cận năng lực được các cơ sở đào tạo,
bồi dưỡng giáo viên đặc biệt chú trọng. Việc xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá và
phát triển chương trình bồi dưỡng giáo viên nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả
của công tác bồi dưỡng giáo viên theo tiếp cận năng lực là việc làm cần thiết [28].
Tác giả Trần Đăng Khởi (2019), đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ quản lý
giáo dục “Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở theo tiếp cận
năng lực". Trong nghiên cứu này, tác giả đã tổng quan các cơng trình nghiên cứu
trong và ngồi nước về hoạt động bồi dưỡng GV và quản lý hoạt động bồi dưỡng
giáo viên THCS theo các cách tiếp cận khác nhau trong đó có tiếp cận năng lực;
Khái quát hóa và hệ thống hóa các kết quả nghiên cứu về năng lực, làm rõ bản chất

của năng lực được đào tạo và năng lực nghề nghiệp. Phát triển năng lực của GV
THCS là kết quả của quá trình học tập suốt đời, bồi dưỡng và tự bồi dưỡng theo các

4


mục tiêu đặt ra nhằm nâng cao năng lực của người GV từ năng lực được đào tạo
thành năng lực nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu của nghề nghiệp và nhu cầu cá nhân
giáo viên. Đề xuất quy trình quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS theo tiếp
cận năng lực nhằm nâng cao năng lực nghề nghiệp của giáo viên THCS đáp ứng
những yêu cầu của sự nghiệp đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục nước ta hiện
nay. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS và đưa ra
một số khuyến nghị đối với một số chủ thể quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên
THCS như: Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo và các trường trung
học cơ sở [29].
Trong bài viết “Cải cách đào tạo bồi dưỡng giáo viên theo định hướng
chuẩn và năng lực nghề nghiệp” của tác giả Vũ Quốc Chung và Nguyễn Văn
Cường, đã chỉ ra có hai mơ hình cơ bản trong bồi dưỡng giáo viên: 1) chương trình
bồi dưỡng theo khả năng cung cấp của cơ quan bồi dưỡng; 2) chương trình bồi
dưỡng định hướng nhu cầu người học. Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tạo ra những
cơ sở cho việc đổi mới công tác bồi dưỡng giáo viên. Việc đánh giá giáo viên theo
chuẩn sẽ cung cấp thông tin về những điểm mạnh và điểm yếu của giáo viên. Từ đó,
giúp cho giáo viên và cơ quan quản lý định hướng trước được nhu cầu bồi dưỡng
theo cá nhân. Điều đó hỗ trợ cho việc tăng cường sử dụng mơ hình bồi dưỡng giáo
viên theo định hướng nhu cầu người học, góp phần tăng cường hiệu quả và tính
thiết thực của cơng tác bồi dưỡng giáo viên [7].
2.2.Các nghiên cứu về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên theo tiếp cận năng lực
Với chủ đề quản lý bồi dưỡng giáo viên theo tiếp cận năng lực, đã có một số
luận án và luận văn thạc sĩ chuyên ngành Quản lý giáo dục đã thực hiện và bảo vệ
thành công. Cụ thể như:

Luận án của tác giả Trần Đăng Khởi (2019), “Quản lý hoạt động bồi dưỡng
giáo viên trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực”. Tác giả đã tổng quan các cơng
trình nghiên cứu trong và ngoài nước về hoạt động bồi dưỡng GV và quản lý hoạt
động bồi dưỡng giáo viên THCS theo các cách tiếp cận khác nhau trong đó có tiếp
cận năng lực; Khái quát hóa và hệ thống hóa các kết quả nghiên cứu về năng lực,
làm rõ bản chất của năng lực được đào tạo và năng lực nghề nghiệp. Phát triển năng

5


lực của giáo viên THCS là kết quả của quá trình học tập suốt đời, bồi dưỡng và tự
bồi dưỡng theo các mục tiêu đặt ra nhằm nâng cao năng lực của người GV từ năng
lực được đào tạo thành năng lực nghề nghiệp đáp ứng yêu cầu của nghề nghiệp và
nhu cầu cá nhân giáo viên. Đề xuất quy trình quản lý hoạt động bồi dưỡng GV
THCS theo tiếp cận năng lực nhằm nâng cao năng lực nghề nghiệp của giáo viên
THCS đáp ứng những yêu cầu của sự nghiệp đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục
nước ta hiện nay. Tác giả đã thực hiện điều tra khảo sát để đánh giá thực trạng nhận
thức của GV và CBQL về công tác đánh giá năng lực của nhà trường và tồn bộ
cơng tác quản lý tất cả các hoạt động bồi dưỡng GV trong các trường THCS trong
mẫu khảo sát từ các tỉnh vùng ven Hà Nội. Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động
bồi dưỡng giáo viên THCS. Tác giả đã đề xuất được 7 biện pháp quản lý nâng cao
chất lượng và hiệu quả công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS [29].
Luận văn của tác giả Nguyễn Thị Oanh (2018), Quản lý hoạt động bồi dưỡng
chuyên môn cho giáo viên cốt cán trung học cơ sở, thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng
Ninh theo tiếp cận năng lực. Tác giả đã tiến hành nghiên cứu lý luận và thực tiễn và
từ đó đề ra 6 biện pháp để phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán THCS thị xã Đông
Triều tỉnh Quảng Ninh theo tiếp cận chuẩn nghề nghiệp giáo viên. Các biện pháp
phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán được thiết kế nhằm tác động vào các chủ thể và
các khâu của quản lý từ nhận thức, quy hoạch, xây dựng tiêu chí, đào tạo, bồi
dưỡng, chế độ, chính sách; các biện pháp sẽ tác động vào tất cả các thành tố của quá

trình phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán cả về số lượng và chất lượng. Từ đó, tạo
nên tác động tổng hợp và đồng bộ đến công tác quản lý nhằm phát triển đội ngũ
giáo viên cốt cán. Nếu được áp dụng một cách đồng bộ, các biện pháp này sẽ góp
phần nâng cao hiệu quả trong quản lý giáo dục đặc biệt là sự tác động đến quá trình
phát triển đội ngũ giáo viên cốt cán, cũng chính là nhân tố giúp ngành giáo dục của
thị xã làm tốt công tác phát triển đội ngũ để nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục
trong các trường THCS [37].
Luận văn thạc sĩ của tác giả Phạm Hồng Sơn (2018), về đề tài “Quản lý bồi
dưỡng giáo viên trường trung học cơ sở Tề Lỗ, huyện Yên Lạc, tỉnh Vĩnh Phúc theo
tiếp cận năng lực nghề nghiệp”. Luận văn đã nghiên cứu lý luận và thực trạng về

6


quản lý bồi dưỡng giáo viên THCS theo tiếp cận năng lực nghề nghiệp. Thông qua
luận chứng và luận cứ trình bày ở hai chương trên, chương 3 tác giả đưa ra 4 biện
pháp sau: 1) Quản lý nội dung bồi dưỡng giáo viên theo tiếp cận năng lực nghề
nghiệp. 2) Quản lý hình thức, phương pháp bồi dưỡng giáo viên. 3) Xây dựng các
nguồn lực phục vụ bồi dưỡng. 4) Định kỳ đánh giá kết quả bồi dưỡng giáo viên. Kết
quả nghiên cứu trên có thể áp dụng trong việc quản lý bồi dưỡng giáo viên ở các
trường THCS theo tiếp cận năng lực nghề nghiệp [38].
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo
viên THCS huyện Chương Mỹ, Hà Nội theo tiếp cận năng lực, đề xuất một số biện
pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS huyện Chương Mỹ, Hà Nội theo
tiếp cận năng lực góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên THCS đáp ứng
mục tiêu đổi mới giáo dục hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Xác định cơ sở lí luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS

theo tiếp cận năng lực;
- Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS
huyện Chương Mỹ, Hà Nội theo tiếp cận năng lực;
- Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS
huyện Chương Mỹ, Hà Nội theo tiếp cận năng lực góp phần nâng cao chất lượng đội
ngũ giáo viên THCS đáp ứng mục tiêu đổi mới giáo dục hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS theo tiếp cận năng lực.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Giới hạn về phạm vi nội dung nghiên cứu:
Có rất nhiều cách tiếp cận để xác định các nội dung quản lý hoạt động bồi
dưỡng giáo viên THCS theo tiếp cận năng lực. Tuy nhiên, nghiên cứu này xác định
tiếp cận chính để xác định các nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên

7


THCS theo tiếp cận năng lực là tiếp cận phối hợp giữa tiếp cận quá trình và tiếp cận
năng lực.
Trong nghiên cứu này giới hạn nội dung bồi dưỡng giáo viên THCS theo tiếp
cận năng lực gồm: Bồi dưỡng năng lực phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; Bồi
dưỡng năng lực xã hội (ứng xử với cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh, phụ huynh,…) và
tham gia các hoạt động xã hội; Bồi dưỡng năng lực phát triển chuyên môn nghề nghiệp
(năng lực dạy học; năng lực giáo dục; năng lực tự học, tự phát triển).
- Giới hạn về khách thể và địa bàn nghiên cứu:
+Về địa bạn nghiên cứu: Nghiên cứu này giới hạn sẽ nghiên cứu thực tiễn tại 3
trường trung học cơ sở công lập huyện Chương Mỹ, Hà Nội. Cụ thể gồm: Trường trung
học cơ sở Ngọc Hòa, Trường trung học cơ sở Lam Điền, Trường trung học cơ sở Thụy
Hương.

+Về khách thể khảo sát thực tiễn:
Tổng số khách thể khảo sát thực tiễn là 100 cán bộ quản lý giáo dục và giáo
viên của 3 trường THCS công lập huyện Chương Mỹ, Hà Nội. Cụ thể như sau: Cán
bộ quản lý giáo dục: 6 người; Giáo viên 94 người.
Trong số 100 khách thể khảo sát bằng bảng hỏi, nghiên cứu đã lựa chọn ra
20 người để tiến hành phỏng vấn sâu.
- Giới hạn về chủ thể quản lý: Có nhiều chủ thể tham gia vào quản lý hoạt
động bồi dưỡng giáo viên THCS huyện Chương Mỹ, Hà Nội theo tiếp cận năng lực.
Trong nghiên cứu này xác định hiệu trưởng sẽ là chủ thể chính, các chủ thể khác là
chủ thể phối hợp.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
- Tiếp cận chức năng quản lý: Luận văn sử dụng tiếp cận chức năng quản lý
trong nghiên cứu quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên các trường THCS chính là
việc thực hiện nghiên cứu để chỉ ra các biện pháp lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo,
kiểm tra đánh giá việc thực hiện hoạt động này trong thực tiễn.
- Tiếp cận quá trình: Tiếp cận quá trình trong nghiên cứu quản lý hoạt động
bồi dưỡng giáo viên THCS chính là việc xem xét các thành tố của quá trình bồi

8


dưỡng hoạt động này và mối quan hệ giữa các thành tố cuả hoạt động này nhằm có
những biện pháp quản lý phù hợp tới các thành tố để hoạt động bồi dưỡng đạt hiệu
quả theo mục tiêu đề ra.
- Tiếp cận năng lực: Tiếp cận năng lực yêu cầu quá trình bồi dưỡng cần phải
hình thành cho người giáo viên THCS những năng lực nhất định, nghĩa là giáo viên
THCS phải có được năng lực thực hiện các nhiệm vụ của giáo viên đáp ứng được
chuẩn nghề nghiệp.
5.2. Phương pháp nghiên cứu

Để giải quyết được mục đích và nhiệm vụ của đề tài luận văn đặt ra, nghiên
cứu sẽ sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau đây:
- Phương pháp nghiên cứu văn bản, tài liệu:
+ Mục đích của phương pháp:
Phương pháp này được sử dụng nhằm mục đích tổng quan các nghiên cứu trên
thế giới và ở Việt Nam về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS theo tiếp
cận năng lực. Trên cơ sở tổng quan các cơng trình nghiên cứu trong và ngồi nước
xác định phương pháp tiếp cận, cơ sở lý luận để xây dựng khung lý thuyết của đề
tài. Đây là cơ sở quan trọng để xây dựng bộ công cụ nghiên cứu thực tiễn của đề tài.
+ Nội dung của phương pháp:
Nghiên cứu các văn bản pháp quy của Đảng và Nhà nước, của cơ quan quản
lý giáo dục (Bộ GD&ĐT, Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT huyện Chương Mỹ, Hà
Nội). Nghiên cứu các cơng trình khoa học trong và ngồi nước liên quan đến đề tài
luận văn. Nghiên cứu các số liệu thứ cấp qua (báo cáo của cơ quan quản lý giáo dục,
các trường THCS huyện Chương Mỹ, Hà Nội).
+ Cách thực hiện phương pháp:
Thu thập tài liệu trong và ngoài nước liên quan tới đề tài luận văn; Dịch các
tài liệu nước ngồi ra tiếng Việt; Phân tích, đánh giá tổng quan các tài liệu.
Từ phân tích các tài liệu xác định cách tiếp cận nghiên cứu cho luận văn, các khái
niệm công cụ của luận văn, nội dung lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên
THCS theo tiếp cận năng lực cũng như các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động này,
xác định các chỉ báo để xây dựng bộ công cụ nghiên cứu của luận văn.

9


- Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi;
- Phương pháp phỏng vấn sâu;
- Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học.
Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn sẽ được trình bày cụ thể ở chương 2

và chương 3 của luận văn.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Đề tài đã hệ thống hóa và làm sáng tỏ những lý luận cơ bản về quản lý hoạt động
bồi dưỡng giáo viên THCS theo tiếp cận năng lực, qua đó bổ sung một số lý luận về
vấn đề này vào khoa học quản lý giáo dục. Đồng thời, kết quả nghiên cứu này có thể làm
tài liệu tham khảo phục vụ cho việc nghiên cứu, giảng dạy những vấn đề có liên quan
đến đề tài.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn đã chỉ ra thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS
huyện Chương Mỹ, Hà Nội theo tiếp cận năng lực. Trên cơ sở đó, đánh giá thành
cơng, hạn chế và ngun nhân của những hạn chế trong quản lý hoạt động này, đề
xuất được các biện pháp khả thi nhằm nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động bồi
dưỡng giáo viên THCS huyện Chương Mỹ, Hà Nội theo tiếp cận năng lực. Kết quả
nghiên cứu của luận văn là tài liệu tham khảo cho những nhà quản lý giáo dục
trường THCS trong quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS huyện Chương
Mỹ, Hà Nội theo tiếp cận năng lực.
7. Kết cấu của luận văn.
Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo, phụ lục,
phần nội dung chính của luận văn được trình bày gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS
theo tiếp cận năng lực;
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS huyện
Chương Mỹ, Hà Nội theo tiếp cận năng lực;
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên THCS huyện
Chương Mỹ, Hà Nội theo tiếp cận năng lực.

10

Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG
GIÁO VIÊN TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
THEO TIẾP CẬN NĂNG LỰC
1.1.Những khái niệm cơ bản của nghiên cứu
1.1.1.Khái niệm trường trung học cơ sở và giáo viên trường trung học cơ sở
1.1.1.1. Khái niệm trường trung học cơ sở
Theo Điều lệ trường trung học cơ sở thì: Trường trung học cơ sở là nơi thực
hiện giáo dục trung học cơ sở, được thực hiện trong 04 năm học, từ lớp sáu đến hết
lớp chín. Học sinh vào học lớp sáu phải hồn thành chương trình tiểu học. Tuổi của
học sinh vào học lớp sáu là 11 tuổi và được tính theo năm [4].
Trong nghiên cứu này cũng xác định khái niệm trường trung học cơ sở theo
Điều lệ trường trung học cơ sở nêu trên.
1.1.1.2.Khái niệm giáo viên trường trung học cơ sở
Theo từ điển tiếng Việt, khái niệm giáo viên được nêu như sau: Giáo viên là
người giảng dạy, giáo dục cho học viên, lên kế hoạch, tiến hành các tiết dạy học,
thực hành và phát triển các khóa học nằm trong chương trình giảng dạy của nhà
trường đồng thời cũng là người kiểm tra, ra đề, chấm điểm thi cho học sinh để đánh
giá chất lượng từng học trị.
Thơng tư 32/2020/TT-BGDĐT ban hành điều lệ trường trung học cơ sở,
trường trung học phổ thông và trường phổ thơng có nhiều cấp học thì giáo viên
trung học cơ sở (tổng số tính cả hợp đồng từ 1 năm trở lên) là giáo viên dạy tại các
trường trung học cơ sở và dạy cấp trung học cơ sở tại các trường phổ thơng có
nhiều cấp học [4].
Trong nghiên cứu này cũng xác định khái niệm giáo viên trường trung học
cơ sở theo Điều lệ trường trung học cơ sở nêu trên.
1.1.2.Khái niệm năng lực và năng lực của giáo viên trung học cơ sở
1.1.2.1.Khái niệm năng lực
Theo tác giả Stephen P. thì khái niệm năng lực được hiểu như sau:“Năng lực
là khả năng vận dụng những kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng, thái độ và hứng thú

11


để hành động một cách phù hợp và có hiệu quả trong các tình huống đa dạng của
cuộc sống” [48].
Trong Từ điển tiếng Việt, khái niệm năng lực được trình bầy như sau: “Năng
lực là khả năng thực hiện có trách nhiệm và hiệu quả các hành động, giải quyết các
nhiệm vụ, vấn đề trong những tình huống khác nhau thuộc các lĩnh vực nghề
nghiệp, xã hội hay cá nhân trên cơ sở hiểu biết, kỹ năng, kỹ xảo và kinh nghiệm
cũng như sự sẵn sàng hành động” [45].
Tác giả Phạm Minh Hạc (1998), đưa ra khái niệm năng lực như sau: “Năng
lực là tổ hợp đặc điểm tâm lý một con người /nhân cách. Tổ hợp đặc điểm này vận
hành theo một mục đích, tạo ra kết quả của hoạt động nào đấy. Tổ hợp này tạo điều
kiện tạo thành điều kiện quy định tốc độ, cường độ và chiều sâu của việc tác động
vào đối tượng hoạt động” [18].
Tác giả Trịnh Văn Cường (2009): “Năng lực là tập hợp các tính chất hay
phẩm chất của tâm lý cá nhân đóng vai trị là điều kiện bên trong, tạo thuận lợi cho
việc thực hiện tốt một dạng hoạt động nhất định” [5].
Chương trình giáo dục phổ thơng mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo: “Năng
lực là thuộc tính cá nhân được hình thành, phát triển nhờ tố chất sẵn có và q
trình học tập, rèn luyện cho phép con người huy động tổng hợp các kiến thức, kĩ
năng và các thuộc tính cá nhân khác như hứng thú, niềm tin, ý chí… thực hiện
thành cơng một loại hoạt động nhất định” [Dẫn theo 19].
Từ việc phân tích các khái niệm năng lực nêu trên, trong nghiên cứu này xác
định khái niệm năng lực như sau:
Năng lực là những khả năng thực hiện hành động một cách phù hợp và có
hiệu quả đối với một hoạt động hay nhiệm vụ của con người, được hình thành thơng
qua con đường học tập, rèn luyện, nhằm phục vụ cho mục đích học tập, lao động và
sinh sống.

1.1.2.2.Khái niệm năng lực của giáo viên trung học cơ sở
Giáo viên trung học cơ sở là một nghề, do vậy năng lực của giáo viên trung
học cơ sở phải đảm bảo giúp cho giáo viên thực hiện các nhiệm vụ theo vị trí việc
làm của giáo viên tại trường THCS có hiệu quả , đạt chất lượng cao và có tính sáng
tạo trong hoạt động nghề nghiệp của mình.

12


Theo tác giả Trần Đăng Khởi, khái niệm năng lực của giáo viên trung học cơ
sở được hiểu như sau: “Giáo viên trung học cơ sở cần phải có năng lực thực hiện
hoạt động dạy học và giáo dục có hiệu quả, đạt chất lượng cao và có tính sáng tạo
trong hoạt động nghề nghiệp của mình”[28].
Trong nghiên cứu này, khái niệm năng lực của giáo viên trung học cơ sở
được xác định như sau:
Năng lực của giáo viên trung học cơ sở là những khả năng thực hiện hành
động dạy học và giáo dục một cách phù hợp và có hiệu quả đối với nhiệm vụ của
của người giáo viên tại trường trung học cơ sở, tạo điều kiện cho giáo viên trung
học cơ sở đạt chất lượng cao và sáng tạo trong hoạt động nghề nghiệp của mình .
1.1.3.Khái niệm hoạt động bồi dưỡng, hoạt động bồi dưỡng gáo viên trung học cơ
sở theo tiếp cận năng lực
1.1.3.1.Khái niệm hoạt động bồi dưỡng
Đã có nhiều tác giả đưa ra khái niệm hoạt động bồi dưỡng, cụ thể như sau:
Tác giả Nguyễn Minh Đường cho rằng: “Bồi dưỡng là quá trình cập nhật, bổ
sung những kiến thức và kĩ năng đã lạc hậu hoặc còn thiếu trong một cấp học, bậc
học và thường xuyên được nhận bằng một chứng chỉ” [14].
Tác giả Mạc Văn Trang cho rằng: “Bồi dưỡng là q trình nhằm mục đích
cập nhật hố kiến thức, bổ sung thêm kiến thức cho ngành nghề đã được đào tạo,
nâng cao hiệu quả công tác trong lĩnh vực đó. Bồi dưỡng diễn ra trong khoảng thời
gian dài, có thể từ 01 tháng đến 06 tháng, 01 năm,... có thể bồi dưỡng tập trung hoặc

không tập trung. Kết thúc khố học, học viên được cấp chứng chỉ cơng nhận kết quả
bồi dưỡng”[41].
Trong từ điển Giáo dục khái niệm bồi dưỡng được trình bầy như sau: “Bồi
dưỡng (theo nghĩa rộng): là quá trình giáo dục, đào tạo nhằm hình thành nhân cách
và phẩm chất riêng biệt của nhân cách theo định hướng đã chọn. Bồi dưỡng (theo
nghĩa hẹp), là quá trình trang bị thêm kiến thức, kỹ năng nhằm mục đích nâng cao
và hồn thiện năng lực hoạt động trong các lĩnh vực cụ thể. Ví dụ: Bồi dưỡng kiến
thức, bồi dưỡng lí luận, bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm” [23].

13


Như vậy, từ phân tích các khái niệm nêu trên, trong luận văn này khái niệm
bồi dưỡng được trình bầy như sau:
Bồi dưỡng là q trình nhằm mục đích cập nhật hoá kiến thức, bổ sung thêm
kiến thức cho ngành nghề đã được đào tạo, nâng cao hiệu quả công tác trong lĩnh
vực đó.
1.1.3.2.Khái niệm hoạt động bồi dưỡng gáo viên trung học cơ sở theo tiếp cận
năng lực
Từ việc phân tích các khái niệm hoạt động bồi dưỡng, giáo viên trung học cơ
sở, khái niệm năng lực, nghiên cứu này xác định khái niệm hoạt động bồi dưỡng
giáo viên trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực như sau:
Hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực là quá
trình giúp giáo viên trung học cơ sở cập nhật, bổ sung những kiến thức và kĩ năng
đã lạc hậu hoặc còn thiếu theo yêu cầu nghề nghiệp nhằm giúp giáo viên trung học
cơ sở có khả năng thực hiện hành động dạy học và giáo dục một cách phù hợp và
có hiệu quả, đạt chất lượng cao và sáng tạo trong thực hiện các nhiệm vụ dạy học
và giáo dục tại trường trung học cơ sở.
1.1.4. Khái niệm quản lý, quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở
theo tiếp cận năng lực

1.1.4.1. Khái niệm quản lý
Quản lý là hoạt động quyết định sự tồn tại và phát triển của một tổ chức. Vì
vậy, khái niệm quản lý được nhiều nhà nghiên cứu đưa ra. Có thể nêu dẫn cụ thể
một số khái niệm quản lý của các tác giả H.Koontz, Phan Văn Kha, Nguyễn Lộc,
Bùi Minh Hiền.
Theo H.Koontz đưa ra khái niệm quản lý được xác định như sau: "Quản lý là
một hoạt động thiết yếu, nó đảm bảo phối hợp những nỗ lực hoạt động cá nhân
nhằm đạt được các mục đích của nhóm (tổ chức). Mục tiêu của quản lý là hình
thành một mơi trường mà trong đó con người có thể đạt được các mục đích của
nhóm với thời gian, tiền bạc, vật chất và sự bất mãn cá nhân ít nhất" [Dẫn theo 36].
Tác giả Phan Văn Kha (2007) cho rằng: “Quản lý là một tập hợp các hoạt
động lập kế hoạch, tổ chức lãnh đạo và kiểm tra các quá trình tự nhiên, xã hội, khoa

14


học, kỹ thuật và công nghệ để chúng phát triển hợp quy luật, các nguồn lực (hiện
hữu và tiềm năng) vật chất và tinh thần, hệ thống tổ chức và các thành viên thuộc hệ
thống, các hoạt động để đạt được các mục đích đã định” [27].
Theo tác giả Nguyễn Lộc khái niệm quản lý được xác định như sau: “Khái
niệm quản lý được hiểu theo nghĩa rộng và nghĩa hẹp. Theo nghĩa rộng, nó thể hiện
bản chất của cơng việc mà ta cần phải làm với tư cách là người giữ một chức vụ nào
đó. theo nghĩa hẹp, quản lý chỉ bao hàm công việc cụ thể như tổ chức nhân lực,
đánh giá, phân phối nguồn lực, vận dụng các quy chế” [30].
Nhóm tác giả Bùi Minh Hiền (chủ biên), Vũ Ngọc Hải, Đặng Quốc Bảo
(2017) đưa ra khái niệm quản lý như sau: “Quản lý là sự tác động có tổ chức, có
hướng đích của chủ thể quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đạt mục tiêu đề ra” [24].
Từ các khái niệm trên có thể xác định khái niệm quản lý như sau:
Quản lý là sự tác động có mục đích, có định hướng, có hệ thống của chủ thể
quản lý đến khách thể của nó nhằm đạt được các mục tiêu đề ra của tổ chức.

Phân tích các khái niệm nêu trên cho thấy, khi xem xét khái niệm quản lý cần
chú ý tới một số khía cạnh như: Quản lý bao giờ cũng là một hoạt động có chủ đích,
có mục tiêu rõ ràng. Quản lý gồm có hai bộ phận cấu thành là chủ thể quản lý và đối
tượng bị quản lý, quản lý là sự tác động mang tính chủ quan nhưng luôn phải phù
hợp với quy luật khách quan.
1.1.4.2. Khái niệm quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở
theo tiếp cận năng lực
Từ việc phân tích các khái niệm quản lý, khái niệm hoạt động bồi dưỡng
giáo viên trung học cơ sở theo tiếp cận năng lực, trong nghiên cứu này xác định
khái niệm quản lý, khái niệm quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học cơ
sở theo tiếp cận năng lực như sau:
Quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên trung học cơ sở theo tiếp cận năng
lực là một hệ thống những tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý
thông qua việc chủ thể quản lý sử dụng các công cụ, các chức năng quản lý tác
động tới khách thể quản lý hoạt động bồi dưỡng giáo viên nhằm giúp cho giáo viên

15


trung học cơ sở nâng cao năng lực nghề nghiệp, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục
của trường trung học cơ sở.
1.2. Vị trí, vai trị, nhiệm vụ và quyền hạn của giáo viên trung học cơ sở và yêu
cầu về năng lực của giáo viên trung học cơ sở
1.2.1.Vị trí, vai trị, nhiệm vụ và quyền hạn của giáo viên trung học cơ sở
1.2.1.1. Vị trí, vai trị của giáo viên trung học cơ sở
Trong Nghị quyết của Ban Chấp hành trung ương Đảng lần 2 khóa VIII đã
khẳng định: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và được xã hội
tôn vinh, giáo viên phải có đủ đức, đủ tài”. Do vậy, giáo viên trung học cơ sở có vị
trí và vai trị quan trọng đặc biệt trong nhà trường. Giáo viên chính là người trực
tiếp thực hiện tất cả các hoạt động quan trọng trong nhà trường, từ hoạt động giáo dục

đến hoạt động dạy học. Giáo viên chính là người tạo ra chất lượng và chịu trách nhiệm
về chất lượng giáo dục và dạy học tại nhà trường. Bên cạnh đó, giáo viên còn là cầu nối
để thu hút, phối hợp và cùng tổ chức thực hiện với lực lượng trong và ngoài nhà trường
để các hoạt động giáo dục và dạy học đạt hiệu qủa cao nhất.
1.2.1.2. Nhiệm vụ của giáo viên trung học cơ sở
Trong Điều lệ trường trung học cơ sở, trung học phổ thơng và trường phổ
thơng có nhiều cấp học đã nêu rõ nhiệm vụ và quyền hạn của người giáo viên
trường trung học cơ sở như sau:
- Về nhiệm vụ của giáo viên: Thực hiện nhiệm vụ tổ chức các hoạt động dạy
học, giáo dục theo kế hoạch giáo dục của nhà trường và kế hoạch giáo dục của tổ
chuyên môn; quản lý học sinh trong các hoạt động giáo dục do nhà trường tổ chức;
tham gia các hoạt động chuyên môn; chịu trách nhiệm về chất lượng, hiệu quả giáo
dục; Trau dồi đạo đức, nêu cao tinh thần trách nhiệm, giữ gìn phẩm chất, danh dự,
uy tín của nhà giáo; gương mẫu trước học sinh; thương yêu, đối xử công bằng và
tôn trọng nhân cách của học sinh; bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của học
sinh; đồn kết, giúp đỡ đồng nghiệp; Học tập, rèn luyện để nâng cao sức khỏe, trình
độ chính trị, chun mơn, nghiệp vụ, đổi mới phương pháp dạy học, giáo dục; Tham
gia tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ; Tham gia công tác phổ cập giáo
dục trung học cơ sở ở địa phương; Thực hiện nghĩa vụ công dân, các quy định của

16