UNG THƯ VÚ THỂ ỐNG TẠI CHỖ

UNG THƯ THỂ ỐNG TẠI CHỖ

Quyển sách này dành cho những người muốn hiểu biết thêm thông tin về ung thư thể ống
tại chỗ (DCIS). Sách mô tả ung thư (carcinoma) thể ống tại chỗ là gì, các triệu chứng,
chẩn đoán như thế nào và cách điều trị.

Người dịch: Phùng Thị Hương
Hiệu đính:

1


Chúng tôi hy vọng thông tin này giúp bạn thảo luận bất kỳ câu hỏi nào bạn đưa ra với
bác sỹ hoặc y tá của mình và cảm thấy được tham dự vào bất kỳ quyết định về điều trị
nào. Bạn cũng tìm thấy nhiều bổ ích khi đọc cuốn sách Điều trị Ung thư vú
Ung thư thể ống tại chỗ là gì (DCIS)
Vú gồm các tiểu thùy (các tuyến sản sinh ra sữa) và các ống dẫn (ống mang sữa tới núm
vú), các tiểu thùy và ống dẫn sữa được bao quanh bởi các tuyến ống, mô xơ và các mô
mỡ. Ung thư vú khởi phát khi mà các tế bào trong vú bắt đầu phân chia và phát triển một
cách khơng bình thường.
Ung thư thể ống tại chỗ là một dạng ung thư vú giai đoạn sớm. Các tế bào ung thư đã
phát triển trong các ống dẫn sữa của vú nhưng ở tại chỗ (situ). Chúng chưa có khả năng
phát triển lan rộng ra bên ngồi các ống dẫn sữa tới các mô vú xung quang hay đến các
bộ phận khác của cơ thể. Kết quả là chúng chỉ ở trong các ống dẫn sữa của vú. DCIS có
tiên lượng rất tốt.
Bạn có thể nghe ung thư thể ống tại chỗ (DCIS) được mô tả theo các cách khác nhau như
là ung thư tiền xâm lấn, ung thư trong ống dẫn sữa hoặc ung thư không xâm lấn, đều có
thể gây rối rắm khó hiểu. Đơi khi bạn có thể nghe miêu tả khơng rõ ràng như là tiền ung
thư.
Các triệu chứng của DCIS
Hầu hết mọi người mắc DCIS khơng có triệu chứng. Họ chỉ phát hiện ra khi được chụp

X quang vú. Đây là lý do tại sao nhiều trường hợp DCIS được chuẩn đoán từ tầm soát vú
thường quy.
Nếu một số trường hợp ung thư ống dẫn sữa đã thay đổi hình dạng vú (như là một khối u
hoặc dịch chảy ra từ núm vú) nhiều khả năng họ cũng sẽ có ung thư vú xâm lấn. Hiếm
gặp hơn nữa là một vài phụ nữ có ung thư ống dẫn sữa cũng bị ngứa ở núm vú giống như
bệnh Paget của vú. Để có thêm thơng tin có thể xem thêm cuốn sách Bệnh Paget của
vú.
Chẩn đốn
DCIS có thể ở trong vú nếu các chấm trắng hiện trên phim chụp X quang vú. Các chấm
trắng này là các đốm của muối canxi được gọi là vơi hóa vi thể. Khơng phải tất cả vơi
hóa vi thể được phát hiện là DCIS. Rất nhiều phụ nữ phát triển các vơi hóa lành tính
(khơng phải ung thư) trong vú của họ khi họ lớn tuổi dần.
2


Nếu bạn có triệu chứng như một cục u hoặc núm vú tiết dịch bạn cần phải thực hiện các
khám xét và xét nghiệm sau:
- Khám lâm sàng vú
- Chụp X quang hoặc siêu âm vú
- Sinh thiết lõi và/hoặc sinh thiết kim (FNA).
Nếu bạn khơng có bất kỳ triệu chứng nào, nhưng quan sát được các đốm vơi hóa trên
phim chụp X quang vú, bạn có thể phải cần được sinh thiết lõi với hướng dẫn của chuẩn
đốn hình ảnh. Phương pháp này sử dụng chụp X quang vú hoặc siêu âm để giúp xác
định vị trí chính xác của vị trí vơi hóa vi thể, được thực hiện như thể bạn là bệnh nhân
ngoại trú. Bạn được ngồi hoặc nằm sấp xuống hoặc ngửa. Các hình ảnh của vú được lấy
từ các góc khác nhau để giúp đưa kim đến vị trí chính xác. Thực hiện gây mê cục bộ và
lấy mẫu các mô vú. Mặc dù khu vực đã được gây tê thì vẫn có cảm giác khơng thoải mái
do vú bị ép trong suốt q trình lấy mẫu.
Đôi khi một chiếc kẹp kim loại (hoặc chi tiết đánh dấu) được đặt vào vú tại đó mẫu sinh
thiết được lấy ra. Khu vực này có thể được phát hiện lại nếu có yêu cầu sinh thiết hoặc

phẫu thuật khác. Kẹp kim loại có thể ở lại an toàn trên vú bạn.
Mẫu sinh thiết lấy ra được chụp X-quang để đảm bảo chúng chứa vơi hóa vi thể trước
khi được gửi tới phòng xét nghiệm để kiểm tra dưới kính hiển vi để đưa ra các chẩn
đốn.
DCIS được phân độ mô học dựa trên cơ sở các tế bào trơng như thế nào dưới kính hiển
vi. Sử dụng một hệ thống nhằm phân loại các tế bào ung thư theo cách chúng khác như
thế nào so với các tế bào vú bình thường và chúng phát triển nhanh ra sao. DCIS được
phân độ là nhanh, vừa phải hay chậm.
Để có thêm thơng tin đề nghị xem cuốn Tìm hiểu báo cáo giải phẫu bệnh.
Nếu DCIS không được điều trị, các tế bào ung thư có thể có khả năng phát triển lan ra
ngoài ống dẫn sữa đến các mô mềm quanh vú. Đây được coi là ung thư thể ống xâm lấn.
Ung thư xâm lấn có tiềm năng lan ra các bộ phận khác của cơ thể.
DCIS độ cao hầu như nhiều khả năng trở thành ung thư vú xâm lấn hơn DCIS độ thấp.
Điều trị
Vai trò của điều trị là loại bỏ toàn bộ DCIS ra khỏi vú để giảm cơ hội trở thành ung thư
xâm lấn.
Trong một số trường hợp DCIS sẽ không bao giờ phát triển thêm hoặc phát triển chậm
đến nỗi nó sẽ khơng bao giờ gây nguy hiểm trong cuộc sống. Mặc dù kích thước và độ
của DCIS có thể giúp dự đốn liệu nó trở thành xâm lấn hay khơng, hiện nay chưa có
cách nào để biết bất kỳ trường hợp riêng biệt nào. Vì lý do này, thường là đề nghị điều trị
mặc dù có thể khơng cần thiết hoặc là điều trị quá mức cho một số người.
3


Nghiên cứu đang được thực hiện nhằm làm rõ các trường hợp của DCIS sẽ trở thành
xâm lấn và chúng có thể an tồn để khơng cần điều trị. Ví dụ một thử nghiệm lâm sàng
có tên gọi là LORIS (The Low RISK DCIS trial - Thử nghiệm DCIS rủi ro thấp) đang so
sánh kết quả có phẫu thuật khơng so với điều trị (nhưng giám sát bệnh chặt chẽ) cho
những người có DCIS nguy cơ thấp.
Nếu bạn có bất cứ câu hỏi hay sự quan tâm nào về chẩn đốn của mình bạn nên nói với

bác sỹ của mình.
Phẫu thuật
Phẫu thuật gần như luôn là phương thức điều trị đầu tiên cho DCIS. Có thể là phẫu thuật
bảo tồn vú, là loại bỏ DCIS với biên của mô vú bình thường xung quanh DCIS, hoặc có
thể là cắt bỏ tồn bộ vú. Cũng có thể giữ lại phần núm vú nếu bạn có nhu cầu tái tạo vú
(tái tạo hình dạng vú mới bằng phương pháp phẫu thuật), nhưng thường phẫu thuật cắt
bỏ toàn bộ vú nghĩa là loại bỏ cả núm vú. Bạn có thể được đề xuất chọn giữa hai kiểu
phẫu thuật này phụ thuộc vào kích thước và vị trí khu vực bị ảnh hưởng. Bác sỹ phẫu
thuật sẽ thảo luận với bạn về việc này.
Gần như nhiều khả năng phẫu thuật cắt bỏ vú được đề xuất nếu:
- DCIS ảnh hưởng đến một khu vực lớn trong vú
- DCIS lớn hơn một phần của vú (mặc dù nếu các khu vực là nhỏ, có thể có hai
-

đường mổ cục bộ thay cho việc cắt tồn bộ vú;
Khi phẫu thuật bảo tồn vú khơng thể có được biên sạch của mơ vú bình thường

xung quanh DCIS.
Nếu phẫu thuật cắt bỏ vú không được đề xuất nhưng bạn lại muốn thực hiện thì bạn có
thể nói chuyện này với bác sỹ phẫu thuật.
Không thể sờ thấy được hầu hết các trường hợp DCIS nên một quy trình được gọi là khu
vực hóa thường được sử dụng vào hôm trước ngày phẫu thuật bảo tồn vú. Việc này được
làm trong khoảng thời gian 30 phút và giúp đánh dấu chính xác khu vực sẽ cắt bỏ khi
phẫu thuật. Một dây kim loại rất mảnh sẽ được đưa vào khu vực cần quan tâm khi dùng
X-quang (hoặc trong vài trường hợp sử dụng siêu âm) dẫn đường. Bạn sẽ được gây tê
cục bộ làm tê liệt khu vực phẫu thuật nhưng vẫn cảm giác không thoải mái do vú bị ép
trong suốt lúc thực hiện. Một khi dây kim loại ở đúng vị trí, nó được giữ chặt bằng băng
nén và để ở đó cho tới khi được phẫu thuật và được rút ra.
Nếu bạn phải phẫu thuật cắt bỏ vú bạn sẽ thường có khả năng xem xét đến tái tạo vú.
Việc này có thể được thực hiện đồng thời với việc phẫu thuật (tái tạo tức thì) hoặc sau

vài tháng hoặc vài năm (tái tạo trì hỗn). Nếu muốn có thêm thơng tin đề nghị xem cuốn
sách Tái tạo vú.
4


Có một số phụ nữ khơng chọn hoặc khơng thể tái tạo vú. Họ có thể dùng quả ngực giả
thay thế hoặc khơng làm gì cả. Hãy xem cuốn sách của chúng tôi Quả ngực giả, áo
ngực và quần áo sau phẫu thuật để biết thêm thông tin này.
Nếu bạn được phẫu thuật vú bảo tồn thì các khối hạch bạch huyết (các tuyến) tại nách
không phải lẫy mẫu để xét nghiệm. Bởi vì các tế bào ung thư chưa lan rộng ra ngồi các
ống dẫn sữa để đến mơ vú xung quanh. Tuy nhiên nếu bạn phải tiến hành phẫu thuật cắt
bỏ vú, bác sỹ có thể thảo luận với bạn về lấy mẫu các hạch bạch huyết cùng lúc do có
thể khó tiếp cận tới các hạch bạch huyết hơn nếu chưa phát hiện thấy ung thư vú xâm
lấn.
Khối u được cắt bỏ sẽ được kiểm tra phân tích bởi các bác sỹ giải phẫu học. Đơi khi thấy
cả ung thư vú xâm lấn lẫn DCIS. Nếu như vậy, sẽ ảnh hưởng đến (các) điều trị mà bác sĩ
đề nghị và bạn có thể cần phải phẫu thuật cắt bỏ các hạch bạch huyết ở dưới nách để
kiểm tra nếu chúng còn chứa các tế bào ung thư hay khơng. Để có thêm thơng tin hãy
xem cuốn sách của chúng tôi Điều trị Ung thư vú và Ung thư vú và Bạn: Chẩn đoán,
điều trị và tương lai.
Các điều trị bổ trợ
Sau khi phẫu thuật bạn có thể cần tiếp tục điều trị, gọi là điều trị bổ trợ. Điều trị bổ trợ có
thể bao gồm xạ trị và, trong một số trường hợp có thể hóa trị.
Mục đích của các điều trị này là giảm các nguy cơ DCIS quay lại hoặc phát triển thành
ung thư xâm lấn.
Khơng sử dụng Hóa trị và điều trị đích (sinh học) để điều trị DCIS.
Xạ trị
Xạ trị sử dụng tia X được tính tốn và kiểm sốt cẩn thận và thường được đề nghị sau
phẫu thuật bảo tồn vú. Xạ trị thường được thực hiện hàng ngày (từ thứ hai đến thứ sáu
hàng tuần) trong vòng ba tuần hoặc mỗi ngày trong năm tuần và nghỉ cuối tuần.

Bác sỹ của bạn sẽ giải thích những lợi ích của xạ trị và nói cho bạn các tác dụng phụ bấy
kỳ của q trình xạ trị. Để có thêm thơng tin hãy đọc cuốn sách Xạ trị cho ung thư vú
giai đoạn sớm.
Điều trị nội tiết
Do nội tiết nữ oestrogen có thể đóng một phần trong kích thích một số ung thư vú phát
triển, liệu pháp nội tiết nhằm ngăn chặn các tác động của nội tiết lên các tế bào ung thư.
Điều trị nội tiết sẽ chỉ được chỉ định nếu ung thư vú của bạn có các thụ thể trong các tế
bào liên kết với chất nội tiết oestrogen và kích thích các tế bào ung thư phát triển (hiểu là
ung thư vú có thụ thể dương tính với oestrogen hay là ER+).
5


Mọi ung thư vú xâm lấn được kiểm tra các thụ thể nội tiết bằng cách dùng mô từ cuộc
sinh thiết hoặc sau phẫu thuật. DCIS có thể được xét nghiệm nhưng không được thực
hiện ở tất cả các bệnh viện.
Nếu DCIS được phát hiện có ER+, sẽ sử dụng thuốc điều trị nội tiết được gọi là
Tamoxifen. Đang có các thử nghiệm lâm sàng nghiên cứu thêm về sử dụng thuốc
tamoxifen để điều trị ung thư DCIS.
Bạn có thể được nghe các phương pháp điều trị nội tiết khác được gọi là chất ức chế
aromatase được sử dụng trong điều trị ung thư vú. Hiện tại các thuốc này chưa được đề
nghị sử dụng cho DCIS nhưng nghiên cứu đang được xem xét cho việc điều trị này. Bác
sỹ của bạn sẽ thảo luận liệu họ cảm thấy có lợi cho bạn hay không.
Nếu muốn biết thêm thông tin xin đọc cuốn sách Tamoxifen và Điều trị ung thư vú.
Hỗ trợ thêm
Khi nhận tin bạn bị ung thư vú DCIS bạn có thể có nhiều cảm xúc khác nhau. Hoảng sợ,
sốc, buồn, giận dữ là chuyện thường xảy ra trong thời gian này. Mặc dù DCIS là bệnh ở
giai đoạn sớm của ung thư vú với tiên lượng rất tốt, một số người cảm thấy rất lo lắng và
sợ hãi khi bị chẩn đốn. Mọi người có thể chấp nhận các điều trị được bác sĩ đưa ra như
là phẫu thuật cắt bỏ vú, đồng thời được nghe rằng DCIS có thể khơng bao giờ gây bấy kỳ
nguy hại gì cho họ.

Một số người miễn cưỡng nói họ lo lắng về việc bị chẩn đoán DCIS do họ lo ngại những
người khác sẽ nhìn bệnh này khơng nguy hiểm bằng các loại ung thư vú khác, hoặc họ
có thể than phiền khi mà họ khơng được điều trị hóa chất. Do điều này họ có thể cảm
thấy khó có thể yêu cầu hỗ trợ. Nhưng có những người có thể hỗ trợ bạn và không nên lo
sợ khi yêu cầu được giúp đỡ. Hãy để cho mọi người biết về cảm nhận của bạn, đặc biệt
là gia đình mình và bạn bè có thể làm họ hỗ trợ thêm.
Bạn cũng có thể thảo luận các cảm nhận hoặc lo lắng của mình với y tá hoặc bác sỹ. Có
thể nói với chuyên gia tư vấn hoặc chuyên gia điều trị, có thể họ sẽ giải thích sâu thêm
cho bạn. Y tá, bác sỹ điều trị hoặc bác sỹ địa phương có thể thường xuyên giúp bạn trong
vấn đề này.
Bạn cũng có thể được sự giúp đỡ hoặc sẻ chia của người đã có kinh nghiệm điều trị
tương tự với mình hoặc bạn có thể được sự trợ giúp của nhóm hỗ trợ tình nguyện về ung
thư.

6


7