Các loại thức ăn cho cá
La Hán
I. Thức ăn tươi sống
Thức ăn tuơi sống là món ăn khoái khẩu của cá La Hán tuy nhiên chúng ta
cần để ý đến một số loại thức ăn có nguy cơ truyền bệnh cao và có cách xử
lý thích hợp trước đem khi cho cá ăn.
1. Cá hoang dã
Các tiệm cá thường
bán hai loại cá hoang vớt ngoài sông, ruộng là cá lia thia và cá trâm. Thực tế,
trong cá lia thia đôi khi có lẫn cả cá bã trầu, cá rô, cá sặt nhỏ, cá ròng ròng
và những loại cá không rõ tên khác. Cá trâm là thức ăn vừa miệng cho cá La
Hán cỡ vừa và nhỏ nhưng nếu hồ nuôi quá to thì có khi cá La Hán không
đớp được chúng vì cá trâm bơi khá nhanh. Cá hoang dã là loại thức ăn ít
mầm bệnh.
2. Tép tươi
Cũng là loại thức ăn được vớt
ngoài thiên nhiên. Tép có nhiều kích cỡ phù hợp làm thức ăn cho cá ở nhiều
độ tuổi. Ngoài chất dinh dưỡng, vỏ tép có chứa nhiều carotene giúp cá lên
màu. Để giữ tép sống lâu chúng ta cần phải xục khí mạnh.Tép tươi cũng là
loại thức ăn ít mầm bệnh.
3. Cá chép
Cá chép à loại thức ăn phổ biến và tương đối rẻ tiền so với cá hoang và tép.
Tuy nhiên, cá chép thường mang mầm bệnh và có thể truyền cho cá của bạn.
Mầm bệnh mà cá chép thường lây truyền là bệnh đốm trắng hay trùng quả
dưa (Itch – Ichthyophthirius multifiliis). Nên rửa sạch cá mồi trước khi cho
cá ăn. Nếu kỹ lưỡng, chúng ta nên nuôi cá chép mồi trong hồ riêng có bỏ
chút muối để sát trùng, theo dõi cá mồi trong vài ngày và chữa bệnh cho
chúng nếu thấy cần thiết.
4. Cá ròng ròng
Ròng ròng là loại thức ăn bổ dưỡng và có nhiều kích cỡ phù hợp cho cá ở
nhiều độ tuổi. Tuy nhiên, cá ròng ròng được ươm nuôi làm thức ăn cho cá có
thể mang mầm bệnh (do mật độ nuôi cao). Nhiều trường hợp cá La Hán ăn
ròng ròng bị nhiễm bệnh đường ruột. Cách xử lý trước khi cho cá ăn cũng
tương tự như với cá chép mồi.
5. Trùn chỉ
Là loại thức ăn bổ
dưỡng và tương đối rẻ tiền. Tuy nhiên, trùn chỉ nổi tiếng là mang nhiều mầm
bệnh vì chúng sống ở những nơi ô nhiễm. Trước khi cho cá ăn chúng ta nên
bỏ trùn chỉ vào chậu và xả nước cho sạch hết chất dơ. Tôi thường bỏ chúng
vào hồ 8 tấc xục khí mạnh trong một ngày trước khi đem cho cá ăn. Có
người kỹ hơn đem đông lạnh trùn chỉ để sát trùng. Cách này an toàn hơn
nhưng phải để ý cho cá ăn vừa đủ thôi vì trùn dư sẽ làm dơ nước.
6. Lăng quăng và bo bo (trứng nuớc)
Đây là hai loại thức ăn
đặc biệt dùng để nuôi cá bột, cá con. Cá ăn lăng quăng chóng lớn và lên màu
rất nhanh. Nhưng các loại thức ăn này cũng có thể chứa mầm bệnh nên cần
đổ ra vợt và rửa sạch trước khi cho cá ăn. Chúng có thể được trữ trong tủ
lạnh cả tuần mà vẫn sống (miễn là đừng để trên ngăn đá!), nhiệt độ thấp sẽ
làm chậm quá trình chuyển hóa thành muõi của lăng quăng.
II. Thức ăn đông lạnh
Các loại thức ăn đông lạnh ít chứa mầm bệnh vì đã được hạ nhiệt độ để sát
khuẩn. Thức ăn đông lạnh còn có một ưu điểm là tiện lợi và tiết kiệm thời
gian, tuy nhiên vì chúng không “khoái khẩu” bằng thức ăn tươi nên phải tập
cho cá quen với thức ăn loại này.
1. Tôm tép đông lạnh
Đây là loại thức ăn bổ
dưỡng và khá phổ biến. Nhiều người nuôi cá La Hán bằng tôm đông lạnh đã
lột bỏ vỏ. Tôi thích cho cá ăn loại tép tươi cỡ nhỏ vừa khá rẻ tiền, khỏi lột vỏ
mà lại có nhiều carotene. Tép nhỏ rất dễ kiếm vào mùa mưa, từ khoảng
tháng 6 cho đến sau Tết. Đôi khi ngoài mùa tép tôi cũng mua được loại tép
nhỏ vỏ mềm như tép bạc tuy nhiên loại tép này dễ tan làm nước rất tanh.
2. Trùng đỏ
Đây là loại thức ăn bổ dưỡng và hợp vệ sinh. Đây là ấu trùng của một loại
côn trùng dạng muỗi (midge) mà ở ta gọi là con muỗi lắc. Nhiều người đồn
rằng loại ấu trùng này được nuôi bằng “chất màu hóa học” nên cá ăn vào dễ
bị bệnh! Khi tra trên mạng tôi thấy con này đúng là có màu đỏ tự nhiên và
được gọi là redworm (người ta cũng lộn nó với con trùn, con giun!). Tôi vẫn
thường nuôi cá bằng trùng đỏ đông lạnh mà không gặp rắc rối gì, có điều
loại thức ăn này hơi mắc tiền nên chỉ dùng để cho cá ăn dặm thôi. Mặt khác
cá ăn trùng đỏ hay bị đen vây nhưng cũng không quan trọng lắm, ngưng cho
ăn một thời gian là hết.
3. Thịt bò, tim bò
Đây là loại thức ăn đắt tiền nên có lẽ chỉ cho cá ăn dặm. Tim bò vốn không
ai ăn nên khó kiếm, muốn mua phải dặn trước các hàng thịt. Các món này cá
thích ăn. Tôi cũng thử cho cá ăn thịt heo nhưng chúng không thích lắm.
4. Thức ăn tổng hợp xay nhuyễn
Loại thức ăn này dùng để nuôi thúc cá La Hán giúp chúng chóng lớn và mau
lên đầu tuy nhiên thức ăn thừa làm nước mau dơ nên chúng ta cần để ý thay
nước thường xuyên – Công thức 1: thức ăn viên loại tốt + thịt bò + tôm +
vitamin. Tất cả đem xay nhuyễn rồi bỏ tủ lạnh cho cá ăn dần.
- Công thức 2: thịt bò + tôm + phi-lê cá basa + vitamin + thuốc tiêu hóa +
nước ép cà rốt + nước ép bắp cải + chất kết dính. Tất cả đem xay nhuyễn rồi
bỏ tủ lạnh cho cá ăn dần.
III. Thức ăn viên
Thức ăn viên có ưu điểm là vệ sinh và tiện lợi, tuy nhiên những loại thức ăn
tốt thường đắt tiền và hay có hàng giả. Thức ăn viên thường được quảng cáo
là có đầy đủ chất dinh dưỡng cần thiết nên chúng ta không cần cho cá ăn gì
thêm. Tuy nhiên, thức ăn viên khó tiêu hơn thức ăn tươi, chúng ta nên hạn
chế cho cá ăn loại thức ăn này trong và sau khi cá bị bệnh về đường ruột. Tôi
chỉ dùng thức ăn viên để cho cá ăn dặm thêm mỗi khi không có sẵn các loại
thức ăn khác.Cá quen ăn thức ăn tươi có thể không chịu ăn thức ăn viên.
Chúng ta có thể tập cho cá ăn thức ăn viên bằng cách ngưng cho chúng ăn
vài ngày rồi sau đó bỏ thức ăn viên.
IV. Các loại thức ăn khác
Một số loại thức ăn tươi sống khác cũng có thể dùng làm thức ăn cho cá La
Hán như gián, dế, cào cào, trứng kiến, sâu bọ, thằn lằn, giun đất… Kể cả loại
sâu qui dùng làm thức ăn cho chim cũng có thể đem cho cá ăn (nhưng chúng
không thích lắm). Những loại thức ăn này hầu như không có nguy cơ lây
nhiễm bệnh cho cá so với những loại thức ăn có nguồn gốc thủy sản.