Giá trị dự báo biến cố tim mạch chính và tử vong của sức căng cơ tim ở bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp có ST chênh lên sau can thiệp động mạch vành qua da

TẠP CHÍ Y DƯỢC LÂM SÀNG 108

Tập 17 - Số 5/2022

DOI:…

Giá trị dự báo biến cố tim mạch chính và tử vong của sức
căng cơ tim ở bệnh nhân nhồi máu cơ tim cấp có ST
chênh lên sau can thiệp động mạch vành qua da
Predictive value of myocardial strain for major adverse cardiac events
and mortality in patients with acute ST elevation myocardial infarction
after primary percutaneous coronary intervention
Nguyễn Anh Tuấn*,
Nguyễn Thị Thu Hoài**,
Phạm Nguyên Sơn***,

*Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Nam,
**Viện Tim Mạch Quốc gia Việt Nam,
***Bệnh viện Trung ương Quân đội 108

Tóm tắt
Mục tiêu: Nghiên cứu giá trị của sức căng dọc cơ tim (GLS) thất trái trong dự báo biến cố tim mạch
chính (MACE) và tử vong trong 6 tháng đầu ở bệnh nhân nhồi máu cơ tim (NMCT) cấp có ST chênh lên
sau can thiệp động mạch vành (ĐMV) qua da thì đầu. Đối tượng và phương pháp: 118 bệnh nhân NMCT
cấp có ST chênh lên sau can thiệp ĐMV qua da thì đầu được điều trị tại Viện Tim mạch Quốc gia Việt
Nam từ tháng 1 năm 2016 đến tháng 3 năm 2019. Nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang, theo dõi dọc.
Siêu âm tim đánh dấu mơ 2D được thực hiệ̣n trong vịng 24 giờ sau can thiệp. Phân tích bằng phần mềm
EchoPAC 112 (GE, Hoa Kỳ). Mỗi bệnh nhân được theo dõi 6 tháng và ghi nhận các biến cố chính về tim
mạch (MACE) bao gồm tử vong do mọi nguyên nhân, nhồi máu cơ tim tái phát, đột quỵ não, suy tim
nhập viện. Kết quả: Tuổi trung bình: 64,73 ± 11,88 tuổi. Nam giới: 81,4%, Killip > I chiếm 24,6%. Có 26
bệnh nhân (22%) xuất hiện MACE; 10 bệnh nhân (8,5%) tử vong trong vịng 6 tháng. GLS có giá trị dự

báo MACE với AUC = 0,95 (95%CI: 0,91-0,99). Tại điểm cắt GLS ≥ -9,5% dự báo MACE với độ nhạy =
84,6%; độ đặc hiệu = 94,6%. Trong phân tích hồi quy Cox đa biến dự báo MACE chỉ có NT-proBNP/100
với HR = 1,78 (95%CI: 1,01-3,15), p<0,05 và GLS với HR = 1,53 (95%CI: 1,14-2,04), p<0,001 là 2 yếu tố có
giá trị tiên lượng độc lập. GLS có giá trị dự báo tử vong với AUC = 0,96 (95%CI: 0,92-0,99). Tại điểm cắt
GLS ≥ -8,4% dự báo tử vong với độ nhạy = 100%; độ đặc hiệu = 88,9%. Trong phân tích hồi quy Cox đa
biến dự báo tử vong chỉ có GLS là yếu tố có giá trị tiên lượng độc lập với HR = 1,87 (95%CI: 1,04-3,34),
p<0,05. Kết luận: Sức căng dọc cơ tim thất trái có giá trị dự báo MACE và tử vong trong 6 tháng đầu ở
bệnh nhân NMCT cấp có ST chênh lên sau can thiệp ĐMV qua da thì đầu.
Từ khóa: Siêu âm tim đánh dấu mơ, biến cố tim mạch chính, nhồi máu cơ tim cấp cơ ST chênh lên,
can thiệp động mạch vành qua da.

Summary
Objective: To study the predictive value of left ventricular global longitudinal strain (GLS) for major
adverse cardiac events (MACE) and mortality in patients with acute ST elevation myocardial infarction

Ngày nhận bài: 31/5/2022, ngày chấp nhận đăng: 18/8/2022
Người phản hồi: Nguyễn Anh Tuấn, Email: - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Nam

39


JOURNAL OF 108 - CLINICAL MEDICINE AND PHARMACY

Vol.17 - No5/2022

DOI: ….

(STEMI) after primary percutaneous coronary intervention. Subject and method: 118 STEMI patients after
primary percutaneous coronary intervention (PCI) hospitalized in Vietnam National Heart Institute from
January 2016 to March 2019 were included. Two dimentional (2D) speckle tracking echocardiography

was done for all patients within 24 hours after primary PCI. Echocardiography images were analyzed to
assess GLS by EchoPAC 112 software (GE, USA). All patients were followed-up for 6 months for major
adverse cardiac events (MACE) including all-cause death, heart failure hospitalization, re-infarction and
stroke. Result: Mean age: 64.73 ± 11.88 years. Male: 81.4%, Killip > I was 24.6%. There were 26 patients
(22%) who got MACE within first 6 months. By analyzing the ROC curve, GLS could predict MACE with
AUC = 0.95 (95%CI: 0.91–0.99). The cut-off point GLS ≥ -9.5% predicted MACE with sensitivity = 84.6%
and specificity = 94.6%. In multivariates Cox model, NT-proBNP with HR = 1.78 (95%CI: 1.01-3.15), p<0.05
and GLS with HR = 1.53 (95%CI: 1.14-2.04), p<0.001 were independent predictors. GLS could predict
mortality with AUC = 0.96 (95%CI: 0.92-0.99). The cut-off point GLS ≥ -8.4% predicted mortality with
sensitivity = 84.6% and specificity = 94.6%. In multivariates Cox model, GLS was independent predictor
with HR = 1.53 (95%CI: 1.14-2.04), p<0.001. Conclusion: GLS by 2D speckle tracking echocardiography
strongly and independently predicted MACE and mortality in patients with STEMI after primary PCI
within first 6 months.
Keywords: Speckle tracking echocardiography, major adverse cardiac events, acute ST elevation
myocardial infarction, percutaneous coronary intervention.

1. Đặt vấn đề
Nhồi máu cơ tim (NMCT) cấp có ST chênh lên là
một cấp cứu nội khoa thường gặp. Mặc dù có nhiều
tiến bộ trong can thiệp động mạch vành (ĐMV) qua
da cũng như trong điều trị nội khoa nhưng tỷ lệ xuất
hiện các biến cố tim mạch chính (MACE) còn dao
động từ 4,2% đến 51% tùy thuộc vào phương pháp
điều trị và thời gian theo dõi sau NMCT [1]. Siêu âm
tim là một phương pháp đơn giản không xâm lấn
vừa có giá trị chẩn đốn đồng thời cịn có giá trị
theo dõi và tiên lượng. Trong các thông số siêu âm
tim thì phân số tống máu (EF) là thơng số thường
được áp dụng hơn cả. Tuy nhiên, EF lại phụ thuộc
vào cơng thức hình học và tiền gánh, hậu gánh thất

trái nên trong một số trường hợp, EF chưa phản ánh
được chức năng nội tại của cơ tim. Trong những
năm gần đây siêu âm đánh dấu mô thông qua chỉ số
sức căng dọc cơ tim (GLS) được cho là có ý nghĩa
hơn cả EF trong tiên lượng MACE [2], [3].
Tại Việt Nam, có ít nghiên cứu cụ thể về vấn đề
này. Vì vậy, chúng tơi tiến hành nghiên cứu đề tài
nhằm mục tiêu: Nghiên cứu giá trị của sức căng dọc
cơ tim thất trái trong dự báo biến cố tim mạch chính
và tử vong trong 6 tháng đầu ở bệnh nhân nhồi máu
cơ tim cấp có ST chênh lên sau can thiệp động mạch
vành qua da thì đầu.
40

2. Đối tượng và phương pháp
2.1. Đối tượng
118 bệnh nhân NMCT cấp có ST chênh lên sau
can thiệp ĐMV qua da thì đầu tại Viện Tim mạch
Quốc gia Việt Nam trong khoảng thời gian từ tháng
1/2016 đến tháng 3/2019.
Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân
NMCT cấp có ST chênh lên theo định nghĩa tồn
cầu lần thứ III về NMCT cấp có ST chênh lên như sau [4]:
Đau thắt ngực trên 20 phút.
Tăng men tim (hs-TnT > 0,01ng/ml).
Điện tim: ST chênh lên mới ở điểm J trên 2
chuyển đạo kề nhau với điểm cắt ≥ 1mm ở tất cả các
chuyển đạo trừ V2-V3. Nếu ở V2-V3 thì điểm cắt là ≥
2mm ở nam giới ≥ 40 tuổi hoặc ≥ 2,5mm ở nam giới
< 40 tuổi hoặc ≥ 1,5mm ở nữ giới.

Tiêu chuẩn loại trừ
Có bệnh lý nội khoa nặng, biến chứng can thiệp
ĐMV, rung nhĩ, blốc nhĩ thất độ 2, 3, đặt máy tạo
nhịp, hình ảnh siêu âm tim mờ, mất theo dõi.
2.2. Phương pháp
Nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang, theo dõi
dọc theo thời gian.


TẠP CHÍ Y DƯỢC LÂM SÀNG 108

Tập 17 - Số 5/2022

Phương tiện nghiên cứu: Máy siêu âm Vivid E9
(GE, Hoa Kỳ) có trang bị phần mềm đánh giá chức
năng tim bằng phương pháp đánh dấu mô.
Bệnh nhân được chụp và can thiệp ĐMV qua da
thì đầu. Đánh giá tổn thương ĐMV theo Hội Tim
mạch Hoa Kỳ và Trường môn Tim mạch Hoa Kỳ năm
2016. Tổn thương ĐMV được xác định khi tỷ lệ %
đường kính hẹp ≥ 50% [5].
Quy trình thực hiện siêu âm tim đánh dấu mô:
Bước 1: Ghi hình động theo thứ tự mặt cắt 3
buồng, 4 buồng, 2 buồng trục dọc trong ít nhất 3
chu kỳ liên tiếp với tốc độ quét 60-100 ảnh/giây
Bước 2: Phân tích hình ảnh động bằng phần mềm
AFI có sẵn trên máy siêu âm: Với mỗi mặt cắt máy sẽ
yêu cầu chọn 2 điểm ở vòng van hai lá và 1 điểm ở
mỏm tim, sau đó máy sẽ tự động viền theo nội mạc
tim. Tuy nhiên cần phải điều chỉnh để có kết quả

chính xác nhất. Sau đó máy sẽ tự động phân tích để
tìm ra đỉnh sức căng dọc tồn bộ thất trái (GLS) và
đỉnh sức căng của từng vùng trong thì tâm thu. Hình
ảnh cuối cùng thu được gọi là hình ảnh bull’s eye.
Tồn bộ thất trái được chia thành 17 vùng theo
khuyến cáo của Hiệp hội Siêu âm Tim Hoa Kỳ [6].

DOI:…

Mỗi bệnh nhân được theo dõi lâm sàng cận lâm
sàng trong vòng 6 tháng ghi nhận các biến cố tim
mạch chính - MACE (tử vong do mọi nguyên nhân,
nhồi máu cơ tim tái phát, đột quy não, suy tim nhập
viện).
Phương pháp xử lý số liệu: Bằng các thuật tốn
thống kê trên máy vi tính với phần mềm Stata 14.1.
3. Kết quả
Trong thời gian từ tháng 1/2016 đến tháng
3/2019, chúng tôi tiến hành nghiên cứu 118 bệnh
nhân NMCT cấp có ST chênh lên sau can thiệp ĐMV
qua da thì đầu, theo dõi trong vịng 6 tháng. Chúng
tơi ghi nhận 26 trường hợp xuất hiện MACE chiếm
22% (10 bệnh nhân tử vong, 13 bệnh nhân suy tim
nhập viện, 2 trường hợp NMCT tái phát và 1 bệnh
nhân đột quỵ não). Tuổi trung bình là 64,73 ± 11,89;
Nam giới chiếm 81,4%. Đa số các bệnh nhân suy tim
mức độ nhẹ, trung bình với Killip > I chỉ chiếm
24,6%. Chủ yếu gặp tổn thương một nhánh ĐMV
chiếm 50,8%, tổn thương động mạch liên thất trước
chiếm 58,5%.

3.1. Một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng
Bảng 1. Đặc điểm lâm sàng
MACE
(n = 26)

Không
MACE
(n = 92)

p

Tử vong
(n = 10)

Sống
(n = 108)

p

66,2 ± 11,9

64,3 ± 11,9

0,5

68,6 ± 1,0

64,4 ± 12,0

0,28

Giới nam (n, %)

22 (84,6)

74 (80,4)

0,63

7 (70,0)

89 (82,4)

0,34

Tăng huyết áp (n, %)

25 (96,1)

51 (55,4)

<0,001

10 (100,0)

66 (61,1)

0,014

Đái tháo đường (n, %)

7 (26,9)

23 (25,0)

0,84

2 (20,0)

28 (25,9)

0,68

Rối loạn lipid máu (n, %)

10 (38,5)

40 (43,5)

0,65

2 (20,0)

48 (44,4)

0,14

Killip > I (n, %)

13 (50,0)

16 (17,4)

0,001

6 (60,0)

23 (21,3)

<0,01

HATT (mmHg): ( X ± SD)

127,5 ± 21,5

124,6 ± 20,2

0,5

127,8 ± 26,3

125,1 ± 19,9

0,78

HATTr (mmHg): ( X ± SD)

78,1 ± 11,2

75,9 ± 11,7

0,4

75 ± 11,8

76,5 ± 11,6

0,69

Tần số tim: ( X ± SD)

99,5 ± 16,2

89,8 ± 13,7

<0,01

100 ± 11,4

91,1 ± 14,9

0,07

Đặc điểm lâm sàng
Tuổi ( X ± SD)

Nhận xét: Tỷ lệ THA, Killip > I và tần số tim ở nhóm MACE cao hơn nhóm khơng MACE, sự khác biệt có ý
nghĩa thống kê với các p<0,05. Tỷ lệ THA, Killip > I ở nhóm tử vong cao hơn nhóm sống với các p<0,05.

41


Vol.17 - No5/2022

JOURNAL OF 108 - CLINICAL MEDICINE AND PHARMACY

DOI: ….

Bảng 2. Đặc điểm cận lâm sàng
Đặc điểm cận
lâm sàng

MACE

Không MACE

(n = 26)

(n = 92)

p

Tử vong

Sống

(n = 10)

(n = 108)

7 (70,0)

62 (57,4)

p

Điện tâm đồ
Thành bên, sau
dưới (n, %)

4 (15,4)

Thành bên, sau
dưới (n, %)

4 (15,4)

45 (48,9)
<0,01
45 (48,9)

0,44
3 (30,0)

46 (42,6)

2,28

1,34

(2,01-4,5)

(0,78-2,11)

338,8

119,1

(247,8-368,6)

(77,6-184,9)

4 (40,0)

56 (51,9)

Sinh hóa máu
hs-TnT (ng/ml)

2,33

1,22

(TV-KTPV)

(1,65-3,81)

(0,65-1,91)

NT-proBNP
(pmol/l)

262,8

110,8

(213,5-357,1)

(76,3-145,7)

(TV-KTPV)

<0,001*

<0,001*

0,001*

<0,001*

Tổn thương ĐMV
Một nhánh (n,
%)

11 (42,3)

Nhiều nhánh (n,
%)

15 (57,7)

44 (46,7)

6 (60,0)

52 (48,1)

LAD (n, %)

22 (84,6)

47 (51,1)

7 (70,0)

62 (57,4)

RCA (n, %)

2 (7,7)

36 (39,1)

2 (20,0)

36 (33,3)

LCX (n, %)

2 (7,7)

9 (9,8)

1 (10,0)

10 (9,3)

22 (84,6)

82 (89,1)

9 (90,0)

95 (88,0)

0,85

TIMI III sau can
thiệp (n, %)

49 (53,3)
0,32

< 0,01

0,53

0,47

0,68

Siêu âm tim
Dd (mm)
( X ± SD)
EF Simpson
( X ± SD)
Chỉ số VĐV
( X ± SD)
E/e’ ( X ± SD)
GLS (%) ( X ± SD)

48,69 ± 4,47

45,75 ± 4,95

<0,01

48,5 ± 5,44

46,2 ± 4,92

0,16

38,8 ± 5,5

47,1 ± 6,2

<0,001

36,9 ± 5,5

46,1 ± 6,6

<0,001

1,63 ± 0,18

1,40 ± 0,22

<0,001

1,65 ± 0,18

1,43 ± 0,22

<0,01

13,8 ± 3,2

11,1 ± 2,9

<0,001

13,6 ± 3,0

11,5 ± 3,1

>0,05

-7,87 ± 1,82

-13,05 ± 2,64

<0,001

-6,89 ± 1,08

-12,37 ± 3,02

<0,001

*Kiểm định Mann-Whitney.
Nhận xét: Nồng độ hs-TnT, NT-proBNP, chỉ số VĐV ở nhóm MACE và nhóm tử vong cao hơn nhóm khơng
MACE và nhóm sống tương ứng với p<0,01. EF nhóm MACE và nhóm tử vong thấp hơn nhóm khơng MACE
và nhóm sống tương ứng với p<0,001. GLS nhóm có MACE và nhóm tử vong giảm nặng hơn nhóm khơng
MACE và nhóm sống tương ứng với p<0,001.

42


TẠP CHÍ Y DƯỢC LÂM SÀNG 108

Tập 17 - Số 5/2022

DOI:…

1.00

3.2. Giá trị dự báo MACE của GLS

độ nhạy
0.50

0.75

điểm cắt gls = - 9,5%

AUC = 0.95 (95%CI: 0,91 - 0,99)

0.25

Se = 84,6%
Sp = 94,6%
PPV = 81,5%

0.00

NPV = 95,6%

0.00

0.25

0.50
1 - độ đặc hiệu

0.75

1.00

Biểu đồ 1. GLS dự báo MACE sau 6 tháng

1.00

Nhận xét: GLS có khả năng dự báo MACE với AUC = 0,95 (95%CI: 0,91–0,99). Tại điểm cắt GLS ≥ -9,5% xác
định MACE với độ nhạy = 84,6%; độ đặc hiệu = 94,6%; giá trị tiên đốn dương tính = 81,5%; giá trị tiên đốn
âm tính = 95,6%.

0.00

Tỷ lệ khơng MACE
0.25
0.50
0.75

Kiểm định Log - rank: p < 0,001

0

2

4

Thời gian (tháng)

GLS < -9,5%

6

GLS >= -9.5%

Biểu đồ 2. Đường cong Kaplan-Meier thể hiện tỷ lệ xuất hiện MACE
theo thời gian của 2 nhóm GLS < -9,5% và nhóm GLS ≥ -9,5%

Nhận xét: Tỷ lệ xuất hiện MACE tích lũy theo thời gian của nhóm GLS ≥ -9,5% cao hơn nhóm GLS < -9,5%.
Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p<0,001.
Bảng 3. Giá trị dự báo MACE của một số yếu tố
AUC
95% CI
p

GLS (%)

EF (%)

NT-proBNP (pmol/l)

hs-TnT (ng/ml)

CRP.hs (mg/l)

0,95

0,85

0,94

0,82

0,67

0,91-0,99

0,76-0,94

0,89-0,98

0,74-0,90

0,56-0,79

<0,001

<0,001

<0,001

<0,001

<0,01

Nhận xét: GLS sau can thiệp 1 ngày có ý nghĩa dự báo MACE sau 6 tháng là tốt nhất trong các yếu tố tiên
lượng kể trên.
43


JOURNAL OF 108 - CLINICAL MEDICINE AND PHARMACY

Vol.17 - No5/2022

DOI: ….

Bảng 4. Phân tích hồi quy Cox một số yếu tố tiên lượng MACE
Đơn biến: HR
(95% CI)

p

Đa biến: HR
(95% CI)

p

GLS (%)

1,84 (1,52-2,24)

<0,001

1,53 (1,14-2,04)

< 0,01

EF (%)

0,81 (0,76-0,87)

<0,001

0,93 (0,85-1,03)

0,16

Killip > I

3,53 (1,63-7,63)

0,001

1,31 (0,42-4,13)

0,64

Động mạch thủ phạm là LAD

4,24 (1,46-12,30)

<0,01

1,76 (0,53-5,83)

0,35

Số nhánh tổn thương ≥ 2

1,49 (0,68-3,23)

0,32

TIMI sau can thiệp < III

1,39 (0,48-4,02)

0,55

Điểm Gensini

1,02 (1,00-1,04)

0,012

0,99 (0,97-1,01)

0,48

Can thiệp sớm (<12 giờ)

0,94 (0,43-2,03)

>0,05

NT-proBNP/100 (pmol/l)

1,01 (1,01-1,02)

<0,001

1,78 (1,01–3,15)

0,046

hs-TnT (mg/ml)

1,32 (1,14-1,53)

<0,001

0,82 (0,59–1,14)

0,24

CRP.hs (mg/l)

1,19 (1,07-1,33)

<0,01

1,04 (0,88–1,23)

0,65

Điểm TIMI

1,27 (1,07-1,52)

<0,01

1,03 (0,80–1,33)

0,81

Điểm GRACE

1,01 (0,99-1,03)

0,076

Đặc điểm

Nhận xét: Trong phân tích đơn biến có 9 yếu tố có giá trị tiên lượ̣ng MACE trong 6 tháng đó là GLS, EF,
Killip > I, ĐM thủ phạm là LAD, điểm Gensini, NT-proBNP, hs-TnT, CRP.hs và điểm TIMI. Tuy nhiên khi đưa các
yếu tố trên vào phân tích đa biến thì chỉ có GLS và NT-proBNP là 2 yếu tố có giá trị tiên lượng độc lập với p
lần lượt <0,01 và <0,05.

1.00

3.2. Giá trị dự báo tử vong của GLS

độ nhạy
0.50

0.75

điểm cắt: gls = -8,4%

AUC = 0,96 (95%CI: 0,92 - 0,99)
Se = 100%

0.25

Sp = 88,9%
PPV = 45,5%

0.00

NPV = 100%

0.00

0.25

0.50
1 - độ đặc hiệu

0.75

1.00

Biểu đồ 3. Giá trị GLS dự báo tử vong trong 6 tháng

Nhận xét: GLS có khả năng dự báo tử vong ở mức tốt với AUC = 0,96 (95%CI: 0,92–0,99). Tại điểm cắt GLS
≥ -8,4% xác định tử vong với độ nhạy = 100%; độ đặc hiệu = 88,9%.

44


TẠP CHÍ Y DƯỢC LÂM SÀNG 108

Tập 17 - Số 5/2022

DOI:…

Biểu đồ 4. Đường cong Kaplan-Meier thể hiện tỷ lệ xuất hiện tử vong
theo thời gian của 2 nhóm GLS < -8,4% và nhóm GLS ≥ -8,4%

Nhận xét: Tỷ lệ tử vong tích lũy theo thời gian của nhóm GLS ≥ -8,4 cao hơn nhóm GLS < -8,4. Sự khác
biệt có ý nghĩa thống kê với p<0,001.
Bảng 5. Giá trị dự báo tử vong sau 6 tháng của một số yếu tố
GLS
(%)

EF
(%)

NT-proBNP
(pmol/l)

hs-TnT
(ng/ml)

CRP.hs
(mg/l)

0,96

0,86

0,93

0,81

0,73

0,92-0,99

0,76-0,97

0,89-0,98

0,71-0,92

0,54-0,92

<0,001

<0,001

<0,001

<0,05

<0,05

AUC
95% CI
p

Nhận xét: GLS sau can thiệp 1 ngày có ý nghĩa dự báo tử vong sau 6 tháng là tốt nhất trong các yếu tố
tiên lượng kể trên.

Bảng 6. Các yếu tố tiên lượng tử vong sau 6 tháng
Đặc điểm
GLS (%)
EF (%)
Killip > I
Động mạch thủ phạm là LAD
Số nhánh tổn thương ≥ 2
TIMI sau can thiệp < III
Điểm gensini
Can thiệp sớm (≤12 giờ)
NT-proBNP/100 (pmol/l)
hs-TnT
CRP.hs
Điểm TIMI
Điểm GRACE

Đơn biến: HR
(95% CI)
2,26 (1,51-3,39)
0,80 (0,72-0,89)
4,84 (1,37-17,17)
1,67 (0,43-6,45)
1,57 (0,44-5,58)
0,81 (0,10-6,36)
1,02 (0,99-1,04)
1,19 (0,34-4,22)
4,16 (2,20-7,85)
1,37 (1,09-1,72)
1,20 (1,03-1,41)
1,48 (1,11-1,98)

1,02 (0,99-1,05)

p
<0,001
<0,001
0,015
0,46
0,48
0,84
0,17
0,79
<0,001
<0,01
0,021
<0,01
0,065

Đa biến: HR
(95% CI)
1,87 (1,04-3,34)
0,93 (0,80-1,09)
0,99 (0,16-6,02)
1,76 (0,53-5,83)

0,035
0,38
0,99
0,35

0,99 (0,97-1,01)

0,48

2,11 (0,78-5,71)
0,74 (0,42-1,33)
1,05 (0,81-1,36)
1,30 (0,91-1,87)

0,14
0,31
0,70
0,81

p

45


JOURNAL OF 108 - CLINICAL MEDICINE AND PHARMACY

Vol.17 - No5/2022

Nhận xét: Trong phân tích đơn biến có 7 yếu tố
có giá trị tiên lượng tử vong trong thời gian 6 tháng
đó là GLS, EF, Killip > I, NT-proBNP, hs-TnT, CRP.hs và
điểm TIMI. Tuy nhiên khi đưa các yếu tố trên vào
phân tích đa biến thì chỉ có GLS là yếu tố́ có giá trị
tiên lượng độc lập với p<0,05.
4. Bàn luận
Kết quả ở Biểu đồ 1 cho thấy GLS có khả năng

dự báo MACE với AUC = 0,95 (95%CI: 0,91-0,99). Tại
điểm cắt GLS ≥ -9,5% xác định MACE với độ nhạy =
84,6%; độ đặc hiệu = 94,6%; giá trị tiên đốn dương
tính = 81,5%; giá trị tiên đốn âm tính = 95,6%. Khi
đánh giá tỷ lệ xuất hiện MACE tích lũy theo thời gian
của 2 nhóm GLS < -9,5% và nhóm GLS ≥ -9,5%. Kết
quả ở Biểu đồ 2 cũng cho thấy tỷ lệ MACE tích lũy ở
nhóm GLS ≥ -9,5% cao hơn nhóm GLS < -9,5%. Sự
khác biệt có ý nghĩa thống kê với p<0,001. Khi so
sánh khả năng dự báo MACE của GLS với một số yếu
tố khác. Kết quả nghiên cứu ở Bảng 3 cho thấy GLS
có khả năng dự báo MACE sau 6 tháng là tốt nhất
với AUC = 0,95 (95%CI: 0,91-0,99), p<0,001, sau đó
đến NT-proBNP với AUC = 0,94 (95%CI: 0,89-0,98),
p<0,001. Khi tìm hiểu giá trị tiên lượng MACE trong 6
tháng của các yếu tố nguy cơ. Kết quả ở Bảng 4 cho
thấy trong phân tích hồi quy Cox đơn biến có 9 yếu
tố có giá trị tiên lượng đó là GLS, EF, Killip > I, động
mạch thủ phạm là LAD, điểm Gensini, NTproBNP/100, hs-TnT, CRP.hs, điểm TIMI. Tuy nhiên
khi đưa các yếu tố trên vào phân tích hồi quy Cox đa
biến thì chỉ có 2 yếu tố có giá trị tiên lượng độc lập
đó là GLS với HR = 1,53 (95%CI: 1,14-2,04), p<0,01 và
NT-proBNP/100 với HR = 1,78 (95%CI: 1,01-3,15),
p<0,05. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cũng
tương đồng với kết quả nghiên cứu của một số tác
giả khác như Nghiên cứu của Iwahashi N và cộng sự
trên 208 bệnh nhân NMCT cấp có ST chênh lên lần
đầu được can thiệp ĐMV qua da. Siêu âm tim được
thực hiện trung bình 24 giờ đầu. Thời gian theo dõi
trung bình 118 tháng. MACE được xác định là tử

vong do tim mạch và suy tim. Kết quả nghiên cứu
cho thấy trên siêu âm 2D đánh dấu mơ, GLS ở nhóm
có MACE có trung vị là -10 (-12,0–-8,0) giảm mạnh

46

DOI: ….

hơn nhóm khơng có MACE là -13,15 (-15,0--12,0).
GLS có giá trị dự báo MACE với AUC = 0,808 (95%CI:
0,728-0,868), p<0,001. Tại điểm cắt GLS ≥ -11,2 có
khả năng dự báo MACE với độ̣ nhạy 81,2% và độ đặc
hiệ̣u 70,1% [7]. Nghiên cứu của Cha MJ và cộng sự
trên 691 bệnh nhân NMCT có ST chênh lên được can
thiệp ĐMV qua da theo dõi trung bình 29 ± 19
tháng. MACE được coi như có một trong các biến cố
tử vong, nhập viện vì suy tim, NMCT tái phát không
tử vong và rối loạn nhịp thất. Kết quả nghiên cứu
cho thấy GLS ở nhóm có MACE là -10,1 ± 4,0 (%)
giảm nặng hơn nhóm khơng có MACE là -13,2 ± 3,6
(%) với p<0,001. Trong phân tích đơn biến cho thấy có
8 yếu tố có giá trị tiên lượng MACE bao gồm GLS, GCS,
EF và 5 yếu tố khác. Tuy nhiên trong phân tích đa biến
thì chỉ có GLS là yếu tố có giá trị tiên lượng độc lập với
HR = 1,37 (95%CI: 1,13-1,66) p<0,001 [8]. Nghiên cứu
của Lacalzada trên 97 bênh nhân NMCT cấp có ST
chênh lên được can thiệp ĐMV qua da. Siêu âm đánh
dấu mô được thực hiện trong vòng 48 giờ đầu, theo
dõi MACE trong vòng ít nhất 6 tháng (22,8 ± 12,3
tháng) cho thấy GLS có giá trị dự báo MACE với AUC =

0,86 (95%CI: 0,64–0,98), p<0,001. Trong phân tích đa
biến chỉ có GLS là yếu tố tiên lượng độc lập với HR =
4,9 (95%CI: 1,7-13,9), p<0,01 [9].
Kết quả ở Biểu đồ 3 cho thấy GLS có khả năng
dự báo tử vong với AUC = 0,96 (95%CI: 0,92-0,99).
Tại điểm cắt GLS ≥ -8,4% xác định tử vong với độ
nhạy = 100%; độ đặc hiệu = 94,6%; giá trị tiên đốn
dương tính = 81,5%; giá trị tiên đốn âm tính =
88,9%. Khi đánh giá tỷ lệ tử vong tích lũy theo thời
gian của 2 nhóm GLS < -8,4% và nhóm GLS ≥ -8,4%.
Kết quả ở biểu đồ 4 cũng cho thấy tỷ lệ tử vong tích
lũy ở nhóm GLS ≥ -8,4% cao hơn nhóm GLS < -8,4%.
Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p<0,001. Khi so
sánh khả năng dự báo tử vong của GLS với một số
yếu tố khác. Kết quả nghiên cứu ở Bảng 5 cho thấy
GLS có khả năng dự báo tử vong sau 6 tháng là tốt
nhất với AUC = 0,96 (95%CI: 0,92-0,99), p<0,001, sau
đó đến NT-proBNP với AUC = 0,93 (95%CI: 0,890,98), p<0,001. Khi tìm hiểu giá trị tiên lượng tử vong
trong 6 tháng của các yếu tố nguy cơ. Kết quả ở
Bảng 6 cho thấy trong phân tích hồi quy Cox đơn


TẠP CHÍ Y DƯỢC LÂM SÀNG 108

Tập 17 - Số 5/2022

biến có 9 yếu tố có giá trị tiên lượng đó là GLS, EF,
Killip > I, động mạch thủ phạm là LAD, điểm Gensini,
NT-proBNP/100, hs-TnT, CRP.hs, điểm TIMI. Tuy
nhiên khi đưa các yế́u tố trên vào phân tích hồi quy

Cox đa biến thì chỉ có GLS là yếu tố có giá trị tiên
lượng độc lập với HR = 1,87 (95%CI: 1,04-3,34),
p<0,05. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cũng
tương đồng với kết quả nghiên cứu của một số tác
giả khác như: Nghiên cứu của Antoni ML và cộng sự
trên 659 bệnh nhân NMCT được can thiệp ĐMV qua
da, siêu âm tim thực hiện trong vòng 48 giờ đầu.
Bệnh nhân được theo dõi trung bình 21 ± 13 tháng.
Kết quả cho thấy có 51 bệnh nhân chiếm 8% tử
vong do mọi nguyên nhân. GLS ở nhóm tử vong là 10,8 ± 4,5 (%) giảm nặng hơn so với nhóm sống là 15,6 ± 4,4 (%) với p<0,001. Trong phân tích các yếu
tố liên quan đến tiên lượng tử vong thì GLS vừa có
giá trị trong phân tích đơn biến với HR = 1,3 (95%CI:
1,2–1,4), p<0,001 và trong phân tích đa biến với HR
= 1,2 (95%CI: 1,1-1,3), p<0,01, trong khi đó EF chỉ có
giá trị trong phân tích đơn biến và khơng có giá trị
trong phân tích đa biến [10]. Tác giả Kanar BG và
cộng sự nghiên cứu 81 bệnh nhân NMCT có ST
chênh lên thành dưới được can thiệp ĐMV qua da.
Theo dõi trong vòng 30 ngày sau can thiệp. Kết quả
nghiên cứu cho thấy có 9 bệnh nhân tử vong chiếm
9%. GLS ở nhóm tử vong là -12,6 ± 1,4 (%) giảm
nặng hơn so với nhóm cịn sống có giá trị là -15,9 ±
2,7 (%) với p<0,001 [11]. Nghiên cứu của tác giả
Abou R và cộng sự trên 1000 bệnh nhân NMCT có ST
chênh lên được can thiệp ĐMV qua da và theo dõi
trung bình 117 tháng. Kết quả cho thấy có 23%
bệnh nhân tử vong. GLS ở nhóm tử vong giảm nặng
hơn so với nhóm cịn sống với giá trị lần lượt là -12,0
± 3,5 (%) và -14,2 ± 3,5 (%), sự khác biệt có ý nghĩa
thống kê với p<0,001. Trong phân tích hồi quy Cox

đa biến dự báo tử vong, GLS là yếu tố tiên lượng độc
lập với HR = 1,062 (95%CI: 1,006-1,122), p<0,05 [12].
Như vậy, có thể nói GLS có giá trị trong dự báo
MACE và tử vong ở bệnh nhân NMCT cấp có ST
chênh lên thậm chí tốt hơn cả EF. Điều này cũng
được chứng minh trong một số nghiên cứu khác
gần đây [13]. Có thể giải thích điều này là do EF
thường được ước tính quá mức và tính lặp lại khi đo

DOI:…

lường cũng thấp đặc biệt khi hình dạng thất trái
thay đổi hoặc khi có hở van hai lá đi kèm. Mặc dù cả
EF và GLS đều phụ thuộc vào lực co bóp cơ tim
nhưng GLS ít phụ thuộc vào hậu tải hơn EF do đó
GLS phản ánh tính chất co bóp của cơ tim tốt hơn EF
trong tình huống có sự thay đổi áp lực buồng tim
như NMCT cấp.
5. Kết luận
Sức căng dọc cơ tim thất trái đo bằng siêu âm
đánh dấu mô cơ tim có giá trị dự báo biến cố tim
mạch chính và tử vong trong vịng 6 tháng ở bệnh
nhân NMCT cấp có ST chênh lên sau can thiệp ĐMV
qua da thì đầu.
Tài liệu tham khảo
1.

Poul I, Tejpal C, Rashid H et al (2019) Major Adverse
Cardiovascular Events: An Inevitable Outcome of STelevation myocardial infarction? A literature review.
Cureus 11(7): 5280-5280.

2.

Park YH, Kang SJ, Song JK et al (2008) Prognostic
value of longitudinal strain after primary reperfusion
therapy in patients with anterior-wall acute
myocardial infarction. J Am Soc Echocardiogr 21:
262-267.

3.

Bochenek T, Wita K, Tabor Z et al (2011) Value of
speckle-tracking echocardiography for prediction of
left ventricular remodeling in patients with STelevation myocardial infarction treated by primary
percutaneous intervention. J Am Soc Echocardiogr
24(12): 1342-1348.

4.

Thygesen K, Alpert JS, Jaffe AS et al (2012) Third
universal definition of myocardial infarction.
Circulation 126(16): 2020-2035.

5.

Patel MR, Calhoon JH, Dehmer GJ et al (2017)
ACC/AATS/AHA/ASE/ASNC/SCAI/SCCT/STS
2016
appropriate
use

criteria
for
coronary
revascularization in patients with acute coronary
syndromes. Journal of the American College of
Cardiology 69(5): 570-591.

6.

Lang RM, Badano LP, Mor-Avi V et al (2015)
Recommendations
for
cardiac
chamber
quantification by echocardiography in adults: An
update from the American Society of
Echocardiography and the European Association of

47


JOURNAL OF 108 - CLINICAL MEDICINE AND PHARMACY

Vol.17 - No5/2022

Cardiovascular Imaging. J Am Soc Echocardiogr
28(1): 1-39.
7.

8.

9.

48

Iwahashi N, Kirigaya J, Gohbara M et al (2022)
Mechanical dispersion combined with global
longitudinal strain estimated by three dimensional
speckle tracking in patients with ST elevation
myocardial infarction. IJC Heart & Vasculature
40(2022): 101028.
Cha MJ, Kim HS, Park JH et al (2017) Prognostic
power of global 2D strain according to left
ventricular ejection fraction in patients with ST
elevation myocardial infarction. PLoS One 12(3):
e0174160.
Lacalzada-Almeida J, de la Rosa A, Izquierdo M et
al (2015) Left ventricular global longitudinal systolic
strain predicts adverse remodeling and subsequent
cardiac events in patients with acute myocardial
infarction treated with primary percutaneous
coronary intervention. The international journal of
cardiovascular imaging 31.

DOI: ….

10. Antoni ML, Mollema SA, Delgado V et al (2010)
Prognostic importance of strain and strain rate
after acute myocardial infarction. Eur Heart J
1(13): 1640-1647.

11. Kanar BG, Tigen MK, Sunbul M et al (2018) The
impact of right ventricular function assessed by 2dimensional speckle tracking echocardiography on
early mortality in patients with inferior myocardial
infarction. Clinical Cardiology 41(3): 413-418.
12. Abou R, Goedemans L, van der Bijl P et al (2020)
Correlates and Long-Term Implications of Left
Ventricular Mechanical Dispersion by TwoDimensional Speckle-Tracking Echocardiography in
Patients with ST-Segment Elevation Myocardial
Infarction. J Am Soc Echocardiogr 33(8): 964-972.
13. Kalam K, Otahal P, Marwick TH (2014) Prognostic
implications of global LV dysfunction: A systematic
review and meta-analysis of global longitudinal strain
and ejection fraction. Heart 100(21): 1673-1680.