Một số biện pháp nhằm nâng cao công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Diễn Châu, ngày 29 tháng 11 năm 2021
BÁO CÁO
BIỆN PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM
Tên biện pháp: “Biện pháp nâng cao công tác chủ nhiệm lớp đối với học
sinh ở trường Tiểu học”
Mã số dự thi:……
Phần I. Lý do chọn biện pháp
1) Thực trạng
Đa số giáo viên tiểu học có thuận lợi là chủ nhiệm và giảng dạy một lớp nên
có điều kiện để chăm sóc và giảng dạy trên những đối tượng học sinh nhất định.
Giáo viên ở trên cùng một địa bàn dân cư với học sinh nên có điều kiện tìm hiểu,
thăm nom gia đình học sinh nhằm hỗ trợ cho quá trình làm chủ nhiệm của
mình.Tuy nhiên một số giáo viên mới ra trường, khi xử lí các tình huống sư phạm
còn lúng túng, bối rối nên thường xuyên phải kéo dài buổi học so với qui định, gây
căng thẳng, mệt mỏi cho học sinh. Một vài giáo viên dù đã dạy lâu năm nhưng vẫn
chưa làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, thường hay than phiền về học sinh, về phụ
huynh mà chưa tìm được biện pháp giáo dục học sinh nên nề nếp lớp học và chất
lượng học tập của học sinh chưa cao, làm ảnh hưởng đến chất lượng chung của toàn
trường. Nhều giáo viên chưa làm tốt công tác phối hợp giữa phụ huynh với nhà
trường làm ảnh hưởng tới chất lượng giáo dục. Một số học sinh cịn rụt rè tự tin,
khơng dám nói lên ý kiến của mình, ngại giao tiếp với thầy cơ bạn bè.
2) Ngun nhân
Khơng phải tất cả giáo viên đều có năng lực và sự nhiệt tình như nhau, vẫn
cịn có một số giáo viên chưa coi công tác chủ nhiệm là việc làm quan trọng, hàng
đầu đối với bậc học này. Có một số giáo viên chủ nhiệm chưa thật sự sát sao với
hoạt động của lớp. Một số giáo viên trẻ chưa có nhiều kinh nghiệm để xử lý những
tình huống xảy ra trong lớp. Một số giáo viên khơng có nhiều thời gian tiếp xúc,
gần gũi nên chưa hiểu được những nhu cầu từ phía học sinh.
Mặt khác, giáo viên tiểu học thường dạy nhiều môn, thời gian ở trường

nhiều nên thời gian thăm gia đình học sinh, trao đổi với phụ huynh học sinh về vấn
đề học tập, giáo dục đạo đức chưa được thường xuyên và kịp thời. Giáo viên chưa
nắm vững tâm lý học sinh, thường có thiện cảm với học sinh học tốt, tiếp thu
1


nhanh và nặng nề với những học sinh tiếp thu chậm. Giáo viên chưa tìm hiểu hết
tâm tư nguyện vọng và hoàn cảnh của các em, chưa lắng nghe các em làm cho học
sinh khó khăn trong học tập cảm thấy sợ sệt tự ti, mặc cảm, các em chưa dám thổ
lộ, tâm tình với giáo viên. Mặt khác, giáo viên chưa phát huy tốt tính tích cực của
học sinh. Có thể coi đây là nguyên nhân dẫn đến việc giảng dạy và giáo dục học
sinh chưa đạt hiệu quả cao.
Một số học sinh còn rụt rè, chưa mạnh dạn tự tin trong giao tiếp. Một số em
gặp thầy cô giáo chưa biết chào hỏi , kỹ năng sống của các em cịn hạn chế. Mốt số
em học đầu tóc chưa gọn gàng,quần áo mặc chưa đủ ấm vào mùa đơng, một số em
tiếp thu bài cịn hạn chế, chưa có tính tự giác trong học tập,…
Hiện tại trường có đến 43 lớp với tổng số học sinh là 1551 em. Vì vậy, sĩ số
ở các lớp cịn nhiều học sinh (có lớp đến 42 em/lớp). Khn viên trường chưa đáp
ứng đủ diện tích để các em vui chơi và tổ chức các hoạt động tập thể.. Một số gia
đình cịn khó khăn nên chưa quan tâm đúng mức tới việc học của học sinh. Một số
cha mẹ của các em đi đánh cá xa bờ, buôn bán hoặc đi làm ăn xa khơng có điều
kiện gần gũi chăm sóc con cái cũng một phần ảnh hưởng đến việc học tập và phát
triển của các em.
3) Yêu cầu cần giải quyết
Với những thực trạng và nguyên nhân nêu trên, tôi nhận thấy đề việc ra
những biện pháp nhằm nâng cao công tác chủ nhiệm tại đơn vị công tác là rất cần
thiết để hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất, kỹ năng sống cho HS, thực
hiện tốt công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội, Tạo môi trường gần
gũi để học sinh học tập, rèn luyện và vui chơi.
Phần II. Mục tiêu của biện pháp:

1) Mục tiêu chung
Bậc Tiểu học là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân, với mục
tiêu là: "Giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng
đắn lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kĩ năng cơ bản để học
sinh tiếp tục học lên trung học cơ sở". Bên cạnh đó mục đích của trường Tiểu học
là tạo ra những con người có phẩm chất đạo đức tốt đẹp, phát triển toàn diện về
năng lực. Muốn đạt được thành công, ngay từ ban đầu phải xây dựng cho các em
thành một khối thống nhất, nhất trí, thân ái, đồn kết thương u nhau, có tác
phong đúng đắn, mang bản sắc truyền thống ngàn đời.Trong hướng đi đó, vai trị
của người giáo viên chủ nhiệm ở tiểu học vô cùng quan trọng, bởi giáo viên chủ
nhiệm là người quản lí tồn diện học sinh một lớp học; có trách nhiệm nghiên cứu
đặc điểm hồn cảnh gia đình học sinh để tổ chức phối hợp giáo dục học sinh; xây
dựng kế hoạch tổ chức hoạt động giáo dục của lớp chủ nhiệm; xây dựng tập thể
học sinh thành một tập thể tự giáo dục; đánh giá giáo dục, rèn luyện toàn diện học
2


sinh lớp chủ nhiệm và tự hoàn thiện phẩm chất năng lực của người giáo viên chủ
nhiệm.
2) Mục tiêu cụ thể
Để làm tốt cơng tác nhủ nhiệm lớp, địi hỏi giáo viên phải đầu tư nhiều thời
gian và công sức. Do đó, giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trị quyết định trong việc
tổ chức và triển khai các hoạt động trong suốt năm học. Kinh nghiệm giảng dạy và
làm công tác chủ nhiệm lớp nhiều năm ở tiểu học cho thấy: Nếu giáo viên biết làm
công tác chủ nhiệm lớp, biết xây dựng và triển khai kế hoạch chủ nhiệm lớp một
cách hiệu quả sẽ có tác dụng rất tốt cho việc thực hiện các chỉ tiêu giáo dục, góp
phần quan trọng vào việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Xuất phát từ mục tiêu chung của giáo dục tiểu học, nhận thức được vai trò
quan trọng của người giáo viên chủ nhiệm lớp, các giáo viên dạy tiểu học phần lớn
đã làm tốt công tác này, tuy nhiên có nơi có lúc vẫn chưa đạt được hiệu quả cao và

còn nhiều hạn chế. Vậy làm thế nào để làm tốt công tác chủ nhiệm. Sau nhiều năm
làm công tác chủ nhiệm lớp bản thân tôi rút ra được một số kinh nghiệm trong
công tác chủ nhiệm lớp xin được đề cập trong bài viết này: “Biện pháp nâng cao
công tác chủ nhiệm lớp đối với học sinh ở trường Tiểu học” với mong muốn
được chia sẻ với đồng nghiệp nhằm thực hiện tốt hơn công tác chủ nhiệm lớp của
người giáo viên Tiểu học.
Phần III. Nội dung, cách thức thực hiện
Công việc của giáo viên chủ nhiệm lớp là vô vàn, không thể thống kê hết
được. Trong sáng kiến kinh nghiệm này, tôi chỉ đi sâu vào 7 biện pháp chính sau
đây:
- Điều tra tìm hiểu đặc điểm tình hình học sinh
- Xây dựng kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp.
- Thực hiện công tác phối hợp
- Xây dựng nề nếp lớp học
- Tổ chức giờ ra chơi trải nghiệm- sáng tạo.
- Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà.
- Chăm sóc sức khỏe cho học sinh.
Sau đây là các biện pháp tôi đã tiến hành:
Biện pháp 1: Điều tra tìm hiểu đặc điểm tình hình học sinh
Tơi tâm niệm rằng để giáo dục cho học sinh tồn diện thì phải hiểu các em về
mọi mặt. Cơng tác chủ nhiệm địi hỏi phải hiểu học sinh một cách đầy đủ, cụ thể và
toàn diện nhằm có thể lựa chọn những biện pháp phù hợp có khả năng mang lại
hiệu quả. Mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp, muốn hồn thành tốt nhiệm vụ của mình,
3


muốn đề ra các biện pháp giáo dục học sinh phù hợp, đạt hiệu quả thì trước hết
giáo viên phải hiểu học sinh, phải nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng
học sinh. Do vậy, ngay từ ngày đầu nhận lớp, tôi thực hiện ngay công tác điều tra
qua nhiều kênh thông tin như:

+ Thực hiện công tác bàn giao chất lượng với giáo viên cũ, trao đổi với giáo
viên cũ về tình hình học tập và rèn luyện của lớp để có những nắm bắt ban đầu về
những thông tin cơ bản của lớp chủ nhiệm.
+ Gặp gỡ và trao đổi với ban đại diện cha mẹ học sinh lớp, nắm bắt thông tin
phụ huynh và tâm tư nguyện vọng của phụ huynh ngay từ khi mới nhận lớp.
+ Gặp gỡ trao gặp gỡ phụ huynh học sinh để tìm hiểu hồn cảnh gia đình của
từng em.
+ Khảo sát đối tượng thông qua: học bạ học sinh, bảng theo dõi chất lượng
giáo dục năm học trước, giáo viên bộ môn, qua học sinh trong lớp và tìm hiểu
thơng qua phụ huynh.
+ Phát phiếu điều tra thơng tin để tìm hiểu từng học sinh
Phiếu điều tra thơng tin
Phiếu điều tra thông tin cá nhân – Lớp ...
1.Họ và tên học sinh ......................................Nam (nữ).......
2.Địa chỉ gia đình em: xóm............................xã........................................
3. Họ tên bố:...........................Tuổi........,Nghề nghiệp...................,Điện thoại:.......
4. Họ tên mẹ: ..........................Tuổi.........,Nghề nghiệp..................Điện thoại:.......
5. Hồn cảnh gia đình:........................................................................
6. Gia đình có mấy Anh (chị, em) :......,Em là con thứ mấy trong gia đình::.......
7.Ngồi giờ học em có làm gì để giúp đỡ gia đình
khơng?...................................................................................................................
8.Trong học tập và trong cuộc sống hằng ngày em có gặp những khó khăn gì
khơng?...................................................................................................................
9.Em có sở thích gì?...............................................................................................
10.Ở nhà em học bài vào những lúc nào,ai là người giúp đỡ và nhắc nhở
em ?............................................................................................................................
.
11.Ở nhà em có góc học tập khơng ?...................................................................
12. Người bạn thân nhất của em là ai?.................................................................
13.Em có mong muốn hoặc mơ ước điều

gì? .............................................................................................................................
4


14.Mơn học em u thích:...................................................................................
+ Tìm hiểu học sinh thơng qua các hoạt động học tập và vui chơi
Sau khi có kết quả của các em thơng qua phiếu, tơi đã tìm hiểu thêm hồn
cảnh của từng học sinh thơng qua trao đổi trò chuyện trực tiếp với các em, học sinh
tiểu học rất thật thà khi được cô giáo ân cần trò chuyện, hỏi han nên các em trò
chuyện rất chân thành và cởi mở. Từ việc gần gũi, chia sẻ vui buồn với các em đã
tạo cho các em hứng thú trong học tập, sự hoà đồng giữa giáo viên và học sinh, rút
ngắn lại khoảng cách giữa cơ và trị. Từ đó tơi đã phân loại học sinh theo từng
trường hợp sau:
Năm học 2020 – 2021: Lớp Bốn 3
T
T

1

*Học sinh có hồn cảnh khó khăn:
Họ và Tên
Hồn cảnh gia đình Biểu hiện

Huỳnh Gia Gia

- HS tăng động, hộ
nghèo, là con út
trong gia đình có 4
chị em; Một mình bố
chạy xe lai ni gia

đình, mẹ bỏ đi; chị
gái đầu bị bại não.

*Học sinh có năng khiếu:
T Họ tên HS

-Sách vở đồ dùng học tập
cịn thiếu, khơng tập trung
trong giờ học, thường
xuyên la hét quậy phá
trong lớp.

Hoàn cảnh gia đình Biểu hiện

T
1

Vũ Yến Ngọc

2

Hồ Tấn Anh

3

4

Nguyễn Huỳnh Khánh An

Nguyễn Anh Quân

- Gia đình khá giả,

- vẽ đẹp, viết chữ đẹp;

phụ huynh quan tâm

Thích ca hát
-Thích vẽ tranh, tư duy

- Gia đình khá giả,
phụ huynh quan tâm
- Gia đình khá giả,
phụ huynh quan tâm
- Gia đình khá giả,
phụ huynh quan tâm

tốn nhanh.Có năng
khiếu về mơn ngoại ngữ.
-Đọc diễn cảm. Viết văn
hay,chữ viết đẹp; có
năng khiếu tin học.
- Năng khiếu thể dục thể
thao: Đá bóng và bóng
ném.
5


5

Võ Trâm Anh

6

Vũ Nguyễn Nhật Long

- Gia đình khá giả,

- Học tốt các môn, năng

phụ huynh quan tâm

khiếu erobic.
-Tư duy toán nhanh, biết

Bố mất sớm

thổi kèn và chơi cờ
tướng.

*Học sinh khó khăn trong học tập:
T Họ tên HS
Hồn cảnh gia đình Biểu hiện
T
1

Văn Thanh Thảo

- Gia đình khó khăn

2

Nguyễn Anh Ngun

- Gia đình khá giả
-Gia đình khó khăn,

3

Thạch Tuấn Đạt

sống cùng ông bà đã
cao tuổi.

-Tiếp thu bài chậm.
-Tiếp thu bài chậm, tính tốn
chậm, viết sai chính tả.
- Tính tốn chậm, sai chính
tả.

*Cịn đây là HS của năm học 2021-2022- Lớp 4H:
- Học sinh có hồn cảnh khó khăn:
T

Họ tên HS

Hồn cảnh gia đình Biểu hiện

T
1

Vũ Thị Ngọc Ánh

- Mồ cơi bố, hộ
nghèo.
-Hộ cận nghèo, mồ

2

Lê Minh Khang

cơi bố,mẹ một mình
ni 4 chị em ăn
học.

3

4

Trần Thị Phương

Nguyễn Thị Thảo

-Hộ cận nghèo.

-Sách vở đồ dùng học tập
cịn thiếu, tiếp thu bài
chậm.
-Mùa đơng áo mặc không
đủ ấm.Việc học không

được quan tâm.
-Sách vở đồ dùng chưa đầy

- Gia dinhd khó

đủ.
- Sách vở khơng đầy đủ,

khăn, mẹ một mình

mùa đơng mặc khơng đủ

ni 4 anh em.

ấm.

- Học sinh có năng khiếu:
6


T

Họ tên HS

Hồn cảnh gia đình Biểu hiện

T
- Vẽ đẹp, biết quan tâm đến
1

Trần Thị Ngọc Anh

-Gia đình quan tâm

người khác, năng khiếu
ngoại ngữ.

2

3
4
5

Vũ Mạnh Hùng

-Hồn cảnh bình
thường.

Đậu Trọng Văn

-Hồn cảnh bình
thường.

Lê Nguyễn Thùy
Phương

-Hồn cảnh khá giả

Trần Thị Phượng

-Gia đình bình
thường, bố mẹ quan
tâm.

-Thích vẽ tranh.
-Đọc diễn cảm. Viết văn
hay,năng động trong học
tập.Tiếp thu bài tốt. có
năng khiếu ngoại ngữ.
- Giải toán tốt,chữ viết đẹp
Đọc diễn cảm,lưu loát.
-Chia sẻ tốt, mạnh dạn, tự
tin.

- Học sinh khó khăn trong học tập:
T Họ tên HS
Hồn cảnh gia đình Biểu hiện
T
-Tác phong và tiếp thu bài
1
Chẩm Thành Đạt
-Gia đình đơng con.
chậm,chữ viết chưa đẹp.
-Tiếp thu bài chậm, chữ
Gia đình bình
2
Nguyễn Bảo Sang
viết chưa đẹp,tính tốn
thường.
chậm.

-Gia đình khó khăn, - Tính tốn và tiếp thu bài
3
Nguyễn Thị Tuyết
mẹ hay đau ốm.
chậm, viết chính tả cịn sai.
-Gia đình khá giả,
- Tính tốn và tiếp thu bài
4
Lê Hồng Nhật
chưa quan tâm đến
chậm,ít giao tiếp.
việc học của em.
Qua bảng phân loại trên, những em khó khăn trong học tập thường khơng
được gia đình quan tâm đến, hồn cảnh gia đình khó khăn. Cịn những em có năng
khiếu thì có tố chất thơng minh,bố mẹ quan tâm trong học tập.
Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch công tác chủ nhiệm lớp

7


Xây dựng kế hoạch là khâu quan trọng nó quyết định sự thành công của giáo
viên trong công tác chủ nhiệm lớp.
1)Xây dựng kế hoạch dựa trên kế hoạch hoạt động chung của nhà trường
Để xây dựng được kế hoạch sát với thực tế, có tính thiết thực và hiệu quả thì
người giáo viên cần tìm hiểu rõ về: Mục tiêu nhiệm vụ năm học, về kế hoạch
nhiệm vụ của nhà trường.
* Kế hoạch và chỉ tiêu phấn đấu của lớp
Kết quả đánh giá nội dung học tập các môn học và HĐGD
TT

Mơn học

Hồn thành tốt (T)
SL
TL

Hồn thành (H)
SL
TL

1
Tiếng Việt
15/37
40.5%
2
Tốn
15/37
40.5%
3
Khoa học
15/37
40.5%
4
LS-ĐL
15/37
40.5%
5
Đạo đức
25/37
67.5%

6
Kĩ thuật
15/37
40.5%
7
Mĩ Thuật
15/37
40.5%
8
Thể dục
25/37
67.5%
9
Âm nhạc
15/37
40.5%
10
Tin học
15/37
40.5%
11
Tiếng Anh
15/37
40.5%
Kết quả đánh giá phẩm chất và năng lực.
Phẩm chất
TT Phẩm chất
1
2
3

4

Chăm học, chăm làm
Tự tin, trách nhiệm
Trung thực, kỷ luật
Đoàn kết, yêu thương
Năng lực

TT Năng lực
1
2
3

Tự phục vụ, tự quản
Hợp tác
Tự học và GQVĐ
Đánh giá cuối năm học :
1
1.1
1.2
2
2.1
2.2

Tốt (T)
SL

25/37
25/37
25/37

30/37
Tốt (T)
SL

25/37
25/37
25/37

22/37
22/37
22/37
22/37
12/37
22/37
22/37
12/37
22/37
22/37
22/37

TL

67.5%
67.5%
67.5%
81.1%

TL

67.5%

67.5%
67.5%

Đánh giá Kết quả cuối năm
Hồn thành chương trình lớp học
Chưa hồn thành
Khen thưởng cuối năm
Học sinh hoàn thành xuất sắc các nội
dung học tập và rèn luyện.
Học sinh có thành tích vượt trội.

CHT
SL

59,5%
59,5%
59,5%
59,5%
32.5%
59,5%
59,5%
32.5%
59,5%
59,5%
59,5%

Đạt (T)
SL

12/37

12/37
12/37
7/37
Đạt (T)
SL

12/37
12/37
12/37
Số lượng
37
0
12

TL

0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0

Cần cố gắng (C)
SL

TL

TL

32.5%
32.5%
32.5%
18.9%

0
0
0
0
Cần cố gắng (C)
SL
TL

TL

32.5%
32.5%
32.5%
Tỷ lệ
100%
0%
32.4%

10

27%

2

5.4%

0
0
0
Ghi chú

8


2) Bám sát nội dung chương trình cơng tác đội và Phong trào thiếu nhi
của Liên đội trong năm học
Đoàn, Đội là tổ chức cùng với nhà trường thực hiện mục tiêu giáo dục, đào
tạo các em học sinh thành những con người phát triển toàn diện. Để thực hiện tốt
mục tiêu đó, giáo viên chủ nhiệm cần nắm bắt được nội dung chương trình cơng
tác đội và phong trào thiếu nhi của Liên đội, từ đó đề ra những kế hoạch hoạt động
cụ thể phù hợp với chủ điểm tháng tạo điều kiện để học sinh thực hiện chương
trình rèn luyện đội viên, phát huy được sức sáng tạo, nghị lực của tuổi trẻ học
đường; tạo sân chơi an tồn, bổ ích, góp phần giáo dục kỹ năng sống, trang bị cho
đội viên nền tảng kiến thức vững vàng; giúp cho các em tự tin, chủ động trong học
tập và rèn luyện.
Căn cứ vào chương trình cơng tác đội và phong trào thiếu nhi năm học
2021-2022 của Liên Đội Tiểu học Diễn Ngọc với Chủ đề năm học “Thiếu nhi
Nghệ An- Học tốt, chăm ngoan- Vui khỏe, an toàn”, và các chủ điểm sinh hoạt cụ
thể từng tháng Tháng 9: Chủ điểm “Truyền thống nhà trường”; Tháng 10: Chủ
điểm “Chăm ngoan học giỏi”; Tháng 11: Chủ điểm “Tôn sư trọng đạo”; Tháng
12: Chủ điểm “Uống nước nhớ nguồn”; Tháng 1, 2: Chủ điểm “Em là Mầm non

của Đảng”; Tháng 3: Chủ điểm “Tiến bước lên Đoàn”; Tháng 4,5: Chủ điểm
“Tự hào truyền thống Đội ta” với vai trò giáo viên chủ nhiệm- Phụ trách chi tôi
đã đề ra kế hoạch hoạt động cụ thể theo từng tháng nhằm thực hiện hiệu quả phong
trào thiếu nhi làm theo 5 điều Bác Hồ dạy gắn với chương trình giáo dục phổ thơng
mới, phù hợp với tình hình dịch bệnh CoVid 19. Tạo môi trường giáo dục lành
mạnh để các em học tập vui chơi an toàn.
Tháng 11 với chủ điểm “ Tôn sư trọng đạo” .Tôi đã tổ chức sinh hoạt cho
các em về ý nghĩa ngày nhà giáo Việt Nam 20/11 bằng việc đổi mới hình thức sinh
hoạt bằng cách tổ chức các trò chơi, hát và kể chuyện để buổi sinh hoạt thêm vui
và ý nghĩa. Bên cạnh đó tơi cịn hưỡng dẫn các em vẽ tranh, làm thiệp và thiết kế
áo dài. Qua những hoạt động này không chỉ giúp các em có hiểu biết về ý nghĩa
ngày nhà giáo Việt Nam mà còn là cơ hội để các em thể hiện truyền thống tôn sư

9


trọng đạo đối với thầy cô giáo. Việc tạo cơ hội để các em được tham gia thể hiện
mình, cịn góp phần rèn luyện các năng lực và phẩm chất cho các em.

HỌC SINH THAM GIA TRANG TRÍ ÁO DÀI VÀ LÀM HOA CHÀO MỪNG NGÀY 20/11

3)Xây dựng kế hoạch dựa trên tình hình thực tế của lớp chủ nhiệm
Giáo viên cũng cần tìm hiểu về đặc điểm tình hình chung của lớp, những mặt
mạnh, thuận lợi cũng như những hạn chế và mặt yếu của lớp để có biện pháp phù
hợp trong lập kế hoạch giáo dục. Tìm hiểu gia đình học sinh cũng là khâu vơ cùng
quan trọng để nắm bắt hồn cảnh gia đình về kinh tế, trình độ, tình cảm, mức độ
quan tâm con cái...từ đó mới đề ra chính xác các nhiệm vụ cần làm của giáo viên
chủ nhiệm lớp.
* Kế hoạch giáo dục truyền thống- đạo đức- lối sống: Giúp học sinh giữ gìn
phát huy truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy,

hình thành phát triển nhân cách, có lối sống lành mạnh.
Thơng qua các hoạt động tập thể và hoạt động học tập, tích hợp các nội dung
học tập, phối hợp với cha mẹ học sinh tổ chức Đồn- Đội, giáo viên bộ mơn, ban
cán sự lớp, động viên khen thưởng đưa ra hình thức kiểm điểm phù hợp nhằm:
+ Giáo dục học sinh có tinh thần đồn kết, lịng nhân ái, biết u thương giúp
đỡ những người có hồn cảnh khó khăn.
+ Giáo dục tính trung thực, tinh thần tự giác, biết nhận lỗi và sửa lỗi, tự chịu
trách nhiệm với việc làm của mình.
+ Giáo dục học sinh sơng rộng lượng biết vị tha, khơng ích kỉ.
10


+ Giáo dục học sinh biết yêu quê hương đất nước, u gia đình, thầy cơ bạn bè.
* Kế hoạch giáo dục học tập:
Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực; Thực hiện đúng
chương trình , tổ chức dạy học theo chuẩn kiến thức kĩ năng và nội dung điều
chỉnh( giảm tải), tích hợp các nội dung giảm tải vào các môn học và hoath động
giáo dục.
Giáo viên luôn đổi mới linh hoạt phương pháp dạy học, lấy học sinh làm
trung tâm, thực hiện dạy học phân hóa đối tượng, sử dụng đánh giá học sinh theo
thông tư 22, hướng dẫn học sinh tự học, thường xuyên theo dõi kết quả học tập và
giúp đỡ kịp thời.
Xây dựng kế hoạch phụ đạo học sinh chưa hoàn thành và bồi dưỡng học sinh
năng khiếu. Khuyến khích động viên học sinh tham gia các sân chơi trí tuệ trên
internet.
Xây dựng mối quan hệ bạn bè “Đôi bạn cùng tiến” cùng hỗ trợ nhau trong
học tập và vui chơi.
4)Thực hiện hồ sơ ghi chép, lưu trữ, theo dõi thường xuyên
Việc thực hiện hồ sơ ghi chép, lưu trữ, theo dõi thường xuyên sẽ giúp giáo
viên chủ nhiệm ghi chép quá trình rèn luyện và học tập của học sinh. Đồng thời

theo dõi được việc thực hiện nề nếp, thực hiện nội quy nhà trường và các phong
trào thi đua của lớp trong năm học. Nhờ có sổ Theo dõi ghi chép thường xuyên sẽ
giúp giáo viên ghi lại những điều đáng lưu tâm trong các hoạt động hàng ngày hay
những tiến bộ của các em từ đó bổ sung vào các biện pháp chủ nhiệm kịp thời
trong quá trình chủ nhiệm.
Biện pháp 3: Thực hiện công tác phối hợp
1) Phối hợp với giáo viên bộ mơn
- Trong chương trình học theo TKB,LBG, ngoài giáo viên chủ nhiệm lớp, các
em cịn được học các thầy, cơ giáo bộ mơn như: Hát nhạc, Mỹ thuật, Thể dục,
Tiếng Anh,…nên việc rèn nếp cho học sinh là rất cần thiết. Giáo viên chủ nhiệm
lớp kết hợp với giáo viên bộ môn để cùng rèn nề nếp cho học sinh. Nề nếp phải
được rèn thường xuyên nhắc nhở để các em tạo thói quen tốt trong mọi hoạt động,
mọi tình huống.
- Tơi thường xun gặp gỡ, trao đổi và lắng nghe những nhận xét, đánh giá
của giáo viên bộ môn về học sinh của lớp mình. Từ đó tìm kiếm giải pháp tối ưu để
phát huy những mặt mạnh, hạn chế các khuyết điểm để tháo gỡ những khó khăn,
vướng mắc của học sinh trong quá trình học tập để nâng cao chất lượng giáo dục
các môn đặc thù. Phối hợp với các giáo viên khác để dạy học có hiệu quả. Đề xuất
các ý kiến của tập thể học sinh về công tác dạy và học với giáo viên có liên quan.
11


2) Phối hợp với giáo viên Tổng phụ trách Đội
- Hoạt động Đội là sân chơi thu hút nhiều học sinh tham gia, ở đây học sinh
được rèn luyện, vui chơi trong một tập thể đầy tình thương của thầy cơ và bạn bè.
Vì vậy giáo viên chủ nhiệm lớp phải phối hợp tốt với chị tổng phụ trách Đội, để
phát động các phong trào thi đua trong lớp và nhà trường.
- Phối hợp tổ chức tốt các hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp: trị chơi dân
gian, múa hát sân trường, sinh hoạt Đội - Sao...Đưa các em đi vào nề nếp: xếp
hàng ra vào lớp không gây ồn ào, thực hiện đúng theo quy định của Đội, đi học

đúng giờ, không ăn quà vặt, không vứt rác bừa bãi trên sân trường.....
- Từng bước hình thành ý thức chấp hành các quy định của trường, Đội... theo
kế hoạch thi đua từng tuần, tháng.
3) Phối hợp với phụ huynh học sinh
Từ đầu năm học, giáo viên tiến hành họp phụ huynh lớp bàn bạc, thống nhất
được phương hướng phấn đấu của lớp đặt trong kế hoạch chung của nhà trường.
Đặc biệt là thống nhất được các biện pháp giáo dục để thực hiện. Mặt khác, phải
định hướng bầu chọn Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp với các tiêu chuẩn sau:
Kinh tế gia đình ổn định; có tâm huyết, nhiệt tình cống hiến vì con em, năng động;
hiểu biết về lĩnh vực giáo dục. Đây là điều kiện đầu tiên để giáo viên chủ nhiệm
phát huy được sự ủng hộ của phụ huynh trong công tác tổ chức lớp học. Buổi họp
phụ huynh đầu năm, tôi đã đề nghị phụ huynh cùng phối hợp rèn nề nếp cho con
em họ, như:
- Hướng dẫn cách phối hợp với giáo viên chủ nhiệm thông qua sổ liên lạc và
môn học Giáo dục Giá trị sống - kĩ năng sống.
- Hằng ngày, kiểm tra sách vở của các em.
- Nhắc nhở con em mình chuẩn bị bài học, sách vở và đồ dùng học tập theo
thời khoá biểu trước khi đến lớp.
- Giáo dục con ý thức gọn gàng, ngăn nắp khi học tập, vui chơi. Chú ý vệ sinh
cá nhân, kĩ năng giao tiếp.
- Sinh hoạt điều độ, đúng thời gian biểu, tránh tình trạng vừa học vừa chơi.
- Thường xuyên trao đổi với giáo viên chủ nhiệm lớp về tình hình học tập của
con qua điện thoại, sổ liên lạc để kịp thời nhắc nhở, đôn đốc học sinh nề nếp học
tập ở lớp cũng như ở nhà. Trong năm học, tôi thường xuyên gặp gỡ với gia đình
học sinh, kết hợp với Ban đại diện để có sự phối hợp giúp đỡ kịp thời. Thường
xuyên liên lạc với Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp để cụ thể hoá các hoạt
động của hội phụ huynh học sinh trong cơng tác giáo dục.
Khi có học sinh vi phạm, tùy vào mức độ, giáo viên chủ nhiệm lớp có thể
nhắc nhở, tư vấn nếu cần thì thông báo với phụ huynh bằng văn bản, điện thoại
hoặc trực tiếp gặp để thống nhất các biện pháp giáo dục. Biện pháp này tôi và

12


nhiều đồng nghiệp đã làm và có hiệu quả, học sinh tiến bộ và phụ huynh phấn
khởi, thoải mái. Nhờ vậy, những năm qua làm chủ nhiệm lớp tôi luôn nắm bắt
được tình hình cụ thể của từng học sinh và phụ huynh thường xuyên biết được kết
quả việc học tập, rèn luyện của con em mình. Học sinh ngoan, chăm chỉ học tập,
không vi phạm nội quy, chất lượng giáo dục tốt hơn.
Sử dụng ứng dụng zalo trong việc gắn kết giữa giáo viên và phụ huynh. Việc
tạo nhóm zalo tạo điều kiện thuận lợi cho việc liên lạc giữa giáo viên và phụ
huynh. Nhóm chat này đã giúp tôi và các bố mẹ khác, dù bận rộn, vẫn cập nhật tình
hình của con em mỗi ngày, mỗi tuần. Nhóm chat giúp giải đáp các thắc mắc của
các bậc phụ huynh một cách nhanh chóng. Chỉ cần một người có câu hỏi, giáo viên
và các phụ huynh khác nếu biết đều có thể trả lời ngay, và cả nhóm đều nắm được
thơng tin hữu ích.
Sử dụng các tính năng của ứng dụng zalo để thông báo hoặc tạo những cuộc
khảo sát thăm dị. Những thơng báo quan trọng của lớp giáo viên có thể ghim vào
bảng tin, tạo lịch nhắc để các bậc phụ huynh dù có bận rộn đến đâu cũng có thể
nắm bắt và kịp thời phản hồi thông tin trước thời gian yêu cầu. Trong những
trường hợp cần thông qua ý kiến nhanh của phụ huynh, giáo viên có thể nhanh
chóng tạo cuộc khảo sát trên ứng dụng. Phụ huynh có thể bầu chọn, hoặc thêm các
lựa chọn mới bằng điện thoại hoặc máy tính. Các phụ huynh học sinh sau đó có thể
trả lời, xem trực tiếp kết quả ngay trong nhóm Zalo.
Biện pháp 4: Xây dựng nề nếp lớp học
1) Tổ chức bầu Hội đồng tự quản lớp (HĐTQ)
Việc bầu chọn và xây dựng HĐTQ lớp là một công việc rất quan trọng mà
người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải làm ngay sau khi nhận lớp mới.
Những năm học trước, HĐTQ lớp có thể là do giáo viên chọn lựa và chỉ định học
sinh làm. Nhưng tôi muốn tạo dựng và rèn luyện cho các em thể hiện tinh thần dân
chủ và ý thức trách nhiệm đối với tập thể, nên tôi tổ chức cho các em ứng cử và

bầu cử để chọn lựa Hội đồng tự quản lớp. Tiến trình bầu chọn Hội đồng tự quản
lớp được diễn ra như sau:
- Trước hết, tơi phân tích để các em hiểu rõ về vai trò và trách nhiệm của người
Chủ tịch hội đồng tự quản, phó chủ tịch hội đồng tự quản và trưởng các phó ban.
- Tơi khuyến khích các em xung phong ứng cử. Sau đó chọn 5 học sinh tiêu
biểu để cả lớp bầu chọn.
- Tổ chức cho học sinh bầu chọn: Học sinh sẽ bầu chọn bằng cách giơ tay
hoặc bỏ phiếu.
- 3 học sinh được bình chọn nhiều nhất sẽ được bốc thăm để nhận “chức vụ”
của mình (Chủ tịch hội đồng tự quản, phó chủ tịch hội đồng tự quản).
* Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Hội đồng tự quản
13


Sau khi đã bầu chọn được Ban Cán sự của lớp, tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho
từng em như sau:
Chủ tịch HĐTQ: Phụ trách chung, quản lí lớp học.Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt
động của lớp. Điểm danh và ghi sĩ số của lớp vào góc trên (bên phải bảng) ngay
sau khi xếp hàng vào lớp. Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng vào tiết
giáo dục tập thể đầu tuần, xếp hàng tập thể dục. Giữ trật tự lớp khi giáo viên có
việc phải ra khỏi lớp và khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần. Đề nghị giáo viên tuyên
dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể. Tổ chức các hoạt động, xây dựng kế hoạch
làm việc, các cuộc họp của lớp...
P.Chủ tịch HĐTQ 1: Phụ trách Ban học tập, Ban thư viện, Ban đối ngoại.
P.Chủ tịch HĐTQ 2: Phụ trách Ban quyền lợi học sinh, Ban sức khỏe vệ sinh,
Ban văn nghệ - thể dục thể thao.
Ban học tập: tổ chức phong trào học tập, kiểm tra bài làm của các bạn. Nhắc
nhở các bạn học tập, phân công bạn giúp đỡ bạn học chưa hồn thành...
Ban thư viện: Quản lí thư viện lớp, mượn trả sách báo tạp chí cho các bạn
đọc. Tổ chức đọc báo, truyện... vào 15 phút đầu giờ.

Ban đối ngoại: Tiếp đón khách, thầy cơ giáo, phụ huynh...đến thăm lớp:
Chào hỏi, giới thiệu về lớp mình...giao tiếp, giao lưu với các lớp khác trong trường
tạo mối đoàn kết,thân thiện.
Ban quyền lợi: Tổ chức các hoạt động: sinh nhật các bạn trong lớp, thăm hỏi
động viên bạn ốm đau
Ban sức khỏe vệ sinh: Kiểm tra, nhắc nhở các bạn vệ sinh lớp học, vệ sinh
cá nhân hằng ngày. Phối hợp với y tế trường để tuyên truyền về phòng chống các
loại bệnh dịch, rửa tay với xà phòng...
Ban văn nghệ, thể dục thể thao: Tập những bài hát mới theo chủ điểm cho
các bạn. Tổ chức tập luyện văn nghệ, thể dục thể thao tham gia các cuộc thi. Tổ
chức các bạn chơi các trị chơi dân gian, mơn thể thao phù hợp...
Nhiệm vụ của mỗi em, tôi ghi rõ ràng trong một cuốn sổ, sau đó phát cho các
em. Tôi hướng dẫn từng em cách ghi chép trong sổ một cách khoa học, cụ thể, rõ
ràng. Mỗi em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của mình. Ngồi ra, Chủ tịch HĐTQ, 2
phó chủ tịch HĐTQ và các trưởng ban phải đoàn kết và hợp tác chặt chẽ với nhau
trong công việc chung.
Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt tập thể ngày thứ sáu, Chủ tịch HĐTQ điều
khiển phó chỉ tịch HĐTQ và các ban báo cáo các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ
vào báo cáo của từng em, tơi nắm được khả năng quản lí lớp của từng em. Và cứ
cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp Hội đồng tự quản lớp 1 lần để tổng kết các mặt làm
được của lớp, động viên khen ngợi những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ
những thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc phục.
14


HỘI ĐỒNG TỰ QUẢN LỚP

2) Xây dựng “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực”
Từ năm học 2008-2009, Bộ giáo dục và Đào tạo đã phát động phong trào
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” nhằm nâng cao chất lượng

giáo dục toàn diện, đặc biệt là giáo dục đạo đức, nhân cách và kĩ năng sống cho
học sinh. Qua nhiều năm thực hiện, phong trào đã có sức lan tỏa mạnh mẽ cả chiều
sâu lẫn chiều rộng, mang lại hiệu quả thiết thực cho ngành giáo dục và cho xã hội.
Ngay từ năm đầu tiên Bộ phát động phong trào, tơi đã tích cực hưởng ứng. Muốn
phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” ở mỗi trường đạt
hiệu quả thì mỗi giáo viên chủ nhiệm phải tích cực “Xây dựng lớp học thân thiện,
học sinh tích cực”. Có nhiều “Lớp học thân thiện, học sinh tích cực” thì mới có
“Trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
“Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra mơi trường học tập thân thiện, an
tồn, gần gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “Mỗi ngày đến trường là
một niềm vui”. Xây dựng được “Lớp học thân thiện” thì sẽ có “Học sinh tích cực”.
Xây dựng được lớp học thân thiện, học sinh tích cực thì sẽ hạn chế được tỉ lệ học
sinh lưu ban, bỏ học, sẽ nâng cao được chất lượng giáo dục tồn diện cho học sinh.
Cơng việc “Xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực” được tơi tiến
hành từng bước như sau:
a. Trang trí lớp học xanh- sạch- đẹp
Lớp học thân thiện phải có cây xanh, phải ln sạch sẽ, ngăn nắp và được
trang trí đẹp, đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Do vậy, tôi hướng dẫn và
cùng với học sinh thực hiện các công việc như:
- Trồng cây xanh trong lớp.
15


- Trang trí lớp đẹp, hài hịa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao.
Hằng ngày, tơi nhắc nhở các em thực hiện theo 5 nhiệm vụ của người học sinh
và 5 điều Bác Hồ dạy. Khi có học sinh chưa hồn thành nhiệm vụ, tơi u cầu em
đó đọc lại 5 nhiệm vụ của người học sinh và nêu rõ nhiệm vụ nào mình chưa làm
được để sửa chữa, khắc phục. Nhờ vậy, các em mới tự giác thực hiện, số lượng học
sinh vi phạm nội qui của nhà trường, của lớp ngày càng giảm dần.
Số học sinh của lớp, tôi chia thành các tổ, mỗi tổ có một tổ trưởng. Ban sức

khỏe vệ sinh phân cơng theo dõi các tổ làm trực nhật hằng ngày. Tổ trưởng chịu
trách nhiệm phân công, điều khiển các bạn trong tổ làm trực nhật. Tuy nhiên, tuần
đầu tôi phải đi sớm để hướng dẫn các em làm vệ sinh lớp như: quét lớp từ trong ra
ngoài, từ trên cửa sổ, trên bục giảng xuống dưới; cách cầm chổi và đưa chổi sao
cho nhanh sạch nhưng không bụi; cách trải khăn bàn, cách lau bảng, cách sắp xếp
bàn ghế,... Sang tuần thứ hai, tơi mới giao cho lớp phó lao động kiểm tra công việc
trực nhật hằng ngày. Tổ nào không làm tốt, Ban sức khỏe vệ sinh có quyền phạt tổ
đó làm trực nhật thêm một ngày. Và trong mỗi tiết học, học sinh phải thể hiện tinh
thần “tự quản” - tự theo dõi lẫn nhau. Do tình hình lớp học phải ngủ bán trú tại lớp
nên các em nhắc nhở nhau giữ sạch lớp trong suốt buổi học.
- Đối với cây xanh trong lớp, mỗi tổ sẽ chăm sóc một tuần. Qui định cây xanh
phải khơng có cành gãy và lá khô. Công việc kiểm tra, nhắc nhở là của lớp phó lao
động. Tổ nào khơng làm tốt sẽ bị phạt chăm sóc cây xanh thêm một tuần.

GĨC THIÊN NHIÊN- HỌC SINH CHĂM SÓC CÂY XANH

b. Xây dựng mối quan hệ thầy - trò và bạn bè trong lớp
- Xây dựng mối quan hệ thầy - trò
Trước đây, quan hệ thầy, trò là quan hệ giảng giải- ghi nhớ. Ngày nay, quan hệ
này được thay bằng quan hệ phân cơng - hợp tác. Thầy thiết kế - trị thi cơng. Thầy
làm mẫu, giao việc - trị làm theo mẫu của thầy. Mỗi lời thầy nói ra phải là một
“lệnh” (một lời giao việc). Do vậy, mọi yêu cầu tôi đưa ra, học trò phải thi hành
thật nghiêm. Ngay từ đầu, tơi u cầu học trị phải cố gắng làm cho đúng. Nếu
chưa đúng thì phải làm lại cho đúng mới thôi. Đúng là đúng từ việc làm, nghiêm là
16


nghiêm trong việc làm chứ không phải ở thái độ khắt khe, gay gắt. Quan hệ cơ bản
nhất của tôi và học trò là quan hệ hợp tác làm việc: tơi giao việc - học trị làm; tơi
hướng dẫn - học trị thực hiện.

Khi giao việc, tơi chỉ nói một lần, nhưng chỉ nói khi lớp trật tự. Với cách làm
này, tự nhiên thầy sẽ trở nên nói ít, học trị sẽ làm nhiều. Làm việc như thế nào thì
đạo đức, ý thức sẽ kèm theo như thế ấy. Làm đến nơi đến chốn thì ý thức kỉ luật
cũng đến nơi đến chốn.
Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình
thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tơi ln chú ý đến cả cách đi đứng,
nói năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi theo.
Khơng vì bất cứ lí do gì mà tơi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xịa, qua loa
trước mặt học sinh.
Khi học sinh nào làm bài chưa đúng, tơi u cầu học sinh đó phải làm lại chứ
khơng phê bình ngay. Tơi giúp đỡ, hướng dẫn học sinh làm lại ngay tại lớp. Bởi tôi
quan niệm rằng đối với học sinh tiểu học cần nhắc nhở nhẹ nhàng, không nên la
mắng, giúp các em làm lại cho đúng, cho hồn thiện hơn. Với cách nói đúng, làm
đúng trong học tập, các em trở thành những con người tự tin, trung thực, khơng
gian dối.
Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tơi ln cố gắng kiềm chế và tơn
trọng học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo ngun nhân để có biện pháp giúp đỡ các
em sửa chữa. Tơi khơng bao giờ có những lời nói, cử chỉ xúc phạm các em. Ở tuổi
này, lòng tự trọng của các em rất cao, chỉ một lời nói xúc phạm sẽ làm tan nát tâm
hồn trẻ thơ. Thậm chí có em sẽ ốn hận, căm ghét thầy cơ, bỏ học và không bao
giờ trở lại lớp học nữa cho dù có nhiều người đến nhà vận động.
Qua nhiều năm làm cơng tác chủ nhiệm lớp, tơi biết rằng có những em học
chậm hoặc có hơm khơng học bài, làm bài nhưng lỗi khơng phải hồn tồn là do
các em. Có em ham chơi nên quên học bài, có em do bị mất căn bản từ các lớp
dưới. Nhưng cũng có em học chậm, hoặc không học bài, làm bài là do những điều
kiện khách quan. Gia đình của các em đâu phải lúc nào cũng đầm ấm, hạnh phúc;
đâu phải em nào cũng may mắn được bố mẹ, ông bà động viên trong mỗi bước học
tập. Và có biết bao nhiêu bố mẹ phải lo làm thuê, kiếm sống hoặc vì ăn chơi, cờ
bạc hay ốm đau bệnh hoạn,...nên khơng có thời gian chăm lo đến việc học của con
cái, thậm chí có em cịn bị mắng chửi, bị đánh đập ... Những sóng gió của gia đình

đã tác động đến tâm lí trẻ thơ, cản trở việc học tập của các em. Nếu như giáo viên
không biết được những ngun nhân đó thì rất dễ nổi giận, rồi la mắng, trừng phạt
các em. Điều đó rất bất lợi cho quan hệ thầy - trị sau này.Vì vậy, đứng trước một
học sinh hiếu động, hay lơ đãng không học bài, làm bài, tơi khơng kết án trừng
phạt ngay mà bình tĩnh chờ đến hết buổi học gặp riêng các em để hỏi cho rõ
nguyên nhân. Lần đầu các em vi phạm, tôi nhẹ nhàng nhắc nhở. Nếu lần thứ hai,
các em vẫn tái phạm, tơi phải đến nhà tìm hiểu nguyên nhân để có biện pháp giúp
đỡ, giáo dục các em.
17


Hằng ngày, tơi ln khích lệ và biểu dương các em kịp thời, ca ngợi những ưu
điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tơi cố tìm ra những ưu điểm
nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen, tôi cũng không
quên chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng hồn thiện hơn.
Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của
học sinh, tơi ln thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người
thầy đối với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy trước sau
cũng sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha
của người thầy ln có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh. “Lớp học
thân thiện” chỉ có được khi người thầy có tấm lịng nhân hậu, bao dung, hết lịng vì
học sinh thân u của mình. Có một người thầy như vậy thì chắc chắn học sinh sẽ
chăm ngoan, tích cực và ham học, thích đi học.

HÌNH ẢNH CƠ VÀ TRỊ TRONG NGÀY HỘI ĐỒNG DIỄN

- Xây dựng mối quan hệ bạn bè
Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia đình
ra, ai cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh Tiểu học cũng vậy nếu các em có
nhiều bạn bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ giúp

đỡ nhau cùng tiến bộ. Em học tốt sẽ giúp những em khó khăn trong học tập; ngược
lại, em khó khăn trong học tập cũng dễ dàng nhờ bạn giúp đỡ mình học tập mà
không phải e ngại, xấu hổ (Học thầy không tày học bạn). Nhưng trong thực tế, một
lớp học thường xuất hiện nhiều nhóm học trị. Các em chia bè phái, phân biệt giàu
nghèo, hay nói xấu hoặc châm chọc nhau. Những em nữ thì hay hờn giận. Cịn các
em nam thì hăm he đánh nhau. Tuy các em chưa gây ra chuyện gì nghiêm trọng,
nhưng nó vẫn ảnh hưởng xấu đến tình cảm bạn bè và chất lượng học tập của lớp.
Là một giáo viên chủ nhiệm, tôi luôn quan tâm đến vấn đề này. Xây dựng được
mối quan hệ bạn bè đồn kết, gắn bó thì tơi sẽ xây dựng được nề nếp lớp học, tiến
18


tới xây dựng môi trường học tập thân thiện. Từ mơi trường học tập thân thiện đó,
chất lượng học tập của lớp chắc chắn sẽ được nâng cao.
Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp
đỡ nhau trong học tập, tơi ln tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự hợp tác
của nhiều học sinh. Cách làm cụ thể như sau:
Trong mỗi tiết học, tơi thường xun chia nhóm ngẫu nhiên. Tiết học này, các
em chung nhóm với bạn này, nhưng tiết sau, các em lại chung nhóm với bạn khác.
Lúc đầu có em chưa chịu, tuy ngồi chung nhóm nhưng có em lại quay mặt ra chỗ
khác, hoặc ngồi im khơng tham gia, ai muốn làm gì thì làm; có nhóm lại cãi nhau,
khơng ai chịu làm nhóm trưởng hoặc đùn đẩy nhau không chịu ghi kết quả thảo
luận vào phiếu, dẫn đến khơng hồn thành nhiệm vụ. Trước tình trạng đó, tơi tun
bố sẽ kiểm tra kết quả của từng nhóm và lấy kết quả đó chung cho tất cả các thành
viên của nhóm để tuyên dương. Do đó, những em khá, giỏi buộc phải tích cực để
được tun dương. Cịn những em khơng tích cực hợp tác, tơi sẽ cho ngồi riêng
một mình và phải làm tồn bộ cơng việc của một nhóm, làm đến đâu thì nhận xét
đến đó. Bị ngồi một mình nên khơng thể hồn thành cơng việc và phải nhận phê
bình, trong khi các bạn ở các nhóm đều được tuyên dương. Các em đó sẽ khơng
dám hờ hững nữa. Cứ như vậy, dần dần việc hợp tác của học sinh trong lớp đã

được cải thiện.
Tơi khuyến khích học sinh tự viết ra những điều em chưa đồng ý bỏ vào khu
vực Điều em muốn nói về việc làm, cách cư xử của Ban cán sự lớp hoặc của một
bạn nào đó trong lớp chứ khơng nói xấu, khơng xa lánh bạn. Căn cứ vào những
điều các em viết ra, nếu là những điều tốt thì tơi đọc cho cả lớp nghe rồi tuyên
dương ngay trước lớp. Còn những điều các em phê bình thì tơi phải điều tra nắm rõ
đúng hay sai. Sau đó mới góp ý riêng với những học sinh bị bạn phê bình, yêu cầu
các em phải xin lỗi bạn và phải sửa chữa. Khi có chuyện xích mích giữa em này
với em kia, tơi kịp thời can thiệp không để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu
đến tình bạn. Tơi gặp gỡ trao đổi riêng với từng học sinh hoặc nhóm học sinh để
biết rõ đầu đi. Sau đó phân tích rõ ai đúng, ai sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin
lỗi bạn. Sau đó giảng hịa và bắt tay nhau vui vẻ trở lại.
Để tạo dựng cho các em một tình bạn bền đẹp với những kỉ niệm sâu sắc của
tuổi học trò, tôi tổ chức sinh nhật cho học sinh ngay tại lớp học trong giờ ra chơi.
Những em có ngày sinh trùng vào ngày thứ bảy, chủ nhật thì sẽ được tổ chức vào
sáng thứ sáu. Hình thức tổ chức do các em trong ban cán sự quyết định. Nhưng chủ
yếu chỉ là múa hát, là những lời chúc mừng. Vì vậy, khi được cả lớp tổ chức sinh
nhật, nhiều em vui và xúc động.

19


CẢ LỚP CÙNG TỔ CHỨC SINH NHẬT VÀ VUI HÁT TRONG TIẾT SINH HOẠT TẬP THỂ

c) Tổ chức các hoạt động tập thể và các trò chơi vui tươi lành mạnh
Thích sinh hoạt tập thể và tham gia các trị chơi bổ ích là nhu cầu, là sở thích
của hầu hết các học sinh tiểu học. Vì vậy, khi tổ chức cho các em sinh hoạt tập thể
và tham gia các trò chơi là giáo viên đã giúp các em “học mà chơi, chơi mà học”,
kiến thức và kĩ năng ở mỗi em sẽ được hình thành và rèn luyện một cách nhẹ
nhàng, tự nhiên, khơng gây căng thẳng, gị bó đối với các em. Ngồi ra, tổ chức

sinh hoạt tập thể và vui chơi còn giúp các em phát triển và hoàn thiện nhân cách,
bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo. Ngoài ra, việc tổ chức các hoạt động
tập thể cịn là sợi dây gắn bó, kết nối, đoàn kết các em lại với nhau.
Các hoạt động sinh hoạt tập thể và một số trò chơi đơn giản, gọn nhẹ, tơi có
thể tổ chức ngay trong mỗi buổi học chính khóa và cả các buổi sinh hoạt ngoài giờ
lên lớp.
- Tổ chức sinh hoạt tập thể và vui chơi trong buổi học chính khóa.
Giữa 2 tiết học căng thẳng, tôi thường tổ chức cho các em múa hát tập thể,
biểu diễn văn nghệ, hát dân ca, diễn hài,...

CÁC EM HÁT TẬP THỂ GIỮA GIỜ
20


Trong các tiết Đạo đức, tôi tổ chức cho các em chơi các trị chơi như: làm
phóng viên; sắm vai xử lí các tình huống,... Thơng qua các hoạt động này, các em
cịn được hình thành và rèn luyện nhiều kĩ năng sống cần thiết. Nhờ vậy, các tiết
học chính khóa trở nên sơi nổi, các em rất hào hứng tham gia. Thông qua các hoạt
động vui chơi, các em được “làm”, “được trải nghiệm” như trong cuộc sống thực,
điều đó sẽ giúp các em lĩnh hội kiến thức và rèn luyện kĩ năng sống một cách nhẹ
nhàng, nhưng lại hiệu quả.
- Tổ chức các họat động sinh hoạt tập thể và vui chơi thơng qua hoạt động
ngồi giờ lên lớp.
Ở Tiểu học, giáo dục ngoài giờ lên lớp được qui định trong chương trình
chính khóa, khơng bắt buộc giáo viên chủ nhiệm phải lên tiết ngoài giờ lên lớp.
Nhưng nếu các hoạt động này chỉ diễn ra ở các tiết học chính khóa trên lớp thì sẽ
mất rất nhiều thời gian, nếu như giáo viên vận dụng và tổ chức khơng khéo léo thì
sẽ làm ảnh hưởng đến tiến trình giờ học. Do vậy, đối với những hoạt động chiếm
nhiều thời gian, cần nhiều sức lực, tôi tổ chức cho học sinh tham gia vào các tiết tự
học buổi chiều, mỗi tuần 1 buổi.

Tổ chức cho học sinh ôn luyện kiến thức bằng các trị chơi như: Rung chng
vàng, Hái hoa dân chủ, Thi tìm hiểu về An tồn giao thơng,.. Nội dung thi được tơi
soạn bằng chương trình powerPoint nên gây được sự thích thú, hào hứng cho học
sinh mỗi lần tham gia.

HỌC SINH TÌM HIỂU VỀ LUẬT GIAO THÔNG

Tổ chức cho học sinh xem phim tài liệu kỉ niệm các sự kiện lịch sử trọng đại
của đất nước như: Kỉ niệm ngày thành lập Đảng, Cách mạng tháng Tám, Kỉ niệm
ngày Quốc khánh, ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, ngày Giải phóng
miền Nam,... Những đoạn phim tài liệu này, tôi lấy trên mạng internet rồi kết nối
với ti vi, chiếu lên cho học sinh xem.
21


HỌC SINH TÌM HIỂU VỀ ĐỘI TNTP HỒ CHÍ MINH - XEM PHIM TƯ LIỆU
VỀ BÁC HỒ

Nhờ thường xuyên tổ chức các hoạt động sinh hoạt tập thể và các trò chơi cho
cả lớp nên các em trở nên rất tự tin, rất năng động sáng tạo. Điều quan trọng là tôi
đã thực sự xây dựng được một môi trường học tập thân thiện, học sinh tích cực; Sĩ
số của lớp tôi luôn đảm bảo, chất lượng học tập của học sinh ngày càng nâng cao.
Biện pháp 5: Tổ chức giờ ra chơi trải nghiệm sáng tạo.
Vào giờ ra chơi, các em thường chạy rượt đuổi nhau nghịch phá, đôi lúc cịn
nghĩ ra những trị chơi mang tính nguy hiểm, tôi đã tổ chức giờ ra chơi trải nghiệm
khoa học sáng tạo để các em tham gia. Việc sử dụng hợp lí các trị chơi trải nghiệm
khoa học sáng tạo sẽ giúp các em phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo
và hứng thú hơn trong quá trình lĩnh hội kiến thức mới. Bên cạnh đó các em cịn có
cơ hội để rèn luyện kĩ năng sống, giúp các em mạnh dạn, tự tin hơn, qua đó cịn
giúp cho mối quan hệ thầy - trò cũng như mối quan hệ giữa các em học sinh trong

nhà trường được thân thiện gần gũi hơn. Học sinh tích cực tham gia tìm hiểu các
trị chơi trải nghiệm mang tính khoa học sáng tạo. Các em yêu thích và hứng thú
tham gia các trị chơi, có những câu hỏi thắc mắc liên quan đến các hiện tượng.
Khơi gợi trong các em niềm u thích khoa học. Qua việc chơi trị chơi giúp các
em đồn kết gắn bó với nhau hơn . Sau giờ chơi các em có hứng thú tích cực tham
gia vào các hoạt động học tập chất lượng học tập nâng lên rõ rang ngồi ra cịn
giúp các em mở rộng kiến thức và có thêm hiểu biết về khoa học cuộc sống, hứng
thú tham gia các trò chơi một cách tích cực khơng những các em tham gia mà còn
động viên các bạn cùng tham gia Kết quả được đánh cụ thể, Khơng cịn cảnh nhiều
học sinh rượt đuổi nhau nghịch phá hoặc chơi các trò chơi bạo lực vào giờ ra chơi.
Tùy thuộc vào đối tượng học sinh sẽ có những trị chơi phù hợp với sở thích.
Các em được lựa chon và tham gia các trị chơi u thích. Các trị chơi mang tính
22


khoa học yêu cầu người tổ chức có những hiểu biết về ngun lí để có thể giải
thích các hiện tượng cho các em.
1. Trò chơi Cầu vồng nước
- Vật dụng yêu cầu: Màu thực phẩm, ly nhỏ ( ống nghiệm), đường, nước
- Cách chơi và giải thích nguyên lí”
+ Cho khoảng 250 ml nước vào 4 ly nhỏ, nhỏ dung dịch màu vào các ly có
đánh dấu thứ tự, cho lần lượt đường vào các ly 5:3:2:1 rồi quấy tan đều.
+ Khi cho từ từ lần lượt các màu theo thứ tự cốc nước có lượng đường nhiều
cho đến cốc nước có lượng đường ít vào ống nghiệm thì sẽ tạo nên dãy cầu vồng.
+ Ở mỗi cốc màu với lượng nước như nhau sẽ , chúng ta cho lượng đường
khác nhau ( từ ít đến nhiều) sẽ tạo nên suwh chênh lẹch về tỷ khối giữa các cốc
màu.
+ Vì sự chênh lệch đường ( tỷ khối) giữa các màu nên màu được phân tách,
khơng hịa lẫn vào nhau.
2. Trò chơi Túi nước diệu kỳ

-Chuẩn bị: Túi zip, bút chì, nước
- Cách chơi: Đổ nước đầy vào túi và zip túi lại, sử dụng bút chì xiên vào túi
nước.
- Hiện tượng: Nước không bị chảy ra khỏi túi.
- Giải thích: Vì túi chứa nước làm từ ác vật liệu có tính co giãn, đàn hồi. Khi
dùng bút chì xiên vào túi thì nước sẽ bám chặt vào thân bút nên khơng bị rị nước
ra ngồi.
3. Trị chơi nĩa cân bằng
- Chuẩn bị: Nĩa kim loại, tăm tre, ly nước
- Cách chơi:
+ Đan các răng của 2 nĩa vào nhau.
+ Xiên que tăm vào giữa các răng của nĩa.
+ Đặt phần cuối của que tăm lên mép cốc.
+ Những chiếc nĩa giữ thăng bằng!
- Giải thích:
+ Hai chiếc nĩa và que tăm tạo thành một khối vật thể. Nó có khối tâm và
điểm tựa.
+ Khối tâm là điểm mà tại đó chuyển động của vật thể được xem như một
khối thống nhất. Thông thường, khối tâm của vật thể trùng với trọng tâm của nó.
23


+ Trong thí nghiệm, tổng khối lượng hai chiếc nĩa và tăm tạo thành khối
lượng của khối vật thể. Trọng lực có xu hướng kéo vật thể xuống một vị trí mà
khối tâm càng thấp càng tốt, có nghĩa nằm ngay dưới điểm tựa.
+ Ta thấy khối tâm của vật thể nằm dưới điểm chống đỡ của que tăm đặt trên
mép cốc.
Trong cấu trúc này, khối tâm không thuộc vật thể về mặt hình học. Điều này
xảy ra khi vật thể có hình dạng kỳ lạ, do đó trạng thái cân bằng của nó cũng khá lạ.
6. Trị chơi lốc xốy kỳ diệu

- Chuẩn bị: Hai chai nước coca có nắp, màu thực phẩm, phao xốp nhiều màu,
dao rọc giấy, súng bắn keo, keo nến, nước.
- Cách tiến hành:
+ Lấy hai nắp chai nhựa, dùng dao rọc giấy khoét thủng nắp ( GV thực hiện)
+ Dùng súng bắn keo dính nắp chai
+ Đổ đầy nước vào 1 chai, cho màu ưa thích vào
+ Nối hai đầu chai lại.
+ Dốc ngược chai nước để nước chảy từ chai này sang chai kia, một tay lắc
nhẹ chai nước để tạo vịng xốy nước.
- Giải thích ngun lý: Nước có thể chảy xuống dưới được là nhờ khơng khí
từ dưới có thể đi lên trên, nếu khơng có những luồng khơng khí từ dưới lên trên
này thì nước khơng thể nào chảy xuống được. Xốy nước hình thành một luồng
khơng khí liên tục đi từ dưới lên có tác dụng cho nước chảy xuống chai dưới cho
đến khi hết nước trong chai ở trên.

TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO
VÀO GIỜ RA CHƠI CHO HỌC SINH

Bên cạnh tổ chức các trò chơi trải nghiệm sáng tạo, tơi cịn ln duy trì tổ
chức cho các em tham gia các trò chơi dân gian như nhảy dây, kéo co, ô ăn quan…
để giáo dục các nét đẹp truyền thống văn hóa của đất nước của dân tộc thơng qua
các trị chơi.
24


Biện pháp 6: Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà.
Một học sinh muốn có kết quả học tập tốt ngồi việc tiếp thu những kiến thức
ở trên lớp thơi chưa đủ mà việc học bài cũ, chuẩn bị bài mới tại nhà cũng vơ cùng
quan trọng. Trong khi đó, tơi thấy điều kiện gia đình, khơng gian sống của học sinh
cũng như nhận thức của cả phụ huynh lẫn học sinh chỉ dừng lại ở nhận thức học tại

lớp là đủ.Và điều này làm ảnh hưởng rất lớn đến kết quả học tập của các em. Muốn
học sinh tự học ở nhà có kết quả thì các em phải có góc học tập và mỗi em phải có
phương pháp tự học ở nhà. Về phương pháp học tập, tôi có thể hướng dẫn cho từng
em. Nhưng cịn góc học tập thì gia đình phải làm cho con em của mình. Phụ huynh
cũng thấy được tầm quan trọng của việc tự học ở nhà của con em mình, phối hợp
với tôi trong việc dạy dỗ và giáo dục các em nên người. Thấy tôi quan tâm đến
việc học ở nhà của con em mình nên phụ huynh cũng nhiệt tình phối hợp với tôi:
nhắc nhở, kiểm tra và tạo điều kiện cho con em mình học tập ở nhà. Sự tiến bộ của
học sinh “cá biệt” được tôi thường xuyên thơng báo cho gia đình biết qua điện
thoại. Vì vậy, phụ huynh rất vui và càng quan tâm đến việc học của các em.
Trong thời điểm dạy học ứng phó với dịch bệnh CoVid thì việc tự học ở nhà
càng có vai trị quan trọng. Theo sự phân cơng chỉ đạo, sẽ chia ra thành hai ca học,
các em chỉ đến trường học vào một buổi. Vì thế tơi đã tăng cường nhắc nhở các em
tự học ở nhà, chuẩn bị bài trước khi đến lớp. Đối với những em khó khăn trong học
tập, tơi thường giao nhiệm vụ học tập vừa sức nhằm động viên khuyến khích các
em trong học tập. Ngồi ra tơi cịn sử dụng hình thức kiểm tra bài đọc bằng cách
gửi video qua zalo, hầu hết các em đều hứng thú với cách học này, các em đã cố
gắng rất nhiều trong việc luyện đọc, chỉn chu hơn đối với bài đọc gửi tới cô giáo.
Biện pháp 7: Chăm sóc sức khỏe cho học sinh:
Là giáo viên chủ nhiệm trong q trình dạy học tơi ln là người bên cạnh,
theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe của từng em học sinh và phối kết hợp với y tế
của trường để giúp các em có được sức khỏe tốt. Với sự thay đổi của thời tiết vào
thời điểm giao mùa là điều kiện thuận lợi cho các mầm bện phát triển. Tôi thường
xuyên nhắc hướng dẫn và vận động các em rèn luyện thể dục thể thao nâng cao sức
khỏe, tuyên truyền về nguyên nhân, tác hại và cách phòng chống các bệnh liên
quan đến trẻ em như đau mắt đoe, sốt xuất huyết, thủy đậu… khi có những biểu
hiện bất thường như: mệt mỏi, sốt, đau đầu, đau bụng, khó thở,…thì phải báo ngay
cho giáo viên để kịp thời đưa lên phòng y tế của trường để thăm khám và có biện
pháp điều trị kịp thời.
Trong thời điểm hiện tại, dịch bệnh COVID-19 là tâm điểm chú ý của toàn

cầu, là một dịch bệnh hết sức nguy hiểm lây lan nhanh chóng. Các triệu chứng khi
nhiễm virus COVID-19 giống như bị cảm lạnh. Do đó khi có triệu chứng như ho
nhiều, uống thuốc mà khơng thấy đỡ, sốt, khó thở, nghẹn ở họng thì cần đến ngay
cơ sở y tế để thăm khám.Thực tế, ở mỗi người bệnh do sức đề kháng khác nhau
nên có những biểu hiện khác nhau.Thời gian ủ bệnh COVID-19 là từ 2-14 ngày.
Lúc này trong cơ thể đã có virus nhưng chưa có dấu hiệu gì rõ ràng. Khi phát bệnh
25