ĐỀ tài HOÀN THIỆN các CÔNG cụ KINH tế TRONG QUẢN lí môi TRƯỜNG ở VIỆT NAM HIỆN NAY

BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
Thời gian thi: 03 ngày ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
Họ và tên: Trần Đỗ Xuân Mai

Mã Sinh viên: 1973401010019

Khóa/Lớp: (tín chỉ) CQ57/31.1LT

(Niên chế): CQ57/31.01

STT: 17 – LT1

ID phịng thi: 508-058-1208

Ngày thi: 09/06/2021

Giờ thi: 7 giờ 30 phút

BÀI THI MÔN: KINH TẾ MƠI TRƯỜNG
Hình thức thi: Tiểu luận
Thời gian thi: 03 ngày

ĐỀ TÀI
HỒN THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở VIỆT NAM HIỆN NAY

BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
Thời gian thi: 03 ngày ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
BÀI LÀM
MỤC
LỤC


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
Thời gian thi: 03 ngày ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
PHẦN MỞ ĐẦU

1

1. Tính cấp thiết của đề tài

1

2. Đối tượng và mục đích nghiên cứu

1

3. Phạm vi nghiên cứu

2

4. Phương pháp nghiên cứu

2

5. Kết cấu đề tài

2

CHƯƠNG I: LÍ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG VÀ
QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG BẰNG CƠNG CỤ KINH TẾ

3

1. Quan niệm về mơi trường

3

2. Nhận thức chung về quản lí nhà nước về mơi trường

3

2.1. Khái niệm và mục đích quản lí nhà nước về mơi trường

3

2.2. Sự cần thiết của quản lí nhà nước về môi trường

3

2.2.1. Nguyên nhân khách quan

3

2.2.2. Nguyên nhân chủ quan

4

2.3. Các ngun tắc quản lí mơi trường

4

2.4. Cơ sở đảm bảo cho việc tiến hành quản lí môi trường

4

2.5. Các công cụ quản lý môi trường

4

3. Quản lý môi trường bằng công cụ kinh tế

5

3.1. Khái niệm công cụ kinh tế

5

3.2. Mục tiêu của các công cụ kinh tế

5

3.3. Các công cụ kinh tế trong quản lý môi trường

5

3.3.1. Thuế tài nguyên

5

3.3.2. Thuế ô nhiễm môi trường

6

3.3.3. Giấy phép phát thải

7


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
Thời gian thi: 03 ngày ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
3.3.4. Đặt cọc – hồn trả

8

3.3.5. Ký quỹ mơi trường

8

3.3.6. Trợ cấp tài chính

8

3.3.7. Nhãn sinh thái

9

3.3.8. Quỹ mơi trường

9

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG CÔNG CỤ KINH TẾ TRONG
QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG Ở VIÊT NAM HIỆN NAY
10
1.

2.

3.

4.

5.

Thực trạng áp dụng thuế tài nguyên

10

1.1.

Đánh giá kết quả đạt được:

10

1.2.

Những tồn tại cần khắc phục:

10

1.3.

Nguyên nhân tồn tại hạn chế

11

Thực trạng áp dụng thuế ô nhiễm môi trường

11

2.1.

Đánh giá kết quả đạt được

11

2.2.

Những tồn tại cần khắc phục

12

2.3.

Nguyên nhân tồn tại hạn chế

12

Thực trạng áp dụng Giấy phép phát thải

13

3.1.

Đánh giá kết quả đạt được

13

3.2.

Những tồn tại cần khắc phục

13

3.3.

Nguyên nhân tồn tại hạn chế

13

Thực trạng áp dụng đặt cọc – hoàn trả

14

4.1.

Đánh giá kết quả đạt được

14

4.2.

Những tồn tại cần khắc phục:

14

4.3.

Nguyên nhân tồn tại hạn chế

15

Thực trạng áp dụng kí quỹ mơi trường

15


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
Thời gian thi: 03 ngày ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
6.

7.

5.1.

Đánh giá kết quả đạt được

15

5.2.

Những tồn tại cần khắc phục

15

5.3.

Nguyên nhân tồn tại hạn chế

15

Thực trạng áp dụng trợ cấp tài chính trong bảo vệ mơi trường
6.1.

Đánh giá kết quả đạt được

15

6.2.

Những hạn chế cần khắc phục

17

6.3.

Nguyên nhân tồn tại hạn chế

17

Thực trạng áp dụng nhãn sinh thái

18

7.1.

Đánh giá kết quả đạt được

18

7.2.

Những hạn chế cần khắc phục

19

Nguyên nhân tồn tại hạn chế
Thực trạng quỹ môi trường
7.3.

8.

15

19
20

8.1.

Đánh giá kết quả đạt được

20

8.2.

Những hạn chế cần khắc phục

21

8.3.

Nguyên nhân tồn tại hạn chế

22

CHƯƠNG 3: ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN, NÂNG CAO
HIỆU QUẢ ÁP DỤNG CÔNG CỤ KINH TẾ TRONG QUẢN LÝ MÔI
TRƯỜNG Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
23
1. Bối cảnh trong nước

23

2. Giải pháp

24

2.1. Nhóm các giải pháp chung

24

2.2. Nhóm các giải pháp cụ thể

24

2.2.1. Hồn thiện thuế tài ngun

24

2.2.2. Hồn thiện thuế ơ nhiễm mơi trường

25

2.2.3. Hồn thiện về giấy phép phát thải

26


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
Thời gian thi: 03 ngày ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
2.2.4. Hoàn thiện pháp luật về đặt cọc – hoàn trả

26

2.2.5. Hồn thiện cơng cụ kí quỹ mơi trường

27

2.2.6. Hồn thiện trợ cấp tài chính đối với bảo vệ mơi trường

27

2.2.7. Hoàn thiện pháp luật về nhãn sinh thái

27

2.2.8. Hoàn thiện công cụ quỹ môi trường

28

KẾT LUẬN

29

TÀI LIỆU THAM KHẢO

30


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
Thời gian thi: 03 ngày ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong đời sống của con người, mơi tường có vai trị rất quan trọng. Đó là
khơng gian sinh sống, nơi diễn ra mọi hoạt động sống của con người - từ ăn, ở
đến vui chơi, lao động, phát triển kinh tế - để con người tồn tại, sinh trưởng,
phát triển, hưởng thụ, nuôi dưỡng tâm hồn. Thế nhưng trên Thế giới và ở Việt
Nam hiện nay, môi trường đang chịu những tác động tiêu cực từ những hoạt
động của con người. Cùng với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế tồn
cầu, q trình suy thối mơi trường đang diễn ra ngày càng sâu sắc, tạo ra cho
loài người những thách thức trong việc cân đối giữa kiểm sốt ơ nhiễm môi
trường và tăng trưởng kinh tế. Một câu hỏi đặt ra cho các nhà quản lý môi

trường là: Cần tiến hành quản lý môi trường như thế nào để đảm bảo kinh tế
vẫn tăng trưởng cao?
Cần phải có sự can thiệp, quản lý của Nhà nước đối với việc khai thác, sử
dụng và bảo vệ mơi trường để có thể đạt được hiệu quả cao nhất, phát triển
kinh tế một cách bền vững. Hiện nay, nước ta đã và đang áp dụng nhiều công
cụ quản lý môi trường như: công cụ pháp lý, công cụ kinh tế, công cụ khoa giáo... Trong cơ chế mới - cơ chế kinh tế thị trường: Việc nghiên cứu, tìm hiểu,
hồn thiện và áp dụng các công cụ kinh tế được xây dựng trên các nguyên tắc
cơ bản của nền kinh tế thị trường trở thành một vấn đề vô cùng cấp thiết. Các
công cụ kinh tế sẽ tạo điều kiện để các doanh nghiệp chủ động có kế hoạch đưa
bảo vệ mơi trường vào chi phí sản xuất, kinh doanh và hoạch tốn giá thành sản
phẩm.


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
1
0
Thời gian thi: 03 ngày
ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
A
G
E

2. Đối tượng và mục đích nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Tình hình quản lý mơi trường, việc áp dụng các
công cụ kinh tế trong quản lý môi trường ở Việt Nam hiện nay.
- Mục đích nghiên cứu: Phân tích thực trạng áp dụng các công cụ kinh tế

trong quản lý mơi trường vào thực tế từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn
thiện, nâng cao hiệu quả áp dụng công cụ kinh tế trong quản lý môi trường


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
1
0
Thời gian thi: 03 ngày
ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
A
G
E

nhằm đảm bảo sự phát triển ổn định, liên tục, bền vững trên cơ sở bảo vệ môi
trường và lấy con người làm trung tâm.
3. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nghiên cứu: lãnh thổ Việt Nam
- Thời gian nghiên cứu: từ 2015- 2021
4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thu thập tài liệu: Thu thập các tài liệu về văn bản quy định
pháp luật về môi trường, vấn đề kinh tế xã hội và định hướng phát triển, thực
trạng công tác thu phí ở Việt Nam.
- Phương pháp tổng hợp tài liệu: Các tài liệu sau khi được thu thập sẽ
được tổng hợp và phân tích, chọn lọc để sử dụng nghiên cứu.
5. Kết cấu đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, chuyên đề được trình bày

trong ba chương:
CHƯƠNG I: Lý luận chung về quản lý môi trường và quản lý môi trường
bằng công cụ kinh tế
CHƯƠNG II: Thực trạng áp dụng công cụ kinh tế trong quản lý môi trường ở
Việt Nam hiện nay
CHƯƠNG III: Đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện, nâng cao hiệu quả áp dụng
công cụ kinh tế trong quản lý môi trường ở Việt Nam hiện nay


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
1
0
Thời gian thi: 03 ngày
ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
A
G
E

CHƯƠNG I: LÍ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG VÀ QUẢN
LÍ MƠI TRƯỜNG BẰNG CƠNG CỤ KINH TẾ
1. Quan niệm về môi trường
Theo Luật Bảo vệ môi trường Việt Nam năm 2014: “Môi trường là hệ
thống các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân tạo có tác động đối với sự tồn tại và
phát triển của con người và sinh vật”, trong đó:
+ Các yếu tố tự nhiên như vật lí, hóa học, sinh hoạt tồn tại khách quan ngồi ý
muốn của con người, hoặc ít chịu sự chi phối của con người.

+ Các yếu tố nhân tạo là tổng thể các nhân tố do con người tạo nên và chịu sự
chi phối của con người, tự nhiên.
2. Nhận thức chung về quản lí nhà nước về mơi trường
2.1. Khái niệm và mục đích quản lí nhà nước về môi trường
- Khái niệm hoạt động bảo vệ môi trường: là hoạt động giữ cho môi
trường trong lành, sạch đẹp, đảm bảo cân bằng sinh thái; phòng ngừa, hạn chế
tác động xấu đối với mơi trường, ứng phó sự cố môi trường; khắc phục ô
nhiễm, phục hồi và cải thiện mơi trường; khai thác, sử dụng hợp lí và tiết kiệm
tài nguyên thiên nhiên; bảo vệ đa dạng sinh học.
- Khái niệm quản lí nhà nước về mơi trường: là tổng hợp các biện pháp:
Luật pháp, các chính sách kinh tế, các giải pháp kỹ thuật, xã hội thích hợp
nhằm bảo vệ môi trường sống và phát triển bền vững nền kinh tế đất nước.
- Mục tiêu của quản lí nhà nước về mơi trường: Phịng chống và khắc
phục tình trạng ơ nhiễm và suy thối mơi trường. Đảm bảo phát triển bền vững
kinh tế - xã hội ở từng quốc gia. Xây dựng và hồn thiện các cơng cụ quản lí


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
1
0
Thời gian thi: 03 ngày
ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
A
G
E

mơi trường quốc gia có hiệu lực và hiệu quả.
2.2. Sự cần thiết của quản lí nhà nước về mơi trường
2.2.1. Nguyên nhân khách quan
- Môi trường được xem là nguồn lực phát triển do thiên nhiên ban tặng; đó
là tài sản chung của cộng đồng, do cộng đồng và vì cộng đồng trong vùng lãnh


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
1
0
Thời gian thi: 03 ngày
ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
A
G
E

thổ; mơi trường là một hàng hố cơng cộng.
2.2.2. Ngun nhân chủ quan
(1) Vai trò của Nhà nước trong giải quyết bài tốn tác động ngoại ứng tới
mơi trường
(2) Sở hữu nhà nước về tài nguyên thiên nhiên và môi trường
(3) Những bài học kinh nghiệm quản lí mơi trường của các quốc gia trên
thế giới
(4) Mỗi quốc gia là địa bàn tốt nhất để giải quyết các thách thức về mơi
trường
2.3. Các ngun tắc quản lí mơi trường

(1) Đảm bảo tính hệ thống.
(2) Đảm bảo tính tổng hợp.
(3) Đảm bảo tính liên tục và nhất quán.
(4) Đảm bảo tính tập trung dân chủ.
(5) Kết hợp quản lí theo ngành và theo lãnh thổ.
(6) Kết hợp hài hòa các loại lợi ích.
(7) Kết hợp hài hòa, chặt chẽ giữa quản lí tài ngun, mơi trường với quản
lí kinh tế - xã hội.
(8) Đảm bảo tính tiết kiệm và hiệu quả.
2.4. Cơ sở đảm bảo cho việc tiến hành quản lí mơi trường
(1) Con người trong hệ thống cân bằng sinh thái mơi trường
(2) Trình độ phát triển của khoa học - kĩ thuật và công nghệ
(3) Những thay đổi của nền kinh tế


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
1
0
Thời gian thi: 03 ngày
ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
A
G
E

(4) Hệ thống pháp luật về mơi trường ngày càng hồn thiện
2.5. Các công cụ quản lý môi trường

Từ khái niệm quản lý mơi trường, ta thấy có ba nhóm cơng cụ quản lý mơi
trường chủ yếu; đó là nhóm cơng cụ pháp lí, nhóm cơng cụ kinh tế và nhóm
cơng cụ khoa- giáo


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
1
0
Thời gian thi: 03 ngày
ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
A
G
E

3. Quản lý môi trường bằng công cụ kinh tế
3.1. Khái niệm công cụ kinh tế
- Khái niệm: Là những công cụ nhằm tác động tới chi phí và lợi ích trong
hoạt động của cá nhân và tổ chức kinh tế để tạo ra các tác động ảnh hưởng đến
hành vi của các tác nhân kinh tế theo hướng có lợi cho môi trường.
3.2. Mục tiêu của các công cụ kinh tế
- Nhằm tác động tới các chi phí và lợi ích trong mọi hoạt động sản xuất
kinh doanh của các tổ chức, cá nhân trong xã hội, bảo đảm hài hòa mối quan hệ
giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường.
- Giúp hạn chế tối đa các hoạt động gây bất lợi cho môi trường sống,
đồng thời khuyến khích đổi mới trang thiết bị, sử dụng hiệu quả các nguồn
nguyên, nhiên liệu trong sản xuất.

3.3. Các công cụ kinh tế trong quản lý môi trường
3.3.1. Thuế tài nguyên
- Khái niệm: Thuế tài nguyên là loại thuế đánh vào các hoạt động sản
xuất kinh doanh trong lĩnh vực khai thác và sử dụng các nguồn tài nguyên
thiên nhiên.
- Đối tượng nộp thuế: các tổ chức, cá nhân trong và ngồi nước thuộc
mọi thành phần kinh tế quốc doanh, khơng phân biệt ngành nghề, hình thức
khai thác, hoạt động thường xun hay khơng thường xun, có địa điểm lưu
động hay cố định, có khai thác sử dụng tài ngun lịng đất, mặt đất, mặt nước.
- Ý nghĩa:
+ Thuế tài nguyên là khoản chi phí thể hiện trách nhiệm tài chính của các


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
1
0
Thời gian thi: 03 ngày
ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
A
G
E

đối tượng khai thác, sử dụng tài nguyên đối với chủ sở hữu.
+ Khuyến khích và buộc các đối tượng khai thác, sử dụng tài nguyên phải
trân trọng vai trò và giá trị của tài nguyên đối với quá trình phát triển.
+ Là khoản thu quan trọng của ngân sách nhà nước.

- Mục đích chủ yếu:


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
1
0
Thời gian thi: 03 ngày
ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
A
G
E

+ Hạn chế các nhu cầu không cấp thiết trong việc sử dụng các nguồn tài
nguyên thiên nhiên.
+ Hạn chế các tổn thất, sự lãng phí các nguồn tài nguyên trong quá trình khai
thác, sử dụng chúng.
+ Tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước; thực hiện điều hịa lợi ích.
- Thuế tài nguyên bao gồm một số sắc thuế chủ yếu như thuế sử dụng đất,
thuế sử dụng nước, thuế rừng, thuế tiêu thụ năng lượng, thuế khai thác tài
nguyên khống sản,…
- Căn cứ tính thuế: Căn cứ vào từng loại tài nguyên. địa bàn khai thác và
tùy từng thời ký cụ thể
- Nguyên tắc tính thuế tài nguyên:
+ Hoạt động càng gây nhiều tổn thất về tài nguyên, gây ơ nhiễm và suy
thối mơi trường càng nghiêm trọng thì càng phải chịu thuế cao.
+ Thuế tài nguyên phải khuyến khích được các doanh nghiệp đầu tư trang

thiết bị kỹ thuật hiện đại, đổi mới công nghệ sản xuất và nâng cao năng lực
quản lý nhằm giảm tổn thất tài ngun
- Có 2 cách tính thuế tài ngun chủ yếu là: dựa vào quy mơ khai thác và
dựa vào khốn sản lượng khai thác
3.3.2. Thuế ô nhiễm môi trường
- Khái niệm: Thuế ô nhiễm môi trường là công cụ quản lý nhằm đưa chi
phí mơi trường vào giá thành sản phẩm theo nguyên tắc: “người gây ô nhiễm
phải trả tiền”
- Mục đích: Khuyến khích người gây ơ nhiễm phải tích cực tìm kiếm các


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
1
0
Thời gian thi: 03 ngày
ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
A
G
E

giải pháp nhằm giảm thiểu lượng chất thải gây ô nhiễm môi trường và tăng
nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
- Ưu điểm:
+ Tăng hiệu quả kinh tế của các hoạt động sản xuất kinh doanh thơng qua
tiết kiệm chi phí.

BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
1
0
Thời gian thi: 03 ngày
ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
A
G
E

+ Khuyến khích q trình đổi mới tổ chức và quản lý doanh nghiệp.
- Các nguyên tắc:
+ Hướng vào mục tiêu phát triển bền vững và chính sách, kế hoạch mơi
trường cụ thể của quốc gia.
+ Người gây ô nhiễm phải trả tiền.
+ Mức thuế và biểu thuế phải căn cứ vào các tiêu chuẩn môi trường của
quốc gia và các thơng lệ quốc tế.
- Hình thức đánh thuế ơ nhiễm môi trường:
+ Thuế đánh vào nguồn gây ô nhiễm: Đánh vào các chất thải gây ô nhiễm
môi trường; được xác định dựa trên chi phí ngoại ứng.
+ Thuế đánh vào sản phẩm gây ô nhiễm: được áp dụng với các sản phẩm
gây tác hại tới môi trường khi chúng được sử dụng trong sản xuất, tiêu dùng
hay loại bỏ chúng. Tính thuế căn cứ vào khối lượng sản phẩm từng loại được
tiêu thụ; đơi khi tính dưới dạng phí
3.3.3. Giấy phép phát thải
- Thường được áp dụng cho nguồn tài ngun mơi trường khó quy định

quyền sở hữu dẫn đến việc bị sử dụng bừa bãi (khơng khí, đại dương,…)
- Nên áp dụng thị trường giấy phép phát thải khi:
+ Chất gây ơ nhiễm cần kiểm sốt thải ra từ nhiều nguồn khác nhau.
+ Có sự chênh lệch lớn trong chi phí giảm thải của các nguồn gây ơ nhiễm
(do công nghệ khác nhau, quản lý,…)
+ Số lượng doanh nghiệp tham gia mua bán giấy phép phát thải là khá lớn
để tạo được thị trường mang tính cạnh tranh và năng động


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
1
0
Thời gian thi: 03 ngày
ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
A
G
E

- Ý nghĩa:
+ Khống chế được lượng chất thải thải vào môi trường ở một khu vực.
+ Huy động nguồn lực tài chính để thực hiện các kế hoạch mơi trường.
+ Hình thành thị trường giấy phép, từ đó khuyến khích các doanh nghiệp
tìm kiếm giải pháp giảm thải tối ưu.


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI

TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
1
0
Thời gian thi: 03 ngày
ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
A
G
E

3.3.4. Đặt cọc – hoàn trả
- Nguyên tắc áp dụng: Quy định các đối tượng tiêu dùng các sản phẩm có
khả năng gây ô nhiễm môi trường phải trả thêm một khoản tiền đặt cọc khi
mua hàng nhằm cam kết sau khi tiêu dùng sẽ đem sản phẩm hoặc phần còn lại
của sản phẩm trả lại cho đơn vị thu gom phế thải hoặc địa điểm tái chế đã quy
định. Nếu thực hiện đúng sẽ được hoàn lại tiền. Nếu vi phạm thì số tiền đặt cọc
được xung vào quỹ bảo vệ mơi trường.
- Mục đích: Thu gom phần cịn lại của sản phẩm sau khi tiêu dùng để tái
chế hoặc tái sử dụng một cách an toàn nhất đối với môi trường.
3.3.5. Ký quỹ môi trường
- Phạm vi áp dụng: Áp dụng cho các hoạt động kinh tế có tiềm năng gây
ô nhiễm và tổn thất môi trường.
- Nguyên tắc áp dụng:
+ Yêu cầu doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh trước khi thực hiện 1
hoạt động kinh tế phải ký gửi 1 khoản tiền (hoặc kim loại quý, đá quý,…) tại
ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng nhằm cam kết sẽ thực hiện các biện pháp để
hạn chế ô nhiễm, suy thoái môi trường.
+ Số tiền ký quỹ phải lớn hơn hoặc bằng kinh phí cần thiết để khắc phục ô

niễm môi trường nếu doanh nghiệp gây ô nhiễm hoặc suy thối mơi trường.
- Mục đích: làm cho chủ thể có khả năng gây ơ nhiễm, suy thối môi
trường nhận thức được trách nhiệm của họ và sẽ điều chỉnh hành vi trong quá
trình sản xuất, kinh doanh.
3.3.6. Trợ cấp tài chính


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
1
0
Thời gian thi: 03 ngày
ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
A
G
E

- Áp dụng đối với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bảo vệ môi
trường. Giá trị trợ cấp phải tương đương với lợi ích mơi trường mà hoạt động
này mang lại.
- Hình thức: Trực tiếp, miễn, giảm thuế, hỗ trợ công nghệ, đào tạo,…


BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức thi: Tiểu luận
1
0

Thời gian thi: 03 ngày
ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
A
G
E

3.3.7. Nhãn sinh thái
- "Nhãn sinh thái là một danh hiệu của Nhà nước cấp cho các sản phẩm
không gây ra ô nhiễm môi trường trong quá trình sản xuất ra sản phẩm hoặc
q trình sử dụng các sản phẩm đó".
- Sản phẩm được dán nhãn sinh thái có uy tín cao, có sức cạnh tranh


A
G
E

BÀI THI MƠN: KINH TẾ MƠI
TRƯỜNG Hình thức1 thi: Tiểu luận
0
Thời gian thi: 03 ngày ĐỀ TÀI HỒN
THIỆN CÁC CƠNG CỤ KINH TẾ
TRONG QUẢN LÍ MƠI TRƯỜNG Ở
VIỆT NAM HIỆN NAY
cao.
- Nhãn sinh thái thường được xem xét
và dán cho:

+ Các sản phẩm tái chế từ phế thải.
+ Các sản phẩm thay thế cho các sản
phẩm có tác động xấu đến mơi
trường.
+ Các sản phẩm có tác động tích cực tới môi trường
3.3.8. Quỹ môi trường
- Quỹ môi trường là loại quỹ được hình thành để nhận tài trợ vốn từ các
nguồn khác nhau, từ đó phân phối các nguồn này để hỗ trợ thực hiện các dự án
hoặc các hoạt động cải thiện chất lượng môi trường.
- Các khoản nộp vào quỹ mơi trường:
+ Phí, lệ phí.
+ Đóng góp tự nguyện của cá nhân, doanh nghiệp.
+ Tài trợ bằng tiền, hiện vật của chính quyền địa phương, ngành, tổ chức
xã hội trong nước và Chính phủ.
+ Đóng góp của các tổ chức, các nhà tài trợ quốc tế.
+ Lãi và các khoản lợi thu được từ hoạt động của quỹ
+ Xử phạt hành chính các vi phạm quy định bảo vệ mơi trường
+ Từ các hoạt động vì mục tiêu bảo vệ môi trường


A
G
E
1
0 CÔNG CỤ KINH TẾ TRONG
CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG
QUẢN LÝ MÔI TRƯỜNG Ở VIÊT NAM HIỆN NAY
1. Thực trạng áp dụng thuế tài nguyên
1.1. Đánh giá kết quả đạt được:
Trong những năm qua, Chính phủ Việt Nam đã rất chú trọng đến công tác

thu ngân sách nhà nước trong khai thác khống sản. Chính sách thu ban hành
được liên tục cập nhật tình hình và sửa đổi cho phù hợp với thực tế phát sinh,
phù hợp thông lệ quốc tế, nâng cao tính pháp lý và đảm bảo đạt được mục tiêu
quản lý. Hệ thống chính sách thuế đối với hoạt động khai thác tài nguyên ở
Việt Nam khá đầy đủ và đồng bộ so với thông lệ quốc tế, đảm bảo phù hợp với
quy hoạch ngành, lãnh thổ và chiến lược phát triển kinh tế xã hội của Nhà
nước.
1.2. Những tồn tại cần khắc phục:
- Căn cứ tính thuế theo sản lượng khai thác được là khơng hợp lý bởi lẽ có
thể có trường hợp các tổ chức cá nhân khai thác kê khai thấp hơn thực tế và
điều rõ ràng là nếu khơng có sự kiểm sốt chặt chẽ thì đây sẽ là kẽ hở để lách
luật và gây thâm hụt ngân sách.
- Giá tính thuế tài nguyên đang bao gồm cả phần giá trị vận chuyển và giá
trị sàng tuyển làm giàu khoáng sản là không hợp lý, bởi lẽ việc quy định như
vậy sẽ dẫn đến hệ lụy đó là khơng khuyến khích khai thác tận thu khống sản
xấu, khó tuyển và khơng đảm bảo sự cơng bằng giữa các mỏ có điều kiện khác
nhau.
- Chưa khuyến khích khai thác tận thu tài nguyên và tăng cường chế biến
sâu khoáng sản bởi lẽ việc khai thác tận thu khống sản có chi phí rất cao,
nhưng hiện nay khơng có chính sách khuyến khích thơng qua miễn giảm thuế
và hỗ trợ giá đối với phần khoáng sản khai thác tận thu.
- Theo Nghị quyết mới ban hành của UBTVQH về biểu mức thuế suất
thuế tài nguyên đối với các loại khoáng sản là khá cao vơ hình chung đi ngược


lại với tinh thần của chính sách coi tài nguyên khoáng sản là nguồn lực phục vụ
phát triển kinh tế – xã hội
1.3. Nguyên nhân tồn tại hạn chế
- Chưa có quy định cụ thể như thế nào là sản lượng khai thác theo từng kỳ
và cơ chế giám sát trong kê khai .

- Thuế tài nguyên vẫn chưa quy định căn cứ trên giá đơn vị tài nguyên tại
nơi khai thác, không bao gồm các chi phi vận chuyển, chưa đảm bảo đúng bản
chất điều tiết của loại thuế này và chưa phù hợp với mục tiêu quản lý chung.
- Chưa có chính sách khuyến khích khai thác tận thu tài nguyên và tăng
cường chế biến sâu khoáng sản nhằm phát huy việc khai thác của doanh nghiệp
và đem lại nguồn thu lớn từ các chi phí trong việc khai thác tận thu khống sản.
- Chưa có các văn bản hướng dẫn cụ thể và rõ ràng về việc quy định giá
tính thuế cho ủy ban nhân tỉnh tránh trường hợp hiểu sai, đồng thời phải có cơ
chế giám sát nghiêm ngặt đối với việc quy định giá tính thuế tránh trường hợp
vi phạm.
- Mức thuế suất đối với các loại khống sản cịn tương đối cao
- Trong bối cảnh suy giảm giá bán hiện nay, thuế suất tài nguyên chưa
thực sự phù hợp đối với các loại khoáng sản làm vật liệu xây dựng, quặng sắt,
bơ xít và các loại khoáng sản khác khai thác, chế biến tại các khu vực có điều
kiện kinh tế- xã hội khó khăn
2. Thực trạng áp dụng thuế ô nhiễm môi trường
2.1. Đánh giá kết quả đạt được
Kết quả thống kê thu thuế bảo vệ môi trường trong giai đoạn 2014-2018
của Bộ Tài chính cho thấy, tổng số thu thuế bảo vệ môi trường tăng trưởng ổn
định kể từ năm 2012 - năm đầu tiên thực hiện Luật Thuế bảo vệ môi trường,
đạt 11.160 tỷ đồng; đến năm 2018 đã tăng hơn 4 lần đạt 47.923 tỷ đồng; chiếm
tỷ trọng khoảng 1,48% - 4,27% tổng thu Ngân sách Nhà nước và chiếm tỷ
trọng khoảng 0,34%-0,98% trên GDP hàng năm; tỷ trọng thu thuế bảo vệ môi