CẮT BUỒNG TRỨNG và ức CHẾ BUỒNG TRỨNG

CẮT BUỒNG TRỨNG
VÀ ỨC CHẾ BUỒNG TRỨNG
Quyển sách này dành cho những phụ nữ được đề nghị cắt buống trứng hoặc ức chế
buồng trứng như là một phần của điều trị ung thư vú. Sách thảo luận điều trị gồm
những gì, điều trị như thế nào nào và khi nào có thể dùng được.

Người dịch: Hồng Thu Hà
Hiệu đính:


Hy vọng rằng quyển sách này trả lời một số câu hỏi và giúp bạn có thể thảo
luận với bác sĩ những vấn đề quan trọng với bạn. Khuyến nghị bạn đọc quyển này
cùng với quyển Điều trị ung thư vú và Phụ nữ trẻ bị ung thư vú.
Cắt buồng trứng và ức chế buồng trứng là gì?
Cắt buồng trứng và ức chế buồng trứng là thuật ngữ dùng để mô tả việc loại bỏ buồng
trứng hoặc dừng không cho buồng trứng làm việc vĩnh viễn hoặc tạm thời. Chất nội tiết
nữ oestrogen thúc đẩy một số dạng ung thư vú phát triển và được gọi là ung thư vú dương
tính với thụ thể nội tiết. Trước khi mãn kinh, oestrogen được buồng trứng sản xuất ra nên
cắt buồng trứng hoặc dừng không để buồng trứng làm việc dẫn đến trong cơ thể bạn có ít
oestrogen thúc đẩy ung thư phát triển.
Ai có thể được đề nghị cắt buồng trứng hoặc ức chế buồng trứng
Cắt buồng trứng hoặc ức chế buồng trứng có thể thích hợp cho bạn nếu bạn chưa đến
tuổi mãn kinh và ung thư vú của bạn là dương tính với thụ thể nội tiết. Các điều trị này
có thể được đề nghị cho phụ nữ đang được điều trị ung thư vú tiên phát (ung thư vú chưa
lan quá vú hoặc hạch bạch huyết dưới cánh tay). Cắt buồng trứng hoặc ức chế buồng
trứng có thể được thực hiện cùng với các điều trị khác. Một số điều trị như là hóa trị cũng
có thể làm cho buồng trứng ngừng làm việc, có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn và có thể
khơng cần điều trị cắt buồng trứng nữa.
Thực hiện cắt hoặc ức chế buồng trứng như thế nào?
Có thể thực hiện cắt hoặc ức chế buồng trứng theo ba cách:
 Thuốc (được gọi là liệu pháp nội tiết)

 Phẫu thuật
 Xạ trị
Bạn cần thảo luận mỗi trong những lựa chọn này với bác sĩ để bạn có thể quyết định
phương pháp nào là tốt nhất cho bạn. Liệu pháp nội tiết là hình thức ức chế buống trứng
có thể đảo ngược được (có hành kinh trở lại). Đây có thể là yếu tố chính trong việc bạn
đưa ra quyết định.
Nếu bạn xạ trị buồng trứng hoặc dùng liệu pháp nội tiết có thể cần thêm ít thời gian trước
khi buồng trứng ngừng làm việc hồn tồn. Trong thời gian này, bạn có thể có thai nên
điều quan trọng là sử dụng phương pháp tránh thai tin cậy như là bao cao su, màng ngăn


âm đạo, hoặc có thể dùng vịng tránh thai, nhưng không phải tất cả đều phù hợp với phụ
nữ ung thư vú. Bạn cần tiếp tục tránh thai cho tới khi bác sĩ nói khơng cần nữa. Để có
thêm thơng tin về tránh thai, hãy nói chuyện với bác sĩ.
Liệu pháp nội tiết
Gồm sử dụng thuốc “để tắt’ việc sản sinh oestrogen từ buồng trứng bằng cách can thiệp
với các chất nội tiết khác được não sản sinh ra để kiểm soát cách thức buồng trứng làm
việc. Một trong những thuốc được sử dụng phổ biến nhất là goserelin (Zoladex).
Goreselin dược tiêm dưới da vào bụng và thường được tiêm mỗi 28 ngày. Mũi tiêm đầu
tiên có thể được thực hiện cho bạn như là bệnh nhân ngoại trú tại bệnh viện. Chu kỳ kinh
nguyệt của bạn nhiều khả năng dừng sau mũi tiêm đầu tiên hoặc thứ hai.
Trong vòng ba tuần sau bắt đầu điều trị thì việc sản sinh oestrogen thường là giảm đi tới
mức tương tự như mức sau phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng. Việc này vẫn tiếp tục miễn là
điều trị vẫn tiếp tục. Điều trị goserelin thường được thực hiện trong khoảng thời gian 2
tới 5 năm ở những phụ nữ có ung thư vú tiên phát. Nếu bạn có ung thư vú tái phát, bạn có
thể được điều trị bằng goreselin miễn là nó vẫn kiểm sốt được ung thư.
Ưu điểm của điều trị bằng thuốc để tắt việc sản sinh oestrogen là hầu hết phụ nữ sẽ bắt
đầu có kinh nguyệt lại trong vòng sáu tháng tới một năm sau khi tiêm mũi cuối cùng. Một
số phụ nữ đang tiến tới mãn kinh tự nhiên trong thời gian đang được tiêm thuốc có thể
thấy chu kỳ kinh nguyệt khơng bắt đầu lại sau khi dừng điều trị.

Nếu bạn lo ngại về việc trải qua mãn kinh sớm hoặc muốn có con sau điều trị, bạn có thể
thảo luận với bác sĩ tiêm thuốc trong bao lâu. Để có thêm thơng tin về thuốc này, đề nghị
xem quyển sách Goserelin (Zoladex).
Phẫu thuật
Phẫu thuật để cắt buồng trứng có thể thực hiện bằng cách đưa dụng cụ để soi bụng (một
ống nhỏ mềm có các thấu kính camera dính kèm) để phẫu thuật viên có thể nhìn vào
khoang bụng (nội soi). Thường có ba vết rạch nhỏ: một gần với rốn, một gần với đường
bikini và một ở một bên của bụng. Các vết rạch này đôi khi để lại vết sẹo sẽ mờ dần theo
thời gian. Phẫu thuật được thực hiện có gây mê và bạn có thể ở lại viện một hoặc hai
ngày.
Đôi khi nếu không thể cắt buồng trứng theo cách này, ví dụ nếu bạn đã có một lần phẫu
thuật ở khu vực này. Trong trường hợp này thì buồng trứng được cắt bỏ thông qua một


vết rạch nhỏ ở dưới đường bikini. Kiểu phẫu thuật này có thể cần thời gian nằm viện lâu
hơn.
Cả hai phẫu thuật sẽ làm buồng trứng dừng làm việc ngay lập tức và vĩnh viễn. Điều đó
có nghĩa là chu kỳ kinh nguyệt của bạn sẽ dừng ngay lập tức và oestrogen sẽ không được
sản sinh ra nữa.
Bất kỳ loại phẫu thuật nào đều có rủi ro gây ra tác dụng phụ, gồm đau, sưng tím và nhiễm
trùng. Bác sĩ sẽ nói với bạn về những điều này và thảo luận bất kỳ mối quan ngại nào với
bạn.
Xạ trị
Xạ trị gồm đưa tia X năng lượng cao tới buồng trứng để làm nó dừng làm việc vĩnh viễn.
Quy trình này ngày nay ít phổ biến.
Bạn sẽ được xạ trị dưới dạng bệnh nhân ngoại trú trong vài ngày. Trong một số trường
hợp có thể thực hiện cách ngày để giảm khả năng có tác dụng phụ. Xạ trị buồng trứng có
tác dụng chậm hơn cắt bỏ buồng trứng và bạn có thể thấy chu kỳ kinh nguyệt mất đi sau
chừng ba tháng sau kết thúc điều trị.
Bác sĩ nhiều khả năng thực hiện xét nghiệm máu để xem các nồng độ nội tiết cụ thể để

biết liệu việc điều trị đã có tác dụng hồn tồn. Có xác suất nhỏ rằng xạ trị sẽ không làm
việc tốt và chu kỳ kinh nguyệt của bạn tiếp tục hoặc bắt đầu lại sau đó. Điều này nhiều
khả năng xảy ra ở phụ nữ dưới 35 tuổi và có thể cần tăng liều xạ trị.
Các tác dụng phụ có thể của xạ trị buồng trứng gồm đi ngồi, buồn nơn, khó chịu vùng
bụng và mệt mỏi. Các tác dụng phụ này thường là tạm thời kéo dài không quá vài tuần.
Một tác dụng phụ tiềm năng nhưng hiếm là tổn thương bức xạ muộn (tổn thương xảy ra
vài tháng hoặc vài năm sau xạ trị) tới các cơ quan và mô gần buồng trứng. Để rủi ro của
tác dụng phụ này càng thấp càng tốt thì cần tính tốn liều cẩn thận và sử dụng liều điều trị
thấp.
Các tác dụng phụ của việc cắt buồng trứng hoặc ức chế buồng trứng là gì?
Khi phụ nữ trải qua mãn kinh tự nhiên thì buồng trứng dừng sản sinh oestrogen và việc
này gây ra triệu chứng mãn kinh. Việc loại bỏ buồng trứng hoặc ức chế buồng trứng
thông qua điều trị cũng gây nên triệu chứng mãn kinh, gồm bốc hỏa, ra mồ hôi ban đêm,
khơ âm đạo và mất ham muốn tình dục, điều này có thể ảnh hưởng tới cảm giác của bản
thân bạn mình là phụ nữ và có tác động lên cả bạn và bạn đời của bạn.


Trải qua mãn kinh đột ngột có thể có nghĩa là các triệu chứng này đến nhanh hơn và
có thể nặng hơn là khi mãn kinh tự nhiên và làm bạn đơi khi khó mà thích nghi được.
Khơng phải tất cả mọi người sẽ bị mọi triệu chứng và có nhiều cách để cố gắng làm
giảm nhẹ tác dụng phụ. Bác sĩ sẽ nói với bạn về giảm nhẹ tác dụng phụ nào bạn có.
Để có thêm thơng tin đề nghị đọc quyển sách Các triệu chứng mãn kinh và ung thư
vú.
Về lâu dài có một số mối quan ngại rằng phụ nữ có mãn kinh sớm do điều trị ung thư
vú có thể có rủi ro nhiều hơn mắc bệnh tim và lỗng xương sau này. Để có thêm thơng
tin về giảm rủi ro lỗng xươg đề nghị đọc quyển sách Điều trị ung thư vú và rủi ro
loãng xương.