Báo cáo " Thực thi bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ tại cơ quan hải quan theo quy định của pháp luật Việt Nam " potx

nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số
3/2010

3






TS. Nguyễn Hồng Bắc *
1. i tng quyn s hu trớ tu ỏp
dng bin phỏp thc thi bo h ti c quan
hi quan
Theo quy nh ca phỏp lut Vit Nam
hin hnh, i tng ca quyn s hu trớ
tu (SHTT) bao gm: Quyn tỏc gi, quyn
s hu cụng nghip v quyn i vi ging
cõy trng, vt nuụi. Nhng i tng ny s
c bo h ti c quan hi quan khi chỳng
tr thnh hng hoỏ xut khu, nhp khu
thng mi ang nm trong phm vi a bn
hot ng ca hi quan (khụng ỏp dng bin
phỏp tm dựng lm th tc hi quan i vi
hng hoỏ xut nhp khu phi thng mi,
hng quỏ cnh). Tc l c quan hi quan ch
ỏp dng cỏc bin phỏp thc thi bo h quyn
SHTT khi cỏc hnh vi vi phm xut hin

i tng ang chu s kim tra, giỏm sỏt hi
quan, ú l hng hoỏ xut khu, nhp khu
nhm mc ớch thng mi. C th:
- Hng hoỏ xut khu bao gm:
+ Hng hoỏ xut khu ang lm th tc
xut khu;
+ Hng hoỏ xut khu ó lm xong th
tc xut khu, ang ch xut khu.
i vi hng hoỏ ny, k t thi im
m t khai xut khu ó t di s kim
tra, giỏm sỏt hi quan v l i tng cú th
b hi quan ỏp dng cỏc bin phỏp thc
thi bo h quyn SHTT.
- Hng hoỏ nhp khu bao gm:
+ Hng hoỏ nhp khu cha hon thnh
th tc nhp khu;
+ Hng hoỏ nhp khu ó hon thnh th
tc nhp nhu nhng ang nm trong khu
vc u ói hi quan.
Nhng hng hoỏ ny l i tng cú th
b hi quan ỏp dng cỏc bin phỏp thc
thi bo h quyn SHTT, k t khi hng nhp
bt u vo cng, ca khu ca Vit Nam
cho n khi hon tt mi th tc nhp v
c phộp thụng quan.
Theo quy nh ca phỏp lut, c quan hi
quan s ỏp dng cỏc bin phỏp bo h i
vi i tng ca quyn SHTT khi b vi
phm. Cú hai bin phỏp tip cn ca hi
quan thc thi bo h quyn SHTT, ú l:

- Tin hnh tm dng lm th tc hi
quan theo n yờu cu ca ch s hu quyn
SHTT. C s phỏp lớ tin hnh bin phỏp
ny l quy nh ti iu 57, 58, 59 Lut hi
quan v cỏc iu t 48 n 55 Ngh nh s
154/2005/N-CP.
- Ch ng tin hnh kim tra v x lớ
i vi hng hoỏ vi phm cỏc i tng ca
quyn s hu cụng nghip (nhón hiu, kiu
dỏng cụng nghip, tờn gi xut x hng hoỏ).
* Ging viờn chớnh Khoa lut quc t
Trng i hc Lut H Ni


nghiên cứu - trao đổi
4

tạp chí luật học số
3/2010
Trong phm vi bi vit ny, tỏc gi xin trỡnh
by v bin phỏp th nht l tin hnh tm
dng lm th tc hi quan theo n yờu cu
ca ch s hu quyn SHTT.
2. Tm dng lm th tc hi quan theo
n yờu cu ca ch s hu quyn SHTT
Theo bin phỏp ny, c s c quan
hi quan tin hnh tm dng lm th tc hi
quan i vi hng hoỏ xut nhp khu nghi
ng cú s vi phm l phi cú yờu cu bo h
t phớa ch s hu. Yờu cu bo h ca ch

s hu phi c th hin thụng qua n yờu
cu v c c quan hi quan chp nhn.
2.1. Ch th v cỏc hỡnh thc yờu cu
bo h
2.1.1. Ch th np n yờu cu
Theo quy nh ca phỏp lut Vit Nam,
ch s hu quyn SHTT hoc ngi c
u quyn hp phỏp cú quyn np n
ngh di hn hoc trong tng trng hp c
th c quan hi quan tm dng lm th
tc hi quan i vi hng hoỏ xut khu,
nhp khu b nghi ng xõm phm quyn
SHTT (iu 57 Lut hi quan, iu 48 Ngh
nh s 154/2005/N-CP). Nh vy, theo
quy nh trờn, ch th lm n yờu cu c
quan hi quan tm dng lm th tc hi quan
i vi hng hoỏ xut khu, nhp khu b
nghi ng xõm phm quyn SHTT l:
- Ch s hu quyn SHTT;
- Ngi c ch s hu quyn SHTT
u quyn hp phỏp. Vic u quyn np n
thc hin nh sau:
+ Cỏ nhõn, phỏp nhõn v ch th khỏc
ca Vit Nam, cỏ nhõn nc ngoi thng
trỳ ti Vit Nam u quyn cho t chc dch
v i din s hu cụng nghip thc hin
vic np n;
+ Phỏp nhõn nc ngoi cú vn phũng
i din ti Vit Nam, cỏ nhõn hoc phỏp
nhõn nuc ngoi cú c s sn xut, kinh

doanh ti Vit Nam c u quyn cho vn
phũng i din, c s sn xut kinh doanh ti
Vit Nam hoc t chc dch v i din s
hu cụng nghip thc hin vic np n;
+ Cỏ nhõn nc ngoi khụng thng trỳ
ti Vit Nam v khụng cú c s sn xut, kinh
doanh ti Vit Nam, phỏp nhõn nc ngoi
khụng cú i din hp phỏp v khụng cú c s
sn xut kinh doanh ti Vit Nam ch cú th u
quyn cho t chc dch v i din s hu
cụng nghip thc hin vic np n (khon 2
iu 48 Ngh nh s 154/2005/N-CP).
2.1.2. Hỡnh thc n yờu cu
Ch s hu quyn SHTT cú th t mỡnh
lm n hoc u quyn cho ngi khỏc np
n yờu cu c quan hi quan tm dng
lm th tc hi quan i vi hng hoỏ xut
khu, nhp khu b nghi ng xõm phm
quyn SHTT theo mt trong hai hỡnh thc:
- Yờu cu bo h di hn: Trong n yờu
cu bo h, ngi yờu cu ngh c quan
hi quan tin hnh cỏc bin phỏp thc thi bo
h quyn SHTT ca mỡnh khi c quan hi
quan phỏt hin bt c lụ hng xut khu,
nhp khu no cú du hiu vi phm quyn
SHTT nờu trong n yờu cu.
Trong trng hp ny, khi ngh tm
dng, ngi np n phi cung cp cho c
quan hi quan cỏc ti liu sau:
+ n ngh (theo mu quy nh);

+ Bn sao vn bng bo h quyn s hu
cụng nghip hoc ti liu khỏc chng minh
quyn s hu cụng nghip ang c bo h
ti Vit Nam hoc bn sao giy chng nhn
ng kớ hp ng chuyn giao quyn s dng


nghiªn cøu - trao ®æi
t¹p chÝ luËt häc sè
3/2010

5

đối tượng sở hữu công nghiệp; bản sao giấy
chứng nhận đăng kí quyền tác giả, quyền liên
quan hoặc tài liệu khác chứng minh quyền tác
giả, quyền liên quan;
+ Giấy uỷ quyền nộp đơn (trường hợp uỷ
quyền);
+ Mô tả chi tiết hàng hoá xâm phạm
quyền SHTT, bao gồm ảnh chụp (nếu có),
các đặc điểm phân biệt hàng thật với hàng
xâm phạm quyền;
+ Danh sách những người xuất khẩu,
nhập khẩu hợp pháp hàng hoá có yêu cầu
giám sát; danh sách những người có khả
năng xuất khẩu, nhập khẩu hàng hoá xâm
phạm quyền SHTT;
+ Phương thức xuất khẩu, nhập khẩu và
những thông tin khác liên quan đến việc xuất

khẩu, nhập khẩu hàng hoá xâm phạm quyền
(nếu có);
+ Nộp lệ phí tạm dừng làm thủ tục hải
quan đối với hàng hoá bị nghi ngờ xâm
phạm quyền SHTT.
Theo quy định của pháp luật, đơn yêu
cầu bảo hộ dài hạn phải chỉ ra được thời hạn
yêu cầu bảo hộ cụ thể tuỳ theo người yêu cầu
nhưng thời hạn yêu cầu nêu trong đơn không
vượt quá 01 (một) năm kể từ ngày cơ quan
hải quan chấp nhận đơn. Thời hạn nói trên
có thể được gia hạn thêm 01 (một) năm
nhưng không được quá thời hạn bảo hộ đối
tượng SHTT liên quan và người nộp đơn có
trách nhiệm nộp lệ phí gia hạn theo quy định
của Bộ tài chính.
- Yêu cầu bảo hộ cụ thể (một lần): Trong
đơn yêu cầu bảo hộ, người đề nghị cơ quan
hải quan tiến hành các biện pháp thực thi bảo
hộ quyền SHTT của mình khi cơ quan hải
quan phát hiện lô hàng xuất nhập khẩu cụ
thể được nêu trong đơn yêu cầu.
Trong trường hợp này, khi đề nghị tạm
dừng, người nộp đơn phải cung cấp cho cơ
quan hải quan các tài liệu sau:
+ Đơn đề nghị (theo mẫu quy định);
+ Bản sao văn bằng bảo hộ quyền sở hữu
công nghiệp hoặc tài liệu khác chứng minh
quyền sở hữu công nghiệp đang được bảo hộ
tại Việt Nam hoặc bản sao giấy chứng nhận

đăng kí hợp đồng chuyển giao quyền sử dụng
đối tượng sở hữu công nghiệp; bản sao giấy
chứng nhận đăng kí quyền tác giả, quyền liên
quan hoặc tài liệu khác chứng minh quyền tác
giả, quyền liên quan;
+ Giấy uỷ quyền nộp đơn (trường hợp
nộp đơn theo uỷ quyền);
+ Tên địa chỉ của người xuất khẩu, người
nhập khẩu hàng hoá (nếu có);
+ Các thông tin dự đoán về thời gian và
địa điểm làm thủ tục xuất khẩu, nhập khẩu;
+ Bản mô tả chi tiết hoặc ảnh chụp hàng
hoá xâm phạm quyền SHTT;
+ Kết quả giám định của tổ chức giám
định về SHTT đối với chứng cứ ban đầu;
+ Chứng từ nộp tiền bảo đảm vào tài
khoản tạm gửi của cơ quan hải quan tại kho
bạc nhà nước, mức nộp bằng 20% giá trị lô
hàng theo giá ghi trong hợp đồng hoặc tối
thiểu 20 triệu đồng (trường hợp chưa biết trị
giá lô hàng nghi ngờ xâm phạm) hoặc chứng
từ bảo lãnh của tổ chức tín dụng để đảm bảo
bồi thường thiệt hại cho chủ hàng và thanh
toán các chi phí do yêu cầu tạm dừng làm
thủ tục hải quan không đúng gây ra cho cơ
quan, tổ chức, cá nhân có liên quan;
+ Nộp lệ phí tạm dừng làm thủ tục hải
quan đối với hàng hoá bị nghi ngờ xâm
phạm quyền SHTT.

nghiªn cøu - trao ®æi
6

t¹p chÝ luËt häc sè
3/2010
2.2. Trình tự, thủ tục tạm dừng làm thủ
tục hải quan theo đơn yêu cầu của chủ sở
hữu quyền SHTT tại cơ quan hải quan
Trình tự, thủ tục thực thi quyền SHTT
theo biện pháp tạm dừng làm thủ tục hải
quan theo đơn yêu cầu của chủ sở hữu quyền
SHTT được thực hiện qua các bước sau:
2.2.1. Tiếp nhận và xử lí đơn yêu cầu
a. Cơ quan tiếp nhận đơn yêu cầu
Theo quy định của Nghị định số
154/2005/NĐ-CP, cơ quan tiếp nhận đơn
yêu cầu của chủ sở hữu sẽ tuỳ thuộc vào
phạm vi yêu cầu là địa bàn nào mà hải quan
quản lí. Cụ thể:
- Chi cục hải quan là nơi nhận đơn nếu
phạm vi yêu cầu là các cửa khẩu thuộc phạm
vi quản lí của chi cục hải quan đó;
- Cục hải quan là nơi nhận đơn nếu phạm
vi yêu cầu là các cửa khẩu thuộc địa bàn
quản lí của cục hải quan đó;
- Tổng cục hải quan là nơi nhận đơn nếu
phạm vi yêu cầu là các cửa khẩu thuộc địa
bàn quản lí của từ 02 cục hải quan trở lên.
b. Xem xét, xử lí đơn yêu cầu

Sau khi cơ quan có thẩm quyền đã tiếp
nhận đơn yêu cầu bảo hộ sẽ tiến hành xem
xét, xử lí đơn yêu cầu. Việc xem xét này có
ý nghĩa hết sức quan trọng để quyết định cơ
quan hải quan chấp nhận hay không chấp
nhận đơn yêu cầu. Việc cơ quan hải quan
chấp nhận đơn yêu cầu sẽ dẫn tới những
bước tiếp theo trong thủ tục tạm dừng làm
thủ tục hải quan. Do vậy, trong quá trình tiếp
nhận và xử lí đơn yêu cầu, cán bộ tiếp nhận
sẽ phải tiến hành những việc sau:
Thứ nhất, kiểm tra bộ hồ sơ yêu cầu bảo
hộ tại cơ quan hải quan. Tức là kiểm tra các
loại giấy tờ cần phải có trong bộ hồ sơ yêu
cầu theo quy định của pháp luật.
Thứ hai, trên cơ sở bộ hồ sơ yêu cầu bảo
hộ, cán bộ tiếp nhận và xử lí đơn yêu cầu sẽ
tiến hành xác định ba nội dung cơ bản:
- Chủ thể được quyền yêu cầu bảo hộ
quyền SHTT tại cơ quan hải quan;
- Xác định rõ loại quyền SHTT yêu cầu
bảo hộ tại cơ quan hải quan;
- Phạm vi yêu cầu bảo hộ trong đơn yêu cầu:
+ Phạm vi không gian: Người yêu cầu đề
nghị cơ quan hải quan bảo hộ quyền SHTT
của mình trong phạm vi một hay nhiều tỉnh,
thành phố hoặc trên toàn lãnh thổ hoặc tại
cảng, cửa khẩu nào.
+ Phạm vi về thời gian: Người yêu cầu
đề nghị cơ quan hải quan bảo hộ quyền SHTT

của mình trong thời hạn bao lâu tính từ ngày
nộp đơn yêu cầu.
Thứ ba, trên cơ sở xác định đầy đủ các
thông tin trên, cơ quan hải quan sẽ quyết
định có chấp nhận đơn yêu cầu hay không.
Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận
được đơn yêu cầu dài hạn hoặc 24 giờ làm
việc kể từ thời điểm nhận được đơn yêu cầu
trong từng trường hợp cụ thể, cơ quan hải
quan có trách nhiệm xem xét, ra thông báo
chấp nhận đơn và ghi nhận các thông tin
trong đơn nếu đơn được nộp đầy đủ theo quy
định của pháp luật. Trường hợp từ chối đơn
phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lí do.
Đơn yêu cầu bảo hộ chỉ được cơ quan hải
quan chấp nhận khi đáp ứng đủ hai điều kiện:
- Điều kiện về cơ sở pháp lí của quyền
SHTT yêu cầu được bảo hộ:
+ Chủ thể yêu cầu là người có quyền
yêu cầu;
+ Quyền SHTT yêu cầu được bảo hộ
phải là quyền SHTT đang được bảo hộ theo
pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế mà
Việt Nam là thành viên;


nghiªn cøu - trao ®æi
t¹p chÝ luËt häc sè
3/2010

7

+ Thời hạn yêu cầu bảo hộ nằm trong
thời hạn hiệu lực của quyền SHTT yêu cầu
được bảo hộ.
- Điều kiện để bảo đảm thực thi của cơ
quan hải quan:
+ Đơn yêu cầu bảo hộ chỉ rõ việc đề nghị
cơ quan hải quan tiến hành các biện pháp
thực thi bảo hộ quyền SHTT yêu cầu được
bảo hộ trong đơn đối với lô hàng xuất, nhập
khẩu mà theo các thông tin cung cấp trong
bộ hồ sơ yêu cầu bảo hộ, cơ quan hải quan
thấy có dấu hiệu vi phạm quyền SHTT đó.
+ Các thông tin khác đủ để cơ quan hải quan
căn cứ vào đó thực thi bảo hộ quyền SHTT.
+ Người yêu cầu nộp tiền bảo đảm hoặc
chứng từ bảo lãnh của tổ chức tín dụng để
đảm bảo bồi thường thiệt hại khi không có
sự vi phạm.
2.2.2. Kiểm tra, phát hiện hàng hoá xuất,
nhập khẩu nghi ngờ vi phạm
Đây là bước tiếp theo sau khi chấp nhận
đơn yêu cầu bảo hộ. Sau khi chấp nhận đơn yêu
cầu, Tổng cục hải quan và cục hải quan cung
cấp cho các chi cục hải quan thuộc phạm vi yêu
cầu nêu trong đơn các thông tin đã được ghi
nhận về hàng hoá giả mạo nhãn hiệu hoặc xâm
phạm quyền SHTT và chỉ đạo việc tổ chức thực
hiện (Điều 50 Nghị định số 154/2005/NĐ/CP).

Căn cứ vào các thông tin được ghi nhận nêu
trong đơn yêu cầu và chỉ đạo của Tổng cục hải
quan, cục hải quan tỉnh, thành phố, chi cục hải
quan có trách nhiệm triển khai việc kiểm tra để
phát hiện hàng hoá nghi ngờ giả mạo nhãn
hiệu và hàng hoá xâm phạm quyền SHTT.
2.2.3. Ra quyết định tạm dừng làm thủ
tục hải quan
a. Thẩm quyền ra quyết định tạm dừng
Khi phát hiện lô hàng nghi ngờ giả mạo
nhãn hiệu hoặc xâm phạm quyền SHTT, chi
cục trưởng hải quan nơi phát hiện hàng hoá
xuất, nhập khẩu nghi ngờ vi phạm ra quyết
định tạm dừng làm thủ tục hải quan và
thông báo ngay bằng văn bản cho người
nộp đơn, đồng thời yêu cầu trong thời hạn
03 ngày làm việc, kể từ ngày ra thông báo
phải nộp tiền tạm ứng hoặc chứng từ bảo
lãnh (nếu chưa nộp).
Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ
thời điểm tạm dừng, nếu người nộp đơn
không đề nghị tiếp tục tạm dừng làm thủ tục
hải quan và không nộp khoản tiền tạm ứng
hoặc chứng từ bảo lãnh thì chi cục hải quan
tiếp tục làm thủ tục hải quan cho lô hàng đó;
Trường hợp người nộp đơn đáp ứng các
yêu cầu nêu trên thì chi cục trưởng hải quan
ra quyết định tạm dừng làm thủ tục hải quan
đối với lô hàng đó và gửi ngay quyết định
này cho các bên liên quan (người yêu cầu

tạm dừng và chủ hàng hoá xuất nhập khẩu)
Quyết định tạm dừng làm thủ tục hải
quan phải nêu rõ lô hàng bị tạm dừng làm
thủ tục hải quan; tên, địa chỉ, số fax, điện
thoại liên lạc của chủ lô hàng và người nộp
đơn; chủ sở hữu quyền SHTT; lí do tạm
dừng làm thủ tục hải quan và thời hạn tạm
dừng làm thủ tục hải quan.
b. Thời hạn tạm dừng làm thủ tục hải quan
(Điều 51 nghị định số 154/2005/NĐ-CP)
Thời hạn tạm dừng làm thủ tục hải quan
là 10 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định
tạm dừng làm thủ tục hải quan.
Trong thời hạn tạm dừng làm thủ tục hải
quan, nếu người nộp đơn yêu cầu gia hạn và
nộp bổ sung tiền bảo đảm, chi cục trưởng hải
quan có quyền quyết định kéo dài thời hạn
tạm dừng làm thủ tục hải quan thêm thời gian tối
đa là 10 ngày làm việc.


nghiªn cøu - trao ®æi
8

t¹p chÝ luËt häc sè
3/2010
2.2.4. Xác định tình trạng pháp lí về
quyền SHTT của hàng hoá bị tạm dừng làm
thủ tục hải quan
Xác định tình trạng pháp lí về quyền

SHTT của hàng hoá bị tạm dừng làm thủ tục
hải quan là việc xác định xem lô hàng xuất,
nhập khẩu có vi phạm quyền SHTT yêu cầu
được bảo hộ hay không. Do vậy, nội dung
cần xác định bao gồm:
- Có chứa yếu tố vi phạm hay không;
- Có phải là hàng hoá do chủ sở hữu
quyền SHTT, người được phép của chủ sở
hữu hoặc người có quyền sử dụng hợp pháp
(gọi là chủ sở hữu) đã đưa ra thị trường.
Chi cục hải quan xác định tình trạng
pháp lí về SHTT đối với hàng hoá bị tạm
dừng làm thủ tục hải quan trên cơ sở các
chứng cứ, lập luận và tài liệu chứng minh
của chủ lô hàng, chủ sở hữu. Chứng cứ, lập
luận và tài liệu chứng minh của người nộp
đơn chỉ được xem xét khi cung cấp cho chi
cục hải quan trong thời hạn tạm dừng làm
thủ tục hải quan;
Trường hợp chi cục hải quan căn cứ vào
các chứng cứ, lập luận và tài liệu đã cung
cấp mà không xác định được tình trạng pháp
lí về SHTT của hàng hoá bị tạm dừng làm thủ
tục hải quan, có quyền yêu cầu người nộp đơn
gửi văn bản trưng cầu giám định tại tổ chức
giám định về SHTT để cho ý kiến kết luận. Ở
đây, tuỳ theo từng đối tượng của quyền SHTT
mà tổ chức giám định về SHTT tuệ khác
nhau. Đối với nghi ngờ vi phạm về quyền tác
giả, tổ chức giám định là Cục bản quyền tác

giả văn học nghệ thuật (Bộ văn hoá-thông
tin), thanh tra chuyên ngành văn hoá-thông
tin; đối với nghi ngờ vi phạm là quyền sở
hữu công nghiệp, cơ quan có thẩm quyền
giám định là Cục SHTT (Bộ khoa học và công
nghệ), sở khoa học-công nghệ. Tại Điều 55
khoản 3 Nghị định số 154/2005/NĐ-CP chỉ
rõ: "Cục SHTT, Cục bản quyền tác giả văn
học nghệ thuật, các cơ quan quản lí SHTT
địa phương có trách nhiệm thực hiện giám
định về SHTT theo yêu cầu của cơ quan hải
quan và các bên liên quan theo thẩm quyền
và thủ tục quy định của pháp luật SHTT".
Trên cơ sở các chứng cứ, lập luận và tài
liệu chứng minh của chủ lô hàng, chủ sở
hữu, các kết kuận của tổ chức giám định có
thẩm quyền, chi cục trưởng hải quan xác
định tình trạng pháp lí hàng hoá xuất, nhập
khẩu tạm dừng làm thủ tục hải quan. Cụ thể:
- Hàng hoá xuất, nhập khẩu tạm dừng
làm thủ tục hải quan vi phạm quyền SHTT.
- Hàng hoá xuất nhập khẩu tạm dừng làm
thủ tục hải quan không vi phạm quyền SHTT.
2.2.5. Xử lí sau khi xác định tình trạng
pháp lí về quyền SHTT của hàng hoá xuất
nhập khẩu tạm dừng làm thủ tục hải quan
a. Trường hợp xác định hàng hoá xuất
nhập khẩu tạm dừng làm thủ tục hải quan vi
phạm quyền SHTT
Trong trường hợp kết luận hàng hoá bị tạm

dừng làm thủ tục hải quan là hàng hoá xâm
phạm quyền SHTT thì chủ hàng hoá và hàng
hoá bị xử lí theo quy định của pháp luật.
Chủ hàng hoá xuất khẩu, nhập khẩu chịu
trách nhiệm trước pháp luật, thực hiện các
quyết định của cơ quan quản lí nhà nước có
thẩm quyền, bồi thường thiệt hại cho chủ sở
hữu và thanh toán các chi phí phát sinh do
việc tạm dừng gây ra (Điều 53 Nghị định số
154/2005/NĐ-CP).
Theo quy định của pháp luật, tuỳ từng
trường hợp vi phạm và mức độ gây thiệt hại


nghiên cứu - trao đổi
tạp chí luật học số
3/2010

9

m vic x lớ hng hoỏ xut nhp khu vi
phm quyn SHTT cú th b x pht hnh
chớnh hoc b truy cu trỏch nhim hỡnh s.
b. Trng hp xỏc nh hng hoỏ xut
nhp khu tm dng lm th tc hi quan
khụng vi phm quyn SHTT (iu 52 Ngh
nh s 154/2005/N-CP)
Trong trng hp xỏc nh hng hoỏ
xut, nhp khu tm dng lm th tc hi
quan khụng vi phm quyn SHTT, c quan

hi quan s phi x lớ nh sau:
- Chi cc trng hi quan ra quyt nh
tip tc lm th tc hi quan cho lụ hng b
tm dng lm th tc hi quan.
Vic tip tc lm th tc hi quan cho lụ
hng ỏp dng i vi cỏc trng hp sau:
+ Kt thỳc thi hn tm dng m chi cc
hi quan khụng nhn c n yờu cu x lớ
hnh vi xõm phm quyn SHTT ca ngi
np n hoc vn bn ca c quan qun lớ
nh nc cú thm quyn hoc to ỏn xỏc
nhn ó tip nhn n yờu cu gii quyt
tranh chp v xõm phm quyn SHTT liờn
quan n lụ hng b tm dng lm th tc
hi quan;
+ Kt qu xỏc nh tỡnh trng phỏp lớ v SHTT
khng nh rng lụ hng b tm dng lm th
tc hi quan khụng xõm phm quyn SHTT;
+ Quyt nh ca cỏc c quan cú thm
quyn gii quyt tranh chp v SHTT, trong
ú khng nh lụ hng b tm dng th tc
hi quan khụng phi l hng xõm phm
quyn SHTT;
+ Quyt nh tm dng lm th tc hi
quan b ỡnh ch hoc thu hi theo quyt
nh gii quyt khiu ni;
+ Ngi np n rỳt n yờu cu tm
dng lm th tc hi quan.
- C quan hi quan ra quyt nh buc
ngi np n phi thanh toỏn cỏc khon chi

phớ phỏt sinh cho ch lụ hng do vic tm
dng lm th tc hi quan khụng ỳng gõy
ra. Chi phớ phỏt sinh bao gm phớ lu kho
bói, xp d, bo qun hng hoỏ. Thit hi t
vic tm dng lm th tc hi quan do hai
bờn tho thun hoc c xỏc nh theo th
tc t tng dõn s.
- Hon tr cỏc khon tin bo m ó np
vo ti khon tm gi ca c quan hi quan
hoc chng t bo lónh ca t chc tớn dng
cho ngi np n sau khi ngi np n ó
thc hin ngha v thanh toỏn cỏc chi phớ v
thit hi phỏt sinh theo quyt nh ca c
quan hi quan hoc c quan cú thm quyn.
3. Thc tin bo h quyn SHTT ti
c quan hi quan
Hin nay, vi phm v quyn SHTT
Vit Nam v cỏc nc ang trong tỡnh
trng bỏo ng. Theo phõn tớch kt qu
thng kờ cụng tỏc bo h quyn SHTT ca
cỏc c quan hi quan thnh viờn ca T
chc hi quan th gii (WCO) nm 2008,
trong s cỏc vi phm v SHTT thỡ 62% s
v vi phm liờn quan ti quyn s hu cụng
nghip i vi nhón hiu hng hoỏ, 6%. vi
phm quyn tỏc gi, 1% s v liờn quan ti
quyn i vi sỏng ch, 1% liờn quan ti
kiu dỏng cụng nghip, 5 v liờn quan n
ch dn a lớ hng hoỏ.
(1)

i vi cỏc quc gia vi phm thỡ Trung
Quc l quc gia ng u danh sỏch cỏc
ni xut x chớnh ca hng gi/hng nhỏi,
chim ti 46% tng s v vi phm b phỏt
hin (tng ng vi 6.819 v). Tip theo l
Hong Kong (thuc Trung Quc) vi 806 v,
n (580 v), Thỏi Lan (243 v), Th Nh


nghiên cứu - trao đổi
10 tạp chí luật học số
3/2010
K (234 v) v cỏc tiu vng quc Rp
thng nht (127 v).
(2)

Trong s cỏc v vi phm ny thỡ ch cú
khong 46% v c phỏt hin v bt gi ti
cng ớch ca hng hoỏ, cũn khong 54% s
v c bt gi bi hi quan ti cỏc a im
quỏ cnh.
(3)
Con s ny cho thy c quan hi
quan ngy cng úng vai trũ quan trng
trong vic bo h i vi cỏc i tng ca
quyn SHTT.
Vit Nam, qua hn mt nm thc hin
Quyt nh ca B ti chớnh s 42/2007/Q-
BTC ngy 4/6/2007 v vic phõn cụng

nhim v thc thi bo v quyn SHTT,
chng hng gi trong lnh vc hi quan,
ngnh hi quan ó tớch cc trin khai hiu
qu cụng vic ny v n nay hi quan Vit
Nam ó c T chc hi quan th gii
(WCO) ỏnh giỏ l cú nhiu n lc trong
vic trin khai cụng tỏc thc thi bo h
quyn SHTT, ỏp ng cỏc ngha v l thnh
viờn ca WTO.
Tớnh n thỏng 2/2009, Tng cc hi
quan ó tip nhn v x lớ 26 n yờu cu
kim tra, giỏm sỏt hng hoỏ xut, nhp
khu, n gia hn thi gian kim tra, giỏm
sỏt cú liờn quan n SHTT i vi hng hoỏ
ca cỏc nhón hiu nh NOKIA, CHANEL,
NIKE, SEIKO, HP, EPSON, GUCCI, CASIO,
ENSURE, ORAL-B c quan hi quan ó
thụng bỏo tm thi dng 10 trng hp, tm
dng lm th tc hi quan 5 trng hp, x
lớ 3 trng hp xỏc nh l hng gi mo v
SHTT vi tng tr giỏ hng hoỏ vi phm c
tớnh 200 triu ng, s tin pht khong 400
triu ng, hng hoỏ xõm phm l in thoi
di ng, linh kin in thoi di ng, thuc
lỏ iu hiu Benson&Hedges
(4)

Cựng vi vic phỏt hin v bt gi hng
hoỏ vi phm quyn SHTT, Tng cc hi
quan cng phi hp vi Hip hi i tỏc

doanh nghip v SHTT (IPR Business
Partnership) t chc Hi tho quc gia v
chng hng gi v cỏc bin phỏp kim soỏt
ti biờn gii cho cỏc n v hi quan, cụng
an, to ỏn, qun lớ th trng; t chc hi
tho phõn bit hng tht - hng gi ca cỏc
nhón hiu CISCO, Lorốal Bờn cnh ú,
ngnh hi quan cng tin hnh phi hp vi
cỏc c quan qun lớ chuyờn ngnh v c quan
thc thi bo v quyn SHTT, chng hng gi
trong nc nh Cc s hu trớ tu (B khoa
hc v cụng ngh), B cụng an, Cc qun lớ
th trng (B cụng thng) trong vic chia
s, cung cp thụng tin cú liờn quan n cụng
tỏc thc thi, phi kt hp trong vic phỏt hin
v x lớ cỏc hnh vi xõm phm.
(5)

C quan hi quan cú vai trũ quan trng
trong thc thi bo h quyn SHTT. Tuy nhiờn,
c quan hi quan phỏt huy hn na vai trũ
ca mỡnh, c quan hi quan cn ch ng
phi hp vi cỏc doanh nghip, hip hi trong
vic cung cp, trao i thụng tin cú liờn quan
n hot ng sn xut, mua bỏn hng hoỏ
ca cỏc nhón hiu, loi hỡnh dch v cú yờu
cu bo v quyn SHTT. Ngoi ra, cn nõng
cao nng lc, trỡnh v nhn thc ca cỏn
b cụng chc hi quan v lnh vc SHTT./.

(1), (2), (3).Xem: Bỏo hi quan H Ni, Thc thi bo
h quyn s hu trớ tu qua biờn gii: nhng xu hng
mi, ngy 5/10/2009.
(4), (5).Xem: Bộ tài chính, Thc thi bo v quyn SHTT
trong lnh vc hi quan: ỏp ng cỏc ngha v l
thnh viờn ca WTO, ngun:
ngy 19/2/2009.