CHỦ ĐỀ: “Nguồn lực đất đai trong kinh tế hộ gia đình” doc

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI
KHOA KẾ TOÁN VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
BỘ MÔN KINH TẾ NGÀNH
SẢN XUẤT
Giảng viên hướng dẫn: NGUYỄN THỊ NGỌC
Nhóm thực hiện: Nhóm
Họ và tên Mã SV Họ và tên Mã SV
BÀI THUYẾT TRÌNH NHÓM
CHỦ ĐỀ:
“Nguồn lực đất đai trong kinh tế hộ gia đình”
NỘI DUNG TRÌNH BÀY
PHẦN I: MỞ ĐẦU
PHẦN II: NỘI DUNG
PHẦN III: KẾT LUẬN
PHẦN I: MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết.
-
Đất đai là tài nguyên do thiên nhiên ban tặng vô cùng quý giá, là
tài nguyên có thể tái tạo được.
-
Đất đai là nguồn lực cơ bản nhất dùng để sản xuất ra của cải vật
chất trong các ngành sản xuất, có vai trò quan trọng đối với mọi
hoạt động sống, lao động sản xuất nhất là ngành nông nghiệp.
-
Đất đai có vai trò khác nhau trong từng ngành sản xuất: Đối với
các ngành công nghiệp-xây dựng , đất đai là nền móng, địa điểm
xây dựng cơ sở hạ tầng, làm cơ sở để tiến hành thao tác; Đối với
các ngành nông-lâm- ngư nghiệp đất đai là yếu tố tích cực của quá
trình sản xuất, là điều kiện vật chất - cơ sở không gian, là yếu tố cơ
bản của quá trình sản xuất nông nghiệp.
PHẦN I: MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết.
-
Nền kinh tế Việt Nam đang dần phát triển theo hướng công
nghiệp hóa – hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn và hội nhập
kinh tế thế giới thì cơ cấu kinh tế thay đổi nên cơ cấu sử dụng
đất đai cũng thay đổi để phù hợp.
-
Để quản lý, khai thác, sử dụng đất đai một cách hiệu, hợp lý
thì việc nghiên cứu về yếu tố này là rất cần thiết và có ý
nghĩa.
-
Nhận thức được vai trò và thực trạng của đất đai nhóm
chúng em xin được trình bày về: “ nguồn lực đất đai nói
chung và đất đai trong kinh tế hộ gia đình nói riêng”.
PHẦN I: MỞ ĐẦU
2. Mục tiêu.
-
Hiểu được đất đai là gì? Và những vấn đề liên quan đến
đất đai, yếu tố ảnh hưởng đến đất đai.
-
Phải hiểu được vai trò của đất đai đối với các ngành
kinh tế nhất là ngành nông nghiệp nói chung và trong
kinh tế hộ gia đình nói riêng.
-
Biết được thực trạng sử dụng đất đai hiện nay như thế
nào? Để từ đó đề ra các biện pháp, phương hướng sử
dụng đất đai sao cho hợp lý, có hiệu quả và bền vững.
PHẦN I: MỞ ĐẦU
3. Phương pháp nghiên cứu.
-

Phương pháp thu thập tài liệu: Thu thật tài liệu thứ
cấp trên internet, các sách giáo trình liên quan: giáo
trình Kinh tế ngành sản xuất – NXB Tài chính.
-
Phương pháp phân tích số liệu.
-
Phương pháp thống kê.
PHẦN II: NỘI DUNG
1. KHÁI NIỆM ĐẤT ĐAI
2. ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐẤT ĐAI
3. CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẤT ĐAI VÀ
NGUYÊN TẮC SỬ DỤNG ĐẤT ĐAI
4. VAI TRÒ CỦA ĐẤT ĐAI
5. THỰC TRẠNG SỬ DỤNG ĐẤT ĐAI
6. PHƯƠNG HƯỚNG, PHƯƠNG PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ
DỤNG ĐẤT ĐAI
1. KHÁI NIỆM ĐẤT ĐAI
Theo luật đất đai của nước Cộng hòa Xã hội Chủ
nghĩa Việt Nam:
“Đất đai là tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá,
là tư liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần quan trọng
hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bố
các khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn
hóa, xã hội, an ninh và quốc phòng”
2. ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐẤT ĐAI
Đất đai có những đặc điểm chung cơ bản sau:
-
Đất đai là tư liệu sản xuất chủ yếu, đặc biệt và
không thể thay thế được.
-

Đất đai có vị trí cố định: Đất đai không thể di
chuyển từ nơi này sang nơi khác.
-
Diện tích đất đai có hạn: diện tích đất đai có hạn vì
bị giới hạn bởi diện tích của bề mặt trái đất có hạn.
-
Đất đai xuất hiện và tồn tại ngoài ý muốn chủ quan
của con người
2. ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐẤT ĐAI
Đất đai có những đặc điểm chung cơ bản sau:
-
Đất đai thuộc sở hữu chung của xã hội không của
riêng ai.
-
Đất đai là hàng hóa đặc biệt: vì người ta có thể
chuyển quyền sử dụng đất cho nhau.
2. ĐẶC ĐIỂM CỦA ĐẤT ĐAI
Ngoài những đặc điểm chung nêu trên thì đất đai trong
kinh tế hộ còn có các đặc điểm riêng sau:
-
Diện tích đất nhỏ lẻ, bị phân mảnh.
-
Đất đai là tư liệu sản xuất đặc biệt không thể thay thế. Do đó
độ phì nhiêu, quy mô, vị trí có ảnh hưởng trực tiếp đến kinh tế
hộ.
-
Điều kiện tự nhiên của đất cho phép xác định khả năng thích
ứng về phương thức sử dụng đất.
-
Về hạn mức đất của mỗi hộ: Mỗi hộ gia đình được giao

không quá 3ha đất nông nghiệp
-
Mức độ canh tác cây trồng trên đất sử dụng là nhỏ lẻ, không
chuyên sâu.
3. CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ
DỤNG ĐẤT ĐAI VÀ NGUYÊN TẮC SỬ
DỤNG ĐẤT ĐAI
3.1: Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng đất đai.
Gồm 3 chỉ tiêu đánh giá cơ bản:
-
Năng suất đất đai là giá trị sản lượng sản phẩm tính
trên một đơn vị diện tích trong một thời gian nhất
định,thường tính cho một năm.
-
Hệ số sử dụng đất (Hd): là tổng diện tích gieo trồng
chia cho tổng diện tích canh tác trong thời gian của một
chu kì sản xuất.
-
Độ phì nhiêu của đất: là năng suất cây trồng vật nuôi
thu được trên đơn vị diện tích trong một thời gian nhất
định.
3. CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ
DỤNG ĐẤT ĐAI VÀ NGUYÊN TẮC SỬ
DỤNG ĐẤT ĐAI
3.2: Nguyên tắc sử dụng đất đai.
-
Đầy đủ: đưa hết diện tích đất nông nghiệp vào sử dụng
không được bỏ hoang hóa, tăng diện tích đất nông
nghiệp và diện tích gieo trồng.
-

Hợp lý: nghĩa là sử dụng đất vừa phù hợp với điều kiện
tự nhiên, kinh tế để đáp ứng nhu cầu của thị trường và
xã hội vừa bảo vệ nguồn tài nguyên sinh thái của đất.
-
Sử dụng đất đai có hiệu quả kinh tế cao: nghĩa là phải
đem lại lợi ích kinh tế cao, lợi nhuận thu được trên đơn
vị diện tích phải ngày càng tăng.
4. VAI TRÒ CỦA ĐẤT ĐAI
Đất đai không chỉ có vai trò quan trọng đối với mọi sinh
vật sống trên trái đất mà nó còn có ý nghĩa vô cùng
quan trọng đối các hoạt động kinh tế - xã hội:
-
Trong các ngành phi nông nghiệp: Đất đai giữ vai trò
thụ động với chức năng là cơ sở không gian và vị trí để
hoàn thiện quá trình lao động.
-
Đối với các ngành nông – lâm – ngư nghiệp: đất đai là
yếu tố tích cực của mọi quá trình sản xuất, là điều kiện
vật chất – cơ sở không gian, đồng thời là đối tượng lao
động, công cụ hay là phương tiện lao động.
5. THỰC TRẠNG SỬ DỤNG
ĐẤT ĐAI
Thực trạng sử dụng đất đai trong quá trình phát triển
nông nghiệp và nông thôn:
-
Thứ nhất, dân số tăng nhanh, tài nguyên đất nông
nghiệp giảm, làm tăng nguy cơ mất an ninh về lương
thực, thực phẩm.
-
Thứ hai, nông thôn đang được đô thị hoá và công

nghịêp hoá trong bối cảnh chưa có quy hoạch tổng thể,
rõ ràng về sử dụng đất.
-
Thứ ba, vấn đề sở hữu đất đai chưa thực sự giúp cho
đảm bảo an ninh về quyền tài sản đất đai.
5. THỰC TRẠNG SỬ DỤNG
ĐẤT ĐAI
-
Thứ tư, thời hạn giao đất 20 năm là quá ngắn,
không kích thích người dân đầu tư lâu dài vào đất
đai, cải tạo đất và thâm canh.
-
Thứ năm, giá bồi thường đất nông nghiệp không
sát với thị trường.
-
Thứ sáu, thị trường đất đai trong nông nghiệp và
nông thôn hoạt động chưa mạnh, đại bộ phận nông
dân là các hộ sản xuất nhỏ và manh mún, tích tụ,
tập trung ruộng đất chậm.
5. THỰC TRẠNG SỬ DỤNG
ĐẤT ĐAI
-
Thứ bảy, hạn điền 3 ha là quá nhỏ, hạn chế sức sản
xuất và phát triển nông nghiệp theo hướng hàng
hóa, phân công lại lao động trong nông thôn.
6. PHƯƠNG HƯỚNG, PHƯƠNG PHÁP
NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG
ĐẤT ĐAI
6.1: Phương hướng sử dụng đất.
-

Tận dụng triệt để diện tích đất đai, kết hợp sử dụng
đất theo chiều rộng và chiều sâu, trong đó đầu tư
theo chiều sâu là con đường cơ bản và lâu dài.
-
Gắn việc sử dụng đất nông nghiệp với việc sử
dụng các nguồn lực khác để nâng cao hiệu quả kinh
tế.
-
Xây dựng bản đồ phân bố và hiện trạng sử dụng
đất.
6. PHƯƠNG HƯỚNG, PHƯƠNG PHÁP
NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG
ĐẤT ĐAI
-
Phát triển kinh tế tổng hợp, đa dạng các sản phẩm
nông lâm sản.
-
Đẩy mạnh công tác giao đất và cấp giấy
CNQSDĐ cho từng hộ dân.
-
Sử dụng cơ chế thị trường để đền bù đất nông
nghiệp bị thu hồi và chuyển đổi thành khu công
nghiệp và đô thị.
6. PHƯƠNG HƯỚNG, PHƯƠNG PHÁP
NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG
ĐẤT ĐAI
6.2: Biện pháp sử dụng đất đai.
-
Về quản lý đất đai: Phải thể chế hóa quyền sử dụng đất đai
như quyền hạn của người sử dụng đất. Quản lí đất theo đúng

pháp luật.
-
Về mặt khai thác và sử dụng đất đai:
Phải mở rộng diện tích bằng tăng vụ và khai hoang.
Đẩy mạnh thâm canh trong nông nghiệp, tăng cường cơ sở hạ
tầng
Đẩy mạnh công tác chuyển đổi ruộng đất nhằm khắc phục
tình trạng manh mún trong sử dụng đất.
Phải kết hợp giữa việc khai thác với bảo vệ và cải tạo đất đai.
6. PHƯƠNG HƯỚNG, BIỆN PHÁP NÂNG
CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG
ĐẤT ĐAI
Ngoài những định hướng trên cần có những chính
sách cụ thể:
-
Thứ nhất, về vấn đề sở hữu đất đai: nên chấp nhận
phương thức đa sở hữu sẽ tạo điều kiện phát huy tối đa
tiềm năng của đất đai.
-
Thứ hai, về thời hạn giao đất: Nên định thời hạn giao
đất khi giao cho các hộ gia đình, cá nhân. Nên giao vĩnh
viễn và lâu dài đất nông nghiệp cho các hộ.
-
Thứ ba, cần vận dụng cơ chế thị trường trong việc
chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp, giá bồi
thường đất nông nghiệp phải sát với thị trường.
6. PHƯƠNG HƯỚNG, BIỆN PHÁP NÂNG
CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG
ĐẤT ĐAI
Ngoài những định hướng trên cần có những

chính sách cụ thể:
-
Thứ tư, thúc đẩy thị trường đất đai trong nông
nghiệp và nông thôn phát triển.
-
Thứ năm, cần nới rộng hạn điền một cách phù hợp
và phải tính đến yếu tố hiệu quả.
PHẦN III: KẾT LUẬN
-
Đất đai có vai trò vô cùng quan trọng đối với mọi
mặt củ đời sống kinh tế xã hội và con người nhất
là đối với sản xuất nông nghiệp cũng như đối với
các hộ gia đình.
-
Ngoài ra đất đai còn có nhiều vai trò khác nhau ở
các hoạt động sản xuất vật chất trong công nghiệp,
dịch vụ và xây dựng cơ sở hạ tầng.
=> Vì vậy khi sử dụng nguồn lực đất đai cần phải
kết hợp với các nguồn lực khác: lao động, vốn,
khoa học – công nghệ, nguyên nhiên liệu,
PHẦN III: KẾT LUẬN
-
Mặc dù đất đai là nguồn tài nguyên có thể tái tạo
được nhưng nếu khai thác, sử dụng không hợp lý
sẽ dẫn đến suy thoái đất làm nguy cơ ảnh hưởng
đến nhiều mặt của đời sống xã hội.
=> Vì vậy, khi khai thác sử dụng đất đai cần phải có
biện pháp tái tạo, nâng cao hiệu qủa sử dụng đất
gắn liền với 3 mục tiêu: kinh tế - xã hội – môi
trường bề vững.