Báo cáo biện pháp giáo dục học sinh hiệu quả thi giáo viên chủ nhiệm giỏi

FILE CĨ 2 BIỆN PHÁP ĐỂ THÀY CƠ LỰA CHỌN

I. 1. Lý do chon đề tài:
a. Xuất phát từ yêu cầu đạt ra trong quá trình triển khai thực hiện chuẩn
kiến thức kĩ năng các môn học và giáo dục kĩ năng sống ở một số môn học
hiện nay.
Mục tiêu giáo dục tiểu học giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự
phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ
năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên Trung học cơ sở. Giáo dục Tiểu học
nhằm đảm bảo cho học sinh có những hiểu biết đơn giản, cần thiết về tự nhiên,
xã hội và con người, có kĩ năng cơ bản về nghe, nói, đọc, viết và tính tốn; có
thói quen rèn luyện thân thể, những hiểu biết ban đầu về múa, hát, âm nhạc và
mĩ thuật. Giáo dục Tiểu học trước hết phải làm cho học sinh thích đi học, thích
đến trường, yêu trường, yêu lớp, yêu thầy cô giáo, yêu quý bạn bè và cảm thấy
mỗi ngày đến trường là một ngày vui.
Mục tiêu của giáo dục hiện nay là giúp học sinh học để biết, học để làm, học để
tự khẳng định mình và học để cùng chung sống. Trang bị cho học sinh những
kiến thức, giá trị, thái độ và kĩ năng phù hợp trên cơ sở đó hình thành cho học
sinh những hành vi, thói quen lành mạnh, tích cực loại bỏ những hành vi, thói
quen tiêu cực trong các mối quan hệ, các tình huống và hoạt động hàng ngày. Từ
những hành vi cố định, chuẩn mực trong các bài học học sinh xây dựng và hình
thành những kĩ năng sống cho mình phù hợp trong đời sống hàng ngày, giúp các
em phát triển hài hoà về thể chất, trí tuệ và đạo đức.
b. Xuất phát từ nhu cầu đặt ra trong việc đào tạo lớp người mới phục vụ
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Giáo dục phải nhằm đào tạo nhưng con người Việt Nam có lý tưởng độc lập dân
tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức tốt đẹp của dân tộc, có năng lực, bản lĩnh để
thích ứng với những biến đổi của xã hội trong nền kinh tế thị trường, những yêu
cầu mới của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Toàn bộ hệ thống giáo dục
phải hướng vào mục tiêu đào tạo những con người có kiến thức, văn hóa, khoa
học, có kỹ năng nghề nghiệp, lao động tự chủ, sáng tạo, có kỹ thuật, giầu lịng

u nước u chủ nghĩa xã hội, sống lành mạnh, đáp ứng nhu cầu phát triển của
đất nước.

1


Để đạt được mục tiêu này giáo dục nhà trường đóng vai trị rất quan trọng, bên
cạnh đó là giáo dục của xã hội và trong gia đình để giúp cho việc giáo dục trong
nhà trường được tốt hơn.
Đất nước ta với nền kinh tế thị trường, mở cửa hội nhập với thế giới. Do đó địi
hỏi những chủ nhân tương lai của đất nước phải đặt được những chuẩn mực đào
tạo tiên tiến của thế giới phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước. Để thực
hiện công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước và hội nhập nền kinh tế thế giới, địi
hỏi phải có những con người mới có nhận thức tiên tiến, năng động, có hiểu biết,
có trình độ khoa học kỹ thuật, có lịng yêu nước nồng nàn. Do đó giáo dục phải
đào tạo ra những con người phát triển tồn diện, có đạo đức, có tri thức, sức
khỏe, thẩm mỹ, nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội đáp ứng được yêu cầu xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
Vì vậy đổi mới trong giáo dục nói chung và đổi mới phương pháp giảng dạy nói
riêng là yêu cầu cần thiết.
c. Xuất phát từ yêu cầu đạt ra trong quá trình triển khai thực hiện sách giáo
khoa Tiểu học mới.
Phương pháp dạy học theo nhóm tương tác có vị trí và tầm quan trọng đặc biệt
trong dạy học ở Tiểu học, nhất là trong tiến trình đổi mới chương trình, nội dung
và phương pháp dạy học hiện nay ở tiểu học. Nó tạo điều kiện trực tiếp cho
người dạy và người học huy động các năng lực hoạt động nhận thức, tiếp cận
thực tiễn, nâng cao tính khách quan khoa học của kiến thức, trên cơ sở hướng
dẫn của giáo viên, học sinh được trình bày, nêu ý kiến về nhận thức của mình
thơng qua việc thảo luận. Thảo luận theo nhóm tương tác sẽ góp phần đắc lực
cho việc hình thành và rèn luyện các kiến thức, kỹ năng cơ bản, tạo ra sự lôi

cuốn, hấp dẫn làm cho lao động sư phạm hiệu quả hơn.
Trong học tập không phải mọi tri thức, kỹ năng, thái độ đều được hình thành
bằng những hoạt động thuần túy cá nhân, mà lớp học là môi trường giao tiếp
thầy-trò, trò-trò, tạo nên mối quan hệ hợp tác giữa các cá nhân trong con đường
đi tới những tri thức mới. Trong kiểu dạy thông báo đồng loạt, thông tin từ thầy
đến trị thì quan hệ giao tiếp chủ yếu là thầy-trị. Trong phương pháp học tập hợp
tác vẫn có giao tiếp thầy trò nhưng nổi lên mối quan hệ giao tiếp trị-trị, thơng
qua sự hợp tác tìm tịi nghiên cứu, thảo luận, tranh luận trong tập thể, ý kiến của
mỗi cá nhân được bộc lộ, được điều chỉnh khẳng định hay bác bỏ, qua đó người
học nâng mình lên một trình độ mới, bài học vận dụng được vốn hiểu biết và
kinh nghiệm của mỗi cá nhân và cả lớp.
Như vậy việc đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi người giáo viên phải có
phương pháp dạy học tích cực, hình thức tổ chức hoạt động học hợp lý trong dạy
học nói chung và trong dạy học tốn nói riêng. Đó là một yêu cầu hết sức quan
2


trọng đặt ra nhằm nâng cao chất lượng dạy học trong việc triển khai và thực hiện
chương trình sách giáo khoa tiểu học mới.

d. Xuất phát từ định hướng về đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học.
Trong định hướng đổi mới phương pháp dạy học hiện nay, việc coi trọng và
khuyến khích dạy học trên cơ sở phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo, độc
lập của học sinh để giúp cho học sinh tự phát hiện, tự giải quyết các vấn đề của
bài học, để có thể tự chiếm lĩnh kiến thức và biết vận dụng chúng là một trong
những nội dung cơ bản để nâng cao chất lượng và hiệu quả của quá trình dạy
học. Việc dạy học thầy giảng trò nghe, ghi chép và làm theo mẫu làm cho người
học thụ động, không phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo. Việc áp
dụng phương pháp dạy học theo nhóm sẽ là cầu nối giữa người dạy và người
học, giúp cho tư duy và nhận thức của người học phát triển theo chiều hướng lơ

gích từ trực quan sinh động đến tư duy trìu tượng đến thực tiễn. Trước đây trong
dạy học chúng ta chỉ chú ý đến truyền thụ trí thức thuần túy. Việc tổ chức dạy
học theo nhóm tương tác cho phép các cá nhân trong nhóm cùng thảo luận,
nghiên cứu, chia sẻ những băn khoăn, suy nghĩ, kinh nghiệm của mình, cùng
nhau xây dựng nhận thức mới về các nội dung mơn học. Khi hoạt động trong
nhóm, mỗi cá nhân có thể hiểu rõ trình độ hiểu biết của mình về chủ đề nêu ra,
thấy được điều mình cần phải học hỏi thêm về các nội dung của bài học. Việc
tiếp thu kiến thức trở thành quá trình học hỏi lẫn nhau chứ không phải là sự tiếp
nhận thụ động từ giáo viên. Từ xưa bên cạnh câu: “Không thầy đố mày làm nên”
cha ơng ta đã có câu: “Học thầy khơng tày học bạn”. Thốt nhìn tưởng như học
tập hợp tác mâu thuẫn với học tập cá thể hạn chế mức độ tích cực của mỗi cá
nhân. Thực ra trong học tập hợp tác, mục tiêu hoạt động là chung của tồn nhóm
nhưng mỗi cá nhân được phân cơng một nhiệm vụ cụ thể, trong nhóm mỗi cá
nhân đều phải nỗ lực không ỷ lại. Kết quả làm việc của từng nhóm được trình
bày thảo luận trước lớp sẽ tạo một khơng khí thi đua giữa các nhịm, đóng góp
tích cực vào kết quả chung của bài học. Mơ hình hợp tác trong xã hội đưa vào
đời sống học đường có tác dụng chuẩn bị cho học sinh thích ứng với đời sống xã
hội trong đó mỗi người sống và làm việc theo sự phân công hợp tác với tập thể
cộng đồng. Trong xu hướng tồn cầu hóa xuất hiện nhu cầu hợp tác xuyên quốc
gia, liên quốc gia thì năng lực hợp tác thực sự trở thành một mục tiêu đào tạo
giáo dục nhà trường. Việc sử dụng phương pháp dạy học theo nhóm trong dạy
học là một yêu cầu bức thiết đặt ra đối với quá trình đổi mới phương pháp dạy
học hiện nay ở tiểu học, nó phụ thuộc rất lớn vào sự đầu tư cơng sức, trí tuệ của
người giáo viên trong việc chuẩn bị các điều kiện, phương tiện dạy học cũng như
sử dụng và khai thác chúng.
3


e. Xuất phát từ thực trạng việc sử dụng hoạt động dạy học theo nhóm ở
trường Tiểu học Kim Đồng hiện nay.

Do nhiều nguyên nhân khác nhau, việc khai thác và sử dụng phương pháp dạy
học theo nhóm tương tác của nhiều giáo viên mà thực tế bản thân cho thấy cịn
nhiều hạn chế, chưa thể hiện tính ưu việt của nó, do chưa đổi mới phương pháp
dạy học một cách triệt để; chưa coi trọng hoạt động học tập của học sinh là trung
tâm của quá trình dạy học cho nên việc sửa dụng phương pháp dạy học theo
nhóm chưa phát huy hết tác dụng. Nhiều giáo viên tổ chức dạy học theo nhóm
chưa khoa học, nên nhiều học sinh chưa thực sự làm việc chỉ dựa vào thành quả
hoạt động của bạn khác. Việc tổ chức của giáo viên cịn mang nặng tính hình
thức nên nhiều nhóm học sinh làm việc sai mục đích dẫn đến khơng hồn thành
nhiệm vụ được giao; các thành viên trong nhóm do tâm lý và ý kiến khác nhau
dẫn đến mất đoàn kết; trưởng nhóm khơng điều hành được cơng việc chung của
nhóm mình. Nhiều học sinh cịn bỡ ngỡ với hoạt động này, chưa mạnh giạn còn
nể nang, tự ái cá nhân, chưa có ý thức tơn trọng ý kiến của bạn cho nên kết quả
chưa đặt được yêu cầu đề ra.
Xuất phát từ những lý do trên tôi đưa ra sáng kiến kinh nghiệm:
“Kĩ năng tổ chức hoạt động dạy học theo nhóm để dạy các mơn học ở bậc
Tiểu học”
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp.
Ở cấp học Tiểu học lượng kiến thức của các môn lớp sau cao hơn lớp trước, các
môn đều sử dụng kết hợp kênh hình và kênh chữ. Do đó nếu khơng sử dụng
phương pháp dạy học theo nhóm thì các em mau quên dẫn đến hiểu sai về kiến
thức.
Vậy giải pháp “ Kĩ năng tổ chức hoạt động dạy học theo nhóm để dạy các
mơn học ở bậc Tiểu học” là tổ chức hoạt động dạy-học ở đó có sự tác động qua
lại, hỗ trợ về kiến thức giữa thầy-trò, trò-trò, trò-thầy cụ thể là:
b.1. Thế nào là dạy học theo nhóm.
Hoạt động dạy học theo nhóm là hoạt động trong đó giáo viên tổ chức cho học
sinh hoạt động tương tác với nhau trong các nhóm nhằm đặt được mục tiêu trong
học tập. Dạy học theo nhóm là hoạt động học tập có sự phân chia học sinh theo
từng nhóm nhỏ (nhóm có từ 2 đến 6 em) với đủ thành phần khác nhau về trình

độ, giới tính cùng trao đổi ý tưởng, một nguồn kiến thức dựa trên cơ sở là hoạt
động tích cực của từng cá nhân. Từng thành viên của nhóm khơng chỉ có trách
nhiệm với việc học tập của mình mà cịn có trách nhiệm quan tâm đến việc học
tập của bạn bè trong nhóm, bộc lộ tinh thần đồn kết, hợp tác vì mục tiêu chung.
Tóm lại dạy học theo nhóm là một phương pháp dạy học trong đó giáo viên tổ
chức cho học sinh hình thành các nhóm học tập nhỏ. Mỗi học sinh trong nhóm
học tập này vừa có trách nhiệm tự học tập, vừa có trách nhiệm giúp đỡ các thành
4


viên trong nhóm để cùng hồn thành mục đích học tập chung của nhóm, kết quả
đạt được của nhóm cũng là kết quả của các thành viên trong nhóm.
b.2. Việc tổ chức học tập theo nhóm góp phần hình thành và phát triển
năng lực cho học sinh về:
- Kỹ năng:
Kỹ năng giao tiếp, kỹ năng hoạt động tương tác giữa các cá nhân trong một
nhóm làm việc.
Kỹ năng trao đổi thơng tin, trình bày và tiếp nhận thơng tin.
Kỹ năng tìm kiếm thơng tin.
Kỹ năng làm việc có trách nhiệm trong môi trường hợp tác.
Khả năng phối hợp với người khác để cùng hồn thành cơng việc.
Biết kết hợp sử dụng thành quả của người khác để hồn thành cơng việc của
mình. Có ý thức và có khả năng tổ chức người khác cùng hợp tác làm việc. Biết
chỉ huy điều hành công việc.
- Thái độ:
* Ý thức hợp tác trong công việc.
* Ý thức tự chịu trách nhiệm trong nhóm.
* Ý thức tơn trọng thành quả lao động của người khác.
* Ý thức cùng người khác hướng tới một mục đích hoạt động chung.
b.3. Ích lợi của việc dạy học theo nhóm:

Hoạt động lao động tương tác theo nhóm, hoạt động giao tiếp và có tính tích
hợp là đặc điểm nổi bật của công việc lao động trong tương lai. Giúp phát triển
những năng lực của người lao động hiện đại.
Tăng cơ hội thảo luận, trao đổi, hợp tác để từ đó hiểu sâu sắc kiến thức hơn,
nâng cao chất lượng học tập của từng học sinh.
Đem lại cơ hội cho học sinh được sử dụng các kiến thức và kỹ năng mà các em
được lĩnh hội và rèn luyện.
Cho phép học sinh diễn đặt những ý tưởng, những khám phá của mình. Tăng
cường sự đồn kết trong cơng việc chung.
Tin tưởng vào ý thức tương trợ bạn, có điều kiện học hỏi lẫn nhau.
Tự khẳng định bản thân, mở rộng suy nghĩ và thực hành các kỹ năng tư duy như
so sánh, phân tích, tổng hợp, đánh giá.
Tạo môi trường để học sinh giúp đỡ nhau trong học tập, học sinh yếu có điều
kiện học tập các bạn tromg nhóm, có điều kiện để tiến bộ trong quá trình hồn
thành nhiệm vụ được giao. Tăng cường tính tích cực trong học tập, phát triển sự
sáng tạo của học sinh, tạo cơ hội cho mọi học sinh được tham gia phát triển,
phân tích phê phán, trình bày tranh cãi, hoạt động giao tiếp trao đổi nhằm tăng
cương về Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số,...
5


b.4. Các dạng hoạt động nhóm.
Có nhiều dạng hoạt động nhóm, việc lựa chọn dạng hoạt động nhóm cho một bài
cụ thể phụ thuộc vào mục tiêu nội dung bài.
-Nhóm cùng nhiệm vụ:
Các nhóm được giao cùng một nhiệm vụ.
Mục đích của dạng này là tạo ra sự thi đua giữa các nhóm xem nhóm nào hồn
thành nhanh nhất và tốt nhất hay có thể chỉ là xem xét cách giải quyết khác nhau
của các nhóm.
- Nhóm khác nhiệm vụ:

Các nhóm được giao nhiệm vụ khác nhau, nhưng những nhiệm vụ đó có liên
quan đến nhau. Các nhiệm vụ có thể có mức độ khó giống nhau hay khác nhau
nhằm đáp ứng trình độ khác nhau của mỗi nhóm, thơng thường nên giao nhiệm
vụ ở ba mức: khá cho nhóm khá giỏi, vừa phải cho nhóm học sinh trung bình, dễ
cho nhóm học sinh yếu.
- Nhóm “Đường vịng”. Một chuỗi nhiệm vụ được giao cho mỗi nhóm theo trình
tự khác nhau. Do đó tại một thời điểm cụ thể mỗi nhóm thực hiện một nhiệm vụ
khác nhau, cuối cùng các nhóm đều hồn thành tất cả các nhiệm vụ.
- Giáo viên nên sử dụng các hoạt động có kết thúc mở, để khai thác khả năng
phân tích, tổng hợp của học sinh. Nếu nhiệm vụ hồn tồn đóng bạn chỉ hồn
tồn nhận được thơng tin mang tính đúng sai mà khơng phát triển được hoạt
động ở khía cạnh khác nhau.
b.5. Phương tiện để tổ chức dạy học theo nhóm có hiệu quả.
- Địa điểm: Cần đủ không gian làm việc cho mỗi nhóm. Đủ các trang thiết bị cần
thiết cho mỗi nhóm: như bàn làm việc, đồ dùng học tập để thực hiện nhiệm vụ
được giao, các vật liệu trình diễn như bảng, phấn màu các loại, bút màu, giấy,...
- Các dụng cụ để hoạt động phù hợp môn học và hoạt động nhóm, các mơ hình,
các dụng cụ thí nghiệm, các dụng cụ học mơn tốn như phiếu học tập, tranh vẽ,
thước, giấy nháp,...
- Bàn nghế phải tiện cho việc bố trí các nhóm học tập.
- Các phương tiện hiện đại như máy tính, máy chiếu, băng hình,...
b.6. Đánh giá trong dạy học theo nhóm.
- Đánh giá cho điểm cả nhóm: Điểm của mỗi cá nhân được nhận bằng điểm của
nhóm.
- Đánh giá từng cá nhân: Giáo viên theo dõi hoạt động của từng nhóm và đánh
giá điểm của nhóm, cả nhóm căn cứ vào kết quả thực hiện nhiệm vụ giao cho cá
nhân mà đánh giá điểm của mỗi cá nhân trong nhóm.

6

- Tự đánh giá: Mỗi nhóm tự đánh giá mức độ hồn thành nhiệm vụ của nhóm
mình và lượng hóa bằng điểm. Mỗi cá nhân dựa vào việc hoàn thành nhiệm vụ
của mình để xác định điểm nhưng khơng vượt q điểm của nhóm.
b.7. Quy trình dạy học theo nhóm.
Bước 1: Tổ chức thành lập các nhóm, danh sách các nhóm, nhóm trưởng.
Bước 2: Đề ra nhiệm vụ: Giáo viên xác định nhiệm vụ của từng nhóm, và cách
tiến hành hoạt động của các nhóm.
Bước 3: Các nhóm thực hiện nhiệm vụ.
Bước 4: Đại diện nhóm trình bày kết quả, nhận xét, bổ sung, đánh giá.
Bước 5: Hoạt động chung cả lớp (nếu cần thiết) giáo viên tổ chức chốt lại các
kiến thức mới xuất hiện, đánh giá hoạt động học tập của từng nhóm.
b.8. Kỹ thuật chia nhóm.
- Tổ chức chia nhóm.
- Tùy theo yêu cầu nhiệm vụ huy động số người tham gia mà xác định số người
trong nhóm.
- Thành phần trong nhóm: Nhóm theo cùng trình độ năng lực, nhóm theo khu
vực của gia đình, nhóm theo sở thích bạn bè, nhóm theo cấu trúc tổ chức của lớp
(tổ), nhóm theo chỗ ngồi, nhóm chọn ngẫu nhiên, nhóm hỗn hợp.
- Kỹ thuật chọn nhóm.
Bằng những hoạt động khéo léo phù hợp chẳng hạn:
Chọn nhóm ngẫu nhiên bằng cách đếm, dự kiến số nhóm, ví dụ 6 nhóm, mỗi
nhóm 5 em, giáo viên cho học sinh đếm lần lượt khơng theo tiêu chí nào có thể
theo dãy bàn ngồi lần lượt từ 1 đến 6 rồi cứ như thế hết lớp những học sinh nào
số 1 vào nhóm 1, học sinh mang số 6 vào nhóm 6. Hay giáo viên có thể cho học
sinh hát một bài hát có tên các lồi hoa hay bài hát có nhiều con vật rồi chuẩn bị
trước bông hoa hay con vật đó gắn lên ngực áo theo dãy bàn khi các em hát
xong để làm phần thưởng rồi gọi các em có cùng bơng hoa, con vật thì thành lập
1 nhóm và lấy tên của bông hoa hay con vật ấy làm tên gọi của nhóm mình.
- Lập nhóm hỗn hợp nhiều trình độ:

Lập danh sách học sinh từ giỏi đến yếu. Chọn một học sinh đầu danh sách,
một học sinh cuối danh sách và 2 học sinh ở giữa danh sách tạo thành nhóm 4.
- Chọn hai cặp thành một nhóm: chia học sinh thành các loại giỏi, khá, trung
bình, yếu. Chọn giỏi + yếu và khá + trung bình tạo thành nhóm 4 người.
- Chọn kiểu phân cấp quản lý: Chọn nhóm trưởng trước, nhóm trưởng chọn
thành viên.
- Chọn nhóm cùng sở thích: là nhóm gồm những em có cùng sở thích giống
nhau.
7


b.9. Kĩ năng tổ chức hoạt động dạy học theo nhóm để thiết kế dạy các mơn
học cụ thể.
. Giải pháp:
Trong trường Tiểu học hiện nay các môn học bắt buộc có chín mơn và hai mơn
học tự chon (Tin học, Tiếng Anh) thì đều áp dụng tổ chức hoạt động dạy học
theo nhóm được cả, nhưng giáo viên cần lựa chọn và xem xét xem bài nào, phần
nào của bài mà tổ chức hoạt động dạy học theo nhóm đem lại hiệu quả cao hơn
các phương pháp khác thì mới nên làm chứ không nên làm tràn lan không hiệu
quả.
Giáo viên phải nắm chắc nội dung của giải pháp nói trên và cách tiến hành giải
pháp để vận dụng đúng lúc đúng chỗ. Cần có sự chuẩn bị kĩ lưỡng, chú ý tới yếu
tố cơ sở vật chất, không gian phòng học, đồ dùng dạy-học và đối tượng học sinh
trong lớp.
. Biện pháp:
Cần có các biện pháp linh hoạt nhưng vẫn đảm bảo cách thức hoạt động nhóm
như: Tổ chức thành các trị chơi học tập; đóng kịch; cuộc thi; sưu tầm; biểu diễn;
hái hoa dân chủ;…Có thể tổ chức trong lớp học hoặc tổ chức ngoài trời, ngoài
sân tuỳ thuộc vào u cầu của mơn học-bài học; có những bài học có thể cần hố
trang, chuẩn bị phương tiện như loa máy, đèn chiếu, dụng cụ để vẽ,…thì cần có

đồ dung trực quan mang tính chính xác và khoa học đừng nên méo mó sẽ gây
hiểu sai về nhân vật, về vấn đề cần đạt được. Mỗi môn học bài học với giải pháp
là tổ chức dạy học theo nhóm thì cần có biện pháp phù hợp như quy định về
thành viên, yêu cầu giữ trật tự trong khi thực hiện, quy định thành viên nam nữ,
yêu cầu nhanh, chính xác hay u cầu đúng, đẹp, an tồn, đều vui tươi, mỗi
người chỉ được một lần, yêu cầu về giọng nói, trang phục, …
Ví dụ: Dạy bài: Biết bày tỏ ý kiến (tiết 2) môn Đạo đức (tuần 6). Để cung cấp
cho học sinh hành vi kĩ năng về biết bày tỏ ý kiến là: Mỗi gia đình có những vấn
đề, những khó khăn riêng. Là con cái, các em nên cùng bố mẹ tìm cách giải
quyết, nhất là những vấn đề có liên quan đến các em. Ý kiến các em sẽ được bố
mẹ lắng nghe và tôn trọng. Đồng thời các em cũng cần phải biết bày tỏ ý kiến
một cách rõ ràng, lễ độ. Thì giáo viên tổ chức cho các em hoạt động theo nhóm
để chiếm lĩnh kiến thức trên bằng biện pháp “đóng kịch” với tiểu phẩm “Một
buổi tối trong gia đình bạn Hoa”, nhân vật có bố bạn Hoa, mẹ bạn Hoa và bạn
Hoa, nhiệm vụ các nhóm là đóng kịch hố thân vào các nhân vật trên, với lời
thoại giáo viên đã chuẩn bị kĩ cho các nhân vật trong kịch bằng phiếu học tập
phát tới các nhóm để các nhóm thảo luận chuẩn bị trong 5 phút,…Như vậy để có
một tiểu phẩm hay các em cần phải huy động nhiều kĩ năng, yếu tố, chủ động và
cả sáng tạo, tai năng trong đó nữa để đưa nhóm minh được giải nhất, sáu đó các
nhóm lại nhận xét cho nhau dưới sự định hướng của giáo viê từ đó giáo viên kết
luận q trình đó giúp các em chiếm lĩnh bài học chủ động và nhớ lâu nhất.
8


b.10. Kĩ năng tổ chức hoạt động dạy học theo nhóm để thiết kế các bài dạy
cụ thể.
b.10.1. Dạy kiến thức mới (bài mới).
. Giải pháp:
Giáo viên giúp học sinh tự phát hiện và tự giải quyết vấn đề của bài học và từ đó
chiếm lĩnh kiến thức một cách chủ động sáng tạo.

- Giáo viên hướng dẫn học sinh tự phát hiện vấn đề của bài học rồi giúp học sinh
sử dụng kiến thức đã có, kinh nghiệm học của bản thân hoặc là kinh nghiệm kiến
thức của các bạn trong nhóm để tìm mối quan hệ của vấn đề đó với các kiến thức
đã biết đã được học ở lớp trước hay ở bài trước, từ đó cùng với nhóm tự giải
quyết vấn đề. Q trình học sinh huy động các kiến thức đã học và có liên quan
tới vấn đề cần giải quyết không chỉ tập dược cho học sinh cách giải quyết một
vấn đề của bài học mà còn giúp học sinh nhận ra sự cần thiết phải chuẩn bị trước
các kiến thức đó. Chẳng hạn để dạy bài “Trừ hai phân số khác mẫu số” thì phải
chuẩn bị trước về quy đồng mẫu số các phân số và trừ hai phân số có cùng mẫu
số. Đây là cơ hội để giúp học sinh thấy được tính hệ thống trong việc sắp xếp các
nội dung học tốn ở tiểu học. Học tập theo nhóm sẽ làm thay đổi khơng khí học
tập của lớp, làm cho khơng khí học tập trở nên dễ chịu, thoải mái hơn. Bên cạnh
đó học tập theo nhóm cịn tạo cho các em khả năng quan sát tốt, tinh thần đoàn
kết giao lưu trong nhóm, lớp tạo tính chủ động, mạnh dạn, sáng tạo, tự tin cho
các em. Mặt khác còn là con đường để học sinh khắc sâu kiến thức khi học, giúp
cho các em phát triển về đức-trí-thể-mĩ. Hoạt động học tập theo nhóm giúp cho
các em thấy “Học mà vui-vui mà học”
. Ví dụ.
-Ví dụ : Dạy bài hình thành kiến thức “Trừ hai phân số có cùng mẫu số”
Để hình thành phép trừ. Giáo viên đưa ra bài toán: Từ

5
băng giấy màu, lấy đi
6

3
băng giấy để cắt chữ. Hỏi còn bao nhiêu phần của băng giấy ?
6

Giáo viên phát cho mỗi nhóm một băng giấy màu có số phần như bài tốn nêu,

u câu các em tơ màu phần cắt đi. Học sinh làm việc theo nhóm thực hiện việc
tô màu

3
băng giấy.
6

Nội dung các em thảo luận là tìm cách giải quyết sau khi cắt đi

3
băng giấy thì
6

cịn lại bao nhiêu phần ? Thực hiện phép tính nào để biết kết quả ?

9


Học sinh sẽ thảo luận từng nhóm và đưa ra kết quả: Đã cắt đi
còn lại

2
5 3 53 2
 (băng giấy).
và đưa ra phép tính  
6 6
6
6
6

3
băng giấy nên
6

Các nhóm đưa ra kết quả và nêu cách tính trước lớp. Giáo viên kết luận và đưa ra
phép tính:
5
3
2
băng giấy - băng giấy = băng giấy.
6
6
6

- Học sinh thảo luận theo nhóm để nêu ra quy tắc trừ hai phân số có cùng mẫu
số từ kết quả thực hiện việc làm trên.
Cuối cùng giáo viên cho học sinh đưa ra quy tắc trừ hai phân số có cùng mẫu số.
Như vậy là các em đã chủ động để thực hành và từ thực hành đã rút ra được quy
tắc và như thế các em ghi nhớ lâu hơn kiến thức mới.
b.10.2. Dạy thực hành ngay sau bài mới.
Ngay sau khi nhận biết kiến thức mới học các em rất hứng thú vì thế giáo viên
tạo điều kiện cho học sinh củng cố và tập vận dụng kiến thức mới học ngay sau
khi học bài mới để các em bước đầu chiếm lĩnh kiến thức mới ngay ở lớp. Trong
sách giáo khoa cấp Tiểu học sau phần bài học thường có bài tập để tạo điều kiện
cho học sinh củng cố kiến thức mới học qua thực hành và bước đầu tập vận dụng
kiến thức mới lĩnh hội để giải quyết các vấn đề cụ thể.
- Dựa vào mục tiêu của từng bài cụ thể để áp dụng phương pháp cho phù hợp
vào việc tổ chức hướng dẫn học sinh thực hành, luyện tập có hiệu quả.
Ví dụ: Sau khi học sinh lớp 1 học xong tiết 1 bài 13 âm n và m để củng cố kiến
thức vừa học giáo viên cho các em hoạt động theo nhóm, phát cho các nhóm 1

hộp có nhiều thẻ chữ chứa các tiếng khác nhau. u cầu các nhóm tìm các thẻ
chữ chứa tiếng có âm n, m rồi gắn vào bảng cài trong 3 phút chẳng hạn. Có thể
chia nhóm theo bàn ngồi, các nhóm nhận xét cho nhau, rồi giáo viên kết luận, ghi
điểm cho các nhóm. Vì thảo luận để các em hỗ trợ, kiểm tra lẫn nhau, đồng thời
tự khẳng định củng cố lại kiến thức.
b.10.3. Dạy bài thực hành rèn kỹ năng (luyện tập, luyện tập chung, ôn tập).
Ngoài phần luyện tập thực hành trong các tiết dạy học bài mới thì có tiết luyện
tập, luyện tập chung, ôn tập.
Mục tiêu chung của dạy học các bài luyện tập thực hành là củng cố kiến thức
học sinh mới chiếm lĩnh được. Còn đối với bài luyện tập rèn kỹ năng thì giúp
học
sinh nhận ra kiến thức đã học hoặc một số kiến thức mới trong nội dung các bài
tập dạng khó hơn.
Do đó hoạt động nhóm để các em giúp nhau cùng nhớ lai kiến thức để giải quyết
vấn đề tốt hơn, đối với mơn tốn một bài tốn có thể có nhiều cách giải khác
10


nhau; mơn tập làm văn có nhiều cách tả khác nhau,… từ đó các em học tập lẫn
nhau và góp ý nhau về cách trình bày, cách giải, cách làm, cách ứng xử.
Ví dụ: Khi học sinh làm bài tập số 2, ý b phần luyện tập (tiết 1) sách giáo khoa
lớp 4 trang 36 môn đạo đức bài “Giữ gìn cơng trình cơng cộng”
Tình huống : Trên đường đi học về, Toàn thấy mấy bạn nhỏ rủ nhau lấy đất, đá
ném vào các biển báo giao thông ven đường. Theo em, Tồn nên làm gì trong
tình huống đó ? Vì sao ?
Đây là một chuẩn kiến thức mà các em cần thảo luận chung để tham khảo ý kiến
của các bạn trước khi đi đến kết luận, đưa ra kĩ năng sống cho mình, một hành vi
đạo đức được mọi người chấp nhận, để giải quyết vấn đề trên học sinh sẽ đưa ra
các giả thiết, như can ngăn các em nhỏ, có ý kiến lại cho là cần báo người lớn,
cơng an, cơ giáo; có ý kiến can ngăn ngay rồi đi sửa lại biển báo để cho người

tham gia giao thông nhận biết biển báo,… ý kiến tán thành của bạn hay bác bỏ ý
kiến của người khác, những biện minh cho ý kiến của mình đưa ra,....
Do vậy thảo luận nhóm các em sẽ hỗ trợ nhau để cùng đi đến đáp án đúng.
Trong nhóm sẽ khơng có sự nhận thức đồng đều, các em sẽ bình luận về cách
giải quyết của mình và của bạn. Thông qua việc giúp đỡ bạn, học sinh càng nắm
chắc hiểu sâu hơn, nếu làm cá nhân em học yếu khơng làm được bài vì khơng có
q trình trao đổi nhận thức và nhận thức lại.
III.1. Kết luận:
Kĩ năng tổ chức dạy học theo nhóm là một hình thức dạy học tiến bộ, nó giúp
ích cho học sinh rất nhiều, cần được tổ chức rộng rại trong các trường học,
nhưng nó địi hỏi người giáo viên phải có phương pháp và cách thức tổ chức linh
hoạt, sáng tạo, phù hợp với từng nội dung, có sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Để tổ chức
dạy học theo nhóm thành cơng địi hỏi người giáo viên phải chuẩn bị kỹ lưỡng
kế hoạch dạy học, lựa chọn những nội dung thực sự phù hợp với hoạt động nhóm
và thiết kế được các hoạt động giúp các em lĩnh hội, khám phá kiến thức mới
một cách tốt nhất. Khi tổ chức dạy học theo phương pháp này thì việc chia nhóm
và số lượng học sinh trong nhóm cũng là yếu tố rất quan trọng, trong nhóm em
nào cũng có nhiệm vụ cụ thể. Bên cạnh đó thi yếu tố cơ sở vật chất phịng học
cũng như đồ dùng học tập, tài liệu liên quan cũng rất qua trọng.
Để góp phần nâng cao chất lượng dạy học, bản thân người giáo viên cần tự học
hỏi, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chun mơn của mình trong đó có phương
pháp, kĩ năng tổ chức dạy học theo nhóm. Khơng những thế người giáo viên cần
phải tâm huyết với nghề nghiệp, khơng ngừng tìm tịi sáng tạo, tự nghiên cứu,
khắc phục khó khăn về cơ sở vật chất. Một điều quan trọng nữa là giáo viên cần
có đức tính kiên trì, khơng nóng vội, biết nghi chép rút kinh nghiệm sau mỗi tiết
dạy.
Phương pháp này áp dụng được cho tất cả các môn học ở bậc tiểu học, trong các
bài cung cấp kiến thức mới, luyện tập thực hành, ôn tập rèn kỹ năng. Tổ chức
11

hoạt động dạy-học theo nhịm nó cịn rèn cho học sinh các kĩ năng cơ bản như
nghe, nhìn, đọc, viết, tính tốn, kĩ năng sống, kí năng học tập, biết đồn kết,
tương trợ, hợp tác lẫn nhau, có những đức tính tốt cần thiết cho bản thân và xã
hội.
Như vậy tổ chức hoạt động dạy học theo nhóm với kĩ năng tốt đây là một yếu tố
góp một phần quan trọng trong việc quyết định chất lượng giờ dạy nói riêng và
chất lượng giáo dục nói chung trong các nhà trường Tiểu học trong giai đoạn
hiện nay.

Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện tại lớp 5
1) Lý do chọn biện pháp.
Trong những những gần đây tình trạng xuống cấp về đạo đức của một số
học sinh có chiều hướng gia tăng. Thái độ học tập của các em có phần giảm sút.
Bên cạnh đó cịn có một số giáo viên vi phạm đạo đức nhà giáo như đánh đập,
xúc phạm học sinh,…Điều này xảy ra chưa nhiều nhưng cũng đó cũng là hồi
chng cảnh báo về những tiêu cực trong giáo dục đã bắt đầu xuất hiện. Điều
này cũng rất dễ hiểu bởi đó là mặt trái của sự phát triển xã hội và sự phát triển
Công nghệ thông tin. Khi Facebook là công cụ không thể thiếu đối với mỗi học
sinh; khi chiếc máy vi tính là người bạn thân thiết nhất của các “cô cậu” học trị.
Chính vì vậy mà năm học 2008-2009 Bộ giáo dục và Đào tạo đã ban hành
Chỉ thị số 40/2008/CT-BGDĐT, ngày 22/07/2008 về việc phát động phong trào
thi đua trường học thân thiện - học sinh tích cực trong trường phổ thông giai
đoạn 2008-2013. Đây cũng là một bước thay đổi lớn trong ngành giáo dục nhằm
lấy lại niềm tin nơi nhân dân về chất lượng giáo dục và cũng là lúc giáo dục dám
nhìn thẳng vào sự thật để khắc phục những tình trạng như vậy trong suốt những
năm qua.

12

Tại trường tiểu học …là một trong những đơn vị hưởng ứng triệt để phòng
trào “trường học thân thiện - học sinh tích cực”. Nhà trường đã xây dựng kế
hoạch cụ thể cho thầy cô giáo và các em học sinh tham gia hưởng ứng tốt phong
trào. Với vai trò là một giáo viên trực tiếp giảng dạy tôi luôn theo dõi sát sao
những thái độ, hành động, việc làm của từng em học sinh trong lớp để có những
biện pháp giáo dục các em vừa học tốt, vừa vui vẻ rèn luyện trong một môi
trường lành mạnh và thân thiện.
Chính những lý do đó mà làm tơi trăn trở trong nhiều năm công tác, tôi
muốn xây dựng cho lớp học mình chủ nhiệm một hình thức học tập thân thiện,
tích cực và hiệu quả. Và đây cũng là kế hoạch của bản thân tôi lựa đề tài: “Một
số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện tại lớp”.

13


2) Nội dung thực hiện biện pháp.
* Biện pháp 1: Lập kế hoạch tổ chức lớp học.
Để từng bước đưa học sinh đi vào nề nếp lớp học, tôi đã lập kế hoạch cụ
thể ngay từ đầu năm, sau khi nhận lớp chủ nhiệm.
- Tìm hiểu hồn cảnh gia đình học sinh: đây có thể xem làm một trong
những nội dung then chốt trong việc xây dựng lớp học thành một khối thống
nhất vừa vui vẻ gần gũi vừa có kỉ cương nề nếp chuẩn mực. Bởi khi hiểu được
hoàn cảnh của từng học sinh, tơi mới có sự sắp xếp, bố trí lớp học một cách đúng
đắn nhất.
- Tìm hiểu thái độ, tâm lý của học sinh: Thông qua việc trị chuyện, tơi
muốn biết cụ thể thái độ, tâm lý của từng em để sắp xếp chỗ ngồi, phân công
nhiệm vụ cho phù hợp với từng em.
- Xây dựng nội dung thi đua lớp học: Căn cứ vào 5 điều Bác Hồ dạy, tôi
đã thiết lập một bản nội quy thi đua của lớp trên tinh thần vui vẻ, hợp tác và thân

thiện nhưng không thể tự do. Bởi các em học sinh tiểu học nói chung, lớp 5 nói
riêng ln có thái độ hiếu động, tị mị và rất thích thể hiện. Chính vì thế mà cần
đưa các em vào mơi trường sinh hoạt có nề nếp, kỷ cương trên tinh thần động
viên giúp đỡ. Bản nội quy đó được thiết lập ngắn gọn súc tích và phù hợp với
tâm sinh lí ở lứa tuổi các em.
NỘI DUNG THI ĐUA LỚP HỌC
1. Hoàn thiện các nội dung yêu cầu của ngày hôm trước. Đến lớp phải đầy
đủ đồ dùng và thuộc bài cũ.
2. Đến giờ vào học cần thực hiện nghiêm túc và đúng yêu cầu của tổ chức
đội đề ra như sinh hoạt đầu giờ, tham gia thi đua,…
3. Đón tiếp thầy cơ giáo bằng thái độ vui vẻ, nghiêm túc và thân thiện.
4. Trong tiết học cần chú ý nghe giảng, ghi chép và thực hêịn tốt các
nhiệm vụ thầy cô yêu cầu. Tuyệt đối không được làm việc riêng trong giờ học.
5. Phải tự tin học tập, mạnh dạn, tự tin phát huy tính sáng tạo. phải nêu cao
tinh thần học tập chăm chỉ. Hợp tác với bạn một cách chặt chẽ và nghiêm túc để
thực hiện nhiệm vụ khi thầy, cô giao yêu cầu làm theo tổ, nhóm.
6. Đến trường, lớp phải đồn kết thương yêu và đùm bọc lẫn nhau. Biết
giúp đỡ bạn lúc khó khăn và biết chia sẻ với bạn khi gặp chuyện không vui.
14


7. Nếu bản thân đau, ốm cần nghỉ học để điều trị phải có xin phép thầy, cơ
giáo. Sau đó phải nghiên cứu và làm bài bổ sung theo hướng dẫn của giáo viên.
Cứ mỗi ngày đên lớp, tổ trưởng theo dõi và chấm điểm thi đua cho các
thành viên trong tổ. (mỗi mục trong nội quy ứng với 01 điểm). Sau mỗi tuần tôi
giao cho tổ trưởng đánh giá kết quả thi đua của tổ mình và cùng đưa ra sinh hoạt
trong lớp. Những ai hoàn thành sẽ được thầy cơ khen trước lớp và thưởng vào
cuối kì. Những ai vi phạm sẽ bị nhắc nhở phê bình trước lớp. Nếu tái phạm sẽ bị
gửi lên Đội thiêu niên.
Dựa vào nội dung thi đua đã đề ra, từng bước tôi giúp các em đi vào nề

nép một cách vui vẻ và trật tự.
* Biện pháp 2: Xây dựng phong trào tự quản:
+ Bầu ban cán sự lớp: Việc bầu chọn và xây dựng đội ngũ Ban cán sự lớp
là một công việc rất quan trọng mà người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải
làm ngay sau khi nhận lớp mới. Tiến trình bầu chọn Ban Cán sự lớp được diễn ra
như sau:
Vì là đầu năm học nên các em mới gặp nhau nên chưa hiểu hết về bạn của
mình. Do đó tơi đã tự tìm hiểu từng em và giới thiệu trước tập thẻ lớp 5-7 học
sinh và nói rõ hồn cảnh và đặc điểm từng em, nói rõ về vai trò và trách nhiệm
của người lớp trưởng, lớp phó. Sau đó tổ chức cho học sinh bỏ phiếu: Mỗi em
nhận 01 phiếu, tôi hướng dẫn học sinh cách bầu chọn: ghi tên 3 bạn mình chọn
vào phiếu, 3 học sinh đạt số phiếu cao nhất tôi sẽ xem xét và giao nhiệm vụ em
nào xứng đáng giữ “chức vụ” của mình (lớp trưởng, lớp phó học tập, và lớp phó
lao động).
Ngồi ra tơi cịn phân ra thành 5 tổ, có tổ trưởng, tổ phó điều dành tổ cảu
mình. Nhiệm vụ của mỗi em, tơi ghi rõ ràng trong một cuốn sổ, sau đó phát cho
các em. Tơi hướng dẫn từng em cách ghi chép trong sổ một cách khoa học, cụ
thể, rõ ràng. Mỗi em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của mình. Ngồi ra, lớp trưởng
và 2 lớp phó phải đồn kết và hợp tác chặt chẽ với nhau trong công việc chung.
Tiếp theo tôi tiên hành sắp xếp chỗ ngồi, căn cứ vào vóc dáng chiều cao, giới
tính, học lực và một số đặc điểm khác của học sinh để phân chỗ ngồi cho các em
hợp lý (Thấp ngồi trước, cao ngồi sau; nam nữ ngồi xen kẽ; ,...).
Xây dựng hình thưc khen, thưởng trong lớp. Ví dụ: Thưởng cho đơi bạn
cùng tiến. Thưởng cho những học sinh tham gia phong trào do Chi đội, Liên đội
15


tổ chức. Thưởng những học sinh thi viết chữ đẹp cấp trường, cấp huyện,...Hình
thức khen thưởng : bút máy, vở (Trích từ quỹ lớp).
* Biện pháp 3: Xây dựng phong trào “Mỗi ngày đến trường là một

niềm vui”
Đây là một trong những nội dung trọng điểm của kế hoạch xây dựng lớp
học thân thiện. Bởi để có một lớp học thân thiện trước hết phải có một lớp học
đồn kết và vui vẻ.
“Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra mơi trường học tập thân thiện, an
tồn, gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là
một niềm vui”. Xây dựng được “lớp học thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích
cực”. Xây dựng được “lớp học thân thiện, học sinh tích cực” thì sẽ hạn chế được
tỉ lệ học sinh lưu ban, bỏ học, sẽ nâng cao được chất lượng giáo dục tồn diện
cho học sinh.
Cứ mỗi buổi đến trường tơi lại giành 10 phút sinh hoạt đầu giờ để gặp gỡ
các em. Việc đầu tiên là tơi tìm hiểu tâm trạng của mỗi em bắt đầu buổi học mới.
Nếu có em nào gặp khó khăn của bản thân hoặc gia đình thì tơi kịp thời động
viên và tìm cách giúp đỡ để học sinh luôn thấy thầy cô và bạn bè là chỗ dựa
thinh thần lớn mỗi khi gặp khó khăn.
Tơi ln hướng các em vào cách sống lấy tình cảm u thương, tơn trọng,
gắn bó, chia sẻ lẫn nhau. Đầu tiên là tơi làm với các em và sau đó hướng các em
biết cách làm cho nhau. “Lớp học thân thiện” không chấp nhận sự xúc phạm về
nhân phẩm và danh dự, không chấp nhận sự xúc phạm về thân thể.
Xây dựng cho các em cách sống “Tình cảm thân thiện”, ln đảm bảo sự
bình đẳng, dân chủ về mặt pháp lý và đạo đức, không chấp nhận sự trù dập hay
thiên vị, sự vu khống hay bao che.
Mỗi buổi đến trường tơi ln chứng minh cho các em mình là một giáo
viên chủ nhiệm thật sự là người thân thiện, nhất là đối với những học sinh chưa
ngoan, xem các em như chính con em mình để gần gũi, động viên, chia xẻ với
các em, từ đó giáo dục tốt về đạo đức, ý thức rèn luyện cho các em.
Quan hệ cơ bản nhất của tơi và học trị là quan hệ hợp tác làm việc: tôi
giao việc - học trị làm; tơi hướng dẫn học trị thực hiện. Khi giao việc, tơi chỉ
nói một lần, nhưng chỉ nói khi lớp trật tự. Với cách làm này, tự nhiên thầy sẽ trở

16


nên nói ít, học trị sẽ làm nhiều. Làm việc như thế nào thì đạo đức, ý thức sẽ kèm
theo như thế ấy. Làm đến nơi đến chốn thì ý thức kỉ luật cũng đến nơi đến chốn.
Khi học sinh nào làm bài chưa đúng, tôi yêu cầu học sinh đó phải làm lại
chứ khơng chấm điểm kém ngay. Tơi giúp đỡ, hướng dẫn học sinh làm lại ngay
tại lớp, điểm các em làm lại vẫn có thể là điểm khá, điểm giỏi. Bởi tôi quan niệm
rằng đối với học sinh tiểu học chấm điểm không phải để bắt lỗi, để la mắng học
sinh mà chấm điểm để nhằm phát hiện những chỗ chưa đúng của học sinh, giúp
các em làm lại cho đúng, cho hoàn thiện hơn. Với cách nói đúng, làm đúng trong
học tập, các em trở thành những con người tự tin, trung thực, không gian dối.
Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tơi ln cố gắng kiềm chế và tơn
trọng học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ
các em sửa chữa.
Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình
thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tơi ln chú ý đến cả cách đi đứng,
nói năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trị noi theo.
Khơng vì bất cứ lí do gì mà tơi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xịa, qua loa
trước mặt học sinh.
Ngồi ra, tơi cùng với học sinh luôn kiểm tra 7 nội dung thi đua của một
“lớp học thân thiện, học sinh tích cực” và yêu cầu các em luôn thực hiện tốt.
* Biện pháp 4: Lồng ghép Kỹ năng sống cho học sinh vào các mơn học.
Kĩ năng sống là một hình thức giáo dục mới được triển khai thực hiện qua
những năm học gần đây. Học sinh có Kỹ năng sống tốt sẽ thúc đẩy thay đổi cách
nhìn nhận bản thân và mơi trường sống xung quanh, tạo dựng niềm tin, lòng tự
trọng, thái độ tích cực và động lực cho bản thân, tự mình quyết định số phận của
mình. Để giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, tôi lồng ghép vào các bài học
thông qua 3 môn học: Tiếng việt, Đạo đức, Khoa học.
Ví dụ: Khi dạy bài: “Tiết kiệm tiền của”. Tơi giáo dục kỹ năng sống cho

các em có kỹ năng bình luận, phê phán việc lãng phí tiền của. Qua bài học các
em có thái độ kiên định với bản thân khơng mua những đồ chơi mang tính chất
nguy hiểm như: súng, pháo,…Khơng lãng phí tiền trong việc ăn q vặt, khơng
ăn q thì khơng cịn tình trạng xả rác. Từ bài học, giáo dục kỹ năng sống cho
các em, các em sẽ thực hiện tốt việc xây dựng trường, lớp : Xanh – Sạch - Đẹp.

17


Hoặc khi dạy bài: “Tiết kiệm thời gian”. Tôi giáo dục cho các em có kỹ
năng lập kế hoạch khi làm việc, học tập. Giúp các em có kỹ năng quản lý thời
gian trong sinh hoạt, học tập hằng ngày. Khi dạy bài này, tôi luôn quan tâm, nhắc
nhở các em không tốn thời gian vào những việc chơi game, cũng như tránh xem
những bộ phim không dành cho lứa tuổi các em. Tơi phân tích cho các em thấy
tác hại của việc chơi game. Điều đáng mừng là trong lớp có em Trần Hiếu Quang
Trường trước đây em thường vào quán game gần trường, nay đã ý thức được,
không còn chơi game nữa. Việc học của em đã tiến bộ. Tôi đã nêu gương em
trước tập thể lớp.
Trong các tiết Khoa học, Đạo đức, tôi tổ chức cho các em chơi các trị chơi
như: làm phóng viên; sắm vai xử lí các tình huống phịng tránh một số bệnh, trị
chơi “đi chợ”.., ... Thơng qua các hoạt động này, các em cịn được hình thành và
rèn luyện nhiều kĩ năng sống cần thiết.
* Biện pháp 5: Xây dựng mối quan hệ hợp tác với các tổ chức trong và
ngoài nhà trường.
Để xây dựng một tập thể vững mạnh đạt hiệu quả, giáo viên chủ nhiệm lớp
cần có sự phối hợp tốt giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường
cộng với ý thức trách nhiệm sự khéo léo tinh tế của giáo viên chủ nhiệm.
- Phối hợp với gia đình học sinh:
Việc thực hiện tốt phối hợp với gia đình cha mẹ học sinh có hiệu quả cao
trong công tác giáo dục các em trươc tiên tôi tìm hiểu hồn cảnh của mỗi gia

đình để từ đó tơi đặt mối quan hệ phù hợp với hồn cảnh của họ. Có gia đình có
điều kiện kinh tế, có thời gian luôn quan tâm theo dõi sâu sát chuyện học tập của
con em thậm chí là ln đưa rước con cái đi học, theo dõi tập vở của các em
hàng ngày. Nhưng cũng có gia đình cha mẹ phải đầu tắt mặt tối đi sớm về khuya,
họ khơng có thời gian để quan tâm con cái, mặc dù ai cũng muốn con mình học
giỏi, ngoan ngỗn.
Khơng chỉ liên hệ qua thư mời, điện thoại mà tơi cịn đến thăm và trao đổi
với gia đình học sinh nhất là gia đình các em học sinh cá biệt. Đây là hình thức
giáo dục có hiệu quả giáo dục cao bởi lẽ qua việc đến thăm gia đình học sinh sẽ
tạo được sự đồng cảm, thiện cảm giữa phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm. Chính
mối thiện cảm này giúp học sinh phải tự ý thức để xứng đáng với sự quan tâm
dạy dỗ của thầy cô.
- Phối hợp với các Giáo viên bộ môn.
18


Tâm lý học sinh tiểu học thường nghe lời cô giáo chủ nhiệm, nên không
tránh khỏi việc các em lơ là, khơng hồn thành sản phẩm mà giáo viên bộ mơn
giao phó. Đây là một hoạt động liên tục, thường xuyên gắn bó thống nhất giữa
dạy học và giáo dục. Bản thân người giáo viên giảng dạy trên lớp cũng là người
giáo dục tốt nhất. Tôi xin phép giáo viên bộ mơn được dự giờ thăm lớp mình để
biết được thực lực từng môn của các em như thế nào, từ đó đề ra biện pháp giúp
đỡ phù hợp.
- Phối hợp với Đội TNTP HCM.
Ngoài việc các em học tập kiến thức văn hóa thì việc các em tham gia các
hoạt động của Đội là điều tất nhiên. Thông qua những hoạt động của Đội, các em
sẽ được rèn luyện thêm nhiều phẩm chất của người học sinh cần có như là: tình
đồn kết, lịng nhân ái, tinh thần cầu tiến,… phối hợp với Đội thiếu niên tiền
phong là giáo viên chủ nhiệm, hiểu biết về hoạt động Đội của các em, luôn động
viên nhắc nhở uốn nắn các em trong các hoạt động của Đội.

Liên đội tổ chức các hội thi, tôi là người cố vấn, chọn lựa những em nào
có khả năng đảm nhiệm rồi tiến hành hướng dẫn đến nơi đến chốn. Vì vậy, lớp
tơi ln đạt kết quả cao trong các hội thi.
Chẳng hạn Hội thi kể chuyện về Bác Hồ được tổ chức hằng năm. Tôi cũng
tổ chức thi tại lớp để lựa chọn những em có giọng kể hay và tổ chức thi ở lớp
trước. Sau đó, lựa chọn câu chuyện phù hợp với giọng kể cho từng em, tập luyện
cho các em về điệu bộ, diễn xuất,....
Đội có biểu điểm thi đua hàng tuần giữa các lớp. Tôi luôn nắm chắc biểu
điểm này để làm cơ sở đưa ra biểu điểm thi đua cho phù hợp với trách nhiệm của
mình. Trong biểu điểm thi đua có mức độ khen thưởng và kỉ luật. Để làm tốt
được điều này cần có sự kết hợp theo dõi của các tổ trưởng, lớp trưởng, lớp phó.
Đồng thời, tôi luôn dành những lời khen tặng học sinh tốt, phê bình học sinh vi
phạm tùy theo mức độ nặng nhẹ từ khiển trách trước lớp đến làm bản kiểm điểm.
Tất cả các việc làm này tôi đều kết hợp với Đội trong giờ sinh hoạt dưới cờ hàng
tuần nhằm tạo sự thống nhất đồng bộ tránh sự rắc rối khơng đáng có.
3) Kết quả thu được qua khảo nghiệm của đề tài
Sau khi khảo nghiệm một thời gian tại lớp 5 đã cho kết quả rât đáng khích
lệ, vì vậy tơi đx quyết định áp dụng đề tài một cách đại trà và xuyên suốt năm
học. Bằng tất cả sự nỗ lực của bản thân tôi cùng với sự quan tâm của nhà trường
cùng các đồng nghiệp và các tổ chức trong và ngoài nhà trường. Lớp của Tôi chủ
19


nhiệm đã đạt được kết quả khả quan, học sinh biết vâng lời và yêu quý thầy cô
giáo, biết xác định động cơ học tập đúng đắn, tập thể học sinh biết thương yêu
đoàn kết và giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ.
Mỗi buổi đến lớp nhìn nét mặt vui vẻ, rạng rõ của các em đón tơi từ cửa
lớp đã cho thấy kết quả đề tài tôi áp dụng là hiệu quả. Đây tuy chưa phải là một
cơng trình nghiên cứu hồn hảo nhưng đó cũng là một sáng kiến của bản thân đã
đi đúng hướng.

Kết quả cả năm đạt được như sau:


Phẩm chất : 100% (35/35)



Năng lực: HTT: 28/35; HT: 7/35.

Tuy chưa có đánh giá cuối học kì I nhưng qua theo dõi tôi thấy tinh
thần học tập của các em rất tiến bộ, lớp học vui vẻ, đồn kết và tham
gia đầy đủ, có chất lượng các phong trào của nhà trường đề ra.
4) Kết luận.
Xây dựng “lớp học thân thiện” là một việc làm hết sức cần thiết trong giáo
dục hiện nay. Khi mà những trào lưu thái quá của xã hội phát triển một cách
chóng mặt và len lỏi vào học đường. Nó khơng bỏ sót một đối tượng nào và ln
rình rập lấy đi nhân cách sống của các em, lấy đi những nét đẹp trong trắng trong
mỗi cá nhân học sinh.
Một xã hội phát triển luôn kéo theo hai mặt của cuộc sống. Mặt tích cực và
mặt tiêu cực, trong đó đối tượng học sinh là phải gánh chịu nhiều thiệt thòi nhất.
Chẳng hạn phát triển công nghệ thông tin kéo theo những tác động trái chiều như
trò chơi Online, trò chơi cục bộ trên máy tính, Facebook,...đều là những tác động
tiêu cực đến các em làm cho các em sa vào chơi bời mà quên học tập,...điều đó
ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giáo dục trong nhà trường chính vì vậy nội
dung đề tài “Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện tại lớp 5” là một
mình chứng nhằm đưa các em trở về mới một môi trường sống lành mạnh, trong
sáng để học tập tốt trở thành những chủ nhân tương lai của đất nước. Ngay từ lứa
tuổi bậc Tiểu học, tập thể là nơi các em phát triển nhân cách tốt nhất. Vì vậy,
muốn phát triển các em trở thành người tồn diện thì người giáo viên chủ nhiệm
lớp phải đảm nhiệm công tác xây dựng tập thể lớp thành tập thể vững mạnh. Có

như vậy các em mới phát huy được hết khả năng tính cách của mình để trở thành
con người phát triển tồn diện. Giáo viên và học sinh qua hoạt động và bằng
20


nhân cách của mình tác động qua lại với nhau, thống nhất với nhau. Kinh nghiệm
cho thấy rằng nhân cách của giáo viên đã tác động mạnh mẽ đến sự phát triển trí
tuệ và tình cảm của học sinh. Vì vậy, người giáo viên phải tự rèn luyện mình về
mọi mặt để làm tấm gương cho học sinh noi theo, phải là người cha, người mẹ,
người thầy đồng thời là người bạn đối với các em.
Tuy nhiên vơi một sáng kiến như thế này thì chưa thể làm nên điều gì
trong sự phát triển chung của giáo dục mà đây chỉ là một chiếc “ốc vít” trong
hành trong hành trình sản xuất chiếc xe. Nhưng đây cũng là một nụ cười mới của
bản thân tơi vì đó là cả một sự nỗi lực của mình.
Tơi hi vọng rằng mỗi giáo viên sẽ có một cách làm của bản thân nhưng tất
cả đều hướng tới sự hoàn thiện của một nền giáo dục. Cũng như tên gọi của đề
tài: thành công của “lớp học thân thiện” sẽ là nhân tố cấu thành “trường học thân
thiện”.

21


22


3) Kết quả thu được qua khảo nghiệm của đề tài
Sau khi khảo nghiệm một thời gian tại lớp 5 đã cho kết quả rât đáng khích
lệ, vì vậy tơi đx quyết định áp dụng đề tài một cách đại trà và xuyên suốt năm
học. Bằng tất cả sự nỗ lực của bản thân tôi cùng với sự quan tâm của nhà trường
cùng các đồng nghiệp và các tổ chức trong và ngồi nhà trường. Lớp của Tơi chủ

nhiệm đã đạt được kết quả khả quan, học sinh biết vâng lời và yêu quý thầy cô
giáo, biết xác định động cơ học tập đúng đắn, tập thể học sinh biết thương yêu
đoàn kết và giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ.
Mỗi buổi đến lớp nhìn nét mặt vui vẻ, rạng rõ của các em đón tơi từ cửa
lớp đã cho thấy kết quả đề tài tôi áp dụng là hiệu quả. Đây tuy chưa phải là một
cơng trình nghiên cứu hồn hảo nhưng đó cũng là một sáng kiến của bản thân đã
đi đúng hướng.
Kết quả cả năm đạt được như sau:


Phẩm chất : 100% (35/35)



Năng lực: HTT: 28/35; HT: 7/35.

Tuy chưa có đánh giá cuối học kì I nhưng qua theo dõi tôi thấy tinh
thần học tập của các em rất tiến bộ, lớp học vui vẻ, đoàn kết và tham
gia đầy đủ, có chất lượng các phong trào của nhà trường đề ra.
4) Kết luận.
Xây dựng “lớp học thân thiện” là một việc làm hết sức cần thiết trong giáo
dục hiện nay. Khi mà những trào lưu thái quá của xã hội phát triển một cách
chóng mặt và len lỏi vào học đường. Nó khơng bỏ sót một đối tượng nào và ln
rình rập lấy đi nhân cách sống của các em, lấy đi những nét đẹp trong trắng trong
mỗi cá nhân học sinh.
Một xã hội phát triển ln kéo theo hai mặt của cuộc sống. Mặt tích cực và
mặt tiêu cực, trong đó đối tượng học sinh là phải gánh chịu nhiều thiệt thòi nhất.
Chẳng hạn phát triển công nghệ thông tin kéo theo những tác động trái chiều như
trò chơi Online, trò chơi cục bộ trên máy tính, Facebook,...đều là những tác động
23

tiêu cực đến các em làm cho các em sa vào chơi bời mà quên học tập,...điều đó
ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giáo dục trong nhà trường chính vì vậy nội
dung đề tài “Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện tại lớp 5” là một
mình chứng nhằm đưa các em trở về mới một môi trường sống lành mạnh, trong
sáng để học tập tốt trở thành những chủ nhân tương lai của đất nước. Ngay từ lứa
tuổi bậc Tiểu học, tập thể là nơi các em phát triển nhân cách tốt nhất. Vì vậy,
muốn phát triển các em trở thành người tồn diện thì người giáo viên chủ nhiệm
lớp phải đảm nhiệm công tác xây dựng tập thể lớp thành tập thể vững mạnh. Có
như vậy các em mới phát huy được hết khả năng tính cách của mình để trở thành
con người phát triển toàn diện. Giáo viên và học sinh qua hoạt động và bằng
nhân cách của mình tác động qua lại với nhau, thống nhất với nhau. Kinh nghiệm
cho thấy rằng nhân cách của giáo viên đã tác động mạnh mẽ đến sự phát triển trí
tuệ và tình cảm của học sinh. Vì vậy, người giáo viên phải tự rèn luyện mình về
mọi mặt để làm tấm gương cho học sinh noi theo, phải là người cha, người mẹ,
người thầy đồng thời là người bạn đối với các em.
Tuy nhiên vơi một sáng kiến như thế này thì chưa thể làm nên điều gì
trong sự phát triển chung của giáo dục mà đây chỉ là một chiếc “ốc vít” trong
hành trong hành trình sản xuất chiếc xe. Nhưng đây cũng là một nụ cười mới của
bản thân tơi vì đó là cả một sự nỗi lực của mình.
Tơi hi vọng rằng mỗi giáo viên sẽ có một cách làm của bản thân nhưng tất
cả đều hướng tới sự hoàn thiện của một nền giáo dục. Cũng như tên gọi của đề
tài: thành công của “lớp học thân thiện” sẽ là nhân tố cấu thành “trường học thân
thiện”.

24