Thiết kế hệ thống quản lý đào tạo theo hệ thống tín chỉ

HỌC VIỆN KỸ THUẬT MẬT MÃ
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯¯

BÀI TẬP MƠN HỌC PHÂN TÍCH, THIẾT KẾ
HỆ THỐNG THƠNG TIN

CHỦ ĐỀ
Thiết kế hệ thống quản lý đào tạo
theo hệ thống tín chỉ
Sinh viên thực hiện:
Nghiêm Đức Hải – AT160516
Vũ Huy Đoàn - AT160512
Nguyễn Thái Hà – AT160515
Nguyễn Văn Điệp - AT160511
Nguyễn Đại Long – AT160530
Người hướng dẫn:
GV. Đỗ Bảo Sơn
Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Kỹ thuật mật mã

Hà Nội, 2022


NHẬN XÉT VÀ CHO ĐIỂM CỦA GIÁO VIÊN
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................

.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................


MỤC LỤC
LỜI NĨI ĐẦU...............................................................................................1
CHƯƠNG 1 : MƠ TẢ HỆ THỐNG............................................................2
1. Mô tả nghiệp vụ hệ thống........................................................................2
1.1 Nhiệm vụ cơ bản...............................................................................2
1.2. Yêu cầu chung..................................................................................2
2. Các chức năng của hệ thống....................................................................4
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH HỆ THỐNG....................................................5
1. Giới thiệu về UML trong phân tích thiết kế hướng đối tượng................5
1.1. Giới thiệu.........................................................................................5
1.2. Phân tích thiết kế hướng đối tượng..................................................7
2. Phân tích chức năng cụ thể của từng lớp đối tượng..............................11
2.1. Quản trị hệ thống: Chức năng dành cho người quản trị...............11
2.2. Cập nhật dữ liệu:...........................................................................12
2.3. Phục vụ sinh viên:..........................................................................12

CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ HỆ THỐNG.....................................................12
1. Các tác nhân..........................................................................................12
1.1 Sinh Viên.........................................................................................12
1.2 Giáo viên.........................................................................................14
1.3 Người quản lý..................................................................................14
2. Biểu đồ usecase.....................................................................................15
2.1. Các Usecase...................................................................................15
2.2. Mô tả usecase:...............................................................................20
3. Biểu đồ lớp............................................................................................27
3.1. Tìm lớp...........................................................................................27


3.2. Biểu đồ lớp giữa các lớp thực thể..................................................28
3.3. Biểu đồ lớp dựa vào ca sử dụng.....................................................29
4. Biểu đồ tuần tự......................................................................................37
4.1. Biểu đồ tuần tự đăng nhập.............................................................37
4.2. Biểu đồ tuần tự tìm sinh viên.........................................................38
4.3. Biểu đồ tuần tự tìm giáo viên.........................................................38
4.4. Biểu đồ tuần tự tìm mơn học..........................................................39
4.5. Biểu đồ tuần tự xem danh sách môn học.......................................39
4.6. Biểu đồ tuần tự tìm lớp học phần...................................................40
4.7. Biểu đồ tuần tự tìm điểm................................................................40
4.8. Biểu đồ tuần tự nhập/sửa thông tin người quản lý........................41
4.9. Biểu đồ tuần tự thêm sinh viên.......................................................41
4.10. Biểu đồ tuần tự xóa sinh viên.......................................................41
4.11. Biểu đồ tuần tự cập nhật sinh viên...............................................42
4.12. Biểu đồ tuần tự thêm môn học.....................................................43
4.13. Biểu đồ tuần tự xóa mơn học.......................................................43
4.14. Biểu đồ tuần tự đăng kí học phần................................................44
4.15. Biểu đồ tuần tự thêm lớp học phần..............................................44

4.16. Biểu đồ tuần tự nhập/sửa điểm....................................................45
4.17. Biểu đồ tuần tự thống kê..............................................................45
5. Biểu đồ trạng thái..................................................................................46
5.1. Biểu đồ trạng thái đăng nhập........................................................46
5.2. Biểu đồ trạng thái thêm sinh viên..................................................46
5.3. Biểu đồ trạng thái tìm sinh viên.....................................................47
5.4. Biểu đồ trạng thái xóa sinh viên....................................................47


5.5. Biểu đồ trạng thái cập nhật sinh viên............................................48
5.6. Biểu đồ trạng thái nhập/cập nhật điểm..........................................48
5.7. Biểu đồ trạng thái tìm kiếm điểm...................................................49
5.8. Biểu đồ trạng thái tìm kiếm lớp.....................................................49
5.9. Biểu đồ trạng thái đăng ký học phần:............................................50
5.10. Biểu đồ trạng thái xem danh sách môn học:................................50
5.11. Biểu đồ trạng thái nhập/sửa thông tin người quản trị:................51
5.12. Biểu đồ trạng thái thống kê..........................................................51
6. Biểu đồ hoạt động..................................................................................52
6.1. Biểu đồ hoạt động đăng nhập........................................................52
6.2. Biểu đồ hoạt động tìm sinh viên.....................................................52
6.3. Biểu đồ hoạt động thêm sinh viên..................................................53
6.4. Biểu đồ hoạt động xóa sinh viên....................................................53
6.5. Biểu đồ hoạt động cập nhật sinh viên............................................54
6.6. Biểu đồ hoạt động tìm điểm...........................................................54
6.7. Biểu đồ hoạt động nhập điểm........................................................55
6.8. Biểu đồ hoạt động cập nhật/chỉnh sửa điểm..................................55
6.9. Biểu đồ hoạt động đăng ký học phần.............................................56
6.10. Biểu đồ hoạt động sửa thông tin người quản trị..........................56
6.11. Biểu đồ hoạt động tìm kiếm lớp....................................................57
6.12. Biểu đồ hoạt động xem danh sách môn học.................................57

6.13. Biểu đồ hoạt động xem thống kê..................................................57
7. Biểu đồ triển khai..................................................................................58
8. Kiến trúc phân tầng:..............................................................................59
9. Thiết kế cơ sở dữ liệu:...........................................................................59


KẾT LUẬN..................................................................................................61
TÀI LIỆU THAM KHẢO..........................................................................62


LỜI NĨI ĐẦU
Ngày nay cơng nghệ thơng tin đã phát triển vượt bậc và xâm nhập vào mọi lĩnh
vực của đời sống xã hội. Máy tính đã giúp đỡ con người trong rất nhiều hoạt động,
làm tăng hiệu quả của công việc và làm giảm sức lao động của con người. Nhiều công
việc trước đây tốn rất nhiều thời gian và giấy mực khi thực hiện thì nay đã được giải
quyết dễ dàng bởi máy tính đặc biệt là những công việc liên quan đến công tác quản
lý. Giờ đây những cơng việc đó đã được giải quyết tương đối dễ dàng bởi hệ thống
máy tính bằng việc phát triển các chưong trình quản lý và ứng dụng vào thực tiễn
cơng tác quản lý.
Các chương trình quản lý đã giúp cải tiến về số lượng và chất lượng với độ chính
xác cao của việc quản lý. Trong những năm gần đây, các chương trình quản lý khơng
cịn xa lạ với các cơ quan hành chính sự nghiệp, các doanh nghiệp. Đặc biệt trong
giáo dục và đào tạo, công tác quản lý điểm sinh viên trong quá trình học tập là rất
phức tạp và địi hỏi độ chính xác cao. Bởi điểm cơ sở để xếp loại đánh giá chất lượng
học tập sinh viên cũng như cách thức và phương pháp giảng dạy của giáo viên, kế
hoạch giảng dạy, chương trình đào tạo của nhà trường, từ đó rút ra được những bài
học kinh nghiệm để điều chỉnh. Do đó cơng tác quản lý điểm sinh viên địi hỏi phải có
sự thống nhất và tuyệt đối chính xác.
Bài tập lớn “Phân tích và thiết kế Hệ thống quản lý đào tạo theo hệ thống tín
chỉ” sẽ giúp sẽ giúp chúng ta hiểu về cơng tác quản lý điểm và từ đó thiết kế được

chương trình quản lý điểm sinh viên giúp đáp ứng được những yêu cầu của công tác
quản lý đặt ra.

1


CHƯƠNG 1 : MƠ TẢ HỆ THỐNG
1. Mơ tả nghiệp vụ hệ thống
1.1 Nhiệm vụ cơ bản
Hệ thống quản lý điểm sinh viên có nhiệm vụ cơ bản là: Theo dõi quản lý toàn
bộ kết quả học tập của các môn học đối với từng sinh viên từ khi nhập học đến khi
tốt nghiệp , không để xảy ra sai sót về nhập và tính điểm. Hệ thống quản lý điểm
sinh viên giúp phòng đào tạo theo dõi đánh giá được tình hình học tập của tồn bộ
sinh viên trong trường qua từng giai đoạn, từng học kì, từng năm, in bảng điểm của
mỗi sinh viên khi tốt nghiệp ra trường. Đó là điều kiện thuận lợi để phịng đào tạo
xác định các kế hoạch đào tạo khác trong năm học như : tổ chức thi lại, xét học
bổng, lưu ban, lên lớp và xây dựng kế hoạch giảng dạy trong năm tiếp theo. Như
vậy hệ thống quản lý điểm sinh viên phải thực hiện đựợc các chức năng cơ bản sau:
 Sinh viên đăng kí mơn học, Tìm kiếm kết quả học tập, xem thời khóa
biểu, xem kế hoạch học tập, góp ý kiến, …
 Giáo viên chọn đăng ký môn giảng dạy, đánh giá kết quả học tập, …
 Phòng đào tạo quản lý điểm, lập kế hoạch giảng dạy, xử lý thông tin sinh
viên, giáo viên.
 Hệ thống lưu trữ tồn bộ thơng tin của sinh viên và giáo viên, có khả
năng in kết quả tồn khóa của từng sinh viên, thống kê học bổng, xét tốt
nghiệp,v.v.
1.2. Yêu cầu chung
- Nhiệm vụ chính mà đồ án này tập trung nghiên cứu là: nhiệm vụ lập kế
hoạch, xử lý, đăng ký môn học và xử lý kết quả học tập.
- Sau đây là cơ trình tự các cơng việc phải làm trong việc quản lý đào tạo của

một trường, qua đó cũng bao hàm những quy tắc quản lý của nhà trường.


Nhóm kế hoạch:
2


- Có nhiệm vụ lập tồn bộ kế hoạch giảng dạy của nhà trường.


Nhóm điểm:
- Quản lý tồn bộ học tập và quá trình đào tạo.
- Từ kế hoạch giảng dạy, tổ điểm có nhiệm vụ bố trí tồn bộ chương trình
học tập như: Thời khóa biểu, phịng học, lịch thi, phòng thi.
- Tiếp theo, tổ điểm biên soạn chương trình đào tạo và sổ tay sinh viên.
- Tổ điểm chịu trách nhiệm việc đăng ký môn học của sinh viên.
- Tổ điểm chịu trách nhiệm xử lý kết quả học tập của sinh viên:
+

Nhận báo cáo từ bộ môn về những trường hợp sinh viên không

được thi và nhận danh sách sinh viên chưa nộp học phí từ phịng tài vụ.
+

In phiếu ghi kết quả thi, phiếu này được gửi đến bộ mơn và bộ

mơn có trách nhiệm cơng bố những trường hợp không được thi.
+

Các thầy giáo chấm điểm và ghi điểm vào phiếu ghi kết quả thi do

phòng đào tạo phát.
+

Trước khi nộp lại cho phòng đào tạo bảng điểm phải có chữ ký của

2 thầy giáo chấm và phải có chữ ký của trưởng bộ mơn.
+

Bảng điểm được nhập vào file dữ liệu và lưu.

+

Bảng điểm được phô tô làm 3 bản: 1 bản do bộ môn giữ và 2 bản

đưa cho khoa (1 công bố cho sinh viên, 1 khoa niêm yết).
+

Máy tính cộng điểm, chia trung bình và tính học bổng cho sinh

+

Kết thúc năm học, khoa gửi kết quả học tập về cho gia đình sinh

+

Đơn phúc tra của sinh viên được gửi lên phịng đào tạo, phịng đào

viên.

viên.

tạo gửi về bộ mơn và bộ mơn có trách nhiệm kiểm tra lại điểm đồng thời in
phiếu kết quả phúc tra.
3


+


Khi sinh viên tốt nghiệp, cấp bảng kết quả học tập cho sinh viên.

Nhóm điều phối phịng học: Chun trách bố trí điều phối phịng học sao
cho khơng được phép trùng phòng, hệ số sử dụng phòng cao nhất và bố trí



phịng thi.
Lãnh đạo: Kiểm tra hoạt động đào tạo như: chương trình khung, chương
trình chi tiết thời khoa biểu,…

2. Các chức năng của hệ thống.
-

Quản trị hệ thống:
+ Cập nhật thông tin sinh viên.
+ Cập nhật thông tin về các mơn học.(mơn học thay thế, số tín chỉ các môn

học)
+

+
+
+

Trả lời thắc mắc của sinh viên.
Chức năng thống kê, làm báo cáo.
Chức năng cập nhật điểm.
Chức năng lên lịch biểu và kế hoạch học tập.(Thời khóa biểu và lịch thi

dự kiến)
+ Tổ chức mới hoặc hủy bỏ các lớp môn học do nhu cầu đăng ký học của
sinh viên.
-

-

Cập nhật dữ liệu:
+ Cập nhật điểm của sinh viên trong khoa.
+ Cập nhật thông tin sinh viên.
+ Cập nhật thông tin giáo viên.
+ Tìm kiếm điểm và làm báo cáo.
Phục vụ cho sinh viên (thao tác của sinh viên):
+ Tìm kiếm mơn học của từng ngành học.
+ Tìm kiếm điểm của bản thân.
+ Xem thông tin về kế hoạch học tập.
+ Đăng ký tín chỉ đầu kỳ.
+ Xem thời khóa biểu.

4

CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH HỆ THỐNG
1. Giới thiệu về UML trong phân tích thiết kế hướng đối tượng
1.1. Giới thiệu
Do hệ thống tin học ngày càng phức tạp, xu thế áp dụng phương pháp lập trình
hướng đối tượng thay thế cho phương pháp cấu trúc truyền thống ngày càng phổ
biến khi xây dựng các hệ thống phần mềm lớn và càng phức tạp. Hơn nữa từ khi
ngơn ngữ mơ hình hóa thống nhất (Unified Modeing Language- UML) được tổ
chức OMG (Object Management Group) cơng nhận là chuẩn cơng nghiệp thì nó đã
trở thành cơng cụ thơng dụng và và hựu hiệu cho phương pháp mới này. Trong
phần này, nhóm em xin được giới thiệu các khái niệm cơ bản về tiếp cận hướng đối
tượng và ngôn ngữ chuẩn UML.
UML là ngơn ngữ mơ hình hố, trước hết nó là mơ hình ký pháp thống nhất
ngữ nghĩa và các định nghĩa về metamodel, nó khơng mơ tả về phương pháp phát
triển. UML được sử dụng để hiển thị đặc tả xây dựng và làm tài liệu các vật phẩm
của phân tích thiết kế trong quá trình xây dựng phần mềm theo hướng đối tượng.
UML được sử dụng cho mọi tiến trình phát triển phần mềm theo hướng đối tượng.
UML được sử dụng cho mọi tiến trình phát triển phần mềm, xuyên suốt vịng đời
phát triển và độc lập với các cơng nghệ cài đặt hệ thống.
UML là ngôn ngữ chuẩn để viết kế hoạch chi tiết phần mềm. Nó phù hợp cho
mơ hình hố các hệ thống thơng tin doanh nghiệp, các ứng dụng phân tán trên nền
Web, hệ thống nhúng thời gian thực…Các khung nhìn của ngơn ngữ được quan sát
từ góc độ phát triển và triển khai hệ thống, nó khơng khó hiểu và dễ sử dụng.
Phương pháp là cách cấu trúc rõ ràng suy nghĩ và hành động của ai đó. Phương
pháp cho người sử dụng biết làm gì, làm thế nào và tại sao lại làm vậy. Phương
pháp chứa mơ hình và các mơ hình này được sử dụng để mơ tả cái gì đó. Sự khác
nhau chủ yếu của phương pháp và ngơn ngữ mơ hình hố là ngơn ngữ mơ hình hố
thiếu tiến trình cho biết làm cái gì, làm thế nào và khi nào làm việc đó và tại sao lại
5

làm như vậy. Như mọi ngơn ngữ mơ hình khác UML có các ký pháp và các luật sử
dụng nó. Các luật bao gồm cú pháp, ngữ nghĩa và pragmatic (luật hình thành câu có
nghĩa) và pragmatic (luật hình thành câu có nghĩa).
a.UML là ngơn ngữ:
UML là ngơn ngữ chuẩn công nghiệp để lập kế hoạch chi tiết phần mềm. Như
ta đã biết khơng có mơ hình nào thoả mãn cho tồn bộ hệ thống, do vậy ngơn ngữ
phải cho phép biểu diễn nhiều khung nhìn khác nhau của kiến trúc hệ thống trong
suốt quá trình phát triển phần mềm. UML có các từ vựng và các quy tắc cho ta cách
thức xây dựng mơ hình và đọc mơ hình, nhưng khơng cho biết mơ hình nào được
lập và khi nào lập chúng.
b. UML là ngôn ngữ để hiển thị:
UML giúp xây dựng mơ hình để dễ dàng giao tiếp. Một số cơng việc phù hợp
với mơ hình hố bằng văn bản, một số công việc khác lại phù hợp hơn với mơ hình
hố bằng đồ hoạ. UML là ngơn ngữ đồ hoạ. Với nhiều hệ thống, mơ hình trong
ngơn ngữ đồ hoạ dễ hiểu hơn hẳn so với ngôn ngữ lập trình. Sau mỗi biểu tượng đồ
hoạ của ngơn ngữ UML là ngữ nghĩa. Vậy khi xây dựng mô hình trong UML thì
người phát triển khác hay các cơng cụ hỗ trợ mơ hình hố có thể hiểu mơ hình một
cách rõ ràng.
c. UML là ngơn ngữ đặc tả:
Đặc tả là mô tả rõ ràng những điểm mấu chốt của vấn đề. UML cho phép mơ tả
mơ hình chính xác, khơng nhập nhằng và hồn thiện. UML hướng tới đặc tả thiết
kế, phân tích và quyết định cài đặt trong quá trình phát triển và triển khai hệ thống
phần mềm.
d. UML là ngôn ngữ để xây dựng:
UML không phải là ngơn ngữ lập trình trực quan nhưng mơ hình của nó có thể
kết nối trực tiếp với các ngơn ngữ lập trình khác nhau. Có nghĩa rằng có thể ánh xạ
6

mơ hình trong UML tới các ngơn ngữ lập trình khác nhau như Java, C++ hay bằng
các cơ sở dữ liệu quan hệ, cơ sở dữ liệu hướng đối tượng. Ánh xạ này cho khả năng
biến đổi thuận từ mô hình UML sang các ngơn ngữ lập trình đồng thời cho khả
năng biến đổi ngược lại từ cài đặt về mơ hình UML, có nghĩa rằng nó cho khả năng
làm việc với văn bản hay đồ hoạ một cách nhất quán.
e. UML là ngôn ngữ làm tài liệu:
UML hướng tới làm tài liệu kiến trúc hệ thống và các chi tiết của nó. UML cho
khả năng biểu diễn yêu cầu, thử nghiệm mơ hình hố các hoạt động lập kế hoạch và
quản lý sản phẩm.
- UML cho biết giới hạn của hệ thống và các chức năng chính của nó thông qua
usecase và tác nhân.
- Trong UML, các usecase được mô tả bằng biểu đồ logic.
- Biểu diễn cấu trúc tĩnh của hệ thống nhờ biểu đồ lớp.
- Mơ hình hoá các hành vi đối tượng bằng biểu đồ chuyển trạng thái.
- Phản ánh kiến trúc cài đặt vật lý bằng biểu đồ thành phần và biểu đồ triển
khai.
1.2. Phân tích thiết kế hướng đối tượng
Với các tiếp cận hướng đối tượng th. các chức năng của hệ thống được biểu
diễn thông qua cộng tác của các đối tượng. Việc thay đổi tiến hố chức năng sẽ
khơng ảnh hưởng tới cấu trúc tĩnh của phần mềm. Sức mạnh của tiếp cận hướng đối
tượng là việc tách(chia) và nhập được thực hiện nhờ tập phong phú các cơ chế tích
hợp của chúng. Khả năng thống nhất cao những cái nó được tách ra để xây dựng
các thực thể phức tạp từ các thực thể đơn giản.
Tiếp cận hướng đối tượng đã tỏ rõ lợi thế khi lập trình với các hệ thống phức
tạp. Những người phát triển phần mềm nhận thấy rằng phát triển phần mềm hướng
đối tượng sẽ cho lại phần mềm thương mại chất lượng cao, tin cậy, dễ mở rộng và
7


dễ sử dụng lại, chạy trơn tru và phù hợp với yêu cầu người dùng đang mong đợi.

Một số khái niệm cơ bản:
Phương pháp (method)
Phương pháp (hay phương thức) là cách thức cấu trúc các suy nghĩ và hành
động của con người. Nó cho biết chúng ta phải làm cái gì, làm như thế nào, làm khi
nào và tại sao phải làm như vậy để hình thành hệ thống phần mềm.



Đối tượng (object)

Theo nghĩa thơng thường thì đối tượng là người vật hay một cái gì đó cụ thể.
Nhưng trong phương pháp hướng đối tượng thì đối tượng là trừu tượng cái gì đó
mà trong lĩnh vực vấn đề hay trong cài đặt của nó, phản ánh khả năng hệ thống lưu
trữ thơng tin về nó và tương tác với nó; gói các giá trị thuộc tính và các dịch vụ.



Lớp (class)

Theo nghĩa thơng thường thì là nhóm nhiều người hay vật có tính tương tự nhất
định hay các đặc điểm chung. Trong phương pháp hướng đối tượng thì lớp là mô tả
một hay nhiều đối tượng, mô tả tập thống nhất các thuộc tính và phương thức. Nó
cịn có thể mô tả cách tạo mới đối tượng trong lớp như thế nào.



Trừu tượng (abstract)

Trừu tượng là nguyên lý bỏ qua những khía cạnh của chủ thể (subject) khơng
liên quan đến mục đích hiện tại để tập trung đầy đủ hơn vào các khía cạnh cịn lại.

Như vậy có thể nói rằng trừu tượng là đơn giản hố thế giới thực một cách thông
minh. Trừu tượng cho khả năng tổng quát hoá và ý tưởng hoá vấn đề đang xem xét.
Chúng loại đi các chi tiết dư thừa mà chỉ tập trung vào các điểm chính cơ bản.



Mơ hình (model)

Mơ hình là kế hoạch chi tiết của hệ thống, nó giúp ta lập kế hoạch trước khi xây
dựng hệ thống. Mơ hình giúp ta khẳng định tính đúng đắn của thiết kế, phù hợp yêu
cầu, hệ thống vẫn giữ vững khi u cầu người dùng thay đổi. Mơ hình là bức tranh
8


hay mô tả của vấn đề đang được cố gắng giải quyết hay biểu diễn. Mơ hình có thể
là mơ tả chính giải pháp. Trong phát triển phần mềm, thay cho đối tượng thực, ta sẽ
làm việc với biểu tượng.



Phương pháp luận (methodology)

Phương pháp luận mô tả cách thức suy nghĩ về phần mềm và phát triển phần
mềm. Nó bao gồm ngơn ngữ mơ hình hố, metamodel (mơ hình của mơ hình) và
tiến trình. Phương pháp luận là nghiên cứu phương pháp. Metamodel mơ tả hình
thức các phần tử mơ hình, cú pháp và ngữ nghĩa của các ký hiệu trong mơ hình.



Lĩnh vực vấn đề (domain problem)

Mục tiêu của tiếp cận hướng đối tượng là mơ hình hố các đặc tính tĩnh và động
của mơi trường, nơi xác định yêu cầu của phần mềm. Môi trường này được gọi là
lĩnh vực vấn đề. Vấn đề là câu hỏi đặt ra để giải quyết hoặc xem xét. Lĩnh vực là
không gian của các hoạt động hoặc ảnh hưởng. Nó là vùng tác nghiệp hay kinh
nghiệm của con người trong đó phần mềm được sử dụng. Vậy, lĩnh vực vấn đề là
vùng mà ta đang cố gắng xem xét.



Phân tích

Phân tích là tách, chia nhỏ tổng thể thành các phần để tìm ra đặc tính, chức
năng, quan hệ… của chúng. Khái niệm phân tích trong tiếp cận hướng đối tượng là
thực hiện nghiên cứu lĩnh vực vấn đề, dẫn tới đặc tả hành vi quan sát từ ngồi và
các thơng báo nhất quán, hoàn chỉnh, khả thi của những cái cần. Phân tích hướng
đối tượng tập trung vào tìm kiếm, mơ tả đối tượng trong lĩnh vực vấn đề.



Thiết kế

Là tập tài liệu kỹ thuật tồn bộ, gồm có bản tính tốn, bản vẽ… để có thể theo
đó mà xây dựng cơng trình, sản xuất thiết bị, làm sản phẩm…Khái niệm phân tích
trong tiếp cận hướng đối tượng là thực hiện đặc tả hành vi bên ngoài, bổ sung chi
tiết nếu cần thiết để cài đặt hệ thống trên máy tính, bao gồm tương tác người –máy,

9

quản lý nhiệm vụ, quản lý dữ liệu. Thiết kế hướng đối tượng tập trung vào xác định
đối tượng phần mềm logic sẽ được cài đặt bằng ngôn ngữ hướng đối tượng.



Xây dựng (lập trình) hướng đối tượng

Là thiết kế các modul sẽ được cài đặt.



Mơ hình hố (modeling)

Khái niệm mơ hình hố thường được sử dụng đồng nghĩa với phân tích, đó là
việc tách hệ thống thành các phần tử đơn giản dễ hiểu. Mơ hình hố bắt đầu từ mơ
tả vấn đề, sau đó mơ tả giải pháp vấn đề. Các hoạt động này còn được gọi là phân
tích và thiết kế. Khi thu thập yêu cầu cho hệ thống, ta phải tìm ra nhu cầu tác
nghiệp của người dùng và ánh xạ chúng thành các yêu cầu phần mềm sao cho đội
ngũ phát triển phần mềm hiểu và sử dụng được chúng. Tiếp theo là khả năng phát
sinh mã trình từ các yêu cầu này, đồng thời đảm bảo rằng yêu cầu phải phù hợp với
mã trình phát sinh và dễ dàng chuyển đổi mã trình ngược lại thành u cầu. Tiến
trình này được gọi là mơ hình hố.



Mơ hình hố trực quan

Mơ hình hố trực quan là tiến trình lấy thơng tin từ mơ hình và hiển thị đồ hoạ
bằng các tập phần tử đồ hoạ chuẩn. Tiêu chuẩn là cốt lõi để thực hiện một trong các
lợi thế của mơ hình trực quan, đó là vấn đề giao tiếp. Giao tiếp giữa người dùng,

người phát triển, phân tích viên, kiểm tra viên, người quản lý và những người khác
tham gia dự án là mục tiêu quan trọng nhất của mơ hình hố trực quan. Tương tác
này có thể thực hiện bằng văn bản, nhưng con người có thể hiểu độ phức tạp trên
đồ hoạ thay cho văn bản. Nhờ mơ hình trực quan mà ta có thể chỉ ra các tầng mà hệ
thống làm việc, bao gồm tương tác giữa người dùng và hệ thống, tương tác giữa các
đối tượng trong các hệ thống hay giữa các hệ thống với nhau. Nhờ mơ hình hố mà
chúng ta đạt được các mục tiêu sau:
- Mơ hình giúp ta hiển thị hệ thống như chính nó hay như cách mà ta muốn
nó hiển thị.
10


- Mơ hình cho phép ta đặc tả cấu trúc hay hành vi hệ thống.
- Mơ hình cho ta mẫu để hướng dẫn trong việc xây dựng hệ thống.
- Mô hình giúp ta làm tài liệu cho các quyết định khi phân tích thiết kế hệ
thống.
2. Phân tích chức năng cụ thể của từng lớp đối tượng
Từ sơ đồ chức năng của hệ thống ta thấy hệ thống được chia thành 3 lớp, mỗi
lớp ứng với một đối tượng người sử dụng khác nhau, sau đây là chức năng cụ thể
của từng lớp
2.1. Quản trị hệ thống: Chức năng dành cho người quản trị
+ Cập nhật thông tin sinh viên: Cập nhật thông tin về khoa, lớp quản lý đối
với các sinh viên bị lưu ban, hay chuyển khoa do phân ngành trong năm học đầu
tiên hay vì một lý do đặc biệt nào khác.
+ Cập nhật thông tin về các mơn học(mơn học thay thế, số tín chỉ các mơn
học): Trong các năm học có sự thay đổi về số tín chỉ của các mơn học, hay một số
các môn học đã bị hủy bỏ và thay thế bằng môn học khác phục vụ cho vấn đề học
lại của sinh viên.
+ Trả lời thắc mắc của sinh viên: Chức năng này đưa ra để phục vụ nhu cầu
của sinh viên, sinh viên có thể đóng góp ý kiến cá nhân về cách thức tổ chức môn

học hoặc nhu cầu tổ chức lớp mơn học mới, Phịng đào tạo sẽ tiếp nhận những ý
kiến trên và trả lời công khai những góp ý mang tính chất xây dựng cho sinh viên.
+ Chức năng thống kê, làm báo cáo: Thống kê về điểm của sinh viên theo
từng khóa, từng khoa, lớp quản lý hay lớp môn học tùy theo nhu cầu làm báo cáo.
+ Chức năng cập nhật điểm: Cập nhật điểm của sinh viên với những lý do
nhầm lẫn, sai sót và đã được xác nhận hoặc do các lý do đặc biệt khác (Thi học sinh
giỏi, olympic...)
+ Chức năng lên lịch biểu và kế hoạch học tập.(Thời khóa biểu và lịch thi
dự kiến): Lên thời khóa biểu và lịch thi dự kiến vào mỗi đầu kỳ học để sinh viên có
thể đăng ký mơn học theo nguyện vọng của mình. (u cầu giới thiệu rõ các mơn
học như mơn học cứng, môn học tiên quyết...)
11


+

Tổ chức mới hoặc hủy bỏ các lớp môn học do nhu cầu đăng ký học của

sinh viên: Tổ chức hoặc hủy bỏ do số lượng của sinh viên đăng ký học ít hay nhiều
2.2. Cập nhật dữ liệu:
+

Cập nhật điểm của sinh viên trong khoa: Lên điểm thi lần 1, lần 2 của các

sinh viên thuộc lớp học thuộc khoa mình khi giảng viên gửi điểm về.
+

Cập nhật thơng tin sinh viên: Cập nhật các thông tin cá nhân của sinh

viên hiện đang được khoa quản lý.

+ Tìm kiếm điểm và làm báo cáo: Tìm kiếm điểm của các sinh viên trong
khoa theo lớp quản lý.
2.3. Phục vụ sinh viên:
+ Tìm kiếm mơn học của từng ngành học.
+ Tìm kiếm điểm của bản thân.
+ Xem thông tin về kế hoạch học tập.
+ Đăng ký tín chỉ đầu kỳ.
+ Xem thời khóa biểu.

CHƯƠNG 3: THIẾT KẾ HỆ THỐNG
1. Các tác nhân
1.1. Sinh Viên
- Các sinh viên đều được gán mã để phân biệt với nhau và quản lý các
thông tin liên quan.
- Các sinh viên có thể thuộc 1 trong các kiếu : đại học, cao đẳng.
- Các thông tin liên quan của sinh viên: mã (dùng để phân biệt giữa các
sinh viên với nhau và phân biệt bậc học), tên, quê quán, giới tính, địa chỉ, ngày
sinh, khoa …
- Sinh viên có thể truy cập hệ thống để xem thông tin về các môn học bắt
buộc và tự chọn trong học kì hiện tại, từ đó để đưa ra quyết định đăng kí mơn học
bằng cách điền thơng tin vào phiếu đăng kí học.
+
Sinh viên phải đăng ký học tối thiểu 10 tín chỉ trong mỗi học kỳ
chính, ngoại trừ các học kỳ thực tập và không kể các tín chỉ thuộc các mơn
12


học cấp chứng chỉ như Giáo dục quốc phòng, Giáo dục thể chất, các môn học
thêm.
+

Sinh viên được phép đăng ký và theo học bất cứ môn học nào

thuộc chương trình đào tạo sinh viên đã đăng ký theo học mà nhà trường mở
trong học kỳ nếu thoả các điều kiện ràng buộc của môn học (môn học trước)
và lớp mơn học tương ứng cịn khả năng tiếp nhận sinh viên.
+
Sinh viên bắt buộc phải tuân thủ theo quy trình đăng ký môn học
do nhà trường ban hành. Việc đăng ký mơn học của sinh viên được xem là
hồn tất khi sinh viên hoàn tất thủ tục đăng ký và đóng học phí đúng hạn và
nhận thời khố biểu chính thức. Nếu người nào khơng hồn tất đăng ký mơn
học đúng hạn định, nhà trường sẽ không công nhận sinh viên tiếp tục việc
học tại trường.
+
Sinh viên không được hủy kết quả đăng ký mơn học khi đã hồn
tất việc đăng ký. Nếu trong quá trình học tập của học kỳ vì hồn cảnh bất khả
kháng như tai nạn, ốm đau bất ngờ, gia đình lâm vào hồn cảnh khó
khăn...vv, căn cứ vào thời hạn nộp đơn trường sẽ xem xét cho rút mơn học và
hồn lại một phần học phí mơn học đã đóng.
- Sinh viên có điểm trung bình mơn học khơng đạt (dưới 4.0) thì bắt buộc
phải đăng kí học lại .
+
Đối với mơn học bắt buộc thì sinh viên bắt buộc phải đăng ký học
lại chính mơn học đó.
+
Đối với mơn lựa chọn bắt buộc, tự chọn tự do sinh viên đăng ký
học lại chính mơn học đó hoặc mơn cùng nhóm tương ứng.
+
Đối với mơn học bất kỳ đã có kết quả trung bình mơn học từ 4.0
trở lên sinh viên được phép đăng ký học lại mơn học đó, khi có mở lớp, để

cải thiện điểm. Điểm của các lần học đều được ghi trong bảng điểm học kỳ.
Kết quả cao nhất trong các lần học sẽ được chọn để tính vào điểm trung bình
tích luỹ và được ghi vào thành tích học tập khi sinh viên tốt nghiệp.
- Sinh viên có quyền truy cập vào hệ thống để xem thông tin về bản thân
như điểm số , tín chỉ , xếp loại học lực …
13


1.2 Giáo viên
- Các thông tin của Giáo viên như: mã số, họ tên, địa chỉ, số điện thoại,
giới tính, năm sinh, khoa …
- Giáo viên có thể thực hiện các chức năng: Tìm kiếm thơng tin về mơn
học, sinh viên, đăng kí mơn học để dạy (phiếu đăng kí dạy nộp cho phòng đào tạo),
cập nhật, cho điểm các sinh viên trong lớp của mình.
- Giáo viên đăng kí các mơn học thuộc khoa của mình, tổng số tiết dạy của
giáo viên trong 1 học kì được giới hạn, giáo viên khơng được đăng kí số mơn học
vượt q số tiết cho phép.
1.3 Người quản lý
- Là người có pass và được quyền sử dụng toàn bộ các chức năng của hệ
thống này: nhập, xoá, cập nhật quản lý các thông tin liên quan (môn học, sinh viên,
giáo viên …).
- Chức năng quản lý mơn học: tìm kiếm, sắp xếp, thêm, xố, cập nhật mơn
học (ví dụ như: thêm 1 số môn học mới vào hệ thống giảng dạy, thay đổi số tiết của
môn học hoặc kiểu môn học (tự do hay bắt buộc), sửa đổi danh sách các mơn học
trong học kì …).
- Chức năng quản lý sinh viên, giáo viên, lớp: tìm kiếm, sắp xếp, thêm,
xố, cập nhật, gửi thơng báo (ví dụ như: thơng báo về danh sách các lớp học sinh
viên tham gia trong học kì, thơng báo kết quả học tập, quyết định cảnh cáo, buộc
ngừng học hay tuyên dương … ).
- Chức năng nhập/cập nhập điểm cho sinh viên.

- Chức năng thống kê: thống kê tình hình học tập của sinh viên theo khoa
trong từng kì học, thống kê tốt nghiệp của khoa và đánh giá tốt nghiệp của mỗi sinh
viên…
2. Biểu đồ usecase
2.1. Các Usecase
UC1: Đăng nhập
1. Người dùng kích hoạt hệ thống.
14


2. Hệ thống hiển thị form đăng nhập yêu cầu nhập thông tin.
3. Người dùng nhập các thông tin cần thiết và ấn vào đăng nhập.
UC2: Tìm kiếm sinh viên
1. Người dùng đăng nhập vào hệ thống
2. Người dùng chọn chức năng tìm kiếm sinh viên.
3. Người dùng nhập các thơng tin tìm kiếm.
4. Hệ thống tìm thơng tin trong CSDL theo các từ khố.
5. Hệ thống hiển thị thơng tin tìm được.
UC3: Tìm kiếm giáo viên
1. Người dùng đăng nhập vào hệ thống
2. Người dùng chọn chức năng tìm kiếm giáo viên.
3. Người dùng nhập các thơng tin tìm kiếm.
4. Hệ thống tìm thơng tin trong CSDL theo các từ khố.
5. Hệ thống hiển thị thơng tin tìm được.
UC4: Tìm kiếm mơn học
1. Người dùng đăng nhập vào hệ thống
2. Người dùng chọn chức năng tìm kiếm mơn học.
3. Người dùng nhập các thơng tin tìm kiếm.
4. Hệ thống tìm thơng tin trong CSDL theo các từ khố.
5. Hệ thống hiển thị thơng tin tìm được.

UC5: Xem danh sách mơn học theo (học kì – khoa)
1. Người dùng đăng nhập vào hệ thống
2. Người dùng chọn chức năng xem danh sách môn học.
3. Hệ thống hiển thị thông tin.
UC6: Tìm kiếm lớp
1. Người dùng đăng nhập vào hệ thống
15


2. Người dùng chọn chức năng tìm kiếm lớp.
3. Người dùng nhập các thơng tin tìm kiếm.
4. Hệ thống tìm thơng tin trong CSDL theo các từ khố.
5. Hệ thống hiển thị thơng tin tìm được.
UC7: Tìm kiếm điểm
1. Người dùng đăng nhập vào hệ thống
2. Người dùng chọn chức năng tìm kiếm điểm.
3. Người dùng nhập các thơng tin tìm kiếm.
4. Hệ thống tìm thơng tin trong CSDL theo các từ khố.
5. Hệ thống hiển thị thơng tin tìm được.
UC8: Nhập/sửa thông tin Người quản lý
1. Người quản lý đăng nhập vào hệ thống
2. Người quản lý chọn chức năng nhập/sửa thông tin người quản lý.
3. Hệ thống hiển thị giao diện cho người quản lý nhập thông tin.
4. Người quản lý nhập thông tin và chọn nhập/sửa thông tin.
5. Nếu thông tin nhập không hợp lệ, hệ thống thông báo lỗi và yêu cầu
nhập lại.
UC9: Thêm sinh viên
1. Người quản lý đăng nhập vào hệ thống
2. Người quản lý chọn chức năng thêm sinh viên.
3. Hệ thống hiển thị giao diện nhập sinh viên.

4. Người quản lý nhập thơng tin về sinh viên và kích hoạt nút nhập.
5. Nếu thông tin nhập vào không hợp lệ, hệ thống thơng báo lỗi và u
cầu nhập lại.
UC10: Xố sinh viên
1. Người quản lý đăng nhập vào hệ thống
16


2. Người quản lý chọn chức năng xoá sinh viên.
3. Hệ thống hiển thị giao diện nhập mã sinh viên cần xoá.
4. Người quản lý nhập mã sinh viên và kích hoạt nút xố.
5. Nếu thơng tin nhập vào khơng hợp lệ, hệ thống thông báo lỗi và yêu
cầu nhập lại.
UC11: Cập nhật sinh viên
1. Người quản lý đăng nhập vào hệ thống
2. Người quản lý chọn chức năng cập nhật sinh viên.
3. Hệ thống hiển thị giao diện nhập thông tin sinh viên.
4. Người quản lý nhập thông tin sinh viên và kích hoạt nút cập nhật.
5. Nếu thơng tin nhập vào không hợp lệ, hệ thống thông báo lỗi và yêu
cầu nhập lại.
UC12: Thêm giáo viên:
1. Người quản lý đăng nhập vào hệ thống
2. Người quản lý chọn chức năng thêm giáo viên.
3. Hệ thống hiển thị giao diện nhập giáo viên.
4. Người quản lý nhập thông tin về giáo viên và kích hoạt nút nhập.
5. Nếu thơng tin nhập vào không hợp lệ, hệ thống thông báo lỗi và yêu
cầu nhập lại.
UC13: Xoá giáo viên
1. Người quản lý đăng nhập vào hệ thống
2. Người quản lý chọn chức năng xoá giáo viên.

3. Hệ thống hiển thị giao diện nhập mã giáo viên cần xoá.
4. Người quản lý nhập mã giáo viên và kích hoạt nút xố.
5. Nếu thông tin nhập vào không hợp lệ, hệ thống thông báo lỗi và yêu
cầu nhập lại.
17


UC14: Cập nhật giáo viên
1. Người quản lý đăng nhập vào hệ thống
2. Người quản lý chọn chức năng cập nhật giáo viên.
3. Hệ thống hiển thị giao diện nhập thông tin giáo viên.
4. Người quản lý nhập thông tin giáo viên và kích hoạt nút cập nhật.
5. Nếu thơng tin nhập vào không hợp lệ, hệ thống thông báo lỗi và yêu
cầu nhập lại.
UC15: Thêm môn học
1. Người quản lý đăng nhập vào hệ thống
2. Người quản lý chọn chức năng thêm môn học.
3. Hệ thống hiển thị giao diện nhập môn học.
4. Người quản lý nhập thông tin về mơn học và kích hoạt nút nhap.
5. Nếu thơng tin nhập vào không hợp lệ, hệ thống thông báo lỗi và u
cầu nhập lại.
UC16: Xố mơn học
1. Người quản lý đăng nhập vào hệ thống
2. Người quản lý chọn chức năng xố mơn học.
3. Hệ thống hiển thị giao diện nhập mã mơn học cần xố.
4. Người quản lý nhập mã mơn học và kích hoạt nút xố.
5. Nếu thông tin nhập vào không hợp lệ, hệ thống thông báo lỗi và yêu
cầu nhập lại.
UC17: Cập nhật môn học
1. Người quản lý đăng nhập vào hệ thống

1. Người quản lý chọn chức năng cập nhật môn học.
2. Hệ thống hiển thị giao diện nhập thông tin môn học.
3. Người quản lý nhập thơng tin mơn học và kích hoạt nút cập nhật

18


4. Nếu thông tin nhập vào không hợp lệ, hệ thống thông báo lỗi và yêu
cầu nhập lại.
UC18: Thêm danh sách mơn học (theo học kì – khoa)
1. Người quản lý đăng nhập vào hệ thống
2. Người quản lý chọn chức năng thêm danh sách môn học cho học kỳ
của khoa.
3. Hệ thống hiển thị giao diện cho nhập môn học.
4. Người quản lý nhập mơn học và kích hoạt ok.
UC19: Xố danh sách mơn học (theo học kì – khoa)
1. Người quản lý đăng nhập vào hệ thống
2. Người quản lý chọn chức năng xố danh sách mơn hoc cho học kỳ của
khoa.
3. Hệ thống hiển thị giao diện cho nhập mơn học cần xố.
4. Người quản lý nhập mơn học và kích hoạt ok.
UC20: Đăng kí mơn học
1. Sinh viên đăng nhập vào hệ thống
2. Sinh viên chọn chức năng đăng ký môn học.
3 Hệ thống hiện ra giao diện cho sinh viên đăng ký.
4. Sinh viên nhập mơn học đăng ký và kích hoạt đăng ký.
UC21: Nhập lớp
1. Người quản lý đăng nhập vào hệ thống
2. Người quản lý chọn chức năng nhập lớp.
3. Hệ thống hiện ra giao diện cho người quản lý nhập thông tin.

4. Người quản lý nhập thơng tin của lớp và kích hoạt thêm lớp.
UC22: Xoá lớp
1. Người quản lý đăng nhập vào hệ thống
19