skkn một số biện pháp nhằm nâng cao công tác chủ nhiệm lớp

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
I.MỞ ĐẦU:
1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
“Lúc ở nhà mẹ cũng là cô giáo
Khi đến trường cô giáo như mẹ hiền
Cô và mẹ là hai cô giáo
Mẹ và cô, ấy hai mẹ hiền…”
Từ lúc mới bắt đầu đi học vỡ lòng cho đến tận bây giờ, khi đã là một cô giáo với
10 năm đứng trên bục giảng, tôi vẫn còn nhớ như in những câu hát đó. Đứa con gái bé
bỏng của tôi ngày nào đi học về cũng hát cho tôi nghe những câu hát đó. Cũng như bao
bà mẹ khác, tôi cũng có những đứa con. Nếu như ở nhà tôi chỉ có một đứa con duy nhất
đó thì ở trường tôi có tới 42 đứa con.

Năm nào cũng vậy, tôi đều là mẹ của vài chục đứa con, là người mẹ thứ hai như
trong bài hát tôi vẫn hát từ thời thơ bé. Thời gian tôi gần gũi với các em trong một ngày
nhiều hơn rất nhiều lần so với thời gian tôi gần gũi với con tôi. Bởi lý do rất đơn giản tôi
là giáo viên chủ nhiệm lớp – Giáo viên dạy nhiều môn. Lớp 5 là lớp thuộc cấp tiểu học,
lại là lớp bán trú nên thời gian cô và trò tiếp xúc, học tập cũng như các sinh hoạt khác gần
như là trọn ngày. Đó là đặc thù của giáo viên tiểu học.
Học sinh tiểu học như một tờ giấy trắng dễ vẽ nên một bức tranh đẹp nhưng cũng
dễ bị vấy bẩn. Chính vì thế, là một giáo viên dạy tiểu học công việc không đơn giản chút
nào. Chúng ta không đơn thuần chỉ là dạy học, truyền đạt kiến thức từ sách vở đến học
sinh mà chúng ta phải giáo dục, uốn nắn đạo đức, rèn cho các em từng hành vi đạo đức
đơn giản nhất, để từ đó giúp các em hình thành một nhân cách, phẩm chất tốt đẹp.
Mỗi học sinh là một cá thể riêng biệt. Các em khác nhau về ngoại hình, tính cách và
khả năng nhận thức, tư duy. Các em khác nhau cả về đặc điểm tâm lý của lứa tuổi mình.
Một lớp học có 42 em học sinh nghĩa là sẽ có 42 tính cách, 42 đặc điểm tâm sinh lý. Có
em ngoan ngoãn, vâng lời, có em hiếu động, ngỗ nghịch, có em lại trầm tĩnh, ít biểu lộ
cảm xúc…Thật khó để đưa các em vào một khuôn khổ nhất định. Để làm được điều này,
1

đòi hỏi người giáo viên phải có làm hết sức quan trọng và cần thiết. Ngay từ đầu năm
học, mỗi giáo viên phải tự lập cho mình một kế hoạch chủ nhiệm thật cụ thể nhằm giáo
dục học sinh mình phát triển tốt cả về kiến thức, kỹ năng lẫn phẩm chất đạo đức. Lý tôi
chọn đề tài “ Nâng cao công tác chủ nhiệm lớp”nhằm giúp học sinh hứng thú trong học
tập.
1.2 .MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU :
Giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học có một vị trí vô cùng quan trọng trong việc hình
thành cho học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo
đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để học sinh tiếp tục học Trung
học cơ sở và các cấp trên.Biết vai trò quan trọng của giáo viên chủ nhiệm vậy nên mục
đích:
-Trong đề tài này tập trung Đề ra một số biện pháp tích cực hiệu quả công tác chủ
nhiệm hiệu quả hơn.
-Ghi lại những việc làm thành công để rút ra kinh nghiệm cho bản thân.
1.3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Học sinh lớp 5D của Trường Tiểu học Minh Khai I năm học 2016-2017,lớp mà tôi
trực tiếp giảng dạy.
1.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1.Phương pháp thu thập thông tin: Dùng thu thập thông tin của học sinh .
2. Phương pháp trò chuyện:Dùng để nói chuyện với các đồng nghiệp, các học sinh và phụ
huynh.
3. Phương pháp giao nghiệm vụ cho học sinh
4. Phương pháp trải nghiệm:Thông qua thực tế tình hình trên lớp cái tốt cái hạn chế để
khắc phục. Được đi ra ngoài va chạm.
1.5 ĐIỂM MỚI CỦA SÁNG KIẾN
Đề tài sáng kiến kinh nghiệm của tôi chỉ hướng vào công tác chủ nhiệm lớp với các
nội dung cơ bản : Gây hứng thú trong học tập cho học sinh.
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN
2.1. Cơ sở lý luận:

Công tác chủ nhiệm lớp là một nội dung về chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên
tiểu học. Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy và học của giáo viên và học sinh.
Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn thành tốt việc giảng dạy các
bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh. Đặc biệt trong trường tiểu
học, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm hết sức quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay
mặt nhà trường quản lý điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành
nhân cách cho học sinh; là cầu nối giữa ba môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và
xã hội.
Để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, người giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học
phải trải qua biết bao nhiêu khó khăn, bao nhiêu vất vả. Vì vậy, tôi khẳng định rằng công
tác của giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là cực kì quan trọng, là nhân tố số một quyết
định chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
2


Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ngày càng đòi hỏi sự dày công
của người giáo viên bởi yêu cầu ngày càng cao của xã hội đang phát triển, bởi tình hình
cuộc sống vẫn đang tồn tại những tác động xấu đến học sinh, bởi sự mưu sinh của gia
đình nên không ít phụ huynh đã giao phó việc giáo dục con cái cho nhà trường. Điều đó
hoàn toàn đúng ở trường Tiểu học Minh Khai I.Số học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học
sinh khuyết tật hoặc có ít con nuông chiều. Cuộc sống bấp bênh, chỗ ở không cố định,
cha mẹ phải bươn chải mưu sinh khiến cho việc quan tâm, giáo dục tới con em mình
chưa được quan tâm nhiều.Phụ huynh bận có khi muộn mới đón con. Phần lớn phụ huynh
đã phó thác cho nhà trường, cho giáo viên chủ nhiệm. Chính vì vậy, trách nhiệm của
người giáo viên chủ nhiệm trong trường tiểu học ngày càng lớn.
Trường thành lập được hơn 17 năm tập thể sư phạm nhà trường cũng như mỗi
giáo viên trong trường đều đặt việc giáo dục tri thức song song với việc giáo dục đạo đức
học sinh. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm luôn được đặt lên hàng đầu và luôn được sự
quan tâm, chỉ đạo sâu sát từ phía Ban Giám Hiệu nhà trường.
2.2. Thực trạng

Học sinh lớp 5 là lứa tuổi mà chúng ta thường ví như trái xoài ương. Không còn
xanh nhưng cũng chưa hẳn là đã chín. Ở lứa tuổi này các em luôn muốn tự làm theo ý
thích của bản thân và luôn muốn chứng tỏ rằng mình đã lớn. Các em bắt đầu nhận thức
được hành vi việc làm của mình, đã biết phân biệt đúng, sai. Đồng thời các em cũng cảm
nhận được sự quan tâm chăm sóc cũng như tình cảm từ phía cha mẹ, thầy cô dành cho
mình. Vậy phải làm gì để giúp các em học tập tốt, rèn đạo đức theo những khuôn khổ ,
giáo huấn của nhà trường với tâm lý thoải mái, thích thú? Muốn làm được điều này, công
tác chủ nhiệm lớp là một trong những yếu tố quan trọng nhất mà giáo viên cần phải thực
hiện.
Tuy nhiên, thực hiện công tác chủ nhiệm lớp không phải là lúc nào chúng ta cũng
thực hiện một việc làm giống nhau với tất cả các đối tượng và thực hiện suốt cả năm học,
như thế sẽ gây tâm lý nhàm chán, không hiệu qủa. Mỗi giáo viên cần có những biện pháp
cụ thể riêng, những cách làm việc riêng và luôn có sự đổi mới, có những biện pháp tích
cực để tạo sự mới mẻ, ham thích đối với học sinh nhằm thúc đẩy các em thực hiện tốt
những yêu cầu mà giáo viên đưa ra.
Bản thân tôi đã qua 10 năm làm công tác chủ nhiệm lớp, 1 năm giảng dạy tại
trường Minh Khai I và được giao phụ trách lớp 5. Tuy thời gian công tác chưa dài nhưng
tôi cũng đúc rút cho mình một số kinh nghiệm quý báu nhằm nâng cao hiệu quả công tác
chủ nhiệm lớp của mình. Điều đó đã được chứng minh qua kết quả đạt được của tập thể
lớp, đặc biệt với lớp 5D của tôi năm học 2016 – 2017, một lớp có tiếng ở trường là cực kì
hiếu động.
2.2.1 Thuận lợi và khó khăn:
* Thuận lợi:
- Được sự chỉ đạo sâu sát của Ban Giám Hiệu nhà trường, đề ra kế hoạch cụ thể
hàng tháng, học kì, theo dõi, kiểm tra, đôn đốc thường xuyên.
- Luôn nhận được sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời của Đoàn, Đội, của Ban thi đua
trong nhà trường.
- Sự hỗ trợ, cộng tác nhiệt tình từ phía giáo viên bộ môn, cô bảo mẫu và các giáo
viên, nhân viên khác trong trường.
3

- Sự ủng hộ, phối hợp nhiệt tình từ phía phụ huynh học sinh.
- Sự năng nổ nhiệt tình của Ban cán sự lớp.
* Khó khăn:
- Một số phụ huynh do bận làm ăn hoặc có con nhỏ nên không chú ý đến việc học
tập cũng như rèn luyện của các em.
- Một số phụ huynh có tâm lý nuông chiều con quá mức, không nghiêm khắc trong
vấn đề giáo dục trẻ.
- Có những phụ huynh còn phó mặc việc giáo dục con em mình cho nhà trường và
giáo viên chủ nhiệm.
- Bản thân tôi ngoài việc là một giáo viên đứng lớp tôi còn làm một số công tác
kiêm nhiệm khác của trường nên đôi khi không có mặt ở lớp để theo dõi sát sao việc học
tập cũng như rèn luyện của học sinh.
2.2.1Các biện pháp giải quyết vấn đề:
*. Biện pháp chung:
- Khi tiếp nhận lớp, tôi tìm hiểu cẩn thận từng em qua giáo viên chủ nhiệm cũ để
nắm bắt tình hình chung. Tôi chú ý tới những đối tượng học sinh giỏi, học sinh yếu, học
sinh là cán sự lớp, học sinh có biểu hiện đặc biệt về tâm lý cũng như hoàn cảnh gia đình
các em. Qua đó hiểu rõ hơn về các em cũng như có những biện pháp phù hợp cụ thể đối
với từng em.
- Tìm hiểu về học sinh thông qua hồ sơ cá nhân của các em như: học bạ, sổ chủ
nhiệm cũ, …. Tìm hiểu thông qua sơ yếu lý lịch của các em đầu năm, qua phụ huynh học
sinh và thông qua chính bản thân các em.
- Ngay từ đầu năm học, tôi phải xây dựng cho mình và các em những nội quy, quy
định cụ thể dựa trên nguyên tắc vừa mềm mỏng vừa kiên quyết.
- Tổ chức bầu Ban cán sự lớp, cán sự tổ bằng hình thức dân chủ không áp đặt máy
móc, phát huy kỹ năng bày tỏ ý kiến của các em trước tập thể lớp. Phân công công việc
cụ thể cho từng em trong Ban cán sự lớp, cán sự tổ.
- Tổ chức lớp học theo mô hình nhóm.

- Tổ chức thi đua học tập giữa các nhóm. Có khen thưởng động viên kịp thời.
2. 3 Các sáng kiến :
2.3.1. Áp dụng các phương pháp giáo dục phù hợp với từng loại đối tượng:
a/ Đối với những học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn :
- Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên động viên giúp đỡ cả về vật chất lẫn tinh
thần. Kêu gọi học sinh cả lớp có tinh thần đoàn kết giúp bạn vượt khó. Đề đạt với chi hội
phụ huynh lớp, nhà trường tạo điều kiện giúp đỡ những em đó. Tính ưu việt của việc làm
này là vừa khắc phục được khó khăn lại vừa giáo dục được lòng nhân ái cho học sinh và
tranh thủ được sự hỗ trợ của nhà trường của hội phụ huynh học sinh.
- Cụ thể trong năm học này, tôi đã đề xuất với Ban giám hiệu nhà trường xem xét
giúp đỡ em: Hải . Những em này gia đình rất khó khăn nhưng lại không có hồ sơ thuộc
diện xóa đói giảm nghèo. Do đó bản thân tôi là giáo viên chủ nhiệm đã đề xuất lên trường
xem xét hỗ trợ và đã được sự đồng ý của Ban giám hiệu nhà trường. Mặt khác, tôi cũng
4


trao đổi đề xuất với Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp miễn cho các em một số khoản
đóng góp của lớp. Dù những sự hỗ trợ đó không lớn nhưng phần nào đó giúp đỡ được các
em và gia đình, bản thân các em cũng yên tâm học tập, cố gắng vượt khó trên con đường
học vấn của mình.
b/ Đối với học sinh cá biệt về đạo đức:
- Thực tế ở lớp 5D của tôi có một số em, đặc biệt là các em nam, thật sự hiếu
động, nghịch ngợm và thường xuyên không nghe lời thầy cô. Theo các giáo viên chủ
nhiệm năm cũ thì đó là những thành phần lì và bướng. Qua tìm hiểu nguyên nhân thì tôi
thấy một số nguyên nhân như sau:
+ Các em được gia đình quá nuông chiều nên sinh ra tâm lý thích gì làm nấy,
muốn gì là phải được ngay. Có em bố rất nghiêm khắc nhưng mẹ lại bênh vực, chiều
chuộng khiến các em thậm chí không nghe lời ngay cả cha mẹ mình.
+ Một số em do gia đình còn gặp khó khăn về kinh tế, cha mẹ mải lo làm ăn nên
phó mặc con cái cho nhà trường, không quan tâm tới việc giáo dục và rèn luyện của các

em.
+ Một số em dù cha mẹ không quá bận rộn nhưng cũng không quan tâm tới con
em mình.
+ Các em bị ảnh hưởng từ những phim ảnh mang tính chất bạo lực, tiếp xúc quà
sớm với công nghệ thông tin, nhất là điện thoại di động và mạng Internet. Bởi chúng ta
đã biết Internet cũng như con dao hai lưỡi, có mặt tích cực và cũng có mặt tiêu cực.
- Biện pháp của tôi đối với những em này là:
+ Dùng phương pháp tác động tình cảm, nghiêm khắc đối với học sinh nhưng
không cứng nhắc. Chú ý gần gũi các em và thường xuyên nhắc nhở động viên khen chê
kịp thời. Giao cho các em đó một chức vụ trong lớp nhằm gắn với các em trách nhiệm để
từng bước điều chỉnh mình.
+ Thường xuyên trò chuyện cùng các em, hỏi han quan tâm tới các em như một
người bạn lớn. Cùng học, cùng chơi cùng hoạt động với các em.
+ Xây dựng thói quen đọc sách giúp các em bồi dưỡng tâm hồn thơ trẻ, tạo điều
kiện cho các em tìm hiểu thế giới xung quanh. Tạo điều kiện cho các em tham gia các
hoạt động, phong trào của lớp, trường.
+ Trao đổi, hỏi han với phụ huynh thường xuyên tạo mối liên kết chặt chẽ giữa gia
đình và nhà trường.
c/ Đối với học sinh học còn yếu:
- Tìm hiểu nguyên nhân vì sao em đó học yếu, học yếu những môn nào. Có thể là
ở gia đình các em đó không có thời gian học tập vì phải làm nhiều việc hoặc em đó có lỗ
hổng về kiến thức nên cảm thấy chán nản.
- Lập kế hoạch giúp đỡ đối tượng bằng những việc cụ thể như sau:
+ Giúp các em xác định động cơ học tập đúng đắn: Học để làm gì? Vì sao phải
học? Học cho ai?...
+ Giảng lại bài mà các em chưa hiểu hay còn hiểu mù mờ vào những thời gian
ngoài giờ lên lớp (giờ ra chơi, phút đầu giờ, tiết tự học,…).
5

+ Đưa ra những câu hỏi từ dễ đến khó để học sinh có thể trả lời được nhằm tạo
hứng thú và củng cố niềm tin ở các em. Sử dụng nhiều đồ dùng trực quan minh họa cho
các em dễ nhớ, dễ tiếp thu. Thường xuyên thay đổi các phương pháp và hình thức dạy
học, khơi dậy sự tích cực học tập ở các em. Áp dụng các kỹ thuật dạy học giúp các em
chủ động tìm tòi khám phá tri thức.
+ Chấm chữa bài thường xuyên, kiểm soát việc học sinh làm bài và sửa bài, có lời
nhận xét mang tính khích lệ theo đúng tinh thần của Thông tư 22.
+ Tổ chức cho học sinh học theo nhóm để học sinh khá giỏi giúp đỡ học sinh yếu
kém tiến bộ.
+ Xây dựng đôi bạn học tập cũng như nhóm học tập.
+ Tổ chức thi đua giữa các tổ nhóm và thưởng những bông hoa điểm tốt cho các
em khi các em có tiến bộ về học tập và rèn luyện. Mỗi tuần một lần giáo viên sẽ tổng kết
số bông mà các tổ, nhóm đạt được. Tổ đạt được nhiều bông nhất sẽ nhận được phần
thưởng từ giáo viên. Đồng thời giáo viên cũng động viên khích lệ các tổ, nhóm khác cố
gắng trong đợt thi đua tiếp theo.
+ Mỗi tháng một lần giáo viên sẽ cho lớp bầu chọn những gương mặt xuất sắc
nhất và ghi tên lên Bảng danh dự của lớp. Những em này cũng sẽ được nhận một phần
quà nhỏ của giáo viên chủa nhiệm.
+ Gặp gỡ phụ huynh học sinh trao đổi về tình hình học tập, cũng như sự tiến bộ
của con em để phụ huynh giúp đỡ thêm việc học ở nhà cho các em.
+ Chú ý tránh thái độ miệt thị, phân biệt đối xử làm cho các em nhụt chí, xấu hổ
trước bạn bè.
d/ Đối với những học sinh giỏi, có năng lực đặc biệt:
- Quan tâm phát hiện những năng lực đặc biệt ở học sinh về văn hoá văn nghệ, thể
dục thể thao, hội hoạ…
- Phối hợp với giáo viên bộ môn lập kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên cho các
đối tượng này.
- Bồi dưỡng, khơi dậy ở các em lòng say mê hứng thú học tập thông qua những hội
thi, những buổi nói chuyện ngoại khoá hoặc gần gũi nhất ngay trong tiết học chính khoá.
- Rèn cho các em kỹ năng trình bày trước đám đông, trước tập thể lớp. Mỗi ngày

giáo viên dành ra 5 phút tập làm cán bộ lớp. Mục đích rèn cho các em kỹ năng hướng dẫn
nhóm, lớp học tập nhằm phát huy khả năng giao tiếp lưu loát, rèn tính mạnh dạn, tự tin
khi trình bày ý kiến. Giáo viên chỉ đóng vai trò là người hướng dẫn, giúp đỡ và giúp các
em đưa ra kết luận cuối cùng.

6


Tóm lại dù với đối tượng nào bản thân giáo viên phải lưu ý dùng phương pháp tác
động tình cảm, động viên khích lệ kịp thời, phối hợp với phụ huynh để giáo dục và đặc
biệt xác định vấn đề giáo dục đạo đức là then chốt.
2.3.2. Xây dựng nề nếp lớp học:
a) Nắm thông tin về học sinh:
- Mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp, muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, muốn đề
ra các biện pháp giáo dục học sinh phù hợp, đạt hiệu quả thì trước hết giáo viên phải hiểu
học sinh, phải nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh. Do vậy, ngay từ
ngày đầu nhận lớp, tôi thực hiện ngay công tác điều tra thông qua sơ yếu lý lịch học sinh.

- Qua sơ yếu lý lịch này, tôi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh
để ghi vào Sổ Chủ nhiệm. Và quan trọng hơn cả là tôi đã hiểu một phần về học sinh của
mình, điều đó rất có lợi cho tôi trong công tác giảng dạy và giáo dục học sinh.
PGD TP THANH HÓA
TRƯỜNG TH MINH KHAI I
SƠ YẾU LÝ LỊCH HỌC SINH
Họ và tên HS:………………………………..Ngày sinh……………………………
Nơi sinh:………………………….Dân tộc:……………Tôn giáo:…………………
Quê quán:……………………………………………………………………………
Địa chỉ gia đình:…………………………………………………………………….
HKTT (Tạm trú):……………………………………………………………………
Họ tên cha:………………………………..Nghề nghiệp:…………………………..

Nơi làm việc:……………………………...Số điện thoại:………………………….
Họ tên mẹ:………………………………… Nghề nghiệp:…………………………
Nơi làm việc:……………………………...Số điện thoại:………………………….
Là con thứ:………trong số:……..anh (chị, em) trong gia đình.
Có năng khiếu về:……………………………………………………………….
7


Sợ nhất là:……………………………………………………………………….
Điều yêu thích nhất là:…………………………………………………………..
Sức khỏe của :……………………………………………………………………
Những vấn đề khác cần lưu tâm ở là:…………………………………………...
* Mọi thắc mắc của PH xin gọi về SĐT:
- GVCN lớp: Cô Đỗ Thị Tuyêt -0977864065
Xin chân thành cảm ơn quý phụ huynh!
GVCN

Đỗ Thị Tuyết
b) Bầu Ban cán sự lớp:
- Việc bầu chọn và xây dựng đội ngũ Ban Cán sự lớp là một công việc rất quan
trọng mà người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải làm ngay sau khi nhận lớp mới.
Bản thân tôi luôn muốn tạo dựng và rèn luyện cho các em thể hiện tinh thần dân chủ và ý
thức trách nhiệm đối với tập thể, nên tôi tổ chức cho các em ứng cử và bầu cử để chọn
lựa ban cán sự của lớp. Tiến trình bầu chọn Ban Cán sự lớp được diễn ra như sau:
- Trước hết, tôi phân tích để các em hiểu rõ về vai trò và trách nhiệm của người
lớp trưởng, lớp phó.
- Tôi khuyến khích các em xung phong ứng cử. Sau đó chọn 5 học sinh tiêu biểu
để cả lớp bầu chọn.
- Tổ chức cho học sinh bầu chọn bằng cách giơ tay. Trong năm bạn được lọt vào
danh sách bầu chọn chỉ chọn 3 bạn. Do đó, mỗi học sinh được giơ tay ba lần để chọn 3

người xuất sắc nhất vào Ban cán sự lớp.
- 3 học sinh đạt số phiếu cao nhất sẽ được bốc thăm để nhận “chức vụ” của mình
(Lớp trưởng, Lớp phó học tập, và Lớp phó kỷ luật).
- Lần đầu tiên các em được bỏ phiếu, được thể hiện quyền “dân chủ’ của mình, tôi
thấy các em rất vui, rất hào hứng, và 3 em được bầu chọn cũng cảm thấy “oai”, thấy tự
hào.
- Sau khi bầu xong ban cán sự lớp, các tổ tiến hành bầu Ban cán sự tổ, gồm có Tổ
trưởng, Tổ phó và Thư ký. Tiến trình thực hiện tương tự việc bầu Ban cán sự lớp, tất
nhiên có sự hỗ trợ của giáo viên chủ nhiệm.
- Cuối cùng, giáo viên giao nhiệm vụ cho từng bạn trong Ban cán sự lớp, cán sự
tổ.
Nhiệm vụ của mỗi em, tôi phân công rõ ràng rồi phát cho mỗi em một cuốn sổ.Tôi
hướng dẫn từng em cách ghi chép trong sổ một cách khoa học, cụ thể, rõ ràng. Mỗi em sẽ
làm đúng các nhiệm vụ của mình. Ngoài ra, lớp trưởng và 2 lớp phó phải đoàn kết và hợp
tác chặt chẽ với nhau trong công việc chung.
8


Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp, lớp trưởng, lớp phó báo cáo các mặt hoạt động
của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng em, tôi nắm được khả năng quản lí lớp của từng
em. Và cứ cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp Ban Cán sự lớp 1 lần để tổng kết các mặt làm
được của lớp, động viên khen ngợi những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ những
thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc phục.
2.3.3 Xây dựng “lớp học thân thiện, học sinh tích cực”
Muốn phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” đạt hiệu
quả thì mỗi giáo viên chủ nhiệm phải tích cực “xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích
cực”. Có nhiều “lớp học thân thiện, học sinh tích cực” thì mới có “trường học thân thiện,
học sinh tích cực”.
“Xây dựng lớp học thân thiện” là tạo ra môi trường học tập thân thiện, an toàn, gần
gũi với học sinh, làm cho học sinh cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một niềm vui”. Xây

dựng được “lớp học thân thiện” thì sẽ có “học sinh tích cực”. Xây dựng được lớp học
thân thiện, học sinh tích cực thì sẽ hạn chế được tỉ lệ học sinh lưu ban, bỏ học, sẽ nâng
cao được chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Công việc “xây dựng lớp học thân thiện, học sinh tích cực” được tôi tiến hành từng
bước như sau:
a) Trang trí lớp học xanh- sạch- đẹp:
Lớp học thân thiện phải luôn sạch sẽ, ngăn nắp và được trang trí đẹp, đảm bảo
tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Do vậy, tôi cùng với học sinh thực hiện các công việc
sau đây:
- Trang trí lớp đẹp, hài hòa đảm bảo tính thẩm mĩ và tính giáo dục cao. Mỗi tổ
nhóm có một bảng thi đua được gắn lên cửa số tại vị trí ngồi của tổ mình. Xung quanh
các bảng thi đua đó được gắn các khẩu hiệu riêng của tổ.
- Khi nhận xét hạnh kiểm của học sinh, giáo viên chủ nhiệm phải căn cứ vào 5
nhiệm vụ của học sinh. Hằng ngày tôi nhắc nhở các em thực hiện các nhiệm vụ của người
học sinh tiểu học và thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy.
- Xây dựng nội quy lớp học, các bước học tập và các thói quen tốt cần có của học
sinh giúp các em hoàn thiện hơn bản thân mình. Các nội quy, thói quen đó được gắn xung
quanh lớp để các em có thề nhìn thấy hằng ngày, hằng giờ và luôn nhắc nhở mình thực
hiện tốt.

- Mỗi ngày có một tổ được phân công trực lớp. Tổ được phân công có nhiệm vụ
lau các bảng nhóm sau mỗi tiết học, sắp xếp bàn ghế ngay ngắn gọn gàng, nhắc nhở các
9


bạn không xả rác xuống sàn lớp, sắp xếp đồ chơi mỗi khi chơi xong và để ngay ngắn lên
giá sách, sắp xếp sách truyện gọn gàng, ngay ngắn.
b) Xây dựng mối quan hệ thầy - trò và bạn bè trong lớp:
* Xây dựng mối quan hệ thầy - trò:
Trước đây, quan hệ thầy, trò là quan hệ chịu ơn - ban ơn; bề trên - kẻ dưới; giảng

giải - ghi nhớ. Ngày nay, quan hệ này được thay bằng quan hệ phân công - hợp tác. Thầy
thiết kế - trò thi công. Thầy làm mẫu, giao việc - trò làm theo mẫu của thầy. Mỗi lời thầy
nói ra phải là một “lệnh” (một lời giao việc). Do vậy, mọi yêu cầu tôi đưa ra, học trò phải
thi hành thật nghiêm. Ngay từ đầu, tôi yêu cầu học trò phải cố gắng làm cho đúng. Nếu
chưa đúng thì phải làm lại cho đúng mới thôi. Đúng là đúng từ việc làm, nghiêm là
nghiêm trong việc làm chứ không phải ở thái độ khắt khe, gay gắt. Quan hệ cơ bản nhất
của tôi và học trò là quan hệ hợp tác làm việc: tôi giao việc - học trò làm; tôi hướng dẫn học trò thực hiện.
- Khi giao việc, tôi chỉ nói một lần, nhưng chỉ nói khi lớp trật tự. Tôi thường hay
nhắc nhở các em “Người nói thì phải có người nghe”. Mình chú ý lắng nghe người khác
nói là mình thể hiện sự tôn trọng của mình với họ. Còn người khác nói mà mình không
chú ý nghe thì khi mình nói cũng chẳng có ai nghe mình. Với cách làm này, tự nhiên thầy
sẽ trở nên nói ít, học trò sẽ làm nhiều. Làm việc như thế nào thì đạo đức, ý thức sẽ kèm
theo như thế ấy. Làm đến nơi đến chốn thì y thức kỉ luật cũng đến nơi đến chốn.
- Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình thành
tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú y đến cả cách đi đứng, nói năng, cách
ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi theo. Lời nói phải đi đôi với
việc làm để các em thấy thầy cô không nói sai, nói xạo, nói rồi để đó. Đã nói thì phải làm,
đã hứa thì phải thực hiện, đã sai thì phải nhận lỗi và sửa lỗi.
- Khi học sinh làm bài tôi luôn nhắc nhở các em phải tự làm lấy bài của mình,
không quay cóp, không ỷ lại vào người khác. Tôi cũng khuyến khích các em phải giữ
vững lập trường quan điểm của mình, dù mình có làm sai. Mạnh dạn nhận ra cái sai của
mình và sửa sai thì sẽ nhanh tiến bộ. Còn nếu cứ dấu diếm cái lỗi sai ấy vì sợ bạn bè chê
cười thì sẽ không có cơ hội sửa sai và hiển nhiên sẽ không tiến bộ được.
- Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi biết rằng có những em học yếu
hoặc có hôm không học bài, làm bài nhưng lỗi không phải hoàn toàn là do các em. Có em
ham chơi nên quên học bài, có em do bị mất căn bản từ các lớp dưới. Nhưng cũng có em
học yếu, hoặc không học bài làm bài là do những điều kiện khách quan. Đâu phải em nào
cũng may mắn được bố mẹ, ông bà động viên trong mỗi bước học tập. Và có biết bao
nhiêu bố mẹ phải lo làm thuê, làm mướn kiếm sống hoặc vì ăn chơi cờ bạc hay ốm đau
bệnh hoạn,...nên không ngó ngàng gì đến việc học của con cái, thậm chí các em còn bị

mắng chửi, bị đánh đập,... Những sóng gió đó đã tác động đến tâm lí trẻ thơ, cản trở việc
học tập của các em. Nếu như giáo viên không biết được những nguyên nhân đó thì rất dễ
nổi giận đùng đùng, rồi la mắng, trừng phạt các em. Điều đó rất bất lợi cho quan hệ thầytrò sau này. Vì vậy, đứng trước một học sinh quậy phá, hay lơ đãng không học bài, làm
bài, tôi không kết án trừng phạt ngay mà gặp riêng các em để hỏi cho rõ nguyên nhân.
Lần đầu các em vi phạm, tôi nhẹ nhàng nhắc nhở. Nếu lần thứ hai, các em vẫn tái phạm,
tôi phải liên hệ kịp thời với phụ huynh tìm hiểu nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ,
giáo dục các em.
10


- Hằng ngày, tôi luôn khích lệ và biểu dương các em kịp thời, khuyến khích các em
phát huy các ưu điểm. Tôi cố tìm ra những ưu điểm nhỏ nhất để khen ngợi động viên các
em, tặng các em những bông hoa điểm tốt gắn lên bảng thi đua của tổ mình. Mỗi khi
được nhận bông từ cô, các em tỏ ra rất vui mừng và háo hức. Bởi đối với các em, một
phần thưởng nhỏ của cô, dù đó chỉ là một cái kẹo, một cái bánh cũng rất là đáng quý.
Điều đó chứng tỏ sự tiến bộ của các em, sự giỏi giang của các em. Đối với các em thì đó
là một niềm tự hào dù ở nhà các em đã được cha mẹ chuẩn bị cho đầy đủ cao lương mĩ
vị. Trong khi khen, tôi cũng không quên chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và
ngày càng hoàn thiện hơn.
- Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học
sinh, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối với
học trò. Theo quy luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy trước sau cũng sẽ được đáp
lại bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy luôn có
sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi
người thầy có tấm lòng nhân hậu, bao dung, hết lòng vì học sinh thân yêu của mình. Có
một người thầy như vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và ham học, thích
đi học.
* Xây dựng mối quan hệ bạn bè:
- Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia đình ra, ai
cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh Tiểu học cũng vậy. Nếu các em có nhiều bạn bè

thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ giúp đỡ nhau cùng tiến
bộ. Em học giỏi sẽ giúp những em học yếu; ngược lại, em học yếu cũng dễ dàng nhờ bạn
giúp đỡ mình học tập mà không phải e ngại, xấu hổ (Học thầy không tày học bạn). Là
một giáo viên chủ nhiệm, tôi luôn quan tâm đến vấn đề này. Xây dựng được mối quan hệ
bạn bè đoàn kết, gắn bó thì tôi sẽ xây dựng được nề nếp lớp học, tiến tới xây dựng môi
trường học tập thân thiện. Từ môi trường học tập thân thiện đó, chất lượng học tập của
lớp chắc chắn sẽ được nâng cao.
- Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp đỡ
nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự hợp tác của nhiều
học sinh. Cách làm cụ thể như sau:
+ Trong mỗi tiết học, tôi thường xuyên cho học sinh làm việc theo nhóm.

+ Hai tuần một lần tôi đổi chỗ ngồi cho các em, tạo điều kiện cho các em được
tiếp xúc, giao lưu với nhau.
+ Khi tổ chức các hoạt trò chơi học tập, tôi thường chọn ngẫu nhiên các em từ 2 –
3 tổ vào một đội chơi.
+ Xây dựng đôi bạn học tập, giúp nhau cùng tiến bộ.
11


+ Tôi khuyến khích học sinh tự viết ra những điều em thích hoặc chưa đồng ý về
việc làm, cách cư xử của một bạn nào đó trong lớp và bỏ vào hộp thư của lớp. Căn cứ vào
những điều các em viết ra, nếu là những điều tốt thì tôi đọc cho cả lớp nghe rồi tuyên
dương ngay trước lớp và hiển nhiên bạn đó sẽ được nhận một bông hoa điểm tốt. Còn
những điều các em phê bình thì tôi phải điều tra nắm rõ đúng hay sai. Sau đó mới góp ý
riêng với những học sinh bị bạn phê bình, yêu cầu các em phải xin lỗi bạn và phải sửa
chữa.
+ Khi có chuyện xích mích giữa em này với em kia, tôi kịp thời can thiệp không
để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn. Tôi gặp gỡ trao đổi riêng với từng
học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu đuôi. Sau đó phân tích rõ ai đúng, ai sai. Ai

sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau đó giảng hòa và bắt tay nhau vui vẻ trở lại.
+ Vào mỗi giờ ra chơi, tôi luôn tạo điều kiện cho các em chơi cùng nhau ngay tại
lớp học bằng cách chuẩn bị một số đồ chơi, sách truyện cho các em.
+ Để tạo dựng cho các em một tình bạn bền đẹp với những kỉ niệm sâu sắc của
tuổi học trò, tôi tổ chức sinh nhật cho học sinh ngay tại lớp học vào 15 phút cuối của buổi
học thứ hai. Những em có ngày sinh trùng vào ngày thứ bảy, chủ nhật thì sẽ được tổ chức
vào sáng thứ bảy. Hình thức tổ chức cho các em chủ yếu chỉ là múa hát, là những lời chúc
mừng hay một món quà nhỏ của cô, một tấm thiệp của các bạn cũng làm các em rất vui.
Có rất nhiều em không nhớ ngày sinh của mình. Cha mẹ bận làm ăn, có người làm thuê
làm mướn, lo ăn không đủ làm sao lo được sinh nhật cho con. Vì vậy, khi được cả lớp tổ
chức sinh nhật, nhiều em rất xúc động. Có một nụ cười hạnh phúc và mãn nguyện trên
những gương mặt trẻ thơ ấy khi bài hát Happy birthday cất lên cùng tiếng vỗ tay chúc
mừng của các bạn. Còn gì hạnh phúc và đáng nhớ hơn thế? Đó là những kỷ niệm đẹp mà
các em sẽ nhớ mãi trong đời học sinh.

c) Tổ chức các hoạt động tập thể và các trò chơi vui tươi lành mạnh:
- Thích sinh hoạt tập thể và tham gia các trò chơi bổ ích là nhu cầu, là sở thích của
hầu hết các học sinh tiểu học. Vì vậy, khi tổ chức cho các em sinh hoạt tập thể và tham
gia các trò chơi là giáo viên đã giúp các em “học mà chơi, chơi mà học”, kiến thức và kĩ
năng ở mỗi em sẽ được hình thành và rèn luyện một cách nhẹ nhàng, tự nhiên, không gây
căng thẳng, gò bó đối với các em. Tổ chức sinh hoạt tập thể và vui chơi còn giúp các em
phát triển và hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo. Ngoài ra,
việc tổ chức các hoạt động tập thể còn là sợi dây gắn bó, kết nối, đoàn kết các em lại với
nhau.
12


- Các hoạt động sinh hoạt tập thể có thể được tổ chức ngay trong mỗi buổi học
chính khóa và cả các tiết sinh hoạt tập thể, cũng có khi là các buổi sinh hoạt tập thể do
nhà trường tổ chức.

* Tổ chức sinh hoạt tập thể và vui chơi trong buổi học chính khóa:
+ Trong tiết học, tôi có thể căn cứ vào nội dung bài học hôm đó mà gắn vào một
trò chơi giúp các em vừa lĩnh hội kiến thức vừa tạo được tâm lý thoải mái vui vẻ.
+ Giữa 2 tiết học căng thẳng, tôi thường tổ chức cho các em chơi một trò chơi nhỏ,
giải một câu đố vui hoặc làm một số động tác thư giãn. Nhờ vậy, các tiết học chính khóa
trở nên sôi nổi, các em rất hào hứng tham gia. Thông qua các hoạt động vui chơi, các em
được “làm”, được “trải nghiệm” như trong cuộc sống thực, điều đó sẽ giúp các em lĩnh
hội kiến thức và rèn luyện kĩ năng sống một cách nhẹ nhàng, nhưng lại hiệu quả.
* Tổ chức các họat động sinh hoạt tập thể và vui chơi thông qua hoạt động ngoài
giờ lên lớp:
+ Ở Tiểu học, giáo dục ngoài giờ lên lớp được qui định trong chương trình chính
khóa, không bắt buộc giáo viên chủ nhiệm phải lên tiết ngoài giờ lên lớp.
+ Tổ chức cho học sinh các buổi: Thi vẽ tranh về An toàn giao thông.

+ Tìm hiểu luật giao thông đường bộ:

+ Các hoạt động bảo vệ môi trường:

13


...các hoạt động đó luôn gây được sự thích thú, hào hứng cho học sinh mỗi lần tham gia.
+ Tạo điều kiện cho các em tham gia các hội thi hội diễn do trường tổ chức giúp
các em được hoạt động, vui chơi thoải mái sau những giờ học căng thẳng.

+ Phối hợp với nhà trường tổ chức cho một số học sinh của lớp có cơ hội giao lưu
với các chú bộ đội nhân Ngày Thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam

14

Tổ chức cho các em vui hội trăng rằm, rước đèn phá cỗ.

.
- Nhờ thường xuyên tổ chức các hoạt động sinh hoạt tập thể và các trò chơi cho cả
lớp nên các em trở nên rất tự tin, rất năng động sáng tạo. Và điều quan trọng là tôi đã
thực sự xây dựng được một môi trường học tập thân thiện, học sinh tích cực. Sĩ số của
lớp tôi luôn đảm bảo, chất lượng học tập của học sinh ngày càng nâng cao.
2.3.4. Giáo dục học sinh tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái:
- Tôi luôn giáo dục học sinh bạn bè trong một lớp cũng như anh em trong một nhà.
Người xưa thường có câu “Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau” là vì vậy.
- Mặc dù các em rất hiếu động nhưng các em luôn biết đùm bọc, chia sẻ với nhau.
- Tập thể lớp luôn tích cực tham gia các hoạt động hỗ trợ quyên góp tại trường.
15


- Ở lớp tôi cũng tổ chức cho các em nuôi heo đất ủng hộ các bạn học sinh nghèo
vui tết.
2.3.5. Hướng dẫn học sinh tự học:
- Trước hết tôi giúp các em xác định động cơ học tập: Học để làm gì? Vì sao phải
học? Học cho ai?...
- Thực hiện việc truy bài trong 15 phút sinh hoạt đầu giờ. Các tổ sẽ kiểm tra chéo
lẫn nhau các kiến thức của bài học hôm trước. Tổ nào có bạn chưa thuộc bài sẽ lấy bông
hoa điểm tốt của tổ mình cho tổ ôn bài kỹ và đầy đủ. Với cách này, tôi đã giúp các em
nâng cao ý thức tự học, tự ôn bài ở nhà. Vì nếu không thuộc bài, tổ bị trừ điểm thi đua,
cuối tuần sẽ không được nhận thưởng từ cô giáo.
- Ngoài việc tự học ở nhà, ý thức tự học trên lớp cũng đóng vai trò rất quan trọng.
Các em có những tiết tự học buổi chiều, do đó không cần phải chờ giáo viên giao việc
các em cũng có thể tự học. Công việc này được giao cho tổ trưởng. Khi một bạn nào đó
đã hoàn thành phần việc của mình mà thầy cô chưa giao thêm nhiệm vụ mới, tổ trưởng có

nhiệm vụ giao cho bạn hoàn thành một bài tập gì đó, hoặc đọc một bài tập đọc, ôn một
bảng nhân chia,... Những lúc này tôi thường giao bài cho học sinh tự học sau đó mới
kiểm tra, chấm chữa bài. Ban cán sự lớp, cán sự tổ sẽ hướng dẫn các bạn tự hoàn thành
bài học của mình. Sau đó báo cáo lại với giáo viên chủ nhiệm, giáo viên sẽ là người kiểm
tra, đánh giá kết quả làm việc của các em. Với cách này, tôi vừa phát huy được khả năng
quản lý của đội ngũ cán sự lớp, vừa rèn cho học sinh tính tự giác học tập. Mặt khác giúp
các em chủ động hơn trong việc học của mình, không phụ thuộc quá nhiều vào thầy cô.
Thầy cô chỉ đóng vai trò là người hướng dẫn và đưa ra kết luận cuối cùng.
2.3.6. Giáo dục học sinh qua tiết sinh hoạt chủ nhiệm:
- Theo qui định của lớp từ đầu năm đã đưa ra, tiết chủ nhiệm chỉ dành khoảng 15
phút để giáo viên tổng kết tình hình học tập, vệ sinh, chuyên cần... của lớp; 20 phút còn
lại tổ chức cho học sinh sinh hoạt ….
- Giờ sinh hoạt bắt đầu bằng những tóm tắt kết quả học tập và rèn luyện của cả lớp
trong tuần của ban cán sự lớp. Thông qua sổ theo dõi của ban cán sự lớp, cán sự tổ, sổ
theo dõi của Đội sao đỏ trong trường, các giáo viên bộ môn và cô bảo mẫu, tôi nhận xét,
đánh giá từng học sinh, từng tổ nhóm. Tôi luôn luôn nhắc nhở và động viên tinh thần các
em, tạo động lực giúp cả lớp cố gắng hơn trong tuần học tiếp theo.
- Qua tiết sinh hoạt chủ nhiệm, các em tự tin bày tỏ ý kiến cá nhân và suy nghĩ của
mình. Qua đó tôi cũng nắm bắt thêm được tâm tư nguyện vọng của các em.
- Tôi luôn dạy các em cách học làm người, cách sống, cách ứng xử với mọi người.
Có những hôm tôi không nói gì cả mà chỉ kể cho các em nghe một mẩu chuyện trong
sách, báo, internet mà tôi sưu tầm được để các em tự rút ra bài học cho mình.
- Tổng kết số bông hoa điểm tốt mà các tổ đạt được trong tuần. Phát thưởng cho tổ
xuất sắc nhất.

16


- Tiết sinh hoạt chủ nhiệm của tôi thường kết thúc bằng vài phút liên hoan nho nhỏ
do tôi tự chuẩn bị.

Khi là một vài cái kẹo cho các em. Dù không hoành tráng, không cao lương mỹ vị
nhưng cả cô và trò đều thấy rất vui bởi đó là lúc cô trò thoải mái nhất, vui vẻ và gần gũi
nhất. Đó cũng là lúc tôi tác động đến tâm lý các em dễ nhất, các em dễ nghe lời và nhận
ra những thiếu sót của mình nhất.Thời điểm đó không còn mối quan hệ thầy trò nữa mà là
mối quan hệ giữa những người bạn và tôi là một người bạn lớn của các em. Như một câu
ngạn ngữ mà tôi đã đọc được ở đâu đó tôi không nhớ rõ:
“Hãy yêu trẻ, dạy trẻ biết yêu thương.
Lắng nghe để hiểu, nhìn lại để thương”
2.4. Hiệu quả của sáng kiến:
- Đã qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, đặc biệt năm học trước 2015 – 2016
tại trường Tiểu học Hoằng Quang và trong những tháng vừa qua của năm học này 2016 –
2017 tại trường tiểu học Minh Khai I, khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm này, tôi đã đạt
được một số kết quả cụ thể như sau:
* Năm học 2015 – 2016:
Tập thể lớp 4 do tôi chủ nhiệm đã đạt được kết quả:
- 100% học sinh đạt về năng lực và phẩm chất.
- 100% học sinh hoàn thành chương trình lớp học.
- Duy trì sĩ số 100%.
17


- Các em đều đã có ý thức tự học, tự quản tốt.
- Đội ngũ cán bộ lớp năng nổ nhiệt tình và làm việc tốt.
.- Đạt một số giải trong các hội thi, phong trào do trường tổ chức:
+ Giải nhất nhì văn nghệ chào mừng 20/11.
+ Giải nhì trang trí lớp.
+ Giải khuyến khích cắm hoa chào mừng 20/11.
- Cuối năm học lớp 4 được đánh giá là lớp có nề nếp suất sắc của trường.
* Năm học 2016 – 2017:

- Năm nay tôi phụ trách lớp 5D. Ngay từ đầu năm, lớp đã được đánh giá là rất
nghịch ngợm và hiếu động gần như nhất trường. Từ những năm học trước cho tới đầu
năm học này, không ít thầy cô than phiền về các em. Nề nếp lớp chưa thật sự tốt, nhiều
em hiếu động hay chọc phá và đánh bạn, ý thức tự học, tự quản chưa cao, tiết sinh hoạt
dưới cờ nào lớp 5D cũng bị nhắc nhở là chưa ngoan,...
- Sau hơn ba tháng học tập và rèn luyện, từng bước tôi áp dụng các biện pháp như
đã nêu trong sáng kiến này, các em đã có những chuyển biến tốt đáng khích lệ, cụ thể như
sau:
+ Nề nếp lớp đã đi vào ổn định, các em đã biết thực hiện các nội quy quy định của
trường, của lớp. Bước đầu các em đã có ý thức tự quản.
+ Ý thức kỷ luật có tiến bộ, không còn tình trạng đánh bạn hay chọc phá bạn.
+ Các em biết giúp đỡ bạn trong học tập, biết chia sẻ với các bạn những vui buồn
trong cuộc sống.
+ Phần lớn các em đã có ý thức tự học, tự ôn bài ở nhà mà không cần ba mẹ nhắc
nhở (theo phản hồi từ phía phụ huynh).
+ Tham gia tích cực trong các phong trào do nhà trường tổ chức: Quyên góp sách
vở và tiền giúp bạn nghèo vui tết trung thu, phong trào nụ cười hồng, tham gia giữ gìn vệ
sinh sân trường, tham gia hội diễn văn nghệ mừng đêm hội trăng rằm,...
+ Các em từng được tuyên dương trước trường vì ý thức giữ gìn vệ sinh môi
trường tốt.
+ Các em đã quen với cách học tập và làm việc theo nhóm, có ý thức thi đua lẫn
nhau trong việc rèn luyện của mình.
+ Ban đại diện cha mẹ học sinh cũng như phụ huynh trong lớp rất ủng hộ và hợp
tác tốt với giáo viên trong việc giáo dục các em.
- Mặc dù chưa hết năm học nhưng lớp đã đạt nhiều thành tích trong các phong
trào, hội thi do trường phát động, những chuyển biến về mặt nề nếp khá tích cực.
- Với sự cố gắng của các em, sự nỗ lực của bản thân, sự hợp tác của giáo viên bộ
môn, cô bảo mẫu và sự hỗ trợ của phụ huynh, tôi tin tập thể lớp 5D sẽ vươn lên là tập thể
có nề nếp xuất sắc của trường.
2.4.1. Tích cực:

18


- Học sinh cảm thấy mình nhận được sự quan tâm, yêu thương của thầy cô cũng
như bạn bè. Các em sẽ có động lực để phấn đấu, cố gắng học tập tốt hơn. Học sinh sẽ tích
cực thi đua lẫn nhau không chỉ trong học tập mà còn trong các hoạt động phong trào khác
qua việc sinh hoạt tổ, nhóm. Từ đó, giúp các em không ngừng cố gắng rèn luyện bản thân
mình.
- Tạo điều kiện cho học sinh phát huy khả năng cá nhân, phát huy tinh thần đồng
đội, giúp bạn học tập tốt hơn qua hoạt động tổ nhóm. Học sinh sẽ biết sống vì mọi người,
có tinh thần tương thân tương ái ngày càng hoàn thiện hơn nhân cách của mình
- Các em thấy mình được tôn trọng, được thực hiện quyền làm chủ bản thân, được
thực hiện dân chủ và cũng hiểu được bổn phận của mình. Từ đó giúp các em nhận thức
được thái độ hành vi của mình và điều chỉnh cho phù hợp.
- Tạo được mối liên hệ mật thiết, tình cảm giữa thầy cô và học sinh, giữa gia đình
và nhà trường.
2.4.2. Hạn chế:
- Giáo viên sẽ mất nhiều thời gian và tâm huyết khi thực hiện theo những phương
pháp như đã nêu ở trên. Thậm chí giáo viên sẽ phải tự bỏ tiền ra để mua những phần quà
cho học sinh trong suốt một năm học, đó cũng là một khoản chi phí không nhỏ.
- Giáo viên cũng cần phải kiểm soát và theo dõi các em thật sát sao để tránh tình
trạng học sinh gian dối sẽ nhìn bài bạn hoặc cho bạn nhìn bài trong khi học cũng như khi
thi cử.

2.4.3 Ý nghĩa:
- Sự nghiệp trồng người là một sự nghiệp cao cả mà không phải ai cũng làm
được. Nó đòi hỏi người thực hiện phải có cái tâm yêu nghề, mến trẻ. Vì thế, người giáo
viên mang trên vai một trách nhiệm rất lớn, làm một công việc không đơn giản chút nào.
Muốn hoàn thành được nhiệm vụ này, người giáo viên phải luôn học hỏi, nâng cao tay

nghề, luôn có sự đầu tư, sáng tạo trong suốt quá trình giảng dạy lâu dài. Việc sử dụng đồ
dùng dạy học là một trong những yêu cầu thiết yếu của công việc dạy học. Nó đòi hỏi
lòng nhiệt tâm, sự cần mẫn, kiên trì của mỗi giáo viên. Để thực hiện điều đó tuy có vất
vả, có tốn kém nhưng chúng ta đừng ngần ngại, đừng nản lòng bởi bên cạnh chúng ta
luôn có sự quan tâm giúp đỡ của bạn bè, đồng nghiệp và của Ban giám hiệu nhà trường.
Những thành tích học tập tốt, những người tài của đất nước – kết quả của quá trình lao
động vất vả mà chúng ta đã tốn bao tâm huyết, tiền của để thực hiện sẽ là phần thưởng to
lớn của mỗi giáo viên và nó còn là nguồn động lực giúp chúng ta vượt qua khó khăn để
hoàn thành sự nghiệp trồng người.
- Sáng kiến kinh nghiệm này có ý nghĩa quan trọng trong công tác giảng dạy và
giáo dục của bản thân tôi. Nó giúp cho tôi định hướng được phương pháp dạy các em sao
cho hiệu quả nhất. Nó cũng giúp bản thân tôi nhận thấy: dạy học không chỉ đơn giản là
truyền thụ kiến thức cho các em mà còn phải giáo dục nhân cách, giáo dục những kĩ năng
cần thiết nhất cho các em.
- Qua việc thực hiện những phương pháp giáo dục như đã nêu trên giúp tôi thấy rõ
hơn sự gắn kết giữa thầy và trò. Ở đây, người thầy không chỉ là người dạy chữ mà còn là
người bạn lớn, người định hướng cho các em thực hiện những yêu cầu, nhiệm vụ của bản
thân.
19


- Việc rèn luyện phẩm chất đạo đức học sinh yếu không phải là việc một sớm một
chiều mà cả một quá trình thống nhất, tích cực của cả thầy và trò, là hoạt động đồng bộ
của tất cả giáo viên dạy lớp đó.
3. KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Qua nghiên cứu và tìm hiểu một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác
chủ nhiệm lớp trong nhiều năm, đặc biệt là trong năm học 2015– 2016 tại Trường Tiểu
học Hoằng Quang và năm học 2016 - 2017 tại Trường Tiểu học Minh Khai I, bản thân tôi
rút ra bài học kinh nghiệm như sau:

1.Tìm hiểu để biết được một cách toàn diện, sâu sắc về từng học sinh. Hiểu rõ
hoàn cảnh gia đình, đặc điểm tâm lí, tính cách, sở thích, thói quen,...của từng học sinh để
có biện pháp giáo dục phù hợp.
2. Chú trọng xây dựng và bồi dưỡng Ban Cán sự lớp, huấn luyện để các em trở
thành những “người lãnh đạo nhỏ” tài ba.
3. Luôn giữ được sự bình tĩnh trước lỗi lầm của học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo
nguyên nhân của mỗi tình huống xảy ra để có cách xử lí đúng đắn, hợp tình, hợp lí; tránh
trách nhầm, trách oan học sinh làm các em hoang mang, thiếu niềm tin vào người thầy.
4. Luôn biết khích lệ biểu dương các em kịp thời. Hãy khen ngợi những ưu điểm
sở trường của các em để các em thấy giá trị của mình được nâng cao, có niềm tin và hứng
thú học tập hơn.
5. Duy trì và sáng tạo trong công tác xây dựng “Lớp học thân thiện học sinh tích
cực”, làm sao để tất cả các em luôn cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một niểm vui.
6. Luôn có sự đổi mới trong các hình thức rèn luyện, thi đua, giáo dục, tạo hứng
thú, mới mẻ đối với học sinh.
7. Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh; kiên trì vận động phụ huynh tích cực
tham gia vào công tác giáo dục học sinh.
8. Phải tạo được sự đoàn kết, yêu thương giúp đỡ của học sinh trong lớp thông qua
các phong trào, tạo cho các em động cơ ham học.
9. Luôn thể hiện cho học sinh thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối
với học sinh. Hãy nhớ rằng lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy luôn có
một sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh.
10. Thật sự xem mỗi học sinh là một đứa con của mình để từ đó giáo dục bằng tất
cả tấm lòng, tình thương yêu và tinh thần trách nhiệm. Như lời một bài hát mà con gái tôi
hay hát cho tôi nghe:
“Buổi sáng em chào mẹ/ Chạy đến ôm cổ cô
Buổi chiều em chào cô/ Rồi sà vào lòng mẹ
Mặt trời lặn rồi mọc/ Trên đôi chân lon ton
Hai chân trời của con/ Là mẹ và cô giáo hiền…”
Với những kinh nghiệm này, tôi thiết nghĩ nó có thể áp dụng với bất cứ giáo viên

nào, đối tượng học sinh nào bởi nó không khó thực hiện mà chỉ cần có lòng say mê, sự
20


quyết tâm của giáo viên thì chắc chắn chúng ta sẽ thành công. Và như vậy, vai trò của
chúng ta: “ Người Thầy của mọi người Thầy” đã hoàn thành.
2. Kiến nghị
- Ban giám hiệu và các đoàn thể hỗ trợ nhiều hơn cho những em có hoàn cảnh
khó khăn để các em đạt kết quả tốt hơn trong học tập và rèn luyện.
- Ban giám hiệu nhà trường phải quan tâm, có chủ trương yêu cầu giáo viên các
lớp đánh giá thực chất, nhằm tạo cho các em đủ điều kiện học lên lớp trên.
Trên đây là một số kinh nghiệm mà bản thân đã tích lũy được trong quá trình thực
hiện công tác chủ nhiệm lớp của mình. Sẽ không thể tránh khỏi những sai sót, rất mong
được sự góp ý của quý thầy cô cùng các bạn đồng nghiệp để sáng kiến hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cám ơn!
Người viết
Đỗ Thị Tuyết

21


Mục Lục
1.Mở đầu ………………………………………………………………………….1
1.1 Lý do chọn đề tài………………………………………………………………2
1.2 Mục đích nghiên cứu…………………………………………………………..2
1.3 Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………...…..2
1.4 Phương pháp nghiên cứu………………………………………………………2
2 .Nội dung sáng kiến kinh nghiệm……………………………….……………….2
2.1 Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm………………………………………2
2.2 Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm…………………3

2.3 Các sáng kiến kinh nghiệm…………………………………………………….4
2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm ……………………………………..….18
3.Kết luận,kiến nghị……………………………………………….……………...20