SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MÔN TIN HỌC
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.23 MB, 20 trang )
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Môi trường
MỤC LỤC
I. PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................... 2
1.
Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 2
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài .......................................................................... 3
2.1: Mục tiêu ................................................................................................... 3
2.2: Nhiệm vụ của đề tài .................................................................................. 3
3. Đối tượng nghiên cứu ...................................................................................... 3
4. Giới hạn của đề tài........................................................................................... 3
5. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 3
II. PHẦN NỘI DUNG ............................................................................................... 4
1. Cơ sở lý luận ..................................................................................................... 4
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu ........................................................................... 5
3. Nội dung và hình thức của giải pháp ................................................................. 7
a. Mục tiêu của giải pháp.................................................................................. 7
b. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp .................................................. 7
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp ................................................ 15
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu
quả ứng dụng................................................................................................................ 15
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ .................................................................... 18
1. Kết luận ........................................................................................................ 18
2. Kiến nghị:..................................................................................................... 18
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
1
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Môi trường
I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay nhằm theo hướng phát huy tính tích cực
chủ động của học sinh, làm cho học sinh phải suy nghĩ nhiều hơn, làm việc nhiều hơn,
đồng thời phải tác động đến tâm tư, tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú học tập cho học
sinh. Muốn vậy người giáo viên phải linh hoạt trong việc tổ chức các hoạt động dạy học,
sử dụng tích hợp các phương pháp dạy học tích cực đem lại nhiều hiệu quả dạy học cao
nhất.
Tin học có vị trí rất quan trọng đối với mỗi chúng ta. Vì rằng tin học khơng chỉ giúp
ta khám phá biết bao điều thú vị mà cịn ln gắn liền với thực tế cuộc sống. Nói rõ hơn
mơn tin học được giảng dạy trong nhà trường là công cụ cần thiết để giúp cho học sinh
nhận thức thế giới xung quanh, để hoạt động có hiệu quả trong mọi lĩnh vực. Vì rằng mơn
tin học phát triển tư duy, trí tuệ, có vai trị quan trọng trong việc rèn luyện kĩ năng thực
hành, tính khoa học tồn diện, chính xác, tư duy độc lập sáng tạo, linh hoạt, góp phần giáo
dục tính nhẫn nại, ý chí vượt khó khăn.
Đối tượng học sinh tôi đang nghiên cứu cũng là lứa tuổi của học sinh hiện nay có
chiều hướng biến đổi tâm sinh lý ngày càng phức tạp. Trường TH Võ Thị Sáu là một điển
hình, rất nhiều học sinh khả năng tập trung kém, chưa chủ động, sáng tạo và mạnh dạn
trong giải quyết tình huống, vấn đề. Mỗi học sinh lại có cách học khác nhau. Có học sinh
thì thích học theo kiểu tự nghiên cứu tài liệu, ... nhưng cũng có học sinh thích học qua trải
nghiệm, khám phá, muốn tự làm ra sản phẩm, ...
Chuẩn bị hành trang cho học sinh sẵn sàng bước ra thế giới không phải là nhiệm vụ
dễ dàng với bất cứ nhà giáo dục nào. Quả thực, người học trước đây khác rất nhiều so với
người học thời đại này. Xã hội thay đổi từng ngày với một nhịp độ phát triển nhanh chóng.
Những kỹ năng đó được gọi là những kỹ năng của thế kỷ 21. Và học sinh có thể có được
nhờ học tập qua dự án.
Vì vậy, mỗi tiết học giáo viên cần đưa ra nhiều dạng nhiệm vụ phù hợp với các đối
tượng học sinh, sau đó hướng dẫn các em phối hợp với nhau để hoàn thành nhiệm vụ lớn,
giải quyết tình huống một cách nhẹ nhàng và giáo viên quan tâm đến cách học của học sinh
cũng là một yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển tối đa năng lực của người học.
Áp dụng được hiệu quả phương pháp này vào trong dạy học tin học sẽ mang lại hiệu
quả cao trong việc như tạo hứng thú trong học tập cho học sinh, tạo cho học sinh sự u
thích mơn học, tạo cho các em khả năng giao tiếp,… cũng như đã góp phần hình thành một
số kỹ năng giải quyết vấn đề linh hoạt, sáng tạo trong bài học cho học sinh. Và từ đó tạo
nền tảng vững chắc cho các môn học khác trong nhà trường phổ thông.
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
2
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Môi trường
Phương pháp dạy học theo dự án đã được áp dụng ở nhiều nơi và các cấp khác nhau
nhưng trong thời gian triển khai và áp dụng thì trường tiểu học Võ Thị Sáu còn nhiều hạn
chế. Vậy để phát triển phương pháp dạy học theo dự án trong trường, năm học 2019 – 2020
tôi đã thực hiện triển khai và áp dụng phương pháp dạy học theo dự án vào khối lớp 4
nhằm đánh giá một cách hiệu quả của phương pháp này trên đối tượng học sinh của
trường.
Chính vì những lý do trên mà tơi quyết định lựa chọn thực hiện đề tài “ Một số biện
pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề: Môi
trường”.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
2.1: Mục tiêu
Nghiên cứu biện pháp dạy học theo dự án dành cho học sinh lớp 4 trường TH Võ
Thị Sáu, đánh giá kết quả đạt được, chỉ ra các tồn tại. Trên cơ sở đó đưa ra một số kiến
nghị giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả của việc áp dụng biện pháp dạy học theo dự án
cho học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu.
2.2: Nhiệm vụ của đề tài
- Nghiên cứu xã hội, giáo dục để xây dựng dự án sao cho phù hợp với lứa tuổi của
học sinh.
- Nghiên cứu phương pháp dạy học theo dự án để xây dựng cách thực hiện, đánh giá,
kiểm tra kết quả của học sinh cho từng tiết học.
- Xây dựng kế hoạch dạy học theo dự án từng tiết học và cho học sinh thực hiện.
- Đưa ra kết quả và đánh giá từng tiết học sinh đã thử nghiệm.
- Kết thúc và đề xuất một số kiến nghị để nâng cao việc áp dụng hiệu quả biện pháp
dạy học theo dự án.
3. Đối tượng nghiên cứu
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án
với chủ đề: Môi trường.
4. Giới hạn của đề tài
Học sinh lớp 4 trường tiểu học Võ Thị Sáu năm học 2019 – 2020 và 2020 – 2021.
5. Phương pháp nghiên cứu
Để hoàn thành đề tài này, tôi đã sử dụng các phương pháp sau:
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
3
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Mơi trường
a. Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Tích luỹ những tài liệu liên quan đến biện pháp
dạy học theo dự án, các cách thức thực hiện liên quan tới môn Tin học về các dự án dự
định thực hiện.
b. Phương pháp đúc kết kinh nghiệm: Rút kinh nghiệm trong q trình học tập,
giảng dạy sau đó tổng hợp lại các vấn đề cịn tồn tại, tìm hiểu về nhu cầu của giáo viên và
học sinh. Từ đó sẽ đề xuất dự án và lên kế hoạch giải pháp thực hiện cho phù hợp.
c. Phương pháp điều tra, khảo sát, thu thập số liệu.
Kiểm tra và đánh giá dự án sẽ được thực hiện trên đối tượng khảo sát.
Kết quả kiểm tra khảo sát được thống kê rõ để xác định được hiệu quả biện pháp của
sáng kiến, chuẩn bị các tình huống sư phạm để xử lý một số trường hợp có thể xảy ra. Các
số liệu được xử lý bằng phần mềm Microsoft Excel 2010.
d. Phương pháp thực nghiệm
Giáo viên và học sinh sẽ thực hiện phương pháp dạy học theo dự án vào dạy học
phần 3: Bài trình chiếu đa năng, sách Luyện tập tin học lớp 4 tập một.
II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận
Học theo dự án (Project Learning) là hoạt động học tập nhằm tạo cơ hội cho học sinh
tổng hợp kiến thức từ nhiều lĩnh vực học tập, và áp dụng một cách sáng tạo vào thực tế
cuộc sống.
Dạy học theo dự án là một mơ hình dạy học lấy học sinh làm trung tâm. Nó giúp
phát triển kiến thức và các kỹ năng liên quan thông qua những nhiệm vụ mang tính mở,
khuyến khích học sinh tìm tịi, hiện thực hố những kiến thức đã học trong q trình thực
hiện và tạo ra những sản phẩm của chính mình.
Chương trình dạy học theo dự án được xây dựng dựa trên những câu hỏi định hướng
quan trọng, lồng ghép các chuẩn nội dung và tư duy bậc cao trong những bối cảnh thực tế.
Trong đó học sinh dưới sự hướng dẫn và giúp đỡ của giáo viên tự lực giải quyết một nhiệm
vụ học tập mang tính phức hợp khơng chỉ về mặt lý thuyết mà đặc biệt về mặt thực hành,
thơng qua đó tạo ra các sản phẩm thực hành có thể giới thiệu, cơng bố được. Thực hiện
nhiệm vụ học tập có sự kết hợp giữa lí thuyết và thực tiễn, thực hành.
Phương pháp này đáp ứng tốt yêu cầu lấy người học làm trung tâm, góp phần tích
cực vào việc đào tạo nguồn nhân lực có khả năng tự lực, sáng tạo, tinh thần trách nhiệm và
kĩ năng hợp tác,.. Học sinh được tham gia chọn đề tài, nội dung học tập phù hợp với khả
năng và hứng thú cá nhân.
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
4
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Môi trường
Dạy học theo dự án, người học cần tham gia tích cực, tự lực vào các giai đoạn của
q trình dạy học. Thơng qua đó, kiểm tra, củng cố, mở rộng hiểu biết lý thuyết cũng như
rèn luyện kỹ năng hành động, kinh nghiệm thực tiễn của người học.Điều đó cũng địi hỏi
và khuyến khích tính trách nhiệm, sự sáng tạo của người học.
Phương pháp này giúp các em học sinh mạnh dạn, tự tin, hứng thú, đam mê, tích
cực trong việc học Tin học từ đó nâng cao nhận thức của học sinh về tầm quan trọng, vai
trị của máy tính và Internet trong sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập của
đất nước trong giai đoạn hiện nay. Đồng thời cũng để nâng nhận thức của học sinh về
những mặt trái của máy tính và Internet. Qua đó, mỗi học sinh sẽ có những cách ứng xử
đúng đắn khi sử dụng máy tính, khi tham gia vào mạng Internet.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Trường TH Võ Thị Sáu tại Buôn Năc, xã Ea Bơng, huyện Krơng Ana là điểm trường
thuộc vùng khó khăn của huyện, cuộc sống mưu sinh còn vất vả, chăm lo kiếm được miếng
ăn qua ngày là điều hạnh phúc đối với họ,…. phần nhiều học sinh nằm trong những hộ đó.
Rất thiệt thịi, thiếu thốn mọi thứ từ sự quan tâm của gia đình, thiếu hiểu biết và nhận thức
về xã hội hiện đại hố.
Hiện nay vẫn cịn tình trạng nghỉ học hoặc đi học khơng đều đặn với những lí do:
trơng em, đi chăn bị, nhặt cà, đi làm lò gạch với bố mẹ,…. hoặc nếu lên lớp học thì tình
trạng hay gặp ở học sinh là chưa có sự tập trung trong giờ học, thiếu tính tự giác để làm bài
tập,…Dẫn tới học sinh trở nên thụ động, lúng túng khi xử lý tình huống, thiếu trách nhiệm
trong việc làm của mình, chưa mạnh dạn, tự tin giao tiếp giữa đám đơng, ... .
Thực trạng đó chứng tỏ học sinh còn chưa nhận thức được việc đến trường là một
niềm vui, đến trường là học nhiều điều hay, lẽ phải, còn cảm thấy chán chường và chưa
thực sự hứng thú trong tiết học. Việc áp dụng các phương pháp mới trong giảng dạy hiện
nay đòi hỏi người giáo viên phải năng động, tìm tịi biết vận dụng linh hoạt các phương
pháp giảng dạy vào trong tiết học. Tuy nhiên, giáo viên trong quá trình truyền đạt kiến thức
còn chưa linh hoạt và sáng tạo dẫn đến việc truyền thụ kiến thức gặp nhiều khó khăn.
Dạy học theo dự án đòi hỏi sự thay đổi tư duy của cả giáo viên và học sinh, cách
thức học và dạy mới sẽ là một khó khăn bởi lẽ phương pháp dạy học truyền thống đã in sâu
trong cách dạy và học của thầy và trò.
Thời gian cần để chuẩn bị và tiến hành dạy học theo dự án đòi hỏi nhiều hơn trong
khi thời gian giành cho dạy học theo dự án trong chương triǹ h chính khóa chưa có vì vâ ̣y
giáo viên sẽ gặp khơng ít khó khăn, lúng túng khi áp du ̣ng.
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
5
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Môi trường
Việc kiểm tra đánh giá chỉ xuất phát từ phía giáo viên thơng qua kiểm tra tự luận,
trắc nghiệm hoặc vấn đáp. Chỉ giáo viên được đánh giá học sinh chứ học sinh chưa đánh
giá cho người khác được.
Việc tổ chức học còn mới lạ nên ho ̣c sinh có nhiều bỡ ngỡ. Vẫn có học sinh chưa
thật sự tập trung trong q trình hoạt động theo nhóm nên phương pháp tự ho ̣c, tự sáng ta ̣o,
tự nghiên cứu,.. còn chưa tốt.
Kết quả làm việc phải được thể hiện bằng sản phẩm.
Trong chế độ học và thi cử, học sinh cịn mang nặng ý thức đối phó học để thi nên
chưa có thái độ học tập đúng mức đối với bộ môn Tin ho ̣c.
Dạy học theo dự án đòi hỏi giáo viên phải lập kế hoạch và nội dung dự án khá công
phu, phải thực sự tâm huyết với nghề.
Lầ n đầ u tiên áp du ̣ng về phương pháp dạy học mới ở trường nên giáo viên còn thiế u
kinh nghiêm.
̣
* Chọn lớp thử nghiệm dự án
Bởi vậy vào đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát 02 lớp 4A và 4B tại phân hiệu
chính trường tiểu học Võ Thị Sáu. Cụ thể như sau:
Năm học
(2019– 2020)
(2020– 2021)
Đối
tượng
SS
4A
Hồn thành tốt
Hồn thành
Chưa hồn
thành
SL
TL
SL
TL
SL
TL
27
2
7.4%
24
88.9%
1
3.7%
4B
27
1
3.7%
24
88.9%
2
7.4%
4A
32
2
6.25%
28
87.5%
2
6.25%
4B
32
1
3.125%
28
87.5%
3
9.375%
Tơi đã lựa chọn lớp 4A(sĩ số là 27) sẽ là lớp thử nghiệm sử dụng phương pháp học
theo dự án và lớp 4B (sĩ số là 27) sẽ là lớp để đối chứng không sử dụng phương pháp dạy
học dự án.
Để biết được chắc chắn kết quả việc áp dụng phương pháp dạy học có khả thi thì
năm học 2020 – 2021 tôi tiếp tục lựa chọn lớp 4A(sĩ số là 32) sẽ là lớp thử nghiệm sử dụng
phương pháp học theo dự án và lớp 4B(sĩ số là 32 ) sẽ là lớp để đối chứng không sử dụng
phương pháp dạy học dự án
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
6
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Mơi trường
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
Sau khi hoàn thành dự án, học sinh đạt được các mục tiêu sau:
Học sinh thu thập được thông tin, xây dựng được kế hoạch, mạnh dạn trong hoạt
động nhóm, phát triển năng lực giao tiếp, năng lực hợp tác, năng lực công nghệ. Năng lực
sử dụng quản lý thiết kế sử dụng giao tiếp đánh giá, năng lực tin học sử dụng vào quản lý
các phương tiện, công cụ, các hệ thống tự động hố cơng nghệ thơng tin và truyền thơng,
Hiểu biết và ứng xử phù hợp, chuẩn mực đạo đức, văn hoá và pháp luật trong xã hội thông
tin và nền kinh tế tri.
Từ đó học sinh tự chiếm lĩnh kiến thức và nắm bắt được các hiệu ứng để vận dụng
công nghệ thông tin trong cuộc sống.
b. Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
* Các bước thực hiện dự án:
Dự án học sinh học được tiến hành theo 3 giai đoạn sau:
Giai đoạn 1: Chuẩn bị
+ Lựa chọn chủ đề: Giáo viên và học sinh cũng có thể cùng thảo luận, xây dựng ý
tưởng buổi học, ý tưởng kiến thức, xác định đề tài và mục đích của dự án hoặc giáo viên
có thể giới thiệu một số hướng đề tài nghiên cứu. Nội dung các chủ đề đưa ra cần phải thu
hút được học sinh sự tò mò, khơi gợi được hứng thú, có thể gợi ý ban đầu bằng một ý
tưởng liên quan đến nội dung học tập, gắn với thực tiễn mà học sinh đang quan tâm.
Ví dụ: Chủ đề: Mơi trường, chủ đề: An tồn giao thông ,…..
+ Xây dựng tiểu chủ đề: Từ chủ đề lớn, tìm ra các chủ đề nhỏ gọi đó là tiểu chủ đề,
Giáo viên sẽ là người hướng dẫn học sinh định hướng được các vấn đề cần nghiên cứu và
đó cũng chính là tên của dự án.
Ví dụ: Tiểu chủ đề: Tìm hiểu về ơ nhiễm khơng khí do môi trường sống tại địa
phương trong chủ đề môi trường.
+ Lập kế hoạch các nhiệm vụ học tập: Khi học sinh chọn chủ đề. Giáo viên hướng
dẫn học sinh làm sơ đồ tư duy, lập bảng,… để lập kế hoạch thực hiện dự án.
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
7
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Môi trường
Sơ đồ tư duy thường là công cụ hữu ích ở bước này, hiệu quả để xác định, lựa chọn
ý tưởng cũng như những vấn đề cần giải quyết xung quanh dự án. Sau khi lập được sơ đồ
tư duy.
Ví dụ: Tổ chức hướng dẫn các nhóm thực hiện vẽ sơ đồ tư duy, nội dung sơ đồ được
thể hiện rõ cơng việc cần làm, kiến thức, hình ảnh, âm thanh cần tìm, có ghi rõ chi tiết thời
gian thu thập thông tin cho từng công việc,…
Và giai đoạn này, giáo viên lên các câu hỏi liên quan đến bài học và gần với sự hiểu
biết của học sinh. Dưới đây là bộ câu hỏi định hướng, hướng dẫn và là hành trang cho học
sinh thực hiện dự án:
BỘ CÂU HỎI
- Cách sử dụng khung nhập văn bản như thể nào trong phần mềm trình
chiếu?
Câu hỏi cho
bài học
- Làm thế nào để tạo các hiệu ứng cho đối tượng trong phần mềm trình
chiếu?
- Làm thế nào để hình ảnh và chèn âm thanh vào bài trình chiếu?
- Cách tạo trang nền cho bài trình chiếu?
- Nêu các thao tác thực hiện khi trình chiếu?
- Nêu lí do chọn tiểu chủ đề
- Tìm hiểu thêm gì về nội dung tiểu chủ đề đã lựa chọn.
Câu hỏi cho
dự án
- Cách phân công công việc cho thành viên như thế nào từ khi bắt đầu
cho tới khi hoàn thành?
- Thời gian hoàn thành dự án là khi nào?
- Sản phẩm báo cáo bao gồm có những gì?
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
8
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Môi trường
Giai đoạn 2: Thực hiện dự án
Thu thập thông tin; Thực hiện điều tra; Thảo luận với các thành viên khác; Tham
vấn giáo viên hướng dẫn.
Giai đoạn này, học sinh sẽ tiến hành thu thập thông tin qua sách báo, Internet,…thực
hiện điều tra, thảo luận với các thành viên khác và tham gia hỏi đáp vấn giáo viên một số
hướng dẫn để thực hiện các nhiệm vụ theo kế hoạch đã đề ra.
Giai đoạn 3: Kết thúc dự án
Tổng hợp kết quả: Những kết quả thu thập được là sản phẩm có thể được trình bày
dưới nhiều dạng khác nhau như bảng, bài thuyết trình, triển lãm, tiểu phẩm,...
Trình bày kết quả: Các nhóm phân cơng thành viên tham gia trình bày dự án.
Đánh giá lại quá trình học tập: Bước này các nhóm tự đánh giá sản phẩm dự án của
nhóm. Đánh giá sản phẩm dự án của các nhóm khác theo tiêu chí đã đưa ra. Giáo viên
đồng thời cũng theo dõi, đánh giá sản phẩm dự án của các nhóm và đưa ra những gợi ý, rút
kinh nghiệm, định hướng cụ thể cho các nhóm dự án, nâng cao hiệu của trong dự án tiếp
theo.
Trong khoảng thời gian học sinh thực hiện dự án thì giáo viên cần quan sát các
nhóm, tạo điều kiện cho học sinh được thể hiện một số kỹ năng giao tiếp, hợp tác, lập sơ
đồ tư duy, cách thu thập thơng tin, phân tích, tổng hợp và trình bày báo cáo, …
* Nội dung hướng dẫn học tin học lớp 4
Khi dạy chủ đề 2: Bài trình diễn đa phương tiện trong chương trình Luyện tập tin
học lớp 4 tập một tôi đã tiến hành thực hiện dự án như sau:
Xây dựng kế hoạch chủ đề này gồm 4 bài, thực hiện trong 8 tiết (bao gồm cả bài
thực hành tổng hợp). Thời gian thực hiện dự án: 4 tuần.
Giáo viên chia nhóm phải đảm bảo mỗi nhóm có những học sinh sử dụng thành thạo
cơng nghệ thơng tin; có học sinh hoàn thành tốt, hoàn thành và chưa hoàn thành.
Ví dụ: Lớp 4A chia thành 4 nhóm. Mỗi nhóm 7 bạn thực hiện 1 tiểu dự án.
Nhóm 1: Tìm hiểu về ơ nhiễm khơng khí do mơi trường sống tại địa phương. (Học
sinh tìm ra lí do vì đâu mà bị ơ nhiễm khơng khí và những tác động nào hay gây ra )
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
9
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Mơi trường
Nhóm 2 : Tìm hiểu về động vật cần được bảo tồn và nạn săn bắt thú rừng hiện nay.
(Học sinh hiểu được vai trò tồn tại của thú trong rừng; Làm như thế nào để ngăn chặn nạn
săn bắt)
Nhóm 3 : Tìm hiểu về nạn chặt phá rừng. (Học sinh hiểu được tầm quan trong của
cây xanh trong môi trường và Những hậu quả của việc chắt phá rừng )
Nhóm 4: Tìm hiểu về việc vứt rác bừa bãi . (Học sinh nắm rõ được việc vứt rác thải
bừa bãi sẽ gây nên hậu quả như thế nàò? )
Học sinh sẽ được lựa chọn dự án nhiều hình thức như tự lựa chọn theo chủ đề u
thích hoặc quay sổ số trúng chủ đề,….
Sau khi hoàn thành dự án thì sản phẩm sẽ là bài trình chiếu có những nội dung liên
quan đến chủ đề dự án. Bài trình chiếu có các u cầu sau:
Bài trình chiếu gồm có 6 Slide:
+ Slide 1 là trang tiêu đề của chủ đề
+ Slide 2, 3 là trang chứa nội dung ngắn gọn của chủ đề dự án.
+ Slide 4, 5 là trang chứa hình ảnh liên quan của chủ đề dự án
+ Slide 6: Trang liên hệ bản thân. Phải làm gì để bảo vệ mơi trường xanh – sạch –
đẹp và xứng đáng là cháu ngoan của Bác Hồ.
Các slide trang có chứa nội dung áp dụng một số chức năng trong bài trình chiếu
như sau:
Sử dụng hiệu ứng chuyển động xuất hiện; Hiệu ứng tạo chú ý cho đối tưởng để nhấn
mạnh nội dung hoặc hình ảnh trong dự án cần báo cáo.
Chèn một bài hát liên quan đến môi trường để tuyên truyền mọi người bảo vệ môi
trường.
Tất cả các slide đều được đặt số trang và có trang nền.
Dưới sự hướng dẫn của giáo viên các thành viên trong nhóm sẽ được phân vai vào
các đối tượng trong dự án để tiến hành khảo sát, tìm hiểu thơng tin. Học sinh đọc kĩ dự án
để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.
Thực hiện các dự án này chủ đạo là học sinh nhưng giáo viên đóng một vai trị quan
trọng trong việc hỗ trợ các em nghiên cứu và rút ra kết luận.
Giáo viên khuyến khích học sinh làm việc độc lập, làm việc nhóm nhưng phải
thường xun kiểm tra, đơn đốc tiến độ thực hiện.
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
10
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Mơi trường
* Tiến trình thực hiện dự án:
Dự án được thực hiện trong 4 tuần với các nội dung sau:
Địa điểm: Trong thời gian làm việc nhóm, các em sẽ làm báo cáo ở phịng máy tính,
nơi có đầy đủ tư liệu và internet phục vụ tra cứu.
* Tuần 1:
- Tiết 1: Giới thiệu bài giảng: “Bài trình diễn đa năng”; Giới thiệu về phương pháp
dạy học theo dự án, giới thiệu chủ đề, phân nhóm và giao việc cho từng nhóm.
- Tiết 2: Hướng dẫn học sinh lập kế hoạch nhiệm vụ học tập như phân công nhiệm
vụ, nhiệm vụ cụ thể,…
* Tuần 2, 3: Thực hiện dự án
- Tiết 3, 4, 5 và 6: Học sinh thực hiện thu thập thông tin từ sách báo, mạng
internet,… Thiết lập trang slide theo yêu cầu, phân tích, xử lý, tổng hợp các thông tin
được thu thập. Báo cáo kết quả cơng việc và hồn thiện kết quả.
Giáo viên động viên, quan sát, theo dõi, hướng dẫn, hỗ trợ và giải đáp thắc mắc
thường xuyên thông qua làm việc cùng các em.
* Tuần 4: Tổ chức chia sẻ và hoàn thành các sản phẩ m tuyên truyề n, đánh giá
Giáo viên hỗ trơ ̣ học sinh tổ chức chia sẻ báo cáo sản phẩm tại phịng máy có máy
chiếu.
Giáo viên sẽ tổ chức cho học sinh đánh giá rút kinh nghiệm và đưa ra góp ý q
trình làm việc của học sinh.
Học sinh thực hiêṇ các đánh giá: Tự đánh giá và đánh giá nhóm ba ̣n về đánh giá quá
trình thực hiêṇ dự án, đánh giá sản phẩ m.
* Sản phẩm của các bước thực hiện của dự án
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
11
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Mơi trường
Hình 1: Học sinh đang thực hiện phân công công việc bằng xây dựng kế hoạch dự
án sơ đồ tư tuy
Hình 2: Kế hoạch thực hiện dự án của học sinh
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
12
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Mơi trường
Hình 3: Sơ đồ tư duy của học sinh để thực hiện dự án
Hình 3: Học sinh thực hiện tìm kiếm thơng tin, hình ảnh liên quan dự án
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
13
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Mơi trường
Hình 4: Học sinh đang báo cáo chủ đề dự án của mình
* Báo cáo sản phẩm
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
14
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Môi trường
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các bước pháp có mối quan hệ mật thiết với nhau, giai đoạn 1 là tiền đề để thúc
đẩy quan trọng cho các giai đoạn tiếp theo. Nếu khâu chuẩn bị thực hiện tốt thì việc xây
dựng kế hoạch sẽ trở nên thuận lợi hơn. Việc xây dựng kế hoạch có nền móng vững chắc
thì việc thu thập thơng tin sẽ đạt hiệu quả cao và ngược lại.
d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và
hiệu quả ứng dụng
Qua thực tiễn áp dụng đề tài:“ Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường
TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề: Môi trường” tôi thấy học sinh rất tích cực
trong việc tìm tịi nghiên cứu, phân tích lĩnh hội kiến thức bước đầu đem lại hiệu quả đáng
kể.
Kiến thức Tin học:
Củng cố lại kiến thức đã học về bài trình diễn đa phương tiện; Học sinh biết thiết lập
các chức năng trong bài trình chiếu đa năng; Biết chèn và sử dụng hiệu ứng cho đối tượng;
Biết hiệu chỉnh các thuộc tính của hiệu ứng đã chọn; Học sinh khám phá được thêm một số
chức năng bài trình diễn đa năng.
Học sinh biết khai thác những lợi ích mà tin học mang lại. Lựa chọn được các thơng
tin và hình ảnh phù hợp; Biết làm như thế nào để bảo vệ môi trường xanh – sạch – đẹp;
Biết được những lợi ích cũng như những mặt trái mà tin học mang lại cho xã hội; Biết cách
phòng tránh những mặt trái, những mặt xấu của tin học đối với xã hội và hiểu bảo vệ môi
trường là trách nhiệm của toàn cầu.
* Về kĩ năng
+ Rèn luyện về kỹ năng cứng: Kỹnăng tìm kiếm, sử dụng, chọn lọc thông tin trên
internet, sách báo, tivi… Kĩ năng sử dụng các phần mềm Office: PowerPoint, …
+ Rèn luyện về kỹ năng mềm:
Kỹ năng giao tiếp và hợp tác: làm việc nhóm, chia sẻ trách nhiệm và cơng việc
chung,...
Sáng tạo và đổi mới: khả năng sáng tạo, cởi mở và sẵn sàng đón nhận quan điểm
mới.
Tư duy độc lập và giải quyết vấn đề: khả năng suy luận, phân tích tổng hợp thơng tin
nhằm giải quyết các vấn đề và các câu hỏi.
Kỹ năng thông tin: Truy cập thông tin hiệu quả, đánh giá thông tin độc lập, sử dụng
thơng tin chính xác và sáng tạo cho vấn đề hay khó khăn hiện có.
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
15
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Môi trường
Kỹ năng truyền thông: Hiểu được truyền thông là gì ?;
Hiểu được mức độ cảm nhận khác nhau từ các cá nhân khác nhau đối với các thông
điệp.
Kỹ năng báo cáo, thuyết trình: Biết cách trình bày sản phẩm phù hợp, học sinh rèn
được tính mạnh dạn trước đám đơng,…
* Thái độ
Học sinh đã có thái độ học tập tích cực, thích thú hơn trong tiết học, chủ động nêu
lên những thắc mắc, khó khăn về bộ mơn với giáo viên, các em hưởng ứng rất nhiệt tình.
Học sinh có thái độ chủ động trong hoạt động làm việc nhóm, có thái độ chia sẻ
trách nhiệm trong cơng việc chung.
Học sinh hiểu biết và có thái độ đúng đắn khi tham gia mạng internet, mạng xã hội.
Học sinh có những hiểu biết về những mặt trái do tin học và máy tính mang lại. Học
sinh biết cách phịng tránh những tác hại đó.
* Định hướng hình thành năng lực
Năng lực giao tiếp và hợp tác; giải quyết vấn đề và sáng tạo.
Năng lực tin học; công nghệ.
Năng lực ngơn ngữ; thẩm mỹ.
Ngồi ra, biện pháp này cịn được áp dụng linh hoạt vào các môn học khác ở các lớp
khối 4, 5 mang lại hiệu quả.
Ở lớp sử dụng phương pháp dạy học theo dự án của hai năm học 2019 – 2020 và
2020 – 2021, Tôi nhận thấy số lượng học sinh tích cực, chủ động trong việc thực hiện
nhiệm vụ học tập khá cao. Dù là những học sinh thường khơng có tính tự giác trong tiết
học nhưng hầu hết các em đều tham gia vào việc thực hiện các hoạt động học tập theo sự tổ
chức, hướng dẫn của giáo viên và nhóm phân cơng, thậm chí các em cịn rất hứng thú và
vui vẻ, tìm hiểu cách làm để hồn thành sản phẩm theo u cầu của nhóm phân cơng. Có
thể theo tâm lý các em ở tuổi này muốn được tự mình làm ra sản phẩm, tự mình tìm hiểu
và đưa ra những ý kiến riêng của mình. Tỷ lệ học sinh có khả năng giao tiếp tốt tăng, tỷ lệ
học sinh chưa mạnh dạn trong giao tiếp giảm xuống rõ rệt.
Kết quả đánh giá số lượng học sinh tham gia vào hoạt động học cao hơn hẳn so với
lớp học đối chứng không sử dụng phương pháp dạy học dự án. Sự khác biệt này có thể là
do trong dạy học áp dụng phương pháp dạy học theo dự án, mỗi nhóm thực hiện một dự án
riêng, được lập kế hoạch nhiệm vụ, phân công công việc cụ thể, rõ ràng, phù hợp với từng
thành viên của nhóm. Tất cả học sinh đều được nằm trong tình huống có vấn đề bắt buộc
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
16
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Môi trường
phải tự giải quyết nhiệm vụ, vấn đề và chịu trách nhiệm cho cơng việc của mình, khơng ai
phụ thuộc, ỷ lại hoặc dựa dẫm vào bạn.
Vậy từ nhận định trên học tập theo dự án tỉ lệ học sinh u thích mơn học tăng lên,
số học sinh chưa tích cực trong tiết học giảm, tỉ lệ học sinh tự tin, mạnh dạn trong tiết học
có tiến bộ rõ rệt, học sinh hoàn thành tốt và hoàn thành tăng cụ thể như sau:
* Bảng đánh giá kết quả học tập cuối năm của học sinh sau khi thử nghiệm
Năm
thực
nghiệm
Đối tượng
2019 –
2020
Lớp khơng sử dụng
phương pháp dạy học
SS
Hồn thành
tốt
Hồn thành
Chưa hồn
thành
SL
TL
SL
TL
SL
TL
27
2
7.4%
24
88.9%
1
3.7%
27
7
26%
20
74%
0
0
32
4
12.5%
27
84,375%
1
3.125
%
32
9
28.125%
23
71.875%
0
0
4B
Lớp sử dụng
phương pháp dạy học
dự án
4A
Lớp khơng sử dụng
phương pháp dạy học
2020 2021
4B
Lớp sử dụng
phương pháp dạy học
4A
Kết quả quan sát cho thấy, học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập tốt hơn so với
phương pháp dạy học theo kiểu truyền thống đó là việc áp dụng phương pháp dạy học theo
dự án khơng cịn có học sinh chưa hoàn thành, tạo sự hứng thú trong tiết học, có phương
pháp phù hợp hơn, học sinh rèn luyện được một số kỹ năng cơ bản: đọc, phân tích sơ đồ tư
duy, tranh ảnh,….mở rộng tầm nhìn tổng thể, các em biết liên hệ thực tế và biết vận dụng
kiến thức vào thực tiễn, kích thích tính tích cực tự học, khả năng tư duy, tự giải quyết vấn
đề, nỗ lực tìm tịi của học sinh để tìm ra kiến thức mới.
Học sinh được đóng vai trị chính để thực hiện dự án, giúp các em hiểu và dễ nắm
được nội dung của bài, các em nắm vững và nhớ lâu các kiến thức cũ, lĩnh hội sâu kiến
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
17
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Mơi trường
thức hơn, biết được sử dụng máy tính, Internet để tìm kiếm thơng tin cần thiết, biết chọn
lọc những thơng tin, hình ảnh tránh những mặt trái do tin học và Internet mang lại, có ý
thức, lối sống lành mạnh khi tham gia mạng Internet. Qua đó, học sinh biết được làm thế
nào để bảo vệ môi trường xanh – sạch – đẹp.
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Ngày nay thế giới với xu thế phát triển nhanh chóng, liên tục phát minh ra những
sản phẩm mới hàng ngày, hàng giờ thì thơng tin trở nên rất quan trọng đối với đời sống
thường nhật của mỗi chúng ta. Để theo kịp với xu thế phát triển nhanh chóng như vũ bão
của cơng nghệ thơng tin trên thế giới thì mỗi chúng ta phải tự nâng cao trình độ cơng nghệ
thơng tin cho chin
́ h mình. Vì vậy môn tin học triể n khai giảng da ̣y trong các nhà trường là
quan trọng và cần thiết. Mỗi một giáo viên khi dạy học môn tin học phải chú trọng việc rèn
kỹ năng tư duy, sáng tạo cho học sinh trong q trình giảng dạy. Từ đó giúp các em tiếp
thu các kiến thức cần thiết bổ ích có thể vận dụng vào thực tiễn tự tạo lập cuộc sống tốt
hơn, phù hợp hơn, khoa học hơn.
Trong quá trình dạy học tơi đã tích lũy vận dụng những kiến thức nói trên để áp
dụng phương pháp học theo dự án trong dạy học đã đạt được một số kết quả tích cực như
sau:
Phát huy tính tích cực, chủ động học tập của học sinh nhằm phát triển tư duy.
Phát triển năng lực giải quyết vấn đề.
Phát triển kỹ năng giao tiếp và hợp tác trong làm việc.
Rèn luyện tính kiên nhẫn.
Phát triển năng lực đánh giá và tự đánh giá.
Nâng cao kết quả học tập cho học sinh.
Như vậy, Phương pháp dạy học theo dự án giúp phát triển toàn diện năng lực học
sinh, giúp các em phát triển kiến thức cùng các kỹ năng bản thân của học sinh thơng qua
những nhiệm vụ. Khuyến khích học sinh tự tìm tịi và trau dồi kiến thức cũng như thực
hiện hố kiến thức trong q trình tạo ra sản phẩm do chính mình làm phương pháp dạy
học dự án này.
2. Kiến nghị:
Đối với nhà trường: Tăng cường tập huấn về phương pháp dạy học theo dự án để
giáo viên học hỏi kinh nghiệm trau dồi kỹ năng giảng dạy phương pháp này.
Đối với giáo viên: Tạo điều kiện cho học sinh có thời gian đề nghiên cứu và tìm
hiểu. u cầu giáo viên phải có trình độ chun mơn, và nghiệp vụ sư phạm, tích cực, yêu
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
18
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Môi trường
nghề. Không ngừng học hỏi để nâng cao kỹ năng cũng như kiến thức trong quá trình giảng
dạy.
Ea Bông, ngày 8 tháng 2 năm 2021
NGƯỜI THỰC HIỆN
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
19
Một số biện pháp hướng dẫn học sinh lớp 4 trường TH Võ Thị Sáu học theo dự án với chủ đề:
Môi trường
TÀI LIỆU THAM KHẢO
STT
TÊN TÀI LIỆU
1
Bộ Giáo dục và đào tạo (2019),Công
văn
3946/BGDĐT-CNTT
ngày
30/8/2019 về việc hướng dẫn thực
hiện nhiệm vụ CNTT năm học 2019 –
2020.
TÁC GIẢ/
NHÀ XUẤT BẢN
GHI
CHÚ
- Nguyễn Minh Thiên Hoàng
2
Sách giáo khoa Luyện tập tin học
lớp 4 tập một.
3
Tâm lý học Tiểu học
4
Một số tài liệu tham khảo trên
Internet và sách báo khác
- Đỗ Minh Hoàng Đức
- Lê Tấn Hồng Hải - NXB Giáo
dục Việt Nam.
Phạm Minh Hạc – NXB Giáo
dục – 1996
Giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Thương – Trường TH Võ Thị Sáu
20
