các giai đoạn trong quá trình giải quyết tranh chấp thương mại bằng hòa giải

MỞ ĐẦU
Hịa giải thương mại là phương thức có nhiều ưu điểm trong các phương
thức giải quyết tranh chấp thương mại. Tuy nhiên, phương thức này hiện
vẫn chưa được sử dụng rộng rãi vì phần lớn cá nhân, tổ chức chưa hiểu
hết những quy định của pháp luật, những điểm lợi từ hòa giải thương mại
mang lại. Trong phạm vi nghiên cứu cùng bối cảnh hội nhập kinh tế quốc
tế, sự phát triển mạnh mẽ của hoạt động thương mại, kèm theo đó là
những tranh chấp xảy ra, địi hỏi chúng ta phải ln cố gắng tìm ra một
phương thức giải quyết tốt nhất và hòa giải thương mại là một phương
thức cần được cân nhắc. Để có cái nhìn khái quát hơn về phương thức
giải quyết tranh chấp này, em chọn đề bài tập số 05 “Trình bày các giai
đoạn trong quá trình giải quyết tranh chấp thương mại bằng hịa giải”
làm bài tập học kỳ của mình.
NỘI DUNG
1. Khái quát về giải quyết tranh chấp thương mại bằng hòa giải
1.1. Khái niệm tranh chấp thương mại
Tranh chấp thương mại được hiểu là những bất đồng, mâu thuẫn, xung
đột lợi ích về quyền và nghĩa vụ giữa các chủ thể tham gia vào quá trình
hoạt động thương mại.
Tranh chấp thương mại có những đặc điểm cơ bản sau:
Thứ nhất, tranh chấp thương mại là những mâu thuẫn bất đồng hay
xung đột về quyền và nghĩa vụ giữa các bên trong mối quan hệ cụ thể.
Thứ hai, những mâu thuẫn bất đồng hay xung đột về quyền và nghĩa
vụ giữa các bên phải phát sinh từ hoạt động thương mại.
Thứ ba, các tranh chấp thương mại chủ yếu là những tranh chấp phát
sinh giữa các thương nhân cá nhân kinh doanh, pháp nhân với nhau.
1.2. Các hình thức giải quyết tranh chấp thương mại
Hiện nay, tranh chấp thương mại có thể giải quyết bằng một trong hai
cách, phương thức mang tính tài phán hoặc khơng mang tính tài phán.

Thứ nhất, các hình thức khơng mang tính tài phán. Đây là phương
thức giải quyết tranh chấp lựa chọn (ADR - alternative dispute resolution)
bao gồm hoà giải và thương lượng. Khác với các hình thức mang tính tài
phán, ADR đề cao sự tự nguyện, tinh thần thiện chí của các bên. Thỏa
thuận trong hồ giải và thương lượng khơng mang tính bắt buộc thi hành,
như là giao kết với nhau để giải quyết tranh chấp.
Thứ hai, các hình thức mang tính tài phán. Tài phán là quyền của cơ
quan hay tổ chức thực hiện giải quyết các tranh chấp thương mại theo
thẩm quyền, hình thức này bao gồm trọng tài thương mại và toà án.
Những quyết định của toà án hay trọng tài không chỉ mang giá trị ràng
buộc phải thực hiện mà buộc phải thi hành các quyết định đó.
2. Giải quyết tranh chấp thương mại bằng hịa giải
2.1. Khái niệm, đặc điểm của giải quyết tranh chấp thương mại bằng
phương pháp hòa giải
1.2.2.1. Khái niệm giải quyết tranh chấp thương mại bằng hòa giải
Giải quyết tranh chấp thương mại bằng hòa giải là việc dàn xếp, tháo gỡ
những bất đồng phát sinh trong hoạt động thương mại giữa các bên tranh
chấp có sự trợ giúp của bên trung gian (người thứ ba).
1.2.2.2. Đặc điểm của giải quyết tranh chấp thương mại bằng hòa giải
Thứ nhất, phương thức giải quyết tranh chấp thông qua việc các bên tranh
chấp thỏa thuận và có sự trợ giúp bên thứ ba (hịa giải viên thương mại
hoặc chủ thể khác).
Thứ hai, quá trình hòa giải của các bên lựa chọn hòa giải viên hoặc một tổ
chức hịa giải thương mại thì theo trình tự, thủ tục được pháp luật quy
định.
Thứ ba, kết quả của hòa giải thương mại nếu được một tổ chức hịa giải
thực hiện và được ban hành theo một hình thức nhất định thì được cơng
nhận theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự.
II, Các giai đoạn trọng giải quyết tranh chấp bằng hòa giải

Nhìn chung các quy định về hịa giải của các quốc gia đều khơng cứng
nhắc trong thủ tục trình tự hịa giải. Ví dụ như các quy định thường khơng
chứa các qy phạm mang tính bắt buộc về trình tuej thủ tục hòa giải, điều
này rất phù họp với bản chất tự nguyện, tự quyết và không ràng buộc
trong cơ chế hòa giải. Hiên nay, Nghị định số 22/2017/NĐ-Cp của Việt
Nam có quy định về trình tự thủ tục tiến hành hịa giải tại Điều 14:
1. Các bên có quyền lựa chọn Quy tắc hòa giải của tổ chức hòa giải
thương mại để tiến hành hòa giải hoặc tự thỏa thuận trình tự, thủ tục
hịa giải. Trường hợp các bên khơng có thỏa thuận về trình tự, thủ tục
hịa giải thì hịa giải viên thương mại tiến hành hịa giải theo trình tự,
thủ tục mà hịa giải viên thương mại thấy phù hợp với tình tiết vụ
việc,

nguyện vọng của các bên và được các bên chấp thuận.

2. Tranh chấp có thể do một hoặc nhiều hòa giải viên thương mại tiến
hành theo thỏa thuận của các bên.
3. Tại bất kỳ thời điểm nào trong q trình hịa giải, hịa giải viên
thương mại đều có quyền đưa ra đề xuất nhằm giải quyết tranh chấp.
4. Địa điểm, thời gian hòa giải được thực hiện theo thỏa thuận của các
bên hoặc theo lựa chọn của hòa giải viên thương mại trong trường
hợp các bên khơng có thỏa thuận.
Mặc dù quy định này khơng nhắc đến bước thỏa thuận hịa giải nhưng các
bên cũng cần nhận diện được thỏa thuận hòa giải là một bước tiên quyết
để gaiir quyết tranh chấp bằng hòa giải thương mại. Sau khi đã đáp ứng
được một thỏa thuận hịa giải hợp pháp thì các bước tiến hành hịa giải
mới được bắt đầu theo trình tự sau:
i. Các bên tranh châp lựa chọn/ chỉ định hòa giải viên và xác định trình
tự thủ tục hịa giải

Nghị định về hòa giải thương mại đã xác định hòa giải viên thương
mại ( chủ thế giải quyết tranh chấp) bao gồm hòa giải viên thương mại vụ
việc và hòa giải viên thương mại của tổ chức hòa giải thương mại. Luật


trọng tài thương mại cũng cho phép các Trung tâm trọng tài được cung
cấp dich vụ hòa giải. Trong bối cảnh Việt Nam chưa có các trung tâm hịa
giải độc lập, các bên chủ thể tranh chấp có thể lựa chọn hòa giải viên độc
lập hoặc lựa chọn một Trung tâm trọng tài có chức năng hịa giải. Các bên
cần lưu ý rằng, việc lựa chọn hòa giải viên cần xem xét cả yếu tố chuyên
môn và kỹ năng để đảm bảo kết quả tốt nhất. Bên cạnh các yếu tố pháp
luật, hợp đồng hòa giải là căn cứ xác định quyền và nghĩa vụ acsc bên,
các nguyên tắc giải quyết tranh chấp, vấn đề giá cả, phưng thức thanh
toán, các chi phí khác, cam kết chế tài mà các bên đưa ra.